Bel dan op No. 42
RAPPORTI)*!
s
zijn dan anderenhij kan zich ook levendig
indenken hoe b.v. een vader-tapper den
duvel inkrijgt, wanneer hij ziet hoe het
brood zijner kinderen bedreigd wordt door
deze actie. Het private leven en de persoon
van deze menschen blijft dus buiten beschou
wing: wij hebben te doen met de plaats
die zij innemen in het maatschappelijk
proces.
En dan zijn zij onnut, schadelijk «n ge
vaarlijk. Zij zijn de kikkers in het alcohol
moeras, die daarin leven en welig tieren en
het hoogste woord hebben en die zich er
niet om bekommeren of in dut moeras, en
door de opstijgende dampen, menschen om
komen, en die het hardst kwaken wanneer
iemand dat moeras wil droogleggen. Maar,
roept spr. uit, wanneer men een moeras wil
droogleggen, dan moet men niet do kikkers
naar hun mcening vragenI (Luid applaus.)
De hotelhouders zullen veel minder schado
van het tapverbocl hebben. Wel wat, maar
dat is voor allen gelijk, en buurman's leed
Is ook hier de beste troost. In deze Inrich
tingen is trouwens nog wel Iets anders to
krijgen dan alcoholica, Bovendien past het
publiek zich gemakkelijk aan, en de drank-
Industrie en handel niet minder. Hoeveel
alcohol-vrije dranken zijn er niet. De Phoenix-
brouwerij maakt immers ook Malto, alcohol
vrij, en dat nog wel precies smaakt als »echt<
bier. Daarbij is de verdienste op deze alc.-
vrije dranken volstrekt niet minder dan op
andere. Er zijn dan ook groote ondernemin
gen in ons land, die volkomen alc.-vrij zijn
en niettemin prachtig rendeeren, en in het
buitenland is dat nog veel verder gevorderd.
Daarbij is spreker ingelicht, dat reeds nu
verschillende van onze allergrootste drank
inrichtingen zich hebben voorbereid op een
totale omzetting vati hun bedrijf wanneer
er drankverbod komen mocht.
Bovendien zullen de zaken er door winnen
wat toon betrefthet cachet zal fijner worden.
Geen beschaafd mensch vindt het prettig
dro.;kemanstooneeIen bij te vvosen en iedere
hotelhouder weet dat dergelijke dingen
schade doeu aan z'u zaak. Menigeen hunner
zal cr dan ook niet rouwig om zijn wanneer
dit verbod wordt aangenomen. Maar ook
al zijn cr bezwaren bij deze groep, dan nog
moet bedaebt worden dat wij er niet zijn
voor hun plezier, doch zij voor ons, dat zij
een zeer kleine minderheid zijn en dat hun
voordeel nooit bevorderd mag worden ten
koste van dc meerderheid Het drankgebruik
neemt weer ontzettend toe; Amersfoort
onderhoudt vrijwillig en totaal onnoodig
71 gezinnen van vergunninghouders, die bet
waarachtig niet minder hebben dan de andere
burgers. En in een jaar geeft een gemiddeld
gezin t 135.uit, volgens tegenwoordig
gebruik, aan drank. Dan wordt het toch
tijd om weer eens «te wapen!» te roepen.
Dok neemt het aantal arrestaties overal
toe. Ieder kan zien dat het aantal dronken
menschen op straat den laatsten tijd weer
veel grooter is, De hoogere loonen en
kortere arbeidstijd doen hier hun zegen
rijke werking nog niet voelen. Mettertijd
zal dat komen, daarvatt is spr. overtuigd,
doch In dezen tijd van schokken en stooten
kan een klasse zich maar niet in eens aan
passen en rijdt nog wel eens een rare
schaats.
Overal is trouwens de moraal losser ge
worden men denke aan de vele diefstallen
en de uitspattingen op sexueel gebied.
In dat alles is meer dan aanleiding om
het advies van de commissie van wetgeving
te volgen en de hand aan de ploeg te
slaan. En wanneer is het meer noodig dan
Zaterdag en Zondag Niet voor niets vraagt
het advies sluiting vanaf Zaterdagmorgen
elf uur. Dat is een teeken des tijds, hoe
diep ook te betreurenZaterdag is de dag
van loon uitbetalen. Deze dagen moesten
zijn gewijd aan den vrijmaking van den
geestzij zijn thans juist het tegenoverge
stelde. Het is droevig dat zooiets moet
worden gezegd, maar het is dappere politiek
met de waarheid voor den dag te durven
komen (Applaus.)
Ook in het buitenland zijn de Zaterdag
en Zondag de dagen van de grootste dronken
schap en ergo van de grootste criminaliteit.
