De Paus roept de hulp in voor lijdend Italië
GOED VOORGAAN DOET GOED VOLGEN!
J
2
AMERSFOORTSCHE COURANT ZATERDAG 2 HERFSTMAAND (SEPTEMBER) 1944
Nieuwe sociale orde krachtens
de Kerura Novarum
Ter gelegenheid van het feit, dat vijf
jaar geleden de tweede wereldoorlog
uitbrak, heeft de Paus gisteren over den
zender van Vaticaanstad een toespraak
gehouden. Hij zeide, dat het noodzake
lijk is. bij een komende herordening een
nieuwe sociale orde in het leven te roe
pen, opgebouwd op de grondrechten van
den menscli en In christelijken geest. Hij
stelde den eisch. dat de nieuwe sociale
orde beantwoordt aan de normen van
de nog steeds geldige encycliek van
Paus Leo XIII. de rerum novarum. Uit
voerig behandelde hij de rol van de kerk
in de toekomstige sociale en economi
sche politiek; hij zeide, dat de techni
sche vooruitgang alleen nog niet zonder
meer een verbetering van de sociale po
sitie der arbeiders beteekent. Verder
wees de paus met. bijzonderen nadruk op
de moeilijke positie, waarin zich thans
Italië en vooral Rome bevinden. Het Ita.
liaansche volk en de bevolking der
Eeuwige Stad staan nog steeds bloot aan
een nameloos lijden. Hongersnood,
werkloosheid en economische ontwrich
ting zijn de geesels, die het ongelukkige
volk onbarmhartig slaan. Het leven der
Eeuwige Stad is letterlijk verlamd. De
Polen verbitterd jegens
de Sovjet-Russen
Londen en Washington streven er
naar, gehoor te geven aan den roep om
hulp der Poolsche vrijheidsstrijders, maar
cie Sovjetregeering weigert hardnekkig
daarvoor vliegvelden in de Sovjet-Unie
ter beschikking te stellen, meldt de
Londensche correspondent van de Neue
Zure her Zeitung. Daarom moesten de
Britsche vliegtuigen den gevaarlijken en
langen weg van Italië naar Warschau in
beide richtingen afleggen, om wapens en
proviand vcor de opstandelingen in de
Poolsche hoofdstad uit te werpen, het
geen verliezen heeft meegebracht. De
houding der Sovjet-Russen heeft de Po
len verbitterd. De geheele episode be
looft weinig goeds voor de verzoening
tusschen de Polen en Sovjets en voor de
Internationale samenwerking in het al
gemeen. Te Londen krijgt men steeds
meer den indruk, dat de houding der
Sovjets een politieke demonstratie is te
gen het Poolsche emigrantencomité in
Londen en tegen de daarachter staande
strijdorganisatie in Polen zelf. De hou
ding der Sovjets ten aanzien van den
opstand in Warschau verwekt een ver
bittering, die het Poolsche volk moei
lijk zal vergeten. De Times probeert de
houding der Sovjets tegenover de op
standelingen te Warschau te rechtvaar
digen en schrijft, dat het natuurlijk een
onverdiende beleediging jegens de Sov
jets geweest is, hen van kwaadwilligheid
te verdenken. In werkelijkheid heeft het
roode leger, aldus het blad, voor War
schau een tegenslag ondervonden. Stel
lig zou het een mooi gebaar van de Sov>
jets geweest zijn en het zou hun kracht
bewezen hebben, wanneer zij de Polen,
die tegen den gemeenschappelijken
vijand vechten, ondersteund hadden.
Wederom vertrekken vele vrijwilligers
Eens zal het Nederlandsche
volk hen dankbaar zijn
In de kleine zaal van den Die-
renluhi te 's-Gravenhage heeft Don
derdag wederom een groot aantal
vrijwilligers afscheid genomen van
het vaderland. Onder hen bevonden
zich Jeugdstorniers, kaderleden van
den Arbeidsdienst, enz.
Hoewel de Leider er prijs op stelt bij
zulke gelegenheden den mannen steeds
persoonlijk zijn beste wenschen mede
te geven, was hij ditmaal door ambtsbe
zigheden verhinderd. Hij werd verte
genwoordigd door zijn Gemachtigde
voor de prov. Zuid-Holland J. W. ba
ron van Haersolte van Haerst. Deze
sprak hen toe in den geest, waarin
Mussert dit pleegt te doen, wees op het
voorbeeld, dat hun duizenden voor
gangers reeds hebben gegeven en sprak
de hoop uit, dat ook zij metterdaad
zouden bewijzen," dat Nederlanders goe
de soldaten kunnen zijn. Eenmaal zal
het Nederlandsche volk hun dankbaar
zijn voor deze daad, die onder de hui
dige omstandigheden een bijzondere be-
teekenis heeft.
