AMKHSFQORTSGEE COÏÏRAUT.
Dinsdag
15 Juni 1920
RAPPORTEN
No. 9344
70e Jaargang
Uitgave van de Bi-ukkerij „DE AJ1ERSF00RT3CHE COURANT" voorheen Firma A. H. van CIceft.
Verschijnt DINSDAG-, DONDERDAG- en ZATERDAG. -:- ABONNEMENT per 3 maanden f 1.—franco per post fi.15. Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIËN 1 6 regels 95 cent; elke regel meer 15 cent. Bij regel-abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale-, officieele- en
onleigenings-advertentiön per regel 20 cent. RECI.AMES 1—5 regels f1.55 elke regel meer 30 cent. -:- Incasseerkosten worden in rekening gebracht.
Inzending van advertentiCn op den dag van verschijnen uiterlijk 10 uur, voor het Zaterdagnummer uiterlijk Vrijdagavond.
REDACTEUR: K. LUBERTI, AMERSFOORT BUREAUXKORTEGRACHT 18 EN VALKESTRAAT 19, TELEFOON 1
van de Commissie tot het instellen van een onderzoek
naar de wijze, waarop de bevolking der gemeente
Amersfoort van levensmiddelen wordt voorzien en
welke verbeteringen daarin kunnen worden gebraeht
Broodvoorziening.
De bereiding van en de voorziening met
brood voor de Gemeente Amersfoort ge
schiedt door een 62 tal bakkers (waaronder
één broodfabriek). De broodbereiding is
voor vele van deze bakkers geen hoofd
bron van bestaan. Volgens officieOle tabellen
van de benoodigde hoeveelheden bloem,
tarwemeel en rogge in de 124e broodkaart-
periode is de omzet van sommige bakkers
zeer kleinde bereiding van koek, beschuit
en vooral van chocolade en suikerwerk
levert dikwijls meer op dan de broodbe
reiding.
De bereiding van het voor 32.000 in
woners benoodigde brood in 62 bakkerijen,
is zeer onoeconomisch.
De commissie heeft een onderzoek in
gesteld naar het aantal bakkers in andere
gemeenten; slechts door de volgende ge-
ineeulen werd eenc opgave verstrekt.
Amersfoort
Rotterdam
Utrecht
Arnhem
Helder
Alkmaar
72.000 110
29.0
0,73
4.000
Uit deze staat blijkt echter reeds duidelijk,
dat het aantal bakkers in deze gemeente,
vergeleken met hetzelfde aantal in boven
genoemde 5 gemeenten, zeer groot is te
noemen.
Waar voor do hand ligt, dat bij een in
verhouding met het zielenaantal, groot aan
tal bakkers, de broodomzet per bakker klein
zal zijn en aan den anderen kant de bakkers
goed zijn georganiseerd en door het ont
breken van concurrentie de broodprijzen
hoog kunnen houden, is één der oplossingen
om te komen tot lagere broodprijzen deze,
dat de bakkerij overgaat tot oeconomischer
werken, in, dien zin, dat inplaats van iu 62
bakkerijen het brood in een 20 a 25 tal
bakkerijen wordt bereid. Dat dit praciisch
uitvoerbaar is, is gebleken, toen met het
oog op liet brandstoffengebrek, op last van
bet Rijkskolendistributiekantoor de bakkers
iu meerdere plaatsen gemeenschappelijk
brood moesten bereiden. Dit kon o.a. met
veel voordeel geschieden in die gemeenten,
waar bij de bakkerij heete-luchtovens be
stonden.
Niet alleen echter, dat door combinatie
van meerdere bakkers, aan brandstoffen zou
worden bezuinigd,eveneens zal op deze wijze
arbeidskracht kunnen worden bespaard. We
releveeren alleen het feit, dat 3 of 4 bakkers
in combinatie eene kneedmachine kunnen
aanschaffen, welke (bij een achturen werk
dag) den arbeid van 4 personen kan ver
richten, terwijl het voor elk dier 3 of 4
bakkers, zonder combinatie, bij gebrek aan
omzet, niet loonend zal zijn eene kneed
machine aan te schaffen.
