De Balkan als Invals-poort
4
AMERSFOORTSCHE COURANT WOENSDAG 25 JUNI 1941
BUITENLAND
De Opmarsch in Rusland
(Vervolg van Frontpagina)
IU-TOOG FM )K LITAl'ERS
Rerichten over uitroepeni van
onafhan kei ijk Li tanen
GEEN BEVESTIGING VIT BERLIJN
Naar Litausche kringen te Berlijn
'crklaren, aldus de United Press, heeft
je radiozender van Kaunas (Kowno)
bekend gemaakt, dat do Sovjet-av-to
ri fceit en zijn verdreven. Er is een con-
tra-revoluiionnaire regeering gevormd,
die tot dusver reeds uit alle deelen
van het land instemming heeft ont
vangen.
Toen de eerste berichten over den
Duitsehen aanval op de Sovjet-Unie
bekend werden gemaakt, kwamen le
den van de Litausche kolonie te Ber
lijn voor het vroegere Litausche ge
zantschapsgebouw bijeen, waar gedu
rende de afgeloopen maanden het
agentschap van Tass was gevestigd.
De Litausche vlag werd aan den vlag-
gemast geheschen en de verzamelde
menigte zong Litausche volksliederen.
Verscheidene honderden menschen
waren bijeen en de demonstratie duur
de een paar uur. De Duitsehe politie
sloeg een en ander welwillend gade
en bemoeide zich er in het. geheel met
mede. Naar verluidt, heeft de vroe
gere Litausche gezant Skirpa. die nog
altijd te Berlijn vertoeft, zich ter be
schikking van de Duitsehe regeering
gesteld.
Volgens een bericht uit Stockholm
heeft men in Zweden, een radio-uit
zending uit Litauen opgevangen,
waarin Litauen tot een vrijen en on-
afhankelijken staat werd geprocla
meerd. Verder werd medegedeeld, dat
zoowel Kaunas als Wilna zich in han
den der Litausche patriotten bevin
den. Naar beweerd werd. is de laatste
Litausche gezant te Berlijn. Skirpa.
tot Litausch staatshoofd gekozen.
Van officieuze zijde te Berlijn wordt
echter volgens het A.N.P. medege
deeld. dat de in het buitenland ver
spreide berichten over de beweerde
uitroeping van een autonomen Litau-
schen staat in Bcrlijnsche politieke
kringen niet worden bevestigd.
Sovjetvloot ill lien Bosporus
Uit. istanboel meldt de S.P.T., dat
de Zwarte-Zee-vloot der Sovjet-Unie
reeds Zondag in den Bosporus, de zee
straat tusschen Europa en Azië. is op
gemerkt. Bijzonderheden zijn echter
niet medegedeeld.
GEVECHT OF
DE
OOSTZEE'
GESCHUTVUUR IN ZWEDEN
GEHOORD
Het Zweedsche blad N y a Dag-
ligt Allehanri a meldt, volgens
cle United Press, dat in den voorgaan-
den nacht en gisterochtend aan de
Zweedsche kust sterke ontploffingen
zijn gehoord, die. naar men gelooft, af
komstig waren van geschutvuur en
luchtbombardementen. Vooral op het
eiland Gotland werd het geluid ge
hoord. doch het- was ook in Stock
holm hoorbaar. Mogelijk zijn de ont
ploffingen van een zeegevecht af
komstig.
SPAANSCH LEGIOEN
GEVORMD
Voor Strijd tegen de
Sov jet Unie
BETOOGING TE MADRID
In Spanje bestaat het plan om een
Spaansch legioen te vormen, dat zal
c'eelnemen aan den strijd tegen de
Sovjet-Unie. meldt de S.P.T. Serrano
Suner, de Spaansche minister van
Buitenlandsche Zaken, heeft het plan
reeds goedgekeurd Het Spaansche
legioen zal waarschijnlijk onder lei
ding van generaal Asuncio staan.
Naar het D N B. verneemt, is Dins
dagochtend te Madrid een groote be
tooging gehouden De betoogers trok
ken tenslotte naar het partijsecreta-
rlaat, waar vooraanstaande persoon
lijkheden. zooals de minister van Bui-
tenlandsche Zaken, aanwezig waren.
