AMER5F00ETSCHE COURANT.
Donderdag
17 Juni 1920
No. 9345 m>.'4tÊr a 70e Jaargang
Uitgave van do Drukkerij „DE AMERSFOOItTSCHE COURANT" voorheen Firma A. H. van Cleefl.
Verschijnt DINSDAG-, DONDERDAG- en ZATERDAG. ABONNEMENT per 3 maanden f j. franco per post f 1.15. Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIÊN 1 6 regels 95 cent; elke regel meer 15 cent. Bij regel-abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale-, officleele- en
onteigenings-ad verten tien per regel 20 cent. RECLAMES 15 regels f1.55; elke regel meer 30 cent. Incasseerkosten worden in rekening gebracht.
Inzending van advertentien op den dag van verschijnen uiterlijk 10 uur, voor het Zaterdagnummer uiterlijk Vrijdagavond.
REDACTEUR: K. LUBERTI, AMERSFOORT BUREAUX: KORTEGRACHT i3 EN VALKESTRAAT 19, TELEFOON 19
De inolk-misore.
De zaak wordt er niet verkwikkelijker
op. In antwoord op de beschuldigingen van
den voorzitter van den Bon 1 van Melkvee
houders (zie ons vorig no.) ge ft <le direc
teur van de «Geldersche Vallei» in een
ingezonden stuk In het A'foortsch Dagblad
zijn lezing van de feiten en heelt zooals
dat gewoonlijk gaat volgens die lezing
geheel het recht aan zijn kant.
Hij betoogt, dat de Geldersche Vallei
werd opgericht, nadat gebleken was dat
Amersfortia zich tegenover hem, Sieperda,
aan hare verplichtingen onttrok. De heer
Sieperda toch had niet alleen 13000 gld.
voor aandcelen gestort, doch ook een borg
tocht getoekend van 80.000 gulden, echter
op conditie dat hij als gedelegeerd lid zou
optreden. Toen echter een en ander was
geschied, wilde men van een delegatie niets
meer weten, werd hem zelfs inzage der
administratie geweigerd. Daarbij werden de
bewuste aandeden nimmer uitgekeerd en
evenmin ooit rente betaald, terwijl Amers
fortia door onoordeelkundig inkoopen, ver
werken en afleveren der melk al heel
spoedig achteruitging. Daarom voelde de
beer S. zich vrij opnieuw te beginnen.
«Wanneer Amersfortia». schrijft hij «haar
bedrijf naar hehooren had beheerd en hare
verplichtingen tegenover mij was nagekomen,
dan zou er geen reden hebben bestaan ooit
'.veer te beginnen".
Dat de Geld. Vallei de klanten terug
steelt, noemt de heer S. een persoonlijke
opvatting van den heer Nieuwenhuyzen.
Klanten laten zich niet stelen.
Stellen wij nn dezen uitleg tegenover
die van den heer N.. dan is het ongetwijfeld
zeer moeilijk partij te kiezen. Waarschijnlijk
hebben beide partijen half gelijk. De zaak
zelve wordt daardoor echter niet beter en
het is jammer, dat een dergelijke kwestie
in het publiek moet worden uitgevochten.
De verbruikers echter hebben cr te groot
belang bij wat in deze achter de schermen
gebeurt, dan dat de ope ibare vuile wasch
kan worden vermeden.
Van meer direct belang zijn een paar
opmerkingen van den heer Sieperda over
de vcicWprijzen.
Ten eerste zegt hij, dat wanneer Amers
fortia in Mei 1919 zijn advies had opgevolgd
en niet had toegegeven aan de onbehoor
lijke eist-hen der melkveehouders, ze thans
niet in moeilijkheden zitten zou. Nu i» het
een feit, dat op de vergadering van Vrijdag
11. de stemming der boeren zeer gunstig
was voor Amersfortia en zeer tegen de
Geldersche Vallei, waaruit dus veilig mag
worden geconcludeerd dat de Geld. Vallei
méér heeft gedaan om de prijzen laag te
houden dan Amersfortia.
Metterdaad heeft die sympathie voor
Amersfortia weinig uitgewerkt. Wil deze
fabriek blijven concurreeren, dan kan ze
onmogelijk do prijzen betalen die Vrijdag
door dc boeren zijn vastgesteld, en zoo
wekte het dan ook geen bevreemding nij
ons van de directie van Amersfortia te ver
nemen, dat de bond van melkveehouders
geweigerd heeft haar melk te leveren beneden
14 cent (bepaald was 1 zll2 en 13'/2 cent)
Amersfortia heeft daarop pogingen gedaan
melk tegen lagen prijs te betrekken uit
Nijkerk en Bunschoten. De Bond v. Melk
veehouders heeft daarop gepoogd dit te
voorkomen, door pressie uit tc oefenen op
bet bestuur van den bond in genoemde
plaatsen, tot dusver echter zonder gevolg.
