M°. 9. Tweede Blad.
4kdc Jnnrgnng.
Zaterdag 8 Juli 1905.
KOLONIËN.
BINNENLAND.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD.
ABONNEMENTSPRIJS;
Por 8 maanden voor Amersfoort f 1.25.
Idem franco per post- 1./5.
Afzonderlijke nummers- o.OfS.
Deze Courant verschijnt Dagelijks, met uitzondering van
Zon- en Feestdagen.
Advertentiën, mededeelingen enz., gelieve men vóór 10 uur
's morgens bij de* Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF O.
UtrechtscHestraat 1. lntercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
f 0.7».
o.is.
Van 15 regels
Elke regel meer
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen tot
bet herhaald adverteeren in dit Blad bij abonnement Een*
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
OOST-INDIÊ.
Naar aanleiding van. de dezer dagen ont
vangen telegrammen van Celebes schrijft de
N li. Ct.
De naam van het rijkje Loewoe is reeds
vroeger ter sprake gebracht. Toen echter in
een ecnigszins ander verband; het was nl. een
der grieven van onze regeering tegen Boni,
dat de vorst van dit rijtk hen-haalde malen zich
met de aangelegenheden van Loewoe bemoei
de en zelfs gewapenden naar Paloppo, de
hoofdplaats van Loewoe, zond om een parti
culiere schuld te innen. Loewoe heeft dus
wel het noodige te lijden gehad van de aan
matigende houding, die de vorst van Boni zich
dc laatste jaren heeft veroorloofd. Dat Loe
woe toch de zijde kiest van Boni, is zeer goed
te verklaren uit de geschiedenis en de lig
ging van eerstgenoemd staatje.
Loewoe. een 562.5 vierkante geographische
mijl groot landje in Zuid-Celebes, strekt zich
uit langs de Noord- en Oostkust van de golf
van Boni. Het grenst ten Z. aan de tot Boni
behooi .ide Pitoempanoewa-landen, aan
Waclio on Poelang, ten W. aan Wadjo, Adja-
tapparang, Masemrempoelie en de Mandar-
schc staten; ten N. aan Palos, en aan de
landstreken Posso en Todjo (Menado)ten
O. aan Toboengkoe, Lawoei en Poleang.
De vorst van Loewoe oefent suprematie
uit over alle Toradja-stammen van Midden-
Celebes, uitgenomen eenige ten O. van Oen-
daë wonende stammen.
Loewoe is zeer bergachtig en bier en daar
onl>ewoond. De hoofdplaats is Paloppo aan
de baai van dien naam.
Het land wordt bewoond door Boegineezen
en Toradja's, respectievelijk, naar zeer ruwe
schatting, 37,000 en 187,000 zielen sterk. De
laatstgenoemden zijn heidenen, staan op zeer
igen trap van beschaving en zijn geheel on
dergeschikt aan de eerstgenoemden,
Aan het hoofd van het bestuur staat, al
thans naam, een vorst of vorstin, bijge
staan door een rijksraad.
Volgens de overlevering van" Loewoe van de
l'i tot de 14e eeuw een van de machtigste
rijkjes van Celebes, daarna kwam bet onder
de heerschappij van hot rijk van Makasser en
na den val van dit rijk trad Loewoe al spoe
dig toe tot het Bongaaische tractaat, maar
raakte daarna ras onder den invloed van
Boni, wat tot nu toe zoo is gebleven.
In de jaren 1824 en 1825 stelde onze re gee-
ring vergeefsche pogingen in het werk om
met den vorst van Loewoe een contract te
sluiten. Dit lukte eerst den 16en Septem
ber 1861, welk contract den 15en Septem
ber 1887 door een nieuw vervangen werd
In 1866 was de verhouding tusschen onze
regeering en Loewce gespannen, omdat dit
rijkje niet de opgelegde boete voor op schip
breukelingen gepleegden moord wilde be
talen door invloed van een der Wadjosche
prinsen was het echter niet noodig tot meer
klemmende argumenten de toevlucht te ne
men. Na dien tijd was de verhouding tot dit
rijkje steeds goed.
De gebroeders Sarassin bereisden herhaalde
malen liet Loewoesche gebiedterwijl de zen-
dings-leeraar, de heer Kruyt, zonder hinder
te ondervinden, in 1896/1897 van de golf
van Boni tot het meer Pos&o doordrong.
Als men nu bedenkt, dat Loewoe reeds
jaren onder den druk van Boni staat en het
door aan Boni onderhoorige streken is be
grensd, dan is het zeer wel te verk»aren, dat
eerstgenoemde rijkje de zijde van Boni kiest
anders handelende zou het al lang kunnen
zijn uitgeplunderd, voordat onze troepen zou
den hebben kunnen helpen.
Reeