AMEKFMOTSUE (OUMN!
Nog steeds kunnen de Nederlanders hun lot beïnvloeden
GMill voert besprekingen met Eisenhower en Montgomery
Het belangrijkste oorlogsnieuws:
Afzijdig slaan in het Stuids^e
conflict nu niet mees* mogelijk
Eisenhower verrekende zich in Duitschlands kracht
Montgomery opperbevelhebber der Amerikaansche legers
Vermetele ontvluchting van
Duitsche krijgsgevangenen
Zwaarste f, ten van den winterslag in de Ardennen worden ge
leverd tusscfc i Marche en Stavelot. Maginotlinie bg Hatten in den
Elzas opengebroken.
e
Aan het Westelijk front sinds 1 dan. meer dan 350 vijandelijke tanks
buiten gevecht gesteld. Aantal zwaar gewonde, in Duitsche gevangen
schap geraakte Amerikanen in de gevechten der afgeloopen dagen
opvallend toegenomen.
O
Duilschers vormen bruggenhoofd over de Maas bg Wanssum.
Duitschers en Hongaren houden stand in Boedapest; verbitt
bg het Oosterstation.
■rde strijd
P0NDER0A6 11 LOUWMAAND (JAN.) 1945 58» JAARGANG No. 255
Uitgave: N.V. DRUKKERIJ ONNES v/h BLANKENBERG Zn. - Snouckaertlaan 9 AMERSFOORT
Hoofdredacteur: NIC. LAM AN Redactie: Tel. 6731 Administratie: Tel. 5289 - Giro 86 326
De Rijkscommissaris tot het Nederlandsche volk
Het O.K.W. meldt:
Uit het Hoo.u .vvartier van den
Führer. 10 Jan. (D.N,B.) Het opper
bevel van de Weermacht maakt
be'.tend:
„De af weerslag in de Noordelijke
Ardennen duurt voort Ook giste
ren probeerden de Amerikanen
weer, door sterke aanvallen op onze
Noord- en Zuidflank, de doorbraak
naar Houffalize te forceeren. In
verbitterde, aan beide zijden met
groote verliezen gepaard gaande
gevechten in het boschgebied en in
plaatsen, in moeilijk en bevroren
terrein, sloegen onze troepen de
aanvallers af en gingen op vele
plaatsen zelfs tot tegenaanvallen
over. Elke terreinwinst van betee-
kenis werd den vijand ontzegd. Hier
en bij plaatselijke gevechten in
Lotharingen vielen circa 500 ge
vangenen in onze handen. Pantser
grenadiers en tanks hebben de
Maginotlinie bjj Hatten, ten Z.-O.
van Weissenburg in den Elzas,
opengebroken en meer dan 300
Amerikanen uit de ingenomen ves
tingwerken te voorschijn gehaald.
Bij de herhaalde poging, ons brug
genhoofd ten N. van Straatsburg
in te drukken, verloor de vijand 14
tanks,
van
ande"
ac.it"
gem
cr.stfc j
worden geen gevechten van betee-
kenis gemeld.
De vijandelijke luchtmacht be
perkte zich gisteren tot enkele
vluchten naar Z.-W. Duitschland.
Het vuur van onze vergeldings
wapens op Londen wordt voort
gezet.
Uitwisseling van zwaargewonde
krijgsgevangenen in Zwitserland
Op initiatief van het comité van
het Internationale Roode Kruis zal
de komende dagen via Zwitserland
een uitwisseling plaatsvinden van
zwaargewonde en zieke Duitsche
krijgsgevangenen tegen Britsche en
Amerikaansche krijgsgevangenen.
Tevens zullen ook Duitsche burger
lijke geïnterneerden worden uitge
wisseld tegen een gelijk aantal
Amerikaansche burgerlijke geïnter
neerden.
den Eovenrijn ten Z.
i zijn vrscheidene vij-
echt s c- pen van haar
«che verbindingen af
c 3 ingesloten. Sinds den
anuari werden aan het
Westelijk front meer dc. 350 vijan
delijke tanks vernietigd of buit
gemaakt.
In Midden-Italië ondernamen de
Britten slechts vergeefsche aan
vallen ten N. van Faënza. Door
eigen stoottroepen leden zij zware
verliezen.
In Hongarije sloegen Duitsche
formaties ten N. van Stuhlweis-
senburg den tegenaanval van een
siel bolsjewistisch corps af en
vernietigden tijdens een pantserslag
73 van de 120 aanvallende tanks.
