KOLONIËN.
BINNENLAND.
zijn 150 dooden ©n gewonden. Om tien mi
nuten voor drie deden de kozakken een charge
voor de Troitxki-brug, waardoor 30 peison.m
werden gewond. Vijf baren worden wegge
bracht. I)e omtrek van het paleis is schoon
geveegd. Do troepen vervolgen de bctoogers.
I>; priester Gapon is gewond. Een hoofdin
tendant van de politie en een kozak zijn ge
dood een officier is gewond.
In de wijk Wassiliostrow zijn bamkaden
gebouwd. Dié telegraaflviding is verweest. Do
werklieden zijn met sabels en met' werktuigen
gewapend.
Tegen half vie r was er eene botsing op het
Newski-prospect, waarbij dertig dooden en
vele gewonden vielen.
In den strijd met de menigte op het plein
voor het Winterpaleis vielen ongeveer 150
dooden. Jn de nabijheid van het Winterpa
leis op het Senaatsplein hielden de werk
lieden een automobiel van het Russische te
legraaf agentschap aan. üaaldeu de inzitten
den er uit en vernielden den wagen. De
woedende menigte riep bij het voorbijrijden
van officiereu: „Grijpt hen!"
Tegen half drie was het plein voj* het
Winterpaleis ontruimd de troepen vervólg
den de oproerlingen, die zich in de aangren
zende straten verspreidden. Het was een af
schuwelijk gezicht, toen do gekwetsten en do
dooden door het Newsky Prospect werden
vervoerd. Er waren ook vrouwen en kinderen
onder.
3.45 namiddag. Een groot aantal arbeiders,
die uit de wijk Wassiliewsky-Ostrow over 4e"
Nicolaasbrug naar het Winterpaleis wilden
doordringen, werden aan de brug tegenge
houden, waarbij 4 personen gewond, een ko
zak en een officier gekwetst werden. De me
nigte besloot zich met de wapenen tegen de
troepen te verzetten en bracht in de wijk
Wassiliwsky-Ostrow draadversperringen aan.
Een deel van de oproerlingen ging heen om
wapenen te halen. Aan voorbijkomende offi
cieren werden de sabels ontnomen.
Aan het hoofd vau de menigte, die van
de Poeti low-werken oprukte, ging priester
Gapon met een kruis in clo hand. Naast hem
liep een boer met een doorschoten portret
van den Czaar. Gapon is zelf gewond. Ouder
de dooden zijn een onderopzichter van de
w k en een districisopzichter.
4 uur namiddags. Do troepen hebben
het plein voor hot Winterpaleis bezet. Daar
wordt voor hen m void keukens het middag
maal gereed gemaakt.
In do wijtk Wassiiliewskv-Ostrow i.jn de
telegraafgeleidingen vernield. De oproerlingen
worpen barricaden op en wapenen zich met
sabels en werktuigen.
4.30 namiddags. Het volk biedt tegen
stand aan de troelen en spant kettingen over
de straten van het Waseili-eiland. om de
oavalerie-chnrge© onmpgeliTk te maken. De
telegraafpalen worden omvergeworpen. Te
3.40 u werden barricaden opgeworpen op het
Wassfl li-ei land. Er werden drie salvo's gege
ven. In liet Newsky Prospect werden 30 per
sonen gedood en vclcai gewond. De menigte
wierp met steenen naar de officieren.
4.50 namiddags. Oon fatalf vier dreven de
soldaten in 't Newsky Prospect in de nabijheid
van het Admiraliteitsgebouw een da oh teme
nigte door drie salvo's uiteen. Daarbij rijn 30
mcttschon gedood en velen gewond. In het
centrum van de stad heerscht onder de me
nigte een zeer verbitterde stemming tegen de
officieren. Men rukt hen do epauletten van
de schouders, scheldt hen voor moordenaars
en staat lion. aIs er gewonden voor bijgedra
gen worden, onblooten de menschen het
i.oofd en roepen hoera
Het bericht van de gevangenneming van
Gapon wordt niet bevestigd. Rij vergissing
nam do politie in zijno ofaats een anderen
priester in hechtenis.
6.10 namiddags, Toen de duisternis inviel,
werd de menigte in liet centrum van de stad
minder. Do ruiterij en de infenterie bivtak-
keeren op het plein voor het vV'interoaleis.
