Donderdag 9
September 1920
No. 9380
70e Jaargang
Uitgave van de Drukkerij „DE AMERSFOÖRTSCHE COURANT" voorhoon Firma A. H. van Cleeff.
Verschijnt DINSDAG-, DONDERDAG- en ZATERDAG. ABONNEMENT per 3 maanden f 1.—franco per poat f 1.13. Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENT1ÊN 1—6 regels 95 cent; elke regel meer 15 cent. Bij regel-abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale-, officleele- en
ontelgenings-advertentiën per regel 20 cent. RECLAMES 15 regels f 1.55elke regel meer 30 cent. Incasseerkosten worden In rekening gebracht.
Inzending van advertentlën op den dag van verschijnen uiterlijk to uur, voor het Zaterdagnummer uiterlijk Vrijdagavond.
REDACTEURK. LUBERTI, AMERSFOORT
BUREAUX: KORTEGRACHT 18 EN VALKESTRAAT 19, TELEFOON 19
Buiteniandsche Kroniek.
In de Olie.
De groote en eenige Lloyd George heeft
dit jaar wel een bizonder onrustige vncantie
gehad. Zoo goed als onafgebroken hebben
problemen van verschillenden aard en van
groot gewicht hooge eischen gesteld, zoo
wel aan zijn arbeidskracht als aan zijn
staatsmanskunst. Daar was bij hem „thuis"
de Iersche krisis en de dreigende staking in
de kolenmijnen, en tegelijkertijd heeft de
wereldpolitiek gestadig zijn geest bezigge
houden en hem gedwongen tot ingespannen
arbeid. Waaruit men kan zien, dat het leven
eens grooten staatsmans geen pretje is.
Daarbij komt nog, dat wanneer de Engel-
sche blnnenlandschs politiek en de euro-
peeacbe politieke verhoudingen hem een
oogenblik pauze gunnen, hij alweer gedwon
gen is den blik naar het Oosten te wenden
ea ernstig te overwegen hos de gang van
zaken is In Mesopotamia en Perzië. Het
gebeuren daar heeft den laatsten tijd een
voor de Engelscben zeer tot ontevredenheid
stemmend karakter aangenomen. Zoo grijpt
de opstand Is Mesopotamia naar het schijnt
meer en meer om zich heen. De Engelschc
garnizoens worden van alle kanten aange
grepen en hebben moeite hun stellingen te
bewaren. Het is noodig geweest een aantal
gewichtige punten te ontruimen, en op
andere plaatsen wordt de verbinding met
do verspreide en naar verhouding zwakke
Britsche troepenafdeel lilden bedreigd.
De vraag, in hoeverre Engeland zal trachten
vast te houden aan het bezit van Mesopo-
tamlë of niet, is onder deze omstandigheden
actueel. De regeeringsgezinde bladen brengen
naar voren, dat het nooit gezegd ls geworden,
dat de bezetting een permanent karakter
hebben zou. Het optreden der regeering,
heet het daar, is van den beginne af hier
op gericht geweest, dat de opgave eenvoudig
was ee eind te maken aan de Turksche
overheersching, om daarna Mesopotamia te
constitueercn als een arabische staat.
Naar aanleiding van deze berichten zou
men meenen te mogen opmaken, dat het
de bedoeling is van de Engelsche regeering
om zoo spoedig mogelijk de bezetting van
het land geheel of in ieder geval gedeelte
lijk op te heffen. Maar hoe men de moeilijk
heden wil oplossen is, zooals de Morning
Post opmerkt, niet gemakkelijk te zien. Ten
eerste brengt het scheppen van een arabische
staat en het instellen van een bestuur groote
moeilijkheden met zich mee, vooral om er
een te scheppen met toereikende macht en
mondigheid. En tot dat zulks kan geschie
den zal Engeland toch krachtens zijn Meso
potamisch mandaat voortdurend verplicht zijn
te zorgen voor eenigszins ordelijke toe
standen in het land. En overigens kan Enge
land er niet aan denken om de ontginning
en de contröle van de rijke Mesopotamische
olievelden op te geven. Dit Is - gezien
van het Engelsche standpunt immers juist
de hoofdzaak. Maar juist daardoor zal Enge
land ook niet wanneer Meaopotamle als
een zelfstandige arabische staat is georgani
seerd niet kunnen ontkomen- aan een
parate militie-macht ter bescherming van
de olievelden en de baisloldingen. Waar
schijnlijk zal deze bewakingsdienst zoowat
evenveel maanetjes eischen, als nu noodig
zijn voor het onderdrukken van den opstand.
