Laatste Nieuws
De Philippijnen
A
Het eeuwenoude
Baltenland
Ontslag majoor
Breunese
Na IJsland
ook Kamsjatka
AMERSFOORTSCHE COURANT DINSDAG 5 AUGUSTUS 1941
GELDERSCHE VALLEI
Soesterberg
werking met de gemeente-politic
werd door eenlgc controleurs van de Pryzen
by een winkelier alhier een groote hoeveel
heid chocolade en busjes melk In beslag ge
nomen. daar clezo goederen boven den daar
voor vastgcstelden prijs te koop werden aan
geboden. De winkelier kreeg een bekeuriüg
en zal zich to zijner tijd voor den kanton
rechter te verantwoorden hebben.
NOG STEEDS: ONDERMAATSCHE PALING
Het „vangen" van ondermnatsclie paling
ls do politie wol toevertrouwd, want In de
afgeloopcn halve week werden niet minder
dan vier inwoners van Bunschoten-Spaken
burg bekeurd, omdat de paling, die zy ver
voerden. belangrijk ln lengte te kort kwam.
Van dit viertal werden drie vlschkoopUeden
reedaf's morgens om zes uur aangehouden,
en omdat de verkoop nog niet begonnen was,
was de pallngbult aanzienlijk. Overigens
biykt de paling dc risico wel waard to zijn..
PARADIJSE1LANDEN IN DE
OORLOGSZONE
Nijkerk
H.
OVERTREDERS INGESLOTEN
rywielhersteller en Th. v. d. B.. vee
handelaar belden te- Nykerk. die de bepalin
gen van de vleeschdlstrlbutlebeschlkklng
hadden overtreden, zyn na' verhoor ln het
Huls van Bewaring te Zutphen Ingesloten.
Barneveld
CLANDESTIENE HANDEL EN PRIJS
OPDRIJVING
Ambtenaren van den centralen crlsls-con-
tróledlenst hebben alhier by een particulier
20 rijwielbanden en 30 pond koffie ln be
slag genomen, welke deze clandestien had
verkocht. Voor dc koffie had hy 11 per
pond laten betalen en voor dc 20 buiten
banden samen 660. Bovendien hebben deze
'ambtenaren hier bij een hpndelaar den ver
koop zonder bon van fietsen met banden
geconstateerd waarop 100 pet. winst werd
gemaakt.
DIPLOMA ZWEMMEN
't Was om 7 uur 's morgens reeds een hee-
lc drukte ln Bnrnevcldsch' Zwembad. Er was
n.l. voor hen die op 9 Aug. met vacantle
'ziin gelegenheid het zwemdiploma te halen.
Er waren 22 candldftten die allen aan dc ge
stelde elschen voldeden en met. vreugde ln
het bezit van het diploma geoefend zwem
mer (ster) naar huls konden gaan.
Ter opluistering hadden enkele dames en
hreren. leden van dc zwemvereenlglng „Nep-
tunus" zich verkleed.
De geslaagden zyn:
Mevr. Ma leste IJn. Mej. A. Roskam. T. Beu-
te. J. Middendorp. M. ten Ham. B. v. Res
teren. J. Bekebrcdc. C. v. d. Flier. R. Wille-
mars. J. ten Ham. N. Vcster. C. v. d Meen
M. Wlllemars, J. v. d. Kamp. H. Budding en
Bop Schimmel en de heeren A. A. Veerbeek,
Kees Schimmel. Bertus Polen. Dirk Jager,
M. Mulder en Wtm SJouke.
Soest
GESLAAGD
Gisteren ls geslaagd voor het. examen L.O.
Fransch de heer J. Frederiks. onderwyzer
aan de Clir. U.L.O. school alhier.
BRAND
Gisteren brak brand uit ln een schuur,
staande bij de woning van B, Kok aan de
Wir-ksloterweg. De vlammen sloegen zoo
snel om zlcli heen. dat de schuur waarin een
tractor stond, geheel verbrandde. Ook een
hooiberg ging ln de vlammen op.
Omtrent, de oarzaak heeft men geen ze
kerheid. maar men vermoedt, dat kinderen
met. lucifers hebben gespeeld.
Fr was niets vezekeicl. Het huis is behou
den gebleven. De vrywllUge brandweer was
sp'ocdtg ter plaatse.
FAILLISSEMENTEN
'Hgosprnken:
t m Chr. R. Harms, gescheiden
echtgcv^jtc van J. C. Leunes. huishoudster,
den HongSjan Van Rlebeekstraat 82. R.C. Mr.
