Bel dan op No. 42.
S«prij, hoogst aant. pusten
Handenarbeid.
De heer J. Klootsema, Directeur van het
Rijksopvoedingsgesticht te Doetlchem sprak
Dinsdagavond In het Militairen Tehuis over:
»De beteekenis van Arbeid in de Op
voeding.
Tegenwoordig waren de leiders van den
Rijkscursus, de cursisten en vele genoodigden,
w.o. verschillende raadsleden.
De heer Been, leider van den cursus,
opent de vergadering en heet alle aanwezigen
hartelijk welkom. Het is ons een groot ge
noegen hier heden avond den heer Klootsema
te kunnen hooren.
De heer Klootsema, die reeds jaren
lang diepgaande studie beeft gemaakt van
de kinderziel, begint met zijn rede en
spreekt zijn spijl uit dat hij niet zoo des
kundig Is op het gebied van de school-
handenarbeid als de heer Been c.s. Als
buitenstaander is het misschien wel eens
goed de meening over handenarbeid te
kunnen uitspreken. Hij wenscht daarom een
dertig jaren terug te gaan, waarvan hij
nog de diploma's in de vorm van kwitanties
van cursussen In klei en karton heeft be
waard. Toen ter tijd werd de paedagogiek
van Herbart van begin tot einde bestudeerd
en kwam er van arbeid weinig terecht.
Het Intellectualisme ging evenwel lang
zamerhand gelukkig te niet, de handen
arbeid kwam naar voren. Als leervorm, als
leervak, als centrum van het onderwijs van
alle zijden werd het vraagstuk bekeken.
Het was toen het zoeken naar den goeden
weg, die nu reeds gevonden Is. Het is een
tak van het schoolleven, die we niet gauw
meer zullen kwijtraken. Over de richtingen
in de handenarbeid zal ik hier niet spreken,
doch ik zal haar beschouwen in het alge
meen als verrichting in de maatschappij.
Niet alleen verstand is een kinderleven,
ook nog gevoel en geestelijke eigenschappen
heeft het kind en bovenal een eeuwig on
vergankelijk deel.
Alleen de oefening van het verstand,
laat andere vermogens ongeoefend, die ver-
schrompelen, waardoor in het latere leven
veel persoonlijk geluk wordt gedorven. Als l
de vermogens tot arbeiden niet worden I vragen te I
ontwikkeld mist het kind de gelegenheid arb®'d dient
zelf den grond van zijn levensgeluk te leggen
De arbeidskracht is één der dingen, die
worden aangewend tot instandhouding der
samenleving.* Deze tijd geeft een gewel
dige ontplooiing in dien zin op te merken,
In de litteratuur roept men om levens
vermeerdering*. Gedenk te leven, zei Johan
de Meester. Wilhelm Ostwald sprak reeds
uit, dat we behoefte hebben aan energie.
Verkwist deze niet, gebruikt ze
menschen geluk te vermeerderen, leeraarde
hij. Deze groote les wordt voor het
schappelijke leven de richtsnoer.
Niet alleen de goederen-oeconomle moet
worden bestudeerd, doch ook demenschen-
oeconomle zal nu moeten worden door
drongen. De tijd zal komen, dat leder mensch
zijn deel In de algemeene productie zal
moeten geven en dat hij van de vervulling
van dien taak rekenschap zal moeten geven.
De school moet hiermede rekening houden,
ze moet het spiegelbeeld zijn van alles, wat
er om ons woelt en werkt. De voortdurende
ontwikkeling der verstandelijke vermogens
komt ten einde en wat is het dus nu niet
gelukkig, dat wij In de scholen handenarbeid
hebben.