Want niets brengt de zedelijkheid meer in
gevaar dan de kroeg.
Hoe denken nu onze tegenstanders er
over Zij spreken over de kermis te Deven
ter (spr. citeert het bovenvermeld schrijven),
maar dat is toch volkomen onjuist, want het
vorige jaar was er geen drank te krijgen
en konden er dus al heel moeilijk dronken
lui verbaliseerd worden! (Gelach.)
Dan beweert de brief, dat de ondervinding
ons wel leeren zal. dat de groote massa
niet met de drankbestrijders meegaat. Maar
dat is ook gezegd bij het petitionnement
voor Plaatselijke Keuze. Doch dat is den
heeren dun door de broek geloopen: er
waren 671.000 handteekeningen! Daarvan
had zelfs het groote brutaaltje Simon Maas
niet terug!
Onthoudt deze profetie, arbeiders van
Amersfoort en laat het maar eens in de
krant komen en kijkt later maar eens
hoe het gegaan is. Er zijn hier tallooze
vrouwen, die den duvel ir. hebbeu wanneer
hun man 's Zaterdags naar de kroeg gaat.
Ja, die zuflen ons hinderen bij ons werk
Waarvoor zien de heeren vergunninghouders
de Amersfoortcrs toch wel aan I Neen, dan
hebben wij een anderen dunk van deze
vrouwen.
Hebt U een
Taxi of Auto noodig?
En niet alleen van de vrouwen, óók van
de mannen. Er zijn er, kerels als boomen,
doch met een natten vinger te lelden, die
bang zijn voor spot hunner kameraden en dan
bezwijken, maar die dankbaar zullen zijn
wanneer de kroeg gesloten wordt, wanneer
de geheel-onthouders het hun gemakkelijk
maken de kroeg voorbij te gaan.
Deze menscben zulleu het ons moeilijk
maken Geen denken aanZij zullen niet
strijden met de drankverkóópers, doch met
de •irankbestryders.
Komt nu de verordenlug er door, dan
zijn wij «dankbaar, doch niet voldaan».
Het is slechts een eerste schrede. Wij
moeten verder. Doch langzaam maar zeker.
Laten wij dit oud-Hollandsche spreekwoord
ook hier In praktijk brengen. De tweede
stap zal niet uitblijven, daarvan kunnen de
heeren tegenstanders overtuigd zijn, zóó goed
zal de eerste bevallen.
Spr. hoopt nu maar dat dc A'foortsche
gemeenteraad de noodige durf zal hebben.
Moge hij niet te veel kijken naar de vrindjes
rechts en links, doch kijken naar het groote
dat hier raad geschaft moet worden, en zeg
gen wij nemen de verordening aan met
algcmeene stemmen.
Een luid applaus beloonde den spreker
voor zijn met overtuiging uitgesproken rede.
Debat was er niet; eenige opmerkingen
van verschillende aanwezigen werden door
den spr. en den voorzitter met instemming
der vergadering beantwoord.
De zaal was vrij goed bezet.
Stadauurwerk.
Het uurwerk van den O. L. Vr.-toren
wordt vermoedelijk met ingang van at Juni
eenige dagen stil gezet, wegens schoonmaak.
Broodkaarten.
De kleur der Wittebroodkaarten is
voor het 141e tijdvak paars
«142e oranje
143e groen
«144e rood
Deze kaarten hebben een paarsen ondergrond
Bad- en Zweminrichting.
De temperatuur van het water was heden
morgen 7 uur 70 graden Fahrenheit.
In de Amersfoorische Zwemschool werd
het diploma uitgereikt aan Zuster Voigt.
De Melk.
Door den Amersfoortschen Neutralen
Bcstuurdersbond is het volgende adres ver
zonden
Aan den Raad
der Gemeente
Amersfoort.
Geven met verschuldigden eerbied te
kennen, ondergetcekenden T. C. R. Smit
en J. Mulder respectievelijk voorzitter en
secretaris der Amersfoorische Neutrale Be-
stuurdersbond,
dat de Alg. Vergadering, gehouden op
10 Juni j.l. onder meer met verontwaardiging
heeft kennisgenomen van de dezer dagen
zeer willekeurige prijsberekening van de
melkleveranciers en slijters, waaruit ten
volle blijkt dat deze de prijzen ongemotiveerd
trachten op te drijveo;
overtuigd, dat in deze sociale aangelegen
heid meerdere eenheid dient verkregen te
worden,
verzoeken Uw College beleefd doch drin
gend afdoende maatregelen te willen treffen,
welke elke willekeurige berekening der
consumptiemelk voorkomen.
