aanvragen om hulp of steun r'kaar
tót on. v gen' «eleidelijk, de een na de ander
hLlZ d,a,tZeIfde kan b'i overzicht over
iaar u v„ I L Vereeni8ll'g °vsr het efgeloopeu
jaar la verricht, niet worden betuigd.
Juut in onzen arbeid bleek ons, hoezeer de ctlmlna'l-
j w" toegenomen. Diefstallen en heling waren aan
de orde van den dag, dikwijls van menschen, van wie
J, n.ooit zouden denken en die ln gewone om-
atandigheaen ook nooit daartoe zouden zijn gekomen.
Velen, die tot dusverre staande waren gebleven en
nimmer met de Justitie ln aanraking waren geweest,
weraeu door de algemeene zedelijke verwildering aan
gegrepen. En wie zal ontkennen, dat juist de smokke
larij mei a! den aankleve van dien, die verwildering
zoo in de hand heef. gewerkt. Lag het niet voor de
hand, dat, waar de rijke inkomsten met den smokkel
handel verkregen, ophielden, velen door eenvoudig te
nemen wat aan een auder toebehoorde, trachtten hun
levensstandaard op hetzelfde peil te houden? Daarbij
kwamen degenen, die door het opkoopen der gestolen
goederen, de zucht tut diefstal aanwakkerden en de
zoo toenemende zonden tegen het 8sic gebod, nog
meer in de uand werkten. Het is dan ook niet te
verwonderen, dat tal van aanvragen om hu'p en steun
tot ons kwamsn, juist van een categorie van menschen,
die in het geheel niet tot de beroepsmisdadigers ge
rekend mochten worden.
Dat niet elk geval in behandeling kon worden
genomen, spreekt vanzelf. Waren de antecedenten,
naar ingewonnen inlichtingen bij politie en particulieren,
te ongunstig, dan werd op zulke aanvragen niet in
gegaan, maar relfs voor gevallen, voor welke wij een
voorwaardelijke veroordeling heilzaam achtten, werd
niet steeds conform ons verzoek, door de rechtbank
te Utrecht voldaan. Eenlge keeren gelukte het ons
bij hooger beroep om van het gerechtshof te Amster
dam te verkrijgen wat men ln Utrecht meende ons
te moeten onthouden.
Doch niet slechts door de voorwaardelijke veroor-
deeling van wegc de vele aanvragen, die daartoe bij
ons Inkwamen, werd cr vetl arbeid gevergd, de in
stelling der voorwaardelijke invrijheidstelling, met
welke w:j in dit jaar voor het eerst in de paciijk
kennis maakten, verzwaarde wel onze taak, maar was
toch tevens oorzaak dat onze vereenigiug ste'dsmcer
aan haar doel ging beantwoorden.
Door onze bekendheid met die gezinnen, waarvan
de kostwinner voor geruimen tijd in de gevangenis
vertoefde, kon de Reclar-.eeringsraad te Utrecht worden
gewezen op de betrokken gedetineerden.
Waar het door ons of op onze aanwijzlging gelukte
werkgelegenheid te vinden bij eventueel on'-lag, en
een patroon zlih beschikbaar wilde stellen, om toe te
zien, dat de gestelde voorwaarden, waarop tot Voor
waardelijke Invrijheidstelling was overgegaan, zouden
worden nagekomen, werden verschillende geva'len aan
onze zorgen toevertrouwd. Door het Departement van
Justitie werden blanco formulieren verstrekt, die elk
kwartaal Ingevuld met de verschillende gegevens, den
Officier van Justitie te Utrecht, moeten worden opge
zonden.
En nu de gevallen voor dewelke subsidie werd
verkregen. Wij hebben er «gelukkig» maar twee te
vermelden. Hoe minder een recla: ceeringsgeval kost,
hoe beter het is. Recla.seering behooit toch ln de
eerste plaats, een zich geven van den sterke aan den
zwakke, opdat door het geestelijk en zedelijk over
wicht het verloren evenwicht worde hersteld. Natuur
lijk kan daarbij ook financiecle steun noodzakelijk
blijken, doch deze mag slechts in beperkte male worden
aangewend, en alleen strekken tot voorziening van het
allernoodzakelijkste. Van de reclasseering van M. R.
wiens geschiedenis in ons vorig verslag reeds werd
vermeld, werd op een uitgave van f 64.90 een subsidie
van f51.92 genoten. Het andere rccla-seeringsgeval
waarbij het Departement van Justitie ons financieel
moest steunen betrof een zekere R. die uit de ge
vangenis on'slagen, bij onze vereeniging hulp zotht.
(Wordt vervolgd)
Kunst en Wetenschap.
Ilona Durigo.
'k Hou niet van solo zang (en zoo zulle» er meer
zijn), omdat, ten eerste, iedereen zingt, tot zelfs de
lurfboer en de man-met-nieuwe-haring. In de meeste
Sevallen (vooral bij meisjes, die denken, dat ze een
ijzondere stem hebben) is het niets dan nigalmen van
door-een-ander-gerangschikte klanken, gepaard met-
of beheerscht door 'n paging om aan de eigen,
zttf-waar-senlimenteele gevoelens te voldoen met als
maar stemgebeef en keelgetill. (Zoo kon het me
gebeuren, dat eens een lief meisje ccn lief liedje voor
me zong, waarbij zij zelf zóó ontroerde, dat aan 't
eind trauen in d'r oogen stonden, terwijl ik op 't
zelfde moment ja, 't was béte begon te scha
teren Ten tweede houd ik er niet van, omdat
ook zelfs bij de zeer geoefende stemmen toch nog
allerlei keel- en neus- en tonggeluiden worden gehoord,
die evenzoovele breuken iu de loneniijen beteekenen.
Ten derde, omdat m'n aesthetisch gevoel zich zeer
beslist verzet tegen de onmogelijke gezichten, die de
zangers en zangeressen dikwijls moeien trekken
terwijl het niet vol te houden Is om den heelen avond
naar de punt van je schoen of naar het kapsel van de
damc-vóór-je te kijken.
Is dit alles nog van minder of geheel geen gewicht
voor de «Grooten» onder hen, dan toch wel dit vierde
bezwaar: dat de literaire en muzikale compositie bijna
nooit een eYnheid vormt. Dit komt alleen voor bij
oppervlakkige, banale cabaret- en andere liedjes, die bij
werkelijke kunst geen oogenblik in r-rmerkingkoraen.
Eerst als deze genoemde (en ui eerdere ónge-
noemde) bezwaren te niet worden gedaan door een
virtuoos, door diens herschepping, door een zóódanige
behcersching èn grootsche wêérgevlng van den inhoud
dat techniek, rhythraus e.d. niet op te merken iyzaken
worden dan zal de zang mij boeien, dan alleen zal
Ik kunnen bewonderen.
Heb 'k nu deze mijn bezwaren tegen solo-zang ln
't algemeen opgesomd alleen om te zeggen: bij Ilona
Durigo was van dit alles geen sprake? Neen, niet
alleen daarom. Ik deed het óók, om mijn r:et zoo
buitengewoon uitbundlgen lof verklaarbaar te makes.
O zeker: baar stem is van 'n heel zuivere klank,
van volle schoonheid, van wondersterke beheerschlog.
Zij maakt geen «fouten». De xipphische ode» (muziek
van Brahms) klonk o zoo teer en zuiver en nooit was
het vibreeren te sterk.
Buiiengewoon-zangrijk en aangrijpend door het
roerend-weeraoedig rhythme werd «Bede» van Adama
v. Scheltema en «Viel Traüme» van Robert Hamerling
(muziek van von Brucken-Fock) weergegeven. Maar
juist hier misten we weer zoo zeer de éénheid ln de
composhien. O, dat stukje poBzie van Hamerling is
zoo sober, zoo stil.
