binnFnland.
Van generaal Gripenberg wordt gemeld,
t hij 66 jaar oud is en zich zeer heeft
derscheiden in den Krimoorlog, in den
■ijd tegen de Polen en in den Russisch-
irkachen ooriog. Hij is adjudant van don
aar die hom in het telegram, waarin hij
ni zijn bonocming meldde, nog hot volgon
seinde
„De goede diensten door U in hot leger
wezen, uw groote ondervinding in de mili-
ire opleiding geven mij de verzekering dat
j, u houdende aan de bevelen van den
•pesr-bevel hebber. de troepen zult weten te
idon tot de overwinning en dat, onder uw
«velen, dit leger zal schitteren ter eere van
«fc vaderland.''
Opmerkelijk is het. dat hierin sprake is
,n den opperbevel hebber". Maar wie is
XJiWrukkeb'k is indertijd bekend ge-
aakt, dat? generaal Koeropatkin als opper-
iverhebbe'r van de troepen te land geheel
Jfstandig zou zijn zonder van Alcxejow af-
wikelijk to zijn.
Generaal Orloff, van wien eerst bericht
erd dat hij zelfmoord gepleegd had. schijnt
baii8-woer in het rijk der levenden terug-
ekeerd te zijn. Hij is echter wat voor
em minder aangenaam is op voordracht
an generaal Koeropatkin, zonder vorm van
reces uit het leger ontslagen ©n is naar Pe
ersburg ontboden.
De Londensche Standard beweert, dat men
n Koeroki's hoofdkwartier aanneemt, dat
a Russen Moekden zullen verlaten.
Over de Hun-rivier zijn door hen drie pon
an bruggen en een vaste brug met versterkt
iruggohoofd geslagen. Ongeveer 30.000 man
aooton ten zuiden van de rivier staan.
Do Russen zouden 40.000 man versterking
lobben gekregen, zoodat Koeropatkin thans
voor een ©ven groote troepenmacht als bij
la&ojang te zijner beschikking heeft. Hij
noot echter oen groot deel detacheeren tegen
k> Tsoongoozon. ds© zijn rechtervleugel be-
Ireigcm on zelfs over kanonnen moeten be-
nhillen.
.Dit laatste bericht komt echter uit.
Rome en dit Italiaansohe correspondentie-
bureau is niet erg betrouwbaar.
De heilige stad Moekden en hare omgeving
waar binnen kort do groot© beslissende slag
verwacht wordt, heeft v.u bevolking van
300.000 zielen, waarvan hot viervijfde ge
deelte buiten de stadsmuren in de voorsteden
woont, die slechts door lage leemen wallen
togen de aanvallen van bereden rooverben-
den zijn beveiligd. Moekden kan onder geen
omstandigheden beschouwd w rden als een
militaire stolling van groote waarde.
Ton zuiden van de stad, ongeveer twee
mijlen van don van leem opgetrokken stads
toren, ligt een breodc zandige vlakte, waar
door de Hun-rivier stroomt, die daar weinig
diepte heeft, doch somtijds de geheele vlakte
overstroomt. In den winter is de rivier
dichtgevroren. De zandvlakte strekt zich on
ge veer 20 mijlen stroomop- en stroomafwaarts
uit. Do rivier zelf kan bijna overal door
waad worden en is alleen op die plaatsen
dieper, waar rij tussohem steile oevers stroomt
Op dien zuidelijken oever hebben dc Rus
son ter verdediging va<ii dc overgangen
togen hot Japansche centrum schansen op
geworpen. Do hooge snoorwegdijkon langs
den in do richting noord-zuid loopenden
spoorweg worden klaarblijkelijk benut voor
do verdediging tegen de aanvallen van den
linkervleugel der Japanners.
Eon mijl ten zuiden van Moekden ligt
Naudan, de zuidelijke „dagoba (bewaar
plaats vam relikwieën) een van de vier Oh
noeuclio heiligdommen, welke de heiligt
stad moeten beveiligen Een mijl ten oosten
van deze dagoba bevindt zich de door een
muur omgeven „tempel des hemels", op welks
altaar, gelijk te Peking, doch hier door een
vertegenwoordiger van den keizer, geofferd
wordt.
Sedert ongeveer 130 jaar is do heilige stad
dor Mandsjoerijsohc dynastie niet meer door
een keizer van Ohina bezocht, hoewol nog
steeds heilige herten en mongoolsche koeien
in de nabijheid van Naudan worden gehoed
am don kcizor tot voedsel te strek kon voor
hot. geval hij Moekden bezoekt. Het. keizer
lijke paleis in do binnenstad is echter zieer
bouwvallig Dit plaice is door do Russen
tijdens den Boxors-opotand beschermd tegen
de door het gepeupel voorgenomen plunde
ring. In dit paleis bevonden z ch tot vóór den
Boxers-opstand ook de heilige schatten der
Mandsjoe-dvnastie een aantal beelden van
voorvaderen, die echter door den Chinee-
sohon gouverneur tijdens den opstand weg
gevoerd zijn on later aan de Keizerin-weduwe
als geschenk zijn aangeboden bij haar terug
koer in Peking. Wat- er van deze beelden
geworden is weet men niet. De Russen heb
ben echter do in het paleis bewaarde keizer
lijke kleederen en -crdcre schatten, waaron
der prachtig porselein, gered on aan den gou-
vornour van Mamdsjoorijo teruggegeven.
Do Duitscho kolenboot Erika is van
Kiautsjau vertrokken met bestemming naar
Victoria. De hoafd-machinist heeft geweigerd
de reis mee te makon, daar, naar hij zegt,
de boot zich in werkelijkheid naar Port Ar
thur begeeft.
Allerlei
Zondag heb bon de Brusselaars hun
heet verspreide inmiddels een groep Vlamin
gen een geschrift, waarin de afscheiding van
Nederland een misslag wordt genoemd.
Hot Instituut voor Internationaal
Recht, dat te Edinburg vergadert, is een ge
nootschap, dat in 1873 te Gont werd opge
richt en sedert een twintigmaal tezamen ge
komen is, o. a. tweemaal in Den Haag. Te
Edinburg is o. a. tot associé gekozen prof.
De Louter uit Utrecht.
De openingsrede werd gehouden door den
voorzatter Lord Reay.
Op een feestmaal zeide Lord Rosebery o. a„
to ontkennen dat er eenigo wedijver onder
steld wordt tusschen het Engelsen© en het
Russische rijk; maar hij is er van overtuigd,
dat er in Azië voor beide plaats is. Hoe eer
der beide landen dat inzien, hoe beter het
voor den wereldvrede is. Deze woorden van
den man, die misschien spoedig eerste minis
ter of minister van buitenlandsche zaken zal
wezen en in elk geval op de politiek van het:
komende liberale ministerie grooten invloed
zal hebben, zijn niet zonder gewicht.
Martens antwoordde o. a., dat als er vrede
tusschen de volkeren zal komen, het alleen
zal wezen door eerbied voor wet en recht te
hebben, en door het verkeer van de vertegen
woordigers der verschillende volkeren met
elkaar.
De laatste zitting van het Vrijden-
kerecongres werd gevolgd door een bet-co-
ging ter eere van dc® martelaar der vrije
gedachte Giordano Bruno. Vierhonderd vrij
denkers gingen kransen leggen aan den voet
van diens monument. Redevoeringen werden
o. a. gehouden door don Franschanan Gérault-
Richard en den Belg Furnémont. De stoet
begaf zich boen naar het monument van
Garibaldi, waar ook kransen werden neer
gelegd. Ook hier sprak Gérault-Riehard weer
eu voorts de Belg Demblon.
Bijna alle deelnemers aan de manifestatie
droegen op hun hoed een zwarte prentbrief
kaart met een ajntiolericale tokening er op,
Het congres komt volgend jaar te Parijs
bijeen en in 1906 in Barcelona.
De paus is bezig aan de samenstelling van
oen plechtig protest tegen het te Rome ge
houden vrijden kers-congres. Hij heeft voorts
gedurende den duur van het congres allo
Vaticaansche musea laten sluiten.
vDr. Nils Finsen, do vermaarde Deen
se he geneeskundige (uitvinder van de licht-
geneeswijzc) is te Kopenhagen overleden in
den ouderdom van 43 jaren
vEen politierechter te Londen hoeft
iemand, die dronken was terwijl hij een
automobiel bestuurde, veroordeeld tot een
maand gevangenisstraf met dwangarbeid.
vDo Vesuvius werkt voortdurend har
der. Het eindstation van den kabelspoorweg
eigendom van 't bekende reisbureau Thios.
