Zaterdag 15 ffflg Juni 1918
No. 9041.
68e Jaargang
N. V. Centrale Crediet- en Landbouwbank
- SAFE DEPOSIT. -
REDACTEUR
F. W. H. OU IJ ENS.
AMERSFOORT.
Uitgave van de Drnkkerjj ,,iie Amersfoortuche Courant, voorheen Firma A. H van Cleef!'
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- sn Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden j 1.—
franco per post /1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel ineer 10 cent. Bijregel
abonuement reductie, waarvan tarief op aanvraag kostelous. Legale, officieele- en onteigeninga-
advertentien per regel 15 ceat. Reclames 1 -5 regels ƒ1.25 Bewijsnummers worden in
rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 5 cent.
Bij advertentifin van bulten de stad worden de lncasseerkosten In rekening gebracht.
BUREAUX;
KORTE GRACHT 9
VALKESTRAAT 19.
9. Telefoon
De leiders der verkieriagen.
II
Mr. P. J. TROELSTRA.
Mr. Pieter Jelles Troelstra is zeker een
der weinige groote parlementaire figuren,
die onze Tweede Kamer na de niet geringe
slagen, welke zij in de laatste zittingsperiode
heeft ontvangen, nog telt. Troelstra is eene
figuur, en men moge al dan niet met zijne
denkbeelden sympathiseereu, zijne strijdwijze
de juiste achten, niet ontkend kan worden,
dat hij in de Tweede Kamer behoort en
tevens, dat hij er thuis is als weinigen. Troelstra
behoorde tot de eerste sociaal-democraten,
die in de Kamer een zetel innamen hij was
er reeds in den tijd, dat men hem wel niet
schuwde, gelijk men destijds IJomela Nieu
wenhuis deed, maar dat zijne stem toch
slechts er éétie was waaraan eerst weinig
of geen invloed werd toegekend. Langzamer
hand heeft hij naast zich zien komen een
groot aantal jongeren, wier luiding hem in
de Kamer is voorbehouden en die zich in
het algemeen naar die leiding volkomen
schikken.
Troelstra is eene strijdbare figuur, Dat
ziet men reeds aan zijn uiterlijk, dat van
een echten Fries. Er is iets stugs in zijn
gezicht, maar wanneer hij eene van die
groote redevoeringen uitspreekt, waarin hij,
in een stijl die voor ons Parlement volkomen
geschikt is, do Idealen van zijne partij ont
vouwt, komt er leven in dat gezicht, vonken
zijne oogen cn gaat er van hem eene be
zieling uit, die slechts weinige leiders ge
geven is. Zoowel in als buiten de partij is
Troelstra geen gemakkelijke tegenstander.
Niet alleen, dat hij behoort onder de tnen-
schen, die veel en goed weten, maar zijn
redenaarstalent is niet gering en zijne han
digheid van debatteeren. van schaakmat
zetten zijner tegenstanders.is bekenden wordt
slechts weinig gei;venaard. Strijdbaar is hij
zoowel voor de positie, die hij inneemt als
voor de idealen, die hij verdedigt. Hoevele
malen Is niet in een minder of meerder
groot gedeelte van de partij op niet al te
vriendelijke wijze over zijne leiding ge
sproken hoevele malen heeft men hem die
leiding niet afhandig willen maken cn hoe
is niet telkens een congres onder den invloed
geraakt van zijne welsprekende woorden,
van zijne doordachte tactiek cn hoe heeft
men hem weer niet telkenmale in eere her
steld! De politiek-parlementaire loopbaan van
den heer Troelstra behoort tot de meest
belangwekkende van ons vaderland, omdat
zij alleen aantrekkelijk kan zijn voor een
man, wien strijd eene behoefte is en wien
het bereiken der gestelde idealen tot plicht
is voorgehouden. Telkenmale gaat het op
en neer met zijn invloed in de partijmenig
maal, ook na de groote staking van 1903,
scheen het als zou die leiding hem ontnomen
worden. Doch telkens weer keerde hij terug
en luisterde men naar zijn gezag, zoowel
in de partij als in de fractie dier partij Iti
de Kamer, lir gaat dan ook in hoogo mate
iets overtuigends uit van het betoog van
Troelstra er is iets pakkcuds In zijn be
toogtrant en iets grootsch in zijne voorstel
lingswijze. Hij laat den hoorder a.h.w. niet
los, voordat hij geheel het beeld van zijn
toekomstidealen heeft ontvouwd en voordat
hij ten volle den tegenstander heeft gegeven
de critiek, welke hij dezen wil geven.
