Na twee Maanden Strijd in 'tOosten
ft 1 s k s;
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN DE GELDERSCHE VALLEI
Sovjets verloren:
Terrein-winst voor de Duitschers:
870.000 K.M.2
Duilscliland slri voor Europa
Nederland op de Reichsmesse te
Leipzig
I
ABONNEMENTSPRIJS
bij vooruitbetaling
Per weck 0.18
Per 8 maanden ƒ2.05
Per poet per kwartaal ƒ2.25
Losse nummera 0.06
Administratie Telefoon 6289.
Ka 6 uur 5595. Giro 86362.
Red.: Tel. 6731. Na 5 uur 6137.
T I
AMEBSFOMTSCHE COIIBANF
ADVERTENTIES
bij vooruitbetaling
Loase regelprljs 0.25
Klelno advert. („Doelpunten")
Hoogstens 20 woorden f 0.55
Elk woord meer f 0.05
4 Achtereenvolgende plaatsingen
voor do dubbele pr(Js.
VRIJDAG 22 AUGUSTUS 1941
HOOFDREDACTEUR: F. W. M. HALEWIJN, AMERSFOORT. UITG.: N.V. DRUKKERIJ ONNES, v.h. BLANKENBERG Zn., SNOUCKAERTLAAN 9. 55e JAARG,
Vijf Millioen Soldaten,
14.000 Stukken Geschut,»
14.000 Pantserwagens,
11.000 Vliegtuigen
DE DEFINITIEVE
AFREKENING
In aanvulling op het Duitsche
weermachtbericht van gisteren ver
neemt het D.NB. van militaire zijde
d.d. 21 Aug.:
Vandaag wordt de tweede maand
van den veldtocht tegen de Sovjets
afgesloten. In deze twee maanden
heeft de Duitsche weermacht in het
Oosten letterlijk het bovenmensche-
UJke gepresteerd. Zij staat over het
algemeen hemelsbreed gemeten, zes
a achthonderd kilometer van haar
aanvangsstellingen, in succesvolle en
voortdurende gevechten met de Sov
jet-troepen. Zij heeft intdie twee
maanden de in aantal menschen en
materiaal sterkere Sovjet-legers in
verscheidene vernietigende gevechten
op zoodanige wijze uit elkaar gesla
gen, dat zij zich gedeeltelijk in wan
orde moesten terugtrekken en tevens
zeer waardevol oorlogsmateriaal in
aanzienlijke hoeveelheden moesten
prijsgeven. Bijzonder in het oog loo
pend' zijn de cijfers omtrent buitge
maakte en vernietigde pantserwa
gens en vliegtuigen, die eens de kern
vormden vSn de offensieve kracht
der Sovjet-legers.
Volgens de tot dusver ontvangen
berichten zijn rond 14.000 pantser
wagens, meer dan 14.000 stukken ge
schut, waaronder pantser- en lucht-
afweerkanonnen en meer dan 11.000
vliegtuigen door de uitwerking der
Duitsche wapens vernietigd of door
Duitsche troepen buitgemaakt. Tege
lijkertijd werden meer dan 1.200.000
gevangenen gemaakt.
Daar de weermachtberichten er tel
kens weder op hebben gewezen, dat
de bloedige verliezen der Sovjets een
veelvoud der gevangenen bedragen,
kan in totaal worden aangenomen,
dat rond 5 millioen Sovjet-soldaten
verloren zijn gegaan. Al deze getallen
bewijzen met welke vernietigende
slagen de Duitsche weermacht de
tegen Midden-Europa opmarcheeren-
de Sovjet-legers vah hun offensieve
kracht hebben beroofd. Doch ook de
terreinwinst der Duitsche en verbon
den strijdkrachten in de afgeloopen
twee maanden van den strijd is
enorm. Galicië, Bessarabië en de
Westelijke Oekraine tot aan den
Pnjepr, zijn op zeer kleine stukken
na, practisch in Duitsche handen.
Hetzelfde geldt van Wit-Roethenië en
de Baltische landen tot aan de Fin-
•che Golf.
Dat is een oppervlakte van ruw ge
schat 870.000 vierkante kilometer,
dus meer dan het Duitsche Rijk en de
nieuw daarbij gekomen gebieden in
het Oosten en Westen en het protec
toraat Bohemen en Moravië en het
gouvernement-generaal.
