Éi.
„Inbreker
gevraagd"
Zarah Leander's
nieuwste film
Brabant werkt aan
toekomst
zijn
AMERSFOORTSCHE COURANT MAANDAG 22 SEPTEMBER 1941
t. en o. opent het seizoen
De Amersfoortsche t oonocl vereen i-
ginjr ,.T. en O (Tooncel en Ontspon-
ningi, welke Zaterdagavond liet win
terseizoen opende met <ie opvoering
van het, tooneclspel in drie bedrijven
„Inbreker gevraagd" heeft over be
langstelling niet te klagen gehad. De
zaal van „De Valk" was niet alleen
tol de laatste plaats bezet, maar tien
tallen moesten worden afgewezen. De
ze belangstelling moge eenorzyds plei
ten voor de goede wijze, waarop deze
.■jonge tooneel vereeniging eenigen tyd
^geleden haar debuut maakte met een
'paar simpele één-actertjes. anderzijds
spreekt daaruit de behoefte aan ge
baste ontspanning in deze donkere tij
den.
Waf dit laatste betreft (het bieden
ivan ontspanning) heeft T. en O. haar
(naam zeker eer aangedaan. Het top-
mcelspel, hoewel nud, gaf volop gele-
,'ponheid. eens hartelijk te lachen, dank
'zy de juiste vertolking der hoofdrollen.
In liet begin hadden wij moeite het
[gesprokene op het tooneel te volgen,
vunaat het in de zaal nog niet voldoen
de rustig was. maar dit heeft zich.
[dank zij het werk van den ordecom
missaris. spoedig hersteld zoodat. naar
men ons mededeelde, het gesprokene
op liet toonèel later ook achter in de
zaal goed te volgen was.
Het was, zooals gezegd, de tweede
maal, dat T. en O. in het. openbaar yoor
het voetlicht trad. zoodat. men moeilijk
kon verwachten. dat de medcspclenden
tot In alle finesses zich de tooneel-
kunst hadden eigen gemaakt.
Het eerste bedrijf werd wat stug ge
speeld. hoewel de hoofdpersoon van
dit tooneelspel. de heer des huizes Ger.
rit Mollema zijn uiterste best deed zijn
rol als pantoffelheld zoo goed moge
lijk uit te beelden. Jr. het tweede be
drijf hikte dit licm beter en was zijn
spel kostelijk. Het dienstmeisje An
jiie was af en toe wel eens te schuch
ter: doch in haar samenspe' met. don
huisheer was zy heel go. d,
i De bijrollen waren eveneens in goede
(handen. De inbrekerstypes waren, me
de door de uitstekende grime van den
heer L. Ohootkop goed weergegeven.
De spelkwaliteiten van deze heeren
«lieren nog al wat uiteen. Litike Ka-
(reltje was inderdaad ook de meest lin-
ike van bet drietal. Voor inbreker spe
len valt niet mee. het ligt iedereen niet,
zelfs „Dolf de Kraker" had cr moeite
mee en „Guus met de bandjes" toonde
zich ook niet in alle opzichten een man
-■«« ï.r.i vol» Hm is don hoeren niet
kwalijk te nemen. Zij h(&ben nun tjctu
gedaan.
„Juffrouw Smit" gaf uitstekend het
type van een behulpzame buurvrouw
weer. die het echter om leentjebuur
ppc'en te doen was.
Wijzen wij ten.-lotte op het spel van
Pebora. Mollema's echt per.oote, die in
haar pogingen voornaam te willen
•doen nog Iets te kort school, terwijl
Harry Peel in zijn artistehrol niet min-
Ider geslaagd was.
Vanzelfsprekend wordt deze critiek
[gegeven in 't belang van de vereeni
[ging zelf. Wat de heer Nachtegaal al
(regisseur reeds heeft weten te berei
den verdient zeker lof Het is hier en
Waar nog een tasten om de juiste krach-
ten te vinden, maar door een regelma
tige studio kan uit deze tooneelv/-
eeniging nog veel goeds groeien.
Met de leiding is het in deze ver
eeniging in orde en de b oemenhulde,
zoowel aan don regisseur als den voor
zitter. den heer Dolleman gebracht,
,was zeker verdiend.
D. J. REKKé
ZWEMDIPLOMA
Alsnog hebben in Pcsio's "Rad het
«wemdiploma behaald: Greet Klomp.
[WillyAgterherg, Ina Schoenmaker,
Bbnrke van den Hoeven, A. A. van de
IIoef', W. van Maanen, Wim Schreu-
Idor, A. G. van Nieuwenhuizen, Jeantje
Metirs. Aart van den Brink, Teunis
ivan Hoogevcst. C. de Jong, Jenny Pot,
Coby van Steendelaar. Joh. van Nieu-
iwenhuiz.en. Gerda ten Hoven. .Tacoha
,te Beek Ali Kanis. Jacobus W. J. Deet-
juan. WHhelmina Cornelia van Honge-
yest, Annie Neuteboom. Frits van Velt-
Jinyfcn. mej. G. Koetewyn. mej. A. P.
fl. vnn der Hoef, mej. Lucie Schots.
