BINNENLAND.
-
leu geraakten de Japanners in verwarring
en begonnen op elkaar te vurenzij trokken
ten slotte terug toen de maan opkwam en
bij haar licht de vergissing werd ontdekt.
Twee stoombooten hebben onlangs de blok
kade verbrokeneen der vaartuigen werd
gepakt, toen het uit do haven kwam.
Do nadere berichten over do vermeestering
van het noordelijke fort van Oost-Kikwan
bevestigen de opvatting, dat dit oen buiten
werk is. In het voorgebergte van den Pra-
kenrug en omstreeks K.M. van de forten
«■verwijderd, hebben de Russen in het laatste
voorjaar eenigc werken aangelegd, welker
grachten uit den rots gehouwen en door ca-
•fcponnières beschermd waren. &ij lagen op
•*ècne kleine hoogvlakte op de helling van de
Drakenbergen en moesten den voet van den
^heuvelreeks onder vuur nemen, dien do for-
"ten zelf niet kouden bestrijken. liet ver-
overdo werk verschaft de gelegenheid de for
ten, die tot het noordelijke frout behooreu,
Tin de rechterflank en in den rug ondec vuur
to nemen.
Do forten-linie werd daardoor nog niet
-ic verbroken. Wel is dit liet geval, nu eergiste-
10reil 11a harden strijd het fort. Erloengsjan
el; den belegeraars in handen gevallen is, liet
-is noordelijkste van den kring van versterkin
gen, die hot oostelijke deel van de vesting
omgeven. Dit fort is vroeger wel eens ge
noemd de sleutel van de verdedigingswerken
van Port Arthur. Het is dus een gewichtig
I succes, dat hiermede is behaald. Ook
tegenover het westelijke front, in de
buurt van den veel genoemden 203
Ji meter lioogen heuvel, hebben de Japanners
oi; nieuwe vorderingen gemaakt. Verleden Vrij
dag hebben zij de hoogte van Kajangsjoekoc,
iu die anderhalve mijl zuidelijk van don hoogen
-T heuvel moet liggeu, maar op geen kaart
no staat aangewezen, bezet. Eveneens moeten
t-. zij een punt, Talinsjiatoen genaamd, bezet
t>b hebben. Al lioerscht er ook onkunde over de
bi juiste ligging van deze punten, het is toch
li' kuiten twijfel, dat uit deze berichten valt
bi af te leiden, dat de Japanners aanhoudend
•x verder voortrukken tegen liet westelijke front
*t van de belegerden,
is
eii Tokio, 29 Dec. Het Mandsjoerijsche hoofd-
•J i kwartier bericht, dat Dinsdag om drie uur
qc 's namiddags de Russen met zwaar en met
Li' veldgeschut de spoorwegbrug over do Sjaho
b in de buurt van het station beschoten. Rus
sische kanonnen tc Talientien beschoten Sji-
siangtocn en Sjoelintaoc; Russische kavalle-
jic ric viel Heilintoen aan tegen zonsondergang
■>i van den zelfden dag, maar werd teruggesJa-
h ge door Japanschc kavallerie.
-r, Om half negen doe avonds omsingelden
ii Rueaischo ruiters Japansche piketten, die,
na versterking verkregen te hebben, eindelijk
i' de Russen terugsloegen. De verliezen van de
Japanners, waren drie man gedood of gewond,
ai
Batavia, 29 Dcc. Een Lloydberickt meldt,
dat om 4.30 's namiddags oorlogsschepen,
x' voerende de Japansche vlag. Anjer zijn ge-
'1 passeerd.
I,
Petersburg, 29 Dec Vice-admiraal Doebas
sow zal in de plaats van vice-admiraal Kazna-
kow optreden als vertegenwoordiger vaji
Rusland in de internationale oommissie van
onderzoek in zake het Noardzec-iucident. Hij
(1 zal aanstaande week naar Parijs vertrek
v ken, terwijil vioewidmiraail Kaznakow naar
Rusland terugkeert-,
In Januari zal ook admiraal Skxydlow
naar Petersburg terugkeeren.
'v Volgens een bericht van de Russische grens,
te Breslau ontvangen, moeten tot ondersieu-
ning van de gezinnen, der onder de wapenen
geroepen Russische gezinnen, voortaan de
«i< huiseigenaars 10 pet. van de door hen ont-
vangen jaarlijksehe huren met inbegrip van
de huurwaarde van hunne eigen woning aam
de gemeente afdragen. De grondbezitters
hebben oen biislag van 25 pet te betalen op
de tot. dusver door hen betaalde grondbelas
ting. Van 1 Januari af zal er ook eeno be
lasting op zout ingevoerd worden.