STRIJDER OF LAFAARD
Van Duitsche zijde werden de ver-
trekkenden toegesproken door SS-
Standartenführer Thole, kommandeur
van het SS-Ersatzkommando Nieder-
lande, die in korte trekken memoreer
de. hoe thans reeds drie jaar Duitschers
en Nederlanders als wapenbroeders
Europa beschermen tegen den bolsje-
wistischen stormloop. Gij gaat thans,
zoo zeide hij, de gelederen uwer mak
kers versterken en uw kameraden af
lossen. Er is in de vijf achter ons lig
gende oorlogsjaren veel veranderd. Wat
echter niet veranderd is, zijn de stand
vastigheid en de moed onzer soldaten.
Deze tijd kent geen compromissen. Men
is een strijder of een lafaard, een der
de mogelijkheid is er niet. Daarom
wenschte hij den mannen geluk met de
beslissing, die zij hebben genomen, na
melijk met de wapenen in de hand te
willen strijden voor een hecht en sterk
Europa en daarmee voor het behoud
van eigen land en volk.
Nadat een Sieg Heil op den Führer
Was uitgebracht, deden de mannen
beide sprekers uitgeleide met Houzee-
«eroep.
Paus d-eed een beroep op de volken, die
nog niet zoo zwaar door den geesel van
den oorlog zijn getroffen, om hier de
helpende hand te bieden. Tenslotte
pleitte de Paus ervoor, dat de millioenen
krijgsgevangenen en geïnterneerde bur
gers aan het einde van den oorlog zoo
snel mogelijk aan hun gezinnen worden
teruggegeven. De volken der aarde heb
ben het recht, van den arbeid hunner
staatslieden aan het einde van dezen
oorlog een duurzamen vrede, waarach
tige veiligheid en algemeene welvaart te
verwachten.
Nieuwe burgemeesters
Het Rijkscommissariaat deelt mede:
De Generalkommissar für Verwaltung
und Justiz heeft benoemd: den referen.
daris K. Mielart, waarn. burgemeester
van Leerdam, tot burgemeester van deze
gemeente; den heer P. G. C. Stuiver,
waarn. burgemeester van Berkel en Ro
denrijs tot burgemeester dezer gemeen
te; den heer W. A. Scharwachtcr. waar
nemend burgemeester van Benthuizen en
Moerkapelle. tot burgemeester dezer ge
meenten; den heer A. J. de Vos te Hal
steren tot burgemeester van Raams.
donk: den heer P. H. Nauth te Brum-
men tot burgemeester van Ubach over
Worms; den heer J. J. H. Lamerichs te
Bergh en Terblijt tot burgemeester de
zer gemeente; den heer G. H. Schoon.
hagen te Wittem tot burgemeester van
Kessel; den heer F. M. P. C. de Boer,
waarn. burgemeester van Amerongen en
Leersum, tot burgemeester dezer ge
meenten; den burgemeester van Kars
tens J. de Graaf gelijktijdig tot burge
meester van Middelstum. en den ge
meenteambtenaar H. Kamps te Gronin
gen tot burgemeester van Biervliet.
Postverkeer met Turkije, Spanje
en Portugal verbroken
Het postverkeer met Turkije, Spanje
en Portugal is verbroken. Postzendingen
naar deze landen worden niet meer aan
genomen en, zoo zs reeds onderweg zijn,
aan den afzender teruggezonden.
MAX BLOKZIJL. Op Maandag
4 Sept. 1944 spreekt Max Blokzijl via
Hilversum I om 18.45 uur over: De fei
ten zijn de beste voorlichters."
Keuring Weersportkampen
Elke maand opnieuw brengt een aan
tal Nederlandsche jongens van 1618
jaar een bezoek aan een der Weersport
kampen in Duitschland. Voor het vol
gende kamp zijn de keuringen vastge
steld op Maandag 4 Sept. a.s. van 914
uur in gebouw Amicitia, Westeinde 15
te Dsn Haag. Een ieder, die voor deel
name aan het volgende Weersportkamp
in aanmerking wenscht te komen, dient
zich op deze keuring te melden. Reis
kosten worden in Den Haag vergoed. De
aandacht wordt er op gevestigd, dat al
leen die jongens in aanmerking komen,
die tot nu toe nog niet aan een Weer
sportkamp hebben deelgenomen.
Wat is een rantsoen vleesch?