JRienk J. Plant inga. Annie Wouters,
I)ls Donker, Japke de Vries, Sophia
Wilson, Riek Donker, H, Th, Oodyn,
(A. de Jong, A. J, M. Krcté, Pim Mul-
Jder, Annie Riksen, J. B. Bouma, Th. J.
F-ijmnal. P. van Poorten, H. A. van Of
feren, H. de Roover, Hanon O. I.ohel,
Jan Veerman. A. van Dam. E. Klinken
berg. C. van Ronde, K H. J. Pamen.
fj. Stechmann, L. A. Hiie». J. A. Kn-
ningh, M. Bruggeman. Gysbertus Gys-
berise. Antonle Wolfs
Onder groote belangstelling is Zater
dag in het clubgebouw hel. winterwerk
van de specltuinvereeniging „Het Soes-
lerkwnrfier" geopend. De voorzitter van
deze vereeniging. de heer Huibcrs hield
"een rede over het nut van het winter
werk. De arheidersmuziekvcreon. ,.H. J.
Hegeraat" o.l.v. van den heer v. Kolf
schoten. luisterde de bijeenkomst met
pittige muziek op.
aanvang godsdienst
oefeningen ger. kerken
Te beginnen met Zondag 28 September
ac. zullen de godsdienstoefeningen iiv
do Gereformeerde kerken des middags
weer annvangcir te drie uur.
Naast den hoofdredacteur zyn mede ver
antwoordelijk:
C. A WlUInge. Chef-redacteur; D J. Kekke.
B'ads- en sportredacteur, belden te Amers
foort; W. O. van Maanen, Hul* ter Helde.
tweetal geref. kerk
De kerkeraad der Gereformeerde
kerk heeft ter beroeping van een der
den predikant het volgende dubbeltal
opgemaakt: Ds. E. T. v. d. Born te
Heemstede en Ds. A. J. W. Vogelaar
te Lemele en Lemelcrvcld.
de gewonde en zieke soldaat.
Het Comité van den gewonden en
zieken soldaat meldt:
Woensdag bezochten de aanwezige
patiënten (5) het Grand Theatre. 5 Com
plete jaargangen van de Toeristenbond
werden ontvangen van den heer V. de
V. Tijdschriften zond Mevr. van der
F.—van Sw. (Baarn), Mej, E. KI. en
Mej. M. H. Op gironummer 25047 van
II. A Fischer, Mauritslaan 4, werd ge
stort door: H. C. II. F. 2 50. Mevrouw
G—T 2.50. H. D. A. G. S. A. ƒ2 50 en
C van S. 4 60 (ter gelegenheid van een
25-jarig huwelijksfeest).
Rozebottels
Het jongste nummer van het maand
blad van de Stichting tot Wetenschap
pelijke Voorlichting op Voedingsge-
bic-d „Voeding" bevat. o.m. een artikel
van Marline Wittop Koning over roze
bottels. waaraan het volgende ont
leend is:
„In tuinen en plantsoenen, aan ha
gen en in het wild, hebben de als bota
nische vozen bekende soorten haar
bloemblaadjes laten vallende bottels
zijn aan liet uitgroeien en binnenkort
zullen de sl ruiken weer prijken met
hun vruchten, die van Augustus tot
October in vitamine C gehalte toene
men. Grooter of kleiner zullen de bot
tels zijn. afhankelijk van de rozensoort:
de rosa rugose b.v. is in het bezit van
flinke vruchten, de rosa rubïginosa
lo.a. in de duinen te vinden) kenmerkt
zich door haar talrijke kleine ovale
botteltjes."
Met het oog op liet verzorgen van
onzen wintervoorraad zyn rozenbottels
van belang omdat er eon zeer goede
jam van kan worden gemaakt. Hier
voor werden vroeger vry tijdroovende
recepten gegeveneen proef heeft ech
ter geleerd dat een veel minder bewer
kelijke wijze tot hetzelfde resultaat
leidt.
Het vereenvoudigde recept voor ro-
zehotteljam luidt als volgt
Kook de gewassen rozebottels in een
gesloten pan met een bodempje water
zachtjes tol moes, wrijf hel moes door
een zeef en weeg het. Voeg bij elke kg.
vruchtenmoes 1 dl. bessensap (bij
voorkeur zelf-bereid) en 1 kg. suiker,
laat het mengsel onder voortdurend
roeren even tot de verdachte dikte in
koken en giet het dan in de zorgvuldig
schoongemaakte potjes: sluit die af
met in kokënÖ water ge loopt perka
ment- of cellóphaanpapier.
Voor rauwe rozebottels wordt als
vit amine-waarde een gehalte aangege
ven, dat vyfmaal zoo groot is als dat
van de in dit opzicht reeds zeer hoog
geschatte zwarte be3sen en tienmaal
zoo groot als dal van sinaasappel, ci
troen of grapefruit.
Zelfs wanneer rekening wordt ge
bonden met cenig verlies gedurende dc
jambereiding (de bottels schijnen vry
goed hun vitaminewaarde te behou
den). dan biyft het toch van belang
om voor den winter deze aanvulling
van hel in dat seizoen slechts schaars
voorkomende ascorbinezuur dankbaar
te aanvaarden.
