van Pand
oor Leder,
remde prijs-
liddelen*
Pt' Burgemeester van Amersfoort
i_.oie/.-;i de circulaire No. 4940, Afdeeling
t/riss/.iketi, dd. *4 Dec. 1917,
i.ikt bekend, dat de Ministt
Nijverheid en Handel
heeft vastgesteld
lewijrigde maximumprijzen
v.oelt mede, dat de bovengei
ter inzage ligt aan het Leven
.-eau en wel aan Loket tv
Amersfoort, :9 December
De Bui
Burgemeesti en Weihouders van Amers-
maken beker.!, dat het Bureau van den
Burgerlijken Stand op Nieuwjaarsdag voor
htt publiek geopend zai zijn des voormid
dags van S.309 uur uitsluitend tot het
of overlijden.
li.Hii van aangifte van gebot
De hiervan noodige aai
schieden aan het gemeentehuis ninr.deling
I schriftelijk, uiterlijk tusschen en t-1 uur
des voormiddag» van dien dag.
Amersfoort, December 1917.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd.
De Bu-gemeester.
Vak RAXDWljCK,
De
A. R. VEENS I RA.
1 Wethouders van Amers-
xirt
gele/en het verzoek dd zo December 1^17
er Amcrsfonrtsche Bak kerspatroons vtr.-erl-
irg om op Maandag 3t December 1917,
ig meen ten aanzien van alle brooonak-
erij'. i. - nthiffing te willen verlec-nen v.in
s verbodsoepahng van art. 2 tier Ver-
rdecing tot afschaffing' van den i.aclit-
:-J in broodbakkerij :n.
'telet op art. s dier Verordening
BESLUITEN
vc-r. bedoeld terzoek in te willigen, met
verstande, dat wordt toegestaan bak-
ri- te verrichten tot ties av-
bleek dat bekl. geen positieve bekentenis
he. ft afgelegd. Ken tweetal andere getuigen
verklaarden in een gunstigen z:n voor bekl.
dal hij luist in andere verdachte zaken de
politie heeft gewaarschuwd. Een recher
cheur van politie verklaarde nog, dat hij
niet den indruk heeft gekregen, dat het
koper was verborgen. Ken handelaar werd
nog gehoord, die verklaarde, dat bek!
niet ongunstig hekend stond, llij doet goed
zijn best en is een oppassend man. Desge
vraagd verklaart get. neg. dat hij .1.-ze stuk
ken koper als hier aanwezig, beschouwt als
afval, waarop de heei v. II verklaarde.dat
Ik: speciale maten zijn.
W,.i er niet aan te zier. was. volgens
deze deskundige. Deze achtte 't echter wei
onvoorzichtig nieuw koper te koopen.
De ambtena ir van het O. M. stelde in
het li. Ut, dat b.kl woekerwinsten heef: ge
maakt met .lil koper. Kr is wel geen be-
kentems doch er blijkt toch, dat bekl. de
zaak 1 iet vertrouwde. Hij ging immers door
met k open kitusscheil. Er zijn dus vol
doend-' aanwijzingen voor de schuld van
bekl. an heling. Spr. aanvaardde niet de
conclu-ie, dat bekl. te goeder trouw is ge
weest Hij heeft er zelf belang bij do politie
nu en dan een dienst te bewijzen. Doch dit
is sli- :is een troef om bij gelegenheid ui'
te spelen. En dit geschiedt hier in dit geval
He< O. M. eischt één jaar gevangenisstraf
met aftrek van het voorarrest.
De .erdediger, nir. lierlings, wees erop.
dat it deze /aak geen bekentenis aanwezig
was, o.ils door dei; rechter-commissaris is
uiteenzetting gegeven van de Vrij-lilierale
beginselen.
