het gemeenschapsbelang alleen voor oogen
gehouden wordt in het productie-proces. De
neutrale organisatie is nog jong, maar toch
zal zij dit doel bereiken; noodlg is echter
dat ieder zich aansluit en meehelpt 1
Hiermede eindigt spr. onder applaus zijn
rede.
De voorzitter geeft daarna gelegen
heid tot het stellen van vragen. Door Polder
wordt hiertegen geprotesteerd, men Is aan
gevallen, er meet dus gelegenheid gegeven
worden om zich te verdedigen. Debat is dus
gewenscht.
De voorzitter geeft daarna gelegenheid
tot het stellen van vragen, waarvan gebruik
wordt gemaakt door Muilwijk, Polder en
Quint.
De heer Polder dringt aan op debat,
wat na eenige discussie wordt toegestaan.
De heer Muilwijk betoogt, dat niet
alleeD de neutrale vakbeweging nog een
pasgeboren kindje Is, doch dat zij tevens
een onding is, vleesch noch visch. Maar al
willen zij den klassenstrijd niet, uit de
huidige staking blijkt voldoende dat zij
thans de strijdwijze der moderne vakbe
weging als juist erkennen.
De heer Polder meent, dat de rede
van den heer Berghuis op een cursusver
gadering gehouden had kunnen worden.
Hij citeert vervolgens het orgaan van den
neutralen postbond, om te doen zien dat de
neutralen nog niet weten welke houding
zij tegenover het maatschappelijk gebeuren
moe'en aannemen. Hij herinnert vervolgens
aan 1918 en verwijt den neutralen hun
«hondentrouwe aan de regeering.
De heer Quint wijst op de brochure,
uitgegeven doo' den Neutralen Bond van
Spoorwegpersoneel, waarin de staking van
1903 wordt besproken en afgekeurd. Toen
ging bet tegen een wet; nu ook. Maar
toen waren ze er tegen en nu doen ze het
zélf. Het is dus nu zoo dat, terwijl de neu
tralen van den eenen kant dezelfde be
ginselen toepassen als de modernen, zij aan
den anderen kant samenwerking willen met
de tegenstanders van die principes.
Spr. is tegen het geven aan de arbeiders
van een aandeel in het bedrijf, omdat dit
die bevoorrechte arbeiders vervreemd van
hun minder gelukkige kameraden uit de
bedrijven waarin ietsdergelijks niet mogelijk
is, zooals b.v. de monopolies. Het standpunt
uer modernen daartegenover issocialisatie.
De heer Berghuis wordt bij zijn antwoord
aanhoudend in de rede gevallen, waardoor
hij nogal opgewonden raakt. De voorzitter
dreigt de Interrumpeerende debaters uit de
zaal te zullen doen verwijderen. Vervolgens
beantwoordt de heer Berghuis de debaters,
waarbij hij voornamelijk doet uitkomen.dat
het groote onderscheid tusschen «neutraal*
en «modern* is, dat de modernen feitelijk
bij de S.D.A.P. thuis behooren, en dat de
neutralen tegenstanders zijn van den klas
senstrijd. Dat wii echter niet zeggen dat zij,
de neutralen, zich maar alles zullen laten
welgevallen, en zoo noodig zullen zij zelfs
niet schromen om gebruik te maken van
het economische wapen van de staking.
Om ongeveer 10 uur werd de vergadering
gesloten.
Volksuniversiteit.
Het volledige program voor de volks
universiteit Is verschenen. Het bevat:
1. Ds. K. den Hollander, Pred. Herv. Gem.
Amersfoort. 6 Lessen, Donderdag 21,28 Oct.
4, ti, 18 en 23 November 1920 's avonds
8 uur precies.
Onderwerp«De Wijsbegeerte v. Schopen
hauer.* I. Eenvoudige inleiding. Wat is
wijsbegeerte, wat is haar nut, in welk op
zicht verschilt ze van Godsdienst. II. Schopen
hauer's leven en werken, III. Indische wijs
begeerte, philosopbie van Plato en Kant
(noodzakelijk voor een goed verstaan van
Scb.) IV. Wilsleer van Schopenhauer. Over
zicht der kuns'.en. V. Schopenh. levenswijs
heid en pessimisme. VI. Schopenh, critisch
beschouwd en de geloofswaarheden van het
Chriatendom.
2. Dr. M. v. d. Hoeve, Schoolarts te
A't.czsfoort. 3 Lessen, Vrijdag 22. 29 Oct.
es s Nov, 1920, 's avonds 8 uur precies.
Onderwerp: I. Geneeskundig Schooltoe
zicht. II Over verpleging en verzorging
onzer zieken in huis.
3. D. Th. Jaarsma, Directeur van Onder
wijs te Amersfoort. 12 Lessen. Maandag
29 Nov., 6. 13, 20 Dec. 1920; Vrijdag 7,
14. 21, 28 Jan.; 4, it. 18 en 25 Feb. 1921.
Onderwerp: «De litteratuur na 1880*.
L Inleiding. De begrippen kunst en taal.
Algemeene eigenschappen der kunst, taal
of litteratuur. II. Onze litteratuur omstreeks
1870—1880. Ontstaan der letterkundige be
weging van 1880. III. Kenmerken van deze
beweging. Over Perk. Kloos, Verwey, Van
Eeden. IV. Over dezelfde en andere tach
tigers, o.a. Couperus en Helène Swarth.
De «Mei* van Gorter. V. Onze literatuur
omstreeks 1890. Opbloei in Vlaanderen.
VL Over den kunstenaar en zijn werk.
«Tendenz* en «richting* In de litteratuur.
VII- Over proza en poêz:e. VIII. Overzicht
ontwikkeling Nederiandsche prozakunst.
Over realisme, naturalisme en symboliek,
De kleine Johannes. IX. Het Moderne
Realisme. X. Nieuwe Nederiandsche roman
kunst. XI. Over Karakterteekening in een
roman. Over den modern-bistorischen roman.
XII. Over de Vlaamsche litteratuur. Iets
over de Zuid-Afrikaansche litteratuur. Slot
beschouwing over het letterkundig leven
in ons land; de verhouding van kunstenaar
en maatschappij.
4. Prof. Dr. H. J. Jordan, Hoogleeraar in
de Biologie te Utrecht. 4 Lessen, Woens
dag 2, 9, 16 en 23 Maart 1921, 's avonds
8 uur precies.
Onderwerp«Natuurwetenschap, Kerken
Wijsbegeerte in den tijd van Darwin en
Haeckel, alsmede in onze dagen*. I. De
betcekenis van de leer van het leven (de
biologie) voor de oudere wijsbegeerte (tijd
vóór Darwin). Darwins 'eeltkeusleer (Selectie-
leer) en hare philosophische beteeken is.
II. Ernst Haeckel's Natuurlijke Scheppings
geschiedenis* en de «Wereldraadselen*. Haec
kel en de Kerk. III. De nieuwe opvatting
Kritiek; a. op de leer van het eerste ont
staan van levende wezens op de aarde; b.
op de afstammingsleer; c. op de materialis
tische verklaring van het geestelijk leven.
IV. De beteekenis van de leer van het leven
(biologie) voor de nieuwere wijsbegeerte.
5. Dr. R. Miedema, Predikant Rem. Ge
meente te Amersfoort. 6 Lessen, Dinsdag
23 Jan., 1, 8, 13, 22 Febr. en 1 Maart 1921,
's avonds 8 uur precies.
OnderwerpBoeddhisme en Christendom*
(rnet lichtbeelden). I. Ontstaan van het Boedd
hisme. Het leven van Boeddha. II. Geschie
denis van het Boeddhisme. III. Ontstaan
van het Christendom. Het leven vanjuzus.
IV. Geschiedenis van het Christendom. V.
Boeddhistische invloeden in het Christen
dom eu Christelijke invloeden in het Boedd
hisme. VI. De beteekenis van belde Gods
diensten in onzen tijd.
6. N. van Nieuwenhuizen, Chirurg te
Amersfoort. 6 Lessen, Dinsdag 19, 26 Oct.,
2, 9, 16 en 23 Nov. 1920, 's avonds 8 uur
precies.
Onderwerp:Moderne algemeene Hygiene*
(met lichtbeelden). I. Beroepshygleue. II.
Sexueele hygiene. III. Tuberculosebestrij
ding in het dagelijksch leven.
7. Dr. Ph. H. Peyrot, Rector Stedelijk
Gymnasium te Amersfoort. 6 Lessen, Dins
dag 30 Nov., 7, 14, 21 Dec. 1920. 6 en 13
Jan. 1921, 's avonds 8 uur precies.
Onderwerp: «Socrates*. I. Wezen en
doel der Grieksche wijsbegeerte. II. Socrates,
zijn leven en levensdoel. III. Zijn methode
van wetenschappelijk onderzoek. IV. Eenige
stukken over hem uit Plato's werken. V,
De waarde van zijn werk voor ons.
8. M. A. P. C. Poelhekke, Directeur H.B.S.
te Nijmegen. 4 Lessen, Maandag 7, 14, 2t
en 28 Maart 's avonds 7 uur precies.
Onderwerp: »J. A. Alberdingk Thijro,
1820—1889*. Zijn beteekenis als dichter,
novellist, criticus, historicus, aestbeticus,
emancipator zijner geloofsgenooten en als
voorlooper onzer moderne kunst.
9. Mr. P, H. Ritter Jr., Hoofdredacteur
Utr. Dagblad. 4 Lessen, Maandag 10, 17,
24 en 31 Januari 1921, 's avonds 8 uur precies.
Onderwerp«De Nederiandsche Stad iti
de 19e en 20a eeuw* (met lichtbeelden).
I. Historische omtrekken. Karakter van de
Ned. Stad. Geschiedenis en beteekenis van de
Ned. Stad. De stad ln de Middeleeuwen en
Renaissance in de 17e en 18e eeuw. Invloed
van verschillende maatschappelijke factoren
op de ontwikkeling van het stadsbeeld en
het stadsplan in den loop der 19e en het
begin der 20e eeuw. II. Moderne, aesthetische
en sociale problemen in verband metstads-
bouw. De stad en het verkeer. Moderne
stadsuitbreiding. III. Geschiedenis, ontwikke
ling en problemen van een bepaalde stad.
Hiervoor te nemen de stad Amersfoort.
IV. De Stad der toekomst. Schets van de
ideaal-stad, volgens moderne architecturale
begrippen, aan de hand van geschriften van
moderne bouwkunstenaars.
10. Dr. F. Roels, Lector a/d Universiteit
te Utrecht. 6 Lessen, Vrijdag 12, 19, 26
November, 3, 10 en 17 December 1920,
's avonds 8 uur precies,
Onderwerp-. «Psychologie en beroeps
keuze*. Inleiding. Algemeene individueele.
toegepaste zielkunde. Psychische en psycho,
physische eigenschappen. Psychologie en
beroepskeus. Parso is. Taylorstelsel. Systemen
van wetenschappelijk bedrijfsbeheer. Mün-
sterberg. De rechte man op de rechte plaats.
Indeeling in beroepsgroepen. De lagere,
midden en hoogere vakken. Beroepscatalogen.
De diagnose van den aanleg en de geschikt
heid. Het Zielkundig beroepskantoor te
Utrecht. Voorlichtingsdienst bij beroepskeus.
School en beroepskeus. Ruim baan voor de
begaafden. Afzonderlijke scholen voor be
gaafden. Persoonslijsten. Schoolpsychologen.
De physische techniek. De psychotechniek.
Standaardorganisatie van bedrijven. Stan
daardwerkmethoden. Standaard werktuigen.
Zielkundige werking van verschillende toon
stelsels. Arbeidssplitsing. Vermoeidheid. Ar
beidsbeurzen. Reconstructie der leer van het
wetenschappelijk beheer in psychologischen
geest.
>i. Just* Tal, Opperrabbijn te Utrecht.
6 Lessen, Maandag 18, 25 October, 1, 8,
15,2 2 November 1920. 's avonds 8 uur precies.
Onderwerp«Voornaamste begrippen om
trent Jodendom en Jodenleed*. I. Geschiedenis.
II. Plicht en leer. III, Doel en idealen. IV.
Verhouding tot andere volken en menschen.
V. Bijbel en talmud. VI. Ethika.
12. J. v. d. Tempel, lid 2e Kamer der
Staten-Generaal te 's-Gravenhage. 4 Lessen,
Maandag 7, 14, 21 en 28 Februari 1921,
's avonds 8 uur precies.
Onderwerp.- «De geschiedenis der arbei
dersbeweging en haar invloed op het sociale
leven in Nederland*.
«3. P. J. Tiggers, Toonkunstenaar te
Amersfoort. 6 Lessen, Donderdag 6,13,20,
27 Januari, 3 en 10 Februari 1920,'s avonds
8 uur precies.
OnderwerpScheppen, Herscheppen en
hooren van muziek*. I. De middelen en
muzikale uitdrukking. II. Het componeercn,
de vormen der muziek. III. Arbeid en rythme.
Intieme-, Verheven-, Volks-, Groteskemuzlek.
IV. Het reproduceeren v. b. kunstwerk.
Het virtuosendom en de Individualisten. V
en VI, Welke maatstaf moeten wij aan
leggen om muziek naar waarde te beoor-
deelen? Verelschten Notenkennis en kennis
van de eenvoudigste muziektermen. Ge
wenscht is eenige muzikale ontwikkeling
(eenige kennis van het bespelen van een
instrument of van zingen het bezocht hebben
van concerten, karaermuziekavonden o.a.)
14. Dr. Th. Weevers, Leeraar Rijks H.B.S.
te Amersfoort. 6 Lessen, Donderd g 17, 24
Febr., 3, 10, 17 en 24 Maart 1921 's avonds
8 uur precies.
Onderwerp«De planten beschouwd in
hun verschillende betrekking tot den menscb
(met lichtbeelden.) Spreker stelt zich voor
zoowel te behandelen de wijze waarop de
stofwisseling van de planten ingrijpt in die
van den mensch; hue dus zonder planten
ons bestaan onmogelijk wordt, als ook na
te gaan de beteekenis van de planten voor
ons geestelijk leven.
15, Dr. G. Wisse, Gereformeerd Predikant
te Driebergen, 5 Lessen. Zaterdag 8 Januari
1921, 'smidöags 2*/2 uur preclss, eerste les.
De volgende lessen zullen door den leider
later worden bekend gemaakt en op Zater
dagmiddag gehouden worden,
Onderwerp Ethiek (Gereformeerde.)
Voor iedere cursus worden hoogens 40
personen (boven den leeftijd van 18 jaar)
toegelaten.
De duur der lessen is één uur. Hierna
volgt gelegenheid tot gedachtenwisseling
(geen debat.) Het bestuur meende door dezen
laatsten maatregel te bereiken, dat het ge
hoorde beter en dieper tot de cursisten zou
doordringen, ben meer betrekken in bet
door den leider behandelde.
De cursussen zijn zoodanig, dat zij die
Lager onderwijs hebben genoten deze kun
nen volgen.
Het lesgeld bedraagt f 1. f 2.— of f 3,
naar vrije verkiezing voor de cursussen
2> 4» 5. 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14 en 13
en f 2.f4.— of f6.— naar vrije verkie
zing voor de cursussen No. 3 en 13.