Het den vorigen dag gewonnen
terrein bleef hecht in onze han
den. Andere vijandelijke tegenaan
vallen zijn mislukt aan den N.O.-
rand van het Vertesgebergte. Eigen
aanvallen leverden aan de Weste
lijke uitloopers van dit gebergte
en ten Zuiden van den Donau suc
cessen op. In Boedapest wordt
vooral aan weerskanten van het
Oosterstation ten N. van den Do
nau uit te breiden werden verijdeld.
De vijand verloor daarbij 22 tanks.
Van de rest van het Oostelijk front
De Duitschers nemen
142 Amerikaansche gewonden over
De Amerikaansche chef-arts dr.
Clear, die bg Weissenburg in den
Elzas een veldhospitaal leidt, ver
scheen bij de Duitsche troepen en
verzocht 142 zwaargewonde Ameri
kanen over te nemen. Hij verklaarde
wegens gebrek aan sanitaire hulp
middelen en medicamenten niet in
staat te zijn de gewonden te ver
zorgen. De Duitschers hebben aan
het verzoek van den Amerikaan-
schen arts voldaan.
Woningnood in Engeland
Volgens een bericht van den
Londenschen correspondent van
„Goeteborgs Posten" heerscht er
in Engeland als gevolg van de
beschieting met de Duitsche verre-
afstandswapens een groote woning
nood. Voor den oorlog waren er
in Engeland ongeveer dertien mil-
lioen huizen. Daarvan zijn er 41/,
millioen door bommen beschadigd.
Een half millioen is zoo goed als
vernield.
Geleerden van het schootsvel
Volgens den zender „New-York"
wordt uit Parijs gemeld, dat het
Fransche Staatsblad de benoeming
van Roosevelt en Churchill tot leden
der „academie van geestelijke en
politieke wetenschappen" bekend
maakt. Het desbetreffende decreet
is door De Gaulle geteekend.
Hieronder laten wij het slot volgen van het uittreksel uit de rede,
welke de Rijkscommissaris Rijksminister dr. Seyss Inquart Zondag
avond hield tot het Nederlandsche volk. Voor het eerste gedeelte
verwijzen wg naar ons blad van Dinsdag 9 Jan. j.l.
Over de gebeurtenissen van September zei de Rijkscommissaris, dat
voordien vele Nederlanders, vooral Hollanders, liever afwachtten, hoe
de strijd tusschen de groote mogendheden zou afloopen. Dat kan nu
niet meer en het heeft wellicht dit voordeel, dat Nederland door het
lgden en het overwinnen van eigen nood bewust en met overtuiging
kan intreden in den kring dergenen, die in den toekomst zullen beslis
sen over het lot van ons continent. Het was mogelijk geweest, ook in
dezen tgd met uiterste discipline veel te redden. In plaats daarvan
kwam de georganiseerde sabotage. Het signaal daartoe was de spoor
wegstaking, waarop de beeren in Londen vreeselijk trotsch schijnen te
zijn. De feiten zijn de volgende: geen spoorwegman is vervolgd, de
stakers zijn ontslagen. Zij zullen alleen dan en in zoodanigen omvang
weer aan het werk kunnen komen, als de bezettende macht doelmatig
acht. De verantwoordelijke leiders zullen ter verantwoording geroepen
worden, maar de bezettende macht heeft daar echter geen haast mee.
Over eventueele hulp van het Roode Kruis zei de Rijkscommissaris,
dat de thans in het vooruitzicht gestelde hoeveelheden niet van veel
beteekenis zijn. Wanneer men van de 21/, h 3 milliard gulden bezit
tingen in het buitenland levensmiddelen kocht In Argentinië en een
deel van de l1/, millioen ton scheepsrulmte met eigen bemanning naar
Holland liet varen, behoefde niemand hier honger te lijden. Waarom
gebeurt dat niet Door de blokkade Of willen willen de Nederlanders
in het buitenland dat niet Over de reorganisatie van het Roode Kruis
hier te lande zei de R.K. dat het noch in de bedoeling ligt uit het
Ned. Roode Kruis een nat. soc. partijorganisatie, noch een Duitsche
instelling te maken.
Door de Septembergebeurtenissen ljjdt het land ook sterk aan gebrek:
aan kolen. Dat is misschien nog ernstiger voor Nederland dan het,
voedselgebrek. Het Rijk heeft zich bereid verklaard de kolen te leveren,
die noodig zijn voor de allernoodzakelijkste energie en voor de open-*
bare verzorgingsbedrijven. De helft alleen al is al noodig om het land'
droog te houden. De vraag is nu maarhoe krggen we de kolen hier
In elk geval is de uiterste zuinigheid in het land noodzakelijk.
