feuilleton. üf". 336. Iliad. 1"* Jaargang. Zaterdag 28 Februari 1903. BUITENLAND. Militair Schetsboek. AMERSFOORTSCH DAGBLAD. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden tooi* Amersfoort 1.25. Idem franco per post - 1.75. Afzonderlijke nummers- 0.05. Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Advertentiën, raededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur 's morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF C». Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN f 0.75. - 0.15. Van 1—-5 regels Elke regel meer Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen tot hot herhaald advertoeren in dit Blad bij abonnement. Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Kennisgeving. Burgemeester en Wethouders der gemeente Amersfoort. brengen ter algemcente kennis, dat. bij hun luit van heden, ingevolge art. 8 der Hindor- iret. aan F. S. van E ij bergen, wonende alhier, vergunning is verleend tot de oprichting van eene varkensslachterij en rookery van vleesch- iraren in het perceel aan do Lavendelstraat, ka dastraal bekend gemeente Amersfoort, sectie E, no. 2698. Amersfoort, den 26. Februari 1903. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Secretaris, De Burgemeester, B. W. Th. SANDBERG. WUIJTIERS. Amersfoorts Keitrekking. vn. (Ingezonden). Behalve de vele spotprenten hebben ook e nige spotpenningen liet licht gezien In .Flehite' zijn er een aantal te bezichtigen. In 1664 zijn zij, waarschijnlijk geslagen. Deze spotpenningen zijn door Van Loon in rijn reeds vroeger aangehaald werk, als volgt beschreven „De dooreengevlochten© letters van Jon ker Meystera naam staan op de eene zijde, tusschen eene Baronskroon en een en wimpel bf»*e'rpc,|d nei deezo spreuk „Aere perenniua Duurzamer dan koper De twee grootste tegenstrijdigheden zijn op de andere zijjde verbeeld, te weten het standbeeld van Pallas, Godin der Wijsheid, slaande op den beschilderden keij, tusschen ecnen vliegenden wimpel waarop te lezen staat Palladium Am sfort 1664 ev wise liet Amersfoortsche Pallasbeeld 1664. Behalve deze spotpenningen zijn er nog andere, de strooipenn.ingen, mede in Flebite aanwezig Van Loon beschrijft ze als volgt 1. Tusschen twee brandende vuurbaken ziet men, op de eene zijde van den eersten onder het Amersf oortsche wapenscli tld, en op eon vierkanten voetetal, den ingehaald en keisteenvoerende do letters van Jonker Jleysn-rs naam. die uytvinder en bevorder aar des werks geweest is. Voorts staat in den rand: Labore et ïndustria 1661 Door Arbeid en Naarstigheid 1661 De dooreen je vlochten letters van Jonker Meysters naam staan, onder.- eene Baronskroon, op de ande re zijde boven eenen wimpel, waarop deze spreuk te lezen staat-„Aere perenmus". 2. De tweede beeft dezelfde voorzijde en rondom het gekroonde wapenschild van den voornoemden Jonker, dit randschrift op de rugzijde. Studeto posteritati. Betracht tenen onsterfelijke naam. Doch dewijl hij de eer van zoo zinrijke uitvinding geenzins aan zich zelve wilde toeëigenen, leest men verder m den bovenrand „Soli Deo''. Aan God alleen. 