Amersfoort
A M KRSFOORTSf'H E COURANT WOENSDAG 4 FEERUARI
1942
3
De stadsarchitect over
Amersfoort
WOONSTAD
BIJ UITNEMENDHEID
In het „Bouwkundig Weekblad" het or
gaan van tien Ned. hond van Architecten
schrijft onze stadsarchitect, ir. C. B. v. d.
Tak. een Interessant artikel over onze stad.
Hij herinnert er aan. dat tot ln het be
gin der twintigste eeuw Amersfoort een
stadje bleef met een 20.000 Inwoners ..waar
weinig perspectief ln zat". Maar zoodra de
trek naar de groote steden afnam en betere
verkeersmiddelen ontstonden, nam de trek
naar onze stad toe, waarbij ln weinige tien
tallen Jaren het aantal Inwoners tot boven
de 50 000 ls gestegen.
De heer v. d Tak beschrijft uitvoerig op
welke wijze hij zijn ln 1929 ontvangen op
dracht tos herziening van het uitbreidings
plan heeft uitgevoerd, waarbij hij ls uit
gegaan van dc gedachtegang dat Amersfoort
ln de Ede komst zal moeten groeien tot een
stad van 90.000 Inwoners.
Wat de ontsierende reclame betreft, zegt
de schrijver dat do stad ls ontdaan van heel
wot- misplaatst Amerikanisme, al blijft
-voortdurende waakzaamheid noodlg.
Ook wordt de aandacht gevestigd op de
restauratie van de architectonisch en histo
risch belangrijke bouwwerken.
Eenlge afbeeldingen, waarmede het artikel
ls verlucht, toonen aan welke resultaten
reeds zijn bereikt en de stadsarchitect
merkt daarbij op. dat de burgerij zelf
.schik" ln het geval het herstel vnn de
oude stad begint te krijgen.
Do heer v. d. Tok zegt vervolgens dat het
geen op het gebied van de restauratie ls be
reikt. mede te danken ls aan de samen- en
medewerking van velen, met name de hee-
ren J. Kapteln en A. J. v. d. Tol. Inspec
teurs van bet Bouwtoezicht, den Directeur
van het Rijksbureau voor de Monumenten
zorg en de ambtenaren architecten A. L.
Oger en D. Verheus. die altijd bereid zijn
op grond van hun groote ervaring te hel
pen Het Departement van Opvoeding. We
tenschap en Cultuurbescherming Provincie
en Gemeente, stellen een kleiner of groo-
ter bedrag als subsidie beschikbaar.
Het artikel, dat getuigt van een groote
voorliefde voor onze stad eindigt met een
gedicht van Joost v. d. Vondel:
Schoon Utrecht eertijds praalde op
[Blsschop's staf en myter;
En stoel en hoogen Dom, nog wil Ut
Amlsfort
Van grooter waard benijd, verheffen op
(mijn cyter
rechterhand van t Sticht. In zegen
[nooit verkort.
Oude inbraken
opgehelderd
Een brigadier van politie heeft zich eens
beziggehouden met het controleeren van
vingerafdrukken en ontdekte, dat vingeraf
drukken. eenlge Jaren geleden genomen na
gepleegde inbraken ln pcrceelen aan het
Anjerplein en den Ouden Soetterweg, over
eenstemden met die van zekeren K. en ze
keren O. K. werd aangehouden en eens aan
den tand gevoeld. HIJ bekende dan ook m
den nacht van 14 op 15 April 1939 een In
braak te hebben gepleegd ln een perceel op
den Ouden Soesterwcg. en In den nacht van
17 op 18 Mei 1933 in een perceel aan het
Anjcrplein.
Eveneens ls zekere O. aangehouden, ln
1 wiens gezelschap K. deze Inbraken heeft ge
pleegd.
KLEIN POLITIENIEUWS
Dinsdagmorgen zag een politieagent op
do Vnrfcensmarkt. dat Men paard nïoelto had
een slede te trekken waarop een vracht
aardappelen was geladen. Omdat de vier
voeter niet voldoende scherp stond. Het de
agent het paard afspannen.
Alhier ls
diefstal van
pleegd.
Helpt de vogels in dezen barren
wintertijd!