Wanneer hier gesproken wordt over de Vrij-
liberale beginselen, aldus spreker, dan dienen,
we niet terug te zien in het verleden, doch te
blikken in de toekomst. We staan toch voor
een vrijwel geheel nieuwen tijd, welke zal
aanbreken als de vrede is teruggekeerd. Er
zal dan een nieuwe area aanbreken voor de
gehecle wereld en ook voor ons lantl. poli
tiek en economisch. Daarom is 't uoodig, dal
ieder zijn standpunt inneemt, geheel brekend
met het verleden, en het oog richtende op
de toekomst. In ons land maakt ons nieuwe
kiesstelsel 't noodzakelijk, dat politiek een
ieder zijn keuze doet. Voor wien vrijzinnig
denkt, moet gekozen worden tusschen een
der 3 linksr.be groepen. De kans op con
centratie van die groepen is geheel buiten
gesloten. Of 't niet bet.-r z-iu zijn. dat er 2
linksche groepen waren, moge in 't midden
gelaten worden, al is tneu ook algemeen
van het nut daarvan overtuigd.
Spreker meent, dat bij de keuze van een
politieke partij men rekening moet houden
met twee mogelijkheden. l)e eene mogelijk
heid is, dal deze oorlog gevolgd zal worden
door een feilen economiseheii strijd, waarbij
de beide partijen, Centralen en Entonten zich
zullen om-
Vet
Agens bestreed pl. de verschillende
■iiigen. Z-.o is het koper gebleken
•rstopt te zijn geweest, t 'ok met het
opuia..
politie-
t. B iven-
>:'oort 2i December
De Burgemeester
en Weihouders
-emd.
De Burgemeester,
VAK RAXDWIJCK.
HI'.eüTZAKK.V
<»r de l't ree lil sc he mTnbuiik.
tor.d I'. van S., beklaagd van
;ikoperen staven ten uadeele
r E .an Hamersvelut, aatotno-
.e al 3 jaar in dienst was van
bekende.
v. 11. oeelde mee. dat hij bekl.
v :.e hal vertrouwd. Hij was
r.-irrd, dat bekl. de dader was.
s i. en te Rotterdam vrij wel
i .'tt voor f 342.A3 behalve de -
i.'ude is hein voor de helft ver-
dien is het dool van bet bedrijf van beki.
zoo g— dkoop mogelijk te koopen en zoo
duur 1: ogi lijk vrrku- pfir Dat doet men in
I h-'t gr .u: p de beurs ook.
j Het elfde geldt u"k mn opzichte van het
I sinokfc Ion met het gewicht, dat hekl. als
j verrvv, rend is aangerekend. Verder wees pl.
i er op. dat men voorzichtig ntoet zijn met
de vei -vieringen van get. van S.. «iie ze'.f
J bekl in de vorige zaak. Spr. wees op de
i tegens.rijdighfi i m de verklaringen van
I get. v- S. en de Russische
Dat is opmerkelijk.
1 Ver iet staat ti. ki. goed bekend. Dat hij
de p" iie waarschuwt, is geen tr-.cf om bij
I d.- politie in ecu eert goed blaadje te komen.
Waar is hei bewijs v.ior die aantijging En
pl. heeft allerle; verklaringen van prsonen.
dat hij wel gunstig bekend start.
Uit iit feit blijkt 'alweer, dat men alles
van twee kanten kan bezien. Maar men
moet ;e meest gunstige nemen.
Ook is alle schade vergoed.
Ten slotte vroeg mr. Geerlings de on-
midO"i.ijke invrijheidstelling van beklaagde.
Na. at de Rechtbank in raadkamer is ge
weest deelde de president mee dat bekl.
in vrijheid zal worden gesteld.
Uitspraak 3 Januari a.s.
Vo
1 s s e ti
an A. Jansen, t'
beschikking der
el lot invrij-lheid-
In dat geval is 't moeilijk voot
nu reeiis cenige lijn van politiek
trekken, al kan als vaststaande aang-
worden, dat we dan al onze oude politieke
beginselen over boord kunnen werpen.
