Bel dan op No. 42.
zullen lot Posen (Dultschland) trekken en
het roode leger zal Polen niet verlaten voor
de poolsche arbeiders een onafhankelijk
sovjct-Poolsch leger hebban opgericht. Maar
het roode leger in slechts een van onze
wapenen. Een ander wapen bestaat in het
verkondigen van het communisme, waardoor
een leger zal geschapen worden in den rug
van onze vijanden". Zoo sprak Moskou, toen
Polen te Spa ging bedelen om hulpl Nu
zijn de rollen alleen omgekeerdde schuld
troft belden.
Men vraagt zich af, wat een monsch
bezielen kan dl© togolijkertijd vanuit Moskou
den eeuwigen rooden oorlog proclameort en
vanuit Riga verkondt dat het de wensch
naar vrede is, die zijn hart vervult. De
Geallieerden nemen aan, dat het vredes-
gepraat der bolsjewlki slechts een farce la,
en laten daarom zonder protest toe, dat
Polen grenzen bsdlngt dlo redelijk wel niet
te verdedigen zijn, maar die uit een militair
oogpunt krachtige waarborgen togen oen
aanval geven. Het Is teekenend, dat ook
een groot-russlsch tijdschrift als Nnu Russia,
dat te Londen door vluchtelingen wordt
uitgegeven, zich op deze wijze uitlaat»Om
de Polen op dit oogenblik van hun strate
gische vrijheid to berooven, zou alleen be-
teekenen dat men hen handen en voeten
bond ton gunste van ban vijanden, die ook
onze vijanden zijn«.
Hier zegt dus wat zich van de russische
bourgeoisie door de vlucht wist te redden
tegen de Entente-regoerlngcn«laatToe, dat
Polen een zoo groot mogolijk stuk van
Rusland afschourt*, in de hoop dat daardoor
de bolsjewlki zullen verzwakken en hun
bewind ter val komen, waarna zij weer een
kansje krijgen om In den zadel te geraken
ou als dat lukt dan wel zullen zorgen dat
Polen de behaalde voordeden en als 'tkan
nog meer weer kwijt raakt.
Dat is nu de moraal die de staatkunde
van het Oosten beheerscht, dit zijn de
motieven door welke zij wordt bewogen.
Landverraad, zuiver landverraad Is het, wat
hier wordt gepredikt om een zuiver partij-
doel te bereiken. Het lage er van komt
nog moor aan den dag, doordat New Russia
tegelijkertijd reeds verklaart, dat de nieuwe
oostgrens van Polen niet permanent kan
zijn. Waarmede men. het overigens eens
kan zijn, want deze grens is inderdaad voor
geen enkel Rusland, dat nog eenig nationaal
besef heeft, te aanvaarden. Zooals men ook
wel het beste doet om het geheele rand
staten-systeem te beschouwen als Iets tijdelijks.
Een werkelijke oplossing van al deze
gecompliceerde vraagstukken zal Immers
eerst tc verkrijgen zijn wanneer Rusland
stem ln het kapittel heeft naar verhouding
van zijn werkelijke economische beteckenls.
En als dat gebeurt zal een Ingrijpende
herziening noodig zijnl Teveel van wat nu
geschapen werd, ia zonder reCelen basis.
Daar is bv. de Wlt-Russische Staat, die
door beide partijen te Riga als onafhankelijk
is erkend. Het is duidelijk, dat dit humbug
Is en dut noch de Polen noch de sovjets
dit ernstig niconen, er althans leis geheel
verschillends mede bedoelen. Wanneer de
Polen spreken over Wit-Rusland, bedoelen
zij eigenlijk een Poolsch protectoraat, terwijl
de sovjet op het oog heeft een communis
tisch filiaal, zooals dat dan ook reeds te
Minsk begonnen is te werken. Belde partijen
xuelcn trouwens heel goed, dat een onaf
hankelijk Wit-Rusland pure fantasie is.
