Uit den omtrek.
naasting van allo locale netton is geheel iets
andere. Ook uit een financieel oogpunt zou
de Minister daar togen zijn, terwijl boven
dien de urgentie der overname nog niet is
aangetoond. Do minister is van oordeel dat
de klachten, die er nog zijn, verholpen kun
nen wonden door herziening dor concesaën.
Urgentie om van Staatswege in te grijpen,
bestaat er naar 's Ministers oordeel niet.
De Minister wijst or op dat- het annende-
mentrTydemn n zelf een aöhterdeur open laat
voor particuliere concessie, hetgeen de M'.n.
■eer guvaarlijk acht.
Wanneer de Minister hier ware gekomen
met een voorstel tot Staatsexploitatie, dan
zou hij dat niet hebben durven doen zonoer
cijfers en hii begrijpt niet hoe de Kacmer een 1
zoo ingrijpend amendement zou kunnen aan
nemen, zonder meer cijfers te weten dan do
Ik r Tvdemian heeft, genoomld.
Do heer Tydemian zegt: de telefonie kan
zidh zelf dekken en rooi et zich dekken. Hoe j
hij dat laatste kan zoggen, begrijpt de Min,
niet. Men kan diait wol zeggen, maar daar
om gebeurt hot nog niét. Materieel noch
principieel verdient Staatsexploitatie op dat
tijdstip aanbeveling
De lieer Porape van Mcordcrvoort
gevoelt veel voor staatsexploitatie, maar
deinst er op dat oogenblik voor terug, wat
do telefonie betreft, met het °°g 11 de fi-
nanciëelc gevolgen. Bij Staatsexploitatie zal
steeds aandrang zijn om lage tarieven, waar
door kleine kant uren schadeposten zullen
worden, evenals bij do telegrafie.
De vergadering wordt hierna verdaagd tot
Dinsdag 11 ure.
Berichten.
Gebrek aan officieren. Men j
schrijft aan de „Telegraaf
Aan het departement van oorlog wordt
ernstig overwogen, op welke wijze het spoe-
digsr in het gebrek aan officieren zal voor
zien kunnen worden.
Was het verloop in de laatste jaren reeds
groot te noemen, nu de gevolgen van do
nieuw*» pensioenwet zich doen gevoelen, is
voorziening dringend noodig.
Enkel voor pensioen zal m 1901 f 270,000
meer noodig zijai dan voor 1903.
Op 1 Juli was do stand als volgt: Er ont
braken bij de infanterie 69, bij do cavalerie
7, bij de artillerie 62, bij de genie 16. bij
den grooteih staf 2 luitenants on bovendien
5 militaire apothekers.
Do oommissie, die belast is met het
ontwerpen van grondslagen voor een even
tueel op to richten Rijkspensioenfonds voor
weduwen en weczen van mindere militairen,
is, naar do N. R. Ct. vernoemt, met haar
arbeid nagenoeg gereed. Zij zal waarschijn
lijk haar verslag in het begin dor volgende
maand aan de hoofden der bij do zaak be
trokken departementen kunnen aanbieden.
Do Amstordamsche brand-
w o o r. B. en W. van Amsterdam hebben
preadvies uitgebracht op eon adres van
het bestuur der Amsterdamscho brandwachts-
voreeniging, houdendu het verzoek, een stel
sel van dag- en nachtdienst (tweoploegenstel-
scl) voor do brandweer in to voeren. B. en
W. handhaven hunne roed9 vroeger gegeven
berekening, dat do uitvoering van het twee-
ploqgensteisel, niet maar oen vermeerderd
bedrag van f 77.000 zou vorderen, gelijk
adressant becijfert, maar van f 124.000 plus
f 12.000 voor ééns. B. en W. erkennen voorts,
dat de dienst van den brandwacht, door de
eigenaardige regeling van zijn vrijen tijd,
met het oog op het gca-insleve® minder aan
genaam kan worden genoemd, maar te zwaar
is die dienst niet hetgeen B. on W. nader
uiteenzetten. Wie een plaatsing vraagt bij
do brandweer, kent dio regeling vooraf en
moet, evenals hij die het beroep van zeeva
rende kiest, een deel van zijn gezinsleven
ten offer brengental van zeevarenden, die
in het corps een plaats vondon, kwamen ook
met het oog op het gezinsleven in aanmerke
lijke betore conditie, dan zij te voren waren.