't Welk doende,
w.g, F. C. R. SMIT, Voorzitter,
w.g. J. MULDER, Secretaris.
Amersfoort, 12 Juni '20.
UIT DEN OMTREK.
Onze plaatsgenoot de ingenieur J. H.W.
Leliman is benoemd tot lid van den Rijks
woningraad.
H i 1 v e rs u m.
B. en W. vragen een crediet van f228.000
ten behoeve van het gemeentelijk electrici-
teitsbedrijf. Verder vragen zij een crediet
van f90.000 voor het leggen van dehoofd-
rioleeringen van district VII in de Ernma-
straat en den Utrechtschen weg, van de
Langestraat af tot aan het Pompgemaal op
het Laapersvelden een van f 2500 voor
het leggen van menagewaterriolen in het
gedeelte van den 's-Gravelandschen weg
tusschen den Ouden Enghweg en de Oude
Torenstraat.
Alhier is opgericht oen «Bond van Ne-
derlandsche Musici», die zich ten doel stelt
de belangen van Ncderlandscbe muziek
leeraren en leeraressen te behartigen, hoofd
zakelijk door de regeling van de arbeids
voorwaarden.
Tot voorzitter. ie-secretaris en penning-
meesteresse werden benoemd resp.de heeren
Ferd. Kloek, C. van Erven Dorens en mej,
Angehque Collard.
van de Commissie tot het instellen van een onderzoek
naar de wtjze, waarop de bevoikjng der gemeente
Amersfoort van levensmiddelen wordt voorzien en
welkeverbeteringendaarinkunnenwordengebracht
V leeschv oorziening.
Bij het bestudeeren van het vraagstuk,
of er ook middelen kunnen worden beraamd,
om tot lagere vleeschprijzen te komen, heeft
dc commissie zich de volgende vragen gesteld
1. Zijn de vleescbprijzen alleen hoog,
omdat dc prijzen van het rundvee en der
varkens hoog zijn
2. Is er misschien ook een oorzaak der
hooge vleescbprijzen te vinden in omstan
digheden en toestanden, die zicli voordoen,
nadut het slachtvee de boerderij heeft ver
laten
Zeer zeker is het vee duur, hetwelk weer
rechtstreeks In verband staat met de prijzen
van hooi (stroo) en krachtvoeder (mais,
koeken) enz. en met de huur en verkoops
prijzen der landerijen.
Met de studie van de hooge pachtprijzen
der landerijen en met de hooge veevoeder-
prijzen behoeft de commissie zich niet te
bemoeien dit zou ons te ver afvoeren en
bovendien zouden dan in de commissie land
bouwkundigen moeten zitting hebben.
De commissie constateert dus alleen de
hooge prijzen van het slachtvee en der
varkens,*) zonder op de oorzaken hiervan
dieper in te gaan, als liggende niet op den
weg dezer commissie.
Er blijft dus alleen de tweede vraag te
beantwoorden
Zijn er, nadat bet slachtvee de boerderij
of de varkensmesterij heeft verlaten, ook
nog oorzaken aan te wijzen, die de hooge
vleescbprijzen mee helpen veroorzaken
Deze vraag meent de Commissie toe
stemmend te moeten beantwoorden.
De vergelijking der vleeschprijzen in
Amersfoort en die in andere plaatsen leverde
in November 1919 het volgende op. (Zie
uevengaando staat):
llllliltillll'-f
j5ë=8j3S8 I Spl tSë
jiSiüEi 's
F
jêkp 8,8 o o Js.s 5 8
iüsü'ils 5 li
i
sèsss 's
jssjsj ^sss'i ss.5.8) t
SSSS5 S SSS
i.5Siii.£'iiaS.ïiSf
Xs8.sisèss|kp.8gs
jScïèê s's
èöoèöS So
s s s.s js s s
liSüè SS
(Hierbij dient te worden opgemerkt, dat
de prijzen door de Gemeentebesturen der
genoemde plaatsen aan onze Commissie zijn
opgegeven, terwijl de verschillende leden
dezer Commissie de op het zelfde oogenbiik
in deze Gemeente geldende vleeschprijzen
verzamelden en aan den secretaris deden
toekomen).
Voor Amersfoort is, wat rundvleesch be
treft, dc laagste geconstateerde prijs f 1.20
(voor runderlappen)Hilversum noteert te
zelf der tijd fo.95 voor runderlappen en f 1.—
voor roastbief; Roermond f r.io voor runder
lappen Enschede f 1.00 voor runderlappen,
fr.to voor roastbief; Almelo f i.to voor
runderlappen Leeuwarden f 1.00 voor runder
lappen Nijmegen f 1.10 voor runderlappen.