De laatste acnsatle vau doze chaotische
oostelijke vorwairlng is voor de rest de
poolecho verovering van de Lithausche
hoofdstad Wilna. De poolsche voorstelling
hieromtrent wil het doen voorkomen, dat
het een dlvlale-commandant van het poolsche
Noordorlcgcr is, dlo op eigen gezag naar
de stad is gemarcheerd, tegen de bevelen
van zijn opperbevelhebber en de Poolsche
regeering ln. Wij kunnen dit verhaaltje
nemen voor wat het Ishet tot zondebok
maken van een generaal, die naar het heet
tegen den wil van zijn eigen chefs en van
den Oppersten Raad oorlogje op eigen ge
legenheid is gaan voersn. Overigens zal de
man heucch niet zwaar gestraft worden en
hij kan sr op reksnen dat als het „schandaal'1
een weinig vergeten is, aan hem een beloo
ning van beteekenis niet zal worden ont
houden. Zoo worden dergelijke zaken in
onzen tijd daar in bet oosten nog afgt k tndeld!
En eerlijk gezegd, de verovering van
Wilna Is een consequentie, dia door velen
werd vooruitgezien, wat niet moeilijk was
met het oog op de nieuwe Poolsche Oost-
ra. Daarbij moet niet vergeten worden
de bovolking der stad voor 40—46 pet.
uit Polen bestaat, terwijl de rest uit Joden
en Wit-Ruesen is saamgesteld en cr zoo
goed als geen Llthaucr te vinden Is. De
omstreken zijn daarbij zuiver Wit-Russisch,
en dus volgens Poolsche opvattingen be
stemd voor een Poolsch protectoraat.
Men mag dus aannemen dat generaal
Zeligovski, toen hij zijn eigen kleinen oorlog
begon, handelde in volkomen overeenstem
ming met do Poolsche Wit-russlacho politiek.
Ter berustiging van beo, die dit alles niet
kunnen versiaaq, zij het vermeld, dat een
afvaardiging va 1 dsn Volkcnbod «energieke
onderzoekingen* ter plaatse instelt I
STADSNIEUWS.
Begrafenis F. J. C. baron van
Hardenbroek van Ammerstol,
In allen eenvoud, doch onder zeergroote
belangstelling is gisteren het stoffelijk over
schot van onzen wethouder naar de laatste
rustplaats gebracht. Slechts enkele kransen,
afkomstig van de familie, dokten den baar,
daar verzocht was geen bloemen te sturen;
daarentegen volgden velen don droeven stoet
naar de begraafplaats en kwamen nog meer
aan de groeve om den overledene de laatste
eer te bewijzen. Vertegenwoordigd waren
vele autoriteitenwij merkten o.a op de
burgemeester en de collega's van den over
ledene uit het college. Ook was vertegen
woordigd de huurcommissie, waarin de heer
Van Hardenbroek zoo lang en zoo nuttig
heeft gearbeid.
De burgemeester huldigde in enkele
diepgevoelde woorden de nagedachtenis vaD
den doodc, die zijn persoonlijke vriend was
geweest en met wien hij zoo vriendschappelijk
had samengewerkt.
De oudste zoon dankte namons de familie.
De plechtigheid duurde slechts enkele
minuten.
Volksuniversiteit.
Nu de inschrijving voorbij is, blijkt 't dat
er nog plaatsen open zijn op verschillende
cursussen. Vooral vestigt het bestuur de
aandacht op de cursussen die de volgende
weck reeds beginnen. Dit zijn cursus no. to
van Justus Tal met als onderwerp: «Joden
dom en Jodenheid*; cursus no. 6 van Dr.
N. van Nieuwenhuizen, met «Moderne al-
gemeene hygiene*; cursus no. t van Ds.
K. den Hollander, met »De Wijsbegeerte
van Schopenhauer* en cursus no. 2 van
Dr. M. van de Hoeve met «Geneeskundig
schooltoezicht* en «Over verpleging en ver
zorging onzer zieken in huis*.
De programma's blijven in de stad ver
krijgbaar bij diverse handelaars enz., waar
biljetten hangen «Programma van de leer
gangen alhier gratis verkrijgbaar*.
Aanmelding kan nu nog geschieden door
middel van het zenden van een postwissel
aan J. Mcblus, Utrechtscheweg 255, met
vermelding van cursusnummer of naam van
den spreker.