Hoofden der scholen worden
namens de Dierenbescherming be
leefd verzocht de kinderen op
school op te wekken, voedsel voor
de vogels te strooien.
De inspecteur van de
Dierenbescherming.
GKI.DKRSCHK VAI.I.KI
Nijkerk
DOOPAAXOIFTEM
Aangiften voor den H. Doop op Zondag
8 Februari door Ds. Keiler moeten plaats
hebben Vrydagavor.d as. om half 8 ln de
Gerfkamer. Trouwboekje meebrengen.
RIJKSPOSTSPAARBANK
In de maand Januari ls bij de Rijkspost
spaarbank. alhier. Ingelegd ƒ4954.77 en te-
niBbctaa'.d ƒ5768 11. Het laatst uitgegeven
spaarbankboekje Is nr. 7444.
HOOFDPRIJZEN STAATSLOTERIJ
Trekking van heden.
f 1.000 3252 10434 12082 20266
400 194U 4023 8119 8709 16616 17637
21949
200 2964 4574 8892 15843 15847
12042 19175
f 100 1007 2883 4241 4824 6647
7116 8897 8923 9604 13417
15347 14456
TA WAO IN BRITSCH-BORSEO
DOOK JAPANNERS BEZET
Naar het keizerlijke hoofdkwartier
eerst thans meldt, hebben de Japansche
troepen, die in Noord-Borneo opereeren
op 24 Jan-ari, de stad Tawao, een stra
tegische havenstad op ongeveer 100
kilometer ten Noorden van Tarakan
aan de 0-~telijke kust van Bntsch-
Borneo bezet.
In Tw,-; -j wonen bijzonder vele Ja
panner.-. die zich hezis: houden met de
rubber-, cocos- cn henr.epcultures.
Eij de inneming van Tawao werden
5S7 Jaoansche staatsburgers, die sinds
het uitbreken van den oorlog in arrest
zaten, bevrijd.
KENNISGEVINGEN
De Burgemeester van Amersfoort
waarnemende de taak van het College
van Burgemeester en Wethouders,
maakt bekend, dat aan het Stadhuis
is aangeplakt een publicatie inzake
een verzoek van
H. J. BAKKER,
om een tapvergunning in het perceel
Kortegracht 8.
Een vuur brandt
Het is koud, maar in deze kou
de brandt een vuur, een vuur van
naastenliefde en volle verbon
denheid, het vuur van het schoo-
ne werk van Winterhulp. Het is
nog wel geen groot vuur, maar
het verwarmt en het zendt zijn
warme stralen alom in de sloppen
van de armsten onzer volksgenoo-
ten, daar waar veel geleden en
ontbeerd wordt. Daar waar vaak
geen geld is om kolen te koopen,
waar geen warme maaltijd op ta
fel staat en zelfs veelal de noodi-
ge kleeding en dekking ontbredkt
Landgenooten, dat vuur van Win
terhulp moet blijven brandenl
Dezer dagen komen ze weer bij
u, de collectanten. Door koude en
sneeuw gaan ze rustig hun weg,
want in hun hart dragen ze het
verlangen om door hun werk al
deze ellende mede te helpen op
heffen.
En als ze straks ook aan uw
deur kloppen, stuurt ze dan niet
weg maar ontvangt hen met een
begrijpenden glimlach, geeft hun
mede, wat gij te missen hebt, doet
hen begrijpen, dat gij iets zijt
gaan verstaan van volksverbon
denheid en gemeenschap.
Mede door uw gave zal het dan
mogelijk zijn* dat straks weer in
honderden gezinnen de kachel
kan snorren, warm eten op tafel
staat en ook de noodige dekking
niet ontbreekt
De dankbare vreugde op het ge
laat van de armsten uwer volks-
genooten zal uw grootste beloo
ning zijn.
FA UjUSSEMENTEN
Uitgesproken:
29 Jan. H. Helnen. schilder te Win
terswijk. R.C. Mr. A. H. v. d. Glesen te Zut-
phen. Cur. Mr. K, Wolters. te Winterswijk
Cur. Mr. G, Buddcmeyer, TLlbUrg. Nleuw-
landstraat 6.
30 Jan. A. J. van Ier.iel. koperslager.
Tilburg, Heemskerckstraat 26, aldaar hnn-
delcnde onder den naamA. van Icrscl
Zn. R.O. Mr. A. Bisschop Boelo. Cur, Mr. Th.
