COURANT. Zaterdag 6 Maart 1920. No. 9304. 70e laarga M. Vleeschhouwer PRIMA WIJNEN N. V. Centrale Crediet- en Landbouwban! SAFE DEPOSITO Ij G. KEUNEKE REDACTEUR F. W. H. OUDENS.. AMER5FOO RT. IJitiurave van de Drukkerij „l)e AmersfoortHChe Courant, voorheen Firma .4. H. vun Cleeff". Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagnvond. Abonnement per 3 maanden 1.— franco per post /1.15. Advertentifln 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel- abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officleele- en ontelgenfngs- advertentiön per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels /1.25 Rewijsnummers worden In rekening gebracht en kosten, evenals afzonderlijke nummers, 3 cent. Bij advertentlfin van uulten de stad worden de Incasseerkosten In rekening gebracht. BUREAUX: KORTE GRACHT tB (oud q)I VALKESTRAAT 19. Telefoon 19. OVERZICHT. Buitenland. De machiliebbcndon in Sovjet-Rusland Het Vrouwenkiesrecht in Bolgiü Spoor wegstaking in Portugal. Binnenland. B. Nierstrasz neemt zijn benoeming tot te Kaïnerlid aan De drukker der valsche sulkerkaarten ontdekt Het uitleverings verzoek door Nederland beantwoord. Centrale voarzieoing in den woningnood loor den kleinen middenstand. Hot bekende Koninklijk besluit van 6 November 1919 n°. 51 opent thans ook voor den bouw van kleino mlddenstandswoningen vooruitzicht op financieelen steun van de overheid. Als gevolg daarvan ziet men dan ook allerwcge vereeniglngen en stichtingen op richten, welke zich teu doel stellen dezen bouw ter hand te nemen. In dit verband moge gewezen worden op de wenscheiijkheid, zoo niet de nood zakelijkheid door één of enkele landelijke organisatie s deze onsamenhangende pogingen te ceutraliseeren. Want het vrijwel anarchis tisch zich werpen op de bestrijding van den woningnood voor den kleinen middenstand, zooals we dat momenteel waarnemen in tal van gemeenten, beteekent o.i. economisch een groot verlies. Iets nieuws wordt hier niet betoogd, want reeds meer dan eens werd vooral in onze technische kringen de wenscheiijkheid be toogd tot centrale voorziening in den woning nood ie komen. We herinneren hier b.v. slechts aan het prae-advies van den heer Van der Waerden voor het Woningcongres van 1918 en de voordracht van Dr. Ber- lage over «Normalisatie in woningbouw»? Maar daarom baart het te meer verwonde ring, dat het tot nu toe bij betoogen blijft. Kan hot dan zijn, dat men vooral in niet- technlsche kringen niet van de voordeelcn van centrale voorziening in de woningbe hoefte is doordrongen of wel, dat men geen weg ziet om althans voor den bouw van klein* midtfénstandswoningen tot een zekere normalisatie en centralisatie te komen W-.ar bet niet onmogelijk is, dat dit zoo is, moge hier een poging gedaan worden die Voordeden aan ty wijzen, om aan het slot een weg aan te geven welke praclisch en snel tot hot doel zou kunnen voeren. Stellen wij ons een «ogenblik voor, dat er een oentr; lo organisatie van den woning bouw bestond, een organisatie dus welke van één punt uit hare bemoeiingen gaf lot voorziening in de woningbehoefte (in ons geval voor den z.g. «kleinen middenstand») in verschillende gemeenten des lands. O in met vrucht werkzaam te zijn zou in de eerste plaats een studio der verschillende bouwverordeningen moeten gemaakt worden, met het doel le trachten te komen tot een zoo beknopt mogelijk aantal type-platte gronden, doorsneden, enz. van woningen in onderscheidene gemeenten te bouwen. Na tuurlijk zal rekening moeten worden ge houden met plaatselijke of gewestelijke bizonderheden of eigenaardigheden en zal uiteraard het type met zijn varianten voor MEUBELFABRIKANT Grootste mavazijnvoorraad Grootste keoze Dq prijzen van de meu belen zyn allerbillljkst Door liet in eigen heltour hobbelt dor fabricatie in concurrentie buitongoidoteii. FabriekWinkel PAPENHOFSTEDE HOF 40 Amsterdam met haar hoogbouw anders moeten zijn dan dat voor een kleinere ge meente, waar laagbouw gebruikelijk is. Maar overigens moet hot o.i. toch moge lijk zijn, dat een gering aantal typen wordt vastgesteld, typen, welke zonder in strijd te komen met de plaatselijke voorschriften overal te bouwen zijn. Vergeten dient toch niet te worden, dat de z.g. «kleino