KOLONIËN.
OOST-INDIÈ.
BINNENLAND.
'den Japanschen geheimen dienst verkregen
inlichtingen, vrijwel zeker, dat zelfs wan-
neer het ha\-enkanaal bruikbaar is voor
schepen van grooten diepgang, er in oit
I Arthur niet voldoende kolen aanwezig ziju
Ivoor zulko schepen om zee te kiezen
1 Een gedeelte van het tweede Japanscho
legerkorps zal de toegangen naar Port
Art hui- over land bezet houden totdat de
Talienwanbaai bruikbaar is voor het an
I land zetten van meer troepen. Inmiddels
wordt de dekking door middel van de be
reden troepen vooruit gebracht tot voorbij
Kaipong met het doel zooveel mogelijk
voortgang te maken met de herstelling van
den spoorweg.
Petersburg, 6 Juni. Volgons een telegram
van een der vreemde officieren, gedetacheerd
bij de Russische troepen in M&ndsjoerije, is
generaal Koeropatkin met zijn staf per spoor
vertrokken naar een pi r.fc tusschen Hai-tsjeng
cn Tachichoa, zestig -.verst tem zuiden van
Liaojang.
Petersburg, 6 Juni. v een telegram van
4 Juni r eldt generaal Koeropatkin aan den
Óza&r bijzonderheden over het gevecht bij
Wafangoe op 30 Mei. De vijand greep met
aanzienlijke macht om een uur 's namiddags
do Russische voorhoede aan.
Do kozakken gingen daarop tot den aan
val over en vernietigden een Japansch esca-
dron bijna geheel. Ook twee andere Japan
scho escadro:.s leden zware verliezen.
.Un RussLche ziide werden twee officieren
gewond, drie manschappen gedood en 32
g-wond.
II.n later telegram van 5 Juni van gene
raal Koeropatkin .naakt melding van een
gevecht op 3 Juni door kozakken relaverd
tegen Japansche infanterie bij Cliodsiapoedia,
waarbij de aanval der Japanners met groote
v. -liezen werd afgeslagen. Aan Russische zij
de sneuvelde e;n officier en werden twee
officieren cn 13 kozakken gewond.
Tientsin, 6 Juni. l)e Russen hebben Sin-
mingti.ng en ometreken ontruimd; ni-.i zegt,
dat zij zich voegen bij de troepen, die op
weg zijn naar Moekden.
Heden morgen werd te Yingkow herig
vuren gehoord in de richting van Liaojang.
Liaojang, 6 Juut. Verscheidene militaire
attachés, onder wiv de Britsche attachés
kolonel Waters en majoor Hu&ie, hebben ver
lof gekregen om naar het zuiden te gaan
Eenige attachés willen zich liever voegen bij
dc kozakken, die in voeling zijn met dc Ja
pansche voorposten t n noorden van Kintsjou.
i etersburg, 6 Juni De t heeft bevel
ge: -cn tot mobilisatie van het eerste leger
corps, dat onder commando .staat van gene
raal baron Meyendorff. Een deel van dit
corp6 ligt te Petersburg en omgeving.
Weihaiwei, 6 Juni. (Express). Een Chinee-
scho handelaar, Sokoehi genaamd, die uit
Port Arthur te Nioetajwang gekomen is, zegt,
dat zware straffen worden opgelegd aan al
len, die levensmiddelen verbergen of verkoo-
pen, waarvan de totale voorraad in de stad
niet groot is. Er zijn volstrekt geen versclie
groenten en maar weinig melk en suiker
Van ingemaakte groenten is er een zekere
hoeveelheid ieder ontvangt daarvan vier ons
per dag. Het hoofd voedsel is beschuit, waar
van ieder tien onsen per dag ontvangt. Zoo
min mannen als vrouwen hebben sinds ver
scheidene weken een voldoend maal gehad.
Tengtsjou, 7 Juni (via Tsjifoe). Gisteren
nacht heeft er in dc buurt van Port Arthur
eene beschieting plaats gehad, die begon om
haif twaalf ca verscheidene uren aanhield.
Een jonk, die in den loop van den nacht van
Dalny aankwam, maakt melding van een
hevig vuren in de buurt van Port Arthur
gisteren gedurende den gchecien dag.
Te Dalny is alles rustig. Het verhaal, dat
er voor Talienwan eon Jap; nsch schip ge
zonken, is wordt tegengesproken.