Tamlntau, Tilburg Willem II Btraat 92.
Opgeheven wegens gebrek aan actief:
29 Jan. H. Hcndriksma. Doesburg. Mel-
Doortstraat 12.
AGENDA
Openbare Leeszaal met Jeugd leewaai en
Bibliotheek Muurhulzcn 9. Oltlcenlng van
boeken. Maandag 2—8 uur. Overlgo dagen
1012 uur, 2—8 uur. Lees- cn studiezaal
10—12.30. 2—8 uur.
Jeugdleeszaal: ultlecnlng Woensdag en Za
terdag 4—8. Gelegenheid tot lezen: Woens
dag en Zaterdag 24 uur.
Sterhuls. fiorie Beeks'raat 4 lederen
avond van 19 00 tot 22 00 uur geopend
Zondags en feestdagen open van Hou to'
'22.00 uur. Voor alle meisjes toegankelijk
Grand-ThMltre. Maandag- Dinsdag-
Woensdag-, Donderdag- en Vrijdagavond 8 u
Zaterdag 6 u en 8 15 u (doorloopeno
Zon- en feestdagen 145. 4.6.15 en 830 u
i doorloopend I
Van 30 Jan. t.m. 0 Febr „Polonaise",
l'ily-l Dealer. rjden als Grand l'hoatre
Van 30 Jan. t.m. 6 Febr.: „Het gebelm van
Lt. LUneberg".
Kcrniirand-Tneater. Aanvangstijden alf
boven Geen matlnee's
Van 30 Jan. t.m. 6 Febr.: „Vluchtelingen".
Grand Theatre. 6 Febr. 7.30 uur.
Amersf. Concertvereen. Ltcderenavond Else
RIJ kens.
O
8 Febr. Hotel Monopole 14 uur
Districtsvergadering Ned. Athlellek Unie.
19 Febr. Concordia 19.30 uur.
Propaganda-avond wandelsport.
DUITSCHE LUCHTMACHT
IN ACTIE
Talrijke koopvaarder» vernietigd
Duïtsehe gevechtsvliegtuigen hebben
cp één Februari en Ln den nacht van
twee Februari verscheidene aanvallen
ondernomen op een Britsch konvooi en
op afzonderlijke schepen aan de Oost
kust van Engeland. Een tankboot van
5000 brt. kreeg een voltreffer mid
scheeps en een koopvaarder van 4.000
brt. werd zoo ernstig beschadigd, dat
hij na korten tijd slagzij vertoonde.
Een andere koopvaarder van 3.000 brt
werd door bomtreffers in brand gezet.
Ook op 31 Janauari. overdag en
's nachts heeft het Duitsche luchtwa-
pen groote successen gehad bij de be
vrijding van scheepsdoelen in de En-
gelsche wateren. Bij de Farör viel een
Duitsch gevechtsvliegtuig in scheer-
vlucht een koopvaarder van 4.000 brt
aan, trof hem met een bom van zwaar
kaliber en beschadigde hem zwaar aan
het achterschip. In dezelfde wateren
is nog een Jweede koopvaarder van
1000 brt. door een Duitsch gevechts
vliegtuig "zwaar getroffen. Andere Duit
sche vliegtuigen deden aanvallen op
convooicn benoorden Landsend en
Pembroke. Zij troffen twee koopvaar
ders van 3000 brt. elk met bommen
van zwaar kaliber zoo ernstig, dat aan
genomen moet worden, dat zij zijn
vernietigd. Nog een groot schip van
2000 brt. kreeg treffers.
BUITENLAND
QUISLING'S BENOEMING
De A.N.P.-correspondent meldt uit
Berlijn:
Met het uitroepen van Quisling tot
minister-president van Noorwegen is
de staatsrechtelijke positie van dat land
misschien direct nog niet gewijzigd,
doch in ieder geval is de verandering
tegenover Duitschland daarmede dui
delijk geworden, aldus verzekerde men
ons alhier van bevoegde zijde.