1. De derde, die achtkantig is, heeft vier vuurbaken, cn voorts dezelfde verbeeldinge on opschriften als de voorgaande, doch die een wevnig anders gericht zijn als uit de af- bceldings kan gezien, worden." Viji kunnen ons nu wel eenigszins een dmkbcold vormen hoe de kei op de Varkens- markt is gekomenMaar hoe is hij ca- ver dwenen 'l Van Rootselaar sohreef •daaromtrent, op gezag van Schel tenna, het volgende „Rustig en ongehinderd lag de kei eemige jaren op de Varkenmarkt. Daar naderde het ongcluksjaar 1672, zóó noodlottig voor het geheelo vaderland, in heb bijzonder voor deze stad. Den Ssten Juni 1672 werd Amers foort door de Franachen bezet; zij verbleven cr tot den 13den November 1673. Het is to begrijpen, dat de vroolijke, luchthartige Franschen zich op heb uitbundigst met den kei vermaakt hebben. Die pretmakerij rond om den kei duurde onafgebroken voort van Juni 1672 tot November 1673. Dikwijls trok ken do troepen, na eenigen tijd hier vertoefd te hebben, weg, om terstond door anderen vervangen te worden.. Den lsten Mei 1674 was van den- kei mets in,eer te zien, en een Meiboom mieb liet op schrift „Hier ligt nu Meijster'a kei. Men heeft hean liicr doen zinken; Nu zal dat zotte werk niet meer bij vreem den stinken, Waardoor zoolang die kei van Meijster was vermaard. Tob spijt en schandmaar nu men weer be daard, Iu plaats der groote kei een meiboom heeft geplant Nu triumpheeren wear de wajsheid en 't ver stand." toonde de plaats waar het laatste bedrijf der kleiluoht was afgespeeld. Do keikluokt, wel afgespeeld, was echter niet vergeten. Op enkele dingen die na het doen zinken van den kei plaats grepen komen wij terug. Eigenaardig is het., dat de pogingen om deze zotte historie in don doofpot te stop pen, in zooverre gelukt zijn, dat men tot aan de tweede helft der negentiende eeuw niet meer wist of de klucht werkelijk had plaats gehad, of dat zij, het voortbrengsel was van een zeer fantastisch denkend brein. Toon men ecibter m 1859 in Amersfoort meer licht ging brengen, en daartoe een gas fabriek werd in werking, gesteld, werd ook ia deze zaak moer licht verspreid, waarvan het gevolg was, dat men tot de outdekking kwam, dat dc keihistorie toch werkelijk niet verzonnen was. Bij het leggen der gasbuizen op de Var kenmarkt, stieten de gravers op een hard voorwerp, dab evenmin terzijde geduwd als doorboord kon worden. Nieuwsgierigheids- halve groef men al dieper totdat men ein delijk. tot groote verbazing en vreugde van alle toeschouwers, tot de ontdekking kwam, dat men op den Amersfoortsehen kei was ge stuit. De leei werd ©enige dagen ter bezichtiging gesteld en daartoe de grond er om heen weg- gegraven. Gedurende een zestal dagen werd hij door een massa ingezetenen bekeken, om, daarna weder te verdwijnen. Een versje, dat in die dagen, door een onzer stadgenooten. werd gemaakt, laten wij hier volgen Zie hier het echte beeld der Amersfoort- sche Kei. Vóór ruim twee honderd jaar getrokken uit de Hei. 't Verlichten dezer stad was oorzaak dat men vond, Doordien men 't nieuwe licht moest. graven in den grond. Verlichting bragt dus hier een waarheid aam den dag, Die schier twee honderd jaar in het zand bedolven lag. E. C. J. K. Telegrammen. Pu rijs. 27 Fehr. Do Senaat besloot heden met 236 togen 33 rttuimcu, tot del tweede lezing van liet ontwerp op den twee jarigen diensttijd over te gaan. Parijs, 27 Febr. Heden werd in de Frau- sche Kamer aan de leden rondgedeeld liet advies van do commissie van buitenlandsche zaken over liet Franscb-Nederland&che han delsverdrag, betreffende dc Nederlandsche koloniën. De commissie brengt eon gunstig rapport uit ter wille van de politieke voor- deelen on om de sympathie van Frankrijk te kennen te govern voor den vooruitgang in de Nederlandsche kolonisatie. Parijs, 27 Fehr. De Temps verneemt uit Koaisbantmopel dat er te Ezbiolita een ge vecht heeft plaats gehad tussoheoi geregelde troepen en Christenen. Er vielen aan bedde zijden 30 dooden en een gelijk getal gewoai den. De Turkooi stakeu bij hun terugtocht do huizen on de- hoeven dor Christenen in brand. Rome, 27 Fehr. De gezondheidstoestand van dein