Allerlei
vDe villa, welke door Napoleon I op
hot eiland Elba werd bewoond, zal eerst -
II daags, naar „lc Gaulois' bericht, het eigen
dom warden der Koningin van Engeland,
v' die voornemens is daar elk jaar eemge
maanden verblijf te gaan houden.
vDoor het spoorwegongeluk bij het
Xorderstat ion te Parijs zijn. gelijtk nu nader
blijkt, vijftien mensohon gedood en veertig
1 gewond, van welke ongeveer de helft ernstig.
Onder de dooden is een kleinzoon vajj
den vermaarden scheikundige Berthelot, die
'f) de Kerstdagen bij si ju grootvader kwiun
doorbrengen, on een zoon van den senator
Cuvinot.
De dooden werden in het ontvangvertrek
bu van de .Morgue' gelegd, hetwelk men in
derhaast met witte lakens cu groene planten
i tot een doodenkamer had ingericht. Men
zag daar aangrijpende tooineclen, toen de
t» betrekkingen der slachtoffers hot* daar her-
L d kenden.
1 De gewonden werden vaak met veel
moeite bovrijd uit de wagen brokken,
bi waartusschen zij beklemd lagen ou in ambu-
Janoe-rijtiugen naar het ziekenhuis gebracht.
3" Een dragonder, die ach even in een cabi-
i not dc toilette begaf om zijn handen te was-
sohen, had het. aan die omstandigheid té
danken, dat hij behouden bleef. Hij was 20
minuten tuasuhen dc wanden van dat ver-
ini'. trekjo lxiklemd, maar hij bleef ongedeerd,
terwijl de mannen, die iu zijn wagenafdoe-
j»ii* Hng zaten, zwaar gewond werden
IX» trein uit Rijasel was 50 minuten té
g laat door den mist en die uit Boulogne on-
nir. geveer 2 uren, zoowel door den mis* als door
ui een buitengewoneu toevloed van passagiers
uit. Engeland.
Dte machinist van laatstgenoemden trein
heeft door don dichten mist de waarschuwen
de seinen niet. gezien en het schijpvt. dat
t knalpatronen, welke tor waarschuwing op
het spoor werden gelegd, niet zijn ontploft.
Toen hij eindelijk een sein zag dat hom «rfil-
staan gebood, was het te laat en dc locomo
tief drong rn den achtersten wagon van den
trein uit Rijssel. welke voor het grootste ge
deelte werd verbrijzeld.
Wie verantwoordelijk zijn voor het cmge
luk. zal het ingestelde gerechtelijk onderzoen
moeten uitmaken.
Rome, 29 Dec. Op den spoorweg Napels
Rome zijn twee treinenanet elkaar in botsing
gekomen. Er zijn veertig gewonden.
'vAlle schepen die te New York binnen
vallen. zijn door mist en hagelstormen opge
houden. In verschillende richtingen is het
telegrafisch verkeer door sneeuw en regen ge
stoord, met name tusschen New-York en
Chicago. Van Chicago beweegt do storm zich
in oostelijke richting. Alle treinen zijn te
laat. Voor het Quarantaine-eiland kwamen
geen stoomschepen aan, ofschoon ver
scheidene verwacht werden. Men vermoedt
dat de schepen voor Sandv Hook liggen en
wachten tot de mist optrekt. In verscheiden©
straten, o. a. in Missouri, Nebraska, Kansas,
Iowa en Oklahoma hebben sneeuwstormen
gewoed.
vHot- stoomschip Europe, dat van Ant-
werpen is vertrokken met bestemming naar
New-York, is moeten binnenloopen te Plv-
mouth. omdat er zich bi; de gcheele beman
ning verschijnselen van vergiftiging voorde
den, eu er reeds twee man waren gestorven.
Te Plymouth overleed nog een derde, en de
toestand van de overige heette nog
zorgwekkend. De vergiftiging wordt toege
schreven aan het eten van bedorven levens
middelen.
Kameroverzicht
Eerste Kamer.
Vergadering van Donderdag 29 Dec.
Geopend lij ure.
Jaren van aftreding van de
loden der Eerste Kamer.
Aan dc orde is het voorstel van den Voor
zitter omtrent de jaren van aftreding der
leden van de Eerste Kamer der Staten-Ge-
neraal (in 3 groepen m de jaren 19071910
en 1913).
Do V oorzitter verwijst naar de schrif
telijke toelichting van zijn voorstel en zegt
dat daarbij is gevolgd de weg van 1851,
ook door de Tweede lCamcr.