Beslissende aanval op
de Philippijnen
Vldkun Quilling, die zich belast heeft
met het minister-presidentschap var»
Noorwegen Foto Recla
Zooals Quisling in zijn rede te ken
nen gaf, is de ontwikkeling door de
huidige wijziging nog niet beëindigd,
zij gaat voort. Rijkscommissaris Terbo-
vcn gaat niet weg: hij is de vertegen
woordiger van den Fiihrcr en heeft do
Duitsche belangon in Noorwegen te be
hartigen. Er is natuurlijk niets tegen,
dat Noorwegen te zijner tijd een afzon
derlijken vrede met Duitschland sluit,
alleen zullen, zoolang de oorlog duurt,
verschillende maatregelen in het be
lang van de oorlogsvoering gehand
haafd moeten blijven. Vroeger kende
men in Noorwegen een college van ge
lijkwaardige ministers, or.der wie een
met den naam van staatsminister als
eerste. De titel en rang van minister
president voor Quisling zijn dus iets
nieuws. Ook zijn aan deze nieuwe func
tie de bevoegdheden verbonden, welke
vroeger de Noorsche koning in en te
genover .staatsraad en Storting had.
Het koningshuis werd, naar bekend,
in 1940 te Oslo vervallen verklaard. De
overdracht van eenige der vroegere ko
ninklijke bevoegdheden op den nieu
wen minister-president praejudicecrt
niet ten aanzien van den status van
Noorwegen als koninkrijk of republiek.
Zij beteelcent slechts het ingang vinden
van de autoritaire beginselen. Of deze
gang van zaken nog door een vrije
volksstemming aan het oordeel der
Noorsche bevolking zal .worden voorge
legd, valt momenteel nog niet te zeg
gen. Natuurlijk is het gebeurde in
Noorwegen een symptoom van de vor
ming van een nieuwgeordend Europa,
doch het raakt voorshands alleen Noor
wegen: men kan niets daaruit besluiten
ten aanzien van de toekomst van Ne
derland, België, Frankrijk of andere
landen. Met Frankrijk ligt de zaak
uiteraard heel anders, ook wat betreft
een afzonderlijken vrede.
Tal van gelukwenschen
voor Quisling.
De A.N.P.-correspondent te Berlijn
meldt: Omtrent de reactie van het bui
tenland op de uitroeping van Quisling
tot Noorsch ministerpresident is hier
nog weinig bekend.
Naar verluidt zou Quisling tal van
gelukwenschen in ontvangst hebben
moeten nemen naar aanleiding van zijn
nieuwe functie, ook uit het buitenland.
Geruchten, als zou Quisling zich in
het buitenland diplomatiek laten ver
tegenwoordigen konden in Berlijn geen
bevestiging vinden.
Het nieuwe Noorsche kabinet, dat
hoofdzakelijk uit de tot dur functio-
neerende ministers bestaat, steunt op
Quisling's partij der Nasjonal Samling.
Militairen hebben er geen zitting in,
tenzij dan Jonas Lie, de minister van
Politie, die vroeger officier was.
ONLUSTEN IN BRITSCH-INDIc
DUREN VOORT
STAAT VAN OORLOG
AFGEKONDIGD
De onlusten in Sjagalpoer duren vol
gens radio-Delhi voort. Tijdens het
weekeinde werden opnieuw verscheide
ne personen gedood en gewond. De po
litie is aanzienlijk versterkt. In het ge-
heele district is de staat van oorlog af
gekondigd. Van negentien tot zes uur
mag de bevolking haar huizen niet ver
laten.
Naar radio-Dehli nog mede deelt,
moeten alle Indiërs, die over een radio-
ontvangtoestel' beschikken, hiervoor on
middellijk een bijzondere officieele
vergunning aanvragen. Overtreding van
deze bepaling wordt gestraft met drie
jaar gevangenis.
TALRIJKE ARRESTATIES IN
BRITSCH-INDIE
Evenals in Calcutta zijn de Britsche
autoriteiten thans ook in Bombay. Ka
rachi en zes andere groote Indische ste
den overgegaan tot arrestaties op groo
te schaal wegens het verspreiden var
geruchten, die in strijd waren met de
Britsche belangen. In de afgcloopen
week werden alleen in Bombay 323 per
sonen gearresteerd.