Behalve door het gebruiken van ro-
zehotteljam, is dit ook mogelijk door
het drinken van rozebot.telthee, verkre
gen door het aftrekken van gcdroogdi
rozebottelsdeze drank kan bijv. bij
het ontbijt op smakelijke wijze de „ech
te" thee vervangen.
De gewasschen bottels laten zich ge
makkelijk op een stofvrije plaats dro
gen (uitgespreid op een ve schoon pa
pier bijv. ize worden in een gesloten
i rommel opgeborgen en op een droge
plaats bewaard.
De rozebottclthee kan op twee wij
zen bereid worden.
1. Reken van de gedroogde bottels
(met pitten en al gebruikt) ongeveer
eetlepel per persoon: d->e zo in een
pannetje met per persoon 1. water
en laat ze 15 minuten zachtjes koken.
2. Reken per persoon 2 eetlepel ge
droogde rozebottels on laat die niet
1 j 1. water per persoon gedurende den
nacht wecken. Breng het mengsel aan
de kook en laat hol daarna nog 10 mi
nuten trekken (bijv. onder een thee
muts).
In beide gevallen wordt de vloeistof
door een zeefje in de kopjes geschon
ken en naar smaak voorzien van wat
suiker of wat zoetstof.
KUNST FX r.FTTFRKX
In den Stadsschouwburg te Amster
dam heeft het. Neder!nndsch tooneel,
onder regie van Cor van der Lugi- Mei-
sert. Zondagmiddag de eerste opvoe
ring gegeven van „Maria Stuart" van
Fried rich von Schiller in een zeer goe
de vertaling van Anton van Duinker
ken.
De voorstelling, welke veel belang
stelling trék, werd p.m. bijgewoond
door den secretaris-generaal van bet
Departement van volksvoorlichting en
kunsten, prof. dr. T. Goedewaagen.
den burgemeester van Amsterdam, den
heer E. J, Voiile. bet hoofd van de nf-
rleeling Theater en dans van het De
partement, den lieer F. Tri 1110 en den
directeur van hot gemeentelijk Thea
terbedrijf. den heer H. D, van Dellen.
Na afloop van de voorstelling wer
den de spelenden, onder wie Charlotte
Kohier, Magda Janssens en Frits van
Dy'k, met bloemen gc-buldigd. Ook de
regisseur. Cor van der Lugt Melsert
de ontwerper van de décors, Jacques
Snoek, moesten ten tooneele verschij
nen en in dc bloemenhulde deelen.
HET MA6ISTBAAL UlTaeUDBOPB
l'PEEL IWOEPT UITGeZGMOe.N
NEDERLAWOSCHE
Jl/tfCHEM
TWEE VOLKEN"
CVXJT HUTOZi-iCH HCOKSPEt UIT PEN
0oeesMOo2Lo& NAAR het Boete, MAVO/
OHNE VOLV-' vArv ARjvOUl KRl£ö£IZ COOfZ
jee POP£L'£<z. MeoespetENpeN OA avolf
eovM/MeeSTea. juiet i/erzsTföACTe, PH.LA
CHAPeu.e. anew DoyoiAGR V.TMIST, ja\I
CEvJAiEE. JOke BUSCW s a.
"I.
omroep
FILIINFEUWS
„PRDIA DONNA", ONDER REGIE
VAN ROLF HANSEN
Zarah Meander's nieuwste film „Der Weg
tns Frele", die reeds door de Ufa tn
Nederland ls uitgebracht onder, den titel
..Pritnci Donna" ls een dramatische speel
film. waarin de geschiedenis wordt ver
haald van Antonla Corvelll. een beroemds
Itallaansclie operazangeres, die In veertiger
Jaren van de vorige eeuw tromphen vierde
In Weenon. doch meegesleurd werd !n den
maalstroom der gebeurtenissen, die de re
volutie van 18*8 verwekte. Van Wat oogen-
bhk af ging haar leven bergafwaarts en het
eindigde met een vrijwillig afscheid, om den
man, dien ZIJ al leek het dan vaak an
ders liefhad, gelukkig te maken.
Dr. Harnld Braun, Jacob Gels en Rolf
Hansen (die ook de regie voerde) schreven
het draaiboek voor deze veelbewogen levens
geschiedenis en men kan hun zeker niet
verwijten, dat zij In de milieuschildering
en de continuïteit van het gebeuren, geen
varlatlo -gevonden hebben. Integendeel
„Prima Donna" biedt een bonte afwisseling
van opera. Wconsche society, landelijke scè
nes In Mecklenburg, revolutlctafrcclcn. zoo
wel !n de stad als op het platteland, van
Itallonnsche kroegen en luxueuze speelzalen.
Dc film dus visueel vol bewogenheid, maar
sterker nog werken de geestelijke contrasten
en conflicten.
