den leek en de Godheid. Hij Is een tusschenpersoon.
Zijn voorspraak beteekent méér dan die van den leek.
Wie voorspraak heeft van den priester werdt meer
gunsten in het hiernamaals deelachtig.
Niets van dit alies is eigen aan den predikant. Deze
ia een voorganger, die ook wel door z'n ambt aange
wezen is om bepaalde dingen te doen, aan wien zekere
verplichtingen worden opgelegd, maar hij is niets
meer dan een anderdan een leek. Hij wordt nooit
beschouwd als middelaar. Hij kan een zekere invloed
uitoefenen, zeker, maar er is overigens niets bijzonders
bij op te merken.
Hieruit ziet men, dat de priester vertegenwoordigt
een maatschappelijk veel sterkere instelling. Die op
vatting (b.v. inzake den priester) moet wel komen uit
een tijd, dat de menschen tegen die instelling hoog
opzagen. Maar er moet dan ook wel een groote ver
andering hebben plaats gevonden, voor dat uit die
Kath. Kerk de predikant te voorschijn kon komen.
De opkomende nieuwe macht van de burgerij duldde
niet die klasse boven zich en zij heeft een aanmerke
lijk deel van de macht der geestelijken gebroken.
Dat is dus een vooruitgang geweest, dat men verliet
de meening, dat een priester middelaar tusschen God
en menschen kan zijn, niet alleen bij bet leven, maar
ook na den dood, de meening dat Onze-Lieve-Heer
als 't ware bepraat, overgehaald, kon worden.
Men kan het er dus wel mee eens zijn, dat het
Protestantisme een hoogere vorm van godsdienstig
geloof vertegenwoordigt. Maar één van de eerste dingen
waarop te letten valt is dit, dat uit het verschil in
persoonlijke gesteldheid van den priester en den predi
kant duidelijk kan worden opgemaakt, dat er een be
weging was, die vijandig stond tegenover de Kath,
Kerk. Er waren nog wel geestelijken noodlg, maar
niet zulke machtige figuren, als priesters, bisschoppen,
kardinalen en al dat soort menschen, da Ar mee heeft
de opkomende bourgeoisie in haar kerkhervorming
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis
dat in de gemeente Wilnis een geval van schurft bij
schapen is voorgekomen.
Amersfoort den 10 December 1920.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
Kaasmarkt.
Amersfoort 13 Dec. 1920.
Aangevoerd 23 wagens bevattende 4600 K.G. Kaas.
Prijzen f 62.tot f 68,per 50 K.G.
Gestempeld ftot f per 50 K.G.
Handel flauw.
Maria Pos—Carloforti.
Deze Italiaansche sopraanzangeres is voor ons land
geen onbekende meer. In April van d;t jaar debu
teerde zij met groot succes te Amsterdam en werd
direct daarop door de Directie der Maatschappij
»Zeebad Scheveningen* ge6ngageerd voor twee der
Soote Kurhausconcerten onder leiding van Prof, Georg
hnéevoigt. Op beide concerten handhaafde mevrouw
Pos—Carloforti den goeden roep, welke reeds door
haar eerste concert van haar uitgegaan was. Thans
maakt zij in de maand December eene groote tournee
door ons land onder de auspiciën van de Hollandsche
Concertdirectie Dr. G. de Koos en zal op d: ens derde
abonnementsconcert hier ter stede op Donderdag 16
dezer in Amicitia optreden, begeleid door den pianist
Marcel van Gooi.
Op bet programma staan aria's van Handel, Bellini,
Martini enz. Liederen van Brahms, Mahler, Göhler enz.
Concert mej. Kleber.
Over deze artiste, die op 21 dezer hier ter stede
een concert komt geven, was het oordeel der pers
steeds zeer gunstig. Men oordeele: >Coba Kleber is
een pianiste met uitnemend ontwikkelde techniek, welke
haar in staat stelt, de belangrijkste werken uit de
rijke klavier-literatuur vaardig te vertolken. Haar
toucher ia veelzijdig, waardoor zij Bach, Mozart, Chopin
en Beethoven eigen accenten geven kan. Haar op
vatting getuigt van fijn intellect en zuiver muzikaal
instioct, weshalve zij Mozart 't jeugdig-blijde, 't kinder
lijke, 't spontane, Beethoven 't heroïsche, Bach 't vrome,
Schubert 't romantische en Chopin't opbruisende geven
kon, dat hun respectievelijke composities karakteriseert.
Natuurlijk deed ze dat met minder of meerder succes.