Het bestuur vestigt de aandacht van het
publiek er op dat de «lesgelden* per cursus
berekend zijn. Het bezoeken van een cursus
kost dus t, 2, of 3 gulden naar eigen ver
kiezing; een uitzondering hierop maken de
cursussen van den heer Jaarsma over litte
ratuur en die van den heer Tlggers over
het hooren enz. van muziek. Hiervoor be
draagt het lesgeld per cursus 2, 4, of 5,
naar eigen verkiezing.
Birgit Engel!.
Wegens het vervroegd vertrek der kunste
nares naar Amerika, zal het concert van
Birgit Engell Zondag niet door kunnen gaan.
De entrée-geldcn worden gerestitueerd.
Hebt U een
Taxi ef Auto noodig?
Groote Soliateuconcerten.
Dc vijf groote SolisteDconcerten, welke
hier dit winterseizoen door de Hollandscha
Concertdirectie Dr. G. de Koos gearrangeerd
worden, zullen op de navolgende dagen plaats
vinden26 October (Het beroemde Chailley
Kwartet uit Parijs), 9 November (de Austra
lische jonge violiste Alma Moodic), 16
December (de groote Italiaansche coloratuur
zangeres Maria Pos-Carloforti), 13 Januari
1921 (de bekende Hongaarschc violonceliiste
Judith Bokor), 12 Februari (de groote pianist
Carl Friedberg).
Kaarten voor deze vijf concerten zijn
verkrijgbaar bij de firma Louis Klein,
Utrechtschestraat alhier.
Bond van dienstplichtigen.
Woensdagavond werd in Café Rest.«de
Keizerskroon,* op De Hof eene huishoude
lijke vergadering gehouden van de afdeeling
Amersfoort, van den Bond van Dienst
plichtigen.
De vergadering werd geleid door het
voorloopig bestuur, dat bestond uit de
Heeren Brandon, voorzitter, Kok, secr.,
en Richter, penningmeester, terwijl aan
wezig was het Bestuur der afd. Harderwijk,
bestaande uit de heeren Holtman en Lcenders,
Om half zeven opende de Heer Brandon
dc vergadering, welke druk was bezocht.
Het esrste was aan de orde de benoeming
van het bestuur; nadat] met algemeene stem
men het voorloopig bestuur in zijn functie
was bevestigd, ging men over tot het eigen
lijke doel, waarvoor deze vergadering was
bijeen geroepen.
Om te beginnen werd medegedeeld, dat aan
zijne Exc. den Min. van Oorlog een
telegram was gezonden, met het verzoek
den officleelen datum bekend te maken,
wanneer het blijvend gedeelte ln het genot,
van groot verlof wordt gesteld.
Daarna verklaarde de voorzitter, dat het
Buituur geen politieke zijde kiest, en in
geen geval het plan heeft, dc manschappen op
te ruien, doch uitsluitend ln aller belang werkt.
Het voorstel werd gedaan om zijne Exc.
een vergoeding te vragen van f 1per
dag, over den tijd, dat de manschappen
van den eersten ploeg 1920 langer gediend
hebben dan de oorspronkelijke oefentijd van
zes maanden.
Tevens werd de meening uitgesproken
dat het blijvend gedeelte de dupe is ge
worden van een fout, welke gemaakt is
door de RegeeriDg. Dit gedeelte immers
staat thans verre achter bij de manschappen,
welke gelijk met hen zijn opgekomen en
reeds 15 Juli met groot verlof glngeD.daar
deze laatsten nog ln den zomer vertrokken,
een tijd, dat er over het geheel meer werk
te vinden Is dan in den winter. De man
schappen die nu in 't laatst van November
vertrekken, komen voor het feit te staan,
dat ze geen werk kunnen krijgen, en tevens
geen burgerkleeren hebben, om zich be
hoorlijk bij een of ander patroon te kunnen
aanbieden.
Nu wordt het door de betrokken man
schappen niet meer dau billijk geacht, dat
zij schadeloos gesteld worden, door aan ben
een vergoeding uit te keeren over den tijd,
dat ze langer gediend hebben, dan zes
maanden. Verder werd medegedeeld, dat
verschillende garnizoens het met het bestuur
reeds eens waren, en dat deze eveneens
spoedig Iets van zich zullen doen hooren.
Vervolgens werd het woord gegeven aan
den voorzitter van hat Bestuur afd. Harder
wijk, die mededeelde, dat hij zich volkomen
bij de meening van het Bestuur der afd.