Suner hield een toespraak van den
volgenden inhoud
..Kameraden. Dit is geen oogenblik
voor veel woorden. De Falange velt op
dit oogenblik haar vonnis. De Sovjet-
Unie is schuldig, de Sovjet-Unie was
schuldig aan onzen burgeroorlog.
Kameraden. Weest thans indachtig
arm de stem, die u zal roepen. Weest
bereid. Het verslaan van de Sovjet-
Unie is de dringende eisch van
Europa."
Later werd nog betoogd voor de
Britsehe ambassade. Verscheidene
ruiten van het gebouw der ambassa
de werden ingeworpen. De menigte
werd door de politie uiteengedreven.
TEGENSTAND GEBROKEN
DuitschRoemc-cnsche troepen
hebben bij hardnekkige gevechten den
taaien tegenstand van sterke Sov
jet-strijdkrachten gebroken, waarbij
'de bolsjewisten zware verliezen leden.
Aardbeving in Turkije
Naar Radio-Ankara mededeelt, is
ln Turkije een aardbeving gevoeld,
die tien seconden heeft geduurd. De
aardbeving strekte zich over een bui
tengewoon groot gebied uit.
BERLIN-ROM-TOKIO OVER „EUROPEESCHE VOORPOST"
De geschiedenis herhaalt zich
BKITSCH GEBREK AAN NIEUWE
GEDACHTEN
In het. jongste nummer van het tijd
schrift Bcrlin-Rom-Tokio is 'n hoofd
artikel verschonen onder het op
schrift „Europeesche Voorpost", waar
in o.a. het volgende gezegd wordt:
,,De strijd om de veiligheid van
Zuid-Oost- Europa is met den schitte
renden veldtocht op Kreta, welke dit
door de Engelschen voor onneembaar
gehouden eiland in tien dagen tijds
m Duitsch bezit bracht, voltooid. Do
gedachte om van den Balkan naar
het hart van het Europeesch conti
nent op te rukkeh, heeft men moeten
laten varen. Overigens heeft Centraal
Europa in dezen oorlog bewezen vol
doende sterk te zijn om een dergelijke
poging reeds in de kiem te smoren.
Ook dit is weer een bewijs voor de toe
genomen macht van het Duitsehe Rijk
waarvoor in het verleden geen ver
gelijking te vinden valt. Men behoeft
slechts aan den vorigen oorlog te
denken. Ondanks alle inspanning was
het voor het Duitsehe leger van 191(5
tot 1918 niet mogelijk Saloniki te be
reiken cn het Zuidoostelijke front
van den vijand te liquideeren. Ja. nog
meer. van Saloniki uit ontstond in het
najaar van 1918 een van die ontwik
kelingen. welke van buiten af het
verval van November voorbereidden.
Dat- Engeland den aanval van Salo
niki uit ook in dezen oorlog herhaal
de, is geen toeval. Stellig heeft ook ae
onvruchtbaarheid van het denkver
mogen daarbij een rol gespeeld, welke
Churchill en zijn raadslieden altijd
laat probeeren op den weg van 1914
voort te gaan. omdat het hun aan
nieuwe denkbeelden ontbreekt. Be
slissend echter is ook ditmaal weel
de overweging geweest, dat de Balkan,
die een voorpost van Europa is. tot
een ideale invalspoort wordt, zoodra
hij zijn historische taak vergeet of
niet in staat is die taak te vervullen.
In den loop der tijden heeft dit ge
bied altijd weer aantrekkingskracht
uitgeoefend op elkeen, die in Europa
vasten voet wilde krijgen of een aan
val tegen het Europeesche continent
wilde ondernemen. Steeds werd dc
Balkan beschouwd als het ideaal uit
gangspunt voor de uitvoering der
plannen.
DE TURKSCHE INVASIE
De geschiedenis heeft in den loop
der eeuwen dit feit altijd weer onder
streept, cn bevestigd. De grootste in
vasie, die Europa heeft beleefd, n.l.
de Turksche. kwam via den Balkan.