Cook on Sons is afgebrand. Op het Atrium
del Cavallo is een steenklomp gevallen, die
18 ton weegt en door den vulkaan is opge
worpen. De lavastroomen blijven dezelfde.
Binnen 13 uren tijds beeft men 1844 ont
ploffingen geteld.
De 9taatsoourant van Dinsdag 27 Sep
tember bevat de volgende Koninklijke be
sluiten
benoemd tot vice-president van den Raad
van Ned.-Indië P. M. L. de Bruijn Prince,
thans lid van dien Raad;
benoemd tot lid van dien Raad de gepen
sioneerde O.-I. hoofdambtenaar C. J. Jaa-
ger, laatstelijk resident van Kedivi
benoemd tot consul te Calcutta A. do
Koster, vice-consul der Nederlanden, met
den persoonlijken titel van consul aldaar.
benoemd tot directeur van de Rijkswerkin
richting te Hoorn, A. Hakkert, thans adjunct
directeur lsten rang van de strafgevangenis te
Rotterdam (herplaatsing wegens misstelling)
Het Koninklijke bezoek aan
de hoofdstad.
Het eerste bezoek van H. M. de Ko
ningin en Z. K. II. den Prins gold gisteren
morgen de Wester Suikerraffinaderij,
Het Koninklijke Echtpaar reed daartoe om
10 uur 30 met groot gevolg uit, Langs het
Westerkanaal en de Van Noortstraat kwam
men vlak voor de fabriek aan
De heer M. C. P. Bar be, directeur, ontving de
hooge bezoekers aan den ingang der fabriek,
om Hen naar een receptie-salon herschapen
directiekamer te begeleiden, waar heeren
commissarissen mr. H. Veltman Jr., baron
Alsnu kwam men op het terrein der Ned.
Scheepsbouw-Maatschappij. alwaar de oua-
minister Cremer met commissarissen ter ont
vangst aanwezig waren.
Hier werden met belangstelling bezichtigd
twee in aanbouw zijnde schepen de Sultain
van Koeteii en de Paleanbang.
In het water lag de Priais Frederik Hen
drik, de nieuwe boot van den Kouinkl. West-
Indischen Maildienst.
Toen het Koninklijke Echtpaar op de werf
der Noderlaudsche Scheepsbouw-Maatschappij
was aangekomen, wmleai ilH. MM. in een
keurig versierd paviljoen ontvangen door de
commissarissen, die don directeur, den heer
Goedkoop, aan H. M. en den Prins voor
stelden Een kleindochter van den directeur.
Anna Goedkoop, bood H. M. een bouquet
aan. De aandacht vaai het Koninklijke Echt
paar werd door den directeur gevestigd op
dc twee in aanbouw zijnde schepen van de
Kon. Ned. Maatschappii tot exploitatie vain
Petroleum bronnen in Ned.-Indië.
Vervolgens werd een boottocht gemaakt
op het- IJ, ter bezichtiging der havenwerken.
Aan den Koninklijken disch waren gis
teren genoodigd, behalve de 4 dagelijksche
gasten en een deel der Hofhouding, de leden
der Gedeputeerde Staten van Noord-Holland
met den griffier der Staten.
Een groot aantal met vlaggen getooide
stoom- en zeiljachten kruisten op het IJ
Passagiers en equipage daarvan juichten
HH. MM. levendig toe.
Eerst werd gekoerst naar de Houthaven,
waar de nieuwe Amsterdamsche drijvende
stoomspuit de Jason in werking werd ge
steld; 12 krachtige stralen spoten tot aan
zienlijke hoogte het luchtruim in.
Het keerpunt van het uitstekend geslaag
de watertochtje was de Petroleumhaven, die
werd binnengevaren, zoodat de Hooge Be
zoekers de inrichting en de tanks konden
gadeslaan.