Liaojang, 6 Juni. Er wordt nog een Ja
pansch leger aan land gezet aan de oostelijke
kust van het schiereiland Liaotong. Het doel
daarvan is tegen te houden, dat de Ruston
van Tsaitsjao optrekken tegen de achterhoede
van generaal Okoe. De Japanners hebliea
blijkbaar het denkbeeld laten varen van een
aanval op Liaojang, als zij dit ooit hebben
gehad. Hot regen-seizoen, dat over twee a drie
weken wordt verwacht, zal het on moge ijk
maken voorwaarts te gaan. Inmiddels onder
houden de kozakkeu voeling met de Japan
sche voorposten, terwijl eene andere afdeeling
de troepen op den rechter-vleugel naa- het
noorden van do Yaloe in het oog ho idt De
gezondheid van de troepen is overal merk
waardig goed; er zijn geen gevallen van be
smettelijke ziekten en slechts weinig geval
len van ingewands-aandoening.
Rennet. Burleigh, dc bekende oorlogscor
respondent van de Daily Telegraph, ver
klaart, dat eene voorspelling van een spo»
digen val van Port Arthur weinig gemoti
veerd is. Hij schrijft..Uit a'le inlichtingen,
die ik tot mijne beschikking heb, conaludeer
ik. dat de Russen in den slag bij Kintsjou
20.Ü00 man sterk waren, wanneer men dc
10.000 matrozen en mariniers, alsmede de
voorposten in Dalny en andere palateen mee
rekent. Het geheele garnizoen van Port
Arthur kan dus op meer dan 30 000 man
geschat worden, hetgeen eene zeer sterke
legermacht uitmaakt. Het zal in ieder geval
een verbazingwekkende daad zijn, eene zoo
sterk bezette plaats stormenderhand te
nemen, die bovendien nog door meer dan
twintig groote landforten versterkt is, zich
uitstrekkende over cn gebied van 15 mijlen
van de haven uit. Ik betwijfel intusscben
niet. of de Japanners zullen dit bravour-
stukje volbrengen. De bestorming zal dc
doodwond voor Rusland zijn, die zelfs «-en
mot succes bekroond verzet bij Moekden,
Kirin of Charbin niet zal kunnen verzachten
of genezen."
Liaojang, 6 Juni. (Express). Ged .-«ie de
laatste vier weken heeft generaal Koeropat
kin het Russische leger geheel gereorgani
seerd, dat hij veranderd heeft in *enc com
pacte en homogene strijdmacht, lie bereid
is de moeielijke taak op te vatten, welke haar
wacht. Dc gezondheid van de troepen is uit-
muutendzij zijn vol vertrouwen op de over
winning. Het schijnt, dat do op-narsch mi
zal begiunen.
Uit Tokio is aan de Daily Express bericht,
dat veldmaarschalk Yamagata tot opperbe
velhebber van de te velde staande Japansche
troepen i9 benoemd, en weldra naar Liaotong
zal vertrekken, om den stormaanval op Port
Arthur te leiden.
Maarschalk Yamagata is ook opperbevel
hebber van de Japansche troepen geweest in
den oorlog met China.
Do reeds dikwijls behandelde vraag of het
Russische Obstzee-eskader nog in dezen zo
mer de reis naar Oost-Azië zal beginnen,
wordt door de Köln. Ztg., op grond van een
onderzoek naar de gesteldheid van de afzon
derlijke schepen, aldus beantwoord
„Als alles goed gaat, zal het eskader tegen
het riajaar met de vier linieschepen Osslja-
hlja. Imperator Alexander III. Knjas Su-
worow in zee kunnen gaan. waaraan, wan
neer de Europeescho kust geheel wordt ont
bloot van schepen van den verkennings-
dienst, de pantserkruisers Aurora en Almas
en de beide kruisers Scmtschug en Ismurud,
die nu worden uitgerust, kunnen worden toe
gevoegd. Daar men nu, na de met de Ossljab-
ja opgedane ondervinding, ook wat do zee
waardigheid van de andere aan de Newa
gebouwde linieschepen betreft, geen groote
verwachtingen koestert, moet er met- inacht
neming van de bij de verzorging met kolen
te verwachten bezwaren gerekend worden
met een duur van de reis van minstens twee
a drie maanden. Bij do aankomst van het
eskader zal dus de haven van W'ladiwostok
door 't ijs gesloten zijn en de daarop steunen
de kruisersdivisie zal daar ingesloten zijn.