De Sovjet-Unie heeft haar belang-
lijkste havens aan de "Zwarte Zee en
een deel van haar belangrijke
Oekrainsche industriegebieden ver
loren, terwijl het overige deel daar
van reeds onmiddellijk door de Duit
sche- troejpen wordt bedreigd. Verder
heeft de Sovjet-Unie practisch haar
in Se jaren 1939 40 naar het Westen
vooruitgeschoven machtspositie en
hiar stelling aan de Oostzee ingeboet.
Ook haar eenige Europeesche moge
lijkheid tot onmiddellijke aansluiting
aan het wereldverkeer in het gebied
van de IJszee wordt reeds door de
Duitsche en Finsche troepen, die in
Karelië en op het schiereiland Kola
oprukken, bedreigd. Daar ook het
Duitsche luchtwapen de bewape
ningsindustrie in het gebied van Mos
kou reeds gevoelig heeft getroffen,
zal het de Sovjet-Unie moeilijk vallen
binnen afzienbaren tijd het door de
uitwerking der Duitsche wapenen
ontstane enorme verlies aan wapens
en materiaal weer te compenseeren.
Zoo gaat de Duitsche weermacht de
derde maand van den geweldigen
strijd tegen het bolsjewisme in, vol
vertrouwen op de door niets verzwakte
kracht van haar wapens en in het
bewustzijn van haar volle superiori
teit over het reeds door zware slagen
getroffen Sovjet-leger. In het Oosten
bevecht de Duitsche weermacht thans
ae voorwaarden voor de definitieve
afrekening met Groot-Brittannië,
door de vernietiging van den laatsten
BritAhen Jegen op het vasteland.
Voorioopig wordt daarom de strijd
tegen Groot-Brittannië zelf nog uit
sluitend door de Duitsche oorlogs
marine en het luchtwapen gevoerd.
Het nieuwe succes van Duitsche mo-
tortorpedobooten bij een aanval op
de Britsche kust, waarbij 9000 br. ton
Britsche scheepsruimte werd tot zin
ken gebracht, is opnieuw een bewijs
voor de onverzwakte offensieve kracht
der Duitsche wapens in den strijd
tegen den voornaamsten tegenstan
der, Groot-Brittannië. Hoe meer wij
het einde van het tweede oorlogs
jaar naderen, des te- onmiddellijker
en uitsluitender richt zich deze door.
de Engelschen veroorzaakte oorlog
tegen henzelf.
VERLIEZEN DER 5
LAATSTE DAGEN
529 SOVJET- TEGEN 14 DUITSCHE
TOESTELLEN
De laatste vijf dagen zijn aan het
Oostelijk front resp. 131, 56, 90, 103
en 144 Sovjet-vliegtuigen bij luchtge
vechten of op den grond vernield.
Veertien> Duitsche toestellen werden
in dezen zelfden tljjd vermist, zoo
meldt het D.N.B.
ESKADER ONDERSCHEIDT ZICH
Een eskader torpedovliegtuigen, on
der bevel van den luitenant-kolonel
Schalk, heeft zich aan het Oostelijk
front onderscheiden. Het eskader
vernietigde tot dusver 806 vliegtui
gen. Daarvan werden er 189 in lucht
gevechten neergeschoten. Bovendien
stelde het eskader 47 pantserwagens
en 43 batterijen buiten gevecht, ver
nielde voorts 46 stukken geschut,
schoot 937 vrachtauto's in brand,
bracht 106 locomotieven tot ontplof
fing, vernietigde 20 ketelwagens en 2
vliegtuighangars.
Aan het Finsche Front
TIRAILLEURS-REGIMENT IN DE
PAN GEHAKT
De gevechten der Duitsch-Finsche
troepen waren op 2o Augustus weer
succesvol. De Sovjets probeerden te
vergeefs het oprukken van de Duit
sche en Finsch'e formaties tegen te
houden. Tegenaanvallen werden
overal ond^ bloedige verliezen voor
de bolsjewisten afgeslagen. Iri deze
gevechten werd het Sovjet-regiment
tirailleurs no. 426 bijna volkomen in
de pan gehakt. De Sovjets moesten
25 met munitie en oorlogstuig geladen
vrachtauto's achterlaten. Voorts le
den zij zware verliezen aan mate
riaal, t.w. amphibietanks, veldkanon
nen en stukken geschut, machinege
weren en' mijnwerpers.