De commissie meent te weten, dat bij
het bestuur der Amcrsfoortsche bakkers-
patroonsvereeniging het idee van oecono
mischer werken, door gezamenlijke brood
bereiding, niet onsympathiek is.
De commissie geeft den gemeenteraad
in overweging bij de Bakkerspatroonsver-
eeniging met kracht aan te dringen op eene
oeconomischer werkwijze. Wanneer echter
de bakkerij niet tot oeconomischer werk-
MEVROUW!
Voor kleur verandering of opverven van
verschoten Jersey's, Blouses, enz. zijn wij
een speciaal adres:
Firma K. W. JAEGER
FABRIEK KAMPSTRAAT 9<i-9(ir.
WINKEL LANGESTRAAT 74 - TEL. 198
wenscht over te gaan, zouden van
gemeentewege maatregelen mocteu worden
getroffen, om het beoogde doel toch te
bereiken.
Op welke wijze tenslotte de consument
door een oeconomischer bedrijf bij de bak
kerij gebaat is, moge uit het volgende blijken
De maximum-prijs voor witbrood bedraagt
16 ets. per 400 gr. De tnaximum-prijs voor
bruinbrood bedraagt 8 cents per 400 gr.
(Later bleek zelfs dat de bakkers l6'/2 ct,
voor 800 gram bruinbrood lieten betalen en
8'/j ct., voor 400 gram, waardoor dus de
ondergemelde cijfers nog ongunstiger werden).
Deze beide prijzen worden in Amersfoort
door het publiek betaald, Door oeconomischer
inrichting van het bakkersoedrijf in Utrecht
(0,8 bakkers per 1000 inwoners, tsgen 2
per tooo in Amersfoort) is in Utrecht door
de bakkerij de broodprijs gesteld op: 15
ets. per 400 gr. witbrood, 7 '/2 ets. per 400
gr. bruinbrood.
Per broodkaart periode (van 9 dagen)
wordt in Amersfoort door dc bakkerij, voor
de broodbereiding gebrsikt 37.000 K. G.
bloem en 20.000 K.G. tarwemeel. Waar nu
uit 73 K.G. bloem 100 K.G. wittebrood en
uit 69 K.G. tarwe 100 K G. bruinbrood
wordt gebakken (dit zijn de officieele om-
rekeningscijfers) beteekent dit per 9 dagen
een verbruik van50.600 K.G. wittebrood
en 28.900 K.G. bruinbrood.
In Amersfoort betaalt men hiervoor meer
dan in Utrecht per K.G. wittebrood 2>/2
cent en per K.G. bruinbrood 1 V4 cent, het
welk over totale bovenvermelde hoeveelheid
brood per 9 dagen een bedrag beteekent
van 28 900 X 1 'li cent -+- 50.600 X 2
cent f 1626.25 over een geheel jaar
van 40 broodkaartperioden 40 X f 1626.25
f 65.050.—
Dit bedrag wordt in Amersfoort per jaar
meer betaald dan in Utrecht, door den
consument, omdat in Utrecht door eene
meer oeconomische inrichting van het bak
kersbedrijf het wittebrood 1 cent per 400
gram en het bruinbrood cent Per 4°°
gram goedkooper is dan in Amersfoort!
Hetzelfde, wat de commissie heeft opge
merkt bij de melkbezorging, geldt, hoewel
misschien in eenigszlns mindere mate, voor
de broodbezorging. Ook het rondbrengen
(aan huis bezorgen) van het brood kan hij
voldoende samenwerking der bakkers veel
oeconomischer geschieden.
Het aantal broodbezorgers, met karren,
wagens en fietsen, hetwelk in elke straat
do inwoners van brood voorziet, is veel te
groot en kon zeer zeker bij oeconomischer
broodbereiding in een geringer aantal bak
kerijen en eene oeconomische wijkindeeling
(ruiling van klanten door de bakkers, waarbij
mode werking van het broodafnemend publiek
zeer gewenscht zou zijn) veel geringer zijn.