W. O. F. fcNyerhnff Mulder. Cur. Mr. E. van
Haersma Bui.\ «en Haag.
1 Aug. De >nlatenschap van Me). W. II
E. M. van Noovu-v., den Haag. Oude Mol-
strnnt, 38a. R.C. Mr. j. Paulus. Cur. Mr.
A J. M. van Moorsel. ->gn 'Haag.
i Aug. M. C. H. Hc\st.ra, geboren Cac-
cia. pensionhoudster. dc-\ Haag. Prederlk
Hendrikplein 202. R.C. l\ A. Hllbingh
.Prins. Cur. Mr. J. H. J. W. An der Hngen.
den Haag.
Aug c. H. van der Toon den Haag.
Louclowstraat 6. R.C- Mr. A. Hllbhgh Prins.
Cur. Jhr. Mr. H. P. van Haeften. d,i Haag.
1 Aug. H. Ouwcrkerk. den Hu-lj, dc
Mijjnt, 411.. R.C. Mr. F. Donker Curtlus, Cur
Mi'. C J. de Haan. den Hang.
1 Aug. E. .Marschalk; echtegeroou
K A. J. Putto, den Haag, Agnesstrart 8
R C. Mr. A J. Paulus. Cur. Mr. C. P. Hler-
nelss. den Hnag.
BURGERLIJKE STAM)
AMERSFOORT, 5 Aug. Gebo
ren: Tonny, d. van Pieter Willem
Schuin en 'Hendrika Middelman.
Eduard, z. van Adrtanus Cornelis van
iWent en Pétronella Maria Weemoes. -
Wilhelmina. d. van Breunis Vasten burg
en Anthonia Eversen
Overleden: Wlhelmus Hendri-
Icus Poort oud 4 jaat Johanna Pe-
tronella Jaru-aen. oihJ58 jaar, weduwe
Van Gerrit Jan Weidjénan. Wouter
yen Woudenberg, oud 86 jaar weduw
naar van Uirkje van fKterloo.
HOOGLED. Geturen: Geer-
trui\a Alif'f. d. v. Petri* Cornelis van
de CXterlètén Richarda Ai'onia van de
BntgV JaJpa Hendrika, v. Adrianus
VoskuiVn i Hendrika Ba Willem,
z> v. Arie I« en Willemienfje Adams.
Onder ibuwd: Cornelis v. Loen
met Antoir tp Adriana Keizer.
Gehuw: Wilhelmus Gijsbertus
Tolboom m Everarda Kaas Gijsbert
Malcnstein ét Geertje Pijpers.
Overlei'n: Johannes Antonius
Eggenkamp'Od 31 jaar, echtgenoot v.
Geertruida/aVi Middelaar Frans
DoornekaiLoud 53 jaar, echtgenoot, v.
Evertje wiSulik Cornelis van de
Kooij, oil6..jaar, ongehuwd.
boekwerken, bro-
chures, jaarver-
Over een onmetelijk gebied verspreid,
in het Noorden grenzende aan de Brit-
sche steunpunten Singapore en Hong
kong, strekken de Philippijncn-eilanden
zicli uit tot aan het vaste land van Aus
tralië, Sumatra, Soembawa, Flores en
Timor. Boven deze zuidelijke eilanden
groep beheerschen drie groote, alleen
liggende eilanden dc Zuidzee van het
Westen naar het Oosten, Borneo, Cele
bes en Nieuw Guinea. Borneo grenst
aan de Noordelijkste eilanden van de
Philippijnen, welke ongetwijfeld behoo-
ren tot het gebied, waarover de Japan-
sche invloedssfeer zicht uitstrekt.
Twintig dagen heeft een snelvarend
schip noodig aldus het V.P.B. -— om
van de Westkust van Amerika uit de
eerste haven der Philippijnen, Manilla,
te bereiken. Tusschen de Philippijnen
en Indo-China echter ligt slechts de
Zuid-Chineesche zee. hier niet meer dan
1000 kilometer breed. Noordelijk van de
Philippijnen ligt Forrhosa op 400 kilo
meter, Honkong op 600 en Japan op
1500 kilometer afstand. Amerika dringt
dus mot dc Philippijnen diep in dat
Oost-Aziatische gebied in, waar thans
de economische en militaire belangen
van Washington en Londen eenerzijds
en Tokio anderzijds tegen elkander bot
sen. Engeland stelt alle pogingen in het
werk om den handel uit Thailand, Su
matra, Java. Borneo en Celebes over
Singapore te leiden, terwijl Amerika
druk uitoefent op de Philippijnen om
de gondstoffenvoorziening van Japan te
belemmeren. De Zuidzee eilanden im
mers zijn nagenoeg alle belangrijke le
veranciers van grondstoffen, rubber en
copra, waardevolle metalen en olie, kof
fie, thee, labak en rijst en dit laatste
product is het belangrijkste voedsel
voor het geheele Verre Oosten.