Betreffende de geopperde bezwaren omtrent
het optreden dei' superieuren, wordt het vol
gende in het midden gebracht. Do klacht, dat
het lezen van arbeidcrsbladon verboden of
bemoeilijkt wordt, behelst wedor oen» min
der juisto voorstelling. Op het oogenblik is
namelijk geen blad verboden. Slechts betref
fende oen enkel, het thans opgeheven orgaan
„De gemeentewerkman", is zoodanig verbod
uitgevaardigd geweest, namelijk in hot af-
geloopou voorjaar; het zal wel onnoodig zijn
do motieven van dat verbod uiteen te zetten.
Op do offiiecle loestafcd in de kazernes wor
den alleen do bladen toegelaten waarop, voor
rekening van het Brandweerfonds, abonne
menten genomen zijnverder kan op het
oogenblik de brandwaht elk blad medebren
gen en lezen hetwelk hem goeddunkt. Intus-
schon ml niet geaarzeld worden, een verbod
uit to vaardigen betreffende do aanwezigheid
van eenig blad in do kazernes, indien de in-
noud daarvan ten doel heeft do t.ueht te on
dermijnen.
Do klachten over het controleeren door do
superieuren, over het niet mogen ontvangen
van niet-eervol ontslagen kameraden in de
karernes. over het gestraft worden bij man-
keeren bij brandalarm ,meencn B. en W.
met stilzwijgen to mogen voorbijgaan.
Nog wordt in het adres de klacht geuit
dat de brandwachts geen gelegenheid heb
ben zich geestelijk te ontwikkelen. Hierom
trent wordt opgemerkt, dat in het corps voor
rekening van het Brandweerfonds, een twee
tal ond« rwijscursussen gehouden worden, een
voor beginners en een voor moer gevorderd on.
waaraan een ieder, die zich ontwikkelen wil,
vrijwillig kan deelnemen. Het bestuur der
Amstordamsche Brandwachts-vereeniging ver
bood indertijd zijnen leden, op straffe van
royement als lid, om aan die cursussen deel
te nemen. Ten slotte con sta toeren B. en W.,
dat het corps brandweer voor klachten en
uitingen als de bovengenoemde niet aanspra
kelijk kan worden gestelddo Amstordam
sche Brandwachts\vrot>3iging vertegenwoor
digt slechts eone kleine minderheid in dat
corps. Dit te vermelden is in het belang van
de grooto meerderheid, welke van hare ver
plichtingen andore en meer juiste opvattin
gen heeft dan zijn neergelegd in meerdere
onderdeoien van hot adres der genoemde ver-
cenigiug. N. R. Ct.
Controle op de bepalingen
omtrent minimum-loon en maxi
mum-arbeidsduur. De heer Henri
Polak, lid van den Amsterdamschen Raad,
heeft bij dat ooilege de volgende voorstellen
ingediend
I. ,,D- aannemer, of zijne gemachtigden,
is verplicht de van gemeentewege aan te
stellen inspecteurs ten allen tijde tot het
werk en bij de uitbetaling van het loon toe
te laten, hun inzage to geven van de loon
lijsten, bedoeld in bepaling XIhun toe te
staan zich ongestoord met de werklieden te
onderhouden en hun wijders alle gegevens en i
inlichtingen to verschaffen, die zij tot het J
richig volvoeren hunner taak noodig achten". J
II. Ten einde verzekerd te zijn voor een
beter toezicht op de naleving der bepalingen
omtrent minimum-loon en maximum-arbeids-
duur, dan onder den bestaanden toestand i
mogelijk is,
besluit de gemeenteraad van Amsterdam
dat twee inspecteurs, door do werklieden in
de bouw- en aanverwante bedrijnen te kie
zen. zullen worden aangesteld, ten einde te
worden belast met het oefenen van dat toe-
zich, nevens de opzichters der gemeente
en noodigt B. en W. uit, aan den Raad
voorstellen te doen omtrent dc wijze van
verkiezing en dc bezoldiging van deze in
specteurs, den tijd waarvoor zij gekozen zul
len worden, alsook omtrent de instructie,
waarnaar zij zichrte gedragen zullon hebben
De gemecut o-a dmin is t ratio
te Baflo. Een der Groiuugsolie correspon
denten van de Nieuwe Ct. meldt:
..Lk» Vrijzinnige Ki «vereen iging te Bano
heeft een hoogst belangrijke vergade
ring gehouden ter bespreking van de
gemee nte-be 1 angei- Nadat eenige sprekers
gewezen hadden op den onbegrijpelijk hoogen
lioofdclijkon omslag, nam dr. J W. Sytsema
uit Baflo liet woord. Bij de bespreking der
belangen van Baflo meende eproker, inoet
men vooropzetten, dat. de burgemeester van
Baflo ophoude burgemeester te zijn. (Dave
rend applaus). Toon bekend was. hoe groot
de fouten en do verwarring in de gomeente-
hin&hauding waren en hoe zeer do burge
meester daarbij betrokken was, tow* fieldt Spr.
