Uit den omtrek.
STADSNIEUWS.
ten, dat door een der hunnen b zevend© ge-
bodi werd overtreden, een huis belegeren mag
nu eenmaal niet.
Gedurende de operation zaten de beleger
den'natuurlijk geducht in 't nauw. In do
kamer waren ze niet veilig, want allerlei pro
jectielen kwamen naar binnen, tot ©en ge
vuldprivaat-ton incluis. Ze hadden do wijk
genomen naar- den zolder, doch ook daar l>o-
gon het steenen te regenen. Intusschcn
trachtte de man, om wien 't eigenlijk te doen
Was, pen veehouder uit IJten3, dia zijlno
vrouw en gezin door zijn wangedrag onge
lukkig maakt, over een naburigen zolder te
ontsnappen. AI aar de toeleg mislukteHet
was gelukkig, dat hij niet in handen viel van
de belegeraars, want dan hadden de gevolgen
vreeselijk kunnen zijn. Het meisje, wie het
bezoek van den veehouder gold, en die tot
voor eenig© a-eken als dienstbode bij: hem
woonde, is, naar verluid wordt, des nachts
met haar vroogeren meester, onder bescher
ming der politie, naar zijn boerderij vertrok
ken. Men is van gevoelen, dat nu weldra
IJtena ook eeu belegering in zijn annalen zal
kunnen 'boeken. Dcch wellicht zal do politie,
wie onverdeelde lof toekomt voor haar beza
digd en tactvol optreden, dat weten te voor
komen.
Griezelig. Op last van oen genees
heer werd heden door de politie te Haarlem
naar het gasthuis gebracht, een naar gissing
TOjarige vrouw uit Leiden, die tx> Haarlem
zwervende was aangetroffen, en zoo vol on
gedierte zat, dat de H- IJ. S. M. weigerde
haar t© vervoeren Loopon kon zij niet meer.
Doodgevallen. Tc Noordwljk is
do boomkweeker A Wessels bij het snoeien
van boumen, doordat een tak afbrak, uit
een boom- gevallen, met het -.wal lot li ge go
volg, dat hij op de plek dood bleef
Bij werkzaamheden met een heimachi
ne t© Hillegom, brak plotseling do staaltros,
Een bloemisknecht uit Hillegom, die erbij
stond te krijken, kreeg met zulk een kracht
oen eind ervan tegen het achterhoofd, dat
de dood onmiddellijk intrad. Een wachter
der H. IJ. S. AI., die op den spoorlijn liep,
om menscben, die kijken wilden, daar van
daan te houden, word vrij ernstig gewond.
Een nieuwe titel. Zoo ieder
weet, sprak men vroeger, wanneer niet eoi
ouderwijzer n-Icb-hoofd der school bedoeld
werd. van.ondermeester of hulponderwijzer
In den laataton tijd spreekt men van on-
derwijpcr, klasse-ouderwijzer ca soms van
ouderwijzer van bijstand. De nieuwste be
naming is echter „Bij me06ter. Wan
neer dit woord niet stond in eene oproeping
van sollicitanten door het Boomsoh-kaifrh©
lieke kerkbestuur van Elixirgen, voorkomen
de in de „Katholieke School." zou men eer
der denken aan een ijmker, die het tctcicht
op do bijen moet houden, dan aan den man-,
dne de kinderen moet. helpen opvoeden, zegt
het N. v. d. D.
Rivierberichten. 18 Dee 1903.
De Bokhovcnsche overlaat werkt 6 0 v.m
met gem. 7 c.Af. over 35 AI. naar buiten
De Baardwijksche overlaat werkt 6.0 v.m.
mot 12 c.M.
1 Wat zijn dat voor dingen?
Het Kamerlid Helsdingen zei Dcnderdajr in
de Kamer bij de behandeling van het hoofd
stuk Alarine en sprekende over de marine-
kazerne te Rotterdam, dat er ventilaticko-
kers zijn, dio niet geop'end en niet
gesloten kunnen worden.
Wat zijn dat voor dingen? Kunnen zij
niet goopond worden, dan zijn zo dicht, en
kunnen zij niet gesloten worden, dan zijn ze
open. Alaar deze kunnen geen van beiden,
zijn du3 niet dicht en ook niet open.
Te Baarn lieeft zich op initiatief van
den burgemeester ©en commissie gevormd
voor het huldeblijk aan H. M. de Koningin-
ATceder.