Amersfoort aansloot, en dat Harderwijk zijn
uiterst» medewerking zou verleenen.
Daarna werd door het grootste gedeelte
der vergadering een bijdrage aan de kas
gedaan.
Hierop sloot de voorzitter de vergadering,
welke rustig uiteen ging.
Militair en burger.
Men verzoekt ons op te nemen onder
staand telegram, dat dezer dagen verzonden is
Aan Zijne Excellentie den Minister
van Oorlog, 's Gravenhage.
De manschappen van de voorjaarsploeg,
blijvend gedeelte, lichting 1920 d»r IVe
Divisie, verzoeken dringend opgave officiefilen
datum van het met «groot verlof* gaan, in
verband met hunn» burgerlijke belangen.
Voor de IVe DivUIe
De Commissie.
A. BRANDON, Voorzitter.
J. KOK, Secretarie.
E. J, W. RICHTER, Penningmeester.
3e Regiment Infanterie Amersfoort.
Bioscoop Langestraat.
De tweede serie van Den Koperen Kogel
brengt nieuwe spanning. De vorige maal
waren wij gekomen tot daar waar Jack
James met zijn meisje, de vervolgde Rosalind
Joy, in een toren zijn opgesloten en be
legerd worden door haar misdadigen oom
en zijn handlangers. Jack dreigt leder die
wil binnen dringen neer tc schieten wel
is zijn revolver ongeladen, doch dat weten
de schurken niet! maar door middel
van rook wordt hij tenslotte gedwongen
zich met Rosalind over te geven. Bij een
worsteling wordt hij vervolgens in het
drijfzand geworpen door den oom, en daarin
zal hij ellendig moeten omkomen, want de
oom wil niet toestaan dat hij gered wordt,
wanneer niet Rosalind er in toe stemt te
huwen met King, een der medeplichtigen.
Om Jack te redden stemt zij eindelijk toe
en wordt door King in triomf naar het
jacht gevoerd om een huwelijksreis te
ondernemen. Hij neemt daarbij een koffer
mee, waarin hij meent dat Rosa's kleeren
zich bevinden, doch die in werkelijkheid de
schatten bevat waaruit haar erfenis bestaat.
Zoowel zij als King meenen dat het
huwelijk echt is; zij weten niet dat de
dominé, die het voltro':, slechts een namaak-
geestelijke is, een bekende schurk die door
haar oom in dienst genomen is. King, een
alcoholist, wil in zijn dronkenschap met
geweld zijn rechten als echtgenoot doen
gelden en dringt haar kajuit binnen. Hij
weet niet, dat het jacht, door een lek in
het brandstof-reservoir, in vlammen dreigt
op te gaanl
Inmiddels Is Jack, op aanwijzing van de
hulshoudster van Rosalind's stiefvader Homer
Joy, gearresteerd ais diens moordenaar. Zij
beschuldigt hem echter valscb, en wel
willens en wetens, om zoo de aandacht af
te lelden van den werkelijken moordenaar,
den gehelmzinnigen aviateur, met wien zij
in een onbekende relatie staat. Om die
reden helpt zij vervolgens Jack ontsnappen
met een motorboot. De politie zet hem on-
middelijk met een andere motorboot na en
drdgt hem in te halen, maar Jack vaart
onverschrokken met volle vaart op zijn
achtervolgers in en boort hun schip ln den
grond. Dan achtervolgt hij het jacht van
King en komt juist op tijd om zijn be
dreigde Rosalind te ontzetten.
Tot zoover deze week.
Een allervermakelijkste klucht waarin
onze bekende Dikkerd en Mary Pickford
met hun beroemde mede-artisten ods weer
doen schudden van het lachen, en nog een
klucht waarin een aap als het kan den
Dikkerd èn den Circuakoulng overtreft, plus
nog een belangrijk journaal vullen het pro
gramma op uitstekende wijze aan.
Salarls-actle.