Eensgezind streven naar orde
moet thans ontwaken
Zeker is het, dat Holland thans
in nood geraakt is, ja, tot radeloos
heid is vervallen. Misschien leidt
dit er toe, dat men nu alleen gaat
denken aan de belangen van Land
en volk zonder zich te laten remmen
door overwegingen, die niet meer
traditioneel kunnen heeten, doch
reactionnair.
In elk geval geloof ik, aldus de
R.K., dat thans voor alles het eens
gezinde streven naar orde moet
ontwaken, want de eenige weg om
in de hnidige situatie stand te hon
den, ligt daarin, dat allen de han
den ineenslaan om den nood te over
winnen onder een richtinggevende
leiding, die geheel uit Nederlanders
bestaat. Van Duitsche zgde zou
deze alle mogelgke steun ontvangen.
ARBEIDSINZET.
Daarna sprak de R.K. over het
wegvoeren van fabrieksinstallaties
en voorraden en over het oproepen^
van de 1740-jarige Nederlanders
voor den arbeidsinzet. In dezen*
totaalsten van alle oorlogen moe
alles, wat bruikbaar is, beschouw
worden als belangrijk voor den oor-i
log. Daaronder valt ook hetgeen'
Duitsche burgers behoeven wegens
de terreurbombardementen. Als
thans fabrieken in Nederland stil
liggen, wordt het noodzakelijk te
zorgen, dat ze elders weer kunnen
werken. Uitvoerig sprak de R.K.
over de opvordering van de jeugdige
arbeidskrachten in verband met de
schending der capitulatievoorwaar
den en het inschakelen der verzets
beweging bfl militaire operaties.
Hoewel het gerechtvaardigd zou
zijn de weerbare mannen zonder
meer weg te voeren, heeft men den
arbeidsinzet gekozen. Deze geeft de
betrokken personen en hun gezin
nen bepaalde sociale voordeelen.
De Duitschers van dien leeftijd
dragen veel zwaardere lasten, zij
staan trouwens voor het overgroo-
te deel aan het front. De wijze van
uitvoering der maatregelen tot den
arbeidsinzet vinden ook de Duit
schers niet aangenaam. Men moge
echter bedenken, dat duizenden in
het Rijk onder terreurbombarde
menten het vaak nog veel erger
hebben. De directe oorzaak van de
moeilijkheden ligt in het verzet
der Nederlanders. Bestond die niet,
dan kon men rustig groep voor
groep der betrokken mannen op
roepen en laten afreizen.
GELIJKHEID
VOOR DE GELIJKEN
De ineenstorting van het Rijk
zon de bolsjewiseering van Enro-
pa beteekenen. Dit was het vol
gende punt in de rede van den
Rijkscommissaris, waarbij hg uit
voerig inging op de gebeurtenissen
in z.g. bevrijde gebieden, in het
bijzonder Polen, en wees op de
dwaasheid om te gelooven in een
democratisch Rnsland. „Waarom
zou Duitschland voor de bolsjewie
ken niet een democratische mis
waard zijn?" Stalin verlangt de
macht over Dnitscbland. Daartegen
over is de nat. soc. vernieuwings
beweging van den Führer do be
vestiging van de Duitsche taak bij
de verdediging van het
Avondland.
„Wij strijden voor de gelijkheid der
gelijken", vóór gelijk recht en tegen
bevoorrechting wegens stand of
klasse. Er behoort slechts een cri.
terium te zijn: wat presteert de
man? Wij willen vrijheid van het
geloof voor iedereen en dulden
niet, dat men met den godsdienst
politieke zaakjes tracht te doen.
DRIE MOGELIJKHEDEN
„Voor de Nederlanders bestonden
er drie mogelijkheden om in het
huidige conflict positie te kiezen,
wantafzijdigte staan is onmogelijk":
èf met het Rijk zijn strgd te voeren,
df in onverstoorbare discipline
onder een bezetting van orde
de beslissing af te wachten,
dt na het binnentreden in het
oorlogsconflict de moeilijkheden
en gevaren eener bezetting der
verovering te dragen.
(In de komende dagen zullen wij
gelegenheid hebben om op enkele
passages uit deze, voor ons volk
zeer belangrijke redevoering nader
in te gaan).