Hilversum. Van 129 sollicitanten is
alhier tot opzichter van de wegen benoemd
do heer O. T. Pik, opzichter te Do Leek (Gr.)
Hilversum. Het herstel Li ngsoioird1
Trompenberg zal werden verbouwd en inge
richt volgens de eischen des tijds. De plan
nen werden gemaakt door den heer W. Han-
rath, architect alhier.
Het gerestaureerde gebouw zal electrisch
worden verlicht en geëxploiteerd worden)
als „hotel-pension-restauiant", of in 't Neder-
landsch,, als nacht verblijf voor reizigers,
kosthuis-eethuis."
Het eigenaardige, ouderwetsche Vccht-bui-
ten „Raadhoveu'', onmiddellijk bij d© Vecht-
brug van Alaarssen en dlus zeer gunstig @ale-
gen, is uit de hand t© koop. Het waa vroeger
eigendom van verschillend© deftig© familiën,
terwijl ook do laatst© eigenaren, 'n paar rijke
Amenkaansch© kunstliefhebbers, er nog vel©
verbeteringen en verfraaiingen hebben aau-
gebrachU Zoo is b.v. de mooi© eikenhouten
trap, di© in d© groot© vestibule zichtbaar is,
van haar verflaag ontdaan, de schoorsteen*:n
ai ju gewijzigd, het gebouw is verbeterd, wa
terclosets zijn gemaakt, enz. enz.
Het is jammer voor Alaarssen, dat die
heeren kunstschilders zich thans weer eldiers,
nit to Parijp, hebben neergezet en be2ig zijn
aan zee een villa te bouwen, want nu komen
zo niot terug en zo waren hier zeer gevnen.
ook op de manier waarop zij „R&adhoven" be-
woonckin. De kunstschatten, waarmede zij het
huis hadden voorzien, gaven er e.-n bijzonder
cachet aan, wat al fraaie Gobelins tegen
do gangmuren en kostbare oude schilder
stuk kon "aan. de wanden, welk een schat van
antieke voorwerpen tot versiering der ver
trekken. Zaagt ge ooit zulke kostbare fau
teuils? Men meende te weten dat ze met
f 1000 per stuk betaald waren. Di© antieke
eikenhouten bedstede was zeker niet minder
dan die in 's Rijks museum is opgesteld.
Maar een en ander is weggenomen ©n tl» aar
dig© plaats, die niet duur te onderhouden is,
kem voor niet te veel worden gekocht en 't
is t© hopen dat spoedig nieuwe bewoners zul
len komen.
Zeist, 18 Dec. Op d© voordracht voor on
derwijzer aan do openbare school alhier, zijn
door B. en W. geplaatst1L. van de Kamp,
onderwijzer te Nijkerk2. C. C. Nijhoff, on
derwijzer te Bunnik3. H. van As, onder
wijzer t© Rhoon.
De officier van gezondheid le klasse
J. A. Smit-s is gedetacheerd tc Leeuwarden.
•vDoor den gemeenteraad van Voendam
ia aan den minister van binnenlandscthe za
ken machtiging verzocht om den heer C. L.
Stracké, vroeger leeraar alhier, definitief te
benoemen tot leeraar in de wiskunde aan
de H. B. S. in eerstgenoemde gemeente.
Gisteren ia aan den heer J. Schioter-
man. voorzitter van de Amersfoortsche vrij
willige brandweer, ter gelegenheid van zijn
huwelijk, bij mond© van den lieer Verhey Jr.,
een keurig cadeau gegeven, bestaande in een
buffet,
Het aantal van de weinig overgeble
ven oud-strijders van „30' is weer met een
verminderd. In de gemeente Hoogland na
melijk is in den ouderdom van 97 jaren
overleden Lambertus Smeeing, drager van
heb Metalen Kruis.
De jacht, behalve die op houtsnippen,
en waterwild, is heden in de provincie
Utrecht gesloten.
Voor do jagers, die zich dit jaar toch al
met iK'n schralen buit moesten tevreden stel
len, is het te hepen, dat do stroopers nu het
weinig overgebleven wild nieii geheel uit
roeien. Dit zou ook in hun belang zijn.
Kunstbeschouwing Portefeuille
Pulchri-Studio.