Maar of deze toestand van langen duur
blijven zal De bond alhier laat het er niet
Lij zitten en de maatregelen die zij thans
neemt konden wel eens wanneer de
boeren volhouden een zeer onaangenaam
resultaat voor de fabrieken hebben, De
boeren laten thans n.l. de melk door een
aautal slijters in de stad verkoopen voor 12
cent per liter. Naar tr.en ons mededeelt
betalen deze slijters 9';2 cent; Amersfortia
wilde voor 12 cent inkoopen (en voor 16
ct. verkoopen), doch kon tegen dien prijs
geen melk krijgen. Men begrijpt natuurlijk
wat hier achter zitde fabrieken moeten
worden getemd en zoodra zs tam zijn wordt
de prijs onverbiddelijk en onherroepelijk
achttien cent. Of het publiek hiertoe zal
willen medewerken is evenwel nog de vraag.
In verband hiermede is nog van belang
een mededeeling van den heer Sieperda,
dat de heer Nieuwenhuyzen hem vóór
eenige weken een toeslag heeft aangeboden,
wanneer hij in Amersfoort den melkprijs
niet meer zou verlagen. Wanneer dit waar
is, zou in het voornemen der boeren niet
anders gelegen hebben dan een stille be
voordeeling van de tusschenhandelaren,
óók in hun eigen belang, doch absoluut ten
koste van den consument. Een handelwijze
die zeer zeker ons aller afkeuring verdienen
Hinderlijk is ook te zien boe door de
boeren wel groote woorden gesproken
worden, maar zij zelf zich daaraan in het
minst niet houden Op de vergadering van
Vrijdag was het het bestuurslid Hofslot,
die het betreurde en afkeurde, dat de con
currentiestrijd in onze stad gekomen was.
Liever dan beneden den prijs verkoopen
zullen wij kaas van onze melk maken,
zeide hij, ja liever nog ze in de sloot gooien.
En de voorzitter betoogde, dat de boeren
niets met den strijd tusschen de fabrieken
en de slijters te maken hadden, dat zij aan
hun prijs moeten vasthouden.
En thans? Nu mengen de boeren zich
met een haast en een overijling juist in
dien strijd en verkoopen ver beneden den
prijs dien zij zouden kunnen bedingen. Het
gaat hier niet er om of de boeren recht
hebben op den prijs van 14 cent, dien zij
vragendat zal moeten worden bepaald
door hen die ter zake kundig zijn. Wat
hier hindert is de weinige vastheid, het
gebrek aan ernst, zouden wij bijna zeggen,
waarmede het prijs bepalen van dit zeer
gewichtige volksvoedsel geschiedt. Al dit
op en neer jagen van den prijs geeft den
verbruikers het onaangename gevoel, dat
men er op uit is hen te beduvelen.
Het publiek staat tegenover dit alles met
het besef van machteloosheid. Natuurlijk,
men kan het melkverbruik inkrimpen,
tijdelijk zelfs stop zetten misschien, maar
een goede oplossing is dat toch niet. En
daarom willen wij er op wijzen dat juist
nu. nu aller aandacht en belang bij de
melk voorziening is, het juiste «psycholo
gische moment» aanwezig Is om te komen
tot wat het levensmiddeienrapport inzake
deze kwestie heeft naar voren gebracht:
de eenige afdoende oplossing van het gemier
met de melk ls: de Gemeentelijke melk-
centralisatie,
Het stadsbestuur grijpe nu in, onmiddellijk
en stevig. Het heeft nu de geheele publieke
opinie daarbij achter zich.
A. H. v. NIEUWKERK
Alilcgonilestr. 105, 105', 107 Tel. 543
KENNISGEVINGEN.