Door de afdeeling Amersfoort van «Ons
Belang* is de volgende motie gepubliceerd
«De afdeeling Amersfoort van de Onder-
officiersvereeniging «Ons Belang* ln buiten
gewone ledenvergadering bijeen op Don
derdag 7 October 1920;
gehoord de bespreking óver de onrust
barende en voortdurende stijging van levens
behoeften, belasting, woninghuren, enz.:
constateert dat dc huidige salarisregeling
ten eenenraale onvoldoende is;
dringt bij de Regeering met den meeaten
klem aan op invoering van de salarisregel-
ling als door de organisatie wordt voorge
steld
protesteert dat de Regeering de voorge
stelde wijziging in den kindertoeslag zal
beschouwen als een tegemoetkoming in den
noodtoestand, waarin het korps ls komen
te verkeeren;
legt met nadruk vaat, dat slechts eeniger-
mate verlichting zal kunnen worden gebracht
door inwilliging van het verzoek, om een
maand extra salaris met een minimum van
f 200.
spreekt de verwachting uit, dat de Re
geering spoedig de noodige maatregelen zal
nemen, dat de naaste toekomst niet meer
met de grootste bezorgdheid wordt tege
moet gezien;
draagt het hoofdbestuur op hiervoor te
willen ijveren, met alle haar ten dienste
staande middelen en besluit deze motie te
zenden aan de verschillende bladen, den
M. v. O., den M. v. Fin. en gaat over tot
de orde van den dag*.
Dc kerkelijke belasting te
Amersfoort.
Men schrijft uit Amersfoort aan het Hdbld.:
Naar wij vernemen, bestaat er in de krin
gen van vrijzinnig-godsdienstigen bij de Ned
Herv. Gem. te dezer stede, die sedert een paar
jaar hier een eigen afdeeling hebben gesticht
tot handhaving van hun rechten in de Ned.
Herv. Kerk, omdat deze rechten door de
orthodoxie alhier geheel miskend en gene
geerd worden groote ontevredenheid over
de enorme verhooging van de kerkelijke
belasting bij deze gemeente, welke belasting
reeds verleden jaar met 50 pCt werd ver
hoogd, en die thans voor de tweede maal
wederom met ongeveer 50 pCt in de hoogte
ls gegaan.
De Ned. Herv. Gemeente van Amersfoort
telt vier orthodoxe predikanten, terwijl de
vrijzinnig-hervormden, wier aantal zeker niet
gering is, over geen eigen voorganger of
vertegenwoordiger in het kerkbestuur be
schikken, zoodat zij In deze kerk, de volks
kerk, die toch ook de hunne Is, geen be
vrediging van godsdienstige behoeften kun-
nen vinden.
Het bestuur van de vrijz. herv. heeft thans
alle vrijz. godsdlenstigen in Amersfoort tot
een openbare vergadering bijeengeroepen,
om de zaak nader te bespreken. De heer
G. A. de Ridder, te Amsterdam, Ie reed»
uitgenoodigd ais spreker op te treden.
Fruit- en Groenten veiling
Noteering van 13 October:
Komkommers 11 17 ct-groenekool
2—ix ct.roode kool 4—12 ct.; witte kool
3—14 ct.savoye kool 5—10 ct.; bloemkool
10 ct. per stuk.
Spinazie 6«5 ctpostelein 12—14 ct.;
appels 8—32 c; peren 7—45 ct.; stoofperen
jo ct.tomaten 9 16 ct.aardbeien 80 ct.
slaboontjea 1726 ct.; pronkers 5—9 ct.;
spruiten 14—16 ct.alles per pond.
Sla fx.00-f3.00; andijvie fo.40—f 1.80
(per 100 stuk).
Wortels8—14ct.;bleten 4—5 ct. per bos.
Aardappelen 7—8 ct; per K.G.
Uit het politie-rapport.
In verband met den spoorwegdiefstal van
een baal schapenwol zijn gistermorgen do
4 verdachten terzake dien diefstal en twee
der drie verdachten van heling fn die zaak
gevankelijk naaf Utrecht overgebracht en
aldaar ter beschikking gesteid van den heer
officier van justitie.
De verdachten terzake den diefstal zijn
aangehouden, de 2 verdachten terzake heling
werden weder in vrijheid gesteld.
De verdachte P. L., wonende Leusderweg,
betrokkeu bij deze zaak wegens heling, is
nog voortvluchtig.
Bekeurd terzake het drijven van vee
binnen de kom der gemeente H. v. d. H.,
Leusden.