Ik beweer niet, dat de handenarbeid reeds
aan het eind der ontwikkeliog gekomen is,
maar het beginsel is er en de komende
ontwikkeling kan zich richten naar de maat
schappelijke ontwikkeling en de psychische
vermogens van het kind. Evenveel resultaat,
noch ambitie mogen we verwachten. Het
R. O. G. >de Kruisberg* is een observatie
gesticht, zooals eigenlijk elke lagere school
zou moeten zijn. Daar wordt de banden-
arbeid beoefend om de kinderziel te leerzn
kennen, bier ligt het observatiemiddel voor
het karakter. Een nerveus kind werkt ge
heel anders dan een flegmatisch kind, een
cholerisch kind begint vlug, doch laat gauw
liggen, een apathisch kind gaat traag aan
den gang en is slordig.
Toch ligt er ook een opvoedingsmiddel
in. Een nerveus kind kan door arbeid worden
gestaald. Geen enkel vak bestaat er in het
onderwijs om de karakters vast te houden
en te binden zoo goed als de handenarbeid.
Of de handenarbeid reeds op deze hoogte
staat, weet ik nog niet, doch de wal zal
het schip wel keeren. De methodiek zal
wel door het kind gemaakt worden.
Handenarbeid als observatiemiddel moet
en zal op de gewone school ook komen.
Eens zal de school zulk een observatiehuis
worden. De ontwikkeling der wereld gaat
in deze richting. Ieder mensch kome op
zijn eigen plaats en dat moet op de school
worden uitgemaakt. De beroepskeuze zal
worden uitgebreid. Thans plaatst men vier
kante blokken In ronde gaten. Een groot
verlies gaat hiermede gepaard, verlies aan
persoonlijk en maatschappelijk geluk beide
Het probleem der beroepskeuze is een der
belangrijkste van den hedendaagschen tijd.
Aan ds beroepskeuze, die in laboratoria
wordt uitgemaakt, zal grooten omvang
worden toegekend.
Reeds komen de ouders aan den onder
wijzer vragen, wat hij van hun kind weet
en voor welk beroep het geschikt Is. De
arbeid geeft vele aanwijzingen voor de
richting, waarin zulk een individu moet
gaan. De namen van de kaart van Spanje,
het zoeken van G. G. D. en K. G. V. ver
liezen hierbij gezien haar waarde.
In den arbeid ligt een der beste bronnen
om de beroepskeuze te kunnen bepalen. De
oude leerschool onafhankelijk van mij
of Kerschensteiner of van welke menschen
ook zal moeten rekening gaan houden
met de beroepskeuze. Hoe werkt de Kruis
berg als observatiemiddel? Er worden regee-
ringsklndercn gehuisvest. Neven de op
voeding worden ze tijdelijk bekeken en
komen daarna in vakgestlchten, R. O. G.
of In hst gezin. De schoolkennis wordt
nagegaan, het karakter, gezondheid, gods
dienstige gevoelens en moreele gedragingen
worden geobserveerd. De jongens worden af
zonderlijk geplaatst. De schoolkenuis is zeer
miniemmeer dan 25 pCt. blijft beneden de
kennis van een derde klasse lagere school.
Ze zijn veelvuldig loopjongen geweest, een
ambacht hebben ze bijna nooit geleerd. We
weien van elk kind zoo ongeveer, tot welk
karaktersoort ze behooren. Ook de hand
vaardigheid wordt getoest. Een bijzonder
soort handenarbeid werd door ons gemaakt.
We konden niet erg hoog gaan. We doen
aan karton-, hout-, metaal- en voortgezet
slüjd-onderwijs. Het is een gestichtsysteem
geworden. Observatiemiddel is nummer een.
Dagelijks worden van eiken jongen aan-
teekeningen gemaakt en bovendien worden
van den arbeid systematisch aanteekeningen
gemaakt. Ieder onderwijzer werkt aan dit
werk mee. Jongen voor jongen moeten zij
zich rekenschap geven van oplettendheid,
bevattings-vermogen, volhardings-vermogen,
luidruchtigheid, uitvoerings-vermogen en van
ziju zorg voor de gereedschappen.