Paus is uitstekend. Heden ontving de Paus het. geheelo corps diplomatique. Hij ant woordde met vaste stem op do toespraak van gelukwensching, die tot hem werd gericht. Madrid, 28 Fehr Er is coue overeenkomst onderteekend tusschen de Spaan scire bank en het Crédit Lyonnais te Parijs over de betaling van de coupons der buitenlandsche schuld. Minister Villavorde zal bij dep eerstvolgenden ministerraad do begr«ï>ting van financiën in dienen. Petersburg27 Fehr. 1>« Nowosbi betwij felen dat de verwachtingengekoesterd bij de benoeming van Bompard t.ot. Pin n°oh gezant, te Petersburg, op het tot stand koanen van de Frausch-Russiscibe handelsverdragen, zich nu met het oog op de huidige stemming in Parijs zullen verwezenlijken. De aanneming van het voorstel van Rouvier oan Russische naphtha met een invoerrecht van 1.25 fres. te belasten, zal op de Framsoh-Russisohe betrekkingen ook op politiek gebied een ongunst igen invloed uitoefenen, want Rusland zou een dergelijken maatregel invoeren. Zou Frankrijk, in plaats van het voorge stelde aanivullingsreciht op kerosinwcl uit Rusland), deze wol vrij van rechten willen binnenlaten en diaarbiji het invoerrecht op niet-Russisohe kenosinwol willen behouden, dan zou diit eene politiek van. waarlijk ver bondenen zijn Het is. zegt de Nowcsti, te zonderlinger dat Frankrijk zoo weinig tege moetkoming betoont, daar het met het oog op de onderhandelingen omtrent het Duitsöh- Russisohe handelsverdrag thans voor Frank rijk de beste tijd geweest zou zijn om zijn economische betrekkingen tot Rusland te eonsolideeren. Petersburg27 Febr. Naar aanleiding van het. artikel van de Nowosti deelt Reuters agentschap mede, dat dit artikel waarschijn lijk hieruit is voortgekomen, dat bij- het over seinen van liet voorstel van den Fransch-n minister van financiën Rouvier naar Peters- buig melding gemaakt is van con invoer recht op Russische petroleum (pétroles rus- ses) in plaats van een recht, op ruwe petro leum (pétroles bruts). Petersburg, 27 Febr. De Russische telegraaf- agentuur lenoht: Om een spoedige en vol ledige uitvoering van de voorgestelde her- vorniingsinaatregelen te verzekeren voor de vilajets .doniki. Kossowo on Monastir is den consulaire» vertegenwoordigers der mo gendheden iu deze drie provinciën last ge geven zorgvuldig toe te zien op een nauw gezette uitvoering van de maatregelen, waar over do mogendheden met de Porte tot over eenstemming zijn gekomen. Komtanli nopel, 28 Febr. Een Iradé van don Sultan keurt- het voiotrsteil van den minis terraad goed1, omi diei vraag dbr vermesaidtering van do rente der schuld met ecu kwart pet. aan arbitrage te onderwerpen. De raad van lieetuur van de Det.be publiquv is In-den ver gaderd om over de zaak te beraadslagen Peking. 27 Febr. Vijfhonderd man keizer lijke troepen werden den lOen Februari in den Yangning-pas in een hinderlaag overval len; allen werden gedood. Groote voorraden wapensu, welke bestemd waren voor het be legerde garnizoen van Ckiyuen, werden door den vijand bemachtigd. Raap JJaitien, 27 Febr. Gisteren avond is Port-dle-Paix door oen brand vernield. Slechts do gebouwen van de „Compagnie Haitienne" werden gered. Cap Haitir.n, 27 Fehr. Een brand legde gis terenavond Port de Pais iu de asch. Alleen dc gebouwen van de „compagnie Haitienne" werden behouden. Pretoria, 27 Febr. Er is een besluit uit gevaardigd. waarbii omstandig het onderwijs stelsel voor beide "koloniën wordt geregeld. Het onderwij-s in de Hollandsche taal mag niet meer dan vijf uren per week beslaan, liet godsdienstonderwijs daaronder begrepen. Frankrijk. De cuuuuibiie voo-r Duiten 