Donderdag 20
Juni 1918
Mo. 9042.
68e Jaargang
UitK#ve van de Drukkerij ,,l(e Amerafoortache Courant, voorheen Firma A. M v»n CleefI".
REDACTEUR: Verschijnt IMnsdac:-, Uondprdac- en /atprdagarond. A bon n omen t per 3 maanden j 1.— B URE AU X:
franco per post ƒ1.15. Adtjfirteutiën t—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel- KORTK fïRATHT a
IT. H. OU DEK S, ahnoneroent rndliflio wa,ri.nn I 'iricf t\rt koclftlmw I Bnalo odieiaelA. or, ontoi.TAniorfa.
AMERSFOORT.
Verschijnt DiiiKdac-. Uonderdae en /aterdugarond. Abonnement per 3 maanden j 1.—
franco per post ƒ1.15, Adv^-rteutiën 1—b regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieeie- en onteigenings-
adverteutiën per regel 15 cent. Reclames 1 —5 regels /f.25 Bewijsnummers worden in
rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 5 cent.
Bij advertentiön van buiten de stad worden de Incasseerkosten in rekening gebracht. Postbus 1
VALKESTRAAT 19.
Telefoon 19.
De leiders der lerkiezingen.
Mgr. dr. W. H. NOLENS.
De heer Nolens is de onbestreden leider
van (\e Katholieke fractie, ook al kan gerust
worden gezegd, dat, sedert de heer I.oetF
weer in de Kamer is gekomen en ook do
heer Kolkman daar eene plaats heeft ver
kregen, figuren van beteekenis, in zijne partij
naast hem staan. Meur, wanneer hel er op
aankomt om eene belangrijko verklaring
namens de fractie af te leggen, of wanneer
het oordeel der fractie in eenige belangrijke
aangelegenheid moet worden gemotiveerd,
dan is het de lieer Nolens, wien de Voor
zitter het woord heeft te verleenen.
tieen wonder trouwens, want onder de
R. K. Kamerleden neemt hij zeker op den
hiërarchische» ladder de hoogste plaats in.
Zijn titel van Monseigneur duidt ree Is aan,
welken rang hij aan het Pauselijk hof, ook
al verblijft hij in Nederland, bekleedt. Boven
dien, hij is buitengewoon li 'glee-raar aan
de Amsterdamsche universiteit, zulks in
vraagstukken van arbeidsrecht, die hem
zeker ter dege zijn toevertrouwd. Mij zit
reeds jaren achtereen in dc Kamer voor het
vaste, nu opgeheven district Venlo, en dc
plaats, welke hem thans op de lijsten der
Katholieken is gegeven, waarborgt voldoende,
dat hij in de nieuwe Kamer zal terngkeereii.
Eene imposante verschijning is Nolens niet
indien men niet wist, hoe iieteekcnisvol de
positie is, welke hij in de Coalitie en in de
Kamer inneemt, dan zou men dat in zijn
persoon alleen niet vermoeden.
Maar Nolens is buiten al een aangenaam
mensch 111 den omgang, iomainl die geen
socialen afstand kent en die gaarne bereid
is, voor zoover zulks niet zijne beginselen
tl opvattingen strookt, te helpen. De heer
Nolens wordt dan ook links en rechts in de
Kamer in gelijke mate gewaardeerd om zijne
kunde, zijn oprechten otngang en zijn meer
malen verzoenend optreden. Want dat is
het eigenaardige in zijne toch wel strijdbare
persoonlijkheid, dat hij bij voorkeur de zachtste
woorden kiest om van eene afwijkende
meening of een afwijzend oordeel kennis te
gevenen dal men uit zijn mond nimmer
verneemt die bitse hatelijkheden, die maar
al te veel, en in steeds toenemende mate,
in de Kamer worden heen en weer geslin
gerd. Bovendien, er is niemand, die aan de
eerlijkheid van Nolens' bedoelingen twijfelt
die zijn politiek standpunt verdenkt of hem
eenige trucs van welken aard ook toeschrijft.
Nolens wordt geacht en zijn standpunt, ook
al is dit dikwerf voor de politieke tegen
standers onbegrijpelijk, geëerbiedigd.