Maar het Mesopotamische vraagstuk staat
bovendien in nauw verband met de situatie
der Engelschen in Perzië. Krachtens de
Engclsch-Pcrziscbe overeenkomst dient Perzië
nu als een soort voorpost van Indië. Besluit
de Engelache regeering om Mesopotamlë
geheel of gedeeltelijk te ontruimen, dan kan
de poaitie dar Britscbe troepen In Perzië al
heel gemakkelijk kritiek worden. Ze hebben
nu al zooveel te lijden van de opdringende
bolsjewikl.
Wanneer men dit alles overweegt, dan
komt men tot een begrip, hoe gecompliceerd
en gevaarlijk het Ooit*..-ache vraagstuk is.
A. H. y. NIEUWKERK
Aldogoudestr. 105, 105'. 107 Tel. 543
IN AMEUBLEMENTEN EI
KANTOORMEUBELEN
En kan men medevoelen met dien armen Lloyd
George, die maar te zorgen heeft dat de
zaak marcheert.
De dictatuur óver het proletariaat
Toen de bekend geworden redacteur van
de Daily Herald, George Lansbury, een
paar maanden geleden uit Rusland terug
kwam hij had zijn land nog niet eens
weer bereikt telegrafeerde hij tiaar zijn
blad: »Alle oogen zijn op Rusland gericht.
Er is geen onzekerheid, geen twijfelallen
zijn cr trier van, dat de gouden eeuw op
aarde is aangebroken Kameraden In
Engeland, leer van dit groole land, niet hoe
men moet sterven, maar hoe men moet
leven
Vanzelf komen deze on nog dergolijke
uitlatingen van Lanabury ons weer in het
geheugen, wanneer msn nu de verklaringen
leest, inde «Freihelt* gepubliceerd door den
onafhankelijken Dultschen socialist Wilhelm
Dittmann, die daarin aan dc Duitsche ar
beiders doet zien hoe men in Rusland sterft.
Dittmann is een van de vier Duitsche onaf
hankelijken, die naar Moskou zijn gegaan
om te weten te komen op welke voor
waarden de partij bij de 30 Internationale
zou kunnen worden opgenomen. Op zijn
reis trof hij heel wat van de Duitsche ar
beiders, die gelokt waren geworden naar
het Land van den Gouden Eeuw srwas
er nu niet een, die niet wenschte te ont
snappen uit deze hol, waar zij slechts be
schimmeld en vervuild brood kregen.
De grootste politieke beteekenis heeft
inmiddels het uitvoerigo artikel '„De waar
held over Rusland", dat Dittmann heeft ge
publiceerd. Hij hetinnert er aan, wat trouwei>9
bekend genoeg is, dat de kommunistische
partij in geheel Rusland 604.000 leden telt.
Dit getal op zichzelf reeds is de moeite
waard om bij stil te staan. Een rcgecrings-
partij dus op een bevolking van 125 miljoen!
Het kan in dit verband van belang zijn to
wijzen opeen interviews met Tsjltsjerin,dat
Frossard een van de Fransche socialisten,
die naar Rusland geweest zijn laatst in
ln de HumaniU heeft gepubliceerd. Tsjltsjerin
wenschte Frankrijk geluk met zijn jeugd
beweging en zei in verband daarmede„onze
revolutie heeft meer dan 120.000 jonge,
georganiseerde kommunistcn om op te
steunen." Aldus staat het dus met de Rus
sische jeugd. Men berekene het procont zelf.
En de geheele regeeringspartij ia dus alles
te samen 604.000 mau sterk. Dittmann ver
heldert dit cijfer nog, door mede te deelen,
dat volgens de ofFlcïöele statistiek hiorvan
slechta 70.000, dus 11 pet., arbeiders zijn.
De rest, dus 89 pet., bestaat uit ambtenaren,
„De geheele partij", leest men in hot artikel
„zet zich aldus langzamerhand om in een
leger van bureaucraten, die terwille van hun
bestaan onmiddellijk .geïnteresseerd zijn bij het
instand blijven van de dictatuur. Men spreekt
reeds over do nieuwe „Sovjot-bourgeotsie".
In Moskou telt men nauwelijks too.ooo
arbeiders, maar 230.000 sovjet-ambtenaren
van alle graden."