1. a.an- gülegeuueden heeft aan het verzoek van Delcasse voldaan en de beraadslaging over^ het F ranse h- Siamees he ver drag uitgesteld, tot na het verloop der on derhandelingen waarin de gouverneur-gene raal van Indo-China met de Siameesche re geering is getreden en die ten doel hebben verandering vau bet verdrag. De afgev. van Cochin-China, Deloucle. die lid van de commissie is, verklaarde aan eenen medewerker van den Matin, dat deze stap van Delcasse gelijk staat met con verkapte intrekking van het verdrag. De commissie- had dezen stap van den minister ook ver wacht, nadat de loop der dingen in Siani hen door het verdrag geschapen ouguusti- gen toestand dagelijks verslechterd bad. De heer Delcaseé had dit blijkbaar zelf inge zien en daarom het verdrag in den ouden vorm opgegeven De Figaro wil daarentegen weten, dat de door Delcassé aangeduide veranderingen niet van politieken, doch van zuiver administra tieven aard zijn en ook niet den algeheelen inhoud van het verdrag van 7 October be treffen. Het betreft den aanleg van twee spoorbanen, die de gouverneur-generaal Beau iu het belang van den handel van Zuid-China als noodwendig beschouwt, cn die van de r ransche kolonie tot in het binnenland van oiaan zullen voeren. Doch hoe het zij. het gevolg van de bon ding van Delcassé is in ieder geval dat, dat de reeds bepaalde parlementaire beraadsla ging over het verdrag voorloopig niet plaats vinden zal. Deze verdaging voor on.be- paalden tijd beteckent eene overwinning der tegen het verdrag opposeerende koloniale kringen; wellicht volgt daarop wel een© algehcele intrekking van het verdrag of de indiening van een tweede verdrag in een gansch anderen vorm. Italië. De Pol. Korr. meldt uit het V atioaan dat het Consistorie- wegens het g-eeohil met Frankrijk is uitgesteld, wellicht tot Mei. Voorts meldt het blad dat de mogelijkheid nwt uitgesloten is, al komt het niet overeen met het gebruik, dat de benoemde aartebisschop F i s o h e r van Keulen tegelijk met don aarts- bisschoppelijken titel ook het kardinaalspur- per bekomt, omdat, de Paus de aanspraken van de Duitschers op de benoeming van eenen kardinaal recht wil doen wedervaren en om dat deze waardigheid aan geen anderen Duit- schen keurvorst goedschiks kan worden ver leend. De aartsbisschop van Keulen kwam in de eerste plaats in aanmerking. Overigen» is tot dusverre nog geene eindbeslissing daar omtrent getroffen. Marokko. Uit Tanger wordt geseind: De Sultan besloot T e s a thans onder alle omstandig heden te nemen, te versterken en van een blijvend garnizoen te voorzien. Tot dit doel zijn troepen uit Fez vertrokken Tegelijker tijd worden de pogingen tot omkooperij bij de aanhangers van Bu Hamara voortgezet. Vereenlgde Staten. De verbondene mogendheden beraadslagen nog over het protocol-ontwerp van den lieer Bowen. Intusschon onderhandelt Bowen met de andere mogendheden die schuldvor deringen tegen Venezuela hebben en hoopt, het protocol met Frankrijk deze week nog in gereedheid te brengen. Het protocol met ons land is. zooals telegrafisch gemeld, reeds vast gesteld, doch een scheidsrechter is nog niet benoemd. Brazilië. De Nordd. Allg. Ztg. meldt. De door de BraziLiaansjcihe regeering den 8. Augustnaf' van het vorige jaar gelaste hleperking van het vrije handelsverkeer op den Amaaon e-s t r o o m is bij beschikking van den Braziliaanschen minister van finan ciën van den 8. Februari, uitgezonderd voor oorlogsmateriaal, weder opgeheven. Allerlei. vHeden zouden in Vigoi alle bet- d rit ven ten teekem vau veronfwaaaxUging wegens de laatste gebeurtenissen gesloten zijn. In een