eu vele ingezetenen mot hom mogen ver
wachten, dat. Godeputccrdo Staten, dadelijk
den burgemeester in zijn ambt zoud.n (heb
ben geschorst. Maar dat gebeurde niet. In
De Nieuwe Couranten in het „Handels
blad" zij» daarop nnodedeelingen gedaan om
trent den toestand, dio nooit zijn weerspro
ken of weerlegd, oondat zij voor weerlegging
niet vatbaar waren. Bedoeld bericht is in allo
toongevende bladen overgenomen en dus al
gemeen bokeuicl. Wanneer de burgemeester
zóó mag (handelen, als daarin wordt medege
deeld on zidh bovon do wet mag stollen, dan
zoo meende Spr. bestaat or geen reden
aan te nemen, dat die titularis dab ook in
het vervolg niet zal mogen doem. Wat do
gemeente dlani bovon het hoofd hangt, daar
op durfde spreker niet in te gaan. On* dat
alles to voorkomen, is het in de eerste plaats
nooldig zioli ingevolge art. 60 der Ge
meentewet te wenden tot Gedeputeerde
Stoten.
Onder luid appkuus word besloten het vod-
gewdo adres aan genoemd college te zenden
„Wanneer er «xrirt sprake kan ziju van
„wangedrag of werkelijke achteloosheid"
de bedde omstandigheden, die krachtens art.
60 dor Gemeentewet aan Gedeputeerde Sta
ten het reoht vaax schorsing verloenen dan
zal hot took hier wel het geval zijn. Dat do
zaak ook geen uitstel kam lijden, blijkt vol
doende uit do dagelijks toenemende verbit
tering eu verwarring. Op grond van boven-
gcnoutikdc feiten nemem ondorgeteekemde® da
vrijheid ach tct uw collego te wenden met
het beleefd verzoek, alsnog tot eene spoedige
schorsing van den burgemeester der gemeen
te Baflo to willen besluiten.
Op dit adres werd terstond druk gertee-
kend."
Aan het bovenstaande kan deze corres
pondent nog toevoegen, dat Gedeputeerde
Staten geen beschikking zullen nemen al
vorens hert justitieel ondersoek naar den war
boel is geëindigd, on dat kan nog een tijd
aanhouden
Do quacatio der r o o r c o ro
man d o's. De oudo roeroommando's dag-
tockenen nog uit den tijd dat do besturing
van een schap met artuurrcep of helmstok
geschiedde. De wijze van besturen is venaat-
dend, tic oude commando's echter nog niet
overal. Vele ongevallen ter zee vonden dan
ook hun oorzaak in do omstandigheid dat
de roerganger het stuurrad bewoog in de
voor het schip gecommandeerde richting
terwijl juiste een tegenovergestelde beweging
van het stuurrad noodig is ouu het schip den
verlangden boers te geven.
In oen good bezochte vergadering van dew
Bond van Noclerlandscbe stuurlieden ter
koopvaardij heeft gisteren avond de heer Ph.
De. Kantor, luit. ter zoa 2o. klasse deze
quaesrtde uitvoerig uiteengezet. Het alot van
do bespreking was, dart. de volgende resolu
tie werd aangenomen.„Hot is natuurlijk
wenschelijik om internationaal tot het nieu
we logische systeem voor het roercoimmaiido
te geraken. Intusadhen is hot onnoodig te
wachten op een waarschijnlijk nog ver ver
wijderd intcruarionaal samengaan, en dus
wenschelijik roods zoo spoodig mogelijk in
ons Land over te gaan tot het commando
„links en rechts", hetzij definitief of als
overgangsmaatregel, ons daarbij aansluiten
de bij Duitechland. Frankrijk, Oostenrijk en
bijbehoorewde lanklen."
Onderwijs in do tandheel
kunde. Het Tandheelkundige Ck«fiotschap
heeft ccnigen tijd geleden ccn commissie be
noemd, bestaande uit do heeren A. A. Hamer
te Amsterdam», voorzitter. L. Frank te Rot
terdam. secretaris, C. Witthaus, dr. C. L.