Het eilandenrijk nu. waarop Roose
velt alle militaire strijdkrachten heeft
gemobiliseerd, bestaat uit bijna drie
duizend groote én kleinere eilanden, die
tezamen bijna 300.000 vierkante kilo
meter oppervlakte bezitten. Dc bevol
king wordt op ruim 13 millioen inwo
ners geschat, waarvan de helft op het
grootste eiland, Luzon woont. De Phi
lippijnen of Filipino's, hoofdzakelijk
Maleiers, tellen ruim 10 millioen. ter
wijl de Chineozen met ruim 55.000 de
Japanners met 20.000 en de blanken
met 15.000 inw. vertegenwoordigd zijn.
Hoofdeilanden zijn Luzon, Mindanao,
Samar, Negros. Palawaa, Mindoro, Ce-
bu, Bohol en Masbate. De kusten zyn
grillig gevormd en vaak omgeven door
koraalriffen. Talrijke bergketens door
snijden dc vlakte, die vele. meest uitge
doofde vulkanen bevatten. Aardbevin
gen komen vaak voor. Een groot gedeel
te van dit uitgestrekte gebied is bedekt
met dichte oerwouden, waarin palmen
afgewisseld worden door ebbenhout en
ondoordringbare Djattibosschen. Rijst is
het voornaamste laudbouwproduct, doch
slechts een gedeelte van de beschikbare
bouwgronden zijn in cultuur gebracht,
terwijl op vele plaatsen met de meest
primitieve werktuigen wordt gewerkt.
Op de kleinere eilanden, waarvan vele
sprookjesachtig gelegen zijn in de Blau
we Zuidzee, - omgeven door wit-schui-
mende branding, is de vischvangst een
der voornaamste bronnen van inkomst.
Manilla, centrum van den
handel.
Manilla, de hoofdstad der Philippij
nen, ligt op het eiland Luzon aan den
monding van de rivieV Pasig. Achter de
stad strekt zich in wijden boog de Ma-
nilabaai uit. Nog altijd domineert de
oud-Spaansche bouwkunst in de bin
nenstad. Hooge vestingmuren en mach
tige witte stadspoorten omgeven de
stad. Talrijke bruggen over de rivier
voeren naar Binonde, de moderne za
kenwijk van Manila. Hier bevinden
zich de regeeringsgebouwen, de banken,
de pakhuizen en de fabrieken. In een
krans om de oude stad en Binonde lig
gen temidden van prachtige parken en
weelderige laVidouwen 'de voorsteden
van manilla. Hier overheerschen de
bamboehulten der inboorlingen. Manil
la telt ruim 300.000 inwoners en is de
belangrijkste uitvoerhaven van de Phi
lippijnen. De stad werd in het midden
van dë zestiende eeuw door de Span
jaarden gesticht. In den Spaansch-Ame-
rikaanschen oorlog van 1898 vernietig
de admiraal Dewey de Spaansche vloot
in de haai van Manilla en ging het
eilandenrijk verloren voor de Spanjaar
den. De bevolking bleef zich echter npg
jarenlang verzetten tegen de Amerika
nen en eerst met de belofte van toe
komstige onafhankelijkheid werd de
strijd gestaakt. In latere jaren werd Ma
nilla tot een steunpunt van den eersten
rang uitgebouwd en het valt te voor
zien, dat in het huidige gebeuren Ma
nilla in het brandpunt van het Verre
Oosten komt te liggen.
slagf e',1. dissertates kunnen door
ona^aima'e zetietój vlug en toillijk
worden.
Dtlkkerij Onnes!, Snouckaèrtl. 9
Duiische soldaten trachten aan de hand
van een woordenboek met de bevolking
in gesprek te komen
(Hoffmann.)
(Gedeeltelijk gecorrigeerd
Het rijkscommissariaat maakt be
kend
De Rijkscommissaris voor het bezet
te Ncderlandsche gebied heeft op
grond van art. 1 van zijn Verordening
No. 108/40 (vierde verordening over
bijzondere bestuursrechtelijke maatre
gelen) den majoor J. N. Breunese eer
vol ontslag verleend uit zijn functie
van "imnandant van den Nederland-
schen Arbeidsdienst en hém op pen
sioen gesteld.