Op den terugtocht werd nog ©ven gestoomd
naar het Wilhelminadokbij het passeeron
van hot pantserschip Do Ruijfer juichte do
bemanning H.H. M.M. hartelijk too.
Aangelegd werd bij don Ndeuwedicper
steiger, waar de koninklijke rijtuigen klaar
stonden. Van daar werd gereden naar het
Paleis langs het Damrak, waar duizenden
H.H. M.M. met gejuich begroetten.
Na aankomst van H. M. de Koningin-Moe
der en de hertog en hertogin van Mecklen
burg, reden dezei laatsten naar de woning
van den heer Six. Heerengraoht, waai' zij de
vermaarde schilderijfen-collectie bezichtigde.
De Koningin-Moeder zelve begaf zich met
een paar heeren en dames in gevolg naar
het gebouw de Vereeniging voor Ziekenver
pleging aan de Prinsengracht, waarvan
H. M. de beschermvrouw is, met het doel
de stichting opnieuw, na hare verbouwing,
te bezichtigen.
Hoogst voldaan vertrok H. M. na onge
veer een uur hier vertoefd te hebben, naar
het Paleis, waar inmiddels ook de hertog en
de hertogin van Mecklenburg waren aan
gekomen.
Na don lunch te 2 ure bracht H. M. de
Koningin-Moeder met hare gasten, terwijl
de Koningin en II D. Gemaal de fabrie
ken op de eilanden bezichtigden, een be
zoek aan de Port. Israël. Synagoge op het
Jonas Daniël Meyerplein.
Hier werden de hooge bezoekers ontvan
gen door het dagelijiksch bestuur der Port.
Israël, gemeente en een commissie uit den
kerkeraad. In het ruime kerkgebouw werden
de hooge bezoekers getoond de prachtige ver
zameling kerkkleeden en verdere sieraden,
als wetsrollen, waarvan deze kerk een ware
schat bezit. Een paar dochtertjes van be
stuursleden boden Koningin en Hertogin
bloemruikers aan.
Een talrijk en uitgelezen publiek was gis
terenavond in den Stadsschouwburg aanwe
zig bij dc gala-voorstelling, die door H. M.
do Koningin en Prins Hendrik zou worden
bijgewoond.
Om kwart over acht kwamen de Konink
lijke bezoekers aan den schouwburg, waar zij
werden ontvangen door de heeren G. de
Wijs, voorzitter van den raad van beheer,
die H. M. een bloemruiker aanbood, gene
raal Vrancken en De Marez Oyens, verte
genwoordigers van de Stadsschouwburg-maat
schappij. Toen het Koninklijke Echtpaar de
fraai versierde Koningsloge binnentrad, ver-
H. M. de Koningin-Moeder en de hertogin
van Mecklenburg droegen ieder een fraai
bouquet. Zij werden door den burgemeester
opgewacht en naar het gereedstaande hofrij-
fcuig geleid.
De hertog van Mecklenburg kwam
gisterenavond te 6.18 uit Amsterdam te
Baarn aan, vergezeld van ridder Pauw van
Wield recht. De burgemeester van Baarh was
ter hefreet.iiif on ofofion asmworitr Tn
stel van executie, want als een jaarlijks drei
gement verscheen op de stedelijke begroe
ting een memcriepost betreffende de dem
ping van de Regulicr9gracht.
Nu echter is op de nieuwe begrooting deze
post verdwenen, wat wel degelijk de betee-
kenis heeft, dat het voornemen is opgegeven
en Publioke Werken is bekeerd.
ter begrooting op het station ann«erig. In Kostbare artikelen. Op eene
oen hofrijtnig werd naar hot Paleis Soest- **n de gouden verkooptng
J. brachten twee porceleiuen vaasjes de som van
f 1650 op. Een porselein eetservies gold
f 1300.
Michaels van Vorduynen en nu-. J Kappeyne I hieven de aanwezigen zioh van hun zetels
van de Capclla H. M. cai den Prins opwacht- en speelde het orkest het Wilhelmus,
ten. Onder het voortschrijden naar de anit- H. M. wa9 gekleed in een roze zijden
gala-toilet en droeg een brillanten diadeem
en het collier, dat deel uitmaakte van het
van orchideeën aan, en stelde de heer Rarbe
do hoeren commissarissen aan de Vorstelijke
bezoekers voor.