Tenslotte kunnen we zeggen: wat we
met onze jongens moeten doen, of ze smid,
boer of zeeman kunnen worden. Veel meer
behoef ik er verder niet van te vertellen,
de pauze hoop ik U graag verschillende
beantwoorden. Niet de handen
zijn voor de school, doch
voor het leven, Hst oude woord der Romeinen j
blijve dus nog in volle kracht.
Na de pauze wenscht de heer Hofland
iets te vragen: wordt dat onderwijs voor
het leven gegeven Zoo ja, wordt het dan
wel zoo praktisch mogelijk gegeven? Past
het wel aan bij de economische ontwikke
ling van het leven? Ik zag het op de
Ambachtsschool en op de school voor v<
gezet onderwijs. Het grootste deel van
kinderen zal dat moeten ontvangen, doch
hen kan niet worden gegeven, wat de
maatschappij vraagt. In Twente b.v.
arbeiders, die altijd dezelfde handgreep mc
uitvoeren en deze arbeid geeft geen
doening aan het individu. De mensch wordt
daar een aanhangsel van de machine en
hij gelooft niet, dat dit in de hand mag
worden gewerkt.
De heer Klootsema gelooft, dat het
tegenwoordige bedrijf niet is ingericht op
de grooist mogelijke energie. Het Taylor-
stelscl geeft zelfs niet de voldoening, noch
de meeste energie. De verwaarloozing van
verschillende eigenschappen van den mensch
gaat gepaard met vernietiging der persoon
lijke voldoening. Het bedrijf krijgt niet
alles, wat het zou kunnen krijgen en waar
door het zou kunnen bloeien. Ik ben geen
technicus, ruaar sta niet alleen in mijne
overtuiging. In Amerika heeft men zich
tegen het Taylorstelsel verzet eu In ons
land heeft Dr. v. Ginneken zich er tegen
verzet op een wijze als nog nooit Is ge
beurd. Kan het niet anders? Moet onze
aanpassing komen of moet niet het bedrijf
zich wijzigen? Naar mijne meaning zal het
bedrijf zich verzetten in de goede richting.
Nu gaan verder de vragen buiten mijn rede.
De heer Been memoreert verder dat de
eigenlijke Handenarbeid staat buiten de
opleiding voor beroepen. Tot nu toe hebben
slechts weinigen zich met Handenarbeid
bezig gehouden, doch groeien en bloeien
zal ze. Volgende week hebben we een be
spreking, waar verschlllei.de vraagpunten
verder onder het oog zullen worden gezien.
Het is jammer, dat het Gemeentebestuur
niet tegenwoordig is, we zullen het even
wel nog eens uitnoodigen.
De heer Petrusma merkt op, dat in
Twente bet pogen zichtbaar is om het kind
de juiste plaats in de fabriek te geven. De
heer ter Kuile, gekozen in het bestuur der
Vereeniging wil zulks. Hij meent tevens
dat het beter is het vak Handenarbeid nog
facultatief in de wet te laten, dan reeds
dwingend op te treden.
De heer A. B, v. d. Kleis spijt het,
dat de waarde van den handenarbeid niet
erg naar voren is gekomen, waarop de heer
Klootsema opmerkt dat zijn lezing slechts j
zou gaan over de waarde in het opvoedings- I
stelsel. De heer v. d. Klein verzoekt als
nog toelichting van de waarde in den school
leeftijd.
De heer Klootsema meent wel te
hebben gewezen op de tekortkoming in de
tegenwoordige school en heeft dan een van
de waarden reeds wel degelijk gememoreerd.
De heer Been dankt den spreker en sluit
de vergadering.
Wij vernemen dat de wedstrijden der
A. 7., 4 P. C. op Zaterdag a.s, (2 K. M.
Wedstrijd en nummers voor banen voor
dames cn heeren) zullen worden opgeluisterd
door eene springdemonstratle te geven door
den Heer Frlngs, kampioen schconspringen
voor Nederland, te zamen met zijn hesten
leerling.