PRIJSVRAAG ONTWERP
CREMATORIUM
Dc nfdeeling 's-Gravenhage van de
Ver. voor facultatieve lijkverbranding
heeft een prijsvraag uitgeschreven voor
een ontwerp van een crematorium met
columbarium.'
Deelneming aan de prijsvraag staat
open voor icdcren Nederlander.
DE STAD RIGA IN 1201 GESTICHT
Van een V.P.B.-medewerker.
Het Baltenland ;aan de Oostzee tus
schen Memel en 5e Golf van Riga is
oude Duitsche cultuurbodem. Al moes
ten dan ook de Duitschers in 1940, als
gevolg van de ifolitieke omstandighe
den, dien ouden grond verlaten, er
zijn toch nog steenen getuigen genoeg,
achtergebleven, die verkondigen hoe
vroeger de Duitsche cultuur hier kwam
en regeerde.
Albert van Apeldoorn, zoon van de
stad Bremen, stichtte als bisschop van
Lijfland in 1901 de stad Riga, en riep
in 1202 de Orde van dc Duitsche
Zwaardridders in het. leven. Vervol?
gens veroverde hij geheel Lijfland ea
in 1221 ook Estland. In 1225 werd h(j
als vorst door het Duitsche Rijk eiy
kend en kreeg hij het 'Baltische go-
bied in leen.
De Duitsche ridderorde waarme
de de Orde van de Zwaardbroeders
1237 was vereenigd stichtte, t
1410, 93 steden en 1400 dorpen in
gebieden tusschen Wcichsel en Fin-,
sche Golf. Van de nog op den huidi
gen dag bestaande burchten van dc
orde behooren enkele zooals de
Hermansvesting in* Nanva, de Burcht
van Reval en de Arendsburg op
Oesel tot de schoonste werken van
den Duitschen burchtenbouw.
Niet weinig steden van het Balten
land, zooals Riga, Reval en Dorpat,
behoorden tot de Duitsche Hansa.
Nog eeuwenlang na het uiteenvallen
van den staat van de Orde hebben
adel en burgerij hun oorspronkelijke
nationaliteit weten te behouden. Tal-
looze lotgevallen hebben de Baltische
staten medegemaakt; Polen, Zweden
en Russen voerden strijd om hun be
zit. Veel hebben de Litauers, de Let
ten en de Esten moeten lijden om der
wille van hun nationaliteit. Het be
gon met de vernieling, tot twee maal
toe, van Dorpat door de Russen, in de
Jaren 1565 en 1708 beide keeren
werden de inwoners van de stad tot
in het binnenland van Rusland ge
sleept tot aan hun repratieering
naar Duitschland. Toen in 1710 de
Lijflandsche standen- Peter den Groote
huldigden, kregen zij van hem de
toezegging, dat zij zelfbeheer en eigen
rechtspraak, vrijheid van geweten en
een Duitsche overheid zouden hebben.
In de 19de eeuw echter begon het
streven naar Russificatie, die langza
merhand het Duitsche karakter van
het land uitwischte. Daarna deed het
Bolsjewisme het overige.
LUCHTLIJN AG RAM—WEEN EN-
MI LAAN
4 Augustus is de nieuwe luchtver-
binding AgramWeenenMilaan in
gebruik genomen. De diensten zullen
3 x per week onderhouden worden.
CREMATIE KOLONEL J. VAN SELM
Gi lerenmiddag heeft in het crema
torium op Westerveld te - Velsen in
grooton eenvoud de crematie plaats
gehad van het stoffelijk overschot van
den gep. kolonel der marechaussée
J. van Selm, "tot verleden jaar inspec
teur van dat wapen, wonende te Was
senaar, die de vorige week plotseling
te Amersfoort is overleden.
Ecnige hooge officieren van het
korps waren aanwezig. Bij de bloem
stukken was erheen van de officieren
van het wapen.
De kist was gedekt met de Neder
land *he driekleur. Op verzoek der fa
milie werd er niet gesproken.
Sovjet-ambassades
doorzocht
BEURSOVERZICHT
AMSTERDAMSCHE
EFFECTENBEURS VAN HEDEN
Beperkte affaire, goed prijs
houdende locale markt. Nc
derlandsche beleggingen kalm
scheep vaar taandeelen vast.
Prolongatie 2 >4 pCt,
NEDERLAND V.K. Heden
40. 16/1000.-4... 1007/^-100 ji
J—095/
.1007/^-100 ?j|
.99.-, 99%
947 h85
88:1 83'.;
40. 2e ƒ1000- 4.
40. bl. f1000.-4.
41. 1000.-4%..
1911 8J4
37 1000 3
38 1000 3..