En als ik een curve trekken moest, welker stijgende
lijn de indrukken weergeeft, welke haar audities op
mij in belangrijkheid gemaakt hebben, dan zou'tzijn:
>Prelude< van Bach, >Fantasie< van Chopin,>Intermezzo<
van Schumann, Impromptu* van Schubert, >Sonate
F. gr.t.c van Beethoven, »Sonate F. gr.t.« van Mozart.
Met Herra. Leijdensdorff, den bekenden, bekwamen
violist, speelde zij de Sonaten vrn Mozart en Beet
hoven en hierin deed zij zich als een vaardig en
bekwaam ensemble-speelster kennen, die zonder eigen
individualiteit op te offeren, haar spel prachtig aan dat
van haar partner accomodeerde.* Jan de Nobel.
I.d. Oprechte Haarlemmer Courant van 31 Jan. 1920.
»Coba Kleber opende met een Prelude en Fuga
van Bach waarin zij zich vooral in de Fuga deed
kennen als een pianiste met krachtig ontwikkelden
aanslag en zuiver aanvoelen.
Utrechtsche Courant sliet Centrum.* 16 April 1920.
>Bij Chopin sleepte ze ons mee door haar spontaniteit
en grandiose kracht.»
Utrechtsche Courant 16 April 1920.
Invaliditeitswet.
Wij ontvingen eenige gegevens omtrent de werking
der Invaliditeitswet.
Waar wij overtuigd zijn, dat meerdere bekendheid
met tastbare voordeelen, welke de Invaliditeitswet reeds
thans begint af te werpen, de belangstelling zal doen
groeien, waardoor dan tevens langzamerhand zich een
juister begrip omtrent de werking dezer wet zal vormen,
meeneD wij niet doeltreffender te werk te kunnen
gaan, dan zoo nu en dan eenige cijfers te publiceeren
die een duidelijk overzicht dier voordeelen geven.
Het hier volgende vermeldt den stand op 1 Novem
ber 1920.
I. Geneeskundige behandeling of verpleging.
Over het geheele land bedraagt het totaal gevallen,
waarin geneeskundige behandeling of verpleging is
toegestaan 92. Hiervan in het gebied van den Raad
van Arbeid te Amersfoort 3 gevallen.
U. Weezenrenten.
Over het geheele land bedraagt het aantal toege
kende weezenrenten 509 tot een totaal bedrag van
f 93764.06 per jaar
Hiervan in het gebied van den Raad van Arbeid
te Amersfoort 14 gevallen tot een totaal bedrag van
f 2548 per jaar.
III. Wcduwenrenten.
Over het geheele land bedraagt het aantal toege
kende weduwenrenten 133 tot een totaalbedrag van
f24128.52 per jaar.
Hiervan in het gebied van den Raad van Arbeid
te Amersfoort 1 geval ten bedrage van f187.20 per jaar.
IV. Ouderdomsrenten.
Over het geheele land bedraagt het aantal toege
kende Ouderdomsrenten 6001 tot een totaal bedrag
van f907868 per jaar.
Hiervan in het gebied van den R. v. A. Amersfoort
123 gevallen tot een totaal bedrag van f 18668 per jaar.
Met ingang van sS November 1920 is de regeling
der premiebetaling door middel van dagzegels in
werking getreden: het komt ons gewenscht voor ook
hiervan een korte uiteenzetting te geven.
Deze regeling geldt alleen ten aanzien van arbeiders,
wier dienstbetrekking voor minder dan vier dagen is
aangegaan en korter dan vier dagen duurt, alsmede
voor arbeiders, die in den regel in dezelfde kalender-
week niet langer dan drie dagen itt dienst van den
zelfden werkgever werkzaam zijn; in het algemeen
dus voor losse arbeiders, werksters, schoonmaaksters, e.d.
Het dagzegel bedraagt.' 7® cent voor'oonkl. I.enll.
10 Hl.
12® lV.enV.
De dagzegels moeten op de rentekaart geplakt
worden, is de rentekaart volgeplakt vóór het einde
van den geldigheidsduur, dan moet de kaart bij den
Raad van Arbeid worden ingeleverd en wordt een
nieuwe kaart verstrekt.
Voorbeelden
I. Voor mannelijke (losse) arbeiders, die onder boven
genoemde regeling vallen bedraagt het zegel per pag:
leeftijd 14 t/m 17 jaar 10 cent.
18 jaar of ouder 12®
II. Voor naaisters, werkvrouwen, e.d. beneden 21
jaar bedraagt het zegel per dag 10 cent.
Zijn zij 2i jaar of ouder dan bedraagt dat zegel
12® cent.
Kindermoord.