De heer Veltman verwelkomd© H. M. en
den Prins, daarbij de verzekering gevende,
dat dit bezoek op zeer hoogen prijs werd
gesteld.
De heer Rarbe gaf hierna exposé van de
wijze van bewerking van suiker, alsmedo vam
do sappen, welke door de bewerking worden
verkregen, welke uiteenzetting do directeur
verduidelijkte en ophelderde vam op de tafel
jaarlijkschen 'optocht naar het Martelaars- j in kristallen schalen ©n flessdheu geplaatste
plein gehouden ter hordenkin#» van do af- i monsters.
vangkamor zong het zangkoor uit do werk
lieden, onder leiding van den directeur, don
heer W. Hcspe, het Wilhelmus. nationaal huldeblijk. Do Prins was in gene-
Aldaar aangekomen bood ecu kleindochter raals-uniform.
van don heer Veltman H, M. een bouquet Dadelijk na het plaats nemen der hooge
gaston, rees het scherm ter opvoering van
scheiding van 1830. Om het gedonkteckon,
dat voor do geval lemen in den strijd voor
„vollodigo onafhankelijkheid'on „de heilige
vrijheid" (woorden uit een gelogenheidscan-
tate, Zondag geaongon) op het plein opge
richt is, werd mot veel geestdrift betoogd.
Er waren leerlingen uit do gemeentescholen,
vcrccnigingen van eud-ondorofficderen, offi
cieren van het leger, \tjrtegenwoordigers van
het stadsbestuur en oud-strijders. 1 »n waren
ar ettelijke muziekkorpsen en een koor van
tweeduizend kelen, dat o. a. met de Bra-
banforme, zoo lezen wij, grooten indruk
naakte. Er werd een vaderlandslievende rede
/an Dubois, den voorzitter der oud-strijders,
roorgelozon, en De Potter, de waarnemendo
jurgomeeeter, antwoordde daarop. Vervol-
rens werd Ons Vaderland van Blookx on
laar na een Fransche cantate van Waucampt
jezongen. Toen werden er palmen aan het
pedenkteekem neergelegd, „en cortège" ging
iet er langs en hot was afgeloopon. Naar het
„Durand en Durand", blijspel in,drio be-
drijven van Valabrégue en Ordonneau.
Het werd vlot en uitstekend gespeeld, zoo
als men dat van het Nod. Tooneel gewoon ;s.
j Om kwart over tienen was de voorstelling
afgeloopen en verlieten de Koningin en de
Prins den schouwburg, uitgeleide gedaan
door dezelfde heeren, die bij de ontvangst
aanwezig waren.
H. M. heeft f 200 geschonken aan de werk-
j lieden der Westersuikerraffinaderij, f 500
aan het ziekenfonds van het personeel van de
Kon. Fabriek en f 250 aan de werklieden
van de Ned. Scheepsbouwmaatschappij.
i H. M. de Koningin-Moeder woonde
met freule Van de Poll en ridder Pauw van
Wieldrecht Zondag voormiddag de gods
dienstoefening bij in de kerk te Lage Vuur-
sche, onder gehoor van ds. Ph. S. Niemeyer.
j Zondagnamiddag maakte H. M. de
Koningin-Moeder mei; den hertog en de her
togin van Mecklenburg eert rijtoer door
Baarn's omstreken.
Gisterenavond to 5.01 (spoortijd) kwa
men H. M. de Koningin-Moeder en de her
togin van Mecklenburg uit Amsterdam te
Baarn aan, vergezeld van jhr. De Ranitz
en van freule Van de Poll.
Hierna dan volgde de bezichtiging van
enkele zalen en werkplaatsen der fabriek.
In don namiddag - „rd een bezoek gebracht
aam de Kon. Ned. Fabriek vam werktuigen
on spoorwegmateriecl, waar hot Koninklijke
Echtpaar werd ontvangen door den directeur,
don heer Muijsken, en verschillende commis
sarissen, onder wie de heeren Op ton Noort
en Roessingh van Iterson.
De jongejuffrouw Muijsken bood H. M.
een fraai bouquet orchideeën aan.