Er zijn er die zich minder vleiend over
den heer Troelstra uitlaten, niet alleen buiten,
maar ook binnen de partij. Kr zijn er vele
die van zijtit eerzucht gewagenanderen,
die van zijne slimheid den mond vol hebben.
Het is een algemeen aangenomen gewoonte
om te gelooven, dat een leven, in de politiek
doorgebracht, het mensiLelijk karakter niet
verfraait, den menschelijken smaak niet ver
betert. Neemt men dit aan, dan zou ver
moedelijk de Troellira, die nog niet in de
Kamer was geweest, staan boven den I'roel-
stra, die nu jaren lid van de Kamer is.
Maar neemt men dit niet aan, dati is er
geen enkele reden om den leider der sociaal
democratische fractie te verdenken van meer
eerzucht dan een andere leidergeen enkele
reden om in zijne tractiek meer sl'mheid te
zien dan in de tactiek van anderen. Wel
moet worden erkend, dat Iroelstra een
tacticus is van den eersten rangdat hij
weet te grijpen het moment, dat voor hem
geschikt is. Hoe menigmaal heeft men niet,
zoowel nu als vroeger, bewonderd de svijze,
waarop onder zijn leiding de tociaal-demo-
cratische fractie zich uil moeilijke impasses
wist te redden, en hoe juist heeft hij niet
altijd, wanneer verantwoordelijkheid rustte op
zijne tegenstanders, aan dezen de volle inaat
daarvan toegemeten. Men weet dat wel in
de Kamer en niemand ook dien men meer
vreest dan hem. Misschien ook wel daarom,
omdat Troelstra een der wein.gcn ie die
althans geleden heeft voor zijne idealen.
Men moge dan beweren dat hij de schitte
rende advocatencarrière, die hem wachtte,
geruild heeft met eene niet minder schitte
rende parlementaire loopbaan, welke nu
zekerder dan te voren een tninisterszetel in
het vooruitzicht stelt men vergete toch
niet, dat de heer Troelstra gewerkt heeft
voor zijne partij als niet velen, gewerkt op
elk gebied en naar elke richting. En men
vergete vooral niet de beschuldiging van
majcBteitsschenmiis en de gevangenisstraf
ivclke hij ondergaan heeft, die slechts propa
ganda i» geweest voor zijne partij.
De heer Troelstra is de onbestreden leider
der sociaal-democratische groep, en onmid
dellijk, wanneer hij wegens de een of andere
reden een lijd afwezig is, '-an men die af
wezigheid gevoelen door het gemis aan
tactiek, dat de groep ten toon spreidt. Het
spreekt vanzelf, dat voor deze groep, die
zoover van de politieke idealen van andere
groepen verwijderd staat, die beginselen hoog
houdt welke zich niet aan bet dagelijksch
leven van thans aansluiten, het stelling nemen
veol mori ijker is dan voor eenige andere
partij. Maar somwijlen door zijn oritiek,
somwijlen door een handige manoeuvre, die
politiek-knap is. weet de heer Troelstra
klippen te omzeilen die het vaartuig dreigen
te pletter te stooten. Het sterkst is dit wel
gebleken in de begrootingsdebatteii, die na
de verkiezingen in 1913 plaats hadden en
waarin de weigering der S. D. A. P. om
ministerszetels te aanvaarden, eene niet ge
ringe plaats innam. Welke moeilijke positie
niet voor den leider der fractie, die zelf een
dergenen was geweest, wien het aanvaarden
van ministcrszctels niet onaangenaam zou
zijn geweest eti die daarvoor op harde wijze
had gewerktHij moest verdedigen de
houding der partij, terwijl hij toch zelf anders
dacht. Hoe knap heott hij niet hierin voor
zien en al mogen wij ook meenet), dat aict
glorierijk toen zijne fractie uit den strijd Is
getreden, toch had men dit moeilijk kunnen
verbeteren. Dat waren zeker wel da dagen,
waarin de heer Troelstra iets moet hebben
gevoeld van de voldoening, die maar weini
gen onzer ten deel valt, de voldoening van
tc bereiken wat men heeft voorgestaan. Die
dagen was de sociaal-deinocratische groep
machtig, kon zij mede beschikken over het
lot van Nederlandzij, de partij, die nog
geen tien jaar geleden slechts een viertal
leden in de Kamer had. Zeker, dat is het
werk van geheel dat corps propagandisten,
waarover de S. D. A. I', beschikt, maar het
is ook in ds booge mate geweest het werk
van den leider, die den blik reeds heeft ge
richt op de toekomst en daarin heil heeft
gezocht.