middenstandswoning» voor 90u/0 der te bouwen woningen weinig of niets zal vérschillen van de eerste klas werk manswoningen, welke nu reeds op den voet der woningwet gebouwd worden. Immers gaan de kosten alleen van bouwen van deze woningen reeds tot f7000 en hooger. Welnu, neemt men aan, dat een kleine middenstandswoning f 8000 van bou wen eischt, dan komt men op den voet van bet K, B. van 6 November reeds op een huur van f550 a f375. De «kleine middenstandswoning» zal dus meerendeela weinig uitgaan boven de betere «arbeiderswoning», welker grootte weer be paald is in de bekende ministerieele circu laire van 23 Juni 1919. Zij zal dus «in het algemeen» bevatten een woonkamer, een tweede kamer, een keuken en drie slaap kamers. Vandaar mijne meening, dat misschien met een enkele uitzondering het mogelijk moet zijn, dat aan de hand der bouwver ordeningen een betrekkelijk beknopt aantal type-plattegronden, doorsneden, enz. ont worpen wordt van woningen, welke overal te bouwen zijn. De meermalen gewraakte copieëring van tal van verordeningen naar het model van Blaupot ten Gate, van Gijn Schelling kan hier nog wel eens blijken eett onverwacht gunstige zijde te hebben! Als een enkel voorbeeld moge meegedeeld worden, dat ik dezer dagen de oppervlakte uittrok, door een 13-tal bouwverordeningen voorgeschreven voor het daarin vereischte ■groote» vertrek. Welnu dit wisselde af van 12 tot 15 M-. Het ligt dus voor de hand in de te ontwerpen type-plannen voor dat groote vertrek eene o; pervlakte van 15 of 16 M3 aatt te nemen. Ditzelfde zul zeker ook blijken mogelijk te zijn t. a. v. de hoogte der vertrekken, de oppervlakte van de lichtramen, enz. Een zeer groot voordeel voor de bewoners, een voordeel dat ook in het algemeen in deze tijden van schrikbarende duurte en schaarschtc van groote economische be teekenis zal kunnen blijken le zijn, dient hier nadrukkelijk aangewezen te worden. Namelijk dat het mogelijk zal kunnen zijn, dat een ambtenaar die b.v. van U. naar X. verhuist, in de woning in X. dezelfde kleedeti, gordijnon, enz. gebruikt, welke hij in U. heeft gebruikt, dat hij er dezelfde wandruimtc vlnc't enz. De to verkrijgen besparing voor den bouw kan eveneens van beteekenis zijn. In de eerste plaats wordt natuurlijk be spaard op de architecten-honoraria. Type- plannen en in het algemeen plannen door één hand geleid, vragen niet die vergoe dingen, welke noodzakelijk zijn ta achten voor op zichzelf staande plannen. In meer dere gevallen zullen de ontwerpen eenvou dig kunnon «herhaald» worden. Het bebouwingsplan, de groepeering der woningen zal natuurlijk evenwel voor elk geval afzondorlijk en geheel op zich zelf behandeld dienen te worden. En serieus met de meeste aandacht en overgave. Hier zal van den leidenden architect het aller beste moeten gevraagd worden en zal hij het allerbeste van zijn kennen en kunnen moeten geven. In de tweede plaats zal gestreefd moeten worden naar normaliseering van verschil lende onderdeden: deuren, ramen, kozijnen, kasten, trappen, enz. Het laat geen twijfel of hier is groote besparing aan tijd en geld te verkrijgen. Zijn toch normaal-onderdooien vastgesteld, dan kunnen in verschillende gewesten met enkele timmerfabrieken contracten afgesloten worden voor levering gedurende minstens eeniga jaren. Die fabrieken kunnen zich daar speciaal op inrichten, hebben voor jaren vast en geregeld werk, enz. Dat zoodoende groote bezuiniging mogelijk moet zijn, ligt voor de hand. Voorts zullen voor de onderscheidene werken contracten voor de levering van materialen in het groot worden afgesloten, voor steen, cement, kulk, kast-, hang- en sluitwerken, enz. Mogelijk moet b. b.v. zijn met enkele steen fabrieken of combinaties daarvan ecu con- trnct voor eanige jaren af te sluiten. Dat ook In een dergelijk geval, waar gedurende jaren achtereen een constante afname voor vele werken verzekerd is, goedkoopere levering kan verwacht worden, schijnt zeer aannemelijk. Niet onbelangrijke besparing zoowel in lijd als geld zou verder te verkrijgen zijn, Indien zoowel vanwege du overheid, welke voorschotten en bijdragen zal hebben te geven, ais vanwege de groote finaiiciecle instellingen, waarbij hypothecaire leeningen zijn te plaatsen, de bouwplannen