Volgens berichten van het front heb
ben de Japansche troepen een algemeen
offensief ingezet tegen de Amerikaan-
sche en Philippijnsche troepen, die be
legerd wordc-n in het gebied van Mari-
veles, in* het uiterste Zuiden van Ba-
taan. Dit is de beslissende aanval op de
hardnekkige verdedigers.
De woordvoerder van het Japansche
leger, luit.-kolone! Hotta heeft ver
klaard, dat de operaties op het schier
eiland Bataan een bevredigend verloop
hebben. Het zal niet lang meer duren,
of de Amerikaansehe strijdkrachten al
daar zijn volkomen van de Philippijnen
verdrongen. De gevechten zijn nog
moeilijk als gevolg van de omstandig
heid, dat de verdedigers stellingen heb
ben betrokken, die van nature uiterst
gunstig zijn, als bergen vol spelonken
en weinig toegankelijke bosschen
De woordvoerder noemde volslagen
onzin de beweringen, dat de Japanners
met het oog op de superioriteit der Ame
rikaansehe en Filippino strijdkrachten
gedwongen zijn steeds nieuwe verster
kingen te laten aanrukken en des
ondanks nog niet in staat zijn Bataan
te veroveren. De toekomst zal leeren.
dat Japansche strategie op gezonde
veronderstellingen en overwegingen is
gebaseerd.
Japanners in Birma
passeeren de Salwien
OPMARSCH NAAR MARTABAX
De laatste berichten uit Birma
melden, dat de Japansche troepen
na de verovering van Moelmein op
verschillende punten tegelijk .over
de Salwien getrokken zijn en een
onmidde'lijken aanval op de haven
stad Martaban hebben ingezet. De
Engelschen legden daar na hun te
rugtocht uit Moelmein een nieuwe
stelling aan. zoodat heftige gevech-
ten verwacht kunnen worden, al-
vorens Martaban zal worden geno
men.
De Japansche luchtmacht heeft reeds
verscheidene aanvallen gedaan, terwijl
de te Moelmein opgestelde artillerie de
militaire doelen eveneens onder vuur
neemt.
Gevangenen hebben verklaard, dat de
Britsche troepen reeds op' twintig Jan.
uit Moelmein werden teruggetrokken,
zoodat de stad nog slechts werd verde
digd door Australische, Britsch-Indi-
sdhe, Birm2ansche en Chineesche
strijdkrachten.
Volgens een bericht uit Rangoon
hebben Jaoansche vliegers Dinsdag
tweemaal vliegvelden in liet- centrale
deel van Birma aangevallen.
Bïrmaweg thans zonder betec-
kenis Voor Tsjoengking.
Omtrent de inneming van Moelmein
wordt nog opgemerkt, dat hierdoor de
weg door Birma alle practische betee-
kenis heeft verloren voor leveranties
aan Tsjoenking.
Na de bezetting van Moelmein werd
de nieuwe vijandelijke luchtbasis Moe
don ten Zuiden van Moelmein onbruik
baar aangetroffen, daar de startbanen
door mijnen volkomen waren vernield,
aldus verneemt de Nitsji Nitsji uit
Bangkok.
Het vliegveld ten Noorden van de stad
kon als gevolg van don bliksemsnellen
opmarsch der Japansche strijdkrachten
ongeschonden worden ingenomen,
waarbij de Japanners twee jachtvlieg
tuigen, enkele duizenden groote ben
zinetanks en vele honderden auto's
buitmaakten.
LUCHTPOST VAN AUSTRALIé
GESTAAKT
Volgens berichten uit Sydney heeft
de Australische directeur-generaal der
posterijen medegedeeld, dat alle lucht
post van Australië tot nader order is
gestaakt. Redenen werden niet opge
geven. De mededeeling heeft groote
verontrusting in Australië veroorzaakt,
daar thans iedere verbinding met de
Australische soldaten in Singapore en
in het nabije Oosten verbroken is.
Engelsch-Abessijnsch
verdrag onderteekend
ABESSINIë THANS BRITSCHE
KOLONIE
De dinlomatieke medewerker tmt
Stefani schrijft omtrent een te
Addis Abbeba onderteekend En
gelsch-Abessijnsch verdrag, dat dit
een overeenkom-t is, waarbij Ta-
fa ri f vroeger Haile Selassie ge
noemd) toestemt in wijziging van
Abessinie in een Engelsche kolonie.