Hadden de Osmanen, toen zij aan hun
veroveringsveldtocht begonnen, ter
stond tegen den keizer en het rijk
moeten strijden, dan had de geschie-
Debat in het Engelsche
Lagerhuis
Uiteeiizettinjien van Eden
OVER DE SAAIENWERKING MET
DE SOVJETS
In het Britsehe Lagerhuis is giste
ren. naar de Engelsche berichten
dienst meldt, een debat gevoerd over
den politieken toestand. Nadat minis
ter-president Churchill in zijn inlei
ding verklaard had, dat hij hoopte neg
in den loop van den zomer een oor
logsconferentie van het Empire bij
een te kunnen roepen, heeft de minis
ter van Buitenlandsche Zaken, Eden
gesproken over de betrekkingen tus
schen Engeland en de Sovjet-Unie.
Uitgaande van de bekende Angelsak
sische propagandastelling, aldus het
D.N.B., dat Duitscliland naar de we
reldheerschappij streeft en ook de
strijd tegen de Sovjet-Unie slechts
oen middel tot dit doel is, herinnerde
Eden er aan, dat reeds in 1933 Enge
land met de Sovjet-regeering te Mos
kou was overeengekomen, een verkla
ring af te leggen, behelzende dat er
geen belangenconflicten in de een of
andere belangrijke kwestie van de in
ternationale politiek tusschen beide
mogendheden bestonden. De toenter
tijd vastgelegde richtlijnen gelden,
zoo verklaarde Eden, thans meer dan
ooit. Engeland heeft bij talrijke gele
genheden in het verleden de moge
lijkheid van een samenwerking met
ae Sovjet-Unie ter tafel gebracht en
mogelijke hinderpalen getracht uit
den weg te ruimen. In dit verband
bestreed Eden desondanks, dat er
eenigerlei overeenkomsten tusschen
Engeland en de Sovjet-Unie betref
fende den Balkan bestaan, doch be
vestigde aan den anderen kant ech
ter het reeds door Churchill verkon
digde feit, dat de Britsehe regeering
met het oog op z.g. aanvalsplannen
van Duitschland zich met Moskou
in verbinding had gesteld „voor het
afwenden van hel gevaar, dat de
Sovjet-Unie bedreigde". Eden per
soonlijk heeft met toestemming van
den minister-president den Sovjet
ambassadeur te Londen aan de hand
van inlichtingen op de hoogte ge
steld en gewaarschuwd. Eden legde
den nadruk op de rol, die de Britsehe
ambassadeur Cripps bij de gedach-
tenwisseling tusschen Moskou en
Londen heeft gespeeld en verklaar
de: Sir Stafford Cripps heeft door
zijn invloed en zijn voorbeeld aan de
Sovjet-Unie het bestaan van den
dringenden wensch der Britsehe re
geering om tot. een normaliseering
der wederzijdsche betrekkingen te
komen, bewezen. Wanneer Cripps
naar Moskou terugkeert, zal hij fun-
geeren als adviseur en leider van de
hulp, die de Britsehe regeering be
reid is thans aan de Sovjet-Unie te
verlcenen. Hierover wordt thans on
derhandeld. De Sovjetregeering heeft
door haar ambassadeur reeds toe
gestemd in het zenden van economi
sche en militaire missies naar dc
Sovjet-Unie.
deuis van Zuid-Oost Europa een heel
anderen loop genomen. Tweemaal in
een tijdsverloop van 150 jaren is de
aanval voor Wccncn, aan de grens van
het Rijk, tot staan gebracht cn terug
gedreven. Doch ook toen zou het nog
twee eeuwen duren, alvorens deze in
vasie geleidelijk weer van het conti
nent. verdween. Bij elkaar liceft zij
500 jaren geduurd en op de geschiede
nis van vele volkeren, ja zelfs op hun
beschaving on hun ontwikkeling, haar
stempel gedrukt, een stempel, dat
vaak thans nog te herkennen valt.
