Industrie enjmsbondscliool
Yoorljereiflenflen Cursus
ALPAHIJ
NETTE! MEISJES
Hilversum.
Het Goolsche Comité voor Openlucht-
samenkomsten op vrijz. godsdiensligen
grondslag houdt Hemelvaartsdag een land
dag op het terrein «Boomberg* te Hilversum.
N a a r d e n.
Zondag reed mej. B. Bijlhouwer uit Naar-
den per fiest naast haar broeder in de rich
ting Laren. Van twee auto's die hen achterop
reden, wilde de achterste de voorste pas-
seeren. Bij het voorbijgaan op dien smallen
weg greep de auto de fiets van de dame,
die daardoor over den grond werd geslin
gerd en de auto over het lichaam kreeg.
Met een ernstige schedelfractuur en ont
wrichten schouder werd zij opgenomen en
naar de Majella-stichting te Bussum vervoerd.
Haar toestand is zeer zorgwekkend.
BINNENLAND.
Staatsloterij.
De Eerste Kamer is Donderdagmorgen
onder voorzitterschap van den heer J. J. G.
baron van Voorst tot Voorst bijeengekomen.
Bij het wetsontwerp .tot wijziging der
wet van 23 Juli 18S5 tot regeling der
Staatsloterij hield de heer Vliegen (S.D.)
een pleidooi voor een betere bezoldiging
der collecteurs en collectrices, die evenals
ieder ander de duurte der tijden ondervinden,
en wier inkomsten inmiddels niet zijn ge
stegen. Het speet spreker, dat de minister
daarom geen gevolg had gegeven aan den
aandrang uit de Tweede Kamer, om de
verhooging der vergoeding van twee op
drie gulden te brengen.
De Minister van Financiën wees er op,
dat er onder de collecteurs volle tevreden
heid beerscht. Spr. had van verhooging van
den prijs der loten afgezien, omdat er nog
concurrentie is van andere loterijen, en aan
den anderen kant het gevaar niet denk
beeldig is, dat het publiek de duurdere
loten niet zoo vlot zou koopen. Men vergete
trouweus niet, vervolgde de minister, dat
de meeste collectrices weduwen van ambte
naren zijn, die op de honderd loten een
vergoeding krijgen van f2400 en daardoor
een alleszins voldoende vermeerdering harer
inkomsten hebben.
Het wetsontwerp werd daarna zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
Uit den militairen dienst.
In verband met een vroeger bericht omtrent
een tegen Augustus a.s. te verwachten
promotie in de hoogere rangen van het
leger, vernemen wij dat, behalve reeds
vroeger vermelde opper- en hoofdofficieren,
nog e.na. de volgende voornemens zijn
eerlang den militairen dienst te verlaten:
generaal-majoor Fabius, inspecteur der ves
tingartillerie, de kolonel Verbaart, van het
ie reg. veldartillerie. Baud van het 3e reg.
veldartillerie, Van 't Sant, commandant van
de VUIe infanterie-brigade, Hartman, com
mandant van de Ie Infanterie-brigade en
Fraser, commandant van de stelling van
het Volkerak en bet Hollandsch Diep.
Pokkengevallen te Oosterbeek.
Te Oosterbeek zijn drie gevallen van
pokken voorgekomen. De ziekte is over
gebracht door iemand, die in het Ruhr-
gebied heeft gewerkt. De patiënten worden
te Arnhem in de barakken opgenomen,
terwijl personen uit de omgeving te Arnhem
geïsoleerd worden.
Dr. H. W. Ph. E. van den Berg
van Eyslnga.
Met v. d. Berg vau Eyslnga, die ons
dezer dagen door den dood ontnomen werd,
is een hoogstaand figuur heengegaan aldus
de «Tel.»
Een dominee, zooals er weinigen zijn.
Maar iemand, wiens beteekenis ook niet
in de eerste plaats tot uiting kwam in zijn
predikantschap.
Slechts zeer enkelen vermocht hij door
middel van zijn preeken op de Zondagoch
tenden te bereikenangstig-leeg was de
groote kerk in Zutfen wanneer bij optrad.
Niemand behoeft dit te verwonderen.
Als Hegenaan werkend met begrippen,
in begrippenspel zich vermeiend, bezigde
hij een veelal orthodoxe terminologie, waar
van hij den dogmatischen inhoud verfiloso-
feerde.
Gevolg: dat vrijzinnigen, die niet wijs-
geerig geschoold waren of zich van een
andere school aanhanger wisten dan hij,
zich bij hem niet thuis gevoelden; en dat
rechtzinnlgen, die meestal gauw genoeg
aanvoelen waar de theoloog gaat zwijgen
en de filosoof met zijn redeneering begint,
hem indeelden onder de «ongeloovige* predi
kers, die bij allen vertoon van schijn toch
het wezen van de dingen niet bezat, althans
totaal anders zag.