Nauw is het winterseizoen ingetreden, of
de vereeniging voor kunstbeschouwingen, uit
haar zomerrust gewekt, kondigde ccn ten
toonstelling aan van bovengenoemde porte
feuille. Al vroeger hebben wij er op gewezen,
hoe weinig verkwikkend die circuleerendël
porte-feuilles zijn, doordat de goedo schilders
hun werken thuis houden, of een treurig
specimen van hun werk sturen, zoodat de
middelmatige of inferieure kunstenaars dcu
boventoon voeren. Ook ditmaal valt er be
trekkelijk weinig te genieten biji een bezoek
aan Amicitia.
De rijen langs loopend, treft ons de grijze
saaiheid der teekeningen, en wat hier op de
eerste rij werd geplaatst, en toch nog altijd
a!a 't beste moet worden beschouwd, is toch
nimmer boven 't midelmatige. Volgens een
der 'commissieleden bleven ccn groot_ aantal
teekeningen in porte-feuilLe, als zijnde t©
?nvak om te midden dezer zwakken te prij
ken voorwaar een treurig teeken voor een
vereeniging als Pulchri
Laten we dan zien of er tussehen dat kaf
nog eenige graankorrels te vinden zijn.
De algemeen© indruk is, dat er maar hc-el
weinig teekeningen zijn, die gemaakt wor
den omdat de artist behoefte had zijn ziel
te uiten, om 't mooie weer to geven waardoor
hij op een bepaald oogenblik was aangegre
pen. Schildt's teekening, de twee kranüezen-
dv mannen bij 't roodgloeiende potkacheltje,
hoe knap ook gedaan, is maakwerk, zonder
emotie. Gruppes land-chappen, Apolssnecuw-
tjes, v. d. Laan's Zeeën, en Erelmans honden
en zelfs Mesdag's zee staan niet veel honger.
Alevrouw Mesdag heeft ook betere stillevens
gemaakt dan juist ckze twee. Do ramder be
kende jonge schilders komen misschien nog
't best voor den dag.
Van Lapidoth een goed© teekening. tijn
van toon, alleen hier en daar wat gebrekkig
geteekend. Aan dit zelfde euvel gaat ook
Edgard Konings teekening mank. Overigens
is dit werk niet slecht van kleur, maar wie
herkent er den knappen illustratcur van „de
kleine Johannes" uit. Onder t beste vind ik
nog een teekening oud© kringen van Ron-
gers een onbekende. Daar zit belofte in zoo n
weergave. Van Schiitz een wat zwarten, maar
zuiver gevoeld stuk haven, van Bleckraann
een wat bonto maar handig gedaan gezicht
t° Batavia on van de Jonge een knappe te
kening „Aan het strand' Se-daar een schrale
ooo-st. Maar we zijn overtuigd, 't bestuur der
vereeniging zal revanche weten te nemen.
Ah vijfde commissie-lid nam jhr. Mock zit
ting in t bestuur. Deze aanwinst voor de
vereeniging, in verband met de, naar wij ver
nemen bloeiend© staat der financiën, zal on?
op de verdere tentoonstellingen dat kunnen
geven, wat wij hier missen goede kunst.
Lezing viiu Mr Syl.rnndy over
drbeUlscoiitrael.
Op uitnoodiging van do anti-rcvolution-
nairo propagandaclub „Groen van Prinste-
rer" trad gisterenavond! voor een stampvolle
zaal m ..de Arend" cp mr. Sybrandv, van
Almelo, ter bespreking van het arbeidscon
tract-.
Do vergadering werd' mot gebed door den
voorzitter, don heer Goosscns. geopend eii
hierop werd onmiddellijk het woord verleend'
aan den heer Sybrandv. voor Amersfoort g©en
onbekende.
Spr. begon met er op tc wijzen, dat zijn
onderwerp" van heden avond er een was van
practische wetgeving, waaraan alle partijen
in ons land mode kunnen werken. Alken do
conservatieven, doch als partij best aaai deze
niet meer, zouden bezwaren kunnen hebben
tegen de wettelijk© regeling van het arbeids
contract,
Het arbeidscontract is een der contracten,
die het meest veelvuldig voorkomen. Laat
men alle couranten nalezen, daarin wbrden
dienstaanbiedingen gedaan en diensten ge
zocht; alle staan zij ender arbeidscontract.
Om bij, een cultuurvolk als het Nederland-
sche vclk iu do behoeften to voorzien zijn een
onnoemelijk aantal arbeidscontracten ucodig.
Toch staat niet alle arb:id onder contract,
bv. niet
1. die, welke men uitsluitend vcor zich zclt
verricht;
2. de arbeid van een geleerde, dev.:- schrijft
boeken, doet onderzoekingen enz., uit loutere
liefde voor de wetenschap
3. do arbeid voor familie, die men uit louter
genegenheid doet
4. de arbeid, di© men uit vriend-hap vcor
anderen doet.