Do heer Van der F e 11 z licht zijne
opinie toe en verklaart zich geheel met liet
voorstel te kunnen vereenigen, terwijl de
heer Van Houten, zijne meening uiteen
zettende, mededeelt, zicli niet met 's Voor
zitters voorstel te unnen vereenigen. Hij
beschouwt zich lid der Eerste Kamer gewor
den op 3 Augustus, dadelijk bij zijno verkie
zing.
De heer 't. Hooft is verwonderd over de
oppositie Van den heer Van Houten.
In 1851 heeft do érste en Tweede Kamer
het beginsel gehuldigd, thans vervat in het
voorstel van den Voorzitter cn de minister
Van Houten kon door zijne wijziging van de
Kieswet- niet tegelijkertijd de Grondwet wij
zigen. Hij was op 3 Augustus geen lid dezer
Kamer. Ilij is dit eerst geworden na goed
keuring van zijno geloofsbrieven. Toen kon
hij pas medewerken aan wette Lijkeu arbeid
e<ii vóór dien t-ijcl niet.
Spr. gaat dan ook van harte gaarne mede
mot het voorstel van den Voorzitter.
Na nog eenige discussie werd de beraad
slaging gesloten eu het voorstel aangenomen
met 26 tegen 9 stemmen.
Indische begrooting 1905
en vorhooging der Indische l>egrooting ten
behoeve van maatregelen in hot belang van
de oecoiKxmischo ontwikkeling van Nederl -
Indië.
De heer Waller betoogt de moeilijkheid
der behandeling eener Indische bogrootiug,
hier waar de meeaten niets van Indische toe
standen weten. Spr. is dus zeer dankbaar
voor de uitvoerige inlichtingen, welke dooi
den Minister van Koloniën zijn verstrekt.
Spr. treedt in eenige financieele beschou
wingen en constateert, dat do rentepoet aan
merkelijk is afgenomen on er alle redenen
bestaan, om van inzinking van Indië te spre
ken. Verschillende oorzaken hebben daartoe
bijgedragen en verschillende middelen zijn
reeds aangegeven om den financieclen toe
stand van Indië te verbeteren. Een der voor
naamste middelen is, dat aan den Javaan
meer de vruchten van zijn eigen arbeid ver
zekerd moeten worden. Van winstbejag of
machtsuitbreiding mag onzerzijds geen spra
ke zijn. Spr brengt- hulde aan den minis
ter voor zijn voorstellen tot oeoonomische
ontwikkeling in Indië.
De heer Van den Bissen blijft var
oordeel, dat Indië alleen voor inzinking kan
behoed worden door bevordering van den
landbouw en door opheffing van den Ja
vaan.
Zeer juicht hij dan ook toe de oprichting
van een afdeeling Landbouw. Maar or ;s
meer to doen Vooreerst moet men dan verder
zorgen dat do uitgaven door de ontvangsten
gedekt worden, en verder voere men alsje
blieft geen imperialistische politiek. Dan
moet men zorgen voor het christendom, voor
beter onderwijs, voor afschaffing van de
opium, on beletten het voort-woekeren van
den Islam. Dan moeten do loterijen worden
opgeruimd.
Spr. is overtuigd, dat Indië weer den gor
del van smafagd kan worden, wanneer de
landbouw weer tot bloei wordt gebracht.
Thans komt hij tot dc voorstellen tot de
oeconomiscko verbetering van Indië. Spr.
herinnert aan hetgeen omtrent- die voorstel
len in de stukken gezegd wordt. Hij betwist
dat Indië geen rechtspersoonlijkheid heeft
en niet kan leenen. Indië kan evengoed lee-
nen als Nederland. Zeer uitvoerig adstrueert
Spr. deze opvatting. Hij zal de hccren wel
vervelen, maar hij kan er niets aan doen.
(Gelach).
Spr. eindigt met don minister hulde te
brengen voor hetgeen hij heeft voorgesteld
in het belang van Indië.
De heer Van Nierop veroorlooft zich
een vraag aan don minister met betrekking
tot het bericht, dat dezer dagen in de cou
ranten heeft, gestaan, omtrent de openstel
ling der haven van Sabang voor de Russi
sche vloot. Dat bericht is, in zekeren zin,
officieel reedft tegengesproken, maax gaarne
ontving Spr. nog nadere bevestiging van die
tegenspraak.
