AMEPSFOOETSCHE (€11 PANT
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN DE GELDERSCHE VALLEI
Finland in den Maalstroom
Onverminderd woedt de Strijd
tegen Engeland voort
Nieuwe Distributiebonnen
ABONNEMENTSPRIJS
bij vooruitbetaling
Per week 0.16
Per 3 maanden 2.05
Per post per kwartaal 2 25
Losso nummers 0.06
Administratie Telefoon 6289.
Na 6 uur 6695. Giro 66362.
Red.: Tol. 6731. Na 6 uur 6137.
ADVERTENTIES
bij vooruitbetaling
Losse regelprys 0.25
Kleine advert. „Doelpunten")
Hoogstens 20 woorden 10.55
Elk woord meer 10.05
4 keer l.d. Dagbladed 1 duboele
2 keer l.d. Anderd. ed prijs
VRIJDAG 27 JUNI 1941
HOOFDREDACTEUR: F. W. M. HALEWIJN, AMERSFOORT.
UITG.: N.V. DRUKKERIJ ONNES, v.h. BLANKENBERG Zn., SNOUCKAERTLAAN 9. 55e JAARG.
OPROEP VAN PRESIDENT RYTI
v De stad Turku gebombardeerd
Het D.N.B. meldt uit Helsinki: De
president der Finsche Republiek, Ry-
ti, heeft gisteravond een radio-toi
spraak gericht tot het Finsche volk,
waarin 'nij in zijn inleiding verklaar
de, dat het vredelievende Finland op
nieuw het doel van een wreeden aan
val is geworden.
Onmiddellijk na het uitbreken
van den oorlog tussehen Duitsch-
land en de Sovjet-Unie is de Fin
sche grens herhaaldelijk door dc
Sovjet-Unie geschonden. Het pro
test, dat hierover werd inge
diend, was tevergcefsch. Sedert
gisteren hebben de strijdkrachten
van de Sovjet-Unie, zoo verklaar
de president Ryti, zonder zich om
verdragen te bekommeren en zon
der oorzaak, op aanwijzing van
haar rcgccring, uitgebreide oor
logshandelingen in alle dcelcn
van het land, vooral tegen open
dorpen en vreedzame inwoners ge
pleegd. Nauwelijks 19 maanden na
den eersten aanval is zoodoende
onze tweede verdedigingsstrijd
begonnen. Dc nieuwe aanval van
de Sovjet-Unie op Finland vormt,
als het ware het sluitstuk van een
politiek, die na den vrede van
Moskou beoogde de zelfstandig
heid van ons land te vernietigen
en ons volk in slavernij te bren
gen.
Dc president der Republiek gaf ver
volgens een nauwkeurige opsomming
van dc verschillende door de Sovjet-
Unie togen Finland gerichte intrigues
en maatregelen, zooals medegedeeld
in het Finsche Blauw-Witboek. Onder'
verwijzing naar de vergeefsche pogin-
gen van cie Finsche regeering om met
den Oostelijken buur tot een verge
lijk tc komen, zeidc dc president
voorts, dat de liefde voor den vrede
en de wil tot vrc-dc van het Finsche
volk zijn afgestootcn op het voorne
men van de Sovjets, de zelfstandig
heid van Finland lc vernietigen, het
zij door binnenlandsche omwentelin
gen en moeilijkheden, hetzij door ge
welddadige verovering van het land.
President Ryti legde den nadruk op
den plicht van Finland om zich thans
te verdedigen met alle ter beschikking
slaande moreele en militaire midde
len. Hij wees op het eensgezinde front,
dat zich vanaf de IJszee tot aan de
Zwarte Zee tegen dc Sovjet-Unie
heeft gevormd en gaf uiting aan zijn
geloof in de overwinning en zijn ver
trouwen in de Finsche weermacht en
haar veldmaarschalk Mannerheim.
President Ryti besloot zijn toe
spraak met dc volgende woorden:
„De eeuwen hebben bewezen, dat
op de plaats, waar ons het lot
heeft geplaatst, geen blijvende
vrede te bereiken is. Steeds staat
ons een druk van het Oosten in
den weg. Om dezen druk t'e ver
lichten, om de eeuwige bedreiging
te verwijderen en om de komende
geslachten een gelukkig en vreed
zaam leven te waarborgen, strij
den wij onzen verdedigingsstrijd".