Preeken, catechiseeren, huisbezoek-doen
ziedaar de drie voornaamste componenten
van het hedendaagsche dominee-zijn. Dat
wil niet zeggen, dat alle predikanten zich
daartoe bepalen, maar 't beteekent toch wel,
dat wat zij behalve dat doen, toch feitelijk
niet wordt gedaan qualitate qua.
Grooten invloed als eatecheet heeft de
thans overledene niet gehad. Bijna een van-
zelfheid is 't, dat hij zich In huisbezoek niet
vinden kon, dat die zijde van >het wondere
ambt* door hem vrijwel werd verwaarloosd.
Voldoende zal hiermede wel zijn aangetoond
de juistheid van de bewering aangaande de
plaats, die niet zoozeer zijn beteekenis open
baarde.
Misschien kan hij aldus niet onjuist wor
den gekarakteriseerdhij ia de profeet van
de filosofie der religie en van de religie der
filosofie, Daarmede is aangeduid zijn wijs-
geerlg-godsdienstig of godsdienatig-wijs-
geerig standpunt. En tevens 't ligt op
gesloten in het woord «profeet* dat hij
dat standpunt in den goeden zin des woords
heeft gepopulariseerd.
De soms geuite bewering, dat hij geen
eersterangs-filosoof was, kan gevoeglijk
blijven rusten. Misschien Is 't waar, dat hij
uiet altijd tot de eigenlijke bronnen terug
ging. Maar dat tekort wordt dan weer rijkelijk
vergoed door zijn originaliteit, door zijn
visionair-zijn, het moment waarin de wijs
geer en de dichter elkaar de hand reiken.
In welken laatsten zin het woord wijsgeer
inhoudt de tweeërlei beteekenis van wijze
en wetenschappelijke-in-dea-niet-posltivisti-
schen zin.
Om dus terug te komen op het standpunt,
door v. d. B. v. E. gepopulariseerd. Daarbij
denkt men toch wel onmiddellijk aan de groote
serie van boeken, die van zijn hand bet licht
zagen, en welke reeds bij het doodsbericht
vermeld werden.
Men moet bewondering koesteren voor de
gemakkelijkheid, de genialiteit waarmede
deze man wist te schrijven, in een voor goed
ontwikkelde maar niet bestudeerde personen
begrljpelijken trant, over de allermoeilijkste
onderwerpen en problemen.
Eveu reeds zinspeelden wij er op en
dat worde hier met nadruk gezegd dat
hij dichter was. In dien zin dan genomen
van het onmiddellijk-ontroerd worden door
het mysterie en daaraan in klanken uiting
geven. Zijn eigenlijke verzen zijn zeker niet
zoo'n mooie openbaring zijner dichlersziel
als het proza, waarin hij zijn beschouwingen
kleedt.
Behalve schrijver was hij spreker. Of beter
redenaar. En wel van een zeer bijzonder genre.
Nooit zullen we vergeten dien avond, toen
wij hem voor 't eerst hoorden: het was in
Salvatori, als we ons goed herinneren, voor
de vereeniging »De Middaghoogte*.
Dr. de Hartog, de «orthodoxe* editie van
dr. v. d. B. v. E., had eerst het woord
gevoerd, gloeiend, enthousiast, meesleepend.
Toen kwam hij, met ietwat voorover
gebogen hoofdlang hiugen de dichte, zwarte
hareniets looms, iets mats kreeg de atmosfeer.
Pover was de indruk dien hij maakte, aan
vankelijk; niets had die verschijning mee,
en onwillekeurig kwam de gedachte op:
«wat zal deze?
Dan dat was muziek, de droomerige,
zangerige stemdat was als het zachte
ruischen van een beekje nu, om ineens te
worden als bet helder klateren bij een stroom
versnelling waar een val wordt gevormd,
ergens in onbekende omgeving, waar je
geen water zien kunt nog; dat was een
breede katarakt, waar de woordenmassa's
werden voortgestuwd met onstuimige kracht,
en neergesmeten werden en hóóg spatte op
het schuimals betooverd door zooveel
schoonheid zaten we daar en luisterden,
luisterden En weer werd deinend die
stem, bijna monotoon, en zachter en zachter
toen was 't uit.
Een redenaar van zijn tvpe hebben we
vóór noch 11 dien tijd ooit meer gehoord;
die welsprekendheid was eenig in haar soort
en kan niet worden nagebootst: 't was de
welsprekendheid van den kunstenaar bij de
gratie Gods.
Ook was hij sociaal democraat.
