Bel dan op No. 42.
is hier geen sprakezulke zaken houden
in 't geheel geen rekening met de markt-
schommeling der prijzen.
Een van Gemeentewege ingestelde voor
lichtingsdienst voor deze «winkeliers» is
zeer gewenscht en zou zeer zeker tot prijs
verlaging kunnen medewerken.
De commissie heeft zich de volgende
vragen gesteld:
ie. Wordt bij de bevoorrading van buiten,
de beschikbare arbeidskracht op oordeel
kundige wijze aangewend?
ze. Is de bestaande ordelooze wijze van
inkoop niet de oorzaak, dat er noodeloos
kapitaal wordt geëxploiteerd?
3e. Indien de detailhandel anders werd
georganiseerd zou dit geen besparing van
arbeidskracht geven?
Bezien wij het geheel n het licht der
bovenvermelde 3 vragen, dan treedt als
meest kenmerkende factor op den voorgrond
de ordeloosheid der geheele levensmiddelen*
voorziening. De aanvoer van buiten zoowel
als van uit de centrale opslagplaatsen (de
zeehavens en Groningen) geschiedt voor
Amersfoort door 7 groothandelaren waarvan
de plaats door twee gemakkelijk zou zijn
waar te nemen.
De eveneens ordelooze wijze van koopen
door de winkeliers is mede oorzaak, dat
noch van cer.e uniforme prijszetting, noch
van eene gelijke winstmarge sprake kan
zijn. Het distributiesysteem der winkeliers,
zooals dit nu geschiedt vordert ook te veel
arbeid en is daardoor duur. Het boven
vermelde «hooren» en «bezorgen» der waren
heeft tengevolge dat elke winkelier zich
door de geheele stad moet bewegen.
4e. Geeft de tegenwoordige aanvoer en
distributie voor den handel niet te veel
risico tengevolge van wisselende markt
prijzen
ge. Is de risico oorzaak, dat sommige
levensmiddelen hooger in prijs zijn, als strikt
noodzakelijk is?
De risico treedt zooals reeds boven is
uiteengezet, in allerlei vormen op, niet het
minst door onvoldoende waren- en handels
kennis van sommige winkeliers en door
het credietsysteem. Stellig is dit de oor
zaak, dat en willekeurige èn te hooge
prijzen berekend worden.
6e. Leidt het monopolistisch karakter van
sommige groot-kapitalistische bedrijven niet
tot een prijszetting, waaraan de detailhandel
niet vermag te ontkomen?
Waar er sprake is van een monopolistisch
karakter der grootbedrijven, wordt er in
sommige gevallen een veel te hooge winst
marge voorgeschreven, zooals bij Margarine-
en slaolie-fabrieken. Het groot-kapitalisme,
dat zich op het klein-distributiebedrijf heeft
geworpen, schijnt dit euvel slechts ge
deeltelijk te kunuen ondervangen, De be
trekkelijk geringe omzet van de filialen
dezer groote bedrijven wijst niet heen naar
een sterke concurrentie en is in elk geval
niet in staal, den invloed der vaste prijs
zetting uitgaande van de fabrikanten, tegen
te gaan.
;e. Leidt het monopolistisch karakter der
grootbedrijven niet tot opheffing der vrije
mededinging?
8e. Als de vrije mededinging zoowel op
de markt als in den detailhandel is opge
heven, welke hefboom tot even wichtsher
stelling tusschen behoeften en koopkracht
is er dan aan te wenden?
De concentratie der productie, bijv. bij
de zeepfabrikanten, kofnebranders.rijstpeilers,
margarinefabrikanten enz. leidt tot opheffing
der vrije mededinging. Hier is zeker een
der oorzaken te vinden van de duurte.
Voor zoover deze toestand is ingetreden,
dienen de bedoelde grootbedrijven onder
controle van den Staat (of der Gemeente)
te worden gestold, opdat er een evenwicht
blijve tusschen behoefte en koopkracht der
groote massa. Inzonderheid op dit gebied
tal er nauwe samenwerking moeten zijn
tusschen den Staat als controleur op de
groote en de Gemeente als controleur op
kleine bedrijven.
