MftFOOOTSCHE COUPANT Vloot der V.S. op Stillen Oceaan plecht'8f samenkomst reeds voor driekwart vernietigd i/b DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN DE GELDERSCHE VALLEI in Pulchri Studio Britsche slagschepen Repulse" en Prince of Wales" gezonken Op Malakka wordt fel gevochten New-York, Boston en San Francisco beleven hun eerste luchtalarm Tien-jarig bestaan der N.S.B. Geen belangrijke operaties meer aan het Oostelijk* front ABONNEMENTSPRIJS bij vooruitbetaling '0.16 1 2 05 Per post per kwartaal ƒ2.25 Losse nummers ƒ0.06 I Administratie Telefoon 289. Giro 86362 Red.: Tel. 6731. Na 5 uu 6137 A ADVERTENTIES bij vooruitbetaling Losse regelprUs I WOENSDAG 10 DECEMBER 1941 - HOOFDREDACTEUR: NIC. LAMAN, AMSTERDAM. UITG.: N.V. DRUKKERIJ ONNES. vJi. BLANKENBERG Zn. DIRECT.: F. HALEWIJN. 55e JAAKG. 4 PAGINA'S De Amerikaansche marine, zoo schrijft het Japansche blad „Tokio Nllsji Nilsjl", heeft •en buitengewoon iwaren slag geleden en zeventig procent van haar huidige vloot op den Stillen Oceaan verloren. De vreugde van Japan is des te grooter, daar daarbij niet één eigen schip verloren is gegaan. Hier is het ellect gebleken van jarenlange voorbereidingen en straHe opleiding. Officieel is door het Japansche keizerlijke hoofdkwartier me degedeeld, dat Japansche luchtstrijdkrachten der marine buiten de Oostkust van Malakka de Britsche slagschepen „Prince of Wales" en „Repulse" tot zinken hebben gebracht. De Britsche vloot voor het Verre Oosten werd gisterenoch- fend om half twaalf ontdekt bniteu de Oostkust van Malakka. Terstond stegen Japansche vliegtuigen op en gingen tot actie over. De „Repulse", groot 35.000 ton, zonk onmiddellijk na bom- treffers om 14.29 uur. De „Prince of Wales" maakte slagzij naar stuurboord tengevolge van voltreffers. De oorlogsbodem tracht te te ontsnappen maar werd om 14.50 uur door"nieuwe trefiers geraakt, waarop hij in de golven verdween. De eilanden Wake en Guam bezet „Hongkong is aan de land- en aan de zeezijde ingesloten. De Japansche troepen, die Maandag in het Zuiden van Thailand zijn geland, zijn begonnen aan den opmarsch naar Singapore". De woordvoerder van de Japansche marine bevestigde, dat de eilanden Wake en Guam door de Japanners bezet werden en deelde voorts mede, dat de Midway-eilanden onder het vuur van de Japansche oorlogsbodems liggen. Een Amerikaansche duikboot, ver moedelijk behoorende tot de Ame rikaansche Aziatische vloot, is naar men te Tokio gelooft, op 8 Decem ber des ochtends in den grond ge boord door Japansche vlooteonhe- den buiten Palao, aldus heeft de marine-afdeeling van het keizerlijk hoofdkwartier hedenochtend mede gedeeld. Men vermoedt, dat de duikboot uit de Baai van Manilla was vertrokken en via Davao op weg was naar de Japansche wate en. LANDING OP DE PHILIPPIJNEN De afdcelingen voor leger cn vloot an het keizerlijk hoofdkwartier heb- Jen hedenochtend in een gemeenschap pelijke mededeeling hekend gemaakt, dat Japansche troepen vandaag bij het nanbreken van den dag een landing op de Philippijnen hebben uitgevoerd en thans snel de operatic voortzetten. Dinsdagmiddag is een nieuwe, zwa- ren Japanschen luchtaanval gericht op Hongkong. Duikbommenwerpers onder namen een geconcentreerdcn aanval op de dockinstallaties en het vliegveld van Kauloen. Ook het eiland van Hongkong werd aangevallen. De Britsche autori teiten zwijgen volledig over den om vang hunner verliezen. DE KLEINE KON EENS KOU VATTEN. Dezer dagen in de vroegte het was nog donker zagen twee agenten op het Mariniersplein te Amsterdam een tweetal vrouwen achter een kinderwagen loopen. De inhoud van den wagen scheen nogal zwaar tc zijn en dit trok de aandacht