Wanneer men van den slager de hier
onder genoemde minder gangbare arti
kelen betrekt, kan men per rantsoen
naar keuze aanspraak maken op de vol
gende hoeveelheden: 125 gram versche
tong, lever of hart van runderen, kalve
ren, varkens, paarden en schapen, 200
gram versche zwezerik van runderen of
versche nier van runderen, kalveren,
varkens en schapen, 325 gram staart van
runderen en kalveren, 500 gram var-
kenspooten of 2 kg. gebroeide onderpoo-
ten van nuchtere kalveren, ontdaan van
huid en hoeven. Zooals bekend geeft
een rantsoenvleesch voorts recht op het
koopen van 100 gram rund-, kalfs-, var
kens-. paarde- of schapevleesch, been in-
begrep:n. Hierbij dient te worden opge
merkt. dat een rantsoen recht geeft op
ten minste 75 gram vleesch en een
hoeveelheid been tot een zoodanig ge
wicht, dat in totaal wordt verstrekt 100
gram vleesch met been. In plaats van
het been mogen bonnen worden ver
strekt, waarop men de beenderen kan
betrekken. Wanneer varkensvleesch
wordt verstrekt, moet men bedenken, dat
hierbij het beenderenpercentage belang
rijk lager ligt; het zal dan kunnen voor
komen. dat de slager geen 25 gr. been
deren kan leveren, zoodat hij dienover
eenkomstig meer vleesch dient te ver
strekken. Voorts geeft een rantsoen
vleesch naar keuze recht op het koopen
van 75 gram gekookt en/of gerookt
rund-, kalfs-, varkens-, paarden- of
schapen vleesch, zonder been dan wel ge
rookte worst, gebraden gehakt, of corned
beef. 100 gram knakworst of gekookte
worst, 125 gram leverartikelen, tongen
worst of nierbrood, 150 gram zure zult
of 300 gram bloedworst.
Kinderlegitimatïeplaatjes
thans in metalen uitvoering
Het Hoofdbestuur van het Ned. Roode
Kruis schrijft: De kartonnen kinderle-
gitimatiekaartjes van het Ned. Roode
Kruis voor kinderen dhder de 15 jaar
kunnen thans met geringe kosten ver
vangen worden door metalen plaatjes.
Een Nederlandsche firma heeft name
lijk beslag kunnen leggen op voldoende
metaal en heeft bovendien een procédé
uitgewerkt, waardoor de gegevens in
onuitwischbare witte inkt op het twee
zijdig donker gefosfateerde metaal kun
nen worden aangebracht. De Secr.-
Gen. van Opvoeding, Wetenschap en
Kuituurbescherming heeft zich met eeft
rondschrijven tot de hoofden van scho
len gewend om de medewerking van de
scholen in te roepen bij de bestelling
van deze metalen plaatjes rechtstreeks
bij bedoelde firma. De plaatjes zijn 3
bij 5 cm. groot. De beschrijving kan met
de bij te leveren witte inkt geschieden
door den klasse-onderwijzer of door de
kinderen, onder diens toezicht.
KUNST EN CULTUUR
FRANZ LéHAR EEREBURGER.
De te Ischl wonende componist Franz
Léhar is tot eereburger van Odenburg
benoemd.
BRIEVEN VAN BJöRNSON EN
GRIEG. Circa 60 tot nu toe onbekend
gebleven brieven, gewisseld tusschen
den Noorschen dichter Björnstjerne
Björnson en zijn landgenoot Edvard
Grieg, zijn te Oslo gepubliceerd.
-In het verleden
Ligt het heden,
In 't nu wat werden zal.
BILDERDIJK
Ailriaan Bankert, 1684. Vocht
tegen Zweden in 1659 en ver
der tegen de Duinkerkers, En-
gelschen en Franschen. Werd
in 1666 Lt. Admiraal. Over
leed in 1684. O/HP.m.
Ook thans weer strijden Ne
derlanders voor Europa's vrij
heid ter zee, in trouwe ver
bondenheid met hun Duitsche
kameraden.
O/H P.m
Zet ook gij U derhalve in voor de toekomst van Uw volk
en meldt U als vrijwilliger bij de Kriegsmarine.
Aanmelding staat open voor isderen Nederlander van 1745 jaar en kan geschie
den hij de Marine flnnahmestelle Niederlande te Utrecht, de aanmeldingshureaux voor
Marine-vrijwilligers te Amsterdam, Kalversfraat 143, en Rotterdam, Nieuwe Binnen
weg 98—100, bij alle Hafen en Ortskommandanturen en bij de Nebenstellen der
Waffen SS. Alle gewenschte inlichtingen, zoowel voor dienstname bij de marine
ils bij de Waffen SS, worden aan bovenstaande adressen verstrekt.
Velen, die over een stukje grond be
schikken, hebben ook dit jaar weer
tabaksplanten gepoot. Thans kunnen
de onderste bladen geplukt worden.