Grtb. O. 2%
NED.-INDIë
35 1000 8%
371 3
37A 3..
BINKEN
Amsterd Bank..
Kol. Bank185—
N.l. Handelsb 124%125
N H. My. Cert..
Robaver
1I87/S119
I30i/q-134
127%-129
INDUSTRIE
Berkels P
Calve Delft
Centr Suiker
Fokker VI....
Lever Br
Ned. Ford319325
Philips 2291 >"..-2361
*- Gelder Pap. 166—158%
..145%-1453/8
..901/.,—88
..0U/4—91%
218
..190l/4-19U/a
V.K. Heden
MIJNBOUW ONDERN.
O. Borneo My. A.
idem pref. A.
PETROLEUM
Dordtsche Petr.. .217—223s/r
Konkl. Petr242 -248
RUBBER
Amsterdam368273
Bandar Rubber
Dell Bamy217%
Xendeng L
Majangland 72%
Oostkust, i 500.157
Serbadjadl 127i/4-129
SCHEEPVAART
Hou Am Lyn.121123%
Java-Chlna-Jap .144145
KNS.M166/;-
Kon Pake tv
Scheepv. Unle.
Rotterd Lloyd
My. Nederland. .141—147
CULT. ONDERN.
H. V. A4171/;,—422
Java-Cuituur.—250
N.l Suiker230282
V. Vorstenl117—119%
TABAK
Cell Bamy224—325
Dcll-My275—279
Senembah220224
..2381/.
1761/1-1811.
1.86%—1.90%
30.0830 20
44.76—44.94
43.59—43.75
B a n k p a p
New York
Brussel
Stockholm
ZUrlch
Goud:
Fyn voor de industrie (ver
koop) 2.125 affinagegoud
inkoop2.075.
Zilver:
Pijn voor do industrie (ver
koop) 32.75; afllnagcziivex
(Inkoop) 30.
30 1432
43 6b
3.768
0.8'.
36.37
42.82
Koersen voor stortingen op
5 Aug.
Belgas
Zwltschersche fra
Fransche francs
Lires
Deensche kronen
Noorsche kronen
Zweedsche kronen 44.85
Tsjechische kronen
(oude schulden) 6.42
Dinar (oude schulden) 3 43
Dinar (nieuwe schulden) 4 23
Turksche ponden 1.46 v,
Lewa 2.80
Pengö (oude schulden) 36 519
Pengó (nw. schulden) 55 89
Zloty (oude schulden) 35
Zloty (nw schulden) 37 68
Lel 1J26
FOLTERKAMERS EN
VERBRANDINGSOVENS GEVONDEN.
Niuar het D.N.B. verneemt, had de
Duitsche Ryksregeering reeds eenige
aaguA na het uitbreken van de vijan
delijkheden tusschen Duitsehland en de
Sovjet-Unie kennis ervan gekregen, dat
dc Sovjet-Regeering onmiddellijk na
het vertrek van de Duitsche diploma
tieke vertegenwoordiging tot een onder
zoek in de Duitsche ambassade was
overgegaatl. Om die reden hebben de
'bevoegde Duitsche instanties een onder
zoek ingesteld in de vroegere Sovjet
ambassade te Parijs en Berlijn. Het re
sultaat van het onderzoek in het ge
bouw van de vroegere Sovjet-ambassa
de te Parijs, dat het laatste als consulaat
gebruikt werd, bevestigde opnieuw, dal
de diplomatieke vertegenwóoi'digingen
der Sovjet-Unie als buitenposten van
de Komintern de centrales zijn van oor-
ogsophitsende en revolutionaire kuipe-
ijen in de afzonderlijke landen.
In- den volkomen geïsoleerden vleugel
an de ambassade bevonden zich de
dienstvertrekken van de Gepeoe. De
ccgangen tot deze ruime vertrekken
varen door zware pantserdeuren be-
chermd, zoodat het openen van deze
vertrekken met gebruik van technische
oeciale hulpmiddelen verscheidene
ren vereischte. Geluiddempende mu
on, zware electrisch bediende pantser-
fieuren, gecamoufleerde waarnemings-
iken en schietgaten naar de gangen
ra afzonderlijke kamers alsmede als
kernstuk een oven met kuip om lyken
vink te snijden, vormden buiten tal-
Jcoze inbrekerswerktuigen, boormachi
nes, zuurstofapparaten, gasmaskers,
tw intig handboeien en gitampullen van
allerlei aard de inventaris.