Het is op deze sovjet-burcaucratls en op
het roode leger, dat de geheele regccrlngs-
machlne is gegrondvest. Maar natuurlijk is
er slechts een kleine élite die de macht
hééft. Er zijn enkele afzonderlijke leiders
Lenin, Trotzky.Sinovjef, Radek, Bucharia,
Tsjltsjerin, Kamcnef e.a. die dictatorisch
regeeren over de partij en daarmee over
bet geheele land. De middelen, die aan
gewend worden, zijn bekend genoeg: ge
heime verkiozingen zijn verboclun. de pers-
en vergaderingsvrijheid is opgeheven, de
algemeene dienstplicht is opnieuw ingevoerd
en deserteurs worden doodgeschoten, de
arbeiders mogen niet staken, doen zij het
toch dan worden zij In concentratiekampen
opgealoteD, de fabricksraden zijn reeds
sedert lang afgeschaft, de Terreur wordt
gestadig benut - van 15 Juni tot 15 Juli
liet de buitengewone commissie 893 personen
doodschieten.
Dittmann vat dan ook zijn oordeel aldus
samener is geen sprake van een dictatuur
van het proletariaat, doch van dc dictatuur
van een paar man over het proletariaat.
Nu moet er aan worden horinnerd, dat
Dittmann geen «sociaal-patriot* Is, geen
«Keizera-sociallat* en wat meer termen men
heeft uitgedacht om de meerderheids-soci
alisten naar het hoofd te werpen. Tijdens
den oorlog en onder de revolutie was hij
steeds een van de leidende figuren der
onafhankelijken en toonde hij zich steeds
een «betrouwbaar* revolutionair. Zijn ge
tuigenis heeft daardoor dezelfde waarde als
die van Bertrand Bussel, die naar Rusland
reisde als kommunist, maar die volkomon
«genezen* naar hula terugkeerde. In ieder
geval zullen Dittmann's beschouwingen van
groote beteekenis zijn in dc discussie, die
nu in Duitschland, Frankrijk en Noorwegen
gevoerd wordt over de ul of niet aansluiting
bij de Derde Internationale.
STADSNIEUWS.
Salariseen Gameen t e-personeeI.
Openbare Protestvergaderlng
Gisteravond was het gemeente-personeel
bijeengekomtn ln «Do Kroon*, daartoe op
geroepen door dc besturen van den Con
treien Ned. Ambtonaarsbond, Bond van
werklieden ln overheidsdienst en Algem.
Bond van Politiepersoneel in Nederland, om
te protesteeren togen de voorstellen door
Burg. en Weth. aan den Raad gedaas.
De Voorzitter, de heer J. Muilwijk opent
de vergadering en heet do aanwezigen van
harte welkom, In 't bijzonder dc vertegen
woordigen van de raadafrakllön on van de
pers en de hoofden van takken van dienst.
(Wij merkten onder de aanwezigen op do
raadsleden Ruitenberg, Lelnweber, Kraan,
Polder, Rekké, Hofland en Voskuilen en
de hoeren Beltman, dir. v. openb. w„ Been
hakker, dir. van den gem. reinigingidlenat,
en Koppej.tn, dir. der Bedrijven.)
De voorzitter deelt nog mede, dat dc
heer Van Hinto hedenavond niet aanwezig
kan zijn. De beido andere sprekers dc hecron
Lubsrti en van Putten zijn aanwezig.
Nadat de voorzitter een klein overzicht
gegeven heeft van den gang van zaken,
geeft hij hst woord aan den eerste spreker.
Do heer buberti (Ambtenaarsboud) begint
met er aan te herinneren hoe hij ccnlgon
tijd geleden in deze zelfde zaal gesproken
heeft over het georganiieerd overleg.
Hij bad duidelijk gemaakt, dat dit ovor-
lcg noodig wae, aangezien door het telkens
aan dc ordo stellen van salaris-herziening
voor een enkele groep, zonder oenlg ver
band met de anderen groepen en zonder
dat hot personeel over do zaak was ge
hoord, een voortdurende onrust onder hst
personeel hccrschtc. Even goed als ln het
particuliere bedrijf zijn er in het overheids
bedrijf twee partijen: eenerzijds de over
heid, ala werkgeefster, anderzijds de organi
saties van werklieden en ambtenaren als
vertegenwoordigster van de werknemers.
Dc Raad is niet het geschikte lichaam
om ovsr saiarisregclingen to praton. De Raad
kan er niet over dcbattccren of er 13 of 17
groepen moeten zijn, of een bepaalde per
soon komt in groep 7 of 8, enz. Do Raad
is daartoe niet deskundig. Er werd dus op
voorstel van B. en IV. een raadscommissie
benoemt, die als overheid overleg zou plegon
met do organisaties van werknemers. Wat
la hiervan in Amorsfoort terecht gekomen?
