K*. -T«. Dinsdag 20 September 1904. '•BUITENLAND. FEUILLETON. FASTE F0RLAND. »de Jaargang. AMERSFOORTSGH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden Toor Amersfoortf 1.25. Idem franco per post- 1.75. Afzonderlijke nummers - 0.05. Doze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van 'Aon- en Feestdagen. Advertenticn, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur 's morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF Co. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—5 regels 0.75. Elke regel meer- 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad bij abonnement. Eene circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Aan ben, die met I October a. s. op dit blad inteekenen, worden de nummers die ge durende de maand September nog zullen verschijnen, KOS TELOOS toegezonden. Politiek Overzicht De algemeer e werkstaking in Italië. De vreugde oven- de geboorte van een troon opvolger in Italië is de laatste dagen der vorige week op wreetde ijze verstoord door een kort, doch hevig onweer in de arbeiders- wereld. In verschillende steden rijn ernstige onge regeldheden voorgevallen, npar aanleiding van de afkondiging eener -algemeene werk staking. Het gold hier nrlet een t ifliot vai de zijde der rrbeiders uitgelokt ter verkrijging van betere arbeidsvoorwaarden, doch het wa» een zuiver poLitieke beweging: de sociaal democratische leaders/ die de staking gepro clameerd hadden, deden dit enkel onn te protesteer e 11 tegen de regeering en c i deze te dwingen om bij conflicten tusschen de arbeiders en het kapitaal z:ch onzijdig te houden, d. w. z. zonder een haind uit te ste ken om de orde en de vrijheid te hand- harven, rustig toe te "'en dat Koning Deunos de zaken naar zijn hand ziette. Milaan, Rome, Monza, Turijn, Genua en meer andere plaatsen waren bet tooneel van den strijd. In enkele steden kwam het tot ernstige botsingen tusschen stakers en poli tie en hier en daar is bloed gevloeid en zijn offers gevallen. In Milaan werd de alsem eene staking Vrijdag afgekondi gd on zij was vrijwel alge meen, De enkele fabrieken waar nog gewerkt wérd. wonden door de stakers gedwongen r.top te zetten. Ook de koffiehuizen en restaurants werden gedwongen de deuren te sluiten, trams en huurrijtuigen waren niet te zien en 's avonds blref de stad in duister gehuld, daar de lantaarnopstekers den dienst we'gér- den. Soortgelijke berichten kwamen ook uit an dere steden. Maar tevens kwamen van èasu berichten over ongeregeldheden. In Turijn moesten Zaterdag door de po-litre opstootjes worden onderdrukt, in Genua, waar de sta kers lantaarnpalen omver har.lden en op tal van plaatsen de ruiten van huizen insloegen, werd de politie met steetnen geworpen. Inzonderheid trachtte men de spoorwegbe ambten tot de staking over te halen en te Milaan werd dan ook door de va k-vereeniging besloten om het spoorwegverkeer gedurende vier em twintig uur te doen stilstaan. Wat wa3 de oorzaak van deze troebelen? Wij zeiden reeds dat het "nier een politieke staking gold, met het door de sociaal-demo craten duidelijk uitgesproken doel, om het ministerie omver te werpen. De Frankf. Zei- tung wijV't er op, dat deze quaestie een lange voorgeschiedenis heeft. In het zuiden van Italië, waar de beschaving nog op vrij lagen trap staat, waar een langdurig wanbeheer de achting voor de overheid heeft geschokt en waar de bevolking licht ontvlambaar blood in de aderen heeft, is het in de laatst© jaren herhaaldelijk tot bloedige botsingen tusschen de gewapende macht en de bevol- king gekomen. In Berra, Candela, Giarra- tana en Torre Annunaiata was het tengevolge vam oorspronkeJijk slechts nietige oorzaken bot bloedvergieten gekomen. Een bijzonder pijnlijken indruk