Daar ls allereerst de botsing tusschen de
zangeres Corvelll (Zarah Leander) en haar
echtgenoot, gespeeld door Hans Stüwe. ZIJ.
de gevierde opera-diva houdt, van haar be
roep. haar kunst, haar succes, het applaus
der menigte. Maar deze wereld van coulis
sen en schooncn schijn ls niet geschikt voor
den Pommerschcn landjonker Detlev von
Blossln. die tenslotte zijn landgoed, zijn vet
en zyn oogst belangrijker vindt. Theaterle
ven en landleven passen nu eenmaal niet bij
elkaar en Antonla CorveHl's vrouwelijke
middelen zijn zwakker dan de ketenen, dlc
den Pommcrschen landman binden ann het
land. zijn werk en zijn familie Von Blostin
Is dol op Antonla. Enkele Jaren lang hoopt
hl), dat zij haar loopbaan znl opgeven, maal
ais dun het bericht tot. hem komt. dnt zijn
vrouw zelfmoord pleegde, tracht hij tenslot
te deze groote liefde te vergeten door een
nieuw huwelijk met een nichtje, dat veel
belang stelt 111 het boerenbedrijf, dat tijdens
Detlev's afwezigheid reeds onder huur bi
ding stond. Het is natuurlijk een der dra
matische hoogtepunten vnn de film als deze
Detlev tot de ontdekking komt. dat Ati'O-
nia geen zelfmoord pleegde, doch dat .et
om ollerlcl redenen beter voor i r
was om te doen alsof zij gestorven wn-c. het
Is Antonla. dlc dan haar karakter er. I -r
liefde bewijst door nu m werkelijkheid -
einde ie maken aan. haar leveu. Dit coi."..ct
Is tragisch, zelfs wat melodramatisch. Ti
hel is in de film volkomen aanvaardbaar
én zelfs dc eenlge logische oplossing.
De andere groote rollen.
Dc noodlottige samenloop van omatatid c-
heden wordt gedeeltelijk veroorzaakt door
den ..booswicht" in dc film. dlttnnal cepci-
sonlflcerd door Siegfried Breucr a:> de
Weenschè Graaf Oglnskl. Breuer vajt In <*-n
Utatsten UJd vaak op door uitmui -rade
'creaties. Men zag hem o.n ln „Moeder". De
Postmeestev" en „Wiener Geschlchtci." en
steeds hadden zyn rollen Iets opvallends.
Zonder overdrijving mag men vaststellen,
dat Breuer ln .iPrlma Donna" een dor figu
ren ls. die 't meest de aandacht ireki. Ky
ls het ook. die Antonla Corvelll's leve. de
wendingen doet nemen, dlc haar eerm an
prima donna tot onbekende zangeres b 1 '-en
reizend Itallnansch gezelschapje maken en
die haar aan het slot
Men zal ln de film verder kennismaken
met, een nog vrywel onbekend Jong meisje.
Eva Immermann, die reeds op tooncelgebled
enkele successen boekte en wier eerste op
treden voor camera tn microfoon ln een
kleine rol ln ..Es war elne rauschondc BnU-
nacht" voor het groote publiek volko
men onopvallend was. Niet echter voor Rolf
H.'.nsen. die toen regie-assistent van Prof.
Fröllch was. Kansen prentte zich liet ge-
v.cht van het meisje ln "t geheugen cn toen
:j de rollen voor deze door hem te regls-
■eren groote film ging verdoelen, gaf hij
;.va Immermann do tweede vrouwelijke
hoofdrol. Zij vertolkt ln de film de figuur
van Detlev's tweede wouw en heeft ln ver-
ehlllende groote scènes gelegenheid te be
wijzen. dat Hansen's keuze volkomen ge
rechtvaardigd ls.
Tenslotte zij nog de aandacht gevestigd
op een zeer goede en sympathieke rol van
rtedwlg Wangel. die als de oude verzorgster
van Zarah Ix-ender lief en leed met haar
deelt en als een moeder voor haar kind
zorgt, terwijl dan nog de bekende zanger
Watther Ludwlg in de opera-scènes met
Zarah Leander (o.a. ln duetten uit .Beml-
ramls" en „Rlgoletto"na een fraaie opera-
enrrlère In .Rrlma Dbnna" als fllmspeler
debuteert.
Regisseur nansen.
Rolf Hansen heeft door het verkrijgen vnn
de regie-opdracht voor deze film een belang
rijk doel ;n z"n leven bereikt. Dèï-e Jonge-
nian, die na z'n middelbare opleiding
ohchtmatlg rechten studeerde, maar in 't
geheim z'n tyd len te veel lijd) wijdde aan
-moe 1 en teekenen. gaf er tenslotte de stu
die aan en begon een tooneelloopbnnn. Vier
jaar speelde hij bij het ..Natlonalthcnter" ln
V.'-lmar. daarna was hij drie Jaar Jeune pre
mier cn regisseur lu Wupperthal-Barmen.
Een ernstig ongeluk maakte aftn deze car-
rléro een einde en na hersteld te zijn wierp
Hansen zich op de film. eer6t- als cutter van
het Journaal en later van cultuurfilms. Se
dert 1934 werkte bij nis regle-asslstent van
Prof, Fröllch en onder zijn eigen regio ont-
stonden, behalve enkele korte films, twee
p. elfllms: ..Gabriel--, .eins, zwel, tlrel" en
Sommer. Sonne. Erik. „Prima Donna" is
.m eerste „eroole" film en naar verluidt
1 hij ook de eerstvolgende Leander-flhn
-.oor de Cfa reglsseeren.