9e. Is als overgangsmaatregel naar eene
reconstructie van bevoorradingen verdeeling,
het systeem van open kaart spelen ook aan
te bevelen
Het zou aan te bevelen zijn, dat van
Gemeentewege een onderzoek werd ingesteld
naar de winsten der kleinbedrijven in de
Gemeente. Meermalen is van de zijde van
het publiek, hetwelk niet altijd tot oordeeleti
in staat is, et) niet altijd een rechtvaardig
oordeel uitspreekt, openlijk uf bedekt te
kennen gegeven, dat met levensmiddelen
gewoekerd is. Kr is volgens de meening
der commissie geen enkele reden, waarom
de kleinbedrijven zich niet aan een openlijke
contr&le zouden onderwerpen.
ro. Kan een Gemeentebestuur op grond
van Art. 135 der Gemeentewet het recht
krijgen, in zekere gevallen bij particuliere
ondernemingen een accountantcontrole te
doen instellen' Er zouden veel gezondere
toestanden ontstaan, als de Gemeente ge
bruik kon maken van Art. 135 derGemeente-
wet en het in te stellen onderzoek naar
ongeoorloofde winst er niet van af zou moeten
hangen of de eigenaar van het bedrijf ge
neigd is open kaart te spelen en bet onder
zoek toe te laten.
Ten slotte herhaalt de Commissie hier
onder de conclusies, tot welke zij gekom n
is, d.w.z. de maatregelen, die moeten worden
genomen, om de duurte van levensmiddelen
te bestrijden
A. Vanwege de Gemeente wordt bij de
regeering aangedrongen.dat grootebedrij ven,
die tengevolge hunner kapitaalkracht de
productie beheerschen, onder rijkscontrole
worden gesteld, om te voorkomen, dal deze
bedrijven abnormale winsten maken.
B. Ten opzichte van het distributiebedrijf
binnen de Gemeente wordt een prijzenraad
ingesteld, bestaande uit leden van den Raad
(of van het Gemeentebestuur), consumenten
en distribuanten.
De taak van deze prijzenraad zou moeten
zijn
ie. Voorstellen te doen de kleinhandelaren
tot organisatie te brengen zoowel bij hun
in- als verkoop.
E voe-'l'cbtingsdiensi voor (kleinere)
k - lenit-fs ie organisecruii.
3 -. Voorstellen aan den Gemeenteraad te
doen, om verspilling van arbeidskracht en
kapitaal legen te gaan.
4e. Deze prijzenraad (of eene andere door
den Raad benoemde commissie) heeft de
bevoegdheid, zich te overtuigen, of er buiten
sporige bedrijfswinsten worden gemaakt.
ge. Voorstellen te doen aan den Raad
tol billijke prijszetting der eerste levensbe
hoefte.
Hebt U een
Taxi of Auto noodig?
R A ADSVERSLAG
Vervolg en slot der Raadszitting van
Maandag ai Juni 1920.
3. Vaststelling te primitief kohier
inkomsten-belasting, dienst 1920.
De heer I,einweber acht dit punt
zeer gewichtig en vraagt grondige behan
deling door den Raad.
De voorzitter is het niet mat hem
Daarna wordt punt 3 zonder h. st. aan
genomen.
4 Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot wijziging der gemeente
begrooting, dienst i919.
Goedgekeurd z. d. of h. st.
Voorstel van do Commissie van
Wetgeving inzake Winkelsluiting (Gedr.
Verz. No. 38).
De burgemeester deelt meda, dat
de Commissie van Weigeving in haar voor
stel wenscht geschrapt te zien in artikel 8:
«ten aanzien van het venten met melk»
(waardoor dus de bevoegdheid vanB.enW.
zich gaat uitstrekken tot alle gevente arti
kelen Red.)