TWEE WOONWIJKEN VERNIELD
Turku is gisteren hevig door de
Sovjet-luchtmacht gebombardeerd. Er
zijn vele branden uitgebroken. Ook
het slot te Turku werd getroffen,
doch hier is de schade onbeteeke-
nend. Zooals men zich zal herinne
ren, is Turku ook in den oorlog van
1939—1940 zeer door Sovjet-luchtaan
vallen geteisterd. Nader wordt be
kend, dat 7 personen gedood en 27
gewond werden; o.m. werden arbei
ders op weg naar hun werk met bom
men bestookt. De Finsche jagers ver
dreven de Sovjet-Russische bommen
werpers en verhinderden een tweeden
aanval. De aanval werd verricht in
drie golven, waarbij in totaal 38 toe
stellen boven de stad verschenen.
„De wandaden van de Sovjet-vlie
gers worden voortgezet, de bolsjewis
ten bombardeeren Helsinki", zoo lui
den de geweldige opschriften in de
Finsche kranten.
Het verwoestende bombardement
op Turku heeft volgens dc bladen
ononderbroken 2i uur geduurd,
waarbij naar het blad 11 p a S a-
nomat schrijft, twee woon
wijken volkomen vernield zijn.
Omtrent het aantal slachtoffers zijn
nog geen definitieve cijfers ontvan
gen. Het. zelfde blad schrijft over de
afgelegde verklaring van den minis
ter-president Rangell voor den Rijks
dag: „Ons recht en onze onwrikbare
nationale plicht is het thans ons met
alle ter beschikking staande militaire
middelen te verdedigen. Ons volk
talmt geen oogenblik om deze taak
aan te vatten, zooals het er ook in het
najaar van 1939 niet voor terug
schrikte alleen te strijden tegen een
veelvoudige overmachc".
MEDEDEELING
VAN DUITSCHE ZIJDE
„De positie van Finland is opgehel
derd". Dit antwoord heeft men op het
Duitsche ministerie van Buitenland-
kschc Zaken in de Wilhelmstrasse ge
geven op desbetreffende vragen van
vertegenwoordigers der buitenland-
sche pers. Nadat gisteren, zoo voegde
men hieraan toe, bommenwerpers en
troepen der Sovjet-Unie Finsch ge
bied hadden aangevallen, is het Fin
sche leger thans aangetreden ter be
scherming van het Finsche grondge
bied en aan de zijde van Duitschland
overgegaan tot den tegenaanval op de
Sovjet-Unie.
Finsch Blauw-Wit
boek
STEEDS NIEUWE EISCHEN
GESTELD
199 GRENSSCHENDINGËN
In het heden verschijnende Finsch
Blauw-Witboek over «de verhouding
tussehen Finland en de Sovjet-Unie,
zooals deze is geworden na het slui
ten van den vrede van 12 Maart 1940,
wordt in een samenvattende inlei
ding erop gewezen, dat het streven
der Sovjet-Unie niet tevreden was
met de voorwaarden van het vredes
verdrag en al naar den algemeenen
toestand steeds verder ging. In ver
scheidene documenten wordt vervol
gens uiteengezet, hoe dc verschillende
phases van den Sovjet-druk tot ont
wikkeling kwamen. Onmiddellijk na
het sluiten van den vrede verzetten
de Sovjets zich ten scherpste tegen de
vorming van een Noordsch defensief-
verbond. Zij presten Finland den aan
leg van den Salla-spoorwcg te be
spoedigen. hetgeen er op neerkwam,
de militaire aanvalsgëreedheid van
de Sovjets op Finsch gebied te ver
volmaken. Op de afgestane gebieden
en het pachtgebied van Hangoe kwam
er geen einde aan de aanvullende
.eisctien, tot schadeloosstelling der
Sovjets. Wanneer Finland een offer
had gebracht, werden terstond nieuwe
cischen gesteld. Het betrof daarbij ma
teriaal. fabriekslnstallaties. gebou
wen, werkzaamheden tot schadeloos
stelling, e.d.