Viel Vögel slnd geflogen,
Viel Blumen slnd verblüht,
Viel Wolken sind gezogen,
Viel Sterne sind verglüht;
Vora Fels aus Waidesbronnen
Sind Wüïser viel geschaumt,
Viel Traume slnd zerronnen,
Die du, meln Herz, getraumt.
En de muziek past er zoo weinig bij.
't Schoonste deel van den avond vond lk bij den
droevlgen zang van «Das Irdlsche Leben» (muziek
van Mahler). Hier werd ook werkelijk de éénheid
benaderd. En 't leek me, dat Ilona dezen indruk wilde
bevestigen door hier al hetgeen haar stem aan schoon
heid geven kan, te geven met aandacht. (En dit
laatste hebben wij bijna den heelen avond moeten
missen.)
Droef klonk de klacht van het hongerige kind door
de zaalen die was stampvol met publiek, dat wel
zéér onder den indruk raakte, maar toch die honger
kreet als van uit een vreemde verte zal hebben aan
gehoord. (En 't is toch o zoo dichtbij te hoorsn
dagelijks!) Ja, er zal daar menig teer-gevoelige dame
en «ongevoelige» heer hebben gerild... maar niet
van den honger. Doch allen, die daar waren moeten
aangevoeld hebben door d* geniale persoon van Ilona
Durigo de bijtende gruwelijkheid eu tevens tergende
werkelijkheid van de ónraenrchelijke kreet van het kind:
«Mutter, Ach Mutter! es hungert mich,
Gib mir Brot, Sorst sterbe ich»
En dan het bange antwoord van de moeder, troos
tend
«Warte nur, warte nur, mein liebes Kind
morgen wollen wir ernten geschwlnd»
maar als er geoogst Is herhaald het kind z'n kreet
sterker, eu de moeder smeekt al banger, troostend:
«Wacht m'11 kind, wacht tot morgen als wo ge-
dorrcht hebben».
«Und als das Korn gedroschen war,
RIef das Kind noch Immerdari
Mutter, ach Mutter f es hungert mtch
Gib mlr Brot, Sonst sterbe leb.»
En de moeder, thans krankzinnig-bang, schreit
«wacht, wacht m'n kind tot morgen, als we gebakken
hebben.»
Iiona's stem bruist en zingt en dondert en van ont
roering vól knijp je de vingers inéén en heel de
wereld is zoo droevig-zwart en stootend-leelijk bij
een onwillend inzuigen van het hartverccheurend
rhythme der laatste strophe:
«Und als das Brot gebacken war,
Lag das Kind auf der lotenbabr.»
Ilona Durigo heeft ongetwijfeld een buitengewoon
schoone stem. Het talrijke publiek (de zaal was stamp
vol) was dan ook zeer enthousiast. Muziek van Handel,
Brahms, Von Brucken Foch, Reger en Mahler. Van
de 16 liederen vermelden we nog bet dartelvroolijke
liedje «Rltzelputzel» (R. Zoo/mann) en «Auf dem
Kircbhofe (Liliengron). Ook de fijne, sobere begeleiding
van Marcel van Gooi (die wij reeds eerder bewonderd
hebben, nl. bij den avond van Erna Rubinstein) ver
dient afzonderlijk geroemd te worden.
Het was dus, zeide lk, een avond van groote kunst
waarde. Maar toch'k heb liever één avond met
Alma Moodie, dan tien met deze zangeres. De eerste
Is een persoonlijkheid, heeft zélf veel te geven, her
schept het kunstwerk, regeert een gebied io de sfeeren
van de kunst, allèèn, zonder aarzelen, met hoogs fier
heid. De laatste zingt met zuivere techniek en rhyt-
miek, met sóms een dieper-werkende «>/Aö«<Averlolking,
maar doorgaans met louter weergeving van het ge
schrevene. Tenslotte zijn zij belden niet te vergelijken:
Alma Mocdie heeft een instrument en geen woorden,
werkt met een éénheid. Ilona Durigo heeft een stem
en werkt met twéé- of meerheden.
»'t Is 'n kwestie van smaak», zegt men, maar dat
geloof ik niet. S.
Polly Perkina.