De heer Kroes wenscht een uitzonde
ring voor banketbakkers en sigarenwinkels,
die het juist van den Zondag moeten hebben.
De heer Ruitenberg kan hiermede
accoord gaan, wanneer dan ook maar de
eigenaars zelf hun zaken drijven. Maar
meestal zijn het de bedienden en het gaat
er hier toch om, die vrij te maken.
De heer Polder gaat niet mee met den
heer Kroes. Wie taarijes wil eten moet ze
maar op Zaterdag koopen.
De heer Rekke betoogt eveneens dat
het niet aangaat uitzonderingen te maken.
Wat geldt voor de bakkers, geldt ook voor
de fruitwinkels, die meestal tevens cbocalade
en suikerwerken verkoopen. Waar is dan
de grens?
De heer Stadig constateert, dat de
Commissie van Wetgeving de betrokken
organisaties heeft gehoord en naar aanlei
ding daarvan baar voorstellen heeft gedaan.
En daarop moeten nu geen uitzonderingen
worden gemaakt, anders zou een kleine
minderheid de beele verordening krachteloos
kunnen maken. Maar dan moet er ook geen
uitzondering gemaakt worden ten voordeele
van den straatverkoop. Daardoor zou voor
spr. de geheele verordening onaanneembaar
worden.
De B 0 - ge meester betoogteveneens,
d 1 de uroM. iiing haar kracht geheel ver-
lii n zou, wanneer de uitzonderingen van
de heeren Kroes en Ruitenberg werden
ingelascht. De straatverkoop betreft de melk,
een artikel dat zeer spoedig aan bederf
onderhevig is.
De heer Kroes heeft bedoeld die zaken,
waarin de eigenaar zelf de zaak beheert.
Waar de verordening, naar hij meent, is
om het personeel vrij te maken van Zon
dagsdienst, kan daartegen toch geen bezwaar
zijn. Hem is een geval bekend, waarbij een
bakkerszaak zou ondergaan indien deze
Zondags moest zijn gesloten. Hij wenscht
dan ook de bevoegdheid van B. W. tot
het verleen en van ontheffing uitgebreid te
zien tot de winkels.
De heer Stadig herhaalt, dat hij de
verordening wil vrij houden van uitzonde
ringen.
De heer Overeen meent, dat met de
betrokken organisaties wel overleg is ge
pleegd, doch niet met de venters. Deze
laatste groep moet juist op Zondag het
meeste verdienen. Hij is dus voor het ge
wijzigde art. 8.
Ds heer R e k k is het daarmee niet eens.
De heer Ruitenberg wil de winkels,
waarin consumptie-artikelen verkocht wor
den, op weekdagen ook des 's middags
open laten. Evenwel met dien verstande,
dat er geen bedienden in aanwezig mogen
zijn.
De heer Ooster veen is voor sluiting.
De heer Hofland betoogt de nood
zakelijkheid van een behoorlijken rusttijd.
Waarom moet de patroon minder etschen
stellen aan het leven dan andere groepen
Hem heeft trouwens een der grootste bak
kerspatroons gezegd, dat hij hoopte dat de
Raad het voorstel zou aannemen.
De heer Ruitenberg begrijpt niet,
waarom de kappcrssalons moeten gesloten
zijn tot 4 uur. De kappers zijn daartegen.
Hij wil den rusttijd brengen van 1 uur tot
balf drie.
De burgemeester zet uiteen, dat
het aantal uren dienst voor de kappers
wiukels hetzelfde is als voor de andere
zaken. Op verzoek der betrokkenen wordt
daar echter 's avonds een uur later gesloten
en dit verschil is in de regeling omtrent de
middagsluiting opgelost.
De heer Ruitenberg stelt dan voor
van 13 te sluiten.
De heer Rekke wenscht nog een be
paling dat jongens beneden 18 jaar niet
mogen venten. In dit verband wijst hij op
de zielige jongentjes, die altijd bij bet station
worden aangetroffen, waar zij Kwatta ver
koopen. Wanneer er gevent moet worden,
moeten de volwassenen dat maar doen.