Naar aanleiding van verschillende geruchten welke
de recherche bereikten inzake een hier te stede ge-
pleegden kindermoord, stelde deze een onderzoek in,
waarbij de volgende feiten aan het licht kwamen:
Vrouw T. D„ verlaten echtgenoote van H. v. 't K.,
wonende Leusderweg n82, beviel op 6 dezer vaneen
kind, hetwelk zij in een privaat, staande in een achter
haar huis gelegen schuur, verstopte, zonder zicb te
overtuigen of het kind levend of dood was. Het
lichaampje bleef tot den volgenden morgen daar liggen,
waarna zij het weer uit het privaat haalde, om het
vervolgens in de schuur onder een kist te verbergen.
De vrouw heeft reeds bekend. Tegen haar is proces
verbaal opgemaakt. Echter is zij, met het oog op haar
toestand, niet aangehouden, liet lijkje is ter sectie
naar Utrecht overgebracht.
Brand.
Gistermiddag vond omstreeks 4 uur een gas ont
ploffing plaats bij bakker Gelsing, wonende Hof hoek
Lavendelstraat. Een begiu van brand ging hiermede
gepaard, doch werd in den aanvang gebluscbt. Per
soonlijke ongelukken kwamen niet voor; eenige ruiten
werden verbrijzeld en een stuk van het plafond verzakte.
Uit het politie-rapport.
Bekeurd terzake het in draf rijden met paard
en wagen door de Bloemendalsche Poort, P. de J.,
wonende te Spakenburg.
Door de politie is aangehouden A. S., die nog
2 vonnissen had te ondergaan. Hij is door de rijks-
veldwacht naar Harderwijk overgebracht.
Nachtverblijf verleend aan C. van 1W., DelftK.
de H., HaarlemJ. T., AmsterdamH. J., won. te
Zutphen.
Bekeurd terzake het rijden met een rijwiel zonder
licht: R. K., Soest; C. v. D., Arnhstr.; R. R„ Oude
Soesterweg.
J. S., marktkoopman, doet aangifte van diefstal
van een paar nieuwe voetbalschoenen uit zijn kraam
op de Hof.
De rijwielhandelaar J. v. K., Bloemend.str., doet
aangifte van verduistering van een rijwiel, gepleegd
door J. v. Z„ wonende te Meppel, tegen wien ook
nog terzake meerdere oplichtingen, hier ter plaatse
gepleegd, proces-verbaal zal worden opgemaakt.
Bekeurd terzake het onbeheerd laten staan van
een bespanning op het L. Vr.-Kerkhof, L. K., Spaken
burg.
Terzake overtreding van de Arbeidswet C. J.
P., Ufi.weg; A. J. v. Z„ Langestraat; de N. V. »Vilt-
fabriek*, Hoevel. pad.
Terzake openbare dronkenschap E. v. d. H.,
Soesterweg; G. D., Hoevelaken.
Door de recherche is aangehouden B. S., te
Breukelen, verdacht van verduistering door hem al3
procuratie-houder gepleegd ten nadeele van de Vecht-
scho Bank, te Abcoude. Hij is ter beschikking van
den burgemeester van Abcoude gesteld.
Terzake het rijden met een rijwiel op het trot
toir, v. Z., Puntenburgerlaan.
Volksuniversiteit.
Dr. F. ROELS.
Lector van de universiteit te Utrecht,
over
Psychologie en Beroepskeuze.
Spr. geeft eenige citaten uit de werken van Hobbcs,
Smith en Taylor.
Hobbes is van meening, dat, au fond, alle menschen
In aanlog gelijk zijn. Van de zelfde opinie is Adam
Smith, de vader van de liberale economie. Deze twee
heeren waren er van overtuigd, dat alle menschen
ongeveer dezelfde gelijkheid bij zich drageD.
Taylor meent, dat uit eiken arbeider te halen is wat
er in zit door hem een maximum taak voor te schrijven.
Het zou gemakkelijk zijn er op te wijzen, zegt spr.,
dat Taylor hetzelfde standpunt inneemt als Hobbes en
Smith. Hij zal later nog op Taylor terugkomen.
Men hoeft geen geleerd zielkundige te zijn, vervolgt
spr., om al dadelijk op te merken, dat voor de uit
oefening van bepaalde beroepen speciale eigenschappen
en waardigheden noodlg zijn. Spr. zal er eenige op-
sommen.|Allereerst dan, de opmerkzaamheid Er wordt
niet voor elk beroep eenzelfde soort opmerkzaamheid
vereischt. Niet elk persoon is geschikt om elk vak te
kiezen. Spr. staat dus lijnrecht tegenover Hobbes en
Smith. De verschillende soorten opmerkzaamheid zijn
I. de geconcentreerde of toegespitste opmerkzaamheid.
Dat is de opmerkzaamheid, die zich langen tijd op
een voorwerp kan concentreeren zonder te verslappen.
II. De verdeelde opmerkzaamheid, die langen tijd en
gelijkmatig over verschillende voorwerpen kan worden
verdeeld.