G Becht en dr C van der Hoeven, ton
einde bij de herziening der wet op het hoo-
gcr onderwijs onder tie aandacht van dem
minister van binncnlandsche zaken oenigo
inlichtingen en gegevons te brengen, die de
noodzakelijkheid der gowenachte verbeterin
gen van bet tandheel kundige onderwijs'in
hot licht stellen.
Deze commissie beeft nu aan den minister
gezonden
le. Een gcdetaileenl studieplan, waarin
rekening gehouden woedt roct dc reeds be
slaande toestanden op tandheelkundig go-
bied aan 'sRijks universiteit te Utrecht.
2c. Voorstellen op welke wijze aan dit
studieplan uitvoering gegeven kan worden.
3e. Eene motiveenng van het studieplan
en de voorstellen.
4e. Bescheiden en gegevens cantrent de
inrichting van het onderwijs in de tandheel
kunde aan eenige buitenlandsche koogescho-
len.
De commissie wijst voorte op de wanver
houding, die in Nederland bestaat tusschen
hert onvoldoend tandheelkundig onderwijs en
de werkelijke behoefte aam goede tandheel
kundigen, dio steeds toenemende is. Het
Nederlandsahe Tandheelkundige Genootschap
heeft dan ook gemeend den candidate®, in
de tandheelkunde te moeten aanraden, liet
onderricht aam eene buitenlandsdie hooge-
school te volgen, alvorens zich (hier te lando
voor liot praktische tandheelkundige examen
aan te melden. Het Genootschap wenscht
dringend eene zoodanige regeling van het
tandheel kundige onderwijs, dart den candida
te® de gelegenheid geboden wordt zich in
Nederland voor hert tandmeestora-exaaneu to
bekwamen.
De hygiëne van den onder
wijzer. In de jongste huishoudelijke ver
gadering dei- af deeling Den Haag van de®
Bond van Nederlandsche Onderwijzers heeft
de heer W. Jansen, uit 's Gravenhage, eene
lezing over: „de hygiëne van den onderwij
zer". Het beroep van onderwijzer achtte Spr.
vnj gezondvan 94 beroepen zijn cr 80 die
ongezonder zijn. Do meeste sterfgevallen val
len voor onderwijzers tusschen 22 en 24 jaar.
dat zijn dus voornamelijk de lagere onderwij
zers. Uit verschillende cijfers betoogde Spr.
Voorts, dat het beroep van privaat-onderwij
zer minder nadeelig is dan van klasse-onder
wijzer; dart lichaamsbeweging de nadeelige
gevolgen van bet onderwijsgeven voor een
goed deel neutraliseert. Als voornaamste oor
zaken van ziekte van onderwijzers, die vaak
tot ham dood leiden (tering, acute ziekten der
ademhalingsorganen, hersenziekten, hart- en
vaatziekten) noemde Spr.dc zeer bedorven
lucht, het. te groot aantal leerlinge® en les
uren, akten- on examenstudie, bij baantjes.
Spr. concludeerde, dat de eischcn van hy
giëne voor den onderwijzer identiek zijn met
het stroven van den Bond.
In de jongste bestuursvergadering van
den. Verbruikersbond zijln de functiën in het
hoofdbestuur als volgt verdeeld:
H. Lukeu, te Watergraafsmeer, voorzitter
nr. dr. H. S. Veldman, to Kampen, le secre
taris; J. Zody, te Amsterdam, 2de secreta
ris P. Nicolaas, te Amsterdam, penning
meester.
Het dagelijksch uitvoerend bestuur, dat
volgens het nieuwe huishoudelijke reglement
binnen een kring van 25 K.M. moet wonen,
bestaat uit de heeren Luken, Zody en Niko-
laas.
D'iupdag werldi ten huize Van mej.
v. d). Hucht te 'flGravenhiage de jaarlijksche
algemeen© vergadering van de Kwartguiden-
vereeniging -voor lieddoonlbginming gchoudc®.
Op de bestuurstafel Waren verschillende
veldproducten, geteeld op hot Pcclerwelidi bij
Assen en op de (heidevelden bij; Apeldoorn,
tentoongesteldOok waren cr photografiën
aautwezig, die aantoonden diait do boomen in
het v. d. HuchtbosCh goed' opschoten.