AGENDA
Grand-Théatre. Maandag. Dinsdag,
Woensdag-. Donderdag- en Vrijdagavond 8 u.
Zaterdag 6 u. en 8.15 u. (doorloopend)-
Zor,- en feestdagen 1.45. 4.6.15 cn 8.30 u.
'.doorloopend).
Van 19 tot. t;n md 25 September „De
Zwe"dsche Nachtegaal". v
CUj -Theater. Maandag. Dinsdag. Woens
dag. Donderdag en Vrijdagavond 8 uur.
Zaterdag 6 u. en 8.15 u idoorloopcnd).
Zon- cn feestdagen 1.45. 4.6.15 en 8.30
uur doorloopend
Van 1!) fot en met 25 September „Carna
val van Venetië".
Hcmbrandt-Theater. Aanvangatyden al*
boven. Geen matlnce's.
Van 19 tot en met 25 September ,An de
schaduwen der bergen".
Glldchuts TcntoonsteUlng Schilderijen
en kunstnijverheid geprolongeerd i. Eiker,
dag (behalve Maandag) reopen'd vnn 105
uur. Zondags van 10 305 uur.
23 September 20 30 uur Algemeene
Vergadering Ambachtsschool.
11 October. „De Valk" 7 uur.
Spccltuinvereen, Leusdcrkwartier. Opvoering
door do tooneelverocn. „Eensgezindheid" van
„Fllmmnnlakken".
de verduistering
Verplicht te verduisteren
v. 22 Sepl. 1941 tot 23 Sept. 7.26
Maan
23 Sept. op 10.I2T onder 20.56 u.
Sow fUanten «1 Uomcn
Hyacinthen
binnenshuis
Behalve als tuinbloem kan de hya
cinth zeer goed als kamerplant wor
den gebruikt. Ze wordt dan gekweekt
In potten of op glazen, liefst In Oc
tober. Doet men het later, dan heb
ben de bollen niet voldoenden tijd
vóór den winter nog flink 1
hoe i
bloemen.
In een gewonen bloempot wordt een
flinke bol geplaatst. De vulling ge
schiedt met lossen tuingrond van
goed gehalte. Vooraf legt men op het
gaatje van den bodera een paar scher
ven of steentjes, waardoor verstop
ping wordt voorkomen. Is dc pot tot
de helft mot aarde aangevuld, dan
plaatst men de bollen zóó dat het
topje geiyk staat met den rand van
den bloempot. Heeft men dan de open
ruimte opgevuld, dan graaft men de
potten zóó clep ln den grond, dat ze
geen last van rezen of kou kunnen
hebben. Men beschut ze rpet aarde
en zoo noodlp met wat blad of stroo.
Bil vorst 'moet men niet zelden de
bollen er uit. halen. Heeft men dat
gedaan, dan brengt men de potten in
een koele kamer wp.ar men -met pa
pier het licht afsluit. Daarna kunnen
zo ln een warmere en lichtere omge
ving komen. Met gieten wordt natuur
lijk naar de behoefte dc-r planten ge
regeld en houdt voorts verband met
de temperatuur van de omgeving.
Men moet er rekening mee houden,
dat niet alle soorten zich even goed
later vervroegen. Tot dit dool leenen
z:ch vooral de roode garrlbaldi. de
rose Gertrude, de witte L'Innocence
en do blauwe Graud-Maltre. Zij. die
niet ln de srclc-enheld zyn. om de
potten bulten tc- zetten, kunnen ook
heel aardige resultaten bereiken met
glazen. In de eerste plaats moet men
daarvoor goede bollen nemen, d.w.z.
de Juiste soorten en kerngezonde. Het
opzetten ls secuur werk. Men maakt
den bol goed aclioon cn ontdoet hem
1 borst'
vel
len, zand enz Ook het glas moet goed
worden gezuiverd. Het wordt gevuld
met helder water zonder eer.lge toe
voeging vnn kunstmest, hoogstens
wat houtskool om het water helder te
houden. De bol zet men een halve
cm. boven het water. Hij groeit dan
in een donkere koele ruimte: een
warme omgeving houdt de ontwikke
ling tegen. Hoe lang moet men den
bol nu zoo laten staan? Dnt la voor-
ar niet te zeggen. In leder geval, tot
dat de „neuzen" een vinger Inng'zijn.
Doet men dit niet. dan loopt men
gevaar, slechts zeer kleine bloemen te
krijgen, verscholen ln het bind.
Moet men niet naar de glazeu kij
ken?
Welzeker, want het ls niet uitge
sloten. dat de bewortellr.g niet near
wensch verloopt en de bol gaat schim
melen. Men neemt hem dan van het
glas af, legt hem'te drogen en ver
wijdert met een watje alle vuil. Ket
glas vult men opnieuw tot op enkele
afstand van den bol. Overigens
1 het, 1
le 1
vcrschen, tenzy het. geheel
cf onaangenaam ruikt.