over de verschillende plaatsen als één groot geheel konden worden beschouwd. Naar hot tempo 011 de behoefte van het oogenblik zouden dan, uiteraard onder do noodige controle en waarborgen, de telkens benoodigdu bedragen in afbetaling op de voorschottoit en lee- nlngen kunnen worden toegewezen. De thans telkens noodige onderhande lingen voor de toewijzing van betrekkelijk kleine sommen door de plaatselijke vereeni glngen waren dan veel eenvoudiger, wijl over één groote organisatie gaande, te voe ren. Immers niet alleen zouden Rijk, Ge meente en financleele instellingen met een groote organisatie te doen hebben, maar ook zou de nu noodige beoordceling van elk plan afzonderlijk achterwege kunnen blijven, wijl al diu plannen naar enkele type-ontwerpen zouden worden opgezet sn uitgevoerd! Van te voren staat dus vast, dat In cis onderscheidene gemesntcn alle naar enkele type-ontwerpen te bouwen woningen dezelfde grootte zullen hebben en dus ongeveer de- zeilde sommen voor voorschotten, enz. zullen eischen. Vandaar de mogelijkheid van veel een voudiger en vluggere beoordeeling door de overheidsinstellingen en ambtenaren en ten gevolge daarvan enorme besparing aan tijd en geld. vanaf f 1.30 per flcsch J. VAN HAilKltSVbLD Jlt. VRAAGT I'RIJSGOURAN I' Amersfoort, Scherpenzeel, Soest, Utrecht! TpI. luiere. 363, Tel. latere. 2. Tel. Interc. fl. Tel. Intnrr 4(j) T oiegro.m-o.dro3 „CREDO". Maar ook in het bizonder voor de ver- schillende gemeenten, waar zal worden ge bouwd door de organisutic, liggen de voor deelcn voor do hand. Daar is in do eerste plaats du omstandig heid, dat het gemeentebestuur a priori weet met een groote, uitnemend georganiseerde, kapitaalkrachtige organisatie te doen 10 hebben. Is dit laatste van vuel belang, niet min der van belung is hef, dat du leiding vun de organisatie ligt in handen van zoowel administratief als technisch goed ondcrl gdu leiders, die wel voor hun laak berekend zijn en niet, zooals zoo dikwetf bij bouw verenigingen het geval is, met bestuurs leden die wel vun guodcn wille zijn, doch ten eenenmalo onbekend met de omvang rijke taak die op hun schouders ligt. De overheid en haar organen komen dus hij de te voeren besprekingen en onderhande lingen gedurig in contact met vakkundigen, wel berekend voor de hun opgedragen taak. (I11 dit verband zij herinnerd aan de hoogst verdienstelijke brochure van mr. Hudlg: Advlesbttreaux voor Bouwverenigingen», waarin o.m. op overzichtelijke wij'.e, naast do groote verdienste welke het bouw ver- eenlglngs-instituut heeft, gewezen wordt op do soms groote tekortkomingen, welke de bouwvcrcciiigingcn aankleven. En niet hut minst hun tekortkomingen in het voeren ecner goede administratie en financieel beleid). Ook mag van oen organisatie ais deze verwacht worden dat zij in het algemeen actiever zal zijn dan dc kleinere plaatselijke vereenigingen. Ik spreek bij srvaring als ik zog, dat meerdere van (iozo vereenigingen, als /.ij eenmaal gebouwd hebben daarbij blijven. Do actie en liet initiatief gaan doorgaans te veel uit van enkelen of zelfs één enkele. Treden zij uit, dan mag men tevrodon zijn als dc overigen op dragelijke wijze het beheer blijven voeren. Van verdere actie is evenwel geen sprake I Geheel anders staat hier evenwel een organisatie als hier door ons hedoeld wordt tegenover. En krachlens haar opzet en krachtens haar samenstelling cn groei zal zij Immer een vooraanstaande plaats willen en moeten bekleeden In do bestrijding van den woningnood. Om hst zoo to zeggen: de psycho van een dergelijke centrale en landelijke organisatie zal gansch anders zijn en ook moetan zijn dan die vun de kleinere piaatsclljko organisaties. Van nog grootcre beteekenis zoo mogelijk is voorde gemeenten de omstandigheid dat van een dergelijke organisatie hot bebouwing», plan cn dus hst stedenbouwkundig clement volkomen naar ctsch cn waarde zuilen behartigd worden. Juist door haarcsntralen opzet cn bemoeiingen beschikkend over goede krachten en medewerking van één of meer bekwame architecten zal zij in staat zijn goed werk op dit terrein to loverett. Dc gemeenten zullen daarom o. i. goed doen aan dc organisatie eon terrein in het uitbreidingsplan aan te wijzen, waarop zij zich voor