van de beide politie mannen, die daarom eens een kijkje in den wagen namen. Van de protesten der vrouwen, dat het kind kou zou vatten, trok ken zij zich weinig aan, de de kens werden opgelicht en inplaals van een klein wicht kwam er een vat boter, gehuld in een jute zak, te voorschijn. Het spreekt wel vanzelf, dat de beide dames met den kinder wagen spoedig naar het bureau Katten burgergracht verhuisden, waar het verhoor uitwees, dat de politie met deze aanhopding een goeden slag had geslagen. Het vat boter was afkomstig van' het spoorwegterrein Rietlanden, waai den laatsten tijd talrijke.diefstal len uit wagons zijn gepleegd. Nog drie andere vrouwen, alsmede een 33-jarige grondwerker, allen be woners van de „Eilanden" zijn in verband met deze diefstallen gearresteerd. Het onderzoek wordt inlusschen nog voortgezet. STRATEGISCH PUNT OP NOOED-MALAKKA BEZET De Japansche troepen, die op Ma lakka. opereeren, hebben een be langrijk strategisch punt in het Noorden van liet schiereiland be zet. Naar de Britsche nieuwsdienst uit Singapore meldt, zouden de Ja panners op Noord-Malakka verdere landingen hebben uitgevoerd. Een Dinsdagmiddag in Singapore uitge geven communique maakt melding van felle gevechten op Noord-Ma lakka. Om het vliegveld bij Kota- bahroe is den geheelen nacht bij- zonder fel gestreden. In den loop van Maandag heeft de Japansche luchtmacht verscheidene aanvallqn ondernomen op vijande lijke vliegvelden op het schiereiland Malakka. Een groot aantal vijandelijke toestellen werd vernield. De aanvallen hebben zich thans ook tot het gebied van Singapore uitgebreid. Van de inboorlingen en de Chinee- sche bevolking in Singapore heeft zich door het veelvuldige luchtalarm een groote ongerustheid en nervositeit meester gemaakt. In den nacht van Maandag op Dinsdag was er driemaal luchtalarm. Dinsdagochtend en -mid dag volgde nog eenige malen lucht alarm. De bevolking der Philippijnen zou zeer onder den indruk zijn gekomen van de groote verliezen onder de Ame rikaansche troepen tengevolge van de Japansche luchtaanvallen. In den af- geloopen nacht was cr tweemaal luchtl alarm Jp Manilla. De regeering heeffc de politie versterkt en uitgebreid» vocrziehtighcidsinaatrcgelcn genomen om de rust te handhaven. De bevol king is opgewonden door het ontbre ken van voldoende luchlbeschermings- maatregelen en geschikte schuilkelders. Volgens mededeelingen van den Brit- ;chen berichtendienst zouden bij een Japanschen luchtaanval op Iba op het eiland Luzon honderd man gesneuveld zijn. Manilla heeft gisterenochtend voor het eerst overdag luchtalarm gehad. Gevechten in Thailand Omtrent den militairen toestand in het Zuiden van Thailand wordt uit Bangkok vernomen, dat de daar ge- Oefening of werkelijkheid PANIEK IN FRISCO New York City, Boston. Providence, Rhode Island en de militaire en mari ne- installaties in deze streek der Ame rikaansche Oostkust hebben Dinsdag middag. naar de Britsche nieuwsdienst meldt, 'n „zeer werkelijkheidsgetrouw" luchtalarm beleefd, dat ongeveer twee uur duurde. De vliegtuigen werden op burgerl ijke vliegvelden ondergebracht en de gezinnen, die in Mitchel .Field op Long Island wonen dit is een groot luchtsteunpunt van het leger wer den weggevoerd. 