Bij de afbakening van de grens
trachtten de Sovjets alle hangende
kwesties te hunnen gunste uit te leg
gen en zoo mogelijk verdere gebieds-
concessies te verkrijgen. In, het voor
jaar van 1940 kwam toen als verras-
Op het strijdtooneel bij Tobroek. Generaal Rommel, de conimandcerende
corps, bezichtigt de voor Tobroek buitgemaakte Engclsche tanks.
generaal van het Duitsche Afrika-
(Holland).
sing de eisch tot demilitarisecring
der Aalands-eilanden. Ten behoeve
van controle stelden de Sovjets den
eisch, dat consulaten zouden wor
den opgericht op verschillende plaat
sen en met een groot personeel.
Dc mijnen van Petsamo
De Sovjets probeerden vervolgens
het beheer over en de productie van
de nikkelmijnen van Petsamo te krij
gen. In den zomer van 1940 tracht
ten de Sovjets onder den dekmantel
van het oprichten eener organisatie,
die zich zelf „Vrienden van Finland
en de Sovjet-Unie" noemden, com
munistische propaganda te organisee-
ren en stakingen te provoceeren. Vap
officieele Sovjetzijde werd getracht
de maatregelen van de Finsche regee
ring' om een einde te maken aan deze
binnenlandsche agitatie te verhinde
ren. Laat in den zomer dwongen de
Sovjets, onder bedreiging, een lid van
de regeering af te treden. De Sovjets
konden ook niet nalaten zich te men
gen in de Finsche presidentsverkie
zingen van Dec. 1940. In Januari '41
maakten de Spvjets een einde, aan
de in het handelsverdrag opgenomen
voorwaarden betreffende den uitvoer
van vele belangrijke en reeds gekoch
te goederen naar Finland. Het leven
in Finland was tot het najaar van
1940 gekenmerkt door de voortduren
de verwachting van een Russische in
vasie. In den tijd tussehen het sluiten
van den vrede en de tegenwoordige
crisis was Finland gedwongen 199
maal te protesteeren tegen grfens-
schendingen.
Japan onderhandelt
met Ned.-lndië
OVER LEVERING VAN G'OPRA UIT
NIEUW-GUINEA
De Japansche regeering onderhan
delt met de regeering van Neder-
landsch-Indië over de levering- van
copra uit Nieuw-Guinea aan Japan,
aldus seint Europapress uit Tokio. De
Japansche copramarkt heeft in den
laat sten tijd sterk aan beteckenis
gewonnen. Ten einde de ontwikkeling
verder te bevorderen, heeft een van
de grootste Japansche reederijen het
voornemen nieuwe schepen voor het
vervoer in dienst te stellen.
Vijandelijke Vliegtuigen
boven Duitschland
GNbETEEKENENDE SCHADE
Britsche vliegtuigen vlogen in den
afgeloopen nacht naar Sleeswijk-Hol-
stein en naar het Rijnsch-West-
faalsche industrie-gebied. Zij wier
pen op verschillende plaatsen luk
raak een aantal bommen, die eenige
materieele schade van niet-militairen
aard en geringe verliezen aan men-
schenlevens veroorzaakten. Nacht
jagers schoten een vijandelijk toestel
omlaag.
DE ADMIRAL SCHEER BEHOUDEN OP ZIJN
BASIS TERUGGEKEERD
Hulpkruiser verloren gegaan
Duitscli Weermacht bericht
Het opperbevel der Duitsche weer
macht maakt bekend, d.d. 26 Juni: In
het Oosten zijn ook gisteren de ope
raties te land en in de lucht systema
tisch voortgezet. Nadat de beslissin
gen in tal van grensslagen te onzen
gunste zijn gevallen, teekenen zich
operatieve successen van grooten om
vang af. In het Westen wordt de
strijd tegen Groot-Brittannië met
succes voortgezet. Duikbooten vielen
in het Noorden van den Atlantischen
Oceaan op de scheepvaartwegen naar
het Britsche eiland convooien aan,
welke door een groot aantal torpedo
boot jagers zwaar werden beveiligd.
Verdere aanvallen waren gericht op
afzonderlijk varende schepen. In het
geheel werden 8 koopvaarders, met in
totaal 48.800 ton, tot zinken gebracht.