Het Bestuur kan reductie of vrijstelling
verleenen aan hen die daarvoor in aa.imer-
king komen.
Inschrijving in het «Alg. Mil. Thuis*
Kortegracht 26, tot en met Woensdag^ 13
October 's avonds van 7 tot 9 uur.
Het lesgeld moet bij inschrijving worden
voldaan.
Uit het politie-rapport.
Met den trein van 9.23 passeerde
hier hedenmorgen Z. K. H. de prins, die
zich naar den Haag begaf.
Bekeurd wegens overtreding trek-
hondenwet, J. S. G., van Bemmelstraat,
Bekeurd terzake niet in het bezit zijn
van een nummerbewijs, als bestuurder van
een auto, A. S. v. D., Groningen.
In verband met verschillende dief
stallen, gepleegd aan de losplaats van het
spoorwegstation alhier, zijn ais verdacht
door de recherche aangehouden en voor-
loopig in arrest gesteld J.C., Walikersteeg,
J. Th. H,, Bolderstraat, en W. v, V. en
J. v. V., Coninckstraat. Deze aanhouding
betreft in hoofdzaak een baal schapenwol
ter waarde van ongeveer f560, ontvreemd
uit een gesloten goederenwagen, welke zich
bevond op het spoorwegemplacement alhier.
De wol is gedeeltelijk te A'foort en ge
deeltelijk te Harderwijk verkocht. Te dier
zake is nog een 4-tal personen gearresteerd,
tegen wie proces-verbaal terzake heling
wordt opgemaakt, nl.J. D. W., St.-Agatha-
straat, A. v. V., St.-Janskerkhof, P. I.,
Leusderweg, en E. de L., te Harderwijk.
De diefstal geschiedde t-n nadeeie van
de firma van Esso, te Meppel; de wol was
bestemd voor de fa. van Schuppen, te
Veenendaal.
Bekeurd wegens openbare dronken
schap: H. de G., Hellestraat; Cür. J. S.,
Lievevrouwenstraat; V., St.-Agathastraat
J. H., Achter 't Oude Weeshuis; H. J. A„
Walikersteeg.
Ia den vroegen morgen van 9 October
is er ingebroken in het Phoenix-paviljoen
aan de B.-Wuyt'erslaan, alwaar ontvreemd
zijn 5 kisten ledige flesschen, 50 stuks ge
vulde flesschen, eenige glazen, tabak en
sigaren. De recherche stelt een onderzoek
in en reeds Is gebleken, dat de gevulde
flesschen en de glazen zijn verkocht bij
2 bewoners van den Leusderweg.
Bij een anderen ingezetene zijn de ledige
flesschen te koop aangeboden en aldaar
blijven staan, daar de verkooper hier toe
vallig bij den eigenaar van de ledige fles
schen terecht gekomen was. Deze waar
schuwde de politie, doch inmiddels was de
vogel gevlogen. Het onderzoek naar den
verdachte wordt voortgezet.
Bekeurd wegens overtreding van de
verordening op de winkelsluiting, W. v. d
B., Langestraat, en als bezoeker van dien
winkel J. H. P„ alhier in garnizoen.
Wegens rijden met niet verlicht rij
wiel G. S., Soesterweg.
Een bewoner van de Westerstraat
deed aangifte van diefstal van zijn rijwiel,
dat hij Zondagavond onbeheerd liet staan
voor de melksalon van Jansen, aan de
Stationstraat. Wordt onderzocht.
Buitenlandsche Kroniek.
De economische toekomst van
Rusland.
