November 1917.
ff1
No 8953
67e Jaargang.
!'it«av« ran de Drukkerij ..lie Aniersfoortsche Ouurant, vuoriieen Firma A. M van Claeff
HOOI- O-REDACTEUR
J. Corn. RUGAART,
AA! ERS POORT.
Verschijnt 1Hlifting-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonneir.snt per 3 maanden j 1.—
franco per post ƒ1.15. Advert entiën 16 regels i.o cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel -
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en onteigening» -
advertentiön per regel 15 cent. Rociames 1 5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 10 cent.
Bij advertfntiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. Postbus
BUREAUX
KORTE GRACHT 0
VALKESTRAAT 19.
Telefoot
oikggeest on Volkskracht.
In >V.m onzen l ijd* heeft prof. Struycken
een artikel geschreven over de inzinking
van volksgeest en volkskracht in ons land
in de oorlogsjaren, welk artikel we. om het
belang ervan, hier gedeeltelijk laten volgen.
Prof, S'.ruykeii's artikel gaat in den aan
val, o tegen de mogendheden, die ons dwin
gen ter wille van steenkolen, ijzer, graan
en vee-vorder, allerlei vernederingen te
verduren. Niet alleen vernederingen, aldus
de schrijver, .maar wij doen meer; wij on
derscheiden niet meer tusschen recht en
onrecht, onderhandelen, rnarchandeeren met
de recklverkrachters. betalen hen in (jen
letterlijken zin ties woords, om te trachten
- en dan nog als een bewijs van welwil
lendheid hunnerzijds - nog iets te behou
den. iets te v rkrijgett, van wat ons naar
recht et, ntensehelijkhcid toekomt.»
Prol. Strttv k. p is van oordeel dat er
Hij v
het 1
op,
e staa
tocg.
de invoeren
en de toekomst
allcer
rden, die wij 1
logen a
iet!
1ayt<le schrijve
de krachtige
den gevraagd. Ons volk ziet niet, waarheen
het dreigt to worden voortgesleept door de
steeds verder gaande- eischen der oorlog
voerenden, het houdt er zijn geest niet
mede bezig, die eischen te toetsen aan tien
toetsteen onze nationale eer en toekomst;
het denkt in de eerste plaats aan zijn dage-
lijksch brood, vraagt zich af, hoe dit te
vermeerderen zonder toe te zien, wat er
voor wordt prijsgegeven't geeft er zich
rekenschap van wat zijn dagelijksch ver
bruik op vrijwel den ouden voet bcteekent
voor zijne weerbaarheid, wat er door be
sparing zou kunnen bereikenhet heeft in
de oorlogsjaren niet geleerd, zijn karakter
te sterken om gereed te zijn, liever oiilie-
ringen te lijden dan te zondigen tegen zijne
zijne plichten voor het nageslacht.
taaiste virsihrikkir.g.sromle de weinige vol
ken, die nog builen den oorlog zijn, alles
te vreezen hebben, niets te hopen.
Vertrouwen op de regeering is, betoogt
prof, Struycken dan, niet voldoende,
'Deze moet weten, don steun achter zich
te hebben van heel hel volk, niet den steun
van iie frase, maar den steun van den daad.
Wanneer de Regoering weet, dat achter
hen staat een volk, dat zich geen rekenschap
geelt van wat hare daden voor zijn eer en
toekomst beteekeneii, maar ze alleen beoor
deelt naar de stoffelijke belangen van het
heden, een koopmanschap, die in de eerste
plaats iet op haar gewin, de menigte, die
in de eerste plaats ziet naar hare stoffelijke
behoeftenwaarvan zij weet, dat men hare
onderhandelingen zal waardeeren naar de
hoeveelheden kolen en graan, die ze ons
brengen, dat men zal grommen om het
tiiiusic, dat men moet ontberen, gereed om
door Kamer- en slraatiumuU, desnoods met
geweld, af tc dwingen, wat men begeert
om ais vóór den oorlog zijne behoeften te
bevredigen, en wanneer ook de oorlogvoe
renden dat weten, dan is de regeering zwak,
omdat zij geen zedelijke volkskracht achter
zich heeft.