De vergelijking dc-r varkensvleeschprijzen
levert het volgende opde laagste prijs
voor Amersfoort is f1,35 voor vette lappen
en voor mager spek.
Lagere prijzen worden opgegeven door
Hilversum f t.oo voor vette lappen R .er-
mond f r.20 voor vette lappen Arnhem
f 1.20 voor vet spek: Hengelo: fo.95 voor
vette lappen Meppelf 1.20 voor vette lappen
Leeuwarden f 1.20 voor vet en mager spek,
f 1.25 voor vette en magere lappen Zwolle
f 1.25 voor mager spek, f 1.20 voor vette
lappen j Nijmegen f 1.20 voor vet spek,
f 1.25 voor mager spek.
Deze vergelijking leert dus, dat zoowel
het varkensvleesch als hot rundvleesch in
meerdere plaatsen op eenzelfde willekeurig
gekozen oogenbiik goedkooper was dan in
Amersfoort.
De commissie heeft gepoogd na te gaan,
waardoor dit prijsverschil veroorzaakt wordt
en oi er ook maatregelen kunnen worden
genomen, om dit euvel te bestrijden.
Het is de commissie opgevallen, dat er
een groot verschil bestaat in deze gemeentu
tusschen de vleeschvoorziening en de kruide
nierswaren-voorziening.
De goedkoopste kruidenierswaren nl. zijn
te betrekken in groote volkszaken, terwijl
de kleine kruidenierswinkels over 't alge
meen niftt het goedkoopst zijn.
Bij de vleeschvoorziening is dit nagenoeg
juist andersom het gevalüe grootste slagers
winkels zijn het duurst, kleinere zaken in
dc volksbuurten zijn het goedkoopst.
De ouriaak van dit eigenaardig verschijnsel
is gemakkelijk na te speuren.
De groote menigte zal er niet tegenop
zien, kruidenierswaren te betrekken uit de
grootere volkszakenmen weet wel, dat
men daar tegen de laagste prijzen dikwijls
zoogenaamde 2e kwalitcits artikelen koopt,
doch de tweede kwaliteit dezer artikelen
bclst niet, dat het publiek ze gerust durlt en
kan koopen, omdat de deugdelijkheid dezer
artikelen even vast staat als die van ie
kwaliteit artikelen.
Bij vleesch is dit geheel anders Het ver
schil in prijs moet al heel groot zijn, als
be* publiek zich gaat wagen aan het vleesch
uit een volks-slagerswinkel, waar èn de
bygiSne dikwijls veel te wer.schen over iaat
èn, wat nog erger is, waar mon niet de
zekerheid heeft, dat het vleesch van gezond
vee atkomstig is.
Door nl. het ontbreken van eene ver
plichte vleeschkeuring waagt het publiek
zich niet in de goedkoopere winkels; het
gros der duurdere slagers profiteert van de
vrees van het publiek, om naar goedkoopere
winkels te gaan. Het groote deel van het
vleeschetend publiek biijft daarom zijne
vleeschwaren betrekken van een zeker aantal
dure slagerijen, die onderling niet concur-
resren en de prijzen hoog kunnen houden.
Ook het vleesch in deze slagerijen is niet
aan eene verplichte keuring onderhevig,
(enkele slagers laten het uit zich zelf keuren
en stempelen) doch het publiek vertrouwt
deze slagers, ook al is het vleesch niet ge.
kurd.
Door het instellen van eene verplichte
vleeschkeuring en het slachten onder toe-
zicht van een veearts (zoo mogelijk in een
abattoir) kan hierin eens groote verandering
worden gebracht.
Het publiek zal dan zeker zijn, overal,
zoowel in de goedkoope volkswinkels, als
in de duurdere winkels, deugdelijk vleesch
te koopen.
I11 bijna alle Gemeenten, waar een ver
plichte vleeschkeuring bestaat, is in groote
volkszaken het goedkoopste vleesch tc krijgen.
Dat men in deze Gemeente het goed
koopere vleesch slechts kan koopen in onhy-
giünische 2e rangs slagerswinkels, zonder
garantie voor de kwaliteit, is zeer te be
treuren en wordt volgens de meening der
commissie veroorzaakt door het ontbreken
van eene verplichte vleeschkeuring.
Speciaal wat de prijzen van het vleesch
betreft, verdient het aanbeveling, dat ter
voorkoming van het maken van abnormale
winsten, eene commissie worde benoemd,
welke tot taak heeft
a. een onderzoek in testellen of tot dusver