300 Jachttoestellen stegen op om den strijd aan te binden met den „vijand". Er werd gemeld, dat deze op een afstand van nog 80 minuten was. Vrijwillige wachtposten traden in dienst en namen den hemel waar. Politieauto's renden door de straten van New York, terwijl de si renes huilden. De bevolking werd van de straat gehaald en kreeg bevel bin nenshuis te blijven. Na het sein „alles veilig" verklaarden ambtenaren van het openbare veiligheidswezen, dat het luchtalarm niet meer was geweest dan een generale repetitie. Naar Reuter uit New York meldt, heeft San Francisco in den nacht op Dinsdag zijn eerste luchtalarm gehad. De stad werd met het geheele kustge bied verduisterd. Het gerucht liep, dat vijftien vliegtuigen de stad naderden, maar dit werd later ontkend. Na 70 minuten werd het sein „alles veilig" gegeven. Het departement van Buitenlandsche Zaken te f Washington verklaarde, dal dit alarm slechts een proef was ge weest. De vliegtuigen, die men had ge hoord, zijn waai-schijnlijk jagers van een vliegveld in de buurt geweest, die een tocht boven zee maakten. Alle ra diostations onderbraken om kwart over zes plaatseliiken tijd plotseling zonder nadere verklaring haar program. Angstige uren. Dc Britsche berichtendienst deelt omtrent het luchtalarm op San Fran cisco nog mede, dat deze stad van 630.000 inwoners drie uur lang de he vigste emoties heeft doorstaan, omdat de bevolking het eene oogenblik ge loofde, dat de stad vanuit de lucht zou worden aangevallen en het andere oogenblik dacht, dat het bevel om te verduisteren slechts een oefening gold. Terwijl de sirenes loeiden en de amb tenaren van de luchtbescherming van deur tot deur snelden om de bevolking aan te zeggen, dat zij moest verduiste ren, gebeurden er op straat vele onge lukken .Een vrouw werd door een poli tieagent neergeschoten. Het eene oogenblik gaf de politie or der om te verduisteren en het andere oogenblik trok zij deze order weer in. zoodat dc bewoners in hot geheel geen tijd hadden om aan al de snel opelkaar volgende orders en tegenorders te vol doen. Naar verder in dit bericht wordt ge zegd, zijn de autoriteiten te Washing ton en California het er nog niet over eens, waarom luchtalarm is gegeven, want terwijl het ministerie van Oorlog te Washington spreekt van een oefe ning, heeft generaal William Ryan uit het hoofdkwartier van het vierde es kader torpedovlicgtuigen te Los Ange les verklaart, dat „een groot aantal onbekende vliegtuigen" de kust na derde. Volgens een bericht uit Washington heeft het ministerie van Oorlog be kend gemaakt, dat aan de geheele kust van den Stillen Oceaan de verduiste ring als voorzorgsmaatregel is inge voerd. In de Canadeesclie provincie Britsch- Columbia is bet geheele autoverkeer op straat door de politie der marine geschorst. De bestuurders moesten te voet naar huis. DE VERDUISTERING Verplicht te verduisteren 10 Dcc. 17.27 tot 11 Dcc. 9.40 Maan 10 Dec. 0.01, onder 11 Dcc 13.30 lande Japansche troepen thans in ge vecht gewikkeld zijn met Britsche strijdkrachten, die uit Birma Thailand zijn binnengedrongen. De Japansche troepen, die Maandag middag in Bangkok zijn aangekomen, overeenkomstig de nieuwe overeen komst tusschen Japan en Thailand, be waken thans de Britsche, Amerikaan- sche en Nederlandsche Iegatiegebou- v.en. Vernomen wordt, dat de meeste ilngelsche, Amerikaansche en Neder- landsche onderdanen in Thailand thans in de legatiogebouwen vertoeven. In middels is hier Dinsdagmorgen een i ieuw contigent Japansche troepen r ingekomen. Gemeld wordt, dat meer can honderd Thailanders, onder wie veertig politiebeambten, den dood heb- i en gevonden, toen de Britsche troe- 1 en de grens overtrokken. Roosevelt geeft de omvangrijke verliezen toe. In een „praatje aan het haardvuur", gericht tot het Amerikaansche volk, Leeft Roosevelt Dinsdagavond over het uitbreken-van den oorlog op den Stil len Oceaan verklaard: „Het zal niet .1 echts een lange oorlog, maar ook een moeilijke oorlog zijn", waarop de Ver. Staten moeten rekenen. Alle continen ten en alle Oceanen zijn thans tot slag veld geworden. De Ver. Staten