Het eskader kan dus met eenig kans op succes
slechts dan uit-gezouden worden, wanneer men
de gegronde verwachting koestert, dat Port
Arthur zich tot het late najaar kan staande
houden en dat de ingang van de haven al
daar ook voor groote schepen toegankelijk
is. Andere zou het eskader, van ieder steun
punt beroofd, zich niet op het oorlogstooneel
kunnen wagen tegenover de Japansche zee
macht, die ook dan waarschijnlijk nog de
overmacht zou bezitten. Het zou dan gevaar
loopen b.v. tot- Saigon te komen en dan de
gastvrijheid van het neutrale Frankrijk op
een zware proef te stellen, of wel opnieuw
de terugreis aan te nemen en ook thuis de
havens door ijs gesloten te vinden. Wanneer
dus voordat het eskader gereed is, stel tegen
September, Port Arthur valt, dan zal het
Oostzee-eskader in dit jaar de uitreis wel
niet meer doen en thuis de dingen, die ko
men zullen, afwachten. Tegen het volgende
jaar zou ook de Orel mee kunnen uitgaan
en inmiddels zou er tijd gewonnen zijn voor
dè nog zeer gewcnschte oefening van een
'groot deel van het personeel op het gebied
van zeevaart en t-aktick."
Men ziet, groote verwachtingen koestert
de Köln. Ztg. niet van de deelneming van
dit eskader aan de oorlogsverrichtingen.
Allerlei
vDc prentbriefkaart© nu it-
vinder. Te Neurenberg is dezer dagen
Francois Borich, de u'trinder van do prent
briefkaart., overleden, d;e oorspronkelijk een
arm teekenaar was. In Maart 1872 versche
nen zijn eerste kaarten, reproducties van tee-
keningen. Zij vonden dadelijk veel aftrek,
en Borich ging toen fotografen in dienst ne
men, die opnamen voor hem deden in Zwit
serland.
Hij is er rijk mee geworden.
vUit de diamantindustrie.
De correspondent van Het Volk te Antwer
pen seinde gisteren
Zondag had een conferentie plaats, waar
aan deelnamen de patroons Coetermans, Ries
en Bonami en de werklieden Bart els, Romeo.
Do Man en v. Mierbeek. De vooretellen der
werklieden werden aangenomen, behoudens
dat de mitroons 300 leerlingen vragen, welk
getal een gemengde commissie in 1906
aangevuld zal worden. De Fa brikanten ver-
eeniging zal beslissen buiten de Amsterdam'
scbe Juweliersvereeniging om.
Te New-York ontplofte gisteren mor
gen om half drie eene zware dynamietlading
onder het perron van het station Indepen
dence, van den Florence en Crippleereek
spoorweg in den staat Colorado. Zestien man
werden gedood en negen doodelijk gewond.
Allen waren niet lot de Unie behoorende
mijnwerkers, die wachtten op den trein, waar
mee zij naar huis zouden gaan. Men gelooft,
dat het dynamiet zoo was gelegd, dat de bin
nenkomende trein hot moest doen ontploffen.
Dc plaatselijke militie is onder de wapenen
geroepen
Nader wordt over den dynamiet-ont-
ploffing berichtDetectives hebben aan
bet licht gebracht hoe het onder het perron
van het Independanoe-station aangebrachte
dynamiet tot ontploffing werd gebracht. Men
had dicht bij het dynamiet een revolver ge
legd, waarmee een 300 voet lange draad was
verbonden, die naar een aangrenzend ter
rein leidde, waar het andere eind was vastge
maakt aan den poot van een stoel, die als
hefboom kon worden gebruikt.