In het verdrag wordt bepaald, dat
Engelsche ambtenaren, troepen en
rechters naar Abessinie worden -ezon-
den en dit is een schending van a'le be
loften. d'e Engeland eens aan Tafari
heeft gedaan. Het verschaft Er-eland
beslissenden invloed op de binnrnland-
sche aangelegenheden des lan^s. dat
daarmee zijn snuvereine rechten heeft
verloren. De aan Tafari toege^t-re lee
ning bedoelt slechts zijn afhankelijkheid
V3n Engeland te vo'tooien.
Terwijl Engeland zich zooveel rech
ten-voorbehoudt. aïdus Stefani. neemt
het anderzijds goenerlei vem'.Uhtingen
op z*rh jegens het Abesstfnsehe volk.
vooral nopens voortzetting van het
cultuurwerk, dat Italië ondernomen en
de oorlog onderbroken heeft. Nogmaals
toont Albion daardoor, dat het s'echts
denkt aan uitbuiting van' het Ethiopi
sche volk.
Engeland heeft zich ditmaal evenwel
te zeer gehaast de hand te leggen on
iets, dat het niet toebehoort. Al heeft
het in Tafari ook een volgzamen mede
plichtige gevonden, waar Italië zijn
civiliseerenden arbeid is begonnen, zal
te zijner tijd bevrijd worden van de sla
venhandelaars en Angelsaksische uit
buiters en zijn ware vrijheid en wel
vaart onder bescherming Van de Itali-
aansche vlag hervinden.
Zuid-Amerika breekt
met de as
GEVOLG VAN WASHINGTON'S
DRUK.
Krachtens de besluiten der con
ferentie van Rio de Janeiro hebben
onder den druk der Noord-Ameri-
kaansche regcering de regeerin
gen van Brazilië, Uruguay. Para
guay. Bolivia, Ecuador en Peru de
diplomatieke betrekkingen met
Duitschland, Italië en Japan ver
broken.
In bevoegde Duitsche kringen hecht
men aan dezen stop de beteekenis van
een leeg gebaar zonder meer. dat op de
oorlogvoering nauwe'ijks invloed kan
hebben. De in het Drielandenpact ver
bonden staten zullen echter niet kunnen
nalaten, zoo verklaart men in dit ver
band, zich te zijner tijd de toegevende
houding van de Zuid-Amerikaanschc
regeeringen te herinneren en de dien
overeenkomstige conseouenties uit deze
houding weten te trekken.
NEDERL. MAATSCHAPPIJEN
IN NED.-INDIc
Zetels worden verplaatst.
In handelskringen in Nederlandsch-
Indië houdt men thans in toenemende
mate rekening mei een bezetting van
Ncderlandsch-Indisch grondgebied.
Vooral is dit het geval sinds het ge
allieerde commando voor Oost-Azië op
Java is gevestigd. Toen in 1940 de ver
bindingen tusschen Ncderlandsch-Indië
en het moederland werden verbroken
heeft men in Nederlnndsch-Indic de
vertegenwoordigingen van diverse No-
derlandsche maatschappijen tot direc
ties verklaard. De zetels dezer maat
schappijen werden daardoor in Nedcr.
landsch-Indië gevestigd. Thans neemt
men maatregelen om deze zetels uit
Nederlanflsch-lndië wederom naar el
ders over te brengen, voor zoover dit al
thans in verband met do werkzaam
heden der concerns mogelijk ia. Zoo
hebben de Nederlandsche Stoomvaart
maatschappijen haar zetel reeds van
Batavia n3ar Willemstad (Curasao)
overgebracht. Deze overplaatsing zal
echter eerst op een nader te bepalen
datum effectief worden. Deze overbren
ging heeft uiteraard geen invloed op dc
scheepvaartbewcsing welke geheel on
der controle der marine-autoriteiten
staat.
De tollen in ons land
DE A.N.W.B. PLEIT VOOR
SPOEDIGE OPHEFFING
Het is een verblijdend teek en, zoo
schrijft de A.N.W.B., dat er in de pers
den laatsten tijd weer eenige malen
melding is gemaakt van de opheffing
van enkele tollen, of van het daartoe
genomen besluit.