Doch al deze arbeid is maar ccn zoer klein
gedeelte van den ppheelen maatschappelijke!»
arbeid,
Het maken van sigaren, op suikerfabrie
ken, biij kleermakerijen, in t havenbedrijf,
enz., overal vindt men 't arbeidscontract,
zelfs dikwijls nog vóór dat het tot koopcon
tract overgaat.
Aan dat arbeidscontract zijn twee eigen
aardigheden,' en wiel
i dat het zoo enorm talrijk is. 't Huurcon
tract op verre na zoo talrijk niet. Alleen 't
koopcontract wint het van het arbeidscon
tract 20.2 van de arbeidsbevolking staat
onder arbeidscontract
2. bij koop gjaat iets uit ons vermogen
over in dat van een ander; daarbij heeft dus
verwisseling van vermogen plaats. Bij huur
juist hetzelfde, bij ruil enz. alles hetzelfde.
Bij 't arbeidscontract wordt arbeid gele
verd tegen vergoeding. Dhiarbij is geen sprake
van een voorwerp, maar 't wezen is arbeid
leveren, 't object is arbeid. Het. is niet iets,
wat de arbeider heeft, maar hij levert zijn
betaan, zijn weeon, zijn geheel© zijn Zijn
persoon zelf is de inzet de aibrid i? doel
<n middel; hij pakt den arbeider van allo
zijden aan is vol gevaren. Om al" disaas rede
nen is 't arbeidscontract zoo belangrijk.
Do rechtsorde - - t cent rad recht moet-
zich aanpassen aan t. leven, zco gaat Spr.
voort, en daarom rerds zou het arbeidscon
tract in onze wetgeving het voornaamst© ge
regeld© conferactreoht. moeten zijn. Zco zou
men altlians verwachten. Het lijkt er echter
bri lang na niet cpdo omvang en 't ge
wicht van deze zaak zijn iu "t gxbeel niet
met elkaar in overeenstemming.
Hoo komt dat? Spr. meent door do ont
wikkeling der industrie en 't liberalisme.
Meer dan ooit i-' do arbeider afhankelijk van
de productie. Voegt men daarbij de liberal©
leer va» vrijheid, vrije- concurrentie, dan kout
men dc corzaken. Do vrije concurrentie was
ten slotte cl© oorzaak van d© ellende.
In den naam van vooruitgang werd' gron-
zenloczo vrijheid geëischt voor den eigenaar;
de eigendom meest onaantastbaar zijn tegen
over dc wereld der stoffelijke dingen is ieder
souverein, absoluut hccrschcr.
Wat is vrijheid? Steeds t© mogen doen,
wat anderen niet schaadtcl© eenige grens
v; n de vrijheid) van icmancl is dc grens der
vrijheid van anderen
Zedelijke grondstellingen, waaraan ook do
producent gebonden is, bestaan er nietmen
kan rente vragen, men kan 't loon zoo laag
mogelijk stellen, men kan d© levensmiddelen
zoo duur mogelijk maken, enz.
Deze leer dacht er niet aan, dat d© men-ch
voor dc gemeenschap bestemd is, zijl mis
kende dc solidariteit van het monsoholijk ge
slacht, zij had niet het rechtsbewustzijn, dat
de' werkgever geen grenzenloozo aanspraken
kan doen geldener heerschte absolutisme
dtón absolutisme, dat zoo nu en dan eens
opgeschrikt werd door een geweldig© staking
of contractbreuk.
De gevolgen van een© dergelijke leer bicven
niet uit. In plaats van vrijheid en gelijkheid
bracht het liberalism© oen© feitelijke knecht
schap en schreeuwend© ongelijkheid. De slaaf
de- oudheid verkocht zich slechts éénmaal
do moderne slaaf icdoren dag en deze sla
vernij' was erger, omdat ze gepaard ging met
een leuze van vrijheid. Zo© staat dan het ar
beidscontract zonder bescherming, zooge
naamd vrij. Neg altijd zijn er van die libe
rale leer neg aanhangers, ofschoon hun aan
tal gelukkig vermindert; er zijn er neg, dio
met beslistheid cpkcmeh tegen elke binding
van liet arbeidscontract aan do wet, die oor-
el celen, dat allo ccntractsluiting vrij; moet
blijven, die mocncn dat de wettelijke regeling
van het arbeidscontract een© belemmering
zou zij,n in do uitoefening \an de vrijheid
voor den. vrijen burger, dio meen en, dat de
wettelijke regeling van het arbeidscontract
con nieuw beginsel in onze wetgeving zou
binnenvoeren.