Na eenigo o ogenblikken in de keurig ver
sierde directiekamer vertoefd to hebben, werd
ecu wandeling door do fabriek gemaakt, waar
de werklieden gewoon aan den arbeid bleven
In de locomotiefverstol plaats waren twee
groote locomotieven voor goederentreinen der
H IJ. S. M in bewerking en in de smederij,
die hierop volgde, -erden het Koninklijke
Echtpaar eenigo groote smeedstukken ver
toond, waarmede de werklieden juist bezig j De trein reed op verkeerd spoor, om voor
waren. de koninklijke wachtkamer stil te houden.
dijk gereden.
In het Hotel den Ouden Doelen te
's Gravenliage is aangekomen de heer Do
GrevenkopCastenskjold, zaakgelastigde van
Denemarken bij ons Hof.
De heer Alfred Saeger, ingevolge Ko
ninklijke machtiging benoemd tot vice-con
sul der Nederlanden to Straalsund, is in die
hoedanigheid door de Duitsehe regeeriing
erkend.
Bij de Tweede Kamer der Sta ten-Gene
raal is ontvangen een uitvoerig adres van
dom Raad der gemeente Voorburg, houdenae
bezwaren tegen het wetsontwerp tot wijziging
van de grens tusschen de gemeente 's Gra-
vemhage en de gemeenten Voorburg en Was
senaar, voor zooveel zijne gemeente betreft.
Naar alle waarschijnlijkheid zullen in
1905 de werkzaamheden afloopen der schat-
tings-commissiën voor de herziening van de
belastbare opbrengst der gebouwde eigen
dommen.
I Het plan is om in 1905 examens te
houden voor surnumerair der registratie en
domeinen en voor landmeters en adspirant-
landmeters van het kadaster.
I
In strengen eenvoud werd gisteren op
de begraafplaats Oud Eik en Duinen te
's Gravenhago in het familiegraf bijgezet het
stoffelijk overschot van jhr. mr. G. J. C.
j Schimmelpenninok, kamerheer in buitenge-
i wonen dienst van H. M. de Koningin, oud
lid der Oedep. Staten van Overijssel.
De lijkbaar werd o. a. grafwaarts gevolgd
door den oommissaris der Koningin in de
i provincie Overijssel, den heer P. Lyokl.mia
a Nijeholt, van wien een der kransen op de
lijkbaar afko'r stigj was, en door die Gedepu
teerde mr. G. Jannink en door den griffier
mr. S. F. Greven.
Te Hellendoorn is overleden de heer
dr. H. W. Boole, sedert de oprichting ge
neesheer-directeur van het Volkssanatórium
aldaar. De overledene werd slechts 37 jaren
oud.
Do Nederlandsche Anthropologische
Vereeniging zal hare gewone najaarsvergade
ring houden op Zaterdag 8 October in het
Zuid-Hollandsch Koffiehuis te 's Graven-
hago.
In de huishoudelijke vergadering zal o. a.
de ballotage plaats hebben-» voor oorrespon-
deerend lid. Door het bestuur zijn als zoo
danig voorgesteld dr. L. Mayet, Lyon, om
zijn verhandeling omtrent de anthropologic
in Nederlaud; prof. O. Ammon, te Karls
ruhe, die zijn belangstelling toonde door het
houden van een voordracht in de vereeni
ging in December 1901, en prof. dr. Thile-
nius, Breslau, die verklaard heeft nader voe
ling te willen houden met de vereeniging.
Voorts zal plaats hebben de benoeming
van een penningmeester in de plaats van dr.
C. Kerbert, die zich niet herkiesbaar stelt
van een voorzitter in de plaats van prof.
Winkler, die tusschen tijds wenscht af te tra
den.
Na afloop der huishoudelijke vergadering
volgt een wetenschappelijke zitting, waarin
de heer P. H. Eykman zal spreken over
„nog een en ander over het grafische sy
steem.
's Avonds om 8 uur houdt dr. C. H. Stratz,
van 's Gravenhage, een voordracht over„De
phylogenet-ische beteekenis van het mammar
orgaan.