In de geheele streek heerscht groote op
gewondenheidnieuwe ongeregeldheden zijn
waarschijnlijk.
vZaterdag hebben werklieden in een
kanaal bij Berlijn, op Charlottenburgsoh ge
bied, een griezelige vondst gedaan. Zij visch-
teu een zak op, waaruit de naakte romp van
eene jonge vrouw te voorschijn kwamhet
hoofd, de armen en de beenen waren afge
houwen. Liter vond men nog een arm drij
ven.
vTe Witkow-Nowy, in C^licië, zijn Zon
dag twee kerken, een school en 164 huizen
afgebrand. Kr zijn 12 menschen, onder wie
5 kinderen, in de vlammen omgekomen.
vTe St.-Petcrsburg is een schouwburg,
het „Nieuwe Opera^theater", vernield door
een brand, welke 's nachts uitbrak en waarbij
geen mensch werd gedood of gewond.
vDe Frankf. Zeitung ontving uit New-
York het volgende particulier telegram
In Peoria (Illinois) ontstond een ontplof
fing in tie brandewijnstokerij van Comings,
waardoor 30,000 vaten brandewijn in brand
geraakten. De brandende vloeistof liep naar
do veestallen, waardoor 3000 stuks vee in de
vlammen omkwamen.
Bij de poging tot blussching zijn 10 arbei
ders omgekomen.
De schade beloopt twee millioen dollars.
-«-Van de colonne Van Da alen.
De Deli-Ct. schrijft in haar nutmmer van 11
Mei
„Naar uit Koeala Simpang bericht werd,
schijnt het den overste Van Daaleu erom te
doen te zijn, de Gajoe Loeös niet eerder den
rug toe te keeren, alvorens alle verzet aldaar
gebroken is.
Met zeldzame energie wordt het program
ma afgewerkt en volgens onzen zegsman be
reidt zic.h de troepenmacht nu nog voor op een
laatste ontmoeting met den vijand.
Er is n.l. nog een flink versterkte kampong
overgebleven, die nu op de nominatie staat
om door de onzen te worden aangevallen.
De juiste datum van de actie is nog niet
bekend.
Er zijn nog geen gewonden naar beneden
gekomen, zoodat er eenige grond bestaat voor
de gissing, dat de -verste met het afzenden
van dit transport zal wachten tot ua deze
laatste ontmoeting, om alsdan de gezament-
lijke gewonden ineens naar Koeala Simpang
door te zenden.
Zal de colonne dan ververscht worden, al
vorens de Alaslanden in 4e trekken Wij we
ten het niet. Van de Pendeng-colonne, be
hoorende tot do troepen van do Oostkust ziju
alleen nog do offieieren Delgorge, Narbord
cn Lasonder ongekwetst. (De Tuit Van Stolk
moet een schot in het dijbeen hebben.) Reeds
is het bericht ons geworden, dat in de Alas
landen do bevolking zelve niet tot zwaar ver
zet geneigd is, en den overste Van Daalen
bi» reputatie kennende, gelooven wij, dat hij
vrijwel met dezelfde macht door zal gaan tot
aan Toeroetoeng."
De le. luit. Velsing, die zich met zijn
Pendeng-eolonne duchtig geweerd heeft in
het gevecht tegen de benteng Kertjeq, is aan
den linkerbovenarm door een kogel vrij ern
stig, maar niet levensgevaarlijk gewond.
Slafen-Generaal
Drankwetsherziening.
De heeron Goeman Bnrgesius, De Savornin
Lohnian en Bolsius hebben hun amendement op
art. XXIX, art. 15 i gewijzigd, zoodat het thans
luidt
1. Het is verboden, in eene voor het publiek
toegankelijke lokaliteit, waarvoor door B. en W.
eene vergunning is verleend, personen in kenne-
lijken staat van dronkenschap toe te .ten.
2. Het is verboden, in daarvoor door Ons
aangewezen gemeenten, in eene voor het piibü k
toegankelijke lokaliteit waarvoor door B. en W.
eene vergunning is verleend, personen beneden
de 16 jaar anders dan in gezelschap van een
meerderjarige toe te laten.
Door de Regeering is eene nieuwe Nota van
Wijzigingen ingediend.
De aangebrachte wijzigingen zijn goeddeels
een gevolg van beslissingen in de cfgeloopen
week, dus na de indiening van het gewijzigd
wetsontwerp op 30 Mei genomen, en van de om
standigheid, dat de wet niet meer in werking
zal kunnen treden op 1 Mei 190-+, den aanvan
kelijk bepaalden datum.