Dc zware kruiser Admiral
Scheer is, onder commando van
kapitein ter zee Krancke, na
langdurige succesvolle actie in het
Noorden en Zuiden van den At
lantischen Oceaan op een Duitsch
steunpunt teruggekeerd. Ilij heeft
daarbij, zooals reeds vroeger be
kend is gemaakt, in totaal 152.000
ton, o.m. een heel convooi van
18.000 ton, tot zinken gebracht. De
hulpkruiser Pinguin, die ter be
lemmering van den vijandelijken
handel in overzeesche wateren in
den strijd was gebracht, is in den
Atlantischen Oceaan in een ge
vecht met den veel sterkeren
Britschen zwaren kruiser Cornwall
verloren gegaan. De commandant
en het grootste deel der beman
ning vonden na lieldhaftigen
strijd den dood. Een deel geraakte
in gevangenschap. Dc kruiser
Cornwall werd bq^chadigd. In een
actie- die maandenlang heeft ge
duurd, heeft deze hulpkruiser,
onder bevel van den kapitein ter
zee Krüder, den Atlantischen
Oceaan en den Indischen Oceaan
bevaren en ruim 140.000 ton
scheepsruimte 'der vijandelijke
koopvaardij tot zinken gebracht
en een groot aantal koopvaarders
met waardevolle lading opge
bracht, die inmiddels op Duitsche
steunpunten zijn aangekomen. In
totaal heeft deze roemrijke en
succesvolle kruistocht geleid tot
het verlies van bijna 200.000 ton
scheepsruimte der vijandelijke
koopvaardij.
In den strijd tegen de Britsche aan
voeren heeft het luchtwapen voor de
Oostkust van Engeland een koopvaar
der van 1500 ton tot zinken gebracht
en met bommen treffers geplaatst op
een tweeden grooten koopvaarder.
In de lucht
Britsche formaties gevechtsvliegtui
gen en jagers hebben ook gisteren bij
aanvallen zonder effect op de bezette
gebieden in het luchtruim van Calais
zware verliezen geleden. Jagers scho
ten 21, het luchtafweergeschut haal
de 5 Britsche jagers neer. In den af
geloopen nacht zijn luchtaanvallen
gericht op havens aan de Engelsche
Zuidkust. Bij goed zicht op den grond
werd in de door luchtaanvallen reeds
op verstrekkende wijze vernielde in
stallaties van de ravitailleeringshaven
Southampton een reeks branden ver
oorzaakt. Duitsche duikbommenwer
pers hebben op 24 Juni in de wateren
bij Tobroek Britsche vlootstrijdkrach-
ten aangevallen en een lichten krui
ser en een tankschip tot zinken ge
bracht. Een zware kruiser kreeg een
bomtreffer. Gisteren hebben Duitsche
formaties gevechtsvliegers met suc
ces militaire doelen in Haifa aange
vallen.
Engelsche aanvallen
Zwakke Britsche afdeelingen ge
vechtsvliegtuigen hebben in den af
geloopen nacht enkele brisant- en
brandbommen in het Noord-Duitsche
kustgebied neergeworpen. In een
kamp werden verscheidene krijgsge
vangenen gedood of gewond. Nacht
jagers schoten twee van de aanval
lende Britsche vliegtuigen neer.
Van 15 tot 25 Juni werden 136
Britsche vliegtuigen neergescho
ten en wel 117 in luchtgevechten
en door nachtjagers, 14 door af
weergeschut en 5 door eenheden
der marine. In denzclfdcn tijd
gingen in den strijd tegen Groot-
Brittannië 35 eigen vliegtuigen
verloren.
Sovjets tot Defensieve
houding gedwongen
Operatie-gebied beheerscht
door Duitsche vliegers
Ter aanvulling op bovenstaand
Duitsch weermachtbericht wordt aan
het D.N.B. gemeld: De gevechten aan
het Oostelijk front vcrloopen nog
steeds volgens do plannen, ofschoon
de Sovjet-troepen steeds weer trach
ten taaien tegenstand te bieden tegen
het gewicht van den Duitschen aan
val. Het verloop tot dusverre wordt
het beste gekenmerkt, op den grond
door voortdurend terugdringen van de
Sovjetroepen en hier en daar opruk
ken van Duitsche snelle troepen, ge
volgd door infanterie tot diep in het
land van den vijand, in de lucht door
een voortdurende krachtige aderlating
van het luchtwapen der Sovjets,. Zij
had tengevolge dat het luchtruim
boven het operatiegebied beheerscht
wordt door het Duitsche luchtwapen
en dat de formaties Sovjetvliegers een
defensieve houding hebben aange
nomen. De weermachtberichten sedert
22 Juni doen zien, dat ook aan de
andere fronten de strijd voortgaat.