Vervolgens komt Spr. tot de maatregelen
welke de Regeering wil nemen voor de eco
nomische ontwikkeling van Indië. Over die
maatregelen zelf wil hij niet spreken. Zij
mogen noodig eu nuttig zijn, maar de vraag
is of er voor geleend mag worden. Als hij
voor het ontwerp stemt, dan doet hij dit,
omdat hij begrijpt, dat IudTë geholpen moet- I
worden. 40 millioen kwijt te schelden en 40
millioen te leenen, doet men niet voor zijn
pleizier, maar als men dan nog maar zeker
was, dat men or af was. Maar die zekerheid
bestaat allerminst en dat stemt onaange
naam.
Een gevaarlijk denkbeeld acht Spr. het die
40 millioen ten laste van Indië te brengen
en den rentepost met renten cn aflossing te
verminderen. Het tornen aan den rentepost
acht 9pr. een gevaarlijke politiek. Zijne donk-
beelden uiteen zettende over de wijze waarop
do minister wil leenen. wijst Spr. op het
voordeel van een© Staatslecning boven een©
gewaarborgde leeitiug. Hij goeft de voorkeur
aan eene leening, t-en name en uitsluitend
ten laste van Indië. Maar kan dat?
Daaromtrent bestaat bij Spreker ernstige
twijfel, want al heeft Indië rechtspersoon
lijkheid, dan is het nog de vraag of Indië
een vermogeen heeft-, dat zelfstandig kan
verb tidcn worden. Thorbecke in zijn aan tee-
keningen op de grondwet beweerde het- tegen
deel. Met tal van artikelen uit de comptabi
liteitswet tracht spreker aan te toonen, dat
nooit gedacht is aan zelfstandig leenen door
Indië.
De heer Van der Does de Wille-
bois bepleit wederom de vrijheid van zen
ding. die niet moet staan onder st-aatsvoogdij.
Spreker komt op voor de vrijheid der katho
lieke zendelingeu om zich te begeven waar
heen zij wenschen, en waar hun plicht hen
roept-. Met waardeering constateert spreker
dat in den laatsten tijd eenige verbetering
is waar te nemen.
Heden 11 uur voortzetting.
Tijdens de behandeling der Ind. begrooting
werd nog een aantal, kleinere wets-ontwerpen
z. h s. aangenomen.
Berichten.
De Staatscourant van Vrijdag 30 De
cember 1904, bevat de volgende Koninklijke
besluiten
benoemd bot rechter in de arrondisse
mentsrechtbank te Rotterdam rar. M. Polak,
advocaat en rentmeester der stadsbezittiu-
gen te Groningen
benoemd tot lid en voorzitter van do Cen
trale Commissie voor de Statistiek rar. A.
Kerdijk, oud-lid van de Tweede Kamer te
Laren (N.-H.)tot ledenR. van Zinderen
Bakker, wethouder der gemeente Opsterland
te Kortezwa-ag, rar. N. P. van den Berg, pre
sident van de Ned. Bank te Amsterdam,
M. J. van Bossche, oud-directeur va.n het
departement van burgerlijke openbare wer
ken in Ned.-Indië tc Den Haag, J. Broeke-
ma, directeur van 's Rijks Hoogere Land-,
Tuin- en Boschbouwschool te Wageningen,
J. Hankes Drielsma, raads-adviseiy bij het
departement van financiën en ontvanger der
invoerrechten en accijnzen te Rotterdam,
mr. A. F. baron van Lyndon, administrateur
bij het dep. van binnen la ndscke zaken to
Den Haag, dr. W. H. Nolens, lid der Twee
de Kamer te Ro-lduc, dr. A. J. van Pesch,
hoogleeraar aan de gemeentelijke universi
teit te Amsterdam,- A. Plate, voorzitter van
de Kamer van Koophandel cn Fabrieken te
Rotterdam, mr. W. A. Reiger hoogleeraar aan
de Rijks-universiteit te Groningen, dr. H.
G. Ringeling, directeur van den gemeente
lijken gezondheidsdienst te Amsterdam en
mr. N. J. E. de Voogt, hoofdcommies, chef
der gemeentelijke bureaux van bevolking en
vaai den burgerlijken stand te Rotterdam;
op verzoek eervol ontslagen als kassier van
het weduwen- en weezenfonds van de mili
taire officieren bii de zeemacht, de gep. offi
cier van administratie 1© kl. A. J. Looijen^
en tot die "betrekking benoemd de gep. offi
cier van administratie le klasse I. F. van
Gelsdorp
eervol ontheven van de betrekking van lid
der directie van dat fonds de kapitein ter
zee titulair C. J. de Jong Pzn. en de luit.-
kolonol-intendant van het korps mariniers A.