Maar wanneer de Regeering weet, dat
achter haar staat eon volk. >Vn van bewus-
ten wil, liever de ergste ellende te lijden
dan ook ma,r .'.'•r, stap te zetten voorbij <le
grens, die eer van oneer scheidt, een slap,
waardoor hel zijne ter-komst in gevaar
brengt, cn ook de oorlogvoerenden weten
dit dan staat de Regcering surk, ook
al zijn wij met de wapenen nog zoo zwak;
dan kan t zijn, dat ontberingen moeten
worden geleden, misschien zelfs rnaterieele
ellende in hare volheid over 0113 komt
voor optimisme is hier plaats maar onze
eer blijft ongerept, we zullen ons niet voor
het nageslacht behoeven te schamen.»
Prol. Struycken is niet blind voor het
gevaar van werkloosheid, dat dreigt, wan
nier alle invoer te cenigor lijd door de oor
logvoerenden wordt stopgezet. Maar wanneer
otïs volk dan in alle bescheidenheid leert
zich zelf te helpen, wanneer de maatschap
pelijke huishouding tot haar eenvouéigstcn
vorm wordt teruggebracht, dan kunnen we
hoe bekrompen ook, blijven leven. Hetzelfde
wat wij dan noodgedwongen, zullen moeten
'I..00 daartoe moeten wij ook bereid zijn,
i de
volk niet
En t
ch, het kan het,
het r
hoort en in alle kringen hoort en van zijne
leiders hoort, dat het zijn blik naar hooger
heeft te richten en zich bewust heeft te zijn,
dat de zorg voor de stoffelijke behoeften
niet het eerste is, waarom het heeft zich te
bekommeren, maar dat het deze in volle
itfervaardigheid heeft ondergeschikt te ma
ten aan die voor de hoogere belangen van
bet vaderland.»
Buitciilniidsche Kroniek.
De maxinialistisohe beweging in Rusland
gaat c
r 1 0
die geest, die ge"
opoffering, in ons volk?» i
ten slotte. 'Wij twijfelen
hij slaapt, en in plaats
tromneischallen der reveille klinken nog
steeds verdoovende slaapliederen in onze
ooren. terwijl toch morgen reeds rlc dag
kan zijn. waarop de daad van ons zal wor-
't Blijkt nu, dat I.enin niet geheel Rus
land achter zich heeft. Integendeel, zijn
aanhang in Petrograde brokkelt zelfs af.
Vele troepen builen de hoofdstad zijn de
voorloopige regeering trouw gebleven, «ie
ambtenaren aan de departementen slaken
waardoor Lenin feitelijk machteloos is. Ter
wijl de zwaarste tegenslag tot dusver is hei
besluit van den bond van spoorwegpers"
neel om te weigeren de bevelen der rebel
len uit te voeren en zich ter beschikking
te stellen van het comité van openbare
veiligheid. Ook burgelijke beambten cn bet
personeel van posterijen en telegrafie namen
een dergelijk besluit, lil zestien departemen
ten heeft de vereeniging van regeorings-
ambtenaren het werk gestaakt, zoodat de
dienst verlamd is.
In Petrograd wordt de verontwaardiging
jegens de bolsjewiki steeds grooter. iistei
kwam het tot openlijk verzet tegen hen
in de straten werd op verschillende plaatsen
geschoten. De telefoon is bezet door volge
lingen van het algemeene legercomiló. die
de wachten van de bolsjewiki vordrevi
Te Moskou is de roode garde verslagen.
Kerenski, die niet gearresteerd blijkt,
rukt met een troepenmacht op naar l'etro-
gade en heeft reeds verbinding niet de
de hoofdstad.
Het Petrograder garnizoen was eerst ge
heel voor de Holsjenski, maar volgens be
richten van Zaterdag begint het te wanke
len, nu Kerenski de hoofdstad nadert, cn
de afkeer van een broederstrijd de meeningen
doet veranderen Men wi et d it troepen, die
loyaal zijn jegens Kerenki de hoofdstad
naderen en dat een divisie van kozakken
uit Finland oprukt. In het Smoiny instituut
wekte dit bericht moedeloosheid ouder
Lenin's aanhangers. Het garnizoen van Mos
kou heeft weer trouw betuigd aan de voor
loopige regcering.
't Heeft er dus allen schijn var. Jat
Lenin's rijk spoedig uit zal hebben. Tenzij
hij over een voldoend aantal troepen be
schikt. In welk geval een verbitterd gevecht
I kan worden tegemoet gezien.