Ook eene oeconomischer inrichting der
broodbezorging zou zeer zeker tot prijs
verlaging van het brood kunnen medewerken.
Wat betreft de op dit oogsnbiik bestaande
broodprijzen, wenscht de commissie het
volgende op te merken:
Regeeringsbruinbrood.
100 K.G. meel f 15.75
145 K.G. brood a 20 cent per K.G. f29.
verschil f 13.25
Vrij bruinbrood.
100 K.G. meelf 34-25
140 K.G. brood a 38 cent per K.G. f53.20
verschil f f8,95
Regeeringsroggebrood.
100 K,G. roggef 11
Vrij roggebrood.
100 K.G. roggef.21
Maalloon
f i.—
f30.—
133 K.G. roggebr. a 20 ct. p. K.G. f26.60
verschil f 6.60
130 K.G. roggebrood a 28 cent. f36.40
verschil f 6.40
Terwijl blijkbaar volgens bovenstaande
(door een bakker verstrekte) berekening
door de bakkerij aan vrij roggebrood even
veel wordt verdiend als aan het regeerings
roggebrood, wordt aan het vrije bruinbrood
per 100 K.G. grondstof f 5.70 meer verdiend,
dan aan het regeeringsbruinbrood. De dubbel
onderstreepte bedragen vertegenwoordigen
gist, zout, brandstof, arbeidsloon, andere
algemeene onkosten -j- winst; deze eerste
5 posten zijn voor »vrij« brood en voor
«regeeringsc brood dezelfde en behoeven
dus. daar het hier eene vergelijking betreft
tusscben beide broodsoorten, niet nader te
worden gespecificeerd.
De verklaring van het hierboven gecon
stateerde feit ligt voor de hand
De kwaliteit van het vrije roggebrood is
precies dezelfde als van bet regeerings
roggebrood zou het vrije roggebrood te
hoog in prijs worden gesteld, dan zou meer
regeeringsroggebrood worden gevraagd de
prijs van het vrije roggebrood moet zich
dus zooveel mogelijk regelen naar den prijs
van het regeeringsroggebrood, m. a. w. de
winst, die de bakkerij op het vrije rogge
brood maakt, mag niet hooger zijn, dan de
winst gemaakt op het regeeringsroggebrood.
De kwaliteit van het regeeringbruinbrood
laat echter zeer veel te wenschen over.
Het publiek betaalt, voor zoover de beurs
het eenigzins toelaat, liever het vrije bruin
brood legen wat hooger prijs, dan zich te
wagen aan het slechte regeeringsbruinbrood.
De bakkerij profiteert nu van de slechte
kwaliteit van het regeeringsbruinbrood.
door den prijs van het vrije bruinbrood wat
hooger te stellen, dan deze feitelijk moest zijn.
Om dit te hoog stellen van de verkoops
prijzen van het brood in het vervolg, vooral
met het oog op het binnen niet al te langen
tijd verdwijnen der maximumprijzen, te voor
komen, komt bet ons wenschelijk voor, dat
er eene commissie worde benoemd, die prijs-
rcgeleud optreedt en zoovaak dit noodig is,
billijke broodprijzen vaststelt. Deze commis
sie zou kunnen bestaan uit 2 bakkers, 2
consumenten, één meelgrossier en één lid
van het gemeentebestuur.
De verkoopsprijzen zouden door deze com
missie zoo kunnen worden vastgesteld, dat
de bakkers, die een meer oeconomisch be
drijf gaan voeren, een behoorlijke wiuat
KENNISGEVING.
Schietoefeningen
De Burgemeester van Amersfoort,
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat op 17 dezer en op 1 en 29 Juli a.s. op
het militaire oefeningsterrein op de Leusder-
heide eene schietoefening met scherp met
een batterij houwitsers gehouden zal worden.