De burgemeester gelooft, dat zulks
niet iu de bevoegdheid van den Raad ligt,
en vreest dat daardoor de geheele verorde
ning in gevaar komt. Hij wil echter de
zaak onderzoeken en zien wat er, in ver
band met de Arbeidswet, aan te doen is.
Vervolgens wordt de geheele verordening
goedgekeurd. De heer Stadig verzoekt
hierbij aanteekening, dat hij geacht wil
worden te hebben tegengestemd.
Rondvraag.
De heer Noordewier spreekt over
de aangekondigde uitsluiting in het bouw
bedrijf. Met de gevolgen daarvan moet
rekening worden gehouden.
Het zal kunnen gebeuren, dat ook de
woningbouw wordt stop gezet, wat zeer
schadelijk zou zijn voor de arbeiders. Spr.
zou willen, dat het gemeentebestuur in
onderhandeling trad met de organisatiesom
den woningbouw in eigen beheer te nemen.
Wethouder J o r i s s e n vraagt, wat het
gemeente-bestuur zou moeten dan, wanneer
het hier niet een uitsluiting, doch een staking
betrof.
Door in te grijpen tan gunste van één
kant zou de gemeente een zeer partijdig
standpunt innemen.
De heer Noorde wier betoogt dat dit
geen verschil maakt, daar het hier gaat om
den bedrijfsvorm. Die deugt hier niet
iedereen geelt dat toe.
De heer Kroes zou het oetreuren wan
neer B. en W. zich in dit conflict partij
zouden stellen.
De heer üvereen ondersteunt het
betoog van zijn collega Noordewier. Het
gaat niet om een partij kiezen in een conflict,
het gaat er om dat de woningbouw niet in
gevaar mag komen en dat deze het meest
gebaat is bij bet eigen beheer.
Hierna sluiting.
STADSNIEUWS.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gelet op art. 37 der Drankwet,
brengen ter openbare kennis:
te dat bij hen is ingekomen een ver
zoekschrift van
FERDINANOUS FRANCISCUS
JOSEPHUS MARIE JANSSENS
alhier, om verlof tot den verkoop van
uitsluitend alcoholvrijen drank, voor gebruik
ter plaatse van verkoop in de beneden voor-
en achter localiteit, van het perceel Arnhem-
schestraat No. 17, alhier;
2e dat binnen twee weken na deze be
kendmaking een ieder tegen het verlcenen
van het verlof schriftelijke bezwaren bij hun
college kan inbrengen.
Amersfoort, 23 Juni 1920.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd.
De Burgemeester,
v. RANDW1JCK.
De Secretaris
A. R. VEENSTRA,
De Burgemeester van Amersfoort,
brengt ter kennis,
dat in de gemeenten Rhenen,BLeersum
en Werkhoven gevallen van mond- en
klauwzeer zijn voorgekomen.
Amersfoort, 22 Juni 1020.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
De Burgemeester van Amersfoort,
gezien het schrijven van den Heer Kolonel,
Militie-Commissaris in de provincie Utrecht
d.d. 21 Juni 1920, no. 28;
Gelet op de bepalingen der Militiewet
(Staatsblad 1912 no. 21);
brengt ter kennis van den verlofganger
dezer gemeente der lichting 1917,
JOHANNES JOSEPHUS PAS.
behoorende tot 1—I16e Regiment Infan
terie, dat hij op Maandag den z8en Juni
1920, des voormiddags tusschen 10 en 12
uur gekleed in uniform en voorzien van
zijn zakboekje en van de hem uitgereikte
straforder zich moet melden aan het Bureau
van dezen Garnizoens Commandant aan de
Langegracht no. 39 te Amersfoort, tot het
ondergaan van twee dagen arrest, wegens
het mankeeren bij het onderzoek van een
paar schoenen en het verwaarloozen van
een ander paar schoenen.