Jhr. Hora Siccama, vooirzlirtter van den
Oranje-Bond van Orde, (die op verzoek va®
niej. v. d. Hucht de vergadering leidde, heet
te alle aanwezige dames welkom, en bedank
te in 't bijzonder de dames uit andere ste
den voor haar komst.
Uit het door de secretaresse, mej. v. d.
Stok, uitgebrachte jaarverslag, bleek, dat de
vereeniging steeds vooruitgaat en dit is voor
namelijk te danken aan de door het hoofd
bestuur en de afdeelmgen gemaakte propa
ganda. In den loop van het jaar werden 6
nieuwe correspondentschappen opgericht n.l.
te Eindhoven, Roermond, Zaandam, Delfzijl,
Watergraafsmeer en Uitgeest.
Twee correspondentschappen bedankten en
wel Beierland en Scihagen.
Ontvangen werd aan contributies f 5612.86
tege® f 5424.971 in het vorige jaar, terwijl
het lodental van 8954 tot 9365 steeg.
Overgaande tot de ontginningen, werd
vooral melding gemaakt van 'hot van dér
Huchtbosch, waar de boomen goed groe.cn,
terwijl het ook het Westcrzand te Uffelte,
gemeente HaveLte in Drenthe, goed vooruit
gaart. De zandverstuiving Drouwcnerzand tus
schen Börger en Gassclte was overgegaan aan
den Oranje-Bond.
De oogstberiéhrtou. waren* vrij; goed en de
regen had, over 't algemeen weinig schade
aangerichtDe toestand van de weiden op
de Erioa-stiohtdng was uitstekend; en er was
voldoende voedsel voor 't vee aanwezig.
Tot slot werd nogmaals gewezen op heit
doel der vereeniging, dat is: 'de veelvuldig
voorkom outdo woeste gronden in ons land
te herschoppen in akkers of bosschen, al
naar de geschiktheid van de® bodem. In
't geheel ie or in ons land) mog 600.000 H.A.
woeste grond.
Nadat het jaarverslag was uitgebracht,
deelde jhr. Hora Siccama eenige bijzonder
heden mode over dc verschillende ontgon
nen gronden, vooral de Erica-stichting gaat
zeer goocl vooruit en zijn do bewoners dan
ook zeer tevreden. Op de vraag van een der
aanwezige dames, deelde jhr. Hora Siccama
mode, dat voor bewoning der huisjes van de
stichting in aanmerking kernen gepensioneer
den, mits in bezit van goede getuigschriften
en andere allee® personen uit de streek, waar
de bezitting ligt.
Nederlandsche studenten
aan Pruisische technische hoo-
gescholen. De correspondent van de N.
C te Berlijn doelt over de toelating van
Nederland rs aan Pruisischo technische hoo-
gescholen het een en ander mede, dat hij aan
het ministerie van onderwijs te Berlijn ver
nomen heeft. Wij ontleenen daaraan het
volgende
De Nederlandsche jongelui, die ach voor
1 October 1902 aan oen der Pruisische tech
nische hoogoschoien. te Charlotteiiburg. Han
nover en Aken, als student lieten inschrij
ven (matrikulirt,) mogen hun studiën vol
tooien. Dai wil zeggen, volgens de voor dien
datum geldende oudere óopaiingen worden
?:j in do gelegenheid gestold een graad te ha
len als ingenieur in een der speciale vakken.
Doch zij kunnen met den hoogsten, 1 Octo
ber 1902 naar aanleiding van het 100-jarig
bestaan der Technische Hochschufe in Char-
lottenburg ingestelde® academische» graad
halen als Diplom-Ingenieur, noch den titel
verwerven Doctor-Ingenieur, welke graad van
Diplom-Ingenieur (Dipl.-Ing.) vercischt wordt
waneer de candidaat iu Pruisische» staats
dienst wenscht te treden.
\V ie onder de nu geldende nieuwe bepa
lingen aan een der Pruisische technische
hoogescholen wenscht te worden ingeschre
ven (matrikulirt) moet kunne® overleggen
a Duitschers: het diploma eindexamen
gymnasium of ReaJ-gymnasium (Abiturien-
teu-examen) of van een Obs rrealscliulo yan
hert Duitsche rijk.
b. Buitenlanders„Solche Zeugnisse, wcl-
cbo die Gleicliwertigkcit der Vorbildung mit
der von Inlandern erfordorteu na/ih dom
Urteil des vorgeordneten Ministoriums ver-
bürge®."