De naast uitgebreid radio-materiaal
ge vonden complete zendinstallaties met
tri'behooren en onderdeelen, waaron-
dc r koffertoestcllen, schakelaars, ver
sterkers en honderden radiobuizen en
verschillende ontvangst- en film-toe
stellen bewijzen, dat de geheele diplo
matieke en consulaire inrichting van
de Sovjets in Parijs voor de doelein
den van den inlichtingendienst be
stemd was.
Voorts werden lonten en onderdee
len daarvan, machinegeweren en ma
chinepistolen, zes pistolen en ruim
3500 patronen machinegeweer-munitie
almede koffers en kisten met ontplof
bare stoffen gevonden. In de werk
vertrekken van den vroegeren militai
ren attaché der Sovjets in Frankrijk
werden bovendien machinegeweren en
pistolen, ontplofbare stoffen, sigaren
met ontplofbaren inhoud, lonten, ver
scheidene kisten munitie en zelfs twee
valschermen in beslag genomen. De in
de folterkamers van de centrale der
Gepeoe ingebouwde groote chemische
oven swaren voor dc verbranding van
menschen ingericht. Het is daarom ze
ker, dat niet alleen de destijds ver
dwenen leider van de Russische emi
granten, generaal Miller, daar ver
moord en zijn lijk verbrand is, doch
dat ook generaal Koetjepoff en andere
vooraanstaande personen van de witte
emigranten en van de Sovjet-oppositie
in Frankrijk langs dezen weg vermoord
en uit den weg geruimd zijn.
Japan, 'omsloten door
Amerik. steunpunten
MIDWAY. JOHNSTON EN- PALMYRA
VLOOT- EN LUCHTVLOOTBASES
Een V.P.B.-medewerker schrijft uit
Tokio
Met toenemende opmerkzaamheid
volgt men hier het doen en laten zoo
wel van de V.S. als van de Sovjet-Unie.
Tokio heeft reeds geprotesteerd tegen
de Sowjets, die de Japansche Zee en
de wateren van Kamsjatka tot „geva
renzone" hebben geproclameerd. Ame
rika is in actie zoowel in Westelijke
als in Oostelijke richting. Na de bezet
ting van IJsland en de tot Ierland ge
richte waarschuwing heeft men thans
weder den blik gewend naar Japan.
President Roosevelt heeft de drie
eilanden in de Pacific: Midway, John
ston en Palmyra tot vloot- cn luchtba-
ses van de V.S. uitgeroepen.
Wil men zich hiervan een goede
voorstelling maliën, dan kan men het
beste op de kaart de eilanden Iiawai
en Honoloeloe opzoeken. Beide zijn
reeds langen tijd bevestigd. De rij
eilanden, die zich naar het Noordwes
ten tegen Japan voortzet, wordt op een
afstand van ongeveer 2000 kih. afge
sloten door het koraaleiland Midway,
een tusschenstation van den kabel van
San BYancisco via Honoloeloe naar
Guam. Ongeveer 1500 km. ten Zuid
westen van Hawai ligt het eiland
Johnston, dat wel is waar slechts een
oppervlakte bezit van drie vierk. km.,
doch op honderden mjjlen in den om
trek het eenige eiland is. Nog 1200 km.
verder in Zuidelijke richting ligt Pal
myra, liet voornaamste eiland van de
centraal-Polyncsische groep; en daar
aan sluiten zich op groote afstanden
de Jarvis- en Baker-eilanden aan, die
eveneens kunnen worden beschouwd
a!s onderdeel van het Amerikaansche
steunpuntensysteem. De V.S. beschik
ken dus in de Pacific over een uitge
breide keten van bevestigde eilanden.
Ten Westen van deze steunpuntcn-
rccks begint het Japansche mandaat
gebied van de Microncsische eilanden,
dat in de breedte bijna tot aan de Phi
lippijnen reikt. Ten Zuiden wordt dit
gebied begrensd door Nieuw-Guinea
en het. Australische gebied, terwijl het
ten Noorden wordt begrensd door den
Magelhaes-archipel. Deze Microncsi
sche éilanden worden echter rechts en
links omsloten door de Amerikaan
sche steunpunten. Het is dus niet te
verwonderen, dat Japan buitengewoon
veel belangstelling aan den dag legt
voor dezen stand van zaken.
VRAAGGESPREK MET WERNER EGK
Zooals gemeld, heeft de opera-com
ponist Werner Egk als opvolger van
Paul Graner de leiding gekregen van
het gilde van Duitsche oomponisten,
dat 6000 leden omvat.