Sterke bereden afdeehngen patrouilleeren
door de straten. In dc wiik Wasailiowsky-Oa
tr' .- werden omstreeks 1 uur oor de troe
pen ot> oen gebarricadeerde plek drie salvo's
afgegeven Hoewel er groote verwarring ont
stond, ging de menigte niet uiteen.
Op andere punten in le stad zijn geen
groote opeenhoopinge» van het volk merk
baar.
9.30 namiddtags. Ondanks de staking van
de werklieden, wordt op de spoorlijnen naar
Moskou on Warschau hot personen- en goede
renvervoer voortgezet, al gaat dit bezwaar
lijk In het Newskv Prospekt is een groote
volksmenigte bijeen. Het volk beproeft de
straat met banken en hekken voor de cavale
rie te versperren.
Petersburg, 22 Jan. Het is nog niet moge
lijk een juiste opgave te geven van de verlie
zen in do gevechten, die heden geleverd zijn
Uit de drie hospitaal rapporten blijkt, dat het
aantal gewonden 1-3 bedraagt- en het aantal
dooden '23. Maar de gewonden sa in voor een
groot deel naar particuliere woningen over
gebracht eu de doodon naar de lijkenhuizen.
Werklieden, die naar Zarskoje Selo ojiruk-
ten, waar de Czaar verblijf houdt, werden
door de troepen teruggedreven na bloedige
gevechten
De wijk Wassiliostrow was hedenavond 'n
duisternis gehuld de winkels waren uitge
plunderd De werklieden wapenen zich om
morgen den strijd te hervatten. Het- gerucht
loopt-, dat zij beslag gelegd hebben op een
dvnamietmagazijn en ook dat 30 tot 40.000
stakers uit Kolpino, 16 mijlen van Petersburg
verwilderd, gewapend naar de hoofdstad op
rukken.
23 Jan 1.15 voormiddag». In de wijk Was
f li-Ostrow werd tot m middernacht gescho
ten.
Pater Gapon. de Grieksch-orthodoxe pries
ter, wiens naam als hoofd van de Petcrs-
burgscbe beweging nu in aller mond is. is
een jonge man. afkomstig uit eene Klein-
Russische provincie. Do meeste Russische
priesters, zoons van priesters, zijn 9laafsohe
aanhanger» van de gevestigde orde van za
ken. Gapon's vader was een gezeten moejik.
Hij is een kwoekeling van het Moskousche
seminarie, maar was eerst voor ccno techni
sche opleiding bestemd en met zijne studiën
voor het geestelijke ambt heeft hij eene ern
stige studie in de staathuishoudkunde ge
maakt.
Onder de werklieden is hij bekv-iid als „het
Klein-RuRsischo vadertje". Hij is zijn groe
ten invloed in die kringen verschuldigd aan
het feit, dat hij. ofschoon een oprechte aan- i
hanger van de orthodoxie, zich in 't geheel
niet bemoeit met de gojdsdionstige meenin
gen van zijne volgelingen, waaronder dui
zenden lutheranen nn,,»roomsch-katholieken
zijn. Voor de diensten, die hij aan de werk
lieden bewijst, nee t hij.geen geld aan; hij
leeft sober en werkt van den morgen tot
den avond. Hij kent de misdadigers van Pe
tersburg beter dan de politie en sluit onver
biddelijk iedereen buiten zijne vereen igin-
i, die wegens misdrijf veroordeeld is. tenzij
misdrijf door oprceht berouw is gevolgd
In zijne redevoeringen veroordeelt hij in
strenge woorden drankmisbruik, onzedelijk
heid en spel en zegt tot de werklieden, dat
hun slechte toestand voor een goed deel aan
hen zeiven te wijten is. Hij kan zioh er op
beroemen de politieke redevoeringen onder
de Russische werklieden te hebben ingebur
gerd. Met- eene machtige stem en een indruk
wekkend uiterlijk bedeeld en steeds hoogst
ernstig in zijn optreden, is hij een geboren
volksredenaar. Hij redeneert nooit boven het
begrip van zijn gehoor, en bedient zich gaarne
van pa-kkende vergelijkingen zoo stelde liij
kort geleden het Russische volk voor als een
schaa-p en de bureaucratie als een wolf.