«Een vroolijk spel van liefde en list In drie bedrijven.»
Ziedaar onverbeterlijk den inhoud weergegeven. De
Intrige Is zwak: een jonge weduwe moet volgens eigen
aardige te3tamenta're bepalingen trouwen met een
«Canadecscb jongmenscb.» Zij heeft echter uit haar
vorig huwslijk zóóveel bittere ervaring van een ver-
bintenis-om-geld, dat zij het dezen keer eens anders
wenccht aan te leggen. Zij besluit om, wanneer de
Canadees komt voor mrs- Caltorpe (de jonge weduwe),
zich afwezig te houden en met een kamermeisjesrol
genoegen te nemen. Mrs. Caltorpe komt in de gedaante
van mrs. Hubbard ten tooneele, «de leelijkste vrouw
die er is», om den jongen Canadees voor de keus te
zetten óf deze leelijkerd te nemen mèt haar millioeneu
óf geen van beiden. Men raadt nu gemakkelijk de rest.
Fergus Wimbucch (het jongemenrch) wordt verliefd
op het kamermeisje, vraagt haar ten huwelijk en wil
de oude tante met haar mlllioenen naar den duivel
laten loopen. Groot is dan aller vreugde als het kamer
meisje de eigenlijke mrs. Caltorpe blijkt te zijn, zoodat
geld èn liefde beiden naar Canada kunnen verhuizen.
Dit is zoo ongeveer de hoofdzaak. Het stuk werd vlug
gespeeld en was vol leuke zetten. Zoo b.v. als Fergus
langs een omweg sprekend naar z'n doelhet ten
huwelijk vragen van 't «kamermeisje» haar verteld
van z'n groote farm en talrijke kudden, maar er op
laat volgen, dat het toch niet aardig iszoo-voor-een
man-alleen Dón zegt zij, o-zoo-naïef«alléén, bij al
die koeien?!» Zoo was er|veel meer. Het publiek
genoot en 't lachen was niet van de lucht. Greta Lobo
was een schattige jonge weduwe. Haar spel was onbe
rispelijk. Ook Joh. Kaart Jr. verdient bijzondere ver
melding voor z'n echt spel. Een belangrijk deel vat'
het succes komt zeker voor zijn rekening. Als de neet
van mrs. Caltorpe moest hij allerlei gevaarlijke situaties
voorkomen of scheppen al naar gelang het «noodlot»
hem ver of nabij waa. Co Baifoort was uitstekend In
zijn rol van ruw-openbartlge, ^o^hartlge Canadees.
En ook Ezerman als «voogd, zaakwaarnemer, aan
getrouwde oom en raadgever van Mrs. Caltorpe»
speelde uitstekend. De oudere zuster van den Canadees
(H. Rijken van Rijk) kon ons niet geheel voldoen
maar haar draken-rol was ook verre van makkelijk.
Alles bij elkaar: een'aardige avond met veel vroo-
lijkheid en dankbaar applaus.
Ingezonden Stukken.
Buiten verantwoordelykheid der Redactie. Kopyvan
ingezonden stukken, al dan niet geplaatstwordt niet
teruggegeven.
Amersfoort, 22 November 1920.
St NIcolaasfeest van de Lagere Scholen.
Geachte Redactie I
Er gaan geruchten dat de St. Nlcolaas-Commlrsle
haar werk niet voortzet. Dat is onjuist. De Comminle
gaat voort met Inzamelen van gelden om het feest
fiuantleel mogelijk te maken.
Of baar dit zal gelukken Is zeer twijfelachtig. Er
is tot nu toe ongeveer f 1000 ingekomen. We rekenen
f 3500 noodig te hebben voor ongeveer 5000 kinderen.
Wanneer er dus deze week niet zeer veel wordt ge
zonden dan Is het Inderdaad mogelijk dat wij nood
gedrongen moeten ophouden.
Vrijdag vergadert de Commissie '.e zanten met bet
personeel der verschillende scholen om te beraad
slagen, of bet feest al of niet finantieel mogelijk Is.