In een vraaggesprek heeft Egk on
der meer verklaard, dat hij de uitvoe
ring van werken van hedendaagsche
componisten sterk zal bevorderen. De
dirigenten moeten ten slotte het ge
voel' hebben, dat zij in laatst instantie
van dc componisten moeten leven,
zooals omgekeerd de componist den
dirigent voor het tot klank brengen
van zijn werk absoluut noodig heeft.
Het altijd nog te berde gebrachte ar
gument. dat het hedendaagsche muzi
kale scheppen uitgeput zou zijn, wijst
Egk onvoorwaardelijk van de hand.
Verder zei Ekg nog„Het beteekent
geen geringschatting van onze groote
dirigenten en solisten, wanneer ver
langd wordt, dat het werk zelf boven
de interpretatie gaat. De componist al
leen is de schepper en de musicus de
uitvoerder. De achting voor de presta
ties van dirigenten en solisten mag
niet leiden tot een verwisseling in rang
van schepper en uitvoerder. Maar al
te dikwijls wordt de componist ten be
hoeve van de interpretatie vergeten".
ENGELSCHE VERLIEZEN
Heb- Britsche luchtwapen heeft, naar
het D N.B. verneemt, van 1 Januari '41
tot 31 Juli 1941 1607 vliegtuigen in ge
vechten met liet Duitsche luchtwapen.
alsmede door liet optreden van marine-
artillerie, patrouillevaartuigen en Vicht-
doelartillerie verloren.
DE STRIJD IN HET OOSTEN
Duitsche troepen hebben 4 Augustus
in het -omsingelingsgebicd van Smo
lensk de vernietiging van de ingesloten
resten der Sowjets voortgezet, meldt
het D.NB. Tot liet laats', toe probeer
den de bolsjewisten, deels onder ge
bruik van pantserwagens, wanhopige
uitvalspogingen te ondernemen, die alle
werden afgeslagen door het vuur van
de Duitsche troepen. Een Duitsch batal
jon vernietigde twintig pantserwagens,
der Sowjets en maakte veertig stukken
geschut buit alsmede honderden voer
tuigen.
CHEF AUSTRALISCH
LUCHTWAPEN
Reuter meldt, uit Melbourne, dat lucht-
maarschalk Williams is benoemd tot
chef van het hoofdkwartier van het
Australische luchtwapen.
STAAT DE SOWJET-UNIE DIT
SCHIEREILAND AAN V.S. AF
Een gebied met 63 vulkanen, waarvan
13 In werking.
Nadat de Engelschen zoo vriendelijk
zijn geweest, het eiland IJsland dat
hun niet toebehoort aan de Ameri
kanen af te staan om er een steun
punt van te maken, zoo schrijft een
V.P.B.-medewerkér, schijnen ook de
Sowjets niet achter te willen blijven.
Zij moeten den V.S. het Oost-Aziati
sche schiereiland Kamsjatka aan den
Stillen Oceaan ter beschikking heb
ben gesteld. Het in beslag nemen van
IJsland kan worden beschouwd als
legen Europa gericht; doch het af
staan van Kamsjatka is klaarblijke
lijk gericht tegen Japan, ctet van dit
gebied slechts gescheiden is door de
Koeroelen-eilandcn en door de Zee
van Ochotsk.
Kamsjatka, een schiereiland be
grensd door de Bering Zee en de zee
van Ochotsk is ongeveer 1200 kilome
ter lang en 450 'km. breed. Er wonen
slechts ongeveer 10.000 menschen. In
politiek opzicht is het een aanhangsel
van het Tsjoeklsjen-schiereiland, dat
an Alaska (V.S.) slechts gescheiden
is door de Behringstraat.
De geweldige bergvassieven van
Kamsjatka worden afgewisseld door
vlakke toendragebieden. h\ de lengte
as van het schiereiland loopen twee
bergketens, .parallel aan elkander, die
van elkaar gescheiden worden door
het dal van de Kamsjatka-rivier. De
Westelijke bergketen bereikt een hoog
te van bijna 4000 meter. In de Ooste
lijke bevindt zich een aantal vulka
nen, waarvan de werkzaamste de
Kloetsjewskajd-Sopka is, ter hoogte
van 4860 meter. Van de in totaal 63
vulkanen werken er 13 met geregel
de tusschenpoozen; de andere zijn uit
gedoofd. Aarbevingen komen er vrij
veelvuldig voor; tusschen de vulkanen
bevinden zich heete bronnen. Het kli
maat is nevelig cn nat-koud.