Dit is de man, die gisteren aan het hoofd
van de werklieden-betooging zich toegang
lieeft trachten te versohaffen tot het winter
paleis.
De oorlog in Oost-Azië.
Vin'efen oorlog zijn de volgende berichten
Generaal Ptoesrel is op zijne reis naar het
vaderland, gisteren ie Sjanghai aangekomen.
De correspondent van Reuter in het hoofd
kwartier van generaal Nogi beeft eene nauw
keurige beschrijving van den toestand van
do vesting Port Arthur gegeven op het
oogenbli'k van de overgave, die als een tegen
wicht kan dienen tegenover de in den laat-
steu tijd verspreide voorstellingen, waaruit
men zou opmaken, dat het tijdstip van de
overgave te vroeg is geweest-.
De vesting zou zioh, volgens dezen bericht
gever, inderdaad nog eene poos hebben kun
nen staande houden, als het vuur van de
Japansche 28 cM. houwitsers or niet geweest
was, waardoor de voorraden levensmiddelen,
de werkplaatsen en de munitiemagazijnen
vernield werden en eene herstelling van da
verdedigingswerken onmogelijk gemaakt
werd. Het laatste bericht, dat liet garnizoen
1 van KocropatKn ontving, was van half Oc
tober gedateerd en hield in, dat Koeropat-
kin zijn best had gedaan om tot ondersteu
ning van Port Arthur door de Japansche
liniën te breken, maar dat deze poging mis
lukt was. Het was dus niet onbekend aan
het garnizoen, dat het geen hoop mocht bou
wen op ontzet van de zijde van het Mand-
sjoerijsche leger.
Eene nauwkeurige bezichtiging van de oos
telijke fortenlinio van Oost-Ki'kwan tot aan
het verwoeste Soendsjoesja-n toonde aan, dat
de 28 oM. granaten eene vreeselijke uitwer
king hadden gehad. De Chineesche muur,
die op de helling van de barterijstellingen
'liep, en de bovenrand van den heuvel, als
mede de rugzijde van de forten, waxen let
terlijk door de granaten vernield. „Het is
mooielijk te begrijpen, hoe de infanterie 't
kon uithouden in de loopgraven achter den
Chineesehen muur, omdat er in de traversen
eu in de bomvrije gedeelten reusachtige bres
sen waren. Do batterij-stellingen aahterhet
Erloeng-fort, die bij het H-fort en bijl re
stellingen van Nieuw-Banjoejan en Wantai
leverden een verschrikkelijk gezicht. Geen en
kel kanon was onbeschadigd. Do Japansche
beschieting van den hoogterand had groote
gaten geslagen en iedere Japansche granaat,
die in eene geschutstelling insloeg, maakte
haar tot een puinhoop. De kanonnen waren
bij dozijnen <ipor het granaatvuur vernield
of van hunne affuiten naar de andere zijde
van den heuvel geslingerd. Achter den heu-
velrug, tusscheiP Wantai en het H-fort, was
eene batterij van zware houwitsers in den
heuvel ingebouwd. Alle kanonnen van deze
batterij waren beschadigd en eenigen geheel
vernield. Een kanon zou juist geladen wor
den, do granaat- stond gereed oon te worden
ingeladen, toen eene Japansche granaat het
geheele kanon vernielde de gehoele bedie
ning kwa.ni om het leven. De laatste be
schieting moet het garnizoen geheel gedemo
raliseerd hebben, want de schade, die is aan
gericht, was veel zwaarder dan iemand kon
aannemen. De laatste poging tot tegenstand
van het garnizoen bestond in het verzet te
gen den Japansclien infauterie-aanval, die
des avonds eindigde met de "iwieming van
den Wantaiheuve 1Den volgenden morgen
lieten de Russen de mijnen springen onder
hunne b"tterijen op den grooten Oost-Ki-
kwan-heuvel. Op de geheele heuvelreeks is
geen spoor overgebleven van de verdedigings
werken, die daar zijn geweest. Een van de
sterkste geschutstellingen is nu een volko
men wrak"
Bij -het inspecteeren van de vesting deden
de Japanners de verrassende ontdekking, dat
zij ge rui men t-ijd met groote verliezen eene
stelling hadden aangevallen, die in werke
lijkheid in 't geheel niet bestond. Zij meen
den, dat tusschen de kelen van de forten
Oost-Kikwan en Noord-Kikwan eene sterke
lijn Russische schansen lag. Deze schansen
noemden zij eindelijk de goestenschans, om
dat de aanvallers er nooit in slaagden bij de
schansen te komen of ze te vinden, ofschoon
honderden bTj deze pogingen het leven verlo
ren. Het is nu volkomen duidelijk, dat er
op dezo plaats nooit een schans is geweest
en dat de aanvallers van deoe „geesten-
schans" aan het reeselijkste vuur van den
Kikwanheuvel en van de stellingen op den
Ghineescben muur blootgesteld geweest zijn.