Heeft men volgens genoemde
wygingen gehandeld en zijn de
zen" lang genoeg, dan zet mei
glazen op een lichtere
pleats, zijn de bloemen goed uitge
komen. dan vet men ze weer op een
koele plaats, want dan houden re
zien langer goed. Te slappe stelen
geeft men een steuntje met een ste
vige breinaald.
FLORA.
LEEUWENPLAAG
Een gevaarlijk avontuur heeft, volgens
een bericht in het Knapsiadsche b'.ad The
African World, een vrouw beleefd ln het
Mlanje-gebied ln Rhodesic. Op een eenza
men tocht door de steppe sprong plotse
ling een leeuw op het dak van haar auto.
Zij had de tegenwoordigheid van geest vol
gas te geven, waardoor zy na eenigen tijd
den onplelzlerlgen passagier kwijtraakte.
Een andere leeuw heeft, by Zoinba een
auto der posterijen aangevallen. Het beest
klemde zich vast ann liet portier. De chaur-
feur kon hem eindeiyk, nadat hij zware be
schadigingen had toegebracht aan dc auto,
kwijtraken.
In hetzelfde gebied zijn zes Inboorlingen
door leeuwen verscheurd. De dieren dringen
ten gevolge van de buitengewone droogte
van dezen winter steeds weer door In be
woonde streken.
Midrien in de bexschen liggen bij het
dorpje Lage 'Mierde witte barak
ken rond ec-n met lupine beplant
veld. Hier is een der werkkampen v oor
arbeiders uil andere provincies, die in
Brabant tewerkgesteld worden, geves
tigd. Reeds zijn 6 van dergelijke kam
pen in gebruik, terwijl er nog 6 in aan
bouw zijn, zoodal na luin voltooing'
ruim 2400 mannen in werkkampen kun
nen worden ondergebracht. Er zijn óók
arbeiders uit andere provinces, die bij
particulieren zijn ingekwartierd en
zelfs komt een aantal dagelijks met den
trein naar hot werk
ln hot kamp bij I<age Mierde wonen
210 Rotierdammers on ze hebben beter
goed! Wqon- en slaapruimten. wnsch-
lokalcn, de cantine alles iS modern en
proper ingericht,zoodal men geen
oogenblik herinnerd wordt aan do
steun- cn armenzorgsleer, die vrnoger
aan de werkverschaffing kleefde. Het
allerbelangrijkste, de keuken,, is prima
in orde- uiislekënd toebereid voedsel en
dubbele rantsoenen voor deze
mannen, die zwaar werk verrichten.
Geen wonder, dat de arbeiders hier dik
ker worden, alle distributie ten spijt!
Bij menigen oud-soldaal worden her
inneringen wakker hij het zien van de
houten britsen met de keurig opgevou
wen „wolletjes".
Dc kok is tevens beheerder van het
kamp, een lastig karwei temidden van
zooveel vogels van diverse pluimage,
die eerst (ie groolestadssfeer van zich
moeten afschudden, lietgten niet altijd
even vlot verloopt. Maar. eenmaal ge
wend aan de nieuwe omgeving en het
nieuwe werk. welen de mannen deze
el degelijk te waardceren.
Waar eens het stuifzand woei.
In allo doelen der provincie worden
in werkverruiming cultuur-technische
werken uitgevoerd. In het Noorden
werkt men aan de dijkverzwaring van
den dijk langs de Bergsche Maas. elders
worden woeste gronden ontgonnen,
weer ergens anders wegen aangelegd,
maar een dei' voor den leek indrukwek
kendste resultaten zijn ongetwijfeld de
reinigingsvelden bij Tilburg,
Brabant is berucht, om zijn door fa
briekswater verontreinigde beken. Op
vele plaatsen is het water geheel ver
vuild. zoodat de visschen sterven, het
vee geen drinkwater heeft en de afwa
tering door vuilafzctling belemmerd
wordt. Niet in de omgeving van Tilburg.
Daar wordt de „landbehandeling" toe
gepast om het fabriekswater te zuive
ren en zelfs te gebruiken ter be (nesting
van het land. Dit systeem bestaat hier
in. dnt men het water over hot. land laat
vloeien, zoodat het wegzakt in don bo
dem on daar door oxydatie en do werk
zaamheid van bacteriën onschadelijk ge
maakt. wordt. En wat bet belangrijkste
is: waardevolle bestapddeclen van het
fabriekswater dragen bij tot dc vrucht
baarheid van den bodem. Deze rcini-
gingsvoldfTf zijn 111 werkverruiming on
der toezicht va» do Ncderlandschc Hei
demaatschappij JPingelcgd.
Waar eens slechts een dorre zand
vlakte was, loopt nu het vee in grazige
weiden en brengen dc akkers record-
opbrengslen op. Grauw is het stinkende
water.: dal langs kanaaltjes op geregel
de tijden dc velden bevloeit helder
cn zelfs drinkbaar verlaat het 11a een
gchèimzinnig zuiveringsproces in den
bodem het terrein. Ten Zuiden van Til
burg wordt binnenkort een tweede
complex van dergelijke velden aange- 1
leed en ook te Breda bestaan plannen
om op deze wijze het fabriekswater te
-gebruiken.