BEKENDMAKING HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
brengen ter openbare kennis,
dat bij hun bestuit van 11 Juni 1920, aan
E, A. A. VAN DEN BOGAERT
en zijne rechtverkrijgenden voorwaardelijk
vergunning is verleend tot het oprichten
van een passementfabriek, te drijven door
drie electromotoren, van 1 P.K. en een
electromotor van 5 P.K.,
in het perceel alhier gelegen aan de Sluis
straat No. 4, kadastraal bekend Gemeente
Ameiifoort, Sectie D, No. 1667 (ged.).
dat bij hun besluit van 11 Juni 1920, aan
H. MEESTER
en zijne rechtverkrijgenden voorwaardelijk
vergunning is verleend tot het uitbreiden
van zijne kuiperij, door het plaatsen van
een electromotor van 3 P. K. in het perceel
alhier gelegen aan de Hellestraat No. 9,
kadastraal bekend Gemeente Amersfoort,
Sectie E No. 5036.
Amersfoort, 14 Juni 1920.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
v. RANDW1JCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA.
IN AMEUBLEMENTEN EN
KANTOORMEUBELEN
JACHT.
De Commissaris der Koningin in de pro
vincie Utrecht,
Gezien het besluit van Gedeputeerde Staten
dier provincie van 31 Mei 1920, 4e Afdee-
ling, No. 38:
Gelet op artikel 11 der Jachtwet;
Brengt ter kennis van de belanghebbenden
a. dat de opening der jachtbedrijven,
vermeld onder litt. D, F en H van artikel 15
van voormelde wet (het schieten van water
wild, het vangen van waterwild met slag
netten en het vangen van eendvogels in een
eendenkooi of daarmede gelijkstaand toestel),
voor de provincie Utrecht is bepaald op
Donderdag 15 Julia,3. met zonsopgang, ter
plaatse bij artikel 1 van het Reglement op
de uitoefening der Jacht en de afpaling der
eendenkooien in de provincie Utrecht aan
geduid;
b. dat de opening der jacht op klein
wild, vermeld in de tweede zinsnede van
artikel 17 der voormelde wet, voor dit jaar
in de provincie Utrecht is vastgesteld op
Zaterdag 28 Augustus a.s. met zonsopgang,
mat uitzondering van de jacht op Hazen en
Fazanten, waarvan de opening is bepaald
op Vrijdag 1 October a.s. met zonsopgang
c. dat de lange jacht alleen des Dinsdag
en des Vrijdags van elke week zal mogen
worden uitgeoefend en het jagen in onge-
maaid te veld staand koren, peulvruchten en
klaverzaad, welke nog iu 1920 moet worden
geoogst, verboden ls, evenals het jagen in
tabakslanden, zoolang het zoogenaamd best
goed niet is geoogst
d. dat de jacht op Reebokken zal zijn
geopend van 1 October 1920, met zonsop
gang, tot 1 December daaaraanvolgeude, niet
zonsondergang
dat de jacht op Reegeiten zal zijn ge
opend van 15 November 1920, met zons-
opgang, tot i December daaraanvolgende,
met zonsondergang
dat de jacht op Reekalven niet zal wor
den geopend;
Utrecht, 8 Juni 1920.
De Commissaris der Koningin
voornoemd,
VAN LYNDEN VAN SANDENBURG.
T apverbod.
Gisteravond hield het Amersfoortsch
Drankweer Comité een openbare vergadering
in Amicitia; naar aanleiding van het a.s.
Vrijdag door den Raad te behandelen Tap-
verbod (zie «Gewisselde Stukken» in dit
blad.)
De heer Schmidt, van hier, opende de
vergadering. Hij heette de aanwezige raads
leden eo andere autoriteiten welkom, die
gevolg gegeven hadden aan de uitnoodiging
van het Comité om aanwezig te zijn. Hij
achtte het algemeen bekend, dat een adras
aan den Raa 1 is verzonden om te komen
tot Tapverbodnaar aanleiding daarvan is
door de Commissie van Wetgeving een
voorstel in dien geest aangenomen hetwelk
nu Vrijdag in den Raad zal worden
besproken. Daarom iB het goed de zaak nog
eens in het openbaar te bespreken, vooral
omdat er ook veel tegenstanders zijn. De
Bond van Café-houders is uilgenoodigd tot
debat, doch heeft laten weten dat dit niet
aanvaard wordt.(Zie het Ingezonden stuk
ons vorig no. Red.) Spr. noemt dit c
smoesje; zij hebben geen sterke debater
kunnen vinden en laten nu met een mooi
gebaar weten dat zij geen debat wenschen.