staan "hans eveneens midden in den oorlog, iedere man, iedere vrouw en ieder kind Ier Ver. Staten moet deelnemen aan do geweldigste onderneming der Ame- ikaansche geschiedenis. Het Ameri kaansche volk moet gemeenschappelijk mede cn slechte berichten, nederlagen 1 n overwinningen en de wisselende krijgskansen dragen. Tot dusver zijn dc i crichten alle slecht. Op Hawaï hebben wij een ernstigen tegenslag geleden. Over onze troepen op de Philippijnen is een strafgericht losgebroken. De be richten van Guam, Wake en de Mid way-eilanden zijn nog verward, maar wij moeten voorbereid zijn op het be richt, dat alle drie deze buitenposten bezet worden. De verliezen in deze eer ste dagen zullen ongetwijfeld omvang- •rijlc zijn."De schade is ernstig, maar nog kan niemand zeggen, hoe ernstig zjj is". Roosevelt eischte vervolgens van het Amerikaansche volk voor de voering van den oorlog „het dubbele of vier voudige aan geld en materialen". Ten slotte verklaarde hij, dat de successen tegen de Ver. Staten hun effect ook moesten hebben op de andere óorlogs- tooneelen en dat omgekeerd de Duit- sche successen wederom voor de Japan ners een gunstig effect moeten hebben. In Nederlandsch-lndië heerscht rust De eerste en tweede dag van het conflict met Japan verliepen in Indie zonder bepaalde uitzonderlijke gebeur tenissen. Gisteren zjjn alle Japansche ingezetenen van Batavia, in totaal ca. 150, inclusief vrouwen en kinderen, geinterneerd en per specialen trein ver voerd naar een intcrnecringskamp. Hierbij kwamen geen incidenten voor. Ook zijn eenige Europeanen. Chincezcn cn inheemsclien, die connecties ondw- hielden met Japansche onderdanen, in verzekerde bewaring gesteld. Gisteren is de volledige mobilisatie voor dc buitengewesten geëindigd. Voor Java zal de volledige mobilisatie op Donderdag a.s. voleindigd zijn. Op verschillende kantoren kampt men met een tekort aan personeel als gevolg hiervan. Het departement der Marine heeft vele koopvaardijschepen gevorderd. De voorzitter van den vo-ksraad. mr. Jonkman, opende gisteren de vergade ring van het college van gedelegeerden met een toespraak, welke een antwoord was op de proclamatie van den gou verneur-generaal. aan de bevolking van Nederlandscli-Indie. Gezien de omstandigheden kan de toestand vrij rustig genoemd worden. Natuurljjk neemt men echter met toe nemende spanning kennis van de spaarzaam binnenkomende berichten over de krijgsverrichtingen in het Pa- cificgebied. MET DUITSCHLAND VOOR EEN NIEUW EUROPA Japan brengt ruim twee honderd schepen op! De Japansche vloot in dc Chineesche wateren deelt mede, dat voor de Chi neesche kust het Amerikaansche pas sagiersschip President Harrison (15.000 ton(, de Britsche schepen Margaret Mollcr (2700 ton) cn Tsjekiang (2170 ton) en het Panameesche schip Ilse (3360 ton) zijn opgebracht. Bovendien zijn zes koopvaarders van middelbare tonnage en ineer dan 200 andere vij andelijke schepen op de Hwangpo op gebracht. POLITIEK EN CULTUUR Met het oog op de herdenking van liet tienjarig bestaan der nationaal- socialistische beweging word gister avond in de groote zaal van Pulchri Studio een plechtige samenkomst voor genoodigden gehouden. Het woord werd gevoerd door prof. dr. T. G oe d c w a a g e n en den leider der N.S.B.ir. A. A. Mussert, wiens rede wij het eerst laten volgen: REDE Ir. MUSSERT. Spr. begon met er op te wijzen, dat men van hem niet moest verwachten, dat hij zou trachten zijn gehoor aange naam bezig te houden met het dichten van een roman over opgegraven pot scherven, over teruggevonden runen- teekens, over Volendammer broeken en over klompdansen. Daarover zou hij geenszins spreken. Wel over den geest waaruit