Een andere mogelijklni.i is, dat na den
terugkeer van wat normaler verhoudingen,
een felle economische wedstrijd tusschen
alle landen zal ontstaan. Deze mogelijkheid
is wei de grootste. Duits,.. I prepareert
zich reeds daatvoor. Van ..ndere zijde even
eens. Wat begrijpelijk is. V' »-r n der land
j zal dan de vraag zijn hou i.kuvvu afzet ge-
bieden te vinden en verbroken rela
ties weder te herstellen. <J..k "t.s iand zal
dan verplicht zijn mede te do -n. Gaan we
ons oude gangeije, dan is 't 'k-.t, dat we
I onze welvaart ten onder zien gaan. Welken
j weg nu te volgen
Er zijn twee wegen, de eerste is die van
het staatssocialisme, aangegeven door mr
Troelstra, hij de jongste begrootings-detiatten
in de T weede Kamer. 11:j heelt daar feitc-
1 lijk de oude socialistivche ideal- n ver
worpen en zich vierkant lot het staats-
socialisme bekeerd. Mr. Troelsira wil de
oelasung op het vermogen opvoeren tot
het uiterste, dan voortzetting, ook r.a den
oorlog, van de distributie, uus o.,k van
verstrekking van diverse artikelen beneden
den kostprijs. En voorts stsats-exploitatie
van de winstgevende ondernemingen, ue
niet-winstgevende kunnen vrij gelaten
Troelsira erkent, dat de Sociaal Demo
craten aanvankelijk, dit programma niet alleen
zullen kunnen uitvoeren, dat zij daarom de
hulp van noode henben van den midden
i stand. Is men eenmaal zoover, dat die nulp
gemist kan Worden, dan moet de midden-
I stand verdwijnen.
Men denk.: over een en ander niet licht.
De Soc. Democraten winnen in macht en
zuilen speculeerci.de op de algemeen hecr-
siTiende ontevredenheid, blijven winnen.
Ie meer nu we Algemeen Kiesrecht heb
ben. H e sierk die partij zal mogen worden,
toch z.a'. zij 111 de naaste toekomst niet alleen
Let helt 111 handen kunnen nemen. De vraag
is nu. zullen de andere partijen zich zoo
schrap zetten, dai de Soc. Dein. hun pro
gram niet zullen kunnen verwezenlijken.
Merchant, als woor.lvrder van de Vrij/.
Democraten, heeft verklaard, dat zijnerzijds
i.-St.ia
I roe
wijl Vat,
I f 1
T„, 46 jaar. koopman te S .eSI
lig', g van P. C. W. Koeken, f 1;
s-abs. 15 dager, hecht.
J K., 50 j., 1 rakker te Soest, iden
ooete subs. 15 dagen hechtenis.
be-.;
-•'■ft i
ge/tg breng n.-t koper maar gerust, het
is g.iuw vnoeg weg. Bekl. w;5: dat het
gestolen w-.s Daarover is gesproken in bij
zijn van f n kindermeisje zelfs. Deze werd
hierop geti- r 1. liet isnn Russischevluchte-
/.ij heeft echter niet veel bijzonders
heeft
•et. Vat:
.je
ontk-i;.
Ie Kussiv.T.
mm herhaaldelijk hui-
merkte. dat bekl.
weggestuurd.
Een drietal getuigen dccharg'
nog geboord, 111 de eerste plaat
Haver» Timidt. rechtercommissaris,
31 t hel oog op deu Nioawjaitrsilait zal
lief eerst volgend nummer run (Ie 111-rs-
IborUilii' ('ourant .Maandag 31 December
j (Oudejaarsdag) verschyusii. Adverlenli>
ti or dal 11 in nier zullen gaarne zoo nioge-
j lijk voor 1^ uur des middags tegemoet
gez en Hord- D.
.stadsnieuws.
Wethouders van
de belangstelling van velen
les jaars zullen het toch op
men in deze tijden zich
blijk te geven.
n Vrij Liberalen.
Iri een gisteravond vanwege den Bond
van Vrij Liberalen in «Amicitia. gehouden
1 opeibir- vergadering, heeft «Ie heer K. J.
W. Drion, lid van de Tweede Kamer, een
Kaalte,
Unie Liberalen, de mogelijkheid
oper.de, «lat ook zijn partij haar steun aan
'n kabinet met de Sue. Democraten niet zou
onthouden. I)e politieke werkelijk is dus
dat vormen de Soc. Dam.. Vrijz. Dim en
L'tiie-Liberalen een kabinet, cerstgeiineinden
1 iie leiding /.uilen hebben, omdat zij "t verst
gaan en zij hun pi liliekc verantwoorde
lijkheid het minst groot zullen achten.