Dc Japanners verloren op deze plek hon
derden menschen en werden daardoor tel
kens weer versterkt in het geloof, dat eene
zwaar versterkte schansen linie voor het
front verborgen lag.
Van den W&nt&iheuvel tot Port Arthur
bedraagt de afstand slechts 800 M. en daar-
tusschen liggen geene verdedigingswerken.
Do verovering van Wantai beteekende daar
om voor de.japivuors. dat zij do stad en
de oostelijke fortenfinie geheel in hunne
macht zouden hebben gehad.
Petersburg, 21 Jan. De Westnik bericht:
Bij Iloea-nsjan had lieden een voorpostenge
vecht plaats. Op 19 deeer beschoten de Japan
ners den Novgorod-heuvel. het- dorp Jaloeng-
ijan, den Foeti low heuvel en de dorpen Sja-
hopa en Oedatong. De Russische artillerie
richtte haar vuur tegën de ten zuiden van
Wanganza staande Japansche troepen. De
Russische soldaten zijn de werkeloosheid
moede; zij verlangen naar den strijd.
Durban, 22 Jan. Het kolenschip „Tapten"
kwam heden van St. Marys-straat bij Mada
gascar hier aan, waar het de Baltische vloot
van kolen heeft voorzien, en bericht, dat de
vloot den 14en dezer is vertrokken met on
bekende bestemming. Het gerucht van het
btranden van het Russische vlaggescip is on
gegrond
Op de geruchten van de nadering van de
Japanners hebben de Russen op 13 dezer zich
strijdvaardig gemaakt,- de torpedonetten uit
gezet en de kolenschepen last gegeven om
zich op een afstand te houden, daar de Rus
sische bemanning van deze schepen nog on
geoefend is.
Alterlei
vTe New-York 'is voor het gerechtshof
het verhoor begonnen van 50 getuigen der
beschuldiging in het proces wegens de ramp
van de stoomboot General Slocum, waarbij
zooveel menschen levens verloren gingen door
nalatigheid van de stoomvaart-inspecteurs.
vHet Nordfjord, aan hen die Noorwe
gens Westkust bezochten welbekend, is met
zijn binnen vertak kingen, zijn stille water
vlakten dicht bij elkander, zijn geweldig hoo-
gc, donkere rotsen, witte gletschers en sneeuw
vlakten zesr schoon -en indrukwekkend.
Daar ligt ook de Loenvand, een zoetwa-
termeer, hetwelk door platten rotsenmuur
van de zee is gescheiden, maar dat, ook door
het karakter zijner omgeving, nog tot het
fjord schijnt te behooren.
Het is 12 kilometer lang en ingesloten door
steile rotsen, sommige 1500 meter hoog, waar
boven de toppen van de soms 2000 meter
hooge „fjeldsuitsteken. Aan alle zijden ziet
men gletschers.
De oevers zijn zoo steal, dat er weg noch
steiger naar het water geleidt. Slechts op
één plek, waar een zandige vernauwing is
van het meer, heeft- de Kvaldalselv een smal
le strook aangespoeld land gevormd, woarop
de hoeven van Naesdal liggen. Boven die
hoeven rijzen de loodrechte Nousniba en
daarnaast de Ravnèfjeld. Vlak daartegenover
verheft zich Bödalsfjeld, zoodat de hoeven als
in een grootschen rotsenketel het zooge
naamde circus van Naesdal liggen.