Opmerkelijk is de voortdurende herha
ling van aanvallen van Britsche ge
vechtsformaties op de Kanaalkust-,
waaruit blijkt, dat het optreden van
het. Duitsche luchtwapen in het Oos
ten niet heeft geleid, zooals de Brit
sche leiding veronderstelde, tot een
ontblooting van het Westelijk front.
Zoon steekt zijn
Vader neer
FAMILIEDRAMA TE HALSTEREN
In het gezin van den 40-jarigen
.T. van den B. te Halsteren (N.Br.)
heeft zich gisteravond een drama
afgespeeld, dat dezen man het
leven heeft gekost. Er heerschte
oneenighcid tussehen man en
vrouw, waarover de 18-jarige zoon
G. van den B. zich zoo driftig
maakte, dat hij zijn vader met
twee messteken, een in het hoofd
en een in de hartstreek, het leven
benam.
De jeugdige dader, die als een op
passende jongen bekend staat en veel
berouw over het gebeurde toonde,
heeft den dokter gewaarschuwd en
heeft zich ter beschikking van de po
litie gesteld, die hem in voorloopigc
bewaring heeft genomen.
De getroffene laat 7 kinderen ach
ter, van wie G. de oudste is.
DE MANIFESTATIE TE
AMSTERDAM
VOLDOENDE VERKEERSMIDDELEN
Naar wij van bevoegde zijde ver
nemen, kan er op gerekend worden,
dat voor degenen, die met speciale
treinen van de DuitschNederland-
sche samenkomst te Amsterdam naar
hun woonplaatsen terugkeeren, vol
doende verkeersmiddelen ter beschik
king zullen staan. Desbetreffende be
sprekingen zijn gehouden met de
hiervoor in aanmerking komende
tram-, autobusondernemingen e.d.
Stoomschepen voor de
Visscherij
CREDIETEN VOOR DE UITRUSTING
Van bevoegde zijde deelt men ons
mede, dat van overheidswege credie-
ten kunnen worden verleend voor het
uitrusten van stoomvisschersvaartui-
gen. indien de eigenaar zelf niet over
voldoende middelen beschikt.
In verband met de gasoliepositie
zullen uitsluitend ten behoeve van
stoomvisschersvaiartuigen credieten
worden verleend.
Het zal dientengevolge mogelijk zijn
een aantal stoomschepen voor de vis
scherij gereed te maken, hetgeen de
vischvoorziening zeer ten goede zal
komen.
Aanvragen voor het verkrijgen van
een crediet moeten schriftelijk wor-
c.en ingediend bij de Neaerlandsche
Vlsscherijcentrale, Juliana van Stol
berglaan 34 te 'S-Gravenhage.
DE POLITIEKE TOESTAND
ÏN DE ZUIDZEE
BONDGENOOTSCHAP
ENGELAND, VER. STATEN. CHINA
Volgens de Japansche J o-
mioeri Sjimboen, heeft de
Britsche ambassadeur in China,
Clark-Kerr, op een ontvangst van
Chineesclic functionarissen ver
klaard, dat de onderhandelingen
over een militair bondgenoot
schap tussehen Engeland, dc Ver.
Staten en China reeds voltooid
zijn. Zoodra er in den Stillen
Oceaan een conflict uitbreekt,
zal de Amerikaansche vloot Chi
na te hulp komen. Dc Japansche
regcering, aldus het blad, hecht
aan deze verklaring veel betee-
kenis en overweegt reeds tegen
maatregelen.
MOTORSCHIP
UITGEBRAND
30.000 K.G. STROO DOOR DE
VLAMMEN VERTEERD
Te Hoogkerk bij Groningen is giste
ren brand ontstaan in het ijzeren mo
torschip „Dollard". eigenaar Anton
Abels, gedomicilieerd te Nieuweschans.