Voor den 2 K. M. wedstrijd werden o.a.
ingeschreven de Heeren C. Zegger en F.
Schutte en do dames J. van Wleringen en
A. Stouthart, terwijl Mej. Beizenherz inschreef
op de 50 M.
De Heer C. Zegger en Mej. Beizenherz,
zullen Nederland vertegenwoordigen op de
a.s. Olympische spalen te Antwerpen.
Programma's van de wedstrijden, ver
meldende tevens de namen der deelnemers
(sters) zullen weder gratis in dc stad worden
verspreid.
Hebt 1 oen
Taxi of Auto noodig?
Gemeentel ij ke Arbeidsbeurs.
Overzicht van de werkzaamheden der
Arbeidsbeurs gedurende de maand juli 1920.
Afdeeling voor mannen: Aanvragen van
werkgevers 151; aanbiedingen van werk
zoekenden 452; aantal plaatsingen 33 (Over
de maand Juli van het vorige jaar waren
deze cijfers resp. 238, 748 en 130).
Afdeeling voor vrouwenAanvragen van
werkgevers 13; aanbiedingen van werk
zoekenden 21: aantal plaatsingen 4 (Over
de maand Juli van het vorige jaar waren
deze cijfers resp. 25, 20 en 2.)
Fruit- en Gr o e n t e n v ei 11 n g
Amersfoort en Omstreken*.
Noteering van 3 Augustus
Meloenen 60—125 ct.; appels 6—toet.
peren 20—25 ct.perziken 10—13 ct.; rooie
kool 10—15 ct.komkommers 5—10 ct.
alles per stuk. Andijvie f 1.60—f 2.per
100 stuks; sla f3.50—f4.- per 100 stuks.
Appels9 25ct.; peren 28 50 ct.pruimen
28—55 ct.; aardappelen 3—4 ct.tomaten
ct. ;pronkboonan 5—54 ct.dubb. boonen
7—8 ct.snijboonen 84—15 ct.stok-
boonen ct.slaboontjcs 5 -14 ct.; poste
lein 4—7 ct.alles per halve K.G. Bieten
56 ct.wortels 8 tz ct,selderij 3 3 4 ct.
rhabarber 6—8 ct,alles per bos.
Bad- en Zweminrichting.
De temperatuur van het water was heden
morgen 7 uur 64 graden Fahrenheit.
Uit het politie-rapport.
Bekeurd wegens openbare dronken
schap J. L., zwerver.
Wegens verontreiniging van den
openbaren weg, ZKamp.
Van de Utrechtsche politie overge
nomen 2 minderjarigen, Destemd voor
Almelo, genaamd J. H. v. d. E. cn G. v.
d, S. Zij worden gebracht tot Apeldoorn.
Nachtverblijf verleend aan A. v. d. S.,
zwerver, en aan J. W. J, Dordrecht.
Woensdagnamiddag, omstreeks 5 uur,
is een 12-jarige jongen van De Wit, Teut
58, terwijl hij een bal waarmede hij aan
het spelen was wilde grijpen, in uc beek
bij de Schlmmelp.kade gevallen. Hij werd
door den stroom medegevoerd en onder de
sluisdeur aan den Koppel, die gedeeltelijk
open stond, doorgespoeld. Het mocht den
beer Ittmann gelukken hem met behulp
van een haak op te dreggen. Hoewel hij
geruimen tijd te water had gelegen waren
de levensgeesten nog niet geweken cn
mocht het dank zij de doelmatig e en liefde
rijke verpleging van de familie Palm,
Sch.p.straat 6, gelukken den drenkeling bij
te brengen en san zijn ouders terug te geven.
Dr. Morren verleende de eerste genees
kundige hulp.
Nachtverblijf verleend aan den Ameri
kaan W. B, die per Holland-Amerikalijn
naar zijn land terug moest en alhier de
aansluiting had gemist.
BEVOLKING
Opgave van vertrokken personen
van 26 Juni tot 15 Juli 1920.