arbeidersvergadering werd, schadever goeding geëisdht. De gemeenteraad teekend© in voor 1000 peseta's voor de familiën der dooden en gewonden. Een tweede verwonde is overleden. vSlavinuenhandel. Onder dit opschrift schrijft het Hbl. van Antwerpen Een 18-jarige modiste van Cureghem was door drie vreemde hecren in eeue herberg gelokt en door middel van een slaapdrank in bedwelming gebracht. Toen zij ontwaakte was zdj te Ostonde. De heer dio haar nog vergezelde, beloofde haar naar Brussel terug te brengen, als zij een tochtje mee in zee wilde doen. Dit tochtje was niets anders dan de reis naar Engeland, waar zij gedurende twee dar dóór MIL VAN HOORN. (Het auteursrecht is verzekerd.) XX Anno ..Dazumal'. *,el openstaand hek wandelde "ct terre-plein van de kleine ves- J nS binnen. Het trof me, dat er niet - lcirianó aan de poort, wtas, om. me te vragen ik kwami doen, of te zeggen, dat ik rekening diende te houden met het opschrift, van het bord naast het. hek. -Zo,spelen vrede", dacht ik; en ik vond c omgeving, geheel in overeenstemming met vollen vredestoestand de slapende bomvrije azerne met de vele ramen, waarvan de TOare luiken wijd' open stonden, wat stoelen tafols onder een paar oude linden op het, L—P'einte-drogen-gehamgen waschgoed u l ion de boomen. een paar kwakende eenden sm-b-kwebbelend in een modderplas 'i <i« keuken, een geurtje van gebraden v tescli; en over dit al de dommel-atmosfecr **n den wairmen zomermiddag. •Juist wilde ik het wachtlokaal binueiir giwn. oni te zien of dezelfde droomstemming ®ok in de kazerne heers-ebbe, toen een. ge- ^terkua] kort, achter mei, mij verschrikt c omzien. Toen ik echter een jaoht-buks op me gericht zag en de buks in handen van collega Verniet, die wij onder ons „eenigs zins zonderling'' noemden, sprong ik snel het wachtlokaal binnen. Een tweede schob knalde nu. Uit het raam van het- wachtlokaal waagdo ik eens te kijken. Verniet, hé, Verniet! Wat is ''fc?Wel, ben jij daar? Ja. Als je dab ding weggezet hebt, kom ik weer buiten. Ben jo bang voor een buks? Voor de buks niet. maar voor Maak nu geen grappen, alsjeblieft, je weet wel, je bent niet handig zet dat ding even neer, dan kunnen we praten Verniet zette de buks tegen den kazeme- muur. Ik kwam uit mi ju schuilhoek. Wat. heb je voor met dat, schieten O. ik schiet mu&sohen. Mooie bezigheid. Ja^ men moet wat dioeudei anderen zijn uit. ik heb de week en moet dus thuis blijven nu oefen ik me in 't schietenJo konib bij Joost eten. hè? Jawel, welWaar zdjn do an deren waar is de kapitein waai* zijn de mcnschen? Het lijkt wel. of de vesting uit gestorven is. Joost on Van Malen zijn gaan zwem men met den troep: ../.wemmen voor allen, waarna militaire marsch" ongeveer alles is meêde kapitein is óf op z n kamer, óf hij vischt En jij: hebt de week vroeg ik met een moeilijk te verbergen glimlach. aj Ja ik -zorg ook voor liet eten. van officieren en manschappen -O. misschien schiet je daarom rnus- sckenIk. wou eens oven mijn opwachting aan den kapitein maken; wil je, zoolang ik buiten dc kazerne ben, nieb ja-gen. Ik zal hard) schreeuwen uit het raam, vóór. ik weer buiten komwacht dan ook even met schie ten. De> kapitein waa niet op z'n kamer. Met- die afgesp-oken veiligheidsmaatregel •len kwam ik weer buiten, en vroeg aan Ver met, waar of liij rneendo dat zijn chef zou visschen. In de gracht natuurlijk, achter de Ca- ponnière; jo weet den weg. Ik moet naar do keuken O, laat ik je niet ophouden van je werk; ik zal wel eens rondkijken. Ik liep nu om de bomvrije kazerne heen en beklom den vestingwal, vanwaar ik een groot deel van de frontgracht kon