G. Beijdals, en die betrekking opgedragen
aan den kapitein-luitenant ter zee W. Th. de
Booij, inspecteur van den marine-torpedo-
dienst-. en den kapitein-luitenant ter zee W.
C. J. Smit.
Do gewone audiëntie van den minister
van Binnenlandsche zaken, zal op Zaterdag
31 December k. niet plaats hebben.
Kamervacature Brie 11e.
Door de Centrale Antirev. kiesvereeniging
in liet hoofd kiesdistrict Brielle is gisteren
candidaat gesteld voor het lidmaatschap van
do Tweede Kamer der Staten-Generaal de
heer H. C. Vegtel, lid van de Provinciale
Staten van Zuid-Holland eu lid van den ge
meenteraad te 's Gravenhage; ook in 1901
di candidaat van de verbonden christelijke
partijen.
Bo bijeenkomst, die op initiatief van
d e kiesvereeiugiugen Hellevoetsluis, Nieu-w-
Helvoet en Nieuwen hoorn te Nieuwcsluis was
belegd was druk bezocht.
De definitieve candidaat voor de Tweede
Kamer zal in een volgende vergadering woor
den geproclameerd uit de lieeren Plemp
van Duivel and, hoofdredacteur van ,.De
Nieuwe Courant"A. Roodhuizen, secr. der
Liberale Unio; mr. J. Limburg, redacteur
van het Sociaal Weekblad"notaris Bilder-
beek te Dordrecht.' en mr. H. Ph. de Kanter
to Haarlem.
Rotterdamsclie Raad. In de
gisteren gehouden vergadering van den ge
meenteraad van Rotterdam werd het bericht,
dat van gemeentewege een complex huizen
t-ussohen Hoogstraat en Achterklooster was
aangekocht voor den bouw va-n een nieuw
raadhuis, "bevestigd. Er kwam al. een voorstel
tot aankoop in voor den prijs van f 475,000.
In twee belangrijke zaken had de Raad
vorder een beslissing te nemen. In de eerste
plaats een voorstel van de heeren Ferrares
c. om te besluiten e«n tweede verbinding
tusschen de beide Maasoevers tot stand ie
brengen (een brug voor voetgangers en rij
tuigen). Dit voorstel werd echter gezonden
naar Bi. en W., ten fine van prae-advies,
zoodat de beslissing werd uitgesteld.
In de tweede plaats het voorstel van de
beeron Koch c. s. in zake de verbranding
van straat vuil. B. en W. werden te dien aan
zien uitgenoodigd den Raad in de gelegen
heid te stollen omtrent het vuilverbrandings-
vraagsïuk een principieele bcslisnng te ne
men. R en W. verklaarden zich bereid hier
aan te voldoen.
Besloten werd tot oj ruiming van het wa-
terwerk der Oud-Delfshavensche waterleiding,
met uitzondering van den watertoren enz. en
het te ontruimen terrein in gebriuk te ne
men voor de havenwerken aldaar. Een en
ander zal een uitgaaf vereischen van f104.706.
Op voorstel van on \V., as door den
gemeenteraad van Wageningen besloten, aan
den lieer H. Paitl, ingenieur te Leiden, op te
dragen, een uitbreidingsplan der gemeente te
maken.
De kosten zullen f 1285 bedragen.
De heer A. N. J. Fabius te Brielle
(F. A. Buis) zal het levensbericht van Jus
tus van Maurik schrijven voor de Leidsche
Maatschappij van isederl. Letterkunde.
Onder oero-voorzitterschap van den
heer S. Tugin-igezant van Italië bij het
Nediorlandschc Hof, hebben zich de volgende
heerenB Heldring, president der Neder-
landsche Handel-Maatschaippdjl te Amster
dam, voorzitter; J. Hudig. wethouder, con
sul van Italië, te Rotterdam, onder-voorzat
ter J. J. M. Blankenhcym, fabrikant-, ve
RotterdamJ. T. Oemer. oud-minister van
Koloniën, lid der Tweede Kamer te 'sGra-
venhage; H. van Dam, consul van Italië te
Amsterdam; mr. G. IT. M. Del prat, direc
teur der Spaarbank te RotterdamE. P. de
Monchy Rz., koopman, lid van de Ka-mer
van koophandel en fabrieken te Rotterdam
A. Plate, voorzitter van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken te Rotterdam P
E. Tegelberg, directeur der Stoomvaart-Maat
schappij „Nederland te AmsterdamPaul
den Tex. directeur der Kon. Ned. Stoom
boot-Maatschappij te Amsterdamen H. van
den Bosch, consulair agent van Italië te
'sGravenhage, secretaris, geconstitueerd tot
ecne commissie tot- behartiging van de belan
gen der Ncderl inzenders op de interna
tionale tentoonstelling, welke in 1906 te
Milaan zal gehouden worden, ter gelegen
heid van de feestelijke opening van den
Simplontunnel.