Geheel iets anders echter is het met den
heer Nolens als politicus. Hij is een fijn
politicus, wat allerminst in zich sluit, dat hij
zou zijn een geslepen man Hij kent de
politiek door en door; overziet de situatie,
maakt daaruit zijne gevolgtrekkingen en
stelt zijne houding vast. Als politicus is
voorzichtigheid wel eens zijne voornaamste
deugd eene voorzichtigheid die naar veler
oordeel te ver gaat soms en die hem weer
houdt van daden, die, werden zij volbracht,
groeten vooruitgang in zich zouden dragen.
Voorzichtig is dc heer Nolens in zijne uit
latingen voorzichtig in zijne adviezen vo
zichtig in zijn optreden, maar, laten wij
dit onmiddellijk bij constateeren, voorzichtig
ook in hel bespreken van zijne tegenstandc
waardoor hij nimmer dezen kwetst, gelijk
anderen maar al te vaak doen.
Al» spieker beschikt de heer Nolens ni
over bijzondere qualitciten. Zijn zinsbouw
somwijlen eigenaardig; de helderheid v;
zijn beloog niet altijd even groot. Hij het.,
een langen omweg noodig om te komen
tot het doel, dat hij bereiken wilhij gaat
langs de/en omweg vaak met geestige ge
zegden, die dc Kamer aangenaam bezig-
houden, doch de scherpte van het betoog
gaat daardoor verloren. Dit ligt somwijlen
allicht in zijne bedoeling aan den anderen
kant evenwel verdoezelt hij daardoor de
beteekenis van het ingenomen standpunt.
Hoe vaak weet men halverwege eene rede
van den heer Nolens nog niet, welk eigen
lijk zijn definitief standpunt zal zijn, cu hoe
v.iuk is het niet met bepaalde verrassing,
dat men van de conclusion, waartoe hij ten
slotte komt, kennis neemt. Daar zit natuur
lijk voor de Kamer eene groote aantrekke
lijkheid in eeuu dergelijke redevoering is
in veel grooter mate belangrijk dan eene
die, zooals van den heer Marchant of van den
heer Lohtnan, rechtstreeks op het doel afgaat.
Maar bij het vaststellen van het weder-
zijdsche politieke standpunt, waarbij het er
op aankomt volkomen de gcvuelens en de
meeningeu te kennen, is liet niet altijd even
prettig voor de tegenpartij met eeu zoo-
danigeit voorzichligen tegenstander te doen
te heobon, umdat wel bijna nooit of nimmer
men er in slaagt hem »p eene onvoorzich
tigheid te betrappen. De zekers, weifelachtig
heid, die daardoor bij hein aanwezig schijnt
te zijn. maar naar men vertrouwt waarlijk
niet aanwezig is, wordt echter vergoed door
eene groote dosis waardecring, uie hij heeft
voor anderen en de verzoenende kracht, die
er dikwerf van zijn betoog uitgaat. Want
wanneer men van wijlen Staatsraad Asser
zeide, dat hij telkenmale in een proces dat
hij voerde zoent naar het verzoenend element
iat de partijen lot elkander kou brengen,
La kan men dat in gelijke mate van den heer
Nolens zeggen, ook nij tracht in de politieke
d•-bulieu steeds dal naar voren te brengen
wat dc partijen niet verder behoeft te scheiden.
Het is moeilijk dikwerf, vooral in den laatsien
tijd, en vooral zoodra men komt op het
geoied van de sociale wetgeving, waarvan
een ieder zich de eer wil toeëigeusn, maar
dat het niettemin mogelijk is, toont hij ons
meermalen duidelijk aan.
De heer Nolens is ceu der figuren, die
men in de Kamer 1100de zou missen. Hij
is, althans in zijn optreden in de Kamer,
geen dogmaticus, al staat hij voor het stand
punt dat hij inneemt en al ketu hij geen
trausigcereu met zijne beginselen
k E N N I S (1 1. V I X U E X
VORDERING VAN WOL
ten behoeve van liet leger.
De Burgemeester van Amersfoort.