Inmiddels heeft het congres der arbeiders-
i en soldatenraden de voorwaarden voor oen
vredesvoorstel aangenomen.
Het congres verklaart de door de revo-
lutie van 7 dezer gevormde regeering van
j arbeiders cn hoeren, die op de arbeiders-
en soldatenraden steunt, de heerschciule en
stelt alle regecringen der oorlogvoerenden
voor dadelijk met besprekingen over een
rechtvaardigen dcmocratischen vrede te be
ginnen.
De regeering steit aan de regecringen
van alle oorlogvoerenden voor onmiddellijk
een wapenstilstand te sluiten. Zij meent
harerzijds, dat deze wapenstilstand vo. >r drie
maanden gesloten moet worden, w-, Ike tijd
ruimte voldoende zal zijn 0111 de onderhan
delingen tot een goed einde te brengen.
In Oostenrijk-I fongarije worden deze
voorstellen, die min of meer liggen in de
lijn van Czernin. vrij vriendelijk ontvangen.
Het officieusii Weener Fremiicnblatt spreekt
ten minste van den eerlijken wil (van Rus
land) om tot een vrede te komen. Ken
vrede zonder aunexaties cn zonder schade
loosstelling, een
vrede door overeenkomst
dus.
In Duitschland klinkt een andere toon.
Althans in de invloedrijke Frankfurter Zci-
tung. Het blad schrijft o m.
>Hct sluiten van den vrede zal door een
algeinecnen chaos in Rusland slechts ver
traagd worden. Wij willen niet Rusland een
Vrede sluiten, die den waarborg van duur
zaamheid in zich draagt. Dat is echter slechts
mogelijk, wanneer de onderhandelingen ge
voerd worden met eene regcering, die
werkelijk het land vertegenwoordigt en die
ook in staat is, tegenover de.bondgeiiootcn
van Rusland niet ecnig gezag op te treden".
Voorloopig is dat nog niet het geval. De
redactie besluit
«Wanneer het Kerenski niet gelukt het
gevaar van links te bezw eren, dal de jonge
Russische republiek niet minder bedreigt
dan de tot dusver nog steeds mislukte po
gingen tot ecu staatsgreep van eeltige ge
neraals, dan wordt het land in een chaos
gedreven, die voor «le ganschc wereld van
noodlottige gevolgen kan zijn, omdat eene
ralioneele oplossing van de vraagstukken
van den oorlog en den vrede daardoor 1 oor
afzienbaren tijd onmogelijk zou worden ge
maakt".
Wat dus wat anders is dan oen onmkl-
delijke vrede en wapenstilstand.
Van de fronten weinig schokkend nieuws.
De Italianen lijden nog steeds aan een
chronischeti achteruitgang, terwijl in Vlaan
deren bij Passchentiaele de Engclschcn
ecnigen vooruitgang hebben gemaakt, ten
kosten van bloedige offers, doch op het
laatste wordt minder gelet.
Van belang is nogwat do Lausanne-cor
respondent van het Handelsblad aan de
Corrierre della Sera ontleend. Volgens
laatstgenoemd blad heeft Duitschland vóór
het begin van het jongste offensief aan zijn
vroegeren bondgenoot laten weien, dal deze
voor de keus werd gesteld tusschen het
sluiten van een afzonderlijken vrede oi het
ondergaan van een vernictigingsourlog.
Italic heeft den weg dor oore gekozen,
zegt het blad, vertrouwend op oen steun
zijner bondgenooten - of misschien ook om
dat het land met de lange kustlijn niet
tegenover Engeland kan staan en zelfs zou
moeten verhongeren zondorde actieve goed
gunstigheid van Engeland cn Amerika?
Het blad oordeelt, dat Duitschland wil trach
ten in Italië de Entente in hut hart ic tref
fen. Daarom moet de Entente met alle
macht te hulp snellen. Maar ook. het zal
voor de Entente de moeite waard zijn zich
in Italië in te spannen, omdat hier de uit
slag van den oorlog wordt beslist. Duitsch
land, meent het blad, zet in Italic alles op
de laatste kaart.
Die weg der cere is dus feitelijk de tveg
der noodzakelijkheid. Bondgenoot van Enge
land beteckent eten en je laten slachtofferen.
Zich afscheiden beteekent verhongeren.