Werkverruiming ln de torkomst
Uit de tot stand gekomen resultaten
blijkt duidelijk, dat de werkverruiming
van groot belang is voor de agrarische
productie van ons land. maar daarnaast
heeft zij de taak den werkelooze nuttigen
arbeid te verschaffen. Ook bij de beste
organisatie van den arbeid zal altijd een
zekere werkeloosheid blijven bestaan;
men denke slechts aan werkeloosheid
door seizoensoorzaken en den invloed
van technische verbeteringen. Voor dit
restant werkeloozen moeten er twee
dingen zijn: een goede werkeloosheids
verzekering zooals men weet. worden
de werkeloosheidsuitkeeringen na 1 Oc
tober verhoogd - cn een zekere arbeids--
reseryc.
Juist in dit licht moet men (le. jongste
reorganisatie van dc werkverschaffing
zien: de werkverruiming wordt een voor
sterke inkrimping cn uitbreiding vat
bare arbeidsreserve. Het is immers ken
merkend voor de cultuurtechnische
werken, die in werkverruiming worden
verricht, dat zij bij uitstek geschikt zijn
om in wisselend tempo te worden uit
gevoerd. Bij groot ere werkeloosheid kan
men veel van dcz.e werken laten uitvoe
ren cn ui een periode van geringen om
vang dor werkeloosheid kunnen de cul
tuurtechnische werken beperkt worden.
Dit is vooral voor de toekomst van be
lang, daar de richting, waarin de wer
keloosheid zich zal ontwikkelen, door
allerlei omstandigheden zeer onzeker is
en men nu de zekerheid heeft, dal een
cventueele toename door een verhoogde
tewerkstelling in de" werkverruiming
kan worden opgevangen.
I11 Brabant b.v. ligt liet aantal te-
werkgestclden ver beneden het aantal,
dal geplaatst zou kunnen worden. Ge
zien het aantal objecten, dat is goed
gekeurd of in een vergevorderd stadium
van voorbereiding verkeert, zouden
thans zeker 15000 a 20000 arbeiders kun
nen geplaatst worden. Ook indien de
werkeloosheid onverhoopt mocht stij
gen. behoeft dus niemand werkeloos
rond te loopen met al de nadeelige ge
volgen van dien. Ieder in Brabant, die
wil werken, kan werken en is dat in de
zen tijd geen gelukkige toestand?
(Nadruk verboden.)
KENNISGEVINGEN
INLEVERING VAN METALEN
PUBLICATIE No. 35.
De Burgemeester van Amersfoort
maakt bekend, dat diegenen (particu
lieren overheidsinstellingen en bedrij
ven), die om de een of andere reden
(ziekte, verhuizing, verkeerde interpre
tatie der betreffende bepalingen, afwe
zigheid enz.) niet aan hun verplichting
tot inlevering van metalen hebben vol
daan. alsnog daartoe in de gelegenheid
worden gesteld aan het inleverings
bureau, gevestigd Weslsiiigel 44 op
25. 26, 27 en 29 September a.s.
Het bureau is geopend des voorin, v.
912 uur en des nam. van 1.304 uur
(des Zaterdags van 912 uur).
Dc inlevering door bedrijven moei
geschieden or.dcr overlegging van een
inventarislijst in dubbel.
Inventarislijsten zijn kosteloos ver
krijgbaar ter Secretarie.
Nogmaals wordt de aandacht geves
tigd op de verplichting voor hotels, ca
fe's e.d„ om hun aschbakken, vazen
enz. in te leveren.
De Burgemeester voornoemd waar
schuwt de inleveringsplichtigen, dat het
niet ontvangen van een oproeping hen
niet ontheft van hun verplichting tot
inlevering c-n dat ook degenen, die gec-n
metalen hebben in te levéren gehouden
zijn te verschijnen op het inleverings
bureau, voor zoover zulks tot dusver
door hen werd nagelaten.
Nadrukkelijk wordt de aandacht van
belanghebbenden er op gevestigd, dat
zij zich bij niet inlevering van aan jle
verplichting tot inlevering onderwor
pen voorwerpen vóór 30 September '11
blootstellen aan de in de verordening
bedreigde straffen.
Amersfoort, j 19 September 1941.
De Burgemeester voornoemd,
NOORDEWIER, 1 b.