Niettegenstaande de geleidelijke ver
dwijning van deze zeer hinderlijke ver
keersobstakels. blijft tiet aantal tollen
in ons land nog vry groot. Op 31 De
cember 1941 waren er in totaal nog 36
wegtollen (met 47 töiboomen) «en 33
brugtollen -in meer of minder belang
rijke wegen, waarvan er alleen in dc
provincies Utrecht en Zuid-Holland
resp. twintig en twaalf waren. De pro
vincie Noord-Brabant is geheel tolvrij.
Indien men deze obstakels geleidelijk
zou willen laten uitsterven, zullen hier
mede uiteraard nog vele jaren gemoeid
gaan. Als voorbeeld moge dienen een
recent courantenbericht, waarin wordt
medegedeeld, dat het aan het bestuur
van het waterschap Kort rijk en Giel-
tjesöorp niet '-S mogen gelukken een
pachter voor zijn tol op den weg Par
tengen-Galgenwaard te vinden, zoodat
genoemd bestuur, teneinde de concessie
niet te verliezen, besloteü^ heeft zelf
voor een tolgaarder te zorgen, niette
genstaande blijkt, dat het recht van
tolheffing toch geen onverdeeld genoe
gen is
Dit geval was voor den A.N.W.B. een
aanwijzing, dat het vraagstuk van de
weg- en brugtollen onder de huidige
omstandigheden eens met bijzondere
aandacht bezien .en zoo mogelijk tot
een oplossing gebraent moet worden.
Zoolang de oorlog duurt en ook in rie
eerste jaren daarna, zal er naar de
meening van den A.N.W.B. wel geen
sprake van zijn. dat het motorische ver
keer en het rijwielverkeer, aan welke
beide categorieën de meeste tollen het
grootste deel van hun inkomsten te
danken hebben, zich in belangrijke ma
te zullen herstellen. Gedurende dien
tijd zullen de meeste tollen een kom
mervol bestaan leiden en zal de exploi
tatie veelal verliezen veroorzaken.
Bovendien zullen in de toekomst,
wanneer het leven onder meer normale
omstandigheden zal zijn hervat, de
zorg voor de wegen en de financiering
daarvan zeker op anderen leest ge
schoeid worden, waardoor het heffen
van tolgelden dan overbodig zal wor
den.
In verband hiermede kan de tijd
thans wel rijp worden genoemd om met
den eigenaar van tolrechten overeen
stemming te verkrijgen over de voor
waarden, waarop de tollen kunnen
worden afgekocht.
Om deze redenen heeft dc A.N.W IS
aan de Commissarissen van een achttal
provincies alsmede, voor wat betreft dc
bruggen over de Maas en de Oude
Maas in Limburg, aan de betrokken ge
meente-besturen. verzocht hicrv.or
hun mcdcwcrkir.g te willen verleen en.
Marcheert met ons mee. Nederlanders,
ook Uw vaderland Is ln gevaar. Helpt
mede, het bolsjewisme te vernietigen,
door dienst te nemen bij de Wallen SS.
Voor aanmeldingen inlichtingen wend»
men rich tot
de Waffen SS,
Stadhouderslaan 32. Den Haag
Foto Fellinga Peter»
Dr. Tollenaere -f"
WARM IDEALIST EN
COMPROMISLOOS STRIJDER
Vlaanderen rouwt om den dood van
n zijner beste zonen: dr. Helmond
Tollenaere, propagandaleider van het
Vlaamsch Nationaal Verbond en alge
meen commandant der Zwarte Brigade,
Li, zooals reeds kort gemeld, als Unter-
sturmfuhrer van het Vlaamsche legioen
aan het Oostfront gesneuveld.
Rcimond Tollenaere, geboren te Oost
akker bij Gent,- den 26en Juni 1909,
deed zich reeds in zijn jeugd kennen
als een fel stryder voor Vlaanderen's
levensrecht, tengevolge waarvan hij
van liet St. Lievenscollcge te Gent werd
verwijderd. Hij studeerde rechten en
wijsbegeerte te Gent en was in 1932
1933 voorzitter van het toen zeer ac
tieve algemeen Vlaamsch Hoogstuden
ten Verbond aldaar. Tevens was hij
hoofdbestuurslid van het Dietsch Stu
denten Verbond in het Willem dc Zwij
gerjaar 1933, waarin dit Verbond o.a. de
volkshulde te Delft inrichtte. Hij vol
tooide zijn studies aan de universiteit te
Marburg in Duitschland.