Vroeger werden Hollanders in het bezit
van ee® diploma eindexamen 5-jarige hooge-
ro burgerschool „anstandsloa" aan do Prui
sische Technische Hochacfliulen toegclatou.
Met het oog op den toenemende» kolos
salen aandrang der buitenlanders van ver
schillende nationaliteiten, waaronder vooral
zeer vele Russen, heeft men gemeend voort
aan strenger te moeten toezien. Het minis
terie beoogt volstrekt niet, buitenlanders uit
te sluiten, doch verlangt alleon, dart de over
gelegde diploma's in waardo gelijkstaan met
de diploma's, welke de eigen landslieden moe
ten overleggen.
Wat nu het voor ous uitsluitend in aan
merking komende diploma eindexamen 5-jari-
go lioogero burgerschool betreft, heeft het
ministerie na ingewonnen advie9 van ver
schillende» ressorteerendo .SckuIrate uitge
maakt, dat dit in waarde niet gelijkstaat met
het diploma eindexamen van ec® 9-jarig
Duitsch gymnasium or Oberreaischule.
Zooals de zaken op t oogcmblik staan,
kunnen onder de nu geldende bepalingen
geen nieuwelingen uit Holland, in het bezit
zijnde van oen diploma 5-jarigeti cursus, als
student aan een Technische Hochschule wor- 1
den ingeschreven (matrikulirt.), daar ime®
Hollanders niet mag voortrekken boven an
dere buitemlanders. Daarmee is de quaestie
echter nog nfert afgedaan. Men is gaarne!
bereid de Hollanders ter wille te zijn, wan
neer door dezen het bewijs wordt geleverd
dat het diploma 5-jarigen hoogere burger
school werkelijk dezelfde of nagenoeg dezelf
de waarde heeft als van een Pruisische 9-jari-
ge Oberreaischule. Dit is het kardinale punt.
Naar aanleiding van do aanvraag tot toe
lating van dc® heer A., in hert bezit van een
diploma 5-jarigen cursus, dio in het beigini
van hert vorig jaar werd afgewezen, werden
door de Hollandschö regeering langs diplo
matieke® weg de noodigo stappen gedaan,
om aan jongelui die met goed geyplg oen
5-jarige hoogere burgerschool hebben door-
loopeu, ook onder de nu geldende bepalin
gen toegang te verzekeren tot do Pruisische
Technische Hocihscliule®. In ee® uitvoerig
schrijven van het gezantschap werd wel is
waar toegegeven, dat het onderwijs in wis
kunde in Holland beknopter is dan in Prui
sen („restraint'' in den Fransche® tekst), doch
aa® den anderen kant wordt in rechtlijnig
teekenem' en staatswetenschappen geëxami
neerd, (waaraan men in Pruisen in hert on
derhavige geval geen waardo hecht).
In antwoord verklaarde het Pruisische
ministerie zich gaarne bereid, de aangele
genheid nogmaals in ernstige overweging te
nemen, wanneer het in de gelegenheid wordt
gesteld zich ee® klaar beeild te vormen va®
hetgeen voreischt wordt voor dc toelating
tot een hoogere burgerschool mot 5-jarige®
cursus, en voor het einddiploma. Om daar
toe te geraken, werd aa® dc Hollandsche
autoriteiten hef verzoek gericht haar oen
program voor het toelatingsexamen on van
het eindexamen eener 5-jarigo hoogere bur
gerschool te doeu toekomen.
Aan een tweede schrijven van bovenge
noemden correspondent ontleenen wij nog
bet volgende
Zoodra eens voor al zal zijn uitgemaakt,
dat aan het diploma eindexamen 5-jarige
Hoogere Burgerschool door de Pruisische
autoriteiten dezelfde waardo wordt gehecht
als aan het diploma eindexamen van een
gymnasium, Realgymnasium of Oberreai
schule van het Dutsche Rijk, hetgeen
voorloopig nog niet het geval is, zooals ik
m mijn brief van gisteren aantoonde, zul-
ieiii de Hollandsche studenten dus evenals
hun Duitsche collega's het examen kunnen
afleggen als „Diplom-Ingenieur", respectie
velijk kunnen promoveeren tot Doctor-Inge
nieur.