De vurende batterij zal zijn opgesteld
ongeveer in de fijn reservoir waterleiding
op de Stompert, Piramide van Austerlitz en
800 M. Z. O. van den straatweg naar
Amersfoort en zal in Zuid-Oostelijke richting
schieten.
De onveilige strook zal zijn afgebakend
door roodc vlaggen en een lijn van posten
met witte vlaggen.
Wanneer geschoten wordt, zal op de
ijzeren uitkijkpost nabij het spoorwegkamp
de nationale vlag gebeschen zijn.
Vermoedelijk zal het schieten ongeveer
11 uur voormiddag aanvangen en om 12 uur
30 namiddag eindigen.
Verder vestig ik de aandacht op het ge
vaar, eventueel «;'c/-gesprongen projectielen
aan te raken of op te rapen.
Amersfoort, 12 Juni 1920,
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
Pers
alt
STADSNIEUWS.
KENNISGEVING.
De Burgemeester van Amersfoort
breugt ter kennis,
dat in de gemeenten Veeuendaal, Wijk
bij Duurstede, Werkhoven, gevallen van
mond- en klauwzeer zijn voorgekomen.
Amersfoort, 12 Juni 1920.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
Onze plaatsgenoot, de heer Joh. A. van
der Meiden (L. U.) is verkozen verklaard
als lid der Prov. Staten van Utrecht (vaca
ture Kooy te Lopik).
De heer G. O. Donner, candidaat alhier,
heeft het beroep aangenomen naar Emmen
(Dr.)
Bad- en Zweminrichting.
De temperatuur van het water was heden
morgen 7 uur 68 graden Fahrenhei'.
Kaasmarkt.
Aangevoerd werden op 14 Juni 1920 36
waizens, bevattende 8500 K.G. Kaas.
Prijzen f 62 tot f 70.50 per 50 K.G.
Handel vlug.
Eindexamen Gymnasium.
Geslaagd: Mej. M. A. Heuveling, S.
Knoppers en mej. II. W. Kol ff, allen te
Amersfoort; C. F. Nieuwenhuizen (Semina
rium), allen voor getuigschrift A.
Mej. H. C. G. Fehrmann, Hooglandmej.
M. A. Palm, Amersfooit; J. M. Westra,
Nijkerk, allen voor getuigschrift B.
Het examen wordt voortgezet met 4
candidaten.
AigewezenGeen.
Asschepooster.
Kellenbachs hekend sprookjespoppenspel
komt ook in Amersfoort een voorstelling
geven, en wel Asschepoester», een poppen-
tooneelspel in 6 bedrijven. Een evenement
voor de jengd 1 Wij verwijzen voor bijzonder
heden naar desbetreffende adv in dit no.
H. H. E n k 1 a a r. f
Men schrijft ons
De rouwe Enkelaar» is dood. Hij was
hier in de stad een goeie bekende, die zich
als agent van politie bemind wist tc maken
bij het publiek, zélfs bij de straatjongens.
In 1855 geboren werd hij in "87 agent 2e
klasse hier ter stede en in '91 bevorderd
lot de eerste klasse. In 1916 werd hij ge-
pensionneerd, inaar daarmee was zijn acti
viteit nog niet gedaanBij de distributie
zouden zijn goede diensten nog te pas komen.
Als wij, tijdelijke ambtenaren, 's morgens
het Valkje kwamen binnenstappen, dan was
Enk'laar daar reeds op post, en werd je
begroet met bet famieljare half militaire
tikje-an-de-pet en z'n vaste: >möge, heere*.
En Enkelaar zorgde voor de orde onder de
dikwijls érg rumoerige en lastige gegadig
den voor de loketten. Het ging wel eens
niet gemakkelijk hij werd al slechter ter
been maar 't ging toch, en maar zelden
behoefde z'n vriendelijke stem over te gaan
in een mopper-geluid. Vo„: de oude Enke
laar had een ieder respect
Nu is hij overleden. De oorlogs-misère
zal ook hem wel wat eerder hebben doen
gaan dan noodig was. Hij ruste in vrede.