Binnen korten tijd stond ne geheele
lading, bestaande uit 800 pakken stroo
en wegende in totaal 32.000 kg'., in
lichter laaie. De brandweer heeft de
lading overboord geworpen. Het schip
is geheel uitgebrand. De brand is ont
staan door vonken uit de uitlaat van
den motor.
LITWINOF
WEER IN DE SOVJET-REGEERING?
Buitenlandsche diplomaten in An
kara hebben verklaard, zoo meldt de
Associated Press uit de Turksche
hoofdstad, dat de vroegere minister
van Buitenlandsche Zaken van de
Sovjet-Unie, Litwinof, naar Moskou
zal terugkeeren, om zich te belasten
met een belangrijke regeeringsfunctie.
Vermoedelijk zal hij belast worden
met de leiding van dc betrekkingen
der Sovjet-Unie met Engeland en
Amerika.
TOILET- EN HUISHOUDZEEP
Gedurende het tijdvak van Maan
dag 30 Juni tot en met Zondag 3
Augustus a.s. geeft de met 38 ge
nummerde bon van de „bonkaart al
gemeen"' recht op het lcoopen van
150 gram toiletzeep (nieuwe samen
stelling) of 120 gram. huishoudzeep of
200 gram zachte zeep (oude sa
menstelling van vóór 1 Januari 1941)
of 150 gram zachte zeep (nieuwe sa
menstelling van na 1 Januari 1941) of
300 gram zachte zeeppasta of 250
gram zeeppoeder of 600 gram wasch-
poeder.
Volledigheidshalve wordt er op ge
wezen, dat wasch,poeder niet gekocht
kan worden door het publiek, doch
uitsluitend wordt beschikbaar ge
steld ten behoeve van wasscherijen.
ZEEP VOOR WASSCHERIJEN
De bestaande regeling ten aanzien
van de wasscherijen blijft onveran
derd van kracht.
De wasscherijen zijn derhalve ver
plicht voor elke twintig kilogram
droge vuile wasch een zeepbon van
het publiek in ontvangst te nemen.
Zooals reeds voorgeschreven is, die
nen ne wasscherijen eerst een bon van
hun klanten in ontvangst te nemen
en pas daarna een hoeveelhed van
twintig kilogram waschgoed. hetzij
ineens, hetzij bij gedeelten in behan
deling te nemen.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat bovenstaand voorschrift ook
geldt voor de zoogenaamde „wasch-
verzenders", die slechts als tusschen-
persoon tussehen het publiek en de
wasscherijen optreden.
De wasch van kantoren, hotels,
café's, enz., voorzoover het handdoe
ken. poets- cn stofdoeken, servetten,
tafellakens e.d. betreft, kan ter be
handeling worden gegeven zonder
dat daarbij bonnen behoeven to
worden afgegeven.
AARDAPPELEN
Bon 08 van de aardappelendistrl-
butiebonkaart geeft van 30 Juni t/m.
6 Juli recht op het koopen van 2 k.g.
per bon.
MELK
Bon 23 van de melkkaart: 30 Juni
t/m. 6 Juli, IJ liter per bon.
KAAS
Bon 69 en 79 van de „bonkaart al
gemeen": 30 Juni t/m. 13 Juli. 100
gram kaas per bon. De bonnen blij
ven geldig t/m. 27 Juli a.s.
EIEREN
Bon 89 van de „bonkaart algemeen''
geeft van 30 Juni tot en met 6 Jul?
reeht op het koopen van één ei pei
bon.
BOTER
Bon 22 en 23 van de boterkaart: 30
Juni t/m. 16 Juli, 250 gram boter per
bon.
Bon 22 en 23 van de vetkaart: 30
Juni t,'m. 16 Juli, 250 gram boter per
bon. Op de bonnen van de vetkaart
wordt per 250 gram boter 15 cent re
ductie verleend.
De bonnen, welke zijn geidig ver
klaard voor een op Zondag of Maan
dag aanvangende distributieperiode,
mogen reeds den daaraan vooraf-
gaanden Zaterda* Tahruikt.