Spr. hoopt echter dat alsnog tegenstanders
naar voren zullen komen. Vervolgens geeft
bij het woord aan den heer F. U. Schmidt
(van Bussum). Deze constateert dat ons land
in den laatsten tijd een nieuwe periode
is ingegaan op het gebied van drankbe
strijding. Allerwege wordt thans van de
wetgeving gebruik gemaakt, en het zijn
hoofdzakelijk de gemeenteraden, die In de
weer zijn om de drankwet krachtig toe te
passen, inderdaad te gaan gebruiken. Er
zijn reeds honderden voorbeelden van acties
door gemeenteraden. Tijdens den oorlog
kwam dat misschien door dat de alcohol
schaarsch was en het publiek gewend aan
matigheid; na den oorlog is juist het motief
de geweldige vermeerdering van het alco
holisme. Nauwelijks was het brandverbod
opgeheven of het alcohol-gebruik nam weer
hand over hand toe. Gelukkig echter zijn
daardoor alle drankbestrijders mobiel ge
worden. Honderden gemeenteraden be
tuigden reeds adbaesie met het adres van
mr. Rutgers; meer dan 250, 25 pCt. van
het totaal en er komen er nog meerl
Zoo is ook zeer te apprecieóren de poging
die hier dezer dagen in Amersfoort In den
Raad zal worden gedaan. De commissie
vraagt een uitgebreid tapverbod (zie art.
2bis), iets wat in andere plaatsen reeds is
bereikt.
Zooals de redactie van dit artikel luidt,
zu'.len dus de drankgelegenheden wel open
mogen zijn op die dagen waaraan mis
schien nog lotings- en verkiezingsdagen zijn
toe te voegen docb zal geen alcohol
houdende drank mogen worden verkocht.
Dus ook geen bier, wijn, port, advocaat enz.
Er wordt dus niet verlangd absolute
sluiting van de café's, restaurants, tapperijen,
slijterijen en hotels. Zij mogen open blijven,
alleen, alleen geen alcobolhoudeude dranken
verkoopen. In dit opzicht "Ja het Amers-
foortsche voorstel zeer gematijd. Er zijn toch
gemeenten, waar men niet alleen kent een
vervroegde sluiting, doch ook sluiting op
halve en heele dagen, zelfs dagen achter
een. De gemeenteraad zou dat ook hier
kunnen besluiten, want hij is daartoe be
voegd door de bepalingen der Drankwet.
In de gemeenten waar Zaterdags en Zondags
de vergunningen absoluut gesloten moeten
zijn heeft dan meestal de burgemeester het
recht; met het oog op belemmering van bet
verkeer ontheffing van het sluitingsverbod
te verleenen, mits geen alcoholica wordt
geschonken. Zoo is het b.v. in Midwolda
(Fr.), Nijmegen, Leeuwarden. Venlo, enz
Natuurlijk hebben de georganiseerde
drankhandelaren er niet in berust, dat deze
krasse bepalingen in het leven geroepen
werden en zijn zij bij de Gedep. Staten in
verzet gekomen. Door de Kroon is toen
echter de gemeentelijke verordening echter
in laatste instantie goedgekeurd. Daaruit
volgt de consequentie dat wat hier in
Amersfoort gevraagd wordt zeker ligt ln
de bevoegdheid van den Raad.
Amersfoort, zegt spr., wil niet .sluiten
terwille van het maatschappelijk verkeer.
Maar zijn slijter, bierhuis en tapper dan zoo
noodig voor dat verkeer? Naar spr.'s meening
zijn ze heelemaól niet noodig en zou geen
bezwaar bestaan ze de heele week te sluiten 1
Deze inrichtingen zijn maatschappelijke on
dingen, zonder ecnig nut.
Iets anders is het met de café's hotels en
restaurants; deze zijn maatschappelijk even
ónmisbaar als de eerste drie gemist kunnen
worden. En nu komt het voorstel A'foort
practisch hierop neer, dat bij alleen tapver
bod da eerst genoemde inrichtingen toch
gesloteu zullen moeten worden, doch de
andore open zullen kunnen blijven, zij het
alcoholvrij, dat Is een winst voor de gemeen
schap en geen kleine.
Voor de tappers etc. is het natuurlijk
geen winst, en zij zijn dan ook tegen een
tapverbod. Hoe ontzettend onhandig echter
is het van deze menschen, georganiseerde
drankhandelaren, om te ontbreken op een
vergadering als deze, om bun belangen
voor te staan Wanneer iemand wordt aan
gevallen, moet bij zich verdedigen en niet
wegblijven en een brutalen brief schrijven,
waarin bovendien onjuistheden staan.
Wij, zegt spr., wij zijn in het offensief!
Dat is ook het beste! Hij neemt grif aan,
dat de drankhandelaren geen haar minder