HET PAN-SLAVISME
DojJ'e invasie, welker kracht, gebro
ken is op de macht van het Duitsehe
Rijk, is evenwel met haar laatste res
ten niet daardoor uit Europa wegge
nomen. maar door een nieuwe mo
gendheid. die zich in staat achtte de
erfenis in het Zuidoosten tc aanvaar
den: het tsaristische Rusland. Ook
dit hoopte op den Balkan den weg
naar Europa te vinden. Doch terwijl
nog de Balkan-volken gesteund wer
den in hun vrijheidsstrijd tegen Tur
kije. ontstond er reeds een nieuwe
factor van agitatie, n.l het begrip van
het tsaristische pan-Slavisme. In hot
toeken van dit woord, dat uit de
spraakvèrwantschap munt. slaat, zon
der rekening te houden met het ge
weldige verschil in ras der Balkan
volken met. dc Russen cn andore
Noord-Slaven, is een propaganda be
gonnen. welke in geen enkel opzicht
meer tegen dc Turken, doch recht
streeks cn welbewust tegen Centraal-
Europa zelf gericht was. Het zou mis
plaatst zijn te betwisten, dat die pro
paganda krachtig' was. Zij ondervond,
zooals overigens ook do Turksche in
vasie, den steun van Frankrijk, dat
principieel deelnam aan elke combi
natie, welke gericht was tegen Cen
traal Europa, dus in werkelijkheid te
gen het continent. Zijn aandeel aan
den wereldoorlog Was meer dan aan
zienlijk. Inmiddels is het Pan-Slavis
me met het tsarisme verslagen uit
den wereldoorlog te voorschijn geko
men.
FRANKRIJK'S ROL
In plaats van het Pan-Slavisme,
haalden Frankrijk cn de Volkenbond
de buit binnen. Bijna alle zoogenaam
de Slavische volkeren, met uitzonde
ring van de Russen, werden in het
Fransclie systeem opgenomen. Zij
vormden den grondslag van de Fran
sclie veiligheid en dé politiek van
wraak in de jaren van den wereldoor
log. Ook thans weer speelde het
Zuidoosten een bijzondere rol. Dc in
vasie tegen Midden-Europa, welke in
Frankrijk gesteund werd toen dc in
val door de Osmanen militair, door
het tsaristische Pan-Slavisme politiek
cn ideologisch werd voorbereid, lag
thans in handen van de Quai d'Or-
say. Nog in 1932 verklaarde een Ser
vische minister-president in een
openbare rede, dat Zuid Slavië an
derhalf millioen soldaten telde, waar
tegen men minstens acht millioen man
zou moeten opstellen, wanneer men
iets wilde beginnen.. In April 1941
hebben eenige Duitsehe divisies aan
deze dwaling een einde gemaakt En
geland nam in 1938 de leiding op
zich in de omsingelings-politiek en
aan Frankrijk werd in het Westen en
Oosten nog slechts de rol toebedeeld
van uitvoerend orgaan der Britsehe
aanvals-politiek. Frankrijk werd vol
komen uitgeschakeld met de militaire
ineenstorting cn de capitulatie van
Compiègne. Nog eenmaal heeft En
geland evenwel het oude plan-Briand
van November 1914 ter hand geno
men om zich „den weg naar het hart
van den vijand te banen". Grieken
land wist het geleidelijk cn Zuid-Sla-
vië met drastische middelen voor zich
te winnen. Het wist zich echter geen
weg meer te banen, doch moest een
dor verschrikkelijkste nederlagen in
de oorlogsgeschiedenis ondergaan*
Het heeft, gespeeld en verloren, even
als op het andere oorlogstooneel. Zoo
is de Balkan weer geworden tot Euro-
peeschen voorpost. Niemand kan er
meer aan denken <ien Balkan als in
valspoort te gebruiken, noch voor di
visies, noch voor slagwoorden. De
Balkan is teruggekeerd tot Europa.
Hier zal hij zijn ontwikkeling vinden
tot een betere toekomst. De Balkan
heeft veel in te halen en zal daarbij
op hulp kunnen rekenen.
BINNENLAND
BOODSCHAP VAN HET
DUITSCHE EPISCOPAAT
OVER DEN STRIJD TEGEN HET
BOLSJEWISME
Het Duitsehe episcopaat heeft op
24 Juni den geestelijken van alle dio
cesen een boodschap doen toekomen,
waarin de strijd tegen de Sovjet-Unie
een strijd voor het christendom der
geheele wereld wordt genoemd. De
geestelijken krijgen opdracht op de
komende Zondagen in hun preeken er
op te wijzen, dat het Christendom
juist in het bolsjewistische Rusland
blootgesteld is geweest aan wreede
vervolgingen. In leidende katholieke
kringen spreekt men er van. dat het
Duitsehe episcopaat binnenkort In
uitdrukking zal brengen, dat de ka
tholieke kerk van Buitschland met
een boodschap aan den Führer tot
woord en daad den gigantischen strijd
tegen het bolsjewisme na ondersteu
nen, zoo meldt het D.N.B.