Zij worden aan een touw geregen
en te drogen gehangen
CNF/Hartgerink/Pax m
Regeling voor zelfverzorgers
De distributiediensten houden bij de
uitreiking van levensmiddelenbonkaar
ten voor de 11de en 12 periode 1944 de
daarvoor in aanmerking komende bon-
kaartdeelen van zelfverzorgers in. Aan
gezien het zelfverzorgingsseizoen 1943/
'44 met het einde der 11de periode af
loopt, zal de 12de distributieperiode
1944 de eerste periode zijn van het zelf
verzorgingsseizoen 1944/'45. Het is ech
ter niet mogelijk, voor 3 Sept. a.s. de
zegelkaarten van alle zelfverzorgers
voor het komende seizoen gereed te
hebben. Daarom zal de uitreiking van
de bonkaarten 411/412 ten aanzien van
de zelfverzorging op de volgende wijze
geschieden.
De plaatselijke bureauhouders van
den prov. voedselcommissaris zullen op
de oude zegelkaarten van personen, die
de zelfverzorging van een artikel in het
komend seizoen niet zullen voortzetten,
de aanteekening „Eindigt 28 Oct. 1944"
plaatsen. Zelfverzorgers met deze aan
teekening op hun zegelkaart zullen der
halve de bedoelde bonkaartdeelen voor
de 12de periode 1944 mogen behouden.
Zelfverzorgers, op wier zegelkaart de
plaatselijke bureauhouder bovengenoem
de aanteekening niet geplaatst heeft,
worden verondersteld gedurende de ko
mende periode de zelfverzorging voort
te zetten. Van deze personen worden
daarom de bedoelde bonkaartdeelen in
gehouden. Bij de uitreiking zullen de
distributiediensten de zegelkaarten in
bewaring nemen. De betrokken zelfver
zorgers zullen de nieuwe zegelkaarten
en omslagen te zijner tijd bij de uitrei
king der levensmiddelenkaarten der 13e
periode (die loopt van 26 Nov. tot en
met 23 Dec. 1944) ontvangen. Op deze
zegelkaarten zullen dan de inleverings
zegels voor de 12de periode geplakt zijn.
„Vol tegen leeg"
Het Rijksbureau voor Oude Materialen
en Afvalstoffen heeft sedert het begin
van den oorlog reeds meer dan eens
gewezen op den grondstoffennood van
de Nederlandsche papierindustrie en op
de noodzaak oud papier en karton in te
leveren ten einde te voorkomen, dat
men op zeker oogenblik voor een abso
luut tekort zou komen te staan. Vele
menschen bleven toch hardnekkig door
gaan met hec vernietigen van oud papier
en karton, dus van de grondstoffen, waar
uit het nieuwe papier gemaakt kan
worden. Als gevolg van dit gebrek aan
vrijwillige medewerking van het publiek
kon een dwangmaatregel niet uitblijven.
Voortaan is men dan ook verplicht om
de kartonnen verpakkingen van allerlei
artikelen schoon en droog te bewaren
en ze bij aankoop van nieuwe artikelen,
die in karton verpakt zijn, in te leveren.
Dit behoeft niet eenzelfde verpakking
te zijn, maar de hoeveelheid karton van
de oude verpakking moet ongeveer over
eenkomen met die van de nieuwe.
De vijlde verjaardag van den
oorlog in den Omroep
De Persdienst van den Ned. Omroep
meldt: De vijfde verjaardag van de oor
logsverklaring van Engeland en Frank
rijk aan Duitschland komt a.s. Zondag
3 Sept. in het programma van den Om
roep tot uiting in de volgende uitzen
dingen. Afwijkend van het gepubliceerde
programma geeft Hilversum I van 1011
uur een klankbeeld van Herman Kra
mer: „Vijf verloren jaren", dat wordt
aangevuld met passende muziek; een
historische terugblik op de voorgeschie
denis van dezen oorlog, de stoornis, die
hij in Duitschlands socialen opbouw te
weegbracht, en de uiteindelijke winst
van deze vijf jaren. Van 17.00—17.30 u.
draagt de bekende uitzending: „Recht
door zee", eveneens een bijzonder ka
rakter. samen te vatten in de woor
den: trouw en volharding. Samenstelling
en teksten als steeds van "Wybe de
Vries.
BELANGRIJKE DIEFSTAL. Ge
durende de weekwisseling is uit een
pakhuis te Amsterdam een groote par
tij zg. Rernie-garen gestolen, bestemd
voor het wikkelen van electrisch draad.
De waarde van het gestolene bedraagt
circa f 20.000.
Sportvaria
Voetbal. Vriendschappelijk voetbal.
H.V.C. speelt Zondag in Borne een
vriendschappelijken wedstrijd tegen den
Oostelijken 2en klasser van dien naam
(kampioen 19431944) terwijl H.V.C. 2
op Birkhoven bezoek krijgt van De Vole-
wijekers 2 uit Amsterdam.
Quick neemt voor het eerst deel aan
het Jaarlijksche tournooi van oude clubs
georganiseerd door Kampong te Utrecht.
Vier clubs bekampen elkaar; V. O. C.,
Kampong, Victoria en Quick.