Dit is een zaak van groot gewicht, wanneer
men nagaat, hoe clruk de Pruisische tech
nische hoogesohole® door Hollandsche jonge
lui bezocht worden. In het wintersemester
1902/3 waren 86 Nederlandsche studenten
ingeschreven (waaronder enkele toehoorders),
51 in Aken, 25 in Hannover en 10 in Char-
lottenhurg. In het afgeloopen zomersemester
ongeveer evenveel. Al deze jongelui gaven
voor hun studie om de een of andere reden
aan een Pruisische Technische Hoogeschool
de voorkeur boven de Polytechnische School
in Delft. Zoolang de beraamde plannen niet
tot uitvoering zijn gekomen en deze school
net n alle opzichten met haar buitenland
sche zusters in Duitschland en Zwitserland
ka,n concurreeren, zal de jaarijksche exodus
naar buitenlandsche hoogescholen blijven
aanhouden on zullen jaarlijks tientallen jon
gelui in het buitenland hun heil moeten
zoeken. Bij een zeer matige berekening zou
den alleen van de 86 aan Pruisische Techni
sche Hoogescholen ingeschreven studenten
jaarlijks toch minstens f 80.000 aan de Delft-
sche inrichting en de Dolftsche ingezetenen
ten goéde zijn gekomen, welk bedrag nu naar
het. buitenland vloeit.
Wel zullen, ook wanneer de Polytechni
sche School tot een volslagen hoogeschool
zal zij® verheven, vermoedelijk toch een aan
tal jongelui, die Hun carrière in het buiten
land willen trachten te maken, aan een
Pruisische of Zwitsersche hoogeschool gaan
studeeren. Het aantal Hollandsche inge-
neurs aan Duitsche fabrieken en industrieels
inrichtingen, chemische fabrieken, electrici-
teifcswerken (Siemens Halske, Union. All-
gemeine Elektricitats Gesellschaft (A. E. G.),
is lang niet gering.
School- en Kerknieuws.
Toelatingsexamen Universi
teit. De „St.-Ct.'F no. 240 bevat het verslag
van dt commissie, in 1903 belast geweest met
liet afnemen van hot Staatsexamen bedoeld in
art. 12 der wet 05» het Hooger Onderwijs.
Het examen ving aan op 13 Juli en werd tot
en met 24 Augustus voortgezet.
Het oorspronkelijk aantal candidaten bedroeg
192. tegen 184 in het vorig jaar. Maar in wer
kelijkheid onderwierpen zich slechts 176 aan het
examen, en wel juist evenveel 'ter verkrijging van
het diploma A als van het diploma li, dus 88.
Bij -le eerste helft waren 18 candidate» in het
bezit van een diploma vanhet eindexamen eener
hoogere burgerschool met vijfjarigen cursus, bij
de tweede 48.
Vrouwelijke candidaten voor het diploma A
kwamen ten getale van 12 op hiervan trok eéne
zidh tijdens het examen terug en werd ééne af
gewezen. Daarentegen slaagden van de tien
vrouwelijke candidaten voor hot diploma H
slechts drie.
Ongeveer 60 procent van het totaal aantal can
didaten slaagde, eene uitkomst, die vrij bevre
digend mag worden genoemd.
De commissie meent als haar eindoordeel te
mogen uitspreken, inde eerste plaats dat bij de
candidaten, die het geheele examen hebben af
gelegd, zelden dio gelijkmatigheid, van ontwik
keling werd aangetroffen, dio tooh zeker bij do
samenstelling van 'het leerplan' der gymnasia
beoogd is 200 was de wiskunde bij' de A-candi-
daten het Da tij n bijl de B-adspiranten al te
vaak verwaarloosd. Is verder in de laatste
jaren eenige stijging merkbaar in het percentage
der geslaagden, zij is niet belangrijk genoeg om
de klacht, door vorige commission geuit, niet te
moeten herhalen, dat zoo vele candidaten zich
na een overhaaste en bekrompen voorbereiding
aan Ihet examen komen onderwerpen. Wanneer
toevalligerwijze verschillende van zulke candi
daten in een groep vereenigd waren, werd het
zelfs voor de examinatoren moeilijk het peil
hunner vragen op de behoorlijke 'hoogte te hou
den. Gelukkig heeft het toch ook niet aan can
didaten ontbroken, aan wie het diploma kon
worden uitgereikt met de volle zekerheid, dat zij
in alle opzichten rijp waren voor universitaire
studiën.
aCentrale Raad van Beroep.