Warm idealist en compromisloos kam
per, was Tollenaere ook een meeslce-
pende redenaar en uitstekend organisa
tor. Zoo is het te verklaren, dat hij
reeds op 24-jarigcn leeftijd benoemd
werd tot propagandaleider van het
Vlaamsch Nationaal Verbond. De mede
door 7-Ün activiteit geslaagde verkie
zingsactie van 1936 bracht ook hem in
de volksvertegenwoordiging, waar hij
een der meest gevreesde aanklagers van
het Belgische onrecht werd. Daar hij
ook Bclgic's onncutraie houding over
tuigend had aangetoond, behoorde hij
in Mej 1950 tot de Vlaamsche voorman
nen, die wederrechtelijk naar Frankrijk
werden weggevoerd.
Na zijn terugkeer werd hij door den
leider van het Vlaamsch Nationaal Ver
bond benoemd tot commandant der
Zwarte Brigade. Nadat hij in den zomer
van 1941 in een reeks vergaderingen
had opgewekt tot dienstneming bij het
Vlaamsche legioen, wenschte hij ook
zelf, in een klaar besef der Germaan-
sche lotsverbondenheid, door deol te ne
men aan den strijd tegen het bolsjewis
me, Vlaandcren's herwording in een
vereenLgd Europa veilig te stellen.
Als üntcrsturmführer is dr. Tolle
naere thans aan het hoofd van zijn
Vlaamsche jongens voor dit ideaal ge
vallen, aldus tot in den dood getrouw
blijvend aun de woorden van Albrecht
Rodenbach, die hij zich tot devies geko
zen had: „Weer U scherp on eind als
een soldaat!"
KONING FAROEK ONTVANGT
LEIDER DER WAFD-PARTIJ
Naar de Britsche nieuwsdienst uit
Cairo meldt, heeft koning Faroek, die
met de besprekingen tot samenstelling
van een nieuwe Egyptische regeering
begonnen is, Dinsdag den leider der
Wafd-partij, Nahas Pasja, in audiëntie
ontvangen.
Vernon Bortlett schrijft In de „News
Chronicle": De berichten aangaande de
Egyptische regccringscrisis zijn te Lon
den ongunstig beoordeeld. De aftreden
de minister-president heeft het ver
trouwen der regeer mg te Londen ge
noten.
De nieuwe crisis zal in elk geval we
der de kwestie naar voren brengen of
dc sterkste partij van het land, de
Wafd-partij thans tot de regeering zal
toetreden. De Wafd-partij weigert dit
alvorens verkiezingen zijn gehouden.
Stone commandant der
Britsche troepen.
Volgens den Britschen berichten
dienst is luitenant generaal Stone, chef
der Britsche missie bij het Egyptische
leger, benoemd tot commandant van do
Britsche troepen in Egypte.
Londensche persstemmen-
Door Reuter verspreide Londensche
persstemmen vermelden, dal achter het
aftreden van het Egyptische kabinet de
geschiedenis van meeningsverschiUcn
ligt tusschen koning Faroek en zijn mi
nisters. Zooals de bladen melden, heeft
de Egyptische regeering de betrekkin
gen met Vichy- verbroken, om den na
druk te leggen op de vriendschap met
Engeland. De jonge koning evenwel
eischt van den ministerpresident het
aftreden van den minister van Buiten-
landsche Zaken. Daaiop is dc minister
president met zijn regcering afgetreden.
Naar de Londensche bladen verder
melden, kan men moeilijk inzien, hoe
koning Faroek een nieuwe regeering
kan vormen, die het vertrouwen van
het parlement bezit.
Het bericht van deze regeeringserisis
komt in Londen, waar de diensten van
den ministerpresident voor de En-
gelsch-Egyptische betrekkingen „zeer
gewaardeerd" worden, zeer ongelegen,
In Londen wordt verder gemeld,
dat koning Faroek den voorzitter
van den ser.aat, Mohammed Khalil
Boy, verzocht heeft, een nieuw ka
binet te vormen.