had het gemaakt, dat de brigadier Centani, die in Giarratana zich met zijn wapens tegen een oproerige menigte verdedigd had, een onderscheiding kreeg, welk feit zelfs aanleiding gaf tot een discus sie in de Kamer. Na deze en soortgelijke gebeurtenissen werden in verschillende plaateen van Italië protestvergaderingen gehouden, ook in Mi laan, waar ziji steeds een zeer stormachtig verloop hadden. Toen dit niets hielp en steeds weer conflicten plaats hadden, werd het plan opgeworpen om. zoodra weder iets dergelijks plaats had, door een algemeene werkstaking daartegen te protesteeren. Eenige dagen geleden kwam het wederom tot een botsing, en wel in Buggeru, een plaatsje op Sardinië. Daar was een staking der mijnwerkers uitgebroken, en om de orde, die bedreigd werd, te handhaven, werd een afdeeling gendarmerie uitgezonden. Zonder dat de soldaten daartoe eenige aanleiding hadden gegeven, begonnen de stakers met steenen te gooien, waardoor er verschillende personen gekwetst werden. Hierdoor getergd, maakten de gendarmes, zonder het bevel der officieren af te wachten, gebruik van hun vuurwapens. Naar aanleiding hiervan besloten de arbei ders te Milaan om acht dagen daarna de algemeene werkstaking te beginnen. Intus schen zou het vermoedelijk zoover niet ge komen zijn, wanneer niet kort daarna een dergelijk conflict zich had voorgedaan. In Castelluzzo, een klein plaatsje op Sicilië, werd de secretaris der boerenliga wegens een ge ring vergrijp in hechtenis genomen. De be volking protesteerde daartegen, de brigadier verloor zijn kalmte en liet op de menschen schieten. Velen werden gewond, één gedood. Dat nieuwe feit was het sein om den ar beid neer te leggen. Toen liet 's morgens in Milaan oekend werd, legden 's middags te Monza t 0.000 arbeiders het werk neer en werd 's a-onds te Milaan besloten den vol genden dag (Vrijdag) te staken, welk voor beeld in andere plaatsen .werd gevolgd. Intusschen is gelukkig voor Italië de beweging al weer aan het verloopen. Gisteren avend bracht de telegraaf ons berichten uit verschillende steden, dat de stakers den ar beid weer hervat hebben. Welke houding de regeering te dezen opzichte aanneemt, kan blijken uit een schrijven van den minister-president Giolitti aan den burgemeester van Turijn, senator Frola. _>eze had den minister-president1 Zon dag het volgende telegram gezonden „Dte socialistische raadsleden hebben den burgemeester verzocht, om zich bij de regee ring tot tolk te maken van den wensch der arbeiders, dat een ingriypen van troepen in burgerlijke en vreedzame conflicten tusschen kapitaal en arbeid, vermeden worde. Daar de wensen mij in dezen vorm rechtvaardig schiint, aarzel ik niet om daaraan te vol doen." Hierop zond Giolitti het volgende telegra fische antwoord „Sedert meer dan drie jaren heb ik als minister va*- binnenlandsche zaken in het parlement tegen een heftige oppositie gestre den voor de absolute vrijheid om te staken en den plicht der regeering. om in vreed zame geschillen tusschen kapitaal en arbeid niet tusschen beide te komen. De bevelen, die ik gegeven heb en nog geven zal, zoo lang ik door het vertrouwen des Konings en van het parlement, verplicht ben op mijn j post te blijven, waren en zullen steeds zon- der uitzondering zijn, in overeenstemming met. de door mii verdedigde principes." De minister wijst er verder op, dat het geen te Buggeru geschied is, het gevolg was van de Uittartingen van de arbeiders, die in overmacht tegenover de soldaten, die ge zonden waren omdat de openbare orde be dreigd werd. stonden. In Castelluzo betrof het een conflict tusschen de bevolking en de plaatselijke poli tie, dus niet met een uitgezonden troepen macht. ,,In verband met deze hoogst ernstige gebeurtenis