Van een dier bergen, de Ravnefjeld, nu is
een geweldig brok losgeraakt en in het meer
gestort, hetwelk daar zeer smal is. Daar
door is die 20 voet hooge vloedgolf ontstaan,
welke de hoeven van Naesdal met allen, die
zich daar bevonden, wegsloeg.
Men kon de verongelukten niet te hulp
komen, omdat men met. Naesdal alleen te
water gemeenschap kan hebben en er we
gens den hevigen storm geen boot zich op
liet meer kon wagen.
Niet ver van de plaats des onheils aan
den Oostelijken oever van do Loenvand
is in 1884 ook de hoeve Rödi door een berg-
storting vernield.
Het groote rotsblok, dat thans van 1200
nieter hoogte in bet meer stortte, hetwelk
daar 40 voet doep. is, deed den geweldigen
watervloed opslaan, welke alles vernielde wat
binnen zijn bereik kwam; niet alleen op de
hoeven van Naesdal. maar ook op de daar
tegenover aan de monding van de Bödalselv
gelegen hoeven huizen, stallen, menschen
en vee, alles werd medegealeept. Van ver
scheidene huizen Werden zelfs de grondslagen
losgerukt.
Er kwamen 59 menschen om het leven
34 te Naesdal en 25 te Bödal. Op beide
plaatsen zijn alleen de hooggelegen hoeven
gespaard gebleven.
De ramp gebeurde zóó snel, dat de ge
spaard gebleven ooggetuigen niet eens pre
cies kunnen zeggen hoe het ging. Zij weten
alleen te vertellen, dat het geloei van den
storm, het donderend geraas der neerstorten
de rotsen, liet bruisen van den watervloed
en de angstkreten van menschen en dieren
ontzettend waren. Het postkantoor is wegge
slagen maar liet vijfjarig zoontje van den
postdirecteur is als door een wonder gered.
Het kind werd medegesleurd door den wa
tervloed, maar tegengehouden door een hek,
waarbij men het later halfbevroren vond.
vUit Einden, wordt gemeld, dat de bin
nen- en de buitenhaven met een vijf duim
dikke ijSkorts bedekt zijn. De vaart op de
Er-ms ligt geheel stil. De rivier is zoo plotse
ling dichtgegaan, dat een veerpont bij Leer
midden in de rivier vastraakte, en die reizi
gers slechts met groote moeite aan wal ge
bracht konden worden.
vTe Milaaq is Woensdag het tram
verkeer gestremdi door de aldaar gevallen
sneeuw. In geheel' Noord-Italië heeft het bui
tengewoon zwaai- gesneeuwd.
OOST INDIË.
De correspondent te Batavia van het Hbl.
seint
„De Regent van Japara is overleden."
De Staatscourant van Zondag 22 en
Maandag '23 Januari 1905 bevat de volgende
Kou. besluiten
ixmoemd tot commandeur in de Oranje-
Nassa u-Orde J. L. Becking lid van de Al-
gemeente Rekenkamer;
benoemd tot voorzitter van de Algemeen©
Rekenkamerjhr. mr. S. M. S. de Savornin
Lobman,
Hi" Ms. gezant te Berlijn, jhr. Van
Tets van Goudriaau, tevens geaccrediteerd bij
het Hof van Saksen-Weimar, vertegenwoor
digt de regeering bij de begrafenis van de
groothertogin aldaar.
De minister van binnenlandsche za
ken dr. Kuyper, is Zaterdagavond uit
Duitschland in de residentie teruggekeerd.
D© gewone audiëntie van don minister
van Oorlog zal op Donderdag 26 Januari
o. k. niet plaats hebben.
Bi] de Tweede Kaïner zijn wetsontwer
pen ingekomen tot bekrachtiging voor een
nieuwen termijn van vijf jaren, eindigend© 30
April 1910, van provinciale heffingen in
Friesland op het kanaal Dragten-Ureterp-
Bak keveen-Kolomevaartop de Opsterland-
scho en Oostellingswierfsche Compagnons
vaart, op het Tjongeskanaal c. a. en de Be-
neden-Ranger en atan de rivier de Linde.
De o n der wij s-no veile. „De
Kath. Onderwijzer" meldt, dat bet bericht,
als zou in Februari door de Tweede Kamer
een aanvang worden gemaakt, met de open
bare behandeling der ondèrwiijs-novedle, on
juist is.