Allen die sympathie voor het doel hebben worden
nogmaals dringend ultgenoodlgd bun bijdragen vóór
dien dag ln te zenden. Mogelijk zijn er een aantal
goed gesitueerden die ons met een belangrijke gift
willen help en. Het adres der St. Nlcolaas-Commicste
Is Muurhulzen 9.
De St. Nlcolaas Commissie voornoemd,
M. DE POOL, Voorzitter.
L. W. RAVESLOOT, Secretaris.
Ouders 1
Waarschijnlijk hebt U gelezen de motie van den
Bond van Ned. Onderwijzers, afd. Amersfoort, aange
nomen in zijn laa'ste ledenvergadering in Monopole,
of het stuk Ingezonden in enkele Amersfoor'sche
bladen door de perscommissie van die zelfde afd.;
zeer zeker hebt U gezien het strooibiljet door deze
commissie verspreid.
"t Is aan ondergetekenden gebleken, dat bij ver
schillende ouders de meening heeft postgevat, dat alle
Amersfoot .'sche onderwijzers hun medewerking weigeren
voor het a.s. St. Nlcolaas-feest. De Katholieke bijzon
dere onderwijzers stellen er daarentegen prijs op te ver
klaren, dat zij niet willen behooren tot het getal der-
genen, die bet schoolkind de dupe willen doen worden
van een strijd, welke gevoerd wordt tuscchen het
geheele Nci. onderwijzere corps en de Regeering.
Vorengenoemde Perscommirsle verklaart zeer voor
barig, dat alle Ned. onderwijzers zullen gebruiken
wapenen als: het niet meevieren ran een rffiool-
St.-NIcolaavfeest en het boycotten van een handen-
arbeid-cursus die aan de onderwijzers wordt opge
drongen.
Deze kring zal daarom met de bestaande St.-NIcolarv
Commissie doorgaan met het inzamelen van galden
voor het a.s. kinderfeest en kan niet andera doen dan
het loffelijke streven van de St.-Nicola?s-Commlssle
ten sterkste aanbevelen en steunen.
U Mr. de Redacteur hartelijk dankend voor de ver
leende plaatsruimte.
Het Bestuur van den
Amersf. Katb. Ond. Kring.
Amersfoort, 21 November 1920.
M. de R.
Kennis genomen hebbende van de motie, geplaatst
door de Amersfoortzcbe onderwijzers ln uw blad van
20 dezer, wil ik even de tolk zijn voor de ouders der
kinderen van de openbare Lagere scholen. Dat er
Actie gevoerd wordt voor betere levensvoorwaarden,
daarmee gaan wij volkomen accoord. Maar dat de
onderwijzers zich terugtrekken wanneer het er om
gaat het arbeiderskind een vroolijken dag te bezorgen,
dat kan niet anders dan door ons allen afkeurens
waardig genoemd worden. Het betreft hier het Sint-
Nicolaasfeest.
Moet nu het Proletariêrskind de dupe worden, omdat
de onderwijzers niet hun rechtmatige elschen Inge
willigd krijgen Kunnen onze kinderen het helpen
Reeds lang hebben zij gezongen
Slnt-Nlcolaas ia Jarig.
Ik zet mijn schoen vast klaar I
Ik hoop dat hij hem vol doet.
Met ja wist lk het maar.
Terwijl nu het Refrein wordt van dit versje (Ja,
Had ik het maar!)
Met verontwaardiging werd dan ook dit punt Indo
motie hierboven bedoeld door ons gelezen. Het gevolg
hiervan zou wel eens kunnen zijn, dat de vaders dezer
kinderen, die Modern of anderszins georganiseerd zijn,
ook hunne medewerking intrekken voor des strijd
dien de onderwijzers voeren.
Mij dunkt, niet te na gesproken de kindervrienden
die er nog te Amersfoort onder bèu bestaan, strekt
het genomen besluit den onderwijzers niet tot eer.
Met dank voor plaatsing.
Een Moeder
van Proletariërliindcrcn.
Andere bladen worden beleefd verzocht dit over to
nemen.