III. Een periodieke opmerkzaamheid, die, al naar
gelaug de periodiciteit het vereischt, nu eens moet
worden gespannen, dan weer moet verslappen, om na
onderling gelijke tusschenpoozen opnieuw-gespannen te
worden, dan weer te verslappen, enzoovoort.
IV. De aperiodiekc opmerkzaamheid, die ook wel
telkens moet worden gespannen en moet verslappen,
maar dan na onderling ongelijke tusschenpoozen.
V. Opmerkzaamheid- met groot- en idem met klein
aanpassingsvermogen. Dat Is die opmerkzaamheid, die
gemakkelijk van het eene op het andere voorwerp
kan worden overgebracht, zonder aan oplettendheid
te verliezen.
Spr. wil nu de genoemde soorten even nader be
schouwen.
De onder 1 genoemde opmerkzaamheid is noodig
voor arbeiders aan machines die gelijkmatig loopen.
In de textielfabrieken heeft de arbeider niets anders
te doen dan er op te letten, dat de draden niet breken.
Zijn opmerkzaamheid moet steeds toegespitst biijven
en wel op de zorg, dat de draden niet breken.
De onder 2 bedoelde opmerkzaamheid is noodlg bij
werkzaamheden waarbij de arbeider op meerdere
ouderdeelen van machines tegelijk te letten heeft. Er
moet stoom uitgelaten worden, een kraan dicht of open
gedraaid worden, water bijgegoten worden, enz. Bezit
de arbeider dus niet het vermogen om zijn opmerk
zaamheid over die verschillende dingen te verdeelen,
dan is hij voor dat werk niet geschikt.
Er zijn wel leerlingen geweest, die op 't punt stonden
de fabriek uitgestuurd te worden, omdat zij voor 'n
dergelijke taak niet berekend waren, terwijl het bleek
dat ze wel voldeden bij werkzaamheden waarbij een
toegespitste opmerkzaamheid noodig is.
De onder 3 bedoelde opmerkzaamheid is noodig
voor arbeiders, die werken aan machines waarbij een
verwisseling van spanning en verslapping na gelijke
tusschenpoozen moet plaats hebben.
Spr. noemt een voorbeeld uit de textielindustrie.
Een spoel mag niet geheel afloopen en moet op
een bepaald oogenblik uitgelicht worden. Grijpt de
arbeider te vroeg in, dan blijft er te veel ruw mate
riaal op de klos zitten, tot nadeel van het product.
Grijpt hij te laat in, dan breekt de draad. Telkens,
na bepaalde tusschenpoozen, moet hij dus z'n opmerk
zaamheid snel kunnen toespitsen.
De onder IV bedoelde opmerkzaamheid is noodlg
bv. in de chemische industrie, waar de arbeider, ter
vermijding van ontploffingen e. d. telkens, na onge
lijke tusschenpoozen, z'n opmerkzaamheid moet toe
spitsen.
De onder V genoemde opmerkzaamheid is noodig
bv. voor een beambte aan 't postkantoor of voor een
telephoniste. Deze moeten de richting van hun op
merkzaamheid snel kunnen veranderen. Dan Is een
postzegel van 1 cent, dan een van 5 ct. noodig, dan
weer een briefkaart, een postwleselformulier, enz. Men
mag hierbij niet met z'n aandacht aan een vorig
geval blijven kleven. Menschen met een groote traag
heid in de toespitsing van de opmerkzaamheid zijn
totaal ongeschikt voor de uitoefening van dergelijke
beroepen.
Er zijn nog andere soorten van opmerkzaamheid
bv. actieve opmerkzaamheid, onafhankelijk van uiter
lijke prikkels. Passieve opmerkzaamheid, slechts werk
zaam onder den invloed van uiterlijke prikkels. En
zoovoort.
Spr. heeft er slechts mee willen aantoonen, dat voor
de verrichting van bepaalde soorten arbeid, bepaalde
eigenschappen moeten worden gevraagd.
We zien dus, dat niet iedereen geschikt is voor
alles en dat het wel degelijk zin heeft om na te gaan
welke eigenschappen worden vereischt en welke
middelen er zijn om uit te maken voor welke arbelds-
verrichtingen de menschen al dan niet geschikt zijn.
Er zijn menschen, die zeggen, je hoeft niet al die
eigenschappen na te gaan. Je spoort de voornaamste
op en als je die ééne gevonden hebt, dan is een nader
onderzoek van die bijkomstige eigenschappen niet
noodig. Zóó redeneerde bv. Münsterberg, die zich
zeer verdienstelijk heeft gemaakt op dit gebied. Er
werd hem gevraagd te onderzoeken welke de eigen
schappen zijn, noodig voor de uitoefening van de
functie van scheepskapitein. Hij moest onderzoeken
wat de meest essentieele eigenschap is en hij vond