Het blad schrijft:
„Eerst komt aan de orde het arbeidscon
tract, daarna misschien nog de peusdonnee-
ring dei- onderwijzers en hunne weduwen en
weezien. Bedenkt men nu, dat met Mei de
Kamer voorgoed naar huis gaat, dan komt
in deze periode de onderwiisnovelle niet
meer gereed.
Volgens den Haagschen redacteur van het
Hbld. zit aan dit bericht nog wel iets meer
vast dan door bet katholiekevakblad,:hijniïy
te zijn geboord. De regeering zelve is vol
gens hem namelijk niet gesteld op bijzon
dere haast met dit ontwerp, waarscüijnlijl:
omdat ze het voor zekere kringen wil be
houden als verkiezingsprikkel. Daar©ite>en
zijn er ©enige invloedrijke leden onder de
rechterzijde, die het ontwerp wèl vóór de
verkiezingen, zouden willen zien afdoen door
de Tweede Kamer, opdat, met het oog op
mogelijke verschuivingen in de partijgroe-
peeringen na de verkiezingen, de onderwijs
strijd nu eens voor goed van de baan zou
wezen.
Kamer-candidaten. In het kies
district Hontenisse zullen de liberalen, vol
gens het Hdbl., tot candidates stellen voor
de a.s. verkiezing den heer mr. J. G. van
Beinse te Apeldoorn, oud-afgevaardigde voor
dat district. De kastliolieken zullen stemmen
op den heer P. F. Fruytier te Hontenisse,
aftredend lid.
De anti-revolutionairen zijn voornemens ook
een candidaat te stellen.
De heer J. H. Schaper heeft, verklaard
alleen eene candidatuur voor Appingedam
te kunnen aannemen, tenminste als een ern
stige.
In de Zaterdag gehouden zitting van
den gemeenteraad van Breda deed de voorzit
ter mededeeling, dat, dank zij de milde bij
dragen van verschillende gemeenten en par
ticulieren, do plechtige onthulling van het
monument ter herdenking van het 500-jarig
bestaan van het Huis van Nassau-Oranje als
Heeren en Baronnen van Breda, vermoedelijk
in den loop der maand Mei a.s. aldaar zal
plaats hebben, en dat hij hoopje, dat de
Koningin deze plechtigheid met Hare tegen
woordigheid zal opluisteren.
N. R. Ct.
De heer Heuvelde-', lid van den Am-
sterdamschen gemeenteraad, deelt aan De
Tijd mede, d'at hij zich bij de eerstvolgende
verkiezing voor den gemeenteraad niet meer
ter beschikking zaïl stellen, maar zioh zai
vestigen te Rijswijk.
Door den president der Fransohe re-'
publiek is, naar wij vernemen, benoemd tot
ridder in het Legioen van Eer, de kapitein
van den generalen staf van ons leger W.
Vosmaer, leeraar bij de Hoogere Krijgsschool.
De heeren. U. Faggingcr Auer, W. D.
B. H. Mulder, F. W. M. de Rijk, allen te
's Gravenhage en D. J. Duursma te Amster
dam, zijn bestemd om ter beschikking van
den gouverneur-generaal van Nederl.Indië te
worden gesteld, ten einde te worden be
noemd in administratieve betrekkingen daar
te lande.
Men meldt uit Wageningen
Zaterdag werd het stoffelijke overschot' van
di-. Cattie, in leven directeur der Rijkstuin-
bouwsobool te Wageningen, ter aarde besteld.
Onder de 14 kransen, die de kist dekten,
was er een van de leeraren en de 'eerlingen
van de school. Yele leeraren, leerlingen en
belangstellenden waren op het kerkhof aan
wezig. Als vertegenwoordiger van den direc
teur-generaal van Landbouw, schetste de
•heer P. van Hoek, inspecteur van het Land-
bou/w-onderwijs, den overledene als een aan
zijn plicht getrouwen ambtenaar, terwijl de
waarnemende directeur der school, de heer
Plemper van Balen, den leerlingen de over
ledene ten voorbeeld stelde.
De zoo>n van den overledene dankte voor
de belangstelling aan zijn vader bewezen.
Te Amsterdam werd Zaterdag gehou
den de algemeen© vergadering van de Liberale
Unie.