Verder wordt de aandacht van gemelden
verlofganger gevestigd op art. 97 der mi
litiewet (Staatsblad 1912, no. 21) waarbij
is bepaald, dat de verlofgangers, die niet
overeenkomstig art. 94 der gemelde wet
voor den Militie-Commissaris verschijnen,
in werkeüjken dienst worden geroepen en
daarin gedurende ten hoogste twee maanden
gehouden.
Amersfoort, 22 Juni 1920.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
Orgelbespeling St. Joriskerk.
Te beginnen met 26 Juni zal, bij wijze
van proef, voorloopig eiken Zaterdag-na
middag van 3—4 uren in de Sint Joriskerk
een orgelbespeling plaats hebben. Entree
wordt niet gehevenalleen gelieve elke
bezoeker, ter tegemoetkoming in de kosten,
bij den ingang Hofzijde een programma te
nemen voor 10 cent.
Men lette er op, dat het ten streigste
verboden is gedurende het bespelen van het
orgel door de kerk te loopenvoorts dat
het gebruik van tabak, in welken vorm ook,
in het kerkgebouw niet is toegestaan.
Het programma zal wekelijks tijdig wor
den bekend gemaakt.
Bad- en Zweminrichting.
De temperatuur van het water was heden
morgen 7 uur 67 graden Fahrenheit.
Gevonden voorwerpen
1 bril, t riem, 1 ceintuur, 3 petten, t arm
band, 1 halssnoer, 1 zilveren ring en .7 zak
doeken.
Bioscoop «De Arend».
De afgeloopen week heeft hier de eerste
episode gedraaid van eeD groote vervolg
film, die nog vier weken lang de hoofd
schotel van het program zal uitmaken. Het
behelst de geschiedenis van de uitvinding
van een draadloos bestuurbare torpedo door
den Amerikaan Franklin Mason. Een Euro-
peetche groote militaire mogendheid doet
pogingen het geheim te koopen, doch Mason
weigert. Geldzuchtige Misdadigers bedwel
men den uitvinder met gassen, en maken
hem model en plannen afhandig. Doch dc
geniale Mason laat het er niet bij zitten;
geholpen door zijn mooie en schrandere nicht
en nog enkele anderen aanvaardt hij den
wanhopigen strijd tegen de schurkenbende,
en na ongelooflijke inspanning van weers
zijde gelukt het. dank zij de coquetterie
van zijn nicht, den leider der bende te over
weldigen en gevangen te nemen.
Deze wordt nu gebonden alleen in een
kelder opgesloten met een tafel heerlijk
voedsel, waarvan hij niets kan nuttigen
Honger en dorst doen hem eindelijk toe
geven een bevel te schrijven aan zijn secretaris
om het geroofde terug te geven, doch deze,
hoewel hij den order opvolgt, roept een
detective te hulp, en op het oogenblik dat
Alice, de nicht, de herkregen plannen etc.
in haar kluis Bergen zal, ontrukt bij haar
dit alles weder, Tot zoover het reeds ver-
tooude gedeelte. Deze week zal ons een eind
verder voeren naar de ontknoopir.g van het
geweldig drama.
Er is groote spanning in deze film, waarin
naast misdaad ruimte Is gelaten aan roman
tiek en moraal. De beelden zijn scherp, de
regie verbluffend. Een bezoek overwaard.
Poging tot oplichting.
In den morgen van den 22 Juni 1920,
omstreeks 9,30 uur, vervoegde zich een als
heer gekleed persoon aan de Mariastichting,
Utrechtscheweg 35 tc Zeist, voorgevende
dat hij was aangesteld door den Burge
meester van Zeist en als vertegenwoordiger
van de vrijwillige Landstorm moest infor-
meeren of er ook een droge kast beschik
baar was waarin 12 geweren met toebe-
hooren konden worden geborgen. Hijzeide
dat de zuster hiervoor f9.60 betalen moest.