De redevoering van Mr. I'. J. Troelstra.
vooral die uitgesproken bij de begrootings-
debattcn, worden telkenmale opgemerkt. Zij
zijn niet altijd in gelijke mate monumenten
van welsprekendheid, maar wel getuigen zij
telkenmale van groote overtuiging cn van
groot politiek doorzicht. Telkenmale bijna
neemt de heer Troelstra de gelegenheid te
baal om nog eensopnieuw helX'ederlandscbc
volk duidelijk te maken wat zijn idealen
zijn en in welke richting zijne partij de
belangen van het Nederlandsche volk voor
staat telkenmale ook schildert hij ons de
idealen der sociaal-democratie zoo schoon en
zoo consequent voor als slechts hij schilderen
kan. Maar men moet hem dan hooren bij
deze debatten, waarin belangrijke aclueele
politieke quacsties aan de orde zijn men
moet dan die vinnige critiek, de scherp
getrokken conclusies vernemen welke aan
zijn# redevoering zoo groot relief schenken»
Vroeger wist men te voren in welke rich
ting do leider der sociaal-democraten zich
zou bewegen thans in den regel luistert
incn roet de grootste belangstelling naar
zijne redevoeringen, omdat men telkenmale
begrijpt dat achter hem staat eene aaneen
gesloten fractie welker oordcel groot ge
wicht In de schaal zal leggen.
In en buiten het Parlement is Troelstra
in het bijzonder de voorvechter der sociaal
democratische idealen. In 100 tal van geval
len heeft hij deze niet gediend, en op welke
uiteenloopande wijze heeft hij ze niet verte
genwoordigd. Troelstra verzuimde nooit die
groote optochten te leiden, die indruk
maakten; de kiesrechtdemongtraties te leiden,
die nu nog van zich doen spreken. Men
heeft hem menigmaal kunnen zien, geklom
men in een lantaarnpaal, een stoet van
duizenden ontbinden, maar ook van uit die
lantaarnpaal klonk het woord vol enthou
siasme, dat hem eigen is. Wie herinnert
zich niet den gloed waarmede hij het con
gres kon toespreken cn wie heelt ooit een
storm van applaus zien ontketenen als zoo
telkenmale van de zijde van het congres
zijn deel was.
Het is eigenaardig dat de heer Troelstra.
sociaal-democratisch leider en spreker, een
der invloedrijke leden van zijne partij, nog
tijd vindt ont te zijn directeur van eene
brandverzekeringsmaatschappij. Hij is het
geworden als opvolger van zijn vader, die
erop gesteld was, dat bij deze functie in de
familie zou blijven houden.
Als men van parlementaire figuur spreekt,
laat men dan Troelstra uiet vergeten, want
hij die binnen niet al te langen tijd daar
een kwart eeuw zal hebben plaats genomen,
behoort in de Kamer als de vertegenwoor
diger bij uitstek van een der belangrijkste
politieke stroomingen van ons volk.
K K N N I 8 (i E Y I H tJ K N
DISTRIBUTIE LEVENSMIDDELEN.
De Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Amersfoort,
maken bekend, dat in de week van
17 Juni tot en metzz Juni 1918 zal worden
gedistribueerd
op bon No. 73
GROENE ERWTEN z ons per persoon.
BRUINE BOONEN z
KAAS zo-f (ind. voorr.) ij ons p.
op kaasbon No. 3.
van duurdere kaassoorten op gortbon
No. 73, 100 Gram (indien veorradig).