Naar de „Daily Mirror" meldt, is de bespreking van Churchill met
Eisenhower en Montgomery in Frankrijk in allerijl georganiseerd, na
overleg met Roosevelt. Onmiddellijk na het begin van het Dnitsche
offensief in het Westen, zagen, aldns het Engelsche blad, de geallieer
den zich geplaatst voor verschillende dringende problemen. In de eerste
plaats met betrekking tot de versterking der fronten met menschen
en materiaal. Voorts zijn strategische problemen besproken, want de
groote aanval van Von Itundstedt beeft het totale oorlogsbeeld vol
komen veranderd. Eisenhower heeft zich geweldig verrekend in de
kracht van Duitschland. Volgens zijn verwachting hadden de geallieerde
reeds ver op Dnitsch gebied binnengedrongen moeten zijn en moest
de periode van de guerilla begonnen zijn.
van de Ardennen onder bevel
geplaatst zijn van veldmaar
schalk Montgomery, staan daar
dus ook de Amerikanen onder
Britsch bevel. Erg ingenomen is
men daarmee niet in Amerika
en Montgomery heeft zich dan
ook genoodzaakt gezien een ver
klaring af te leggen, waarin hij
sprak over gevoeligheden en
moeilijkheden, die wel verdwij
nen zouden.
De Amerikaansche gevoelig
heid heeft overigens haar bij
zondere redenen. De Engel-
schen laten ons voor hen vech
ten, zeggen de Yankees, en heb
ben ze daarin geheel ongelijk?
Naar bekend gemaakt is vecht
thans aan het Ardenncnfront
één Engelsche divisie. De Rest
van het bloedige werk mogen
de Amerikanen opknappen on
der Engelsch hevel.
Ontstemming in Amerika.
Volgens de „Dagens Nyheter"
verwacht men te Londen van
Churchill, dat hij, als het par
lement weer bijeengekomen is,
bijzonderheden zal mededeeien
over het optreden van Mont
gomery na het begin van het
Duitsche offensief.
De politieke medewerker van
de „Daily Maill", Broadbent,
deelt op grond van inlichtingen
uit „betrouwbare politieke krin
gen" mede, dat Montgomery
reeds verscheidene dagen voor
het officieele besluit het opper
bevel over alle legers aan de
Noordelijke flank van het Duit
sche aanvalsgebied op zich had
genomen. De situatie was op
dat oogenblik zoo critiek, dat
allen zonder meer zijn „na
tuurlijke leiding" erkenden.
Wijziging in 't commando over
de geallieerde luchtvloot.
Naar Reuter uit het hooge
geallieerde hoofdkwartier te
Parijs meldt, is daar de volgen
de mededeeling gepubliceerd:
„Als gevolg van de wijzigingen
in het commando op grond
waarvan een deel van het front
onder bevel van veldmaarschalk
Montgomery geplaatst is, zijn
het 9de. en 29ste tactische lucht-
commando tijdelijk geplaatst on
der bevel van Luchtmaarschalk
Coningham, opperbevelhebber
van de tweede tactische lucht
vloot".
Slechts één Britsche divisie
aan het ArdennenfrontJ
Nu alle legers ten Noorden
Volgens een bericht van „As
sociated Press" hebben tijdens
de Kerstdagen 25 opvarenden
van Duitsche duikbooten een
vermetele poging gedaan om te
ontvluchten uit 't kamp in Ari
zona, waarin zij waren opge
sloten. Zij ontkwamen door een
60 meter lange tunnel, die zij
drie meter onder den grond,
in een arbeid van vele maan
den, hadden gegraven. Tot dus
verre zouden pas zes hunner
door de Amerikanen in het
kamp teruggebracht zijn.
V
Britsche luchtpiraten in actie
boven het cultuurrijke Europa.
München heeft in den nacht
van 7 op 8 Jan. twee terreur-
aanvallen van Britsche forma
ties bommenwerpers beleefd. De
bommen werden vooral uitge
worpen op de dichtbevolkte bin
nenstad, waarbij behalve tal
rijke woonhuizen vele openbare
gebouwen en cultuurmonumen
ten vernietigd werden. Onder
andere werden getroffen het Na
tionale Theater, het Prins Re
genttheater, de Oude Munt, het
Legermuseum, het Maximilian-
neum, de Johanneskerk, de Ma-
ximiliaanskerk en vijf zieken
huizen.
Stadsgebied van Roy an met
den grond gelijk gemaakt.
De gevolgen van den Britschen
bomaanval op de stad Royan ?n
den nacht van 4 op 5 Jan. ziin
voor de Fransche burgerbevol
king nóg vernietigender geweest
dan eerst werd aangenomen.
Het stadsgebied is over e n
breedte van twee k.m. met den
grond gelijk gemaakt. De ove
rige stadswijken zijn zoo zwaar
getroffen, dat ook die niet be
woonbaar meer zijn. Het aan
tal dooden is reeds ver boven
de duizend gestegen. De nog
resteerende bewoners zijn dak
loos en hebben voedsel noch
kleeding.