Wat is een contTaot Het is een overeen
komst fusaclie.» t .see personen, naai- \rije wil*
keuzo gemaakt. Niemand is gehouden ovor-
ru t© komen, wat hem niet aanstaat. Eigen
belang is d'e schoonste waarb.org tegen be
denke Iijjke contracten
Wil iemand tot zi r» schade eontracteeren.
dat moet hij> zelf weten.
Door schade en schande wordt, men wijs.
Maar in rik geval mag dt overheid zich er
niet mm bemoeien; haar gaat het contract
tu-schen vrije burgers niet aan.
Gelukkig zijn er ook anderen, die eischen
dat het arbeidscontract aan allerlei bindende
bepalingen worden geteld die mevnen, dat
dc verheudingi tussehen patroon et» arbeider
meer dan vroeger getrokken moet zijn bin
nen den kring van staatszorg; zie- slechts
do arbeidswetde veiligheidswetongevallen
wet, enz.
De drang, om den Staat te deen ingrijpen
in de arbeidsverhoudingen wordt steeds gr co-
ter en gaat niet uitsluitend uit van een be
paalde politieke partij Dc voorstanders daar
van vindt men zoowel cndc-r d© vooriutstre-
venden der partijen rechts als links.
Het is niet alleen 't standpunt van da
democraten in d© anti-revoitttionnair© partij,
maar ook van dc vrijz.-democraten links, en
dit- standpunt is het d)at heden ten dage)
praedominoertOp t vasteland van Europa
alleen nog geen "arbeidscontract in Neder
land, Zweden en Denemarken
Bovengenoemde standpunt piaedomincort
ook bij de tegenwoordige regcering, 't Is ha
kend, dat wettelijke regeling van he t arbeids
contract- bij de eerste troonrede is aangekon
digd en neg dit jaar zal worden aangeboden.
Ten onzent is ook reeds vroeger op wette
lijke regeling aangedrongen, reeds herhaalde
lijk ook in de Staten-Genoraal.
In 1874 is op de Nedorl. Juristen vereeni
ging reeds e..ne motie aangenomen, waarin zij
ccn onafwijsbaren easch des tijds wordt g£
nce-md.
Uitgeinccdigd door don minister van Justi
tie ScTimidt bood professor Druckcr in 1894
c-n schets van wettelijke regeling aan. Het
ministerio-Schmidt trad af en dc vroegere op
dracht aan prof. Drucker werd door minister
Cort van dor Linden aan hem hernieuwd on
de opnieuw bijgewerkte schets werd in 1898
aangeboden.
A1 mister Cc.rt van der Linden had het ont-
w;rp klaar, hetwelk vrij, wel c:n oopïe was.
van do schcta-Dmcker Dit- ontwerp is d-oor
het. nieuwe ministeiic-Kuyper in 1901 op 7
Aki ingetrokken. En binnenkort,, zeer spoe
dig kunnen wij een ontwerp van minister
Loc ff verwachten.
R<t onderwerp is ?tor actueel o.'.k, omdat-
de woelingen van het voorjaar opnieuw w©zcn
op de noodzakelijkheid, om woderzijdseho
richten cn plichten van werkgever cn werk
nemer iu de wet vast te leggen. Die regeling
der rechtsverhoudingen ri niot alleen een
zaak van belang voor partijen, maar ook een
publiek belang.
Wat Nederland omtrent die dagc-lijks voor
komende, veelvuldige overeenkomst bezit,
is ai bijzonder schraal Ons Burg. Wetb. be
vat slechts drie artikelen, die daarop betrek
king hebben, en dat zijn de art. 1637, 1638
©n 1639 ,,Huur van Diensten". Deze artike
len kunnen op oen regeling van het ar beads-
contract geen aanspraak maken.
Bovendien nog zeer onduidelijk; want wi©
zijn aan di© bepalingen onderworpen de vel©
recht kwesties, die hieruit voortvloeien, be
treft niot de- aard der rechtsverhouding, maar
juist, die quiaiestie.
Op andfcr gebied dan „dienst- en werk bo
den is er al heel weinig in Nederland gere
geld ten aanzien van het arbeadsoontract.