KONOJE BIJ DEN KEIZER
In aansluiting op een kabinetszit
ting heeft de Japansche minister-pre
sident, Konoje, zich naar het keizer
lijke paleis begeven, waar hij den
keizer in een bijzondere audiëntie ver
slag uitbracht. In het departement,
van Buitenlandsche Zaken hadden de
Italiaausche en de Sovjet-ambassa
deur een onderhoud met Matsoeoka.
DIEFSTALLEN TE LAREN
Tijdens dc St. Jansprocessic te
Laren (N.H.) heelt een insluiper gc-
b'.uik gemaakt van de afwezigheid
der bewoners van perieel Melkweg
54. De bewoners hadden twee ramen
op de benedenverdieping ios ran la-
Ier staan, waardoor de insluiper ge
makkelijk binnen kon komen. Deze
heeft daarna liet huis doorzocht cn
op de bovenverdieping, welke bc-
v.cond werd door den heer A. uit Am
sterdam. een bedrag van f1300 ge
stolen. Dit bedrag was geborgen in
een portefeuille, die in een hoed was
neergelegd.
Terzelfder tijd beeft een laugvin-
ger zijn slag geslagen in het café
van hotel Hamdorff, waar de heer S.
uit Blaricum zijn fototoestel, ter
waarde van f 200 had neergezet.
Toen deze na eenige oogenblik ken
terugkeerde, was het toestel ver
dwenen.
ONDERWIJS
ACADEMISC HE EXAMENS
Amsterdam. Gepromoveerd lot. dor-
lnr in «le lettere» en wijsbegeerte de
lieer A. J\ Miivs. geboren ie Hilversum.
Tilburg. - Geslaagd voor rand. r\.
oeoii. wetenschap, L. T. M Hoela ars.
Voorburg; C. Ci. N. van Hussel, Sehiin-
dol: A. li. A. N ij dam. Wagcnïngon.
cn K. J. Wcilcr, Soerabnja.
Den Haag. Clir. Kweekschool. Ge
slaagd dc boeren 11. W. Hosma on A II.
Janssen, en de «lamos C. M. Rruyn. N.
de Gan.v Fortman on A. M. van Geest.
Amsterdam. K.K. Kweekschool.
Geslaagd mcj. J. J. E. Schoonderwoord,
Loosduincn.
Gepromoveerd lot doctor in dc lotto-
ren en wijsbegeerte, dc lieer G. Kuiper,
geboren Ie Zwartsluis.
Amsterdam. Geslaagd voor doet.
cx. Xederland.sehe laai en letterkunde,
^uin laudc, mei. J. M. Hulshöff: doet.
Fransche taal cn letterkunde, do
lieer W. J. Schuyt: eand. cx. idem, moj.
•T. B. tleukcis: eand. ex. rechten, moj.
E. Aehamhart. cn de hoeren R. Kuiteit.
M. J. Koolhaas, H. Ottervauger en L.
de Vries.
Groningen. bevorderd tot doctor
in ile wis- en natuurkunde, de lieer H J.
Oil hof, geboren tc Tjamsweer.
ROOSEVELT OVER DEN
TOESTAND
DE HULP AAN ENGELAND
In een persconferentie heeft pre
sident Roosevelt, volgens het D N B
verklaard, dat men de Sovjet-Unie
zooveel mogelijk export-licenties zal
vrrleenen. Evenwel kon de president
nog niet overzien wat er in de' Ver.
Staten voor export beschikbaar is.
Overigens heeft bij nog steeds geen
berichten uit Moskou en weet hij dus
niet, wat de Sovjet-regeering wenscht.
„Zou er een verlanglijst in de Ver.
Staten worden ontvangen zoo ver
volgde Roosevelt dan is het altijd
nog de vraag, of wij spoedig kunnen
leveren, aangezien wij ook bezig zijn
met de bewapening voor Engeland en
de Ver. Staten. Vele orders zijn nog
niet uitgevoerd en men kan de volg
en de daarvan niet wijzigen ten na-
cleele van Engeland. De in de Ver.
Staten begonnen werfcampagne om
Amerikacmsche technische deskundi
gen naar Engeland te sturen verdient
a'len steun, want de Britsehe regee-
ïing heeft verzekerd, dat dez-s tech
nici niet gebruikt zullen worden in
oen strijd, en dat zij naar de Ver.