Msj. T. Riaaelada, Beekensteinschel. naar
Nieuwleuien C. Vermolen, Verhoev str. 19b
naar Busaum W. Grand, J. Tolliuestr. 21
n. Amsterdam Mrj. A. de Vries, Beskenst.l.
37 naar Franeker -- H. Wijnande, G. Doustr.
15 naar Spest Mej. C. v. lieden, Soesterw.
79 n. Zeist Mej. L. v. d. Bogert,Parllelwe&
2 naar Hilversum J. Decliering, Westorstr.
46 naar Wageningen J. Sessing, Zandbergen
nasr Apeldoorn Mej. M. Gijeen,Zandbergen
naar Haarsteeg Mej. D. Radersraa, Lange-
gracht 35 d. Schotland H. Knoop, Appel
weg 18 naar Leens Mej. A. Wendeïgelat,
Aldeg.etr. 64 naar Leens Mej. W. Bergman,
KoniDginnel. 17 n. Maarn R. Boeras, Kruis-
kui'p 25 naar Utrecht J. van Es, (inslaan
60 naar Indië A. Nadorp, L. Nic.str. 3 0.
Delft Mej. J. Heinsbroek, L. Nic.str. n.
Delft Me|. B. Zwaaf, Monnikenpad 16 naar
Haarlem W. v. Keekcn, F. v. Blankenh.str.
22 naar Castrium H. Vloon, Parallelweg 18
naar Amsterdam H. v. d. Hoek, Westerslr.
11 naar Bussum D. van Kommer, v. Bem-
melstr. 9 naar Hilversum Mei. W. Mooy,
Utr.weg 198 n. Haarlem Mej. E. v. Kampen,
Utr.str. 29 naar Scherpenieel R. Zwart,
Coninckstr. 58 naar Roermond G. Kokhuis,
Soeeierw. 256m naar Almelo J. Teeling,
Utr.weg 247 n. Aroslerdam Mej. M. Jansen,
Hoogeweg 119 naar Hoevelaken G. v. d.
Brug, Bolleweg 2 naar Heerlen D. Haze-
winkel. L. Nic.str. 1 naar Utrecht Mej. J.
Bleijenberg, Z. Singel 1 naar Utrecht H. v.
HardenvelH. Soesterw. 267 naar Veenendaal
J. v. d. Scheer, Utr.weg 62 naar Assen
J. Vermejj, Lnngestr. 99 naar Zeist J.v. d.
Bunt, Ëmmatuan 18 naar Borne C. v. d.
Weg St. Bonif.ntraat 6 naar Indië W. Hol
lander, P. Boretr. 68 naar Termuntcn II.
Engelsman, H. v. Viandenetr. 24 n. Rotterdam
R. Veer, Arnb.weg 143 naar Rotterdam
0. Schuin, Arnb.weg 143 naar Heerlen A.
v. Dongen, Westerstr. 83 tinar Inf. kazerne
Mej. H. Burger, Be g en Dalstr. 10 n. Hilver
sum P. Burger, Berg en Dalstr. 10 naar
Hilversum C. Snijders, Coninckstr. 29 naar
Delft Mej. J. Klaasen, Lnngcstr. 44 naar
Utrecht C. Sandt v. Nnoten, Langeslr. 86b
naar Heemstede I,. do Leeuw, Zandbergen
naar Bruinen Mej. A. Spijker, Zanbergen
n. Brumen Wed. A. Zonderveen, Utr.weg 65b
n. Apeldoorn Mej. G. Kooi, Havik 3.5 n. Does
burg N. Uding, A.deH. Geest 11 n. Hoogeveeu
Mej. D. Horsmeijer, Aldog.atr. 1 n. Hooge-
veen G. Matthee, Wjjeretr. 14 n. Zeven
bergen S. Visser, Arnb.weg 210 n. de Bilt
Mej. M. de Kochemont, H. v. Viand.»tr. 26
naar Leiden Mej. W. Tnueré, G. v. Stel-
lingw.str. 92 naar Ede Mevr. Boellaard,
F. v. Blankenh.str. 2 nuar Warnsveld O.
Hendriks, Kanip 34 naar Amsterdam J.