De Nederlandsche Protestantenbond
zal zijn 34ste algemeene vergadering houden
te Dordrecht, op Dinsdag en Woensdag 25
en 26 October. Woensdagavond zal prof. dr
H. Oort, eere-voorzitter, een openingsrede
houden. Op de algemeene vergadering zul
len o. m. de volgende punten behandeld
worden
a. Dc- beteekenis van het stakingsrecht
in het licht onzer vrijzinnig godsdienstige
beginselen. Dit punt, ten vorigen jare op de
agenda geplaatst, kon toen wegens gebrek
aan tijd niet worden behandeld.
b. Onze inwendige zending. In te leiden
door dr. A. Rutgers van der Loeff te 's Her
togenbosch.
c. Vrijzinnigheid, en verdraagzaamheid.
In te leiden door den heer A. W. van Wijk
te Zwolle.
Voorts verkiezing van drie leden van het
hoofdbestuur.
Gisteren is te Amsterdam de jaarlijk-
sche algemeene vergadering van den Alg.
Ned. Diamantbewerkersbond aangevangen.
De heer Henri Polak opende deze vergade
ring met eene rede, waarin hij o. m. den
strijd met de juweliers in herinnering bracht,
u't welke de Bond glansrijk te voorschijn is
getreden. Over de geheele linie is nl. de 9-uur-
werkdag verkregen, wat in Europa nog een
novum is. Financieel had de Bond geleden,
maar moreel was hij versterkt, en de gelde^
Iijke verliezen zou men spoedig te boven ko
men, wanneer de leden hun plicht doen.
Vervolgens werd aan de orde gesteld de
bespreking van het jaarverslag.
Ste denschennis voorkomen
Het N. v. d. D. schrijft:
Men herinnert zich de ontsteltenis en ver
ontwaardiging van vele oprechte Amsterdam
mers, toen ten stadhuize was uitgemaakt,
dat de eischen van het verkeer de demping
van de Reguliersgracht noodzakelijk zouden
maken. De vereeniging „Amstelodamum" en
het Koninklijke Oudheidkundige Genoot
schap protesteerden tegen zulk een vanda
lisme en le schilder Jan Vcth hield zijn
vermaarde eang over Stedenschennis".
Door deze verecnigde pogingen werd het.
onheil verhoed, maar daarmede was het ge
vaar nog niet geweken, 'a Was niets dan uit-
Legaten. De heer G. J. L. Anker
smit, onlangs te Deventer overleden, heeft
gelegateerdf 1000 aan de vereeniging Zie
kenfonds voor den Arbeidenden Stand;
f 1000 aan de Vereeniging tot verstrekking
va>" versterkende middelen aan behoeftige
zieken en hei-stellendenf 1000 aan de Coö
peratieve bouwvereeniging De Eendracht, en
f 500 aan de vereeniging Tot hulp in het
Huisgezin, allen te Deventer.
De heer M. Emants schrijft in „Neer-
landia"
Op mijn vraag naar een geschikt Neder-
landsoh woord om het dwaze „Ober" en het
oin-Nederlaindsche „kellner" te vervangen
kroeg ik onderscheiden antwoorden. Sommige
waren aangeteekendandore geteekend; een
paar vond ik in een krant; misschien zijn
er nog in bladen geplaatst, die mij niet in
handen kwamen.
Ziehier de voorgesteld© woordenbrenger,
aanbrengier, kellenaar, langer, hofmeester,
gever, schenker, schenkman, aangever, jon
gen, bediende.
Van al die woorden komt er mijl niet één
doelmatiger voor dan „aannemen", en zoo
lang ik dus geen ander woord algemeen hcor
bezigen, blijf ik dit „aannemen" gebruiken.
Het minst heb ik anders tegen „bediend©"'
l>ezwaar. Hofmeester (op de schepen), aan
brenger (verklikker), brenger (brenger de
zes), lange (meer lang), gever (gever van een
geschenk), schenker (insgelijks gever van een
geschenk of uitsluitend drank-i nschenker)
aangever (aanbrenger of hij, die verklaart
dat enz.), jongen (jong -.ensch)al deze
woorden worden reeds met andere beteeke-
niseen gebruikt en, daargelaten of men er
in slagen zou eon van die woorden in zwang
te brengen als aanroep van een bediende,
acht ik het toch niet gewonscht ©r een dub
bele beteekenis aan cp t© dringen. Dit kan
wel is waar ook als een bezwaar gelden togen
het gebruik van „aannemen"; maar aanne
men" heeft het voordeel, dat het nog bij
velen in zwang is, zoodat het gebruik er van
alleen maar a-lgemeener behoeft te worden.