Staten kunnen tcrugkeeren, indien
zii daartoe wel gebruikt zouden wor
den. Het sturen van zulke technici is
niet in tegenspraak tot de bepalin
gen van de neutraliteitswet". Roose
velt zeide te weten, dat noch Canada,
noch Engeland van de Noord-Ameri
kanen een eed van trouw verlangt, en
dat daarom elke Amerikaan het recht
heeft, tot het Engelsche leger toe te
treden.
Clandestiene Handel
is Diefstal
ORDE
IN I)E VOEDSELVOORZIENING
Dé leider van hot Nederlandsch
Agrarisch Front- maakte het volgende
bekend aan dc aangeslotenen bij het
N.A.F.:
Er wordt niet gerantsoeneerd, om
dat er levensmiddelen te veel zijn.
Rantsoeneeren betcekcnt: eerlijk
verdoelen.
Zij. die clandestien „handelen" in
levensmiddelen, stelen dus van
hetgeen eerlijk moet worden ver
deeld onder alle Nederlanders.
Stelen is onwaardig, onwaardigen
kunnen geen plaats innemen in het
N.A.F.
Hieruit vloeit voort dat:
lc. Iedere aangeslotene bij het
N.A.F. van wien mocht komen vast
te staan, dat hij deelneemt aan frau
duleuze handelingen met betrekking
tot de levensmiddelen voorziening
zonder meer en voor goed uit onze
rijen wordt verwijderd.
2c. Alle aangeslotenen tot taak
hebben zich persoonlijk ln te zetten
in den strijd tegen zulke onregelma
tige handelingen.
KANTTEEK FN INC
DE OORLOG IN DE LUCHT
22 ENGELSCHE VLIEGTUIGEN
NEERGESCHOTEN
In de luchtgevechten van Maandag
werden aan het Kanaal bij elkaar 22
Britsehe vliegtuigen neergeschoten.
Het gemelde voorloopïge resultaat van
18 neergeschoten toestellen wordt
hiermede dus met 4 verhoogd, zoo
meldt het D.N.B.
AANVAL OP CONVOOI
In den nacht van Maandag op Dins
dag zijn aan de Noordzeekust twee
Britsehe gevechtsvliegtuigen door
Duitsch marinegeschut neergehaald.
Op 32 Juni trachtten Britsehe ge
vechtsvliegtuigen ter hoogte van Tri
polis voor de kust van Noord-Afrika
een beschermd convooi aan te vallen.
De aanval mislukte door het krachtige
afweervuur. De Engelschen konden
hun bommen niet richten. De bommen
vielen ver van de schepen in zee. Een
Britsehe bommenwerper werd neerge
schoten.
DANSVERBOD TN DUITSCHLAND
Het dansverbod, dat gedurende
enkele dagen was opgeheven, is. naar
dc S.P.T. meldt, in Duitschland weer
van kracht geworden.
GEHAMSTER IN BELGIë
In Oost-Vlaanderen heeft de Duit
sehe veldgendarmerie deelgenomen
aan het doorzoeken van verdachte
voertuigen. Het. gelukte haar o.a. ook
de auto van eon vroegeren bekenden
Belgischen renner aan te houden,
die 15.000 eieren, 260 konijnen, vele
kippen, eenden en ganzen vervoerde
In de gemeente Gooig werden zelfs
tijdens een huiszoeking bij den bur
gemeester gehamsterde voorraden
levensmiddelen ontdekt.
Begraafplaats van 25 Eeuwen
geleden
OPGRAVINGEN BIJ ZELHEM
Dr. Bursch uit Leiden heeft bij
Zelhem (Geld.), opgravingen gedaan.
Daarbij Ls in de buurtschap Potte n-
bult een begraafplaats bloot gelégd
van 2500 jaar geleden. Het woord
„pottenbult" wijst or reels op, dat in
dit heuvelachtige heideterrsin, dat
begroeid is met dennen en berken,
voortdurend groots partijen scherven
werden gevonden in den vorm van
urnen, pijlen uit het stecnen tijd
perk 'en andere voorwerpen, welke
vlak onder de heide liggen. Dit feit
heeft tot het nadere onderzoek ge
leid.