Aan art. 15 i is door de Regeering, om te ~?-
moet te komen r.an hetjbezwaar. Vrijdag j.l. door
den heer Goeman Rorgesiiis geopperd, dat het
absoluut verbcd van toelating in tapperijen en
slijterijen van personen beneden 16 jaar anders
dan in gezelschap van een meerderjarige in vele
streken op het platteland te bezwaarlijk zou zijn,
toegevoegd oen tweede lid om de Kroon de be
voegdheid te verleenen tot ontheffing van dit
verbod ten aanzien van eenige gemeente, doch
niet dan op voorstel van den Gemeenteraad, Ge
deputeerde Staten gehoord.
Voorts is o. m. voorgesteld oen nieuw artikei
XXXVIbis, strekkende om te gemoet te komen
aan de bezwaren bij art, 9. 7o. geopperd, betref
fende de onmogelijkheid voor niet-leden eener
sociëteit of huisgenooten van de leden om de
sociëteit, te bezoeken bij muziekuitvoeringen e.d.,
daar anders intrekking der soeiëteitsvergunning
dreigde.
Het nieuw artikel luidt aldus
Inbreuk op de bepalingen bedoeld in art. 3a,
2e lid, 4o. wordt geacht niet te bestaan
a. wanneer in de statuten of in het reglement
aan het bestuur de bevoegdheid is toegekend,
om daigen aan te wijzen, het getal van 30 in liet
jaar niet te boven gaande, waarop inwoners van
de gemeente of van eene aangrenzen.la gemeente,
geen lid zijnde, tot het verkeer en het gebruiken
van dranken in de localiteit dier sociëteit kun-
nen worden toegelaten, onder voorwaarde, dat
van de aanwijzing van die dagen telkens ten min
ste drie dagen vooraf schriftelijk worde kennis
gegeven aan Gedeputeerde Staten en aan den
Burgemeester
b wanneer in de statuien of i„ het reglement
bepaald is. dat tot het verkeer cn het gebruiken
van dranken in de localiteit dier sociëteit ook
de huisgenooten van de leden worden toegelaten.
Voorts is voorgesteld een nieuw art, 25bi
en een nieuw art. 25cl, volzens welke lo. eeno
vergunning, vriend na 1 Mei 1904 n vóór de
in werkingtreding der wet voor den verkoop in
eeno voor het publiek toegankelijke localiteit,
vervalt behoudens intrekken of vroeger ver
vallen op den eersten dag van de zevende
maand, nadat de beslissing of de splitsing tu*
schen tapperijen en 'ij te rij en al dan niet op de
semeente van toepassing is, bekend is gemaakt
2o eene na 1 Mei 1904 en voor de in werking
treding der wet verleende sociëteitsvergunning
van kracht blijft- tot 1 Mei 1905
In beide gevallen orde eene nieuwe vergun
ning r.iet geweigerd op grond dat het vastge
stelde maximum is bereikt.
Do Regeering -acht deze afzonderlijke rege
ling noo lig. daar naar zjj vernomen heeft
na 1 Mei op v-ij ruime schaal van de gelegenheid
is gebruik gemaakt om in strijd .net eene of an
dere belangrijke bepaling in dit ontwerp ver
gunningen te verkrijgen ook pseudo-sociëteiten
hebben reeds getracht, haar slag te slaan. Hier
is niet. anders dan in fraudem legis gehande'd.
Naar het oordeel der Regeering kunnen deze
bepalingen te minder bezwaar ontmoeten. waa>-
de termijnen reeds van den aanvang af in het
on torero hebben gestaan.
De termijn tot welken le verkoop van iu f
sterkon drank zonder verlof kan geschieden
wordt verlengd tot 1 Januari 1906 (art. 25 f).
Het tijdstip van in werkingtreding der vet
zal door de Kroon bepaald orden (art. 30c).
In de Toelichting wordt -eiklaard: het is
niet met zekerheid te zeggen, wam o -r dit ont
werp wet zal zijn geworden. Tor bevordering van
een spoedige in werkingtreding is hot daarom
beier daarvoor door de Kroon het tijdstip le
laten bepalen.
Berichten.