FINSCH LEGERBERICHT
Officieel wordt te Helsinki mede
gedeeld:
Op 20 Augustus zijn er geen bom
men op Finsch gebied geworpen. Aan
den Westelijken oever van het Lado-
gameer werden twee vijandelijke ge
vechtsvliegtuigen door Finsche vlie
gers neergeschoten. Bovendien heeft
de Finsche kustartillerie in de Fin
sche Golf een vijandelijk watervlieg
tuig neergehaald. Het Ffnsche lucht
wapen bombardeerde hevig de omsin
gelde afdeelingen en de plaatsen van
inscheping aan het Ladogameer.
De Inneming van Nowgorod
BELANGRIJK CENTRUM
Met de inneming van Nowgorod op
19 Augustus door Duitsche troepen
verliezen de Sovjets weer een belang
rijk verkeersknooppunt in den Noor
delijken sector. Nowgorod. gelegen op
"het punt, waar de Woltsjof uit het
Ilmenmeer komt, is een stad met
40.000 inwoners. Deze stad heeft een
bijzondere beteekenis als verkeers
knooppunt in het gebied van Peters-
Het Weermachtbericht
Hoofdkwartier van den Führer,
21 Aug. Het opperbevel van de
Weermacht maakt bekend:
In het Zuiden der Oekraine
hebben formaties der Waffen-
S.S. de haven- en industriestad
Cherson, aan de monding van
den Dnjepr, ingenomen.
De slag in het gebied rondom
en ten Noorden van Gome] is,
zooals reeds in een extra-be
richt is medegedeeld, geëindigd
met een zware nederlaag voor
de sovjet-weermacht. Divisies
infanterie, gemotoriseerde en
gepantserde divisies hebben, in
samenwerking met de lucht
macht, deelen van 17 divisies
infanterie, 5 divisies cavalerie,
2 pantser- en 1 gemotoriseerde
divisie, alsmede 2 over land
aangevoerde brigades luchtlan
dingstroepen verslagen, vernie
tigd of gevangen genomen. De
bloedige verliezen van den
vijand zijn opnieuw zeer groot.
Het aantal gevangenen is tot
84.000, het aantal kanonnen tot
848 gestegen. Bovendien vielen
144 pantserwagens en 2 pant-
sertreinen in onze handen.
Tusschen het Ilmen- en Pei-
pus-ineer werd na hevige ge
vechten, welke verscheidene
dagen hebben geduurd, een door
den vijand zwaar versterkte en
bijzonder- hardnekkig verde
digde stelling doorbroken. De
steden Nowgorod, Kingisepp en
Narwa zijn ingenomen. Onze
troepen zetten hun zegevieren
den opmarsch voort.
Formaties van de luchtmacht
hebben de uit Odessa en Otsja-
kov over zee vluchtenden sov
jet-troepen, alsmede vijande-
lijkcn colonnes ten Oosten van
de bocht aan den Dnjepr bp-
nicuwe zware verliezen toege
bracht. Zij brachten op de Zwar
te Zee een transportschip van
6.000 ton tot zinken en bescha
digden 3 groote koopvaardij
schepen.
Bij een aanval op de Britsche
kust hebben motor-torpedoboo-
ten een krachtig beschermd
vijandelijk convooi aangevallen
en een tankschip van 5.000 ton,
cn een vrachtboot van 4.000 ton
tot zinken gebracht. Gevechts
vliegtuigen hebben in het zee
gebied rondom Engeland over
dag uit een convooi een vracht
boot van 3.000 ton vernietigd.
Aan de Kanaalkust verloor de
Britsche luchtmacht tijdens
luchtgevechten 4 jachtvliegtui
gen. Vier andere Britsche vlieg
tuigen werden door mijnenve
gers en patrouille-vaartuigen
neergeschoten.