Dc Engelsche Luchtaanvallen
op ons Land
8 LICHT GEWONDEN
In den vorigen nacht hebben en
kele Engelsche luchtaanvallen op ons
land plaats gehad. De aangerichte
schade is gering. Van een aantal hui-
ren werden de ruiten gebroken. Door
bomsplinters werden 8 personen Jicht
gewond.
Grasdrogerij uitgebrand
Een felle brand heeft gisteren de
pas in bedrijf genomen installatie
van de coöperatieve grasdrogerij te
IJsselstein in de asch gelegd.
De brand is ontstaan in de voor
drogerij, vermoedelijk als gevolg van
het feit. dat het gras te droog is ge
weest en daardoor ontvlambaar. Het
vuur greep snel om zich heen en
voordat de brandweer met twee
stralen het vuur meester was gewor
den. had het de inrichting reeds
grcotendeels vernield. Tien arbeiders
zijn hierdoor zonder werk gekomen.
Bij het blusschingswerk. heeft een
arbeider verwondingen aan de armen
opgeloopen, doch overigens kwamen
geen persoonlijke ongevallen voor.
Het bedrijf is tegen brandschade ver
zekerd.
OVER HET
ZWIJGEN
NED. ARBEIDERS IN
DUITSCHLAND
Vergoeding Hij ongevallen
Het Ned. Perskantoor te Berlijn
meldt:
De Duitsehe minister van Binnen-
landsche Zaken heeft bepaald, dat in
Duitschland werkende buitenland
sche arbeiders, die door een bedrijfs
ongeval mochten worden getroffen,
op grond van de bepalingen, die voor
Duitsehe arbeiders gelden, behandeld
zullen worden en schadevergoeding
zullen krijgen.
Verder is in overleg met het opper
bevel der Weermacht bepaald, dat
het stoffelijk overschot van buiten
landsche werklieden, die in Duitsch
land tengevolge van een bedrijfson
geval mochten zijn overleden, vol
gens de bepalingen, die voor binnen-
landsche arbeiders gelden, naar de
oorspronkelijke woonplaats zal wor
den vervoerd en aldaar ter aarde zal
worden besteld. De kosten worden uit
rijksmiddelen voorgeschoten en zul
len later door het bevoegde „Versor-
gungsamt" moeten worden terugbe
taald. Iedere nationaliteit wordt door
een bijzonder „Versorgungsamf- be
handeld. Voor N b d e r 1 a n dsche
arbeiders is, evenals voor Belgische,
het ..Versorgungsamf' te Aken be
voegd verklaard. Voor ongevallen, die
vóór 1 October 1940 geschiedden, kan
geen vergoeding worden gegeven.
IN DRIFT MET HET MES
GESTOKEN
Te Langerak. gemeente Doetin-
chem, heeft Zondagavond een clubje
jongelui, dat aan den weg stond, aan
een zekeren S. cn diens vrouw, die
daar per rijwiel passeerden, iets na
geroepen. S. maakte zich daarover
zoo woedend, dat hij van de fiets
sprong en den 25-jarigen Schel met
zijn zakmes in den buik stak, aldus
de N.R.C. Direct ontboden genees
kundige hulp achtte overbrenging
naar het ziekenhuis tc Doetinchcm
noodzakelijk. Gistermorgen is het
slachtoffer overleden. S., die direct
gearresteerd werd, is naar Arnhem
overgebracht.
Gr. F.r is iets verhevens in het
zwijgen. Dit is het verhevene: dat
het dc majesteit van de stilte heeft.
En het is dc stilte, waarin een
mensch zich 't diepst bewust wordt.
Het zwijgen is: dc Intimiteit met
het eigen hart. Daar, waar de inner
lijke ontroeringen een mcnsch bewo
gen maken, daar is het zwijgen hoog,
omdat het beheersching beteekent.
Het zijn slechts dc grootsten onder
de dichters, die in den bcheerschten
vorm van het vers vermogen uiting
te geven aan dat, wat het hart
raakt. Al het andere dreigt naar een
overdaad van woorden.
Woorden, die tic overleggingen van
het hart bloofc geven, zonder reserve
en in hun veel-
heid hol worden
van klank. Woor
den, die als een
zware galm han-
gen blijven tusschen de nissen van
een kerk. Het zwijgen doet. het hart
op slot. Overal waar een teveel aan
woorden is, is een tekort aan ge
dachten.