een volk leeft. Ons volk is een Germaanseh volk en waarlijk niet het minste. Heb ben wij geloof in de scheppingskracht van ons volk? Is de scheppingskracht van ons volk, die eens slechts enkele honderden ja ren geleden, zoo ontzaglijk groot was, is die kracht bezig te sterven, ja of neen? Welnu, mijne volksgenootcn, aldus spr., ik geloof aan de zending van het Germaanschc ras als het krachtigste dragende element van het Nieuwe Euro pa, ik geloof aan de mogelijkheid, dat het Nederlandsche volk, als deel van dit Germaansche ras, tot nieuwen ongeken- den bloei zal geraken, ik geloof, dat de scheppingskracht van het Nederland sche volk ongebroken is. Daarom is het mij een eer en een voorrecht als zoon van dit volk daarvoor te mogen strij den en waar noodig, te lijden. Op ons rust de verantwoordelijkheid om. slaan de tc midden van de grootste revolutie an alle tijden, de grondslagen voor dien nieuwen opbloei te leggen, de koers te wijzen, die gezeild zal moeten worden. Wanneer wij de geschiedenis der Germaansche volkeren overzien, voor zoover wij er voldoende kennis van dra gen om daaruit leering te trekken voor onze toekomst, dan zijn er, wanneer wij van de grijze oudheid afzien, eigenlijk Dc liefde tot den bodem is ons inge schapen en daarom ook is liet zoo uiterst noodzakelijk, dat liet nieuwe regiem zijn taak begint. (Musseri). slechts twee perioden te onderscheiden, nl. de periode van dc middeleeuwen in den meest uitgebreiden zin des ivoords, nl. van 5C0 tot 1500 cn de tweede pe riode van 1300 tot heden. Deze t-.vecde periode loopt nu af cn ccn derde perio de is aanstaande. Wij aanschouwen de geboorte daarvan. Dc eerste periode van 5001500, dat duizendjarig rijk, ken merkte zicJi door gebondenheid, de ge bondenheid aan cic- toenmaals het ker kelijk cn maatschappelijk leven beheer- schcnde Roomsch Katholieke Kerk. Elke werkman wa* ccn kunstenaar. Om het begrip van den middeleeuw- schen stijl aan een voorbeeld duidelijk te maken, kan inen denken aan den bouw van een Gotische kathedraal. Deze ontstond door samenwerking van lal van vaklieden, die ieder voor zich be zield waren met de idee van dc kathe draal in haar geheel. Elke werkman, die deze hielp bouwen, was niet alleen vakman, maar tevens kunstenaar. Hij werd gedragen door den geest van zijn volk cn door dc cultuur van zijn tijd. Binnen de grenzen van deze gebonden heid vefrichtte hij zijn steenhouwers- werk in vrijheid cn betrekkelijke zelf standigheid. In de betrekkelijke vrije keuze van zijn ornamentiek, die hij bei telde en waarbij hij zijn eigen fantasie kon laten spelen, ontstond er toch een volstrekt harmonisch geheel, een schoonheid, die nimmer overtroffen is. r hebben wij een der duidelijkste cn zuiverste voorbeelden van hetgeen ech te stijl, gedragen door ec-n alle volks genootcn verbindende idee, heeft ver mogen te scheppen. Maar werkelijke vroomheid verwora- de tot uiterlijken vormendienst, ont aardde in het koopen van aflaat. Voor al de Germanen, ernstig en waarheids- lievrnd als dit ras naar zijn aard is, er gerden zien in in het bijzonder, al is ook de Italiaan Savonarola niet te ver geten. (Zio voor vervolg pag. 3). DE DUITSCHE TROEPEN HEBEEN DE WINTER- STELLINGEN BETROKKEN Zij houden echter geen winterslaap De speciale A.N.P.