Dit bewijst wol de in 1890 ingestelde enquête
der Staatscommissie. Deze enquête leerde, dat
in geheel© streken güen contract, geen arbeids-
«•ortract gevonden werd, zooals in Groninger
Veenkoloniën, Twente. Geldcrschen Achter
hoek, enz
Ontslag nemen en ontslag geven was dus
overal geheel willekeurig Ander© meer ge
bruikelijke overeenkomst en hebben in onzx'
wet nauwkeurig" regeling, zooals bv. buur
en koop. In het wrtboek van koophandel
vindt men nog voel meer geregeld, en dat
bestaat reeds sinds 1838.
Ho© is dat toch mogelijk, zal men vragen.
Die regeling' is geen product van do sociale
quaestie, zij bestond al lang voor dozoer wan.
In dat wetboek worden van overheidsweg^
allerlei dingen geregeld, en alle mogelijke be
palingen vastgesteld, waarin men zich t© hou
den heeft in nering, handel, verzekeringen,
enz. Maar men vindt daarin bovendien nog
oen speciale regeling van enkele dienstvor-
hoi-.dingen ik bedoel hiermeehet zeerecht.
Daar is dus do vrije burger heoïemaal niet
vrij De bewering dus. als zou ens arbeids
contract een nieuw- element in d© wetgeving
brengen, is geheel onjuist. Dat di© bepalin
gen omtrent contracten in zeerecht verbon
den zijn, is niet. om de zeevaart in 't sluiten
van contracten te belemmeren, maar zij die
nen alleen, om vastte stellen, op welke voor
waarden de overheid bereid is, do uitvoering
van het in vrijheid gesloten contract te waar
borgen.
Die bepa'ingen betrekkelijk het zeeccntract
zijn t© vinden in het 2e beek, handelende
over „Huur van scheepsofficieren en scheeps
gezellen.''
Iiier vindt men dus oen contract, dat mol
hot arbeidscontract op een lijn staat.
Hierop bespreekt di heer Rybrandy de in
richting van zulk een contract, de monster
rol de artt. 394408 in bovengemeld 2e
boek geven duidelijk aan, wat er iu een der
gelijk contract moet. staan.
Hierin staat dat er moet zijn een geschre
ven contract, er woidt gezegd hoe het tot
stand komt, wie van. overheidswege daartoe
medewerkt cn wat or in moet staandrt
alles is aan de goedkeuring van ccntractec-
romde partijen onttrokken.
Het arbeidscontract hier te lande is dus
volstrekt niet- een nieuwigheid in onze wet
geving; men kan voortfcotiwen ©p rechtens
bestaande zaken; men sluit daarmee aan
ariM' de nieuw ontstane behoefte.
Het is natuurlijk dat niot dezelfde be
palingen kunnen dienen; dit zciu onjuist
zijn. gezien.
De eigenlijke natuur van den arbeid to
la.ide is zoo geheel anders dan diejran. den
arbeid ter ze-e en daarom juist worden ook
anider© bepalingen geëischt. Trouwens het
kamt alken hier op het beginsel aan en dit
beginsel bestaat in onze wetgeving. Op zee.
zoo redeneerde incu, mag ter wille van de
w.iigheid vnn personen en goedexew 't ar
beidscontract niet- vrij zijn cn daarom zijn
bepalingen noodig.
Dceh te lande is hrt eigenlijk niet an
ders. Toen de industrie nog eenvoudig was,
liep alles van ztlf goed. Maar er is een toe-
staud ook daar gekomen, die op dat terrein
ook allerlei verwarring deed ontstaan.
Op dien grond vraagt men dot ©ontme
ten te lande worden, "©bonden aan zoodanige
bepalingen nis voortvloeien uit de natuur
van den arbeid te lande.
Nu weigeren scnwmgen: deze gelijkstelling
nut de bewering: op zte kan de schipper 2ich
minder gced redden dan de patroon op het
land. W'iji kunnen liiercp antwoorden, dab
't arbeidscontract er niet alleen is, opdat de
patroon zich redden kan. lle-t contract is er
ook om den werkman. Zijn recht is own
heilig als dat van den patroon; ja zelfs nog
nnor moet hot arbeidscontract er om dw
arbc-idcr zijn. Dexre t.ocili is in den regel in
Ue ongunstigste verhouding en positie.