In do gisteren te Utrecht gehouden zitting
had do uitspraak plaats in de zaken, in hoo-
gei beroep aanhangig gemaakt dcor het be
stuur der Rijksverzekeringsbank, tegen:
1. P. B. te Groningen, aan wiens bedrijf
(handel in gasbuizen enz.) door den Raad
van Beroep te Groningen een lager gevaren-
percentage werd toegekend, da® door de
Bank was toegewezen, terwijl de Raad van
Beroep zich onbevoegd had verklaard om
kennis te nemen van BL's votrdoring tot
plaatsing iu eene lagere gevarenklasse, als
kunnende dit alleen geschieden met konink
lijke machtiging. De Centrale Raad vernie
tigde de uitspraak wat dit laatst© betreft,
daar volgens art. 77 der Ongevallenwet een
werkgever in beroep kan komen van de be
slissingen van het bestuur der Rijksverze
keringsbank, onder meer, ingevolge art. 37,
waaronder ook behoort de indeelingi van een
vei'zekcringspliehtige onderneming in een
gevaren klasse. De uitspraak werd overigens
bevestigd, n.l. tot toewijtzing van het laagste
ge var e 11 -percent age, 2 5
2e. J. C., sleeperskneoht te Middelburg,
wien in strijd met de beslissing van het be
stuur der Rijksverzekeringsbank door den
Raad van Beroep te Middelburg eene ver
goeding werd toegekend voor genees- en heel
kundige behandeling na een hem overkomen
ongeval, terwijl hij in dienst was bij een
werkgever, die uitoefent de bedrijven van
vrachtrijder en landbouwer, bepaaldelijk om
'behulpzaam te zijn bij het laden, vervoeren
en lossen van hooi van zijn weiland naar
een derde, aan wien dit door hem was ver
kocht.
De Centrale Raad vernietigde deze uit
spraak. omdat hij met het bestuur der Rijks
verzekeringsbank van oordeel is, dat de werk
zaamheden bij een landbouwer, die daar
naast het verzekeringsplichtige bedrijf van
sleeper uitoefent, voor het laden, vervoeren
en lossen van hooi uit eene weide naar de
bergplaats van dien landbouwer, moeten
worden beschouwd als te behooren tot het
landbouwbedrijf
3e D. A. D. te Amsterdam. Dc Centrale
Raad bevestigde de uitspraak van den Raad
van Beroep te Amsterdam, houdende dat
door D. niet worden uitgeoefend de verze
keringsplichtige bedrijiven van metselaar en
timmerman, daar hij niet anders dan repa
raties aan eigen huizen verricht.
Hierna werden behandeld
le het hooger beroep van W. K. te Am
sterdam, voor wie® als gemachtigde optrad
de heer J. A. Fortuyn te Amsterdam. Be
langhebbende partijl in deze zaak was medo
de Ongevallenverzekering-maatschappij „Fa
tum" te 's Gravenhage, die werd vertegen
woordigd door mr. J. Plantenga, advocaat te
's Gravenhage. De vordering van appellant
K. strekt tot toekenning eener hoogere voor-
loopige rentedoor zijn gemachtigde wcxd
zijn recht daarop uitvoerig verdedigd, ter
wijl de gemachtigde van de maatschappij
„Fatum", welke maatschappij het risioo van
den werkgever had overgenomen, het recht
op uitkeering geheel betwistte;
2e het hooger beroep van A. N. Tb. T.,
in zake de toewijzing aan; zijn houtzagersbe-
drijf van een zijns inziens te lioog gevaren-
percentage T., dio zelf verschenen was, licht
te zijn eisch nader toe.
3e het hooger beroep van de Rijksverze
keringsbank tegen de uitspraak van den
Raad van Beroep te Rotterdam, waarbij de
bedrijven van huisschilder, glazenmaker, rij
tuigschilder, uitgeoefend wordende door P.
J B. te Rotterdam, in eene lagere gevaren-
klasse werden gerangschikt, dan de Rijksver
zekeringsbank had toegewezen. De gedaagde
B. was niet verschenen
4e het hooger beroep van de Rijksverze
keringsbank tegen de uitspraak van den
Raad van Beroep te Utrecht, waarbij is ver
nietigd de beslissing der Bank tot indeeling
va» het steenhouwersbedriif van J. J. to
Utrecht in gevaren klasse VI, gevarenper-
centage 16. Gedaagde J. was niet. verschenen
In al deze zaken trad voor de Rijksverze
keringsbank op mr. A. J. van Thiel, hoofd
commies, die, of zich refereerde aan de door
het bestuur ingediende schrifturen, of het
standpunt der Bank nader verdedigde.
De uitspraak werd bepaald op 6 Novem
ber a.s.