heb ik" aldus de minister „onmiddellijk een onderzoek gelast. „Bij de vervulling van mijn taak aldus luidt, het antwoord verder ben ik steeds binnen de grenzen der wetten gebleven en dat zal ik steeds blijven doen, namelijk daar heen te sturen, dat iedereen de wet in eere houdt." Deze laatste woorden mogen de leiders, die de arbeiders tot de staking aanzetten wel ter harte nemen, 't Zou bovendien zeer de vraag zpn, of zij iets zouden winnen, indien hun plan, de regeering omver te gooien, ge lukte. De kans is zeer groot, dat zij dan een conservatief kabinet tegenover zich zouden krijgen en hun heugt toch zeker nog wel de ijzeren vuist, die een generaal Pelloux hun getoond heeft? Dultschland. In wel ingelichte kringen te Berlijn spreekt men het bericht betreffende een aanstaande samenkomst van den Keizer en den Czaar te Skiernievieza tegen. Dit bericht was door een Poolsch blad in de wereld gebracht en door de Engelsche pers verbreid. Wat aan leiding tot het bericht heeft kunnen geven is, dat Keizer Wilhelm na do herfstmanoeuvres, gelijk hij gewoon is, deel zal nemen aan ver schillende jachtpartijen op de Russische grens. De gezondheidstoestand van den Koning van Saksen, die de laatste dagen, minder be vredigend was, is th ia weer beter. Vorst Bismarck, die sedert de laatste da gen voortduxem bewusteloos geweest was, st-ierf zonder tot bewustzijnte komen, na een korten doodstrijd. Het stoffelijk over schot zal WoeaiGdag a.s. in het mausoleum te Friedrichsruih bijgezet worden. Talrijke telegrammen van deelneming zijn reeds te Friedrichsruh ontvangen, o. a. van keizer Wilhelm en den koning van Engeland. Prins Herbert von Bismarck was den 28sten December 1849 te Berlijn gebo ren. Reeds vroeg trad hij in den diploma- tieken dienst en was hij gezantschapsraad te Londen en buitengewoon gezant, en ge volmachtigd minister te 's Gravenhage. Hij nam deel aan den oorlog van 1870 in den rang van luitenant. Reeds in den aan vang van den veldtocht werd hij gewond en keerde hij naar Duitschland terug. Na de vorming van het keizerrijk werd hij door een der Sleeswijk-Holsteinsohe dis tricten naar den Rijksdag afgevaardigd. In 1885 werd hij benoemd tot staatssecretaris en ala zoodanig toegevoegd aan dien rijkskan selier. In het jaar 1892 trad hij te Weenen in het huwelijk met gravin Hoy os. Uit dit huwelijk zijn vijf kinderen gespro ten, twee dochters en drie zoons. Het oudste kind is 13 jaar, het jongste 14 maanden. Na het aftreden van zijn vader als rijks kanselier werd graaf Herbert voorloopdg be last met het beheer der buitenlandsche aan gelegenheden, doch hij volgde heel spoedig zijn vader naar F- ledriohsruh. Sedert dien tijd heeft hij zich zelf van het terrein van het openbare leven verre gebonden, zich te vreden stel'euide met zijn zetel in den Rijks- dag. Na het aftreden van Caprivi als rijkskan selier werd Herbert Bismarck als zijn opvol ger genoemd, doch er is nooit ernstig sprake van geweest, dat de Keizer hem zulk een bui tengewoon belangrijke functie zou opdragen. België. Ter gelegenheid van den sterfdag van wij len Koningin Maria Henrieite werd gisteren in de kerk te Laeken een mis geleeen, waar bij de koning vam België en prinses Clemen tine meit het geheele hof tegenwoordig wareai. Prinses Louise van Cobudrg Met door een bloemist een bloemenkrans op het graf leg gen met het opschrift - „Aan mijn zeer ge liefde moeder. Eerbiedige hulde. Louise 1904." Engeland. De minister van oorlog Arnold For st e r moet, naar verzekerd wordt, zijn ambt moede zijn en bovendien niet alleen „poli tiek" ziek zijn. Gelijk men weet hebben zijn plannen betreffende de reorganisatie van het leger op den tegenstand van zijn colle ga's schipbreuk geleden. Dit alleen zou een