Bij koop is ook soms de een© part-ij zwak
ker dan de audcro. maar dan wisselen do
rllen. Bij de arbeidsoveweenkemnt treft het.
vcrsdhijjïisel, dat- bijna zonder uitzondering
de arbeider, dus dezxslfde partij,, de zwakste
is. Daartegenover staat dat ook de patroon
bescherming verdient, cpdat niet de arbei
der dc eenmaal aangegane overeenkomst zco
maar niet. kan nakomen en zich ongestraft
daaraan kan onttrekken. Kortom, er moet
zoo geregeld worden dat beide partijen op
oen voet. vaui gelijkhi.id staanzij moeten
worden beschouwd als gelijkwaardige, gelijk
gerechtigde personen.
Wanneer wij nu willen nagaan, wat cr
zoo al in het nrb idsoontract zcu moeten
staan, dan moetoin we eerst de vraag be-
ant.woorden Wait- is arlx iki-contract Ar-
baklscontract is de overeenkom.^ waarbij
arbeidskracht voo<P zekcreu tijd tegen Icon
wordt beschikbaar gesteld. Er doc-n zich dua
drie elementen bij voor en wel lo. t lev r, n
van arbeid2o. 't leveren tegen loon en 3o.
voor zekeren tijd.
Deze vier elementen moeten aanwezig zijn
en wanneer wij nu de practiijk tt-r-isen aan
deze elementen, dan blijkt dat er zeer vo/1
vtilloMi onder aan mm,mg van werk cn dat.
zeer voel ai'b d er niet biji behoort. B.v.
niet a>1b ik een. wlrilderij M een tafel aan
neem, dat is niets anders dan zich verbin
den iets tc eh :n. diensten tc verrichten.
Daarom ook niet notarif, adwant. deur-
waandcr, dokter, ingenieur Hoe lang n n
't contraett sluit karnt.,<r niet op aan, alleen
het moet'vo r „zekeren" tijd gesloten wei
den, cpdat men nirit „I den levenstijd ver
bfcvJen is; dit zon stiijehm tcgin art. 2
vnn het Iïurgerl. Wetboek.
Ilct mag dus zijn eon arbeidscontract ven
ccn dag, maar ook van een jaar. Ook redac
teuren, adViseuren, secretarissen, enz.
Hoe staat het met de huisdfbnAtboden?
Boanimigen zuilesn wel moeten staan onder
arbeidscontract. Anderen niet. Dit zal er veel'
van afhangen, hoe het familierecht geregeld
wondt Men moot die afzonderlijk behande
len 't is het befte, om die ïcguling bij het
familierecht te behandelen, cm d© meer
eigenaardige verhoudingen tussehen d: dienst-
boden en t gezin en om do zedo'.ijko ver-
jildchtingcn door inwoning.
In het kanton Zürieh komen de dienstmei
den niet voor in 't arbeidscontra(t. men
vindt die zaak daar geregeld bij het familie
recht
Of staat»- en gemeente-ambtenaren er to©
zullen behooren. dat zal afhangen van de
opvatting van privaat- en publiek recht.
Buitendien als een contract eenmaal 'vt
voorgeschreven voor particulieren, dan zal do
overheid voor haar ambtenaren wel volgen
de openbare meening zal zich dan voldoend©
doen gelden.
Wat moet er nu in staan Welke moet- de
aard van t recht zijn? Dwingend of aanvul
lend recht?
Aanvullend recht laat voor partijen wei
nig luimtc tot afwijking; cene zekere mat©
van vrijheid i9 zeer goed. Alen bereikt echter
het. doel niet Ten slotte zal dan alleen do
regeling op 't papier bestaan.
Wanneer do werkgever den arbeider toeto
ceh contract voorlegt, waarbij de laatste vair
z.ju recht afstand doet. dan teekent" de®©
steed* en van zijn recht blijft niets over
Groote arbeiddrs-corporatiën hebben meer
behocitc aan aanvullend recht. Losse werk
lieden moeten dwingend recht hebben, want,
dat geeft voorschriften, waarvan niet afge
weken mag worden; ja zelfs bij niet-nale-
ving van de bepalingen meet strafrechter
lijke vervolging mogelijk zijn. Dwingend
recht cn aanvullend recht moeten naast el
kaar staan.
Alles moet schriftelijk worden ovoroengr-
komen, opdat partijen zich rekenschap kun-
nen geven van hunne rechtsverhoudingen en
opdat z;j deze zullen kennen.