meerdere jaren geheel kan «uitleven». Van tc voren dient dan direct bet gchesle bebouwlngspl.il) opgezet le worden, uiteraard In overleg mot de plaatselijke technische diensten, waarna gedurende een zeker aantal jaren, naar hut door da omstandigheden geboden of toegelaten tempo kan gebouwd worden50. too, 200 of meer woningen per jaar. Handelt zij aldus, dan zal ook hut steden bouwkundig element tot zijn recht kunnen komen 011 de gemeente groot or waarde kunnen hechten aan iu-t optreden ccncr dergelijke organisatie ook op hut terrein ecner door haar gewenschta stadsuitbreiding. Welke is nu du weg welke mout ingeslagen om dit doel tc bereiken Mijn antwoord ishet is die, welke leidt tol dn tethandneming van dn hier bedoelde organisatie door één of moer onzsr bestaande groote en krachtige vakorganisaties van ambtenaren, van belanghebbenden dus. Ik donk hierbij vooral aan organisaties ais die van de onderofficieren «Uns Belang,» zeker één Oersterkste on kapitaalkrachtigste organisaties die er bestaat cn welke reeds menige Instelling met succes Isidr, Aan de organisatie» van den CentrnUn Nedcrland- scben Ambtenaarsbond, den Nedcrlandschen Bond van Gemeenteambtenaren, den Cen- traleu Bond van Post-. T'elograaf- on Telefoon personeel. Deze bonden hebben hun talrijke leden wonen in alle dooien dos lands en bijna allen lijden onder do gevolgen van den woningnood. Zij zijn daarom aangewezen, en meer malen heb ik dit reeds gepropageerd, een centrale bouwstichllng in het leven te roepen, welke haar werkzaamheid cn bemoeiingen over hot gehueie land uitstrekt, Het zal zoo moeten gaan dat die stichting een eigen centraal technisch en adminiitr-itle- bureuu vun uitvoering 011 beheer opricht, dat zich bezig houdt met de uitwerking der type-plannen, de uitvoering dor werken grootondecls leidt, de Inkoopcn en contracten daarvoor afsluit, als do woningen klaar zijn het beheer voert, enz. Dat contraal bureau hoeft voorts haar architecten-adviesbureau hetwelk do type- ontwerpen en de bebouwingsplanncn levert, mee toeziet op de richtlge uitvoering der plannen, zooveel mogelijk den wegj bij de gemeentelijke- en rijks-tcchniw andere gcmoentelljko bureaux, enz. m In verschillende gemeenten, waar g™ wordt, kan de stichting, Indien nor deelingsorganen lubben, uiteraard a tonder te kort te doen aan de «beng voordoelen van centralisatie. Goed opgezet en geleid, energiek! nastreven vnn baar doel zul ecu der organisatie moeten slagen en bespuru te besparen en te bozulnlgcn is. een j van beteekenis kunnen zijn tot be van don woningnood voor don middenstander». En het ligt rn. i. in de volstrekts! dor bovengenoemde organisaties Itf zin op tc treden. Slechts Initiatief en doorzetting tl om hier zegenrijk voor hun leden i het gchcein volk werkzaam te zijn. I Rcuda doet één der genoemde orv stappen In do bedoelde richting, allorwogc die waardeoring en medetvi (Ho zij noodig heeft om te slagen*! gemeenten zelve niet het minst zu' zeker om tnuer dan één reden bij g«bi Amersfoort, Februari 1920. II. SCHULTE NORTHOiC A rchit, l)ir. Ilauic- ri STADSNIEUWS BE KEN DMA KING HINDKRWEJÉH Burgcineoalor en Wethouders van ABW bretiRen ter openbare konnls, dat bij hun besluit van z Maart loi'Vtaid W. 1,. MEUKSING en zijne rechlvcflftij- genden voorwaardelijk vergunning i»Tw- leend lot het uitbreiden van een hrondfulWtok, door het bijplaatsen van twee ovens, in het perceel alhier gelegen aan het Nmiillepndl No. 7, kadastraal bekend Uemeonte Affllrs- foort, Sectie D No. 971. ^2 dat bij hun besluit van 2 Maart t92aj..n Tj. DE VRIES en zijne rechtverkrijgMlcuj voorwaardelijk vergunning ia vorleenaltott hot uitbreiden van een zeepfabriek, door Iteé daarin plaatsen van verschillende machine», met electronu. toren In het perceel alhier ge-1 logen aan de Kleine Koppel No. 27 kada straal bckond Gemeente Amersfoort, Sectie D No. 3137, 1664 en 1389. Amersfoort, 4 Maart 1920. Burgemeester en Woihoudats voornoemd, De Burgemeester, v. RANDW1JCK. De Secretaris, A. K. VEENSTRA. Langostraat 106 r; AMERSFOORT SPECIAAL ADRES IN Lodorwaron, Bondon- artlkoion on Relsbenoodlgdfcodon fj Beleefd aanbevelend. MTZZZZrZTZIZSZTZTZrZTZrZTZÏZZziï

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1920 | | pagina 1