De Vrij Liberalen siaan deze politieke
constellatie vierkant tegenover, wat in de
lijn ligt vau hun beginselen. Men spreekt
van hen als van conservatieven, doch dat
is onjuist De Vrij Liberalen zijn nooit con
servatief geweest. Het wezen van hun be
ginsel is altijd geweest het zich koeren tegen
het gevaar waarvoor zij steeds gewaarschuwd
hebben. De ervaringen in deze crisis opge
daan, hebben duidelijk doen zien, dat hun
vrees gerechtvaardigd was.
Het ingrijpen dat de staat nu doet, is
noodzakelijk. Maar de regeering gaat daarbij
verder den socialisiischeti kant uit dan nood
zakelijk is. Een verdienste van wat nu ge
beurd is, dat 't wel de meest kostbare les
geeft omtrent de werking van het staats
socialisme. Men heeft nu gezien, dat de
staat in een lijd ais deze, absoluut onbe
kwaam is maar een gering deel van het
sociale leven ook te organiseren. Wie ook
aan de regeering zat, zou nu fouten inaken.
Recht doende eenerzijds, schept men ander
zijds grove onrechten. De staat bestaat niet,
doch is slechts een verzameling van ambte
naren. Wanneer de staat zelf gaat doen,
worden millioenen verspeld.
Hoe mcenon de Vrij Liberalen, dat na
den oorlog tegenover dat staatssocialisme
moet worden postgevat.
Wij meeneu, dat er wat minder belang
stelling dan lot nu toe moet zijn voor de
arbeiders, wat niet beduidt, dat die be
langen zouden moeten worden verwaarloosd.
Sociale maatregelen zullen nok dan genomen
/orden
Dit beu
lt nu toe tu kort geschoten
ten opzichte van dc andere sociale groepen
dat liepfi veroorzaakt de vervreemding tus
schen parlement en volk.
Voorts zal gebroken moeten worden met
de verstrekking van levensbehoeften leg.
den kostprijs. Wat nu gebeurt, is met a
ders dan 't geven van een loontoeslag a;
de arbeidcr> voor de werkgevers. Het thans
gevolgde stelsel, dat ieder in aanmerking
doet komen, is af te keuren. Beter zou
de toeslag individucel toe te kennen,
wien 't tioodig heeft. Dit beginsel is geen
gebrek aan medelijden met de arbeiders
Ook bij mis leett het besef, dat wie te
weinig heeft, meer moet hebben, doch dan
zij dat geen toeslag, doch een stijging van
het loon. Waartoe toeslagen van Rijks
wege leiden, heeft de Armenwet in Enge
land bewezen. Daar werd voor wie minder
dan to shilling per week verdiende, een
toeslag gegeven tot dat bedrag Ecu ge
volg was daling van de loonen, en een mo-
reele inzinking van de arbeidersklasse. De
werkgevers profiteerden. De toestand werd
de wet moest worden ingetrokken,
jst, iioe noodlottig op den duur een
•an Rijkswege werkt,
iver dit alles willen de Vrij labo-
1 krachtige wclvanrtspolitiek. Wc
gaan een feilen ecoromischen wedstrijd te
gemoet, waarin ook wij krachtig en met
energie zullen moeten optreden. De Staat
kan daarbij helpen d or te doen en te laten.
In de eerste plaats dient kapitoul beschik-
Daar te zijn voor handel en industrie.
l roelstra zou kinnen met belastingpolitiek,
die dal kapitaal zou doen verdwijnen Hij
wil de kapitalen treffen in plaats van de
groote inkomers te belasten, wat de grootst
•gelijke economische fout is. Zonder kapi-
1 toch is opbloei van den handel en
industrie onmogelijk. Dan mag het particu
lier initiatie! niet worden afgeschrikt, wat
l roelstra wel doel door zijn staatsexploitatie
van de winstgevende bcüiijven. Hechts
staatsexploitatie in de uiterste m Zakelijk
heid mag gewenscht genocu d worden.