In 't algemeen moet niet t© veel geregeld
worden; want als gij te véél regelt, regelt
gij niets; er moeten voer ar niet te veei°dé-
taiia behandeld worden slechts ai?emeen«
regelen, die kunnen gelden, voor alle bedri>
ven en2„ mceten gesteld worden; nooit-mag
de wetgever Indringen in do bijzonderheden
van het 'bedrijf. Het straks genoemde ontwerp
Druckcr, het- laatste dan, bevat 78 artike-'
len, dat is reeds te voel. te veel détails wor
den behandeld.
De bepalingen moeten van drieërlei aard
zijn en wel er moet in voorkomen
1. Ontstaan en eind van rt contract.
2. Bepalingen omtrent het locni.
3. Boeten, straffen enz.
1. Ontstaaneinde; opzegging—--duur.
D© Bepalingen hieromtrent moeten zijn dwin
gend recht, opdat willekeurig ontslag geven
en nemen worde, voor komen. De patroon moet
aan een langoren opzeggingstermijn zijn ge
bonden dan de werkman.
Die bepalingen hoofdzakelijk neergeschre
ven, om plegen van contractbreuk tc voorko
men en t© straffen. Nu bestaan ze alleen
mondeling of wat hetzelfde is. er bestaat
geen opzeggingstermijn, althans geen vast
heid daarbij.
Ieder der partijen moet 't recht hebben
de dienstbetrekking op te zeggen, mits onder
zekere voorwaarden, die in de wet moeten
worden neergelegd. Niet in dien zin, dat het
arbeidscontract zelve dien termijn aangeeft,
dat zou onmogelijk zijn, om den zoo verschil
lenden aard van het bedrijf.
Dc bepalingen moeten beslist schriftelijk
gedold worden.
Bij proeftijd moeten beidé partijen ohmid-
«lellijk 't recht hebben de dienstbetrekking
te verbroken, omdat de dienstverhouding
nog niet volkomen is.
Zoodra de dienstverhouding volkomen D.
dient er cok gebondenheid te zijn.
Wil men het contract verbreken, dan,
dient de wet te noemen regelen of redenen
waarom. Om gewichtige .redenen, welke van
dien aard zijn, dat de billijkheid vordert-, dah
de dienrtverhouding niot worde voortgezet,
moeten heide partijen onmiddellijk het recht
hebben, het. contract te doen eindigen
Voorbeelden a. voor patroonbij sta
king van bedrijf om ondergang te voorkomeu,
bij voortdurend© ziekt© van den arbeider,
b.vcor werknemer: bv. huwelijk, zorg
voor bloedverwanten, nieuw reglement. Du
ontheffing moet in 'die gevallen gevraagd
worden
Ook oni dwingende redenen moet een con
tract verbroken kunnen worden.
Dwingende redenen zijn die, waar-uit voort
vloeit. dat redelijkerwijze niet- kan worden
gevergd, dat de dienstbetrekking wordt*
voortgezet.
Voorbeelden
a. werkgever: bij misleiding, onbekwaam
heid, dronkenschap, diefstal, mishandeling,
beschadiging, schending van fabrieksgeheim,
plichtsverzuim, dienstweigering bv. onder-
kruiperij';
h. werkman: misleiding, mishandeling,
geen uitbetaling van loon, geen werk bij
stukloon, gezondheidsbenadeeling. enz.
In kort cr moet volkomen gelijkheid
2»jnd© wet moet deze gevallen met nam©
noemen, anders geeft hot niets. In alle an
dere gevallen >- verbreking van het contract
dan eeu onrechtmatige daad en valt als zoo
danig onder art 1401 en vervolgens van 't
Burgert. Wetboek. Schadevergoeding moet
dan kunnen worden geëischt, hier moeten
ook beide partijen gelijk behandeld worden.
Nu doet zich hierbij het geval dikwijls
voor, dat de schade op don patroon wel t©
verhalen zal zijn cn op den arbeider moeilijk
Daarom moet gebruik kunnen gemaakt
worden van hel zoogenaamd© staangeld, d.
w. z. de patroon houdt elko week iets in van
't loon, totdat een zeker© som. die niet te
hoog mag zijn, is bereikt en deze dienst dan
tot waarborg voor den patroon.
De wet wil des arbeiders rechten, dan
moeten ook de plichten gesanctionnccrd
zijn. Dit staangeld heeft goede resultaten,
in Zwitserlandde patroon moet cr goed©
rente van geven, bv. 5
Niet alle-n moet die schadevergoeding ge
vraagd kunnen worden, wanneer dc werk
man liet contract verbreekt, maar ook bii.
die oorzaak is, dat dc werkgever het con-