voldoende verklaring geven voor zij,n plan om heen te gaan. Maar bovendien hebben zijn geneesheeren hem aangeraden om eenige maanden rust te nemen. Voor het geval hij mocht aftreden zou naar in de politieke clubs beweerd wordt de vroegere minister van oorlog Brodrick, thans minister voor Indië, zijn ambt over nemen, terwijl Brodrick op zijn beurt ver- vangen zooi worden door den minister van handel Gerald Balfour. Spanje. De minister-president Maura ziet, naar men uit Madrid meldt, de aanstaande bij eenkomst van de Cortes met zelfvertrouwen tegemoet. Het middel, waard-K>r hij zich op zijn zetel meent te kunnen handhaven, be staat eenvoudig hierin, dat hij de debatten over de quaestie van het concordaat op de lange baan wil schuiven. Volgens de plannen der regeering zullen de Cortes zich namelijk in den eersten tijd moeten bezig houden met een reeks van ad ministratieve en economische vraagstukken en zal de zaak van de herziening van het concordaat eerst in het volgende jaar aan de oide komen. Servië. Prinses Helena, de dochter van den Koning, die zich tot nu toe bij haar tante, de koningin van Italië bevond, zal naar Belgrado terug- keeren om de kroning bij te wonen. De toebereidselen voor de kroning wor den krachtig voortgezet, evenals die voor de andere festiviteiten, als de tentoonstelling van kunstwerken, het congres enz. Een van de punten van het programma der kroning is veranderdde Koning zal de geheele stad te paard doorgaan, van de cathedraal naar het paleis en zal dan de teekenen der konink lijke waardigheidkroon, scepter, appel en mantel dragen. De kroon is ontworpen door prins Bajidar Karagcorgewitcth, een neef des Konings. De geruchten omtrent een samenzwering tegen den Koning en die betreffende een ver andering van ministerie worden tegengespro ken. Evenwel is het niet onmogelijk, dat na de kroning de geruchten omtrent de regee- ringsverandering bewaarheid zullen worden. In dat geval zou de heer Pasjitch president van den ministerraad worden en zou er een meer homogeen gematigd radikaal kabinet komen. Rusland- Bij zijn terugkeer van Odessa zal de Czaar, naar uit Petersburg wordt gemeld, Kisjinef bezoeken, om daar de voor het oorlogsveld bestemde troepen te inspecteeren. Maar daar do Czaar oij zijn verblijf een deputatie van inwoners der stad zal ontvangen, hecht "men politiek belang aan dit bezoek. De Petersburgsche correspondent van de Echo de Paris spreekt tegen, dat admiraal Avellan, de minister van marine, zijn ont slag heeft genomen. Creta. Prins George van Creta, dagbladcorrespon denten uit Weenen ontvangende, verklaarde hun, dat de mogendheden zich niet geneigd toonen de annexatie van Creta door Grieken land op dit oogenblik te erkennen. De oorlog in Oost-Azië. Van het oorlogstoomeel zijn de berichten zeer sohaarsch. Vain gevechten wordt geen molding gemaakt, wat niet te verwonderen is, daar na de heete dagen van den strijd bij Liaojang bedde legers zich eerst moeten herstellen Koerapaitkin heeft zijn troepen om Moek- den verzameld en schijnt zich voorioopdg daar te willen handhaven. Een telegram heeft ons reeds gisteren gemeld, dat de in krijgsraad veieenigdc generaals besloten hebben Moek- den krachtig te verdedigen. Intusschen wondt met de mogelijkheid va.n een verderen terugtocht naar het noorden rekening gehou den. De Japanners, die na Liaojang ook een paar dagen rust gehouden hebben, hebben rich blijkbaar spoedig wed or krachtig genoeg gevoeld om den opmarsch voort te zetten. De tijd zal leeren of werkelijk hot volgende treffen bij Moekden zal plaats hébben.