Zwijgen is dc klankbodem van het
denken. De denker kraamt zijn wijs
heid niet uit en heeft geen behoefte
aan den uitlaat van dc tong. De den
ker leeft met den zwijger in groote
gemeenschap. Zij vinden hun bevre
diging in dc bewustwording van het
leven, dat zich in zijn veelheid aan
hen openbaart, niet om zich prijs te
geven aan vertoon, maar om door
dacht te worden.
1-Iet zwijgen is de innerlijke rust,
die noodig is voor dc aandacht. Er is
geen zuivere open aandacht, waar
het spreken zich voortdurend in
mengt met eigen mcening en eigen
overtuiging. Stort uw hart niet uit
aan een mensch. die tc veel woorden
heeft. Al uw diepe verborgenheden
worden op de vleugelen van die
woorden weggedragen, de wereld
door. Dcc uw biecht aan hem, die een
zwijger is. Want dc zwijger heeft dc
stilte om zich heen, waaraan ge uw
hart prijs kunt geven.
Er zijn menschen. die niet lezen
kunnen, omdat zij niet zwijgen kun
nen; menschen, die zelfs met een
boek in handen, zich met hun woor
den mengen in de gedachte van den
schrijver.
De zwijger, die leest, luistert en
wacht zich voor eigen inmenging. Hij
gunt zichzelf door te zwijgen, door
innerlijk stil tc zijn, de gelegenheid,
om de gedachten van een ander op
zich tc deen Inwerken. Daarom is de
vrucht van veel lezen voor heel veel
menschen bestoven, vóór zij het zich
realiseeren en wordt zij slechts voor
enkelen tot plukkensrijpheid ge
bracht.
Het. zwijgen is dc drager van het
weten. Zij, die veel weten, weten ook
te zwijgen, Het spreken ligt meestal
aan de oppervlakte. Het spreken is
een tasten naar het weten. Het zwij
gen is een bezitten van de weten
schap. Om goed te zijn, heeft een
dichter eens gezegd, moeten we veel
begrijpen. Zou dat niet aldus te ver
volgen zijn: veel begrijpen is: veel
zwijgen?
Verwar dit zwijgen niet met ver
zwijgen. Verzwijgen heeft het ver-
bodene tot basis'. Verzwijgen is het
verstoppen van een hinderlijk weten.
Verzwijgen doet dc mensch, die veel
spreekt en het kost hem moeite,
want hij zoekt naar uitwegen voor
zijn met weten te zwaar belast ge
moed.
Er zijn menschen, die geen schat
kamer hebben en maar leven van
het ééne woord op het andere. Men
schen, die innerlijk niet rijk zijn,
verraden hun armoede door overdaad
aan woorden. Zij spreiden hun „we
ten" ten toon, omdat zij willen pra
len met het weinige, dat ze bezitten.
De zwijger praalt niet, juist omdat
hij weet.
Daar is ook een drukkend zwijgen,
dat wij kennen onder de benaming
van een pijnlijke stilte.
Dat ii' de stilte, die wij niet dragen
kunnen, omdat de waarheid naar
buiten treedt. Het drukkende zwij
gen is de vrees om aan het kristal
te tikken, wetende dat dan de barst
vernomen wordt. Dan vragen we
naar het. verlossende woord. Dat ls
niets anders dan te vragen om het
vonnis. De menschen met veel woor
den, maken het mild met dat vonnis
en scheppen den waan, waarin we
dan toch zoo graag gelooven, omdat
hij onzen aftocht dekt.
Maar de groote zwijger, die, dan
eindelijk spreekt, vonnist hard en
meedoogenloos. En eindelijk is daar
nog het zwijgen, dat als een mantel
dei- liefde dc dingen bedekt. De tact
van het zwijgen is een levenskunst,
die maar weinige menschen ver
staan. Het zwijgen Is in al zijn vor
men hoog. omdat het een macht is.
Een macht, die niet buigt voor de
dwingelandij, zelfs niet van de liefde.
Een macht ook, die niet tyranniseert
uit bewuste overmacht. Men zegt
wel: zwijgen als een graf. Alleen zij,
die weten hoe een graf spreken kan,
weten hoe hoog dit zwijgen is.
Wie leert zwijgen, leert denken. En
wie leert denken, leert leven.