Een poging van enkele sovjet
bommenwerpers om in den af
geloopen nacht het Noord-DuJt-
sche kustgebied aan te vallen,
leverde geen resultaat op.
bung. Van hier uit leiden verschei
dene spoorlijnen en wegen naar alle
richtingen. In Nowgorod worden
schepen voor de binnenvaart ge
bouwd. voor het verkeer op het Il
menmeer en de rivier de Woltsjof,
die het Ilmenmeer met het Ladoga
meer verbindt. Bovendien bevinden
zich hier eenige fabrieken van de
touw- en leder-industrie.
Achtervolging van
verslagen bolsjewisten
EEN STOET VAN ELLENDE EN
VERNIETIGING
Voorbij Gomel zijn de Duitsche re
gimenten opgetrokken om de versla
gen bolsjewisten te achtervolgen. Den
oprukkenden Duitschen soldaten
wordt weer het beeld geboden van
een verschril^kelijken vernietigenden
slag. Nog liggen op de slagvelden de
duizenden gesneuvelde bolsjewisten,
wier wanhopige aanvallen in het vuur
van de Duitsche infanteriewapens en
artillerie ineengestort zijn. In de bos-
schen hangt nog de scherpe rooklucht
van de granaten, ontploffingen en
branden, ziet men nog de resten van
pantserwagens en voertuigen van
allerlei soort, als getuigen van de
trefzekerheid der Duitsche artillerie.'
Daar waar de wegen voor den Duit
schen opmarsch zijn vrijgemaakt,
stapelt zich het vernietigde en kapot-
I geschoten oorlogstuig van de bolsje-
I wisten hoog op: geweren, machinege
weren, stukken geschut en ransels
welker inhoud ver over het land is
verspreid, kisten met documenten en
kaarten, gasmaskers en stalen hel
men en groote hoeveelheden onbruik
bare levensmiddelen en munitie. Uit
de bosschen rondom Gomel worden
steeds nog k'.eine troepen verspreide
Sovjet-soldaten te voorschijn ge
baald, die gevoegd worden bij de ein-
delopze colonnes gevangenen langs
Var. de gevechten in het Oosten. De telecamera van de Duitsche Pro-
pa^anda-Kompagnie ft opgesteld en legt de zware treffers van de Duit
sche artillerie in de Sovjet-stellingen, op de gevoelige plaat vast
(Orbls-Holland)
Onze economische
prestaties
De vijf en veertigste door den Eco-
nomischen Voorlichtingsdienst van
het departement van Handel. Nijver
heid en Scheepvaart verzorgde Jaar
beursinzending zal 'de grootste zijn,
die ooit onder auspiciën van dezen
dierst tot stand is gekomen. Dit jaar
zal de uit vijf onder deelen bestaande
Nederlandsche deelneming aan dc van
31 .ugustus tot en met 4 September
te Leipzig te houden Reichsmesse een
cp' ?rvlakte beslaan van niet minder
dar GOO M2.
J. arbeursinzendingen vinden plaats
op rond van economische belangen.
De problemen, die zij stellen, zijn ech
ter in hoofdzaak van aesthetischen
eard. Vooral in het huidige tijdsge-
wr ht, nu onmiddellijke verwachtin
gen ten aanzien van de inzendingen op
de: achtergrond zijn gekomen, ligt
hei zwaartepunt in de taak, een blij-
vei ien indruk te wekken over de
"Hf miriLsohe prestaties van Nederland.
Otii dit doel zoo goed mogelijk te be
reiken heeft het propaganda-bureau
van den Economischen Voorlichtings
dienst. als vanouds, een beroep gedaan
op enkele vooraanstaande Nederland-
sche kunstenaars.
De vijf inzendingen, waaruit de
deelneming zal bestaan, zijn:
1) een repersentatieve algemeene
inzending;
3) een representatieve inzending
van de Nederlandsche textielindustrie;
3) een representatieve inzending
van de Nederlandsche schoenen- en
leerindustrie:
4) een collectieve inzending van
Nederlandsche firma's;
5) een Inzending over kunst in
handwerk en industrie.
De algemeene inzending
De algemeene representatieve in
zending, 155 M2. groot, die evenals de
overige een plaats zal vinden in het
Ring-Messhaus, is ontworpen door
prof. Rosse. Op zeer origineele wijze
heeft hij de problemen opgelost. De
wanden van de ruimte zullen bestaan
uit brandwerend gemaakte rieten
matten, waarin nissen worden ge
vormd; de vloer bestaat uit de be
kende roedgebakken tegels.