Een frissche boei toch die eer en de di
plomatic. Aan de hulp voor ludië wordt
gewerkt. Er is nu een opperste oorlogsraad
der geallieerden, voor het gehcele weste
lijke front. Wanneer die Raad maar wat
voortmaakt! Er is nu genoeg gepraat, in
Engeland vooral. Italië snakt naar tladen.
De Entente in Oost c n Far Wes t.
Volgens uitlatingen van den leider der
Japansche militaire missie bij den Russi-
scheu generalen staf kan Japan niet daad
werkelijk aan den strijd in Europa deel-
hen de Ver
gevolg van
i'rai ill der6'
:her Nuchrichten meent dat
ras. Door de overeenkomst
cenigdo Staten en Japan,
de missie van Ishii, staat
nieuw wereldtijdperk: de
vereldinacht aan Amerika
blad acht hei waarschijnlijk,
dat markies lshii 011 Lansing het eens zijn
geworden over het tijdstip, waarop de Amc-
rikaansch-Japatische Entente aan Europa zal
gebiedende wapens neer, en den vrede
zal herstellen, die de wereldmacht van Europa
zal verplaatsen naar de nieuwe wereld.»
Het gele gevaar!
Dc
fr.-.lichc Krieg.
Het Handelsblad vertaalt uit >Die Ereie
Zeiltuig», van Bern, een fragment uil een
van betrouwbare zijde aan dit blad ter be
schikking gestelden brief, die niet geheel is
opgenomen ten einde den briefschrijver niet
te schaden.
Het fragment, waaraan wc niets hebben
toe te voegen dn gruwzame ellende
spreekt voor zichzelf luidt als volgt
...(iu Zuid-Duitschland) 17 Oct.
1 wee dagen geleden is mijn zwager,
sen man van 38 jaar, met «verlof» van hel
westelijk front teruggekeerd, of liever terug
gebracht. 'loon de trein binnenreed cn wij
hot gelaat van den tcrugkecreudc achter
een coupévenster 111 het oog kregen, meen
den wij. dat hij van vreugde den wagen
uit zou snellen en 0113 0111 de hals z«u val
len. Maar hel ging zoo heel anders. Twee
medereizigers hielpen hem de treden af en
gaven hem aan ons over. «Gewond», vroe
gen we angstig. «Neen, niet gewond, maar
verdoofd door het trommelvuur», luidde liet
antwoord. Wij spraken hem toe, maar hij
zweeg. Hij bleef stom, staarde ons ais ver
wezen aan, met trillende boenen en sidde
rende handen. Wij brachten hem in een
rijtuig naar huis en legden hein te bed,
waar hij spoedig insliep, lievig schokte zijn
aide (ten slaap en van tijd
tot tijd sliet hij ongearticuleerde geluiden
it. Den volgenden morgen werd de zieke
rakker. Hij had de spraak herkregen, hor-
allen e
■.ui den morgen vertellen van dc redent
■au zijn onverwacht verlof. Hij sprak met
noeite, terwijl het trillen van lichaam cn
innen onophoudelijk voortduurde. Mijn arme
wager vertelde
.Drie dagen geleden lag ik nog aan
het front in Vlaanderen, in een der aller-
voorste onderstanden, liet Engelsche trom
melvuur, dat eigenlijk sedert weken niet op
hield, was vele dagen voor mijn vertrek tot
een hel geworden, gelijk men niet mogelijk
z.ou hebben geacht, liet kwam voor, dat de
Engelschen binnen twintig minuten 12;,000
granaten op ons lieten neerhagelen. i >e En
gelsche artillerie is iets vreeselijks. waarvan
onze hoogere aanvoerders nooit hebben ge
droomd. Wij soldaten hebben het g. vuel,
dat heden de verhouding 1 tot too is, d.w.z.,
wij hebben tegen honderd Engelsche pro
jectielen, slechts een projectiel als antwoord.
Geeu onderstand kan zulke orkanen van
projectielen weerstaan geen ondersl&tld
biedt blijvend bescherming. Het moest ver
schrikkelijke is echter niet het bombarde
ment zelf, maar het ontploffen der projec
ttulen. Deze uren- cn dagenlange ontplof
fingen werken zoo zenuw-verwoestend, dat
de meeste soldaten en officieren, n-eer
de bommen den onderstand vernielen en de
bewoners duoden of wonden, reeds gebro
ken menschen zijn. liet is vrueselijk