De Staatscourant van Dinsdag 7 Juni
1904 bevat de volgende Koninklijke beslui
ten
benoemd tot ridder in de Oranje-Nassau-
orde J. G. J. Marsilv, oonsul der Nederlan
den te San-Francisoo
moemd fot raadsheer in den Hoogen
Raad der Nederlanden, mr. \V. J. Korsten,
thans raadsheer in het gerechtshof te 'sGra-
venhage
benoemd bij de artillerie, bij het le regi
ment vesting, tot militie-luitenant de mili
cien-sergeant A. J. Drewes van het korps
op verzoek eervol ontslagen als adjunct-
ingenieur bij den Raad van Toezicht op de
Sjworwegdiensten N. C. Kist te Bloemen-
daal.
verlof verleend tot het aannemen en dragen
der tcekenen van officier der Koninklijke mili
taire orde van Saö Bento de Ariz, hem geschon
ken door Zijne Majesteit den Koning van Portu
gal, aan den kapitein-luitenant ter zee G. A. de
Coeq.
Zaterdag verleende li. M. de Koningin
audiëntie aan den minister van Marine.
Zaterdagnamiddag maakten H. M. de
Koningin en Z. K. II. dc Prins een lang
durige boottocht op den grooten vijver in het
Kon. Park en Zondagmiddag weder een rij
toer in dc omgeving van deze plaats.
Naar men verneemt, is de gezondheids
toestand van het Koninklijk Echtpaar ge
heel agar vvensch.
Raadsvacature te Amstcr-
d a m. De kie'svercenigiug „Vooruitgang III"
heeft cr.ndidaat gesteld voor tie raadsvaca
ture in district III den heer C. L. M. Lam-
brechtseti van Ritthem, oud-directeur van
publieke werken in de hoofdstad
Docr den minister van koloniën is W.
M. G. Schumann gesteld ter beschikking van
den gouverneur-generaal van Ned.-Indië, om
to worden benoemd tot leeraar in de staats
instellingen en de godsdienstige wetten, volks-
inslellingen en gebruiken van'Ned.-Indië, aan
de a-fd. B. van het gymnasium Willem III
te Batavia.
I>3 directeur van het hotel Kurhaus
en van de andere etablissementen der Maat
schappij „Zeebad Scheveningen", de beer
Abler, heeft can gezondheidsredenen eervol
ontslag gekregen. In zijn plaats treedt op de
lieer A. H. Fuhr, die met zijn echtgenoote
de directie van. het hotel Garni tot dusver
heeft gevoerd.
In tegenwoordigheid van onderschei
dene marine-autoriteiten, tijdgenooten van
den ontslapene, uit dien9 diensttijd, verd
gisteren middag op Oud-Eik-en-Duiuen te
's Gravenhage ter aarde besteld het stoffe
lijke overschot van den oud-hoofdinspecteur
van administratie 'bij de zeemacht, den heer
G. H. C. van Nu ij's
Luitenant-generaal Van Zijll de Jong wijd
de een woord van hulde aan de nagedach
tenis van zijn vriend Van Nuijs, dien hij
schetste als iemand die steeds gewoekerd
heeft met zijn vele goede eigenschappen van
geest en hart..
De oud-zeeofficier, de heer De SmifTvan
den Broecke, dankte voor de betoonde lie-
fangs telling.
Te 's Gravenhage is geconstitueerd
de Bond van Vrijzinnige propaganda-veree-
nigingen.
De Bond die zich ten doel stelt de ver
spreiding der vrijzinnige beginselen op
staatkundig gebied, zaL dit doel trachten to
bereiken door: de uitgaven van een orgaan;
de uitgaven en verspreiding van andere ge
schriften van vrijzinnige strekking op staat
kundig gebied en het bevorderen van de
oprichting van vrijzinnige propaganda-ver-
eenigingen Daartoe worden gerekend de
vereenigingen van jonge liberalen.
On' de constitueerende vergaderingen wer
den verder nog eenige huishoudelijke aan
gelegenheden geregeld.
Tuberculose.
Op het in Juli te Nijmegen te houden
Congres voor Sociale hygiëne zal een der con
gresdagen aan de Tuberculose gewijd zijn. De
debatten zullen worden iugeleicl door prof. dr.
Spronck, die de aetiologie der tuberculose be
spreken zal. dr. Ruysch, die de prophylaxie
zal behandelen en prof. dr. Pel die dc be
handeling der lijders in de sanatoria zal in
leiden.
De inleiders hebben, ingevolge den wensch,
van vele leden op het vorig congres uitge
sproken, hun conclu9iën tevoren geformu
leerd.
Die van prof. Spronck betreffende de aeti
ologie zijn de volgende
I. De tuberculose van den mènsch wordt in
verreweg de meeste gevallen veroorzaakt door
besmetting met tuberkelbacillen, afkomstig
va.n tuberculeuze menschen. Maar er is geen
twijfel aan, of tuberculose wordt ook door
dieren op den mensch overgebracht.