Verklaarbaar uit zijn stelsel. Maar psycho
logisch een raadsel. Want deze man was
een aristocraat des geestes. Daarom ook als
volksleider een onmogelijkheid. Als populair
mensch in vulgaire beteekenis dus ook een
ondenkbaarheid. Een eenzame in die kringen.
Natuurlijk.
Mr. P. J. Troelstra.
Heden, Dinsdag viert Mr. P. J. Troelstra,
de leider der S. D. A. P. in Nederland zijn
60e verjaardag.
De gelukweuschen van duizenden arbeiders
zullen zijn deel zijn en een huldiging van
spontaan en hartelijk karakter zal hem ge
bracht worden.
Wanneer hem vandaag aan zijn woning
in Scheveningen een ovatie wordt gebracht,
wanneer hij honderden handen zal drukken
en veelvouden van honderden felicitaties
ontvangen, dan schuilt daarin de warme
oprechte dank van een groot deel van het
volk voor hetgeen hij voor de arbeiders
klasse heeft gedaan.
Velen van 't jongere geslacht beseffen niet
welke moeilijkheden de pioniers der S. D.
A. P., waartoe mr. Troelstra in de eerste
plaats behoort, zich hebben moeten getroosten
In die eerste jaren van de oprichting. In de
jaren toen een sociaal-democraat zoo onge
veer vogelvrij was. Toen ventte de jonge
advocaat, die al dadelijk een «schitterende
carrière bad kunnen maken, met «De Sociaal
democraat*. Er. hij had het arm en werd
verguisd, niet het miost door vroegere
vrienden, die toen het parlementarisme ver
eenzelvigden met het grootsten verraad.
Voor al wat hij in zijn strijd heeft opge.
offerd, voor wat hij voor zijn partij al die
jaren is geweest en nog is, verdient hij
dubbel en dwara op dezen dag in het open
baar te worden gehuldigd.
Aanslag op een politie-agent.
De dader gewond.
Het is gisterenavond in den omtrek der
Brouwersgracht te Amsterdam zeer rumoerig
geweest. Op den boek der Binnen Visschcr-
straat en Brouwersgracht stond een politie
agent op post voor een woning van een
werkwillige, waar reeds eenige keeren ruiten
verbrijzeld zijn. De agent, dia zelf in ge
noemde straat woonachtig is, zag een zijner
huurlieden, de 37-jarige Bruin van Leeuwen,
om kwart over zeven beschonken thuis
komen. Daar bij den toestand van zijn
buurman kende, wanneer deze te diep in
het glaasje gekeken had, riep hij een collega
aan, die juist passeerde.
Even later werd glasgerinkel in de woning
vernomen. Het bleek, dat de woestaard den
geheelen inboedel trachtte kort en klein te
slaan. Toen hem dit blijkbaar ten deele
gelukt was, kwam hij naar buiten, een
pikhouweel zwaaiende en liep op den agent
toe. Deze trok zijn revolver en sommeerde
Van Leeuwen terug te gaan. Toen deze
weigerde, loste de agent een schot, dat geen
doel trof. Een tweede schot trof den woest
aard in het dijbeen. De kogel drong door
in het vleesch en kwam er achter uit. De
gewonde werd een apotheek binnengedragen
en vervolgens per auto' ancard naar het
Binnen-Gasthuis gebracht.
Er ontstonden eenige volksverzamelingen,
die hinderlijk werden. Een maréchaussee-
patrouille heeft eenige charges gemaakt.
Een agent van politie
doodgeschoten.
In den nacht van Zondag op Maandag
heeft de politie van hetburc-au Warmoesstraat
te Amsterdam onder leiding van den Inspec
teur Cohen, een inval gedaan in een nacht
huis, ten einde overtreding van de drank
wet te constateeren. De gelegenheid. Achter
burgwal 27, behoort aan een zekeren Van
Putten, die zich al eens had uitgelaten, de
politie neer te schieten, als zij een inval
mocht doen.
Toen de inspecteur en vier agenten het
huis binnentraden, na de deur te hebben
ingetrapt, vond hij daar 20 30 man, die
speelden en sterken drank gebruikten. De
agenten wilden het nachtbuis ontruimen en
stuitten daarbij op tegenstand, waarom zij
van de gummistok en de sabel moesten
gebruik maken.
Na de ontruiming gingen de agenten de
straat op, waar inmiddels versterking was
gekomen. Uit het nachthuis werd geschoten
op de agenten, die terugvuurden uit zelf
verdediging, daar het nachtpubliek zich
tegen de politie keerde.
Twee agenten werden gewond, n.l. F. J.
Draad, die getroffen was in het hoofd en
aan de borst en P. J. Breuker, die een kogel
in het dijbeen kreeg.
Beide gewonden zijn naar het Binnen
gasthuis vervoerd, waar Draad spoedig is
overleden. De toestand van Breuker is be
vredigend.