-correspondent tc Berlijn meldt: Van militaire zijde merkte men, naar aanleiding van het Duitsche weermach- bericht van gisteren op, dat de Duitsche troepen aan liet Oostelijk front dc win- terstellingen hebben betrokken. Het ligt niet in dc bedoeling thans nog operalies op groote schaal te ondernemen, ook niet aan het front bij Moskou. Mogelijk is liet. dat de Duitsche legerleiding naar tactische verbeteringen zal streven en dat de frontlijn zal worden „gladgestre ken". Het is niet doenlijk, zoo verklaar de men, bij een temperatuur van 25 tot 35 graden Celsius onder nul zware ge vechten te leveren. Daarenboven is er geen reden de Duitsche troepen aan de beproevingen, welke een dergelijke strijd zou meebrengen, bloot le stellen. Voorts verklaarde men, dat de situatie aan het front bij de Zwarte Zee acties mogelijk maakt. In het algemeen kan wórden gezegd, dat van nu af aan van groote, algemecne offensieven geen sprake meer zal zijn. In het Donetzbekken hebben de Duit sche troepen het initiatief. Taganrog bevindt zich vast in Duitsche handen. Van welingelichte Duitsche zijde wordt nog het volgende verklaard: Wanneer het weermaehtbericht meldt, dat behalve plaatselijke krijgsoperaties, geen bijzondere gebeurtenissen zijn voorgevallen, dan teckent zich hiermede de nieuwe, door het invallen van den winter bepaalde wijze van oorlogsvoe ring in het Oosten af. De Duitsche legerleiding, zoo wordt verder gezegd, neemt ook ten aanzien van den Russischen winter duidelijke maatregelen. Daar de weersomstandig heden geen grootscheepschc operaties toelaten, ziet dc leiding van dergelijke operaties af. Dit zijn strategische maat regelen. Het front zelf zal steeds aan leiding tot tactische krijgsoperaties bie den, al beslaat dit in het afslaan van bolsjewistische aanvallen in afzonder lijke deelen van het front, of eigen aan vallen met begrensd doel. Dc Duitsche troepen aan het Oostelijk front blijven waakzaam cn gaan geen winterslaap beginnen, zooals dit bij veldtochten in vroegere eeuwen het geval was of voor kwam in het schema van een stelling oorlog zooals in 19141918. liet Ooste lijk front "van. nu heeft niets tc maken met vormen en versterkingen van f Duitschland strijdt - voor Europa NEW CASTLE ZWAAR BESTOOKT Hoofdkwartier van den Fiihrcr, 9 Dcc. Het opperbevel der Weermacht maakt bekend: Aan liet Oostelijk front slechts plaatselijke gevechtshandelingen. In deu strijd tegen de Britsche ravitailleeringssehccpvaart heeft het luchtwapen gisteren in de wa teren ten Oosten van Dundee uit ccn convooi een torpedobootja- gcr cn vier koopvaarders met te zamen 11.000 hrl. tot zinken ge bracht. Gevechtsvliegtuigen heb ben in den afgcloopcn nacht de belangrijke schecpsbouwstad New Castlc gebombardeerd. Felle ont ploffingen en uitgestrekte bran den in dc dokinstallaties en ra- vitailleeringsbedrijven der stad deden het succes van dezen, voor een deel van zeer geringe hoogte uitgevoerden aanval zien. Aan de kust van het Kanaal verloor de vijand gisteren door afweer met jagers tien, door marine-artille rie twee vliegtuigen. In den nacht van zeven op acht December werden haveninstalla ties en vliegvelden op ."Malta door Duitsche gevechtsvliegtuigen ge bombardeerd. den stellïngoorlog, doch wordt door de gevechtswij ze- bepaald, welke ïn dezen oorlog cn door dc ontwikkeling der wa pens naar voren is gekomen. Alleen de Duitsche luchtmacht blijft door haar ac tiviteit een levendigen strijd aan het front voeren. Finnen veroveren Igautka. Het Finsche legcrbericht van gisteren luidt als volgt: Op de KareliséRc landengte verken ningspogingen van den vijand, die wer den afgeslagen. Een Fische afdceüng, die een baa: van het Onega-meer aan viel, heeft het dorp Igautka aan den Noordwestelijken oever van het Oncga- mee ingenomen. In de richting van de stad Povcnetz heeft de vijand ten Zui den van Voljaervï dc sluizen van het Witte Zeekanaal geopend, zeodat dc ten Ocsten van het kanaal gelegen stads wijk van Povenctz onder water staat.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1941 | | pagina 1