Gezien de artt. .4, 5 en 32 der Ink war
tieriugswet van 14 September i860 (Staats
blad no, 13-), gewijzigd bij de wetten van
29 Maart 1 (Staatsblad 110. 53). 15 April
iS-'i (Staatsblad no. 64), 10 Mei 1 -90
(Staatsblad no. >3) en 22 Juli isyj (Staats
blad 110, 175);
Gelast
aan alle in deze gemeente wonende houders
van schapen, ten behoeve van liet leger te
leveren alle inlaiulsche wol, welke bij de
scheer van dit jaar is of wordt verkregen,
op Maandag 24 Juni 1918 in het hotel van
B. J. Jens, l.'tr.straat alhier en zulks tegen
de schadeloosstelling, krachtens de wet toe
gekend.
Door deze vordering is de vrije handel
ill iulandsche wol uitgesloten. Is thans raeds
wol opgekocht, dan zal niettemin bij het
bepalen van de schadeloosstelling geen
rekening kunnen worden gehouden met den
prijs, door de opkoopers voor de wol be
taald,
Bezwaren tegen het bedrag der schade
loosstelling, dat in velband met de kwaiiteit
der wol wordt bepaald, kunnen worden
ingediend bij den Commissaris der Koningin
in dc provincie.
Voor de afgeleverde wol wordt een bon
afgegeven.
Die eigendunkelijk nalaat of weigert ge
heel of gedeeltelijk te voldoen aan de vor
deringen. hem krachtens de wet op de in
kwartieringen enz. gedaan, of deze vol
doening verhindert of belemmert, wordt
gesjraft met een geldboete van ten minste
vijftig cents en ten hoogste vijf en zeventig
gulden (art. 41 der Inkwartieringswet). Onder
belemmering van dc vordering wordt ook
verstaan het in zoodanige» toestand ter
levering aanbieden van de wol. dat deze
niet kan worden aangenomen. Daarom zij
men indachtig, dat de wol droog en in
goede conditie moet zijn.
Vergunningen aan houders van schapen
om de wol van één of meer schapen te
behouden, zullen dit jaar niet worden ver-
Amersfoort, iS juni 1918.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDW1JCK.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
gelet op artt. 6 en 7 der Hinderwet,
brengen ter kennis van het publiek, dat
een door
J. VONKEMAN en 1J, YK KOELING inge
diend verzoek, met bijlagen, oin vergun-
fabriek v<
nmg t
opricli
ichinale houtbewerking, do
tr elect
ii.l. t
een van 2 l'.K. cn een van
in het perceel alhier gelegen
Straat No. 25 en 27 bij het k.
onder Sectie E 110. 4958;
op de Secretaiie der gem
ligt, en dat op l)m dag.
aanstaande, des voormiddags
gelegenheid ten Raadhui'
r hut plaatsen
ee vau 3 P.K.,
1.5 l'.K.
aan de Helle-
daster bekend
ten
•1 lie
en z juli
half elf ure
e wordt gegeven
Gemeentebestuur
leden, bezwaren
de inrichting in
111 of meer
tegen het oprichten
te brengen.
l ot het beroep, bedoeld in art. 15. ie lid der
Hinderwet, zijn voigens de bestaande juris
prudentie alleen zij gerechtigd, die over
eenkomstig artikel 7 der Hl iderwet voor
het Gemeentebestuur of ëén of meer zijner
leden zijn verschenen, teneinde hunne be
zwaren mondeling toe te lichten.
Amersfoort. 18 Juni 1918.
De Burgemeester en Wethouders
van Amersfoort,
De Burgemeester, I
V. KANDWIJCK, I
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
De Burgemeester van Amersfoort,
gelezen circulaire No. 301-7 afdeeling 1
Crisiszaken Bur. Volksvoeding d.d. 15 Juni
19>8.
maakt bekend dat de Minister van Land- 1
bouw, Nijverheid en Handel
heeft goedgevonden
1. in aanvulling van /.ijn desbetreffende
beschikking vast tc stellen voor onderstaande
goederen dc daarbij vermelde maximum
kleinhandel prijzen
1. RegeeringS" J; "a- en Slamrijst; 28
ets per '/z K-*'" cls Per 100 gra:n
z. Gort; 13 ets per 4 K.G, zj ets per
100 gram;
3. Havermout; 16 ets per 4 K.G. 3Jets
De Burgemeester van Amersfoort
gelezen circulaire No. 36338, afdeeling
Crisiszakeu, Bur. Volksvoeding dd, 17 Juni
191S,
maakt bekend, dat de Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel,
heeft goedgevonden te bepalen
1het vervoer van kippen- en eenden
eieren is verboden
1. het verbod sub. 1 is niet van toepas
sing op het vervoer van kippen- en eenden
eieren, binnen de grenzen eener gemeente:
3. ontheffing van het verbod sub. 1 kan
worden verleend door de Rijkscommissie
van toezicht op de Eiervereenigiug eu
de Pluimveevereeniging volgens eene door
haar te treffen regeling.