- Tsjifoe19 Sept. Prins Radziwill, die den 16en Port Arthur verliet met dépêches van generaal Stoessel voor Koeropatkin, flcelt mede, dat de geest van de strijdenden tbms een uitermate onmeedoogend en woest sta dium bereikt. Vlaggen voor overgave en wa penstilstand worden aan geen van beide /ij- den meer geëerbiedigd. Generaal Stoessel gaf bevel tot den laat- sten droppel bloed stand te houden. Twee Japansche oompagnieën, die afgesne den waren, hese hen de witte vlag, maar de Russen ignoreerden het vastberaden en vet- nietigden hen. Londen, 20 Sept. De Daily Telegraph ont ving een telegram uit Tsjifoe, dat uit brie ven van Russisohe officieren uit Port Arthur aan hunne echtgenooten te Tsjifoe bleek, dat de scheepskanonneu op het Liaotisjan- fort bijna uitgesleten zijn door het aanhou dende vuren en dat de toestand daarvan den autoriteiten aanleiding geeft tot groote ongerustheid. Een hevige koude is begonnen, waarvan Uit het Noorsch 27 TAK JONAS LIE. „Dus was het toch iets gewaagd?" zeide rij langzaam. „Geen spoor er van! Het komt er slechts op aan, hoe een praotisah man stuurt Duw een slede met vrees en beven, langzaam over zwak ijs en men zakt er doorheen. Maar doe het snel, flink en je bent er bver heen, vóórdat je het weet." „En heb je vandaag de slede op die ma nier gestuurd, Fas te?" „Ik geloof bovendien, dat de makelaar het wel een weinig bewonderde. Hij is toch al leen gewend aan den stijfbeenigen gang van die handelismannen, terwijl nu met een weinig verbeelding de knoop dadelijk is ont ward." „I'k sidder telkens als je den makelaar noemt!" riep zij uit. ,,Dr geloof, dat het idéé fixe, een zuivere dwaasheid bij je is geworden, de angst voor dien man, Bera!" „Ik zeg je, dat ik niet uit vrijen wil mor gen naar den feestdisoh ga, Faste. Ik ken je te goed! er is iets... je zou je anders niet z°o gehaast hebben, om met mij op straat te praten..." X. Faste zat boven in zijin dakkamertje thuis, half in zijn stoel achterovergeleund, met de vuist diep in rijn haar begraveni Wanneer hij ziah bewoog krulden de randen van de beschreven .papieren op de tafel onder rijn eWeboog; maar de pen lag droog op den inktkoker. Hij zag herhaaldelijk op zijn horloge... Op zoo'n stillen voormiddag kunnen de minuten ,tooh zoo duivelsoh langzaam vóor- hijkruipen. Gelukkig nog, dat zij niet terug gaan! Ik rit hier als een gevangene. Moeder zal we] denken, dat ik gek op comedie ben ge worden, daar ik alles daar beneden in den steek heb kunnen laten en hier ben gaan rit ten oan „de gierigaard" te schrijven. Hij .trok dien inktkoker naar zich toe, maar bleef ritten staren en peinzen, terwijl hij nu en «Kan op zijn horloge kee'k. Eindelijk! nu is het zeker wel laat ge noeg oan rijn aangename handelskennissen te kunnen ontwijken. Onder weg knikte hij in vludhtigen haast eenige heeren van de jongere firma's der stad *©e, die bij voorkeur schenen te wandelen en te slenteren in de buurt van het postkantoor - oim de jongste handelsberichten op te van gen. „Nu?" riep Faste zenuwachtig uit, toen de makelaar zijn eigen kantoor binnenkwam, waar hij op hem gewacht had. „Denkt u soms, dat ik geld kan maken?" beet de makelaar hem toe. „Vandaag ook al niets!..." Er ontstond een nare, drukkende stilte. De makelaar voelde dat Paste's oogen rich doorborend op hem vestigden. .Onmogelijk om aandeelen, welke ook, to verkoopen ten minste op het oogen blik," verzekerde hij. „Op het oogenblik, op het oogenblik," klonk het heesch... „De gansche aarde houdt op rond te draaien, staat ptil als een hor loge „Trek nu geen gezicht, alsof gij spoken ach ter mij riet," riep de makelaar uit. „Op het pogenblSk! Ja, dat ken ik. Het is nu al veertien dagen geleden, dat ik uw deur in vrees en angst ben binnengevallen en dag on naoht denk ik aan niets anders dan aan den makelaar Rend en aan de eilf duizend. U spookt mij voortdurend dioor het hoofd, ik geloof <fat ik gok word'!" ..Ik