overzien. In een uitspringend en hoek. op do plaats door Verniet aangegeven, lag bijna, in liet riet verborgen, een roeischuitje in het schuitje zat. een hengelaar. Van af mijn plaatsje op den vestingwal, wilde ik hean even beloeren hij zat daar zoo echt; ik zag weinig meer van hem dan zijn groote slappe stroohoed met neergeslagen rand en grijze overjas; dc geronde rug. zijn halfgedoken houding, tee kenden me zijn hen gel aangeduid, zijn ge spannen turen op den dobber. Toen ik oen poosje gekeken had en geen verandering in zijn houding waarnam, klom ik over den wal. om naar de gracht af te dalen cn, mijn opwachting Ir maken. Ik was de buitenlieding zoowat halverwege afge daald. toen. de mij bekende stem. van den kapitein me iets toeriep; de hen gelende fi guur veranderde niet van houding. Daar i k niet goed verstaan had, vroeg ik ..Wat blieft u?" Blijf daar staan. Tk gehoorzaamde en wachtte. Toen eenigo minuten waren vorloopen e"n ik geen nader© ordërs ontving, waagde ik een gesprek aan te knoopen. Kapitein, ik Sssst' hou je mond, alsjeblieft. Weer wachtte ik een oogenbliktoen, denkende, dat ik stoorde bij; liet hengelen, wilde ik, om heen te gaan. de buitenhelling weêr beklimmen en zei bijua fluisterend - Ik zie u straks welik ga nu - Verroer je niet; blijf staan. Ik moest nu getuige blijven van liet heiv gelbcdrijf. en ik had gelegenheid me te ver bazen over liet geduld van den hengelaar, die onafgebroken in dezelfde houding bleef loeren naar den dobber, waaraan ik niet de minste verandering kon waarnemen. Eindelijk boord© ik weer geluid. Zeg Wat blieft u. kapitein. Hadt; jo iets voor mij? - Neen, dab l>epaald niet Ga dan heel zaohtjes naar boven zorg dat. er geen zand of steentjes van de helling rollen. V.él behoedzamer dan ik gekomen wals. klom ik weer terug naai* bovenvan harte hopende, dat nu niet daar de jager me den doorgang weer zou versperren. Vriend Verniet zag ik echter niet meer achter de kazerne, en ongestoord kon ik nu het hek weêr uitwandelen, om den troep te gemoet te gaan, dSen ik onderstelde, dat- wol spoedig naar huis inoest komen; het iliep tegen etenstijd Toen ik een eindje buiten do wallen was op den straatweg, hoorde ik in de verte het zingen van manschappen, nog vóór ik uit do stofwolk had opgemaakt, dat een troep naderde: liet rythmiisoh galmen van. mar- c-heerend© man schappen, die ieder lied in raarsclitempo zetten. Langzamerhand onder scheidde ik de figuren en zag de collega's Joost en Van, Mailen aan het hoofd van de compagnie ..vesting". De manschappen wa ren in luchtig tenue gekleed: witte panta lon. muts en mouwvest. Een ieder droeg zfn handdoek, enkelen, een zwembroekje in de hand. Go den middag! Aardig, dat jo geko men bent. En hebben ze van de vesting jo alleen hierheen laten wandelen.? Verniet had het. te druk met jagen en de zorg voor hel. etende kapitein zat to hengelen en wilde niet. gestoord worden ove rigens zag ik geen menscih. ZooWijl nemen zooveel mogelijk alles meê bij de oefeningen-, wij houden niet van hot. niets-doen van bo an tj eegasten. Zeker, zekerHeb jelui een groote marsch gemaakt.? Natuurlijk niet, met die hitte! we heb ben gezwommen in do vaairt, je weet wel, een kwartier hier vandaan en nu gaan we weêr naar huis. dan heb je nog wat. aan jo bad.. Als je nu een groote marsch ging maken, gaf het niela. Jawel, zeker.'t is maar oni 't idéé militaire marsch Ja, 't ideeHet idee is eigenlijk baden. Van Malen, die tot ivui boe zich niet in het gesprek gemengd had, zei nu Kom. laten we nu niet altijd over

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1903 | | pagina 1