Schoof, Woest.weg 80 naar Leitien Mej. M.
Oannbrugge, Arnh.weg 149 nuar Scherponzeel
R. Mulder, Bissch.weg 26 naar Soest J.
Arler, Gr. 8t. Jnnsstr, 15 naar Borculo G.
Beden, Soesterw. 263 naar Leeuwarden II.
Sthoeraan, P. Buyslaan 27 naar Nijmegen
Mej. J. Hoogendijk, Beekenst.laan 37 naar
Alphen a.d. Rijn Mej. J. de Groot, Beekenst.
laan 37 naar Amsterdam Mei. W. v. d.
Hoeve, Beekenst.laan 37 naar Zieriazee.
UIT DEN OMTREK.
Daarn.
De Haarnschc winkelweek met den daaraan
verbonden Etalage-wedstrijd mag voorzeker
n succes genoemd worden.
Wat al keur van artikelen worden deze
week tentoon gespreid!
En dat de kunst van etaleeren in Baarn
irstaan wordt, men overtuige zich maar
eens.
Wij spraken verschillende zakenmenschen
uit groote steden, die ons verzekerden, dat
Baarn ook lu dit opzicht met zijn tijd mee
leeft. En dat het practisch en smaakvol
etaleeren ook koopers trekt, getuigt wel de
levendige handel in de verschillende winkels.
Wij laten thans den uitslag volgen van
den etalage wedstrijd.
Groepsgewijze vinden wij hieronder de
deelnemers met achter hunne namen ver
meld de toegekende prijzen.
Handelaren Huishoudelijke artikelen.
C. G. Lengers, Boschstraat, ie prijs.
Geb' Gielen, Nw. Baarnstraat, 2e prijs.
Banketbakkers.
Jac. Kicft, Brinkstraat,
Baarnsch Nieuwsbl.pr.
Fa. J. v. Stcenwijk, Laanstraat, ae prijs.
S. P. Raadersma, Laanstraat,
eervolle vermelding.
W. Hllbrands, Laanstr. eervolle vermelding.
Broodbakkers.
Fa. J. v. Steenwijk, Laanstraat, ie prijs.
H. Kuiper, Laanstraat, ie prijs.
Slagers.
Th. F. N. Blom, Laanstraat, ie prijs
Kruideniers, Comestibles enz.
L. Warmolts, Nieuwstraat, ic prijs.
Fa. Albert Heijn, Laanstraat, 2* prijs.
A. L. Veenendaal, Laanstraat,
eervolle vermelding.
Fruit- en Groentenhandelaren.
L. Warmolts, Nieuwstraat, ie prijs.
F. Kotfrie, Nieuw Baarnstr., 2e prijs.
K. Brölman, Leestraat, eervolle vermelding.
Mamt/acturiers.
A. J. Hertogb, Laanstraat, ie prijs,
Th. Schraag, ..aanstraat je prija.
Heeren mode. magazijn en
Jos. Okhuijsen, Laanstraat, ie prijs.
J. v. Kccken, Laanstraat, 2e prijs.
K. v. d. Wal, Nw. Baarnstr.
eervolle vermelding.
Behangers, Stoffeerderscm.
P. D. v. Merkestijn, Boschstraat, ie prijs.
E. Geuchies, Brinkstraat, 2e prijs.
Juweliers.
J. Th. Helbec, Nieuwstraat, ie prijs.
D. Daniels, Laanstraat 20 prijs.
N. Fockens, Laanstr,, eervolle vermelding.
Sekocnwinkeiiers.
J. Deijs, Stationsweg, ie prijs.
H. v. Sitter, Brinkstraat, ie prijs.