moet bekennen, dat ik toen een onge lukkige weerprofeet ben geweest. Niemand vermoedde de stremming van de geldmarkt, een inzinking over de gansche linie, ziet u, over de geheele handelswereld1En zoo'n toe vallige ©ogenblikkelijke geüdschaarscihte kan men niet verwachten, dat met een paar da gen gedaan is. Iedereen verkeert op het oogen blik in verlegenheid... Wij moeten billijk zijn, Faste, en niet verlangen, dat wij alleen een uitzondering zouden maken..." „Heel mooi, hee| good dat alles voor ieder anider," barstte Faste los. „Maar ik moet geld hebben, als ik niet zal worden aangezien voor iemand, die de kas der badonderneming bestolen en het geld gebruikt heeft voor iets anders dan was toegestaan. Dat niemand and era rijn aandee len kan verkoopenNu goed, dan waclvt hij tot hij dan wel kan daar is in allen geval niets onbehoorlijks in. Maar ik'... Krijg ik de elf duizend niet, dan..." „Vandaag hebben wij al Vrijdag" re kende de makelaar uit, „en op Maandag of Dinsdag..." „Jawel, Maandag of Dinsdag," herhaalde Faste toonloos. „Jo neemt het zoo ernstig op, ForlamdL Wanneer de wolk is voorbijgedreven, hebben wij weerzon en staan alle gezichten vroolijk," vond de makelaar. „Uw gericht! Ik zou we] lust hebben om..." Faste sloeg de deur hard achter ziob dicht. Hij ging alg iemand, die door zaken ver vuld was en ongaarne zou worden opgehou den door iemand, die hij> zou kunnen ontmoe ten. ...Ik moet geld hebben!... In allen geva; de vijfhonderd vijf en zeventig kronen, die gisteren door den boekhouder werd sa bp- gevraagd, gelukkig zoo laat, dat mt z.ch verontschuldigen kon, omdat de bank geslo ten was... Ik moet geld hebben... Zijn gedachten wandelden van de eene kan- toortrap naar de andere, terwijl hij zelf rich onwillekeurig uit de handeslbuiurt verwijder de... Hij was binnen bij John Beig hoorde zijn eigen stem heel vroolijk vragjen, of hij hcim niet toevallig kon helpen op vier, vijf, neen drie, vier, hm, neen twee, drie dagen slechte, met twee of drie duizend kr-> u.n... Neen met twee twee duizend... Of met steahts vijf honderd, hij was juist nu voor een paar dagen schandelijk verlegen om geld. Of slechte duizend, hij zou gaarne een aandeel daarvoor in ondierpandl geven... Neen, neen, dat giing natuurlijk nieit om aandeelen aan te bieden. En waardoor zou hij in verlegenheid zijn? Berg kon toch weten, dat, ala er iemand géld in kas behoorde te hebben, hij het was. Berg zat zelf in het bestuur, dat had toegestaan... Naar den jongen Boekman gaan?... dacht hij daarop... Luister eens, Jolpin, kun je mij met twee duizend tot morgen of zoo hel pen prompt op tijd terug, kerelIk wend mij tot een ouden kennis van vroeger tijden. Jij bent de .eenigste van dat soort, de ancoren zijn meer van jongeren datum. Ik wil je in vertrouwen mededeelen, dat ik enkele be talingen e enigszins dom geregeld heb, en ik rit op het oogenbliik in den knel... Wil je mij misschien helpen met twaalf- of vijftien honderd?" „Zoo vervelend, dat mij zulks juist op dit oogenblik niet schikt. En nog wel zoo'n kleinigheidIk spaar namelijk zoo veel duiten op alg ik kan voor een wissel op Maandag... Maar je behoeft slecihts op jo oom Joel te trekken, Faste. Ik weet wel, dat je een snauw zult krijgen van den oude; maar niet iedereen is zoo gei'ukkig om over een rijken oom te beschikken Ja, alg hij nu hier geweest was? Ik geloof, dat ik dan met de deur bij hem in huis was gevallen... hem er op gewezen, wat wij van de stad gemaakt hebben en eenvou dig verzocht had, dat hij met geld over de brug zou komen en mij de aandeelen afkoo- pen... Hij ia eigenlijk een groot heer. Tot St. Jan maar daar ben ik niet mede geholpen. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1904 | | pagina 1