Hoewel de communistische revolutie op
bet platteland in Rusland mislukt is en de
boeren-revolutie zoo goed als afgesloten is
met een burgerlijk-democratisch compromis,
mag men toch aannemen dat de bolsjewiki
hun socialistische proefnemingen nog ge-
ruimen tijd zullen kunnen voortzetten, sterk
als zij zijn door het bezitten van de politieke
macht en door het in handen hebben van
de voornaamste productie-middelen. Wél zijn
daarbij reeds een gedeelte van de socialistische
principes prijsgegeven, zooals wij reeds
meermalen hebben doen zien, en hebben de
bolsjewistische leiders zich metterdédd even
groote revisionisten getoond als zij zuiv'.r
in de Marxistische leer waren met het wóórd.
Niet alleen dat zij door het doen van con
cessies getracht hebben de binnenlandsche
lntellectueelen, waarvan natuurlijk een deel
tot de bourgeoisie behoort, in bun dienst
te krijgen wat vrijwel is gelukt ook
tot het buitenland hebben zij zich gericht
met vragen om economische hulp, en als
tegenprestatie beloofd de oude financlêele
verplichtingen te zullen nakomen de
annuleering ongedaan maken dus en
nieuwe concessies te zullen doen aan het
vreemde kapitaal voor het exploiteert n van
den Russischen bodem en daarmee dus den
Russischen arbeider, volgens socialistisch
standpunt. Wel volgt hieruit niet, dat zij
hun socialische IdeeCn hebben prijsgegeven,
doch wel, dat zij de onmogelijkheid zijn
gaan inzien van een verbaasten van het
maatschappelijk proces.
Onze voorstellingen omtrent het weder
opbouwen van het economisch leven in
Rusland zijn over het geheel nog al fan
tastisch. Men heeft in Europa weinig of
niet begrepen het karakter van de econo
mische omwenteling in Rusland, die de
groot-kapitalistisch georganiseerde samen
leving heeft opgelost in een ontelbaar aantal
kleine boerengemeenschappen met primi
tieve zelfbevrediging hunner behoeften. De
industrie en het verkeerswezen zijn totaal
ontwricht, de steden zijn ontvolkt, in den
landbouw is het kapitalistische grootbedrijf
verdwenen; er zijn geen groote vermogens
meer, er is geen belanghebbende klasse
meer die poogt de productie te verhoogen.
In de maatschappelijke economie van het
nieuwe Rusland zal er geen plaats voor on
dernemingsgeest zijn,zij zal wordenbeheerscht
door de eenvormige middelmatigheid en
kleurloosheid van het klein-boerendom en
dergelijke. In elk geval zal het langen tijd
duren, voor een nieuwe productieve con
centratie of geconcentreerde productie zich
zal gaan ontwikkelen.
De bron van de betrekkelijke welvaart,
die de Russische maatschappelijke huishoud
kunde niettegenstaande al haar fouten bracht,
lag in het gebruik van bet land, d.w.z, in
het grootbedrijf. Het moet daarom de eerste
vraag zijn, welke werking zal het verdoelen
der groote landgoederen op de productie
hebben? Voor den oorlog was Rusland een
korenuitvoerend land, wat op zich zelf echter
geen bewijs was, dat de russische landbouw
in zijn geheel een overschot produceerde.
Dit overschot toch was alleen te danken
aan het feit, dat een groot deel van het
land als grootbedrijf werd geëxploiteerd.
De productie der kleine boeren voorzag te
nauwernood In hun eigen behoeften. In
groote deelen van het rijk leden de boeren
aan chronische ondervoeding; en daarmede
kwam in het geheele land de boeren
bevolking met haar eigen landopbrengst
17 pCt. te kort aan den nood'akelijken
voedingsnorm. Deze noodtoestand der boeren,
die de eigenlijke drijfkracht der revolutie
was, had verschillende gronden.
De kleine boerderij had te weinig om
vang om, bij de gebruikelijke weinig Inten
sieve bearbeiding van den grond, in het
onderhoud van de familie te voorzien. De
boer moest daarom, om het leven te kunnen
houden, elders nevenarbeid zoeken, hetzij
op de groote landgoederen in den omtrek,
hetzij als trekkend seizoenarbeider in verre