HARDE ZEEP 1 stuk of 1 ons per
persoon op bon No. 72b.
VLEESC ll.(ind.voorr.) 1 ons eenheidsworst.
THEE. Van 15 Juni tot 15 Augustus 1918
wordt (eenmaal) 11 ons thee afgeleverd
op bon No. ai, uitsluitend aan die ver
bruikers, van welke het lichaam der oude
kofliie- en theckaart is afgestempeld in
gevolge inlevering van bon No. 19.
KOFFIE. Van 16 tot en met 30 Juni 1918
op bon no, 31 eener koffie- en theekuart
011a koffie.
AARDAPPELEN 2 K G. per persoon.
GEDROOGD FRUIT oprijstbon No, 73.
GOEDKOOPE MEI.K. Op bon No. 4
tot en met to en wel van lö Juni tot
en met 22 Juni 1918.
OLIE, op bon no. 67 (3 ons per persoon,)
Amersfoort. 14 Juni 1918.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
De Secretaris. v. RANDWIJCK
A. R.VEENSTRA.
WINKELSLUITING.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort
maken bekend, dat, ingevolge art. 9 j°
art. 1. ie sub b der Verordening op de win
kelsluiting, hot sluitingsuur der winkels op
28 Juni a.s. zal zijn 10.30 uur 's avonds
en dat tevens op dien datum tot ge
noemd uur ontheffing wordt verleend van
het bepaalde in art. 1, t° der verordening,
houdende het verbod van het gebruik van
gas uit de Gemeentelijke gasfabriek en vati
electriciteit door middel van het gemeente
lijk kabelnet op bepaalde plaatsen en be
paalde tijdstippen.
Amersfoort, 13 Juni 1918.
Burgemeester en Wethouders
van Amersfoort,
De Burgemeester,
v. RANDWIJCK
De Secretaris,
A. R. VEENS TRA.
Amersfoort, Scherpenzeol, Soest, Utrecht,
Tel. intere. Stilt. Tel. ittlsre. '2. Tel. interc. ti. Tel. luiere 4tin
Te 1® gram-adres „CHSDO".
Nomen geldon ïi deposito op langen
- 011 korten termijn
De Burgemeester van Amersfoort
gelezen circulaire No. 27731. afdceling
Crisiszaken Bureau A.Z.,d.d. 13 Juni 191 s
maakt bekend dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel
heeft goedgevonden te bepalen
1. De leveranciers van kotfie aan detail
listen zullen in het tijdvak van 27 Juni tut
en met 24 Juli 1918 aan detaillisten mogen
alle veren en wel op een hun door tien
detaillist over te leggen;
Bon 110. 30 eener thee- en kofiiekaart 0,05
K. G. koffie; bon no. 31 eener thee- cn
kofiiekaart 0,05 K.G. koffie, geldende deze
hoeveelheden als voorziening in tie behoefte
van den detaillist voor do gchoele maand Juli.
2. Leveranciers van koffie aan detaillisten
zullen vóór den aangegeven datum van 27
Juni 1918 geen koffie, bestenid voor die
detaillisten, mogen afleveren uit het pand
waar die koffie werd gebrand.
3. Gedurende het tydvak, aanvangende
op 1 Juli en eindigende op 15 Juli 1918,
zal door detaillisten aan verbruikers mogen
worden afgeleverd op
Bon no. 32 eener thee- en koffiekaart
0,05 K.G. kollie.
4. Gedurende het tijdvak, aanvangende op
ió Juli cn eindigende op 31 Juli 1918. zal
door detaillisten aan verbruikers mogen
worden afgeleverd op
Bon no. 33 eener thee- en koffiekaart
0,05 K.G. koffie.
5. Bons no. 52 en 33 door detaillisten
van verbruikers in ontvangst genomen,
mogen door den betreffenden detaillist des-
gewcnscht dadelijk aan zijn leverancier wor
den afgegeven nailer zal worden bekend
gemaakt welke hoeveelheden de leverancier
op deze bons, zal mogen afleveren aan den
detaillist na 2Ó Juli 1918.