Dat zal niet meer zoo vrijgevig als lot nu
e niet de belastingen werden gewerkt,
en zal niet meer den druk kunnen leggen
op de groote inkomens alleen. Voor dezen
de grens al vrijwel bereikt. Iedere ver
hooging van de directe belastingen zal
dus leiden lot een zeer zwaren druk op de
middeninkomens. Op den middenstand dus.
waaruit de krachten moeten voortkomen,
die ons economisch leven moeten opbouwen
en in standhouden. Vermeerdering van den
belastingdruk zal daarop een invloed teil
nadeele uitoefenen. Wat de staat wel doen
kan is verbetering van het vakonderwijs
Men zie wat Duitschland te dien opzichte
gedaan en bereikt heeft. Hadden de Soc
Democraten wat meer hun aandacht aan
dat onderwijs geschonken, zij zouden ge
handeld hebben in het belang van de
arbeiders. Maar 't ware wellicht niet in het
l> Tang van hun macht. Want een goed ont
wikkeld vakman, is gewoonlijk een slecht
organisu tie-man.
Voorts heeft de Slaat meer dan tot nu
toe inlicht ng> n te geven ten opzichte van han
del en industrie in het buitenland. Dat Van
Rappard teruggeroepen is uit Amerika en
vervangen door een zakenman, is een stap
in de goede richning.
Groote aandacht zal ook gewijd moeten
worden aan de exploitatie van eigen hulp
bronnen in ons land en in Indiö. Welke
exploitatie tot nu toe is tegengehouden.
Vooral voor Ned. IndiC geldt deze eisch,
zullen onze bezittingen, die dan een moei
lijk bezit zullen zijn, geen aanleiding geven
tot gerechtvaardigde criliek, omdat wij de-
bronnen daar ongebruikt laten Vooropstaan
daarbij de belangen van de inlanders.
Er zullen naden oorlog zeer hooge loonen
moeten betaald worden. Het buitenland zal
onze beste werkkrachten trachten te In
komen. Kan onze industrie die hooge loo
nen niet betalen, dan zullen, tot schade van
onze algehoele welvaart, de arbeiders het
land verlaten Een krachtige wcivaarts-
politiek zal dit kunnen voorkomen.
Alvorens te besluiten besprak de heer
Drion nog het Vrouwenkiesrecht en art.
192 van de Grondwet. Ten opzichte van
het Vrouwenkiesrecht verklaarde hij. dat
het meerondeel der Vrij Liberalen van oor
deel is, dat, nu de mogelijkheid eenmaal is
geopend, dat kiesrecht ook spoedig behoort
te worden ingevoerd. Niet in eens, doch
geleidelijk waarbij rekening gehouden zou
moeten worden met den leeftijd.
Geleidelijke invoering is noodzakelijk,
onriiat /.onder die van de invoering niets
komt. Daarvoor is de tegenstand nog te
sterk. Gaat 't geleidelijk, wat in 't belang
is van ons parlementaire stelsel, dan zal 't
algemeene vrouwenkiesrecht er spoedig zijn.
Geleidelijke invoering zal «le beste propa
ganda zijn.
Sprekende over art. 192 stelde de. heer
Drion in het licht, dat de Vrij Liberalen
zullen blijven waken voor voldoende waar
borgen, dat het openbaar onderwijs niet in
de verdrukking komt. Zij zullen blijven
cischen waarborgen, dat het bijzonder onder
wijs gewenscht wordt en dat de ouders niet
et-u deel van hun vrijheid moeten prijsgeven.
Besluitende zeide de heer Drion om.:
We staan thans aan een tweesprong
eenerzijds toenemend staatssocialisme, af
schrikking van het particulier initiatief, in
zinking van de nationale welvaart, ander
zijds een krachtige vvelvaarts-politiek die de
natie vooruit brengt. En voorts waarborgen
voor onze geestelijke vrijheid, welke bij de
uiterst linkschen, die met hun conscssies
aan rechts verder gaan dan gewenscht is.
gevaar loopt. Welke zijde te kiezen is een
kwestie van karakter. I11 dat licht bezien
heeft spreker een goede hoop voor de toe
komst der Vrij Liberale Karlij. De Neder
lander toch is in wezen Vrij Liberaal. Elke
goede Hollander is individualistisch en daar
door atkeerig van staatss' cialisrnc. Amers
foort vaardigt den Vnj-liberaal De Beaufort
af. Niettegenstaande dat zijn de liberalen
beginselen riet voldoende bekend. Dat kan
anders worden, wanneer maar elke Vrij-
Ltbcruiil is een propagandist in eigen kring.