Amersfoort, 13 Juni 1918.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDW1JCK.
De Burgemeester van Amersfoort
gelezen circulaire No. 36221 afdeeling
Crisiszakeu Bureau Volksvoeding dd. 17 Juni
1918
maakt bekend, dat do Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel
heeft goedgevonden te bepalen
1. het vervoer van levende schapen en
lammeren is verboden.
2. de aflevering van levende schapen en
lammeren is verboden.
3. de sub 1 en 2 vermelde verboden
zijn tot 15 Augustus 19 iS niet van toe
passing op magere weidclammeroii. welke
in het voorjaar van dit jaar geboren zijn.
4. De sub 3 vermelde uitzonderingsbe
paling is niet van loc-passing op zuiglam meren
en op lammeren wdkc zich bevinden in
gemeenten die in staal van beleg verkeeren.
5. De sub 1 en 2 verboden zijn mede
niet van toepassing op die schapen en
lammeren welke in schriftelijke opdracht
van het Rijkskantoor voor Vee en Paarden
worden aangekocht en/of vervoerd.
Ontheffing van de sub 1 en ver
melde verboden kan worden verleend door
den president- lirecteur van het Rijkskautoor
Vee
1 Paarden,
Aan zulk eene ontheffing kunnen door
dezen voorwaarden worden verbonden,
Amersfoort. 18 Juni 1918.
De Burgemeester voornoemd,
v. KANDWIJCK.
STADSNIEUWS.
4. Aardappelmeel
'/4 K.G. iz ets per 1K.G. c
cis per 100 gram:
Sago: 30 ets per pakji
per pakje van
onverpakt; 54
per K.G
100 grar
6. Eenheidsworst: 11 ets per 100 gram;
7. Zachte zeep: 14 cis per 4 K.G. 24
ets per 100 gram;
2. in afwijking van het sub 1 bepaalde
bij zijne beschikking van 8 Januari 1918
No. 4128/5, afdeeling Crisiszaken, bureau
A.7.. te bepalen, dat, Indien van boven
staande goederen kleinere hoeveelheden dan
van too gram worden verkocht bij breuken
van halve centen naar boven mag worden
afgerond.
Amersfoort, 18 Juni 1918.
De Burgemeester voornoemd,
v. KANDWIJCK.
j wagon nieuwe aardappelen,
j Deze aardappelen zijn vanaf Vrijdag 21
Juni 191 beschikbaar op de Bak-en Braadvet
i B011 No. 73 -- '/a K.G. per persoon.
De Directeur van het Levens
middelen-Bureau,
j Amersfoort, 20 Juni 1918.
V r ij-Li b er a l en.
I Onder leiding van den heer Mr. vail Traa
1 had Dinsdagavond in lAtnicilia de Open-
bare vergadering plaats, uitgeschreven door
j de aid. Amersfoort van den Bond van
Vrije-Liberalen, waarin liet lid der Tweede-
Kamer, Prof. Mr. A. C. Visser van Ijzen-
doorn het woord voerde over den politieken
1 toestand.
j Na het welkomstwoord van den voorzitter,
treedt de spreker van dezen avond naar
J voren, die allereerst begint te wijzen, op de
moeilijke taak die de kiezers thans is opge
legd bij het uitbrengen van hun stem op
de lange candidaatlijsteii, die ditmaal door
dc verschillende t.i zoovele nieuwe parlijen
zijn ingediend; waar zou het heen moeten,
vraagt spr. indien al deze partijen eens hun
intrede deden in dc Kamer
Immers welk verschil is het, waarvan de
j partijen zich onderscheiden I-Hel is slechts en
bijna niet anders dan alleen de manier
waarop zij hun doel wciischen tc bereiken.
Spr. twijfelt er niet aan, of iedere partij zal