Amersfoort. 13 Juni 1918.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
De Burgemeester van Amersfoort
gelezen citculaire No. 27732 afdeeling
Crisis/aken BureauA./.. d.d. 12 Juni tg 1?.
maakt bekend dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel
gelet opart. 8 der Distributie wet 1916:
gezien zijn distributloregsling van Thee-
en Koffie van 5 October 1917. afdeeling
Crisiszaken, No. 808, Bureau A Z.
gezien zijne thee- cn koffiesurrogaatrege-
ling, van 19 Februari 1918. afdeeling Cri
siszaken, No. 70, Bureau A.Z.
heeft goedgevonden
art. 16 van genoemde distributieregeling
tc lezen als volgt
Onverminderd de strafbedreiging van de
Diatributiewet 1916, voor zoover "lie van
toepassing is, zal overtreding van tie voor
schriften ili-zer regeling, en koop of verkoop,
het aanbieden ten verkoop, aflevering of
in ontvangstneming van thee cn koffie in strijd
met hetgeen in dezen regeling wordt bepaald
of boven de gestelde maximumprijzen, als
mede de koop of verkoop, aanbieding
ten verkoop, aflevering oflnontvaiigstneiniiig
van thee- of kofliesurroga.it in strijd met de
thee- of koffiesurroga.itrcgeling van 1 1 Fe
bruari 1918. tijdelijk of voor goed tot uit
sluiting van de distributie van thee en koffie
of intrekking der thee- cn koffiekaart kun
nen leiden,
Amersfoort, 13 Juni 1918.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
De Burgemeester van Amersfoort
gelezen circulaire No, 350 >2 afdeeling
Crlsis/akan Bureau Volksvoeding d.d. ij
Juni .9>9
maakt bekend dat de Minister vati Land
bouw, Nijverheid en Handel
heeft goedgevonden;
1. voor dn na te noemen soorten en
qualiteiten scheerwol i .t -, geschoren vo..r
1 Augustus 1918. vast te stellen do onder
Staande maximum-gro .thaiidelprijzoi) i.ïlle
prijzen per K.G.)
Xoordholl. vette kleiwol
i'exelsche weidewol
Texi-lscke zandwul
Wieringor vette kleiwol
Zuidltoll. vette kleiwol
Znitlholl. Ei landen wol
Fries, lie vette kleiwol
Fries, l,e vette Woud wol
Groninger vette kleiwol
Drentschö vette kleiwol
Drentsrhe gewataeheu
zand wol
tverijsstdsche gewas-
schen /andwol
Ovcrijsselsche vette
kleiwol
ieldcrsche vette weidew.
Geldersche vette zandw.
Guldertcho ruggewua-
schen wol
Ut recht scha vette weidt-,v.
Utrechtsche vette zandw.
Utrechtsehe ruggewus-
schen wol
Zeeuwsche vette kleiwol
Noordbrabantsclie vette
kleiwol
Xoordbrabantschc vette
heidawol
Noordbr.ibantsclae rugge-
wasschen heidewol
iburgschc volte Maas-
fz.'K f2.4.
wol
inburgsche vet
2, te bepaloi
ndw.
prijze
fldet!
of la?
3. te bepalen, dat ver scheerwol
schoren na 31 Juli tg 18 dc voren bed
maximum-grot'thandelprijzeti wordot.
lasgd met 25 pet.
Amersfoort, 14 Juni lui -
De Burgemeester voorin
v. RANDWIJCK
STADSNIEUWS.
ZIJ op
IJ11
ho
week werd ii
nieontc per bekkenslag bekend
dat er eenheidsworst bij de slagei
baar werd gesteld tegen Inlcv
bon 110. 100.
Alhoewel deze mcdr.loelir.g
ineerendeel van hot publiek niet a!
zal zijn opgevat, stellen wij et
prijs op, tc verklaren dst, n i 1
inde
offlc
ach r
kar
lemcontcwege aan
betrokken omroeper was opgedragen
lijkt het ons daarom niet overbodig,
aandacht van het publiek op te vont
dat het er rekening mede dient te hou
dat zoowel meiledeelingcn van part'
Here zijde «Is van gemeen tewi
per bekkenslag kan worden bekend gems