Het klimaat wisselt sterk af. Terwijl
in het Noorden slechts weinig planten
groeien, is het Zuiden in de korte zo
mers bedekt door een weelderigen
plantengroei. De rijkdom aan wild
van Kamsjatka is bijna spreekwoorde
lijk: in de bergen komen in groot
aantal beren, wilde schapen en kost
bare pelsdieren voor. Deze natuurlijke
rijkdom wordt echter slechts voor een
klein deel ontgonnen.
De Film in Japan
Het onlangs verschenen Japansche
filmjaarboek geeft eenige interessante
gegevens over de ontwikkeling van de
film in Japan, zoo melpit V.P.B.
Omstreeks 1900 werden de eerste Ja
pansche films vervaardigd, in hoofd
zaak films met een cultureele inhoud,
later ook enkele speelfilms met histo
rische onderwerpen. Na den wereldoor
log verdrongen Amerikaansche films de
Japansche aanvankelijk geheel, maar na
1925 bloeide de Japansche filmindustrie
wederom op. Zij bouwde voort op de
oude tradities der Japansche tooneel-
kunst en wist zoodoende films van uit
gesproken nationaal karakter te ver
vaardigen. Dit streven wordt nog be
vorderd door de belangstelling, die de
staat koestert voor de filmindustrie; de
ze belangstelling richt zich voorname
lijk op de vervaardiging van films, die
aan de' Japansche sagen leer of geschie
denis ontleende stof behandelen.
Er zijn in Japan op hot oogenblik der
tien filmmaatschappijen. Deze houden
ten sterkste rekening met dc smaak van
hetp ublielc, dat de voorkeur geeft aan
films met een historischen inslag, ter
wijl het bijzondere waarde hecht aan
psychologische films. Verder schenkt
het publiek, dat de voorkeur geeft aan
menspel dan aan de afzonderlijke spe
lers, zoodat men in Japan geen veraf
goding van filmsterren kent.
De krachtige ontwikkeling der film
industrie in dit land blijkt'ook uit het
feit, dat twintig jaar geleden ruim twee
millioen meter film uit het buitenland
werd ingevoerd, vijf jaar later deze
voer met 75 pCt. was gedaald cn nu
byna geen films meer worden inge
voerd. Japan voert nu zelf uit naar Ko
i'ca en Mantsjoekwo. De in 1939 tot
stand gekomen filmwet, waarvan de
aanhef luidt: „Dc wet stelt zich ten
doel de nationale filmindustrie op een
hooger peil te brengen cn de filmin
dustrie krachtig te ontwikkelen, opdat
deze kan bijdragen tot den culturcelen
vooruitgang der natie" bevat o.m. bepa
lingen. die den uitvoer van goede films
naar genoemde landen moeten bevor
deren.
VOOR DE VROUW
HET WASSCHEN VAN WOL
Als de kamferkist weer open gaat
om de wollen truien, blouses en pull
overs weer op te bergen voor h'un zo-
merslaap, dan is er menig stuk dat
gewasschen moet worden. Vaak im
mers zijn die kleedingstukken tot het
laatst, d.w.z. tot aan den eersten war
men dag gedragen.
Natuurlijk is het beter alles schoon
weg te bergen, want oude vlekken
worden zoo heel licht gaten of slijt
plekken en na verloop van een paar
maanden laten zij zich lang zoo goed
niet meer verwijderen.
En laten wij nu eens zien, hoe wij
die wollen kleedingstukken werkelijk
vakkundig wasschen, zoodat zij niet
krimpen, en noch hard, noch geel wor
den. Een eerste vereischte is: lauw
water. Daarop kan niet genoeg wor
den aangedrongen. Een tweede ver
eischte is: vooral niet wrüven of wrin
gen, maar knijpen en spoelen.
Daarom verdient het aanbeveling
wollen goed nooit zóó vuil te dragen
dat het vuil er met deze behandeling
niet uit gaat. Van een keer wasschen
slijt het goed minder dan van onoor
deelkundig behandelen.
Waschwater voor wollen goed mag
nooit warmer zijn dan hoogstens 28 gr.
Celsius.
Het is een kleine moeite om dit even
met de badthermometer te controlee
ren. Als de zeep is opgelost, wordt het
goed in het water gedompeld en ge
wasschen, waarna men het in even
eens lauw water uitspoelt.
Alleen zeer vuile plekken wrijve
men met zeep in.
Wollen goed moet men niet ophan
gen om te drogen, maar uitgespreid
op een doek neerleggen, liefst in den
wind, maar buiten'den .zon, want als
wollen goed te snel droogt, krimpt het
door de te groote warmte.
Als de kleedingstukken bijna droog
zijn, rekke men ze op maat, waardoor
ze goed in vorm blijven en de soepel
heid van het weefsel behouden blijft