In dezen stand zal de aandacht
worden gevestigd op verschillende zij
den van Nederlands economisch en
sociaal leven, met name op den land
bouw, veeteelt, tuinbouw, boomkwee-
kerij, vlsscherij, enkele industrielak-
ken, onder meer de grootste radio
industrie ter wereld, Nederlands wa
terwegen, electrificatie, enz.
In iedere nis wordt een onderwerp
in beeld gebracht, terwijl in het mid
den van de zaal een inlichtingenbu
reau wordt opgesteld. Daarboven
wordt een groot verlichtingsornament
gemonteerd, met rood-wit-blauwe
transparanten.
Op een groot, in blank berkenhout
uitgevoerd bord zullen in gouden let
ters en cijfers bijzonderheden omtrent
de bevolking en de bevolkingstoename
worden vermeld, waaruit op sugges
tieve wijze blijkt, dat het sterftecijfer
aan t.b.c. en dat van de kindersterfte
in Nederland de laagste, en de getal
len voor den gemiddelden levensduur
en het geboorteoverschot de hoogste
ter wereld zijn.
De geheelt stand zal rijkelijk met
vaste planten en met bloemen worden
versierd.
ECON. VOORLICHTINGSDIENST VERZORGT
EEN GROOTSCHEEPSCHE INZENDING
Textielindustrie
Eveneens in de parterre zal de ex
positie van de Nederlandsche textiel
industrie een plaats vinden. De ont
werpers hebben zich de opgave ge
steld. de ten toon te stellen goederen
onder te brengen in een omgeving, die
Nederlandsch aandoet. De vloeiende
lijn en groen-blauwe kleur van de
randen £ev tentoonstellings-podia zal
niet nalaten een herinnering aan den
waterrijkdom van het land te wekken;
de overige deelen der podia zijn geel
van kleur; zij symboliseeren de zand-
strekeifc;waarcp de veelzijdige Neder
landsen textielindustrie grootendeels
is gevestigd. Aldus is een ondergrond
geschapen, die de te exposeeren voort
brengselen goed tot hun recht brengt,
Op een van kunstzijden stof ver
vaardigde landkaart wordt aange
geven, waar de verschillende textiel
centra zijn gelegen en waar de fabrie.
ken zijn gevestigd, die de kunstvezels
fabriceeren. Dit podium wordt door
twee pylonen geflankeerd.
Op de vierde verdieping van het
Ring-Messhaus komen de drie andere
inzendingen.
Schoenen en leder
In de expositie van de schoenen- en
lederindustrie, waaraan het Rijksbu
reau voor huiden en leder zijn mede
werking verleent, zullen op een tafel
onverwerkte huiden tentoongesteld
worden. Een terzijde staand tableau
geeft een indruk van de ligging van
de verschillende huiden- en ledercen
tra in Nederland. Een in wit gehouden
afdeeling brengt -de looistoffenfabri-
cage in beeld. Technisch leer, leerwa-
ren, overleer e.d. zal men met de eind
producten van de Nederlandsche
schoen- en lederwarenindustrie kun
nen bezichtigen. Een informatiebureau
maakt het geheel volledig.
Kunst
De collectieve inzending van kunst
in handwerk en industrie bevat twee
afdeelingen, namelijk een met in Ne
derland vervaardigde gebruiks- en
kunstvoorwerpen, naar ontwerp van
Nederlandsche kunstenaars, en een
afdeeling, waarin eenige Nederland
sche firma's hun artikelen van diver
sen aard ten verkoop aanbieden. Beide
afdeelingen zijn van elkaar geschei
den door een wand, die diagonaal door
de zaal loopt. De bezoeker ziet der
halve slechts één afdeeling tegelijk,
zoodat hij het tentoongestelde rustig
in zich op kan nemen. De kunstenaar
J. Bons te Amsterdam heeft tegen
den wand een symbolische voorstel
ling geschilderd van het onderwerp
van deze expositie: Kunst in hand
werk en industrie en de Nederland
sche nijverheid en industrie.
Aan de collectieve inzending nemen
vier firma's deel.