II. Humane tuberculose ontstaat voorna
melijk door inademing. Tot infectie geven
aanleiding de speekseldroppeltjes, die de lij
ders aan openlongtuberculose bij het hoesten
cn spreken in de lucht verspreiden, alsmede
de gedroogde sputa door verstuiving.
III. Bovine tuberculose is toe te schrijven
aan de consumtie van levensmiddelen, waar
in tuberkelbacillen van hot rund voorkomen,
voornamelijk melk van koeien met uier-tuber-
culose.
IV. Schier alle volwassen men9chen zijn
behept met tuberculose aandoeningen die
evenwel vaak latent zijn en blijven. Waar de
tuberculose een ongunstig verloop neemt, zijn
bijzondere, disponeerende omstandigheden in
het. spel.
Dr. Ruysoh hoeft ter zake der prophylaxie
de volgende conclusiën gesteld
I. De strijd tegen de tuberculose als volks
ziekte moet hoofdzakelijk gestreden worden
met de w:;: ons der sociale hygiëne, opdat de
individueelc vatbaarheid voor de zeer ver
spreide smetstof geringer worde en het indivi-
duecle weerstandsvermogen worde verhoogd.
Daarom moet worden gestreefd naar alge-
meene zuivering van den bodem en lucht en
voorziening van zuiver drinkwater.
Naar verbetering der woningtoestanden,
door het bouwen van ruime, droge, goed ver
lichte en gemakkelijk te vertileeren en te
verwarmen woningen, op to richten, op hygië
nisch gunstig gelegen terreinen.
Naar hygiënische inrichting en vooral doel
matige ventilatie van scholen, fabrieken en
werkplaatsen, kazernen en gestichten en van
andere lok.-.len waar veel menschen in beperk
te ruimten te samen komen en naar het veel
vuldig cn doelmatig reinigen van deze lokalen
van stof en ander vuil.
Naar algemeene reinheid en harmonische
ontwikkeling van het lichaam, waartoe be
vorderd moeten worden de oprichting van
volks- en schoolbaden en de aanleg van open
speelplaatsen, waar gelegenheid is voor gym
nastische en andere spelen in de open lucht.
Nöar verbetering der volksvoeding en naar
betere controle op de zuiverheid en deugde-
li'kheid der levensmiddelen, vooral van melk,
brood en vleesch.
Naar doelmatige, sluitende, maar niet
knellende kleeding, die den bloedsomloop niet
belemmert en vrije beweging toelaat.
Naar behoorlijke verdeeling van arbeid-en
rusttijden en zoodanige regeling van den ar
beid. dat verzekerd zij dat de middelen, die
de berceps-hygiëne aangeeft- voor verminde
ring van het gevaar der tuberculose voor be
paalde groepen van arbeiders, die door den
aard van hun arbeid bijzonder gevaar loopen
tuberculeus tc worden, alom toepassing vin
den.
Naar matigheid in alles en in 't bijzonder
in 't gebruik van alcohol, daar alcoholisme
vaak tot tuberculose leidt, en eindelijk, naar
bestrijding der misstanden op sociaal gebied.
II. Voort-s meet gestreefd worden naar af
wenden eu onschadelijk maken der zeer ver
spreide smetstof der tuberculose, vooral van
die afkomstig van aan tuberculose lijdende
menschen.
Aangezien de besmetting door de smetstof
afkomstig van den mensch vooral door de
luchtwegen plaats heeft, trachte men zooveel
mogelijk de lucht in beperkte ruimten zuiver
te houden door krachtige ventilatie en door
menschen en kinderen, lijdende aan open-
longtuberculoie uit scholen, werkplaatsen, fa
brieken en andere overvulde plaatsen, waar
zij in nauwe aanraking zijn met anderen,
zooveel mogelijk te weren. Waar dit niet
mogelijk is, zorgo men voor hét onschadelijk
maken der sputa cn verbiede het spuwen op
den vloer, opdat de verdroogde, maar steeds
nog virulente bacillen in de sputa aanwe
zig, niet, met het stof opstuivend, ingeademd
worden en besmetting veroorzaken.