Amerongens
St. Andries in verval
RESTAURATIE DRINGEND NOODIG
In het rustige dorp langs den Rijn, ln
Amerongen. Is (le noodkloh geluld, want er
dreigt groot gevaar voor de glorie en de
trots van dit weggedoken plr.c.ts-e Dc al
oude kerk. die sedert meer dar. zeven eeuwen
ann den rustteken eenvoud van di: dorp eer»
behoorlijk cachet _gee'r, begint teekenen van
moeheid ln tien strijd tegen liasr eeuwigen
belager, den Tyd. té vertoonen cn de bur
gerij ls angstig te hoop geloopen om zich
vnn de sporen vnn verval :.e overtuigen. En
wanneer z(j tijdens hun arbeid eens uit het
raam van werkplaats of winkel rien. dan be
merken zy hoe de wind de lorc-ntrar.sen
schommelen doet. en ln het helle zonlicht
krygen dc brokkelige scheuren 111 de muren
een nog somberder rispee'.. Onvcrdriagbr.ar
heelt vader Tijd each in dit mlddeleeuwsche
bouwwerk Ingevreten en de sporen van
vernlelingsv.erle'"beginnen op onrusttare *T-
M zichtbaar tc worden. Aan de buitenzijde
ls maar weinig te zion. behalve de gapende
muurspleten. Doch de vreemdeling ls licht
geneigd, die le zien als een conditio sine
qau non, als iets. dat er zoon beetje hii
hoort. De Amerongenaars welen echter wel
beter. Zij voelen zeer wel, dat hun symbool
bij uitstek in ernstige male met algeheel
verval bedreigd wordt. Want als een sym
bool ziel ieder welgeaard Amcronecr de St.
Andries. In het Interieur van de kérk ls wel
haast de historie van het oude Amerongen
belichaamd geworden in de vele wapenbor
den. die aan het Inwendige een aparte
sfeer verleenen Bij hei binnentreden mist
men al dadelijk de kille, onpersoonlijke
sfeer, die oude kerken eigen Is on die den
bezoeker weer snel de buitenlucht doet op
zoeken. Aan de wanden van de Sr. Andries
hangen de buitengewoon fraai bewerkte wa
penborden vnn het geslacht vim Reede vnn
Athlone, die met vvaariyke meesterhand ge
durende de Jaren 1605 tot 1843 vervaardigd
zijn. En met ingehouden bewondering toont
de Amcrongcnnav deze schilden den be/oe- -
ker. want dit geslacht heeft, voor het dorp
zeer veel bctcekend. Doch het rijn niet al
leen de vele rouw- err w.-.pcnschllden. die
do aandacht en bewondering vragen. Ach
ter ln het voormalige priesterkoor bevindt
zich een irrafiombe. bekroond door twc-c- lig
gende beelden. Zy stellen voor Goert van
Reede en zijn eclitgenoou-, Gcertruyd vnn
Nyenrode. Vrouwe van Zuylensïeyii Ann rtc-
zo beeldengroep ls een merkwaardige histo
rie verbonden, welke wij onzen lezers niet
willen onthouden De beelden werden voor
een veertigtal Jaren ontdekt: zij deden n.l.
dienst alstraptreden De 'schuld hier
van wordt ln Amerongen algemeen gegeven
nan de Frnnscho troepen, die lu hei ramp
jaar 1672 onder aanvoering van Lodewljk
den Veertienden Amerongen plat brsr.dden.
Bli het stallen van de paarden ln het koor.
stonden de beelden blijkbaar ln den weg. en
et beier te deen don hen om-
trap Reder: te gebruiken. Doch
nyverc handen brachten in 1907 het geheel
weer ln orde, zoodat het thans weer in al
zijn oude glorie rust. op de plaats van wel
eer. Dn; alles, gevoegd bij tie uiterst Oh al
bewerkte banden en zware kroonluchters,
liuit; niet 11a een diepen Indruk op den be
zoeker te maken, en daarom rol hem tc
meer treffen het gezicht, van de vele grauw
bruine vóchtplekJcen in het plafond, even-
zooveel bewijzen, dat het met de soliditeit
vnn het dak niet al te best ge teld meer i;
Na een flksclie regenbui 5
ln treiterende straaltjes san
durende aanmaning om to
enail. Daar liet lilcr een me
zonderlijkc unarde betreft,
hand, dat het kerkbestuur
Monumentenzorg ln verbint
gestold heeft,
restauratie
en. Doch tot:
bekomen, cn
een «lgchgel
een resultaat Is men nog n
onderwijl knaagt de tand
door. Verheugend is het ln ieder "geval, dat
or van allo kanten spoed achter cic r - rik ge
zet wordt, zoodat men redelijkerwijs ver
wachten mag. dat binnen niet al ie langen
tiid tlmmerüoden cn metselaars een tijde
lijk bezit van hei kerkgebouw cn den toren
nemen zuücr. Een dan zal <ie rcc-v.cca.irde
Anicroncer weer gcrusigesteld zyn: dc oude.
vertrouwde St. Anavles wordt opgeknapt,
Ware het reeds zoover
MARKTBERICHTEN
Vlselunarkt I-lmuiden
23 Sept. Tarbot 17; tong f 4.90f3 35
p. kg. Kleine schol Ie soort f80f 7r);
kleine schol 2e soort f75f66. pufschol le
soort i 52f43: pufschol 2e soort f41f2.;:
kleine roode poon f76: grooto bot f £8
f61: kleine bot f41—f3i; groote schar f41
—f3.3: kleine schar f31—fi8; pufschav fis
f8.50; groote makreel f 130-, wijting f33—
f21 (Alles per 50 lig.J. Zalm fll per kg.