De voorzitter de heer mr. H. Goeman
Borgesius, opende de vergadering met een
rede waarin hij verklaarde dat de Unie thans
genaderd is tot het gewichtigste deel van
hare werkzaamhedende vaststelling van
het standpunt der L. Unie bij de verkiezin
gen voor 1905 en meer in het bijzonder de
behandeling van het program, dat 3 Januari
aan de afdeclingen was toegezonden.
Met zekerheid, zei Spr. o a., is reeds te
voorspellen, dat de partijen ditmaal bijzon
der scherp tegen elkander zullen overstaan.,
Spr. betoogde verder dat de Liberale
Unie haar verleden ontrouw zou worden in
dien zij niet voor ucn dag kwam met een
opbouwend program.
Het aangeboden vermezingsprograni werd
door hem uitvoerig toegelicht en ten slotte
zonder belangrijk debat met algemeene stem
men aangenomen.
De voorzitter, mr. H. Goeman Borgesius,
zeide de aanneming wel voorzien te hebben,
maar toch werden zijn stoutste verwachtin
gen overtroffen. Ook maar een eenigszins
beteekemende minderheid ware eigenlijk een
echec geweest.
Nu echter, na deze unanieme aanneming
met warmte en overtuiging, zal het effect in
het land des te grooter worden.
Onder een geestdriftige betooging werd
daarna de openbare vergadering gesloten.
Uit de gedane mededeclingen bleek, dat
de Unie is versterkt met 912 leden en 24
kiesvereeniginge» en thans bij; haar zijn aan
gesloten 101 kiesvereenigingen met. 8789
ledien.
De rekening en verantwoording Werd' nai
prae-advies der commissie tot 'het nazien
goedgekeurdhet batig saldo bedraagt thans
f 131; de ontvangsten in 1904 bedroegen
f 2454, de uitgaven f 2323.
Tob leden van het hoofdbestuur zijn geko
zen in dc plaats dér heeren C. iSchillemans
(overleden) en J. van Ravenhorst (periodiek
aftr.) de heeren prof. mr. G. A. van Hamel
te Amsterdam niet 79 en K. Eland, oud-mi
nister van oorlog, te Den Haag, met 82 stem
men.
Met een gelijk doel als de Liberale Unie
vergaderde Zaterdag te Amsterdam de Vrijzin
nig-Democrat'ische Bond., onder leiding van
den waarn. voorzitter mr. E. Fokker, die
de vergadering met een rede opende waarin
h.ii| in de eerste plaats zijn leedwezen erover
uitsprak dat do heer Kerdijk zich genood
zaakt had gezien zijin ontslag als voorzitter en
lid van'het bestuur te moeten nemen. Spr.
bracht hulde aan zijn groote verdiensten en
getuigde, dat de V. D. B. aan den krachtigen
leider der vergadering, den bezieler van het
bestuur, den on vermoeiden, êerlijken strijder
voor onze beginselen, groote dank verschul
digd is.
vóórts wees spr. er ob dat de bijeenkomst
van heden aa.n de ophanden zijnde verkiezin
gen voor 1905 groote bet eekenis ontleent.
Hoofdzakelijk dan ook met de vaststelling
van het standpunt door den Bóndi bij de ver
kiezingen in te nemen, zou de vergadering
zich hebben bezig te houden.
Dat standpunt wordt natuurlijk beheersdht
door den politieken toestand en door den
kijk dien wij daarop hebben. Zal ons volk
of juister gezegd het kiesgerechtigd deel daar
van in 1905 de tegenwoordige meerder
heid handhaven?
Onder welke leuze zal er tegen worden op
getrokken
Dit 3-tal vragen, werd door Spr. nader toe
gelicht.
Spr. gaf hierna een overzicht van hetgeen
door het christelijk ministerie was tot standl
gebracht en voorbereid, en lichtte vervolgens
het program voor de aanstaande verkiezing
toe.
Het on twerp-progr amnia is op deze vergar
dering aangenomen met 48 tegen 10 stem
men en 2 blanco.