Gebeurt dat, dan zal Amersfoort bij de
eerstvolgende verkiezingen duizenden Vrij
Liberale stemmen uitbrengen. (Applaus).
Van de gelegenheid tot debat werd ge
bruik gemaakt door dc la-eren V a 11
M e c h e 11- n en 11 o f 1 a n d.
Eerstgenoemde ontkende, dat de Soc.
Denr. spcculeercn op de hnulige ontevre
denheid. Deze propaganda berust op de on
tevredenheid van diepere beteekenis, voort
spruitende uit het ideaal. Voorts ontkende
debater, dat de Staat, indien dc S. D. A.
H. de lakens uitdeelde, niet winstgevende
maatschappijen, mits t ware in het belang
de arbeidende klasse, niet zou exploi-
1 den toeslag stelde
rat In Engeland ge-
1 helpt is te danken
teeren Ten aanzie
hij in het licht,
beurde, heel wal
scbiedt. 13e toesla
moreel. Dat «1e st.i
aan de krachtige vakorganisatie en de S.
D. A. P. Kon de S,uat buiten dc ai beiders,
men zou zich 1 iel met tien inlaten. Ten
slotte bestreed iie heer Van Mechelen,
dat een goed vakman een slecht organisatie-
lid zou zijn. De practijk bewijst z. i. het
tegendeel.
De heer Hofland stelde in het licht,
dat de Staal moest ingrijpen, omdat geen
ander vrijstaand lichaam daartoe b'j machte
was. Spreker geeft toe, dat touten gemaakt
zijn, doch dat komt door gemis aan sociaal
gevoel bij het meerendeel van ons volk en
doordat het stelsel nog niet voldoende heeft
ingewerkt. Dat bewijst echter niets tegen
de Staatsbemoeiingen.
Debater ontkende, Jat Troelstra zijn
idealen had prijsgegeven
Waartoe de niacht van het groot-kapitaal
leidt, bewijst de II. S. M., welker directie
weigert de vakorganisatie, die eischt gelijk
berechtigdheid bij iit- vaststelling der arbeids
voorwaarden te erkennen.
De heer Drion diende kortelings van
repliek waarbij hij aan de hand van zijn
betoog, bij zijn meening volhardde. Speciaal
stelde hij in het licht, dat met deze crisis
rle otimogilijkheid van het staatssocialisme
is gebleken. Na 3 jaren ruim nemen de
fouten niet af. doch steeds toe.
- Dr. 11. J. Toxopeus, predikant bij de Ev.
I.uth. Gemeente alhier, is beroepen naar de
Ev. I.uth, Gemeente te Zaandam.
Dc hoeren I.
Schouwerman alhier,
geslaag-l voor
handelskenins.
W Ravorsloot en S.
tijit te 's Gravenhage
beginselen der
Het adres van do ouders en verzor
gers van leerlingen der R. II. B. S. aan
regeering en Staten Generaal, dal in dc
Maandagavond gehouden vergadering is
behandeld (men zie ons nummer van Don
derdag) luidt als volgt
Omlergetcekeiiden, allen ouders of voog
den van leerlingen der R. 11. B. S. te
Amersfoort, ter plaatse of in den omtrek
gevestigd, steunen met den meesten aan
drang do pogingen door de leeraren aan
die school aangewend om tot onverwijlde
verbetering der Rijksleerarcn-salarissen te
geraken, waarvan dn urgentie door Z.Exc.
den Min. van Binnenl. zaken herhaaldelijk
is erkend,
verzoeken mitsdien in het belang hunner
kinderen en pupillen alsnog te willen be
vorderen, dat op de Begrooting voor 1918
een aanzienlijke post worde uitgetrokken,
ten einde die salarissen te brengen ten
minste op hel peil der wedden van leeraren
aan gemeentelijke H. B. S. en Gymnasia,
welke wedden ook tijdens de crisis zijn