Bij het hoesten bevordere men dat door
den zieke de zakdoek of de hand voor den
mond gehouden worde, opdat de uitgehoeste
tuberkel-bacillen bevattende druppeltjes niet
door omstanders worden ingeademd.
Voorts zorge men dat geen besmette goede
ren en voorwerpen, afkomstig van lijders aan
open-tuberculose, als bedden, lijf- en linnen
goed. kleederen of boeken op ?t ziekbed ge
lezen, aan anderen ten geschenke of in ge
bruik worden gegeven, alvorens ontsmet te
zijn, en dat lokalen en andere ruimten door
lijders aan open-tuberculose besmet niet in
gebruik worden genomen door anderen, al
vorens' behoorlijk gereinigd en ontsmet te
zijm.
Aangezien ook de smetstof van tubercu-
leuso runderen op menschen kan worden
overgebracht, verdient de toepassing van
maatregelen aanbeveling in den geest als
voorgesteld door de Staatscommissie ter be
strijding der tuberculose onder 't rundvee,
wier adviezen hoofdzakelijk beoogden aan
gifte van aan tuberculose lijdend rundvee,
afmaking van klinisch tuberculeus© runde
ren, afzondering van verdachten, het weren
van aan uier-toberculose lijdende runderen
uit melkinrichtingen, benevens het pasteuri-
seeren van melk in zuivelfabrieken en het
stérilyseeren van door tuberculose besmet
vleesch.
Het is zeer wenschelijk dat aan de voor
stellen der Staatscommissie, aangevuld als
op het congres to Baarn besproken, te wij
zigen in verband met de ondervinding der
laatste vier jaar, gevolg worde gegeven.
III. Aanbeveling verdient de aangifte van
alle gevallen van open-tuberculose bij den
mensch te bevorderen, opdat gestreefd kan
worden naar tijdige en doelmatige behande
ling van de lijders en voor zoover uitvoerbaar,
naar doelmatige, vrijwillige afzondering der
lijders, waar dit beslist noodzakelijk is om
hun omgeving voor besmetting to vrijwaren.
Zij voorts voor dit punt verwezen naar de
hierna volgende conclusiën van prof. Pel,
betreffende de behandeling der aan tubercu
lose lijdende personen.
IV. Het Congres voor openbare Gezond
heidsregeling. dat reeds in het jaar 1900 het
initiatief nam tot bespreking van het tuber-
culose-vraagst.uk en tot het onderzoeken der
middelen, noodzakelijk om deze ziekte als
volksziekte te bedwingen en te dezer zake
door de congresleden dr. Ringeliug cn Tho
massen op uitstekende wijze op het congres
te Baarn werd voorgelicht en dat steeds zijn
aandacht aan dit- onderwerp b'eef wijden, ga
voort op dezen weg. zoowel door zijn volle
aandacht te blijven wijden aan al hetgeen
op het gebied der aetiologie en prophylaxie
van de tuberculose nader wordt ontdekt als
door het voorlichten en steunen van de ver
eenigingen, in den 'aatston tijd hier te lande
in het leven geroepen ter bestrijding der tu
berculose.
Het Congres ga voort door voordrachten
en populaire geschriften het volk voor te
lichten, hoe de strijd tegen do tuberculose
moet gestreden worden en door welke mid
delen deze volksziekte kan worden bedwon
gen.
Prof. Pel geeft tor zake van de betee-
kenis der sanatoria in den strijd tegen de
tuberculose de volgende conclusiën
I. Ondanks de bezwaren, die togen de op
richting van volkssanatoria voor on- cn min
vermogende borstlijders kunnen worden in
het. midden gebracht, moeten zij desniette
min als machtige wapenenin den strijd
tegen de tuberculose worden beschouwd.
II. Naast de sanatoria voor lijders aan be
ginnende of althans zeer weinig voortgeschre
den den longtuberciilose. is de oprichting van
kleine^ eenvoudige landelijke inrichtingen ter
verpleging van lijders aan een reeds vergevor
derd stadium der ziekte (longtering) in hooge
mate aanbevelenswaard.
Deze beide conclusiën worden door prof.
Pel uitvoerig toegelicht.
- Den 8cn, Oen en lOen Juni a. s. zal
tc Scheveningen in het Kurhaus vergaderen
cl-.i ..technical nautical meeting" van do
Transatlantische stoomvaartlijnenDe ver-