Wat „kellenaar" betreft, geloof ik niet,
dat dit ou.de woord in omloop kan worden
gebracht, al komt het ook voor in het Mid-
del-Ncderl. woordenboek van prof. Verdam.
„Jongen" heeft veel tegen. Ten eerste ver
vallen wij met dat woord in de dwaasheid der
Franschen, die een zestig-jarigen grootvader
nog steeds jongen blijven noemen als die
man bedient in een café of restaurant. Ten
tweede zullen blanke bedienden het beleedi-
gend vinden, omdat het voor gekleurde be
dienden gebruikt wordt. De Etigelschen, die
„boy" hebben voor Indische bedienden, roe
pen dan ook hun Europeesche bedienden aan
met „waiter".
Ik stel dus voor „aannemen" te blijven go-
bruiken en verzoek vriendelijk er op te let
ten, dat ik niet schrijf of zeg „aannemer".
Paar denfokker ij. Ongeveer 20
personen hebben zich aangemeld voor de go-
zelschapsreis naar Normandië, tot bestudee
ring der paardenfokkerij. Er zouden nog
10 a 12 man kunnen medegaan.
Aan de machinefabriek van
Gob r. Stork en Co. te Hengelo is een
half jaar geleden, in navolging van hetgeen
op sommige Amorikaausche fabrieken ge
schied, bij wijze van proef in de verschillende
afdeelingen der fabriek een zoogenaamde op
merkingsbus geplaatst. Ieder werkman, die
meent, dat op de een of andere wijze het
werk vereenvoudigd, de werktuigen verbe
terd, de bewerking veranderd kan worden,
kan zijn opmerking in de bus doen, voorzien
van naam of letter. Die opmerkingen wor
den op gezette tijden door een commissie na
gegaan en blijkt het, dat ze waarde hebben
voor de fabriek, dan kan daaraan een prijs
toegekend worden.
In hefc eerst proef-halfjaar waren verschil
lende opmerkingen gemaakt. Aan een drie
tal kon door de commissie een prijs worden
toegekend.
Het treurig© ongeval de vori
ge week geschied bfj het stoomdorschen to
Kolhorn (Nbr.) waarbij een vrouw verplet
terd werd, heeft eenige landbouwers aanlei
ding gegeven geen vrouwen meer, om haar
gevaarlijke kleeding, als „insteeksters" op de
machine toe te laten.
Werkstaking t© Almelo. In
een te Enschedé gehouden vergadering van
den Bestuurdexsbond is met betrekking tot
den boycot van de heeren F. ter Braake Bzn.
en F. Westenberg te Almelo besloten ,e
trachten samenwerking te verkrijgen met de
Christelijke arbeidersvereenigingen. Indien
dit niet1 gelukt, zal de Bestuurdersbond al
leen de noodige maatregelen nemen.
Onderscheiden winkeliers en bakkers 1e
Almelo hebben besloten geen artikelen meer
van de heeren Ter Braake en Westenberg ie
betrekken. Aangezien evenwel verschillende
win kei ie i-s en bakkers nog artikelen in voor
koop (op levering) hebben, kan van den boy
cot overigens nog niets met zekerheid wor
den gezegd.
De waggon koopmansgoedereu, door den
heer F. Westenberg naar Gronau gezonden
en aldaar aangekomen, met petroleum over
goten, is naar Almelo teruggebracht. Van
wege de Maatschappij tot Exploitatie van
Staatsspoorwegen is door een paar deskun
digen de schade opgenomen. Daarbij is geble
ken, dat do meeste artikelen, suiker, koffie,
rijst enz. door de petroleum, zoo niet geheel,
dan toch grootendeele voor <Jo consumptie on
bruikbaar zijn geworden.
Sinds Woensdag wordt langs de huizen derr
ingezetenen voor de stakers gecollecteerd. Do
giften moeten nog al ruim vloeien. Er is elke
week ongeveer f 60 voor de stakers noodig.