De heer L. H. Meerloo, violoncellist
te Amsterdam, herdenkt 1 Januari zijn 25-
jarig jubilé als kunstenaar. Hij werd gebo
ren te 's Gravenliage 15 Februari 1863 en
genoot zijn opleiding aa,n de Koninklijke
Muziekschool aldaar (thans Koninklijk Con
servatorium). waar voor violoncel de heer
J. Giese zijn leermeester wa9. Na zijn stu
diën te hebben voltooid, aanvaardde hij op
1 Jan. 1880 de betrekking van 2de solo-vio
loncellist bij het Sted. Orkest te Utrecht.
Op 1 Mei 1883 kwam hij te Amsterdam als
2do solo-violoncellist bij de Amst. Orchest-
vereeniging. Van "885/'88 maakte hij deel
uit van het Paleis-orkest, en is vaai Maart
1889 af tot op heden als 2de solo-violoncel
list aan het orkest van het Concertgebouw
verbonden en trad meermalen als solist in
verschillende plaatsen van ons land op.
Bij beschikking van den minister van
Binnenlandsche Zaken is met ingang van 1
Januari 1905, bij, het Centraal Bureau voor
do Statistiek benoemd tot t-weedie-klerk, W.
C van Marion, te 's Gravenhage.
Te 's Hertogenbosoli is in den ouder
dom van 70 jaar overleden de heer N. J.
Rouppe van der Voort, ridder in de Orde
van Oranje-Nassau.
Christ. Hist. Landdag.
Te Amsterdam is Woensdag gehouden
de eerste Provinciale Landdag der Christ.-
Hist. Partij (Prov. Noord-Holland). Voorzit
ter was mr. H. Verkouteren, terwijl aan
de bestuurstafel mede «aanzat mr. A. F. de
Savornin Lobman.
Na een kort openingswoord van den voor
zitter leidde de heer J. van der Smit Jr.
de bespreking in over de „School wets-
li erzieni ng".
Als lid der Ghr. Host. partij zeide spr. niet
to staan op het standpunt der antir. partij,
welk© de natie in twee groepen verdoelen
wil, nl. de bijzondere scnool voor de geloovi-
geu eu de openbare voor de ongeloovigen,
welke verdeel mg in strijd is met 's lands his
torie en met de werkelijkheid. Aan vele open
bare scholen staan nog belijdende christenen
aan het hoofd. In kleine gemeenten op de
Veluwe en m Utrecht, om niet te spreken
van de katholieken in Limburg en Noord-
Brabant. waar de bevolking dikwijls dezelfde
religie belijdt, leidt de openbare onderwijzer
werkelijk op tot christelijke en maatschappe
lijke deugden daarom waarschuwde hij da,n
ook tegen al te spoedige oprichting van
schooltjes van 25 leerlingen. Dat is in die
plaatsen overbodig, schadelijk voor het onder
wijs en zou veel onnoodige verbittering en
tweedracht wekken, nog daargelaten, dat men
die openbare onderwijzers, die hun arbeid tot
groote tevredenheid hebben verricht, op on
christelijke wijze stoffelijk zou benadeelen,
en hun het leven zou veronaangenamen.
Daarom was het z. i. noodzakelijk, dat bij
art. 54 der nieuwe wet bijgevoegd werddat
minstens twee leerkrachten aan de school
verbonden moeten zijn. Eén onderwijzer zal
nimmer in staat zijn vruchtdragend onder
wijs te geven.
Ten aanzien van de bijzondere kweekscho
len verklaarde Sor. o. a. dat hij die niet
wfiuschte. Zijn bezwaren d«oartegen zijndat
4 leeraren onvoldoende zijn, en ook een leer
school met 3 klassen is beslist té gering, en
zal het toekennen van het- ius promovendi
met geldelijke belooning van f 500 voor eiken
leerling aanleiding geven tot knoeierij, terwijl
ook de gecommitteerden niet voldoende in de
novelle ziin aangeduid.
Aan de hierop gevolgde discussie werd door
verschillende prekers deelgenomen.
Na repliek van den inleider volgde een
pauze.
Vervolgens werd het woord verleend aan
dén heer A. H «arm sen Jr., lid van den
Amsterdamschon gemeenteraad, die als on
derwerp zijner rede had gekozen„Onze ge-
rneente-politiek
Spr. ontwikkelde de volgende stellingen
1. Onze gemeeente-politiek zij èn christe
lijk, èn historisch.
2. Onze gemeente-politiek zij noch conser
vatief, noch democratisch, doch beslist voor-
uistrevend.
3. Onze gemeente-politiek z;i vrij van
drijverij.
Ook op «eze inleiding volgde eenige
discussie.
De verg«adering ging hierna over in oomité-
gcneraal ter - *spreking van den algomeönen
politieken tiestand en dc a. s. groote verkie
zingen.
Bond van Ned. Onderwijzers.
Te Breda weri Woensdagavond in hot ge
bouw Concordia" geopend de 29e algemeene
vergadering van don „Bond van Ned. Ond.", die
helen zal worden voortgezet*
Het ,,N. O. G." was vertegenwoordigd door
de hoeren F. Fl. Klenko en H. \Y. J. A. Schook,
„Volksonderwijs'' door mr. Z. W. Straatim.n.
Tevens waren ier vergadering afgevaardigden
van de „National Union of Teachers" en -an
den „Belgischen Onderwijzersbond."
De voorzitter, de hee-r F. L. Ossendorp,
opende de vergadering met eene rede, waarin
hij allereerst besprak het ingediende ontwerp
van wet tot herziening van eenige artikelen der
wet tot regeling van het lager onderwijs enz.,
daarbij de bekende bezwaren tegen dit ontwerp
ontwikkelend en vervolgens een overzicht gaf
van de lotgevallen van den Bond over het afge-
loopen jaar.
Werd het hoofdbestuur het vorige jaar ge
moeid in vele ontslagzaken wegens het. optreden
van collega's buiten de school, dit jaar kwam op
dat gebied wat nieuws voor, id© Spr.
In Zwolle en Veendam werd een gehuwde on
derwijzeres wegens het moeder worden voorge
dragen tot ontslag. In de eerste gemeente werd
het voorstel daartoe niet aangenomenin de
tweedy wel. De betrokken onderwijzeres ging in
hooger beroep, doch bij Kon. Besluit van 7 De
cember j.l. werd dat *-an Veendam goedgekeurd
en blijft mevr. BiezeUllmann dus ontslagen.
Wanneer het recht van gemeentebesturen
wordt erkend om t© ontslaan op grond hiervan,
dat het onderwijs door dit of dat. wel zal worden
geschaad, dan kan de deur voor neel wat wille
keurige handelingen worden opengezet.
Spr. wees er ten slotte op, dat wij leven in een
tijd van reactie, blijkende o. m. uit de vragen
bij sollicitaties gesteld en wekt op tot verster
king van den Bond.
Deze rede werd herhaaldelijk door applaus
onderbroken en aan het einde daverend toege
juicht.
Uit het jaarverslag bleek o. a.
De Bond telde op 1 Januari 1S04 in totaal
6672 leden in den loop des jaars traden er 671
toe voor 1905 moeten er worden afgeschreven
339. zoodat op 1 Januari e. k. het vermoedelijk
aantal zal zijn 7004, of een werkelijke vermeer
dering van 9 afdeelingen en 332 leden.
Inden k»op des jaars werden opgericht de af
deel ingen Warfum. Oldambt, Zuidwolde (Dr.),
Noordwolde, Wierden. Hengelo (G.), Nieuwer-
Amsfcel e. o., Stellendam e. o. en Oostelijk Flak-
kec. Geen afdeeling werd ontbonden.
Verder werd medegedeeld, dat de Minister
van Binnenlandsche Zaken verhinderd was tegen
woordig te zjjn op deze vergadering.
Vertegenwoordigd waren 255 afgevaardigd-cn
van 165 afdeel ingen.
Naar aanleiding van het toegenomen aantal
leden wees de algemeene secretaris er op. "at
dit ontegenzeggelijk voor een grcot deel te dan
ken is aan hetgeen de tegenwoordige Regeering
ten «lanzien van het openbaar onderwijs bedoelt.
Het L. O.-O n t w er p. In de eerste plaats
kwam aan do orde van bespreking de onderwijs-
novelle in verband met de voorstellen betreffen
de neutraal onderwijs.
De heer Lamers (hoofdbestuur) de bespre
kingen inleidende, zeide dat dezerzijds voor de
openbare school krachtig gestreden moet wor
den. Welke de fouten der liberale party ook
zijn mogen, dit strekt haar tot eer dat zij gedu
rende haar langdurige Regeering de school nooit
gemaakt heeft tot een instcdling voor het kwee
ken van toekomstige aanhangers harer partij
steeds streed zij voor vrije ontwikkeling en op
voeding zonder dogma's. Nooit heeft de open
bare school zich, zooals dr. Kuyper zeide, tot
doel gesteld de "godsdienstige begrippen uit de
harten der kinderen vrij te slijpen de openbare
9chool is geen seote-school een sectie-school is
die van dr. Kuyper en zijn vrienden.
Het hoofdbestuur stelde daarom voor in hét
programma op te nemen „De Bond strijdt voor
onderwijs, vrij van godsdienstige en politieke
dogma's en vooral voor een krachtige ontwikke
ling van het openbaar neutiaal onderwijs."
Dit voorstel van het hoofdbestuur werd aan
genomen.
Vervolgens verdedigde de heer Ketelaar na
mens het hoofdbestuur de twee volgende moties
om de houding van den Bond te l>epalen
lo. „De algemeene vergadering van den „Bond
van Nederlandsche Onderwijzers kennis geno
men hebbende van den inhoud der bij de Kamer
aanhangig gemaakte onderwijsnovel 1© gehoord
de inleiding ©n de verdere besprekingen van
oordeel dat het voorstel, ingediend tot wijziging
van de wet op het L. O. geen voldoende Waar
borgen biedt voor de deudgelijkheid van het bij
zonder onderwijs, dat tooh aanzienlijk hooger
subsidie zal erlangen, terwijl bovendien het peil
van het algemeen volksonderwijs beslist zal da
len, spreekt den wengch uit, dat 't. ingediende
wetsvoorstel niet tot wet verheven worde."
2o. „De algemeene vergadering van den „Boni
van Nederlandsche Onderwijzers", met veront
waardiging kennis genomen hebbende van het
feit, dat in de ingediende onderwijsnovelle g~en
enkel voorstel cedaan is om 't lot te verzekeren
van hen, die ten gevolge van de ruimere subsidi-
eering van de bijzondere school als openbaar on
derwijzer zullen ontslagen worden, spreekt de
verwachting uit, dat alsnog eene wijziging in
wetsontwerp zal gebracht, worden, waardoor 1 x-
doelde slachtoffers voldoende zullen gebaat zijn."
Na verdediging der moties stelde Amsterdam
voor in de eerste motie de woorden „geen vol
doende" te vervangen door „zeer onvoldoende"
het hoofdbestuur nam dit amendement over. De
beide moties werden daarna bij acclamatie aan
genomen.
Schoolartsen. De afdeeling Amsterdam
stelde voor: „De algemeene vergadering draagt
't hoofdbestuur op, een onderzoek in te stellen
naar de werking van 't instituut „Schoolartsen''
in binnen- en buitenland."
Dit. voorstel werd aangenomen.
Grootte der klassen. Aantal leerlingen
per klasse, met het voorstel Dordrecht„Het
hoofdbestuur wordt opgedragen, op de agenda
van het internationaal congres te Luik 't volgen
de voorstel to plaatsen 't Is i enschelijk, dat 't
maximum aantal leerlingen van een klas 30 te-
draagt."
Amsterdam wilde nog doen uitspreken, dat
aan geen school, minder dan twee leerkrachten
werkzaam mogen wezen. Ten slotte werd aange
komen het. voorstel Dordrecht met het amende
ment Slochteren. luidende: „In te lasschen n3
klas„en voor één onderwijzer."
School t ij d en. Vervolgens werd behan
deld Duur yan schooltijden en vacanties. Dor
drecht had hieromtrent voorgesteld ,,'t Hoofd
bestuur wordt opgedragen zoo spoedig mogelijk
een onderzoek in te stellen naar de regeling en
duur van de vacanties en schooltijden in Neder
land en 't buitenland."
Dit voorstel wordt door het hoofdbestuur aan
vaard. Het zal mede onderzoeken wat de kinde
ren in de vacanties doen.
De laatstgenoemde toevoeging werd echter
later teruggenomen.
Nadat nog een paar andere punten afgedaa®
waren, werd de vergadering verdaagd tot gistere»*
half tien.
De Amsterdamse h o Juw(-
licrsvereenigingen de F a brie ks-
eigenaren. Gisterenavond vergaderden
te Amsterdam, ouder leiding van den heer
mr. L. W. van Gigch, de A. J. V. en d«
Vereenigiug van Eigenaren vaai di«Tmant-
slijperijen, om te beslissen over de vraag:
„of het wenschelijk en noodig moest worden
geacht het tusschen haar bestaande contrast
met 31 Dec. e. k. te vernieuwen, dan wel