De aanwezige agenten meenden in Van
Putten den dader van den moordaanslag te
zien, maar deze wist te ontsnappen. Wel
werden eenige andere rebellen gearresteerd.
De politie heeft in de naburige perceelen
huiszoeking gedaan en daar, op een zolder,
Van Putten in een bed gevonden. Hij is
gearresteerd en op bet politiebureau War
moesstraat aan een verhoor ouderwopen,
waar hij erkende te hebben geschoten. De
politie meent voldoende aanwijzigingen te
hebben, dat Van Putten de dader is van
den doodslag.
De agent Draad, die 28 jaar oud was,
laat een vrouw en een kindje na.
Overleden.
Een kok, die Vrijdagmiddag, staande op
een keukenwagon in een spoortrein op het
station Holl. Spoor te 's-Gravenhage, met
den stroomdraad van de electrische spoor
in aanraking kwam en dientengevolge ver
wond werd, is in het Gemeenteziekenhuis
overleden.
W. Visser in cassatie.
Willem Visser, die wegens moord op het
13-jarig knaapje L. van Leeuwen in het
Oostzanergat door het Amsterdamsche Ge-
rechtsbof veroordeeld werd tot 20 jaar ge
vangenisstraf, heeft, naar «Het Volk* meldt,
cassatie aangeteekend.
Van loopjongens gesproken.
Een der lezers van het U. D. zendt het
volgende aan de redactie van dat blad,
om daarmede te lllustreeren, wat men noemt
«den geest des tijds*
Mijn gezin kreeg tot dusver de kruide
nierswaren eenige malen 's weeks bezorgd
van uit den winkel van onzen leveran
cier, door een jongen, die de bestellingen
per fiets rondbracht. De vorige weck
kwamen de boodschappen plotseling niet.
Telefoon naar den kruidenier: «Hoe
zit dat?*
Antwoord: «Mevrouw, 'k kan er niets
aan doen. De loopjongen vertikt het. De
fiets waar hij gewoonlijk mee komt, is
stuk, moet gerepareerd worden, komt
over eenige uren weer thuis, 'k Heb den
jongen willen uitsturen met den wagen,
maar daar bedankte hij voor. Hij wil
alléén fietsen, niet loopen. Dat is hem
te vermoeiend, zegt hij. Als het me niet
aanstond, dan moest ik 't maar gauw ver
tellen, dan ging hij direct de deur uit en
moest ik maar zien dat ik 'n ander
kreeg*.
De kruidenier heeft natuurlijk z'n hoed
afgenomen voor dien jongen, heeft 'm een
stoel gepresenteerd en is zelf met den
wagen er op uit gegaan, de klanten langs.
Dat moet «den geest des tijds* heeten,
is 't niet?
423e Staatsloterij.
Trekking van 19 April.
3e klasse— ie lijst.
Hooge prijzen.
No. 6ozt f1500.
Nos. 12646 en 13234 ieder f 1000.
Nos. 74 en 6117 ieder 400.
No. 15269 f200.
No. 13877 f 100.
BIJEENKOMSTEN.
Dagelijks Openbare leeszaal en bibliotheek.
Beukenlaan 2.
R.K. openbare leeszaal enbibilo-
teek, Nieuwstraat 20.
Oudheidkundig Museum, Flehite.
Bioscoop Langestraat.
Vrijdag tot en met Maandag Bioscoop «De
Arend*.
Zaterdag Theosofische Leeszaal.
ADVERTENTIEN.
Begin MEI a a n v a 11 g
tan den:
Opleidingscursus voor Dienstbode;
opleidingscursus voor het examen In
Nuttige en Fraaie Handwerken.
HET BESTUUR.
Aanmelding bij de Directrice.
bericht aan de inwoners van Amersfoort,
Hoevelaken, Hoogland, Leusden en Stoutcn-
burg, dat vanaf MAANDAG 19 APRIL tot
en met M A A N D A l! 10 M EI n.H. wordt
beschikbaar gesteld
één eenheid BrandstoHen
en wel tegen inlevering van de
Brandstoffeukaart seizoen
1919-1920.
Namens de Brandstoffencommissle
N. VELS-HEIJN, Voorzitter.
C. L. HOEPNER, 2e Secretaris.
Amersfoort, 17 April 1920.
TE HUUR GEVRAAGD
Br. onder lett. A M. Bureau v. d. blad.
Te Huur gevraagd 111.1 Mei
i of 2 gemeubileerde of ongemenbileerde
KAMERS
Algemeene Papier Maatseliapplj
VRAAGT VOOR HARE ATELIERS VOOR PAPIERBEWERKING
ZICH AAN TE MELDEN TUSSCHEN 9-12 UUR EN 2-5 UUR AAN HET
KANTOOR: NIJVERHEIDSSTRAAT 3