Voor den Vrijz. dem. bond moesten wor
den gekozen vijf bestuursleden in de plaats
van den heer mr. A. Kerdijk en van de
periodiek aftredende heeren mr. E. Fokker,
J. Hoven, P. Hofstra en mr. S. J. L. vani
Aalten. De drie eerstgenoemden stelden zioh
niet langer beschikbaar; gekozen werden
voor hen mr. H. P. Marchant met algemeene
(54) stemmen, de lieer J. Zijlstra met 49, de
heer mr. J. Limburg met 50 stemmen. De
heeren P. Hofstra en mr. S. J. L. van' Aal
ten werden .herkozen met 50 en 49 st.
Het aangenomen gemeenschappelijke pro
gramma luidt als volgt:
Met handhaving van de openbare sohool,
verheffing van het peil van het volksonder
wijs in zijn verschillende vertakkingen.
Sociale hervormingen: verzekeringswetten,
waaronder in het bijzónder de verplichte in-
validiteits- en ouderdomsverzekering met
geldelijke bijdrage van den Staat; lierzie-
ningt der Armenwet, waarbij de openbare ar
menverzorging niet blijft uitsluitend politie
zorg.
Hervorming van heb defensiewezen in de
richting van een volksleger.
Ter voorziening in de finaneieele behoef
ten, ook ter verkrijging van eene betere ver
houding tusschen de geldmiddelen van Rijk
ein gemeente, in de eerste plaats bezuini
ging, op (militaire en andere uitgaven, en
verder, met handhaving vani de vrijzinnige
handelspolitiek, ee.ni meen i'ationeele rege
ling vani die directe belastingen, door welke,
zij. het ook thans in gesplitsten vorm, de in
komsten worden getroffen, alsmede uitbrei
ding der progressiebillijker regeling en
verhooging der successiebelasting); voorts
belastingen op voorwerpen van weelde.
Daarnevens worde, zonder dat andere wet
gevende arbeid hierbij; behoeft achter te
staan, wijziging van de Grondwet in dien
zin, dat aan den gewonen wetgever volko
men vrijheid bij de regeling van het kies
recht wordt toegekend ter hand genomen,
terwijl het vertrouwen wordt uitgesproken,
dat deze zoodanig worde voorbereid, dat vóór
het einde van .het vierjarig tijdvak de eerste
beslissing over een daartoe strekkend voor
stel kan genomen worden".
Een nieuwe part ij. Men schrijft
uit. Doetinöhem
Naar wij vernemen, bestaan er ernstige
plannen, voorloopig in Gelderland, tot liet
constitueeren van een nieuwe partij„Een
christelijk sociale partij".
Besprekingen dienaangaande moeten reeds
plaats gehad hebben, en schijnt 'het, d'at een
en ander een uitvloeisel is van de besprekin
gen op de oh r.-soa conferentie, die in het
begin van dit jaar te Amsterdam is gehou
den.
Op hun program komen o. a. voor: Finale
afschaffing van tienden- en heerlijke rech
ten; uitbreiding van kiesrecht; ouderdoms
verzekering; verkorte arbeidsduur en invoe
ring van oen volksleger.
Men zal brachten aansluiting te vindien bij
invloedrijke dir.-democratisch gezinde perso
nen over het geheele land.
In de Zaterdagavond gehouden ver
gadering van de vereeniging „de jonge Libe
ralen" te 's Gravenhage werd o. a. besloten
het woord „mannelijke" uit het reglement
te schrappen, zoodat ook vrouwelijke jonge
lieden zullen kunnen warden toegelaten tot
het lidmaatschap, zulks erhter ondier aanne
ming van oen motie, waarbij de vergadering
te kennen gaf door deze beslissing zich niet
to willen uitspreken over de kwestie-vrou
wenkiesrecht.
Tot bestuursleden werden herbenoemd do
heeren S. de Meester, voorzitter; Polak Da
niels, le secretarisW. J. H. Raasveld, pen
ningmeester; L. S. Ornstedn, en gekozen tot
bestuurslid de heer J. G. Bos.
De vijfjaarlijksche tentoon
stelling van bloeiende bolgewassen zal
van 17ri Maart to Haarlem gehouden
worden.
Legaat. Door Graaf Richard van
den Bosch, 10 Januari jl. te Brussel overle
den, is aan de Maatschappij van Weldadig
heid te Frederiksoord een legaat, groot
f 10,000, vermaakt.