Op de Messe zullen brochurès wor
den uitgereikt betreffende het econo
misch leven'van Nederland in het al
gemeen en verder betreffende zijn
scheepsbouw, zijn textielindustrie en
zijn leder- en lederverwerkende nij
verheid.
Nieuwe Bonnen
De secretaris-géneraal van Land
bouw en Vlsscherij maakt bekend,
dat zijn aangewezen de onderstaande
bonnen, welke in de week van 24
Augustus tot en met 30 Augustus a.s.
recht geven op de daarachter ver
melde rantsoenen:
324 Broud: 4 rantsoenen brood
of gebak
32 Brood: 1 rantsoen brood
of gebak
32 Bloem: J rantsoen bloem,
brood of gebak
32 Vleesch: J rantsoen vleesch
of vleesch waren
32 VJeeschwaren: 1 rantsoen vleesch
of vleeschwaren
32 Kaas: 100 gram kaas
32 Melk 1: lf liter melk
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat de bonnen 30, 31 en 32 voor kaas
geldig blijven tot en met 6 Septem
ber as.
De bonnen, welke van 24 Augustus
af zijn geldig verklaard met uit
zondering van die voor vleesch
of vle esjchw a ren, mogen reeds
morgen worden gebruikt.
Zooals bekend, ls het koopen van
vleesch of vleeschwaren bij den klein
handel op Maandag en Dinsdag niet
geoorloofd.
AARDAPPELEN
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat bon 32 reserve van 22 tot en met
30 Augustus a.s. recht geeft op het
koopen van IJ K.G. aardappelen.
Daarnaast ls thans bepaald, dat de
geldigheidsduur van bon „31 reserve"*
wordt verlengd tot en met 30 Augus
tus. Ook deze bon geeft derhalve tot
en met dien datum nog recht op het
koopen van IJ k.g. aardappelen.
Djiboeti
sterft den Honger
dood
de wegen. Honderden gewonden wor
den door de gevangenen wier ver-,
banden met bloed doordrenkt zijn
meegedragen naar de verbandplaat-
sen: een stoet van ellende en vernie
tiging van de verslagen Sovjets.
SOVJET-GENÊRAAL GEVANGEN
GENOMEN
Op den ochtend van 19 Augustus
werd' aan den Westelijken oever van
den Dnjepr een aantal Sovjet-offi
cieren gevangen genomen. Onder hen
bevond zich de zwaar gewonde com
mandant, 1 generaal van het Sovjet-
pantsercorps, luitenant-generaal so-
kolof.
(Zie verder elders in dit blad.)
GEVOLGEN DER BRITSCHE
BLOKKADE
De zender van Djiboeti heeft hui
veringwekkende bijzonderheden mee
gedeeld over den achteruitgang van
den gezondheidstoestand der bevol
king als gevolg der Engelsche blokka
de. De sterfgevallen van vrouwen en
kinderen bedroegen in Juli 70 pet. van
alle sterfgevallen in de Fransche ko
lonie, die zeven maai zoo hoog zijn
als in normale tijden. Onder het gar
nizoen heeft scheurbuik ln vreeselijke
mate gewoed. Men kan deze maand
nog meer sterfgevallen verwachten.
De Illustrious
IN REPARATIE IN DE V. S.
Met instemming van het Britsche
ministerie van Voorlichting maakt de
British Press Service bekend, dat het
Britsche vliegtuigmoederschip Illus
trious zich op het óogenblik op een
Amerikaansche werf bevindt om ge
repareerd te worden en dat de neef
van den Engelschen koning, Mount
Batten, het bevel over het schip op
zich zal nemen. De Britsche admirali
teit meldt hierover nog, dat het schip
door vliegtuigen van de as op 10 Ja
nuari in de buur. van Sicilië en-later
bij Malta, waar het zijn toevlucht
gezocht had, bijna vernietigd is ge
worden. Het roer was gebroken en het
.schip maakte hevig slagzij. De hagel
van bommen had verschillende bran
den doen ontstaan. Tachtig leden der
bemanning hadden den dood gevon
den. Het schip kon nog slechts door
dc machines begtuurd worden en
heeft slechts met moeite de haven
kunnen bereiken.
De strijd in het Oostep Gevangen genomen Sovjets marcheeren met
hun gewonde kameraden naar het gevangenenkamo (Orbis-Holiand)