Eerst vergaderen de organisaties apart. Dan
ds raadscommissie spart. Dan vergaderen
ze samen. Na heel wat godelibereer, waarbij
de hoeren van de Raadscommissie zich hun
meening voorbehouden, vergaderen zo leder
weer apart. En ala we eindelijk na heel
wat van onze billijke eischen te hebben op
gegeven, om nou toch In godsnaam maar
tot overeenstemming ts komen, woer met
de Raadscommissie eamenkomen en dan
zuchtengoddank, dat is afgeloopen
dan merken we dat het nog lang niet Is
afgoloopon, want dan komen B. en W.,dlo
gaan nog Is de zaken bezien, trokken zich
van het hoele overleg niets aan en komen
mot voorstellen, die ver boneden onze
mlnimum-elschen zijn. Zij komen met heel
andere cijfers en volgsn een heel andere
redenecrlng. Wanneer dit georganiseerd
overleg moet verbeelden, zegt spr., dan
hebben wij nog liever den ouden toestand,
dan zeggen weloop met je georganiseerd
overleg naar de maan I (Applaus).
B. en W. zeggen, dat de kosten van
levensonderhoud met 19 procent zijn gestegen
en dus stollen we 19 proceut verhoo
ging vau salarissen voor. U. en W. plaatsen
zich dus op het standpunt dat de nu gel-
dendo regeling eigenlijk oen ideale la. Een
werkman, die f 23.174 verdient tn maximum,
•en klerk van f z 1 en één cent ln de week
minimum, dat was je I De boel wordt duur-
dor zooveel procent, je doet zooveel procent
bij het loon, klaar la het. Verleden jaar, zegt
apr. hebben wc al verdedigd een minimum
van f 1300 on dat cijfer was housch niet
uit de lucht gegrepen. Met allerlei cijfers
en statistieken hebben wij de noodzakelijk
heid van dit cijfer aangetoond.
Hoe durft men, zegt spr., zlcb dan to
baseeren op cijfers die zoo heel veel lager
zijn? Die basia ie glad verkeerd. Vorder
wordon bij de borekonlngen gebruikt, zegt
spr., dc cijfers van het Centraal Bureau In
Amsterdam. Statistieken, zegt spr., hebben
alleen dón volledig wanrdo, wanneer te
gaan over een groot aantal personen en
over eon reeks van jaren. De Statistieken
van het Contraal Bureau gaan echter maar
over een beperkt aantal gezinnen en nog
maar over zeer korten tijdze zijn In ab
normale omstandigheden opgezot. Er wordt
geen rekening gehouden met de zoo zeer
verhoogde belastingen, ook niet mot den
achterstand die tijdens dc oorlogsomsta lig-
heden In vele gezinnen is gekomen. En dat
zegt toch nog al wat. Het Is niet zoo, dat
je dadelijk dag aan dag jo leven kunt ver
anderen naar de duurte. Verder Is geen
rekening gehouden in dezo cijfers met
kwaliteitsverschillen,
Voor een kostuum, dat vroeger f30
kostte, zal je nu f60 betalen, maar daarbij
komt dat je door kwaliteitsverschil met hot
pak van f 30 veel langer had kunnen doen
dan met het pak van f 60. (Stemmenzeer
juist).
Die statlat|ek Is op t oogenblik niets
dan theorie. Verder moet men toch op 't
oogenblik, waar de duurte nog steeds in
stijgende lijn gaat, do regeling ook eenigs
zins spekulatief opzsttener moet een zeker
spekuiatlef clement In de regeling zitten.
Spr. gaat vervolgens iets zeggen over
de periodieke verhoogingen bij de work-
Hedenloonen, die bij bet voorstel van B. en
W. zijn geschrapt. Dat waa goed, zegt apr..
wanneer dan ook het maximum als vast
loon ward toegekend. Maar dat doen B. en
W. niet. zij nemen het minimum, WIJ zullen
ons daartegen schorp moeten verzetten.
Trouwens, fi. en W. hebben kunnen lezen,
dat de Staatscommissie komt met een rege
ling mot periodloke vsrhoogingen ook voor
werklieden. B. en W. echter schaffon zo af.
Spr. noemt vervolgens eenige cijfers op
van salarissen In andere gomoenten en zegt
dat hij er nog een massa beeft, die hij
echter voor eventueel debat tot straks zal
bewaren.
Natuurlijk hebben B. on W. ook wser
hot belaatlngspook opgeroepen. Gek, zegt
•pr., dat bet altijd bij deze gelegenheid wordt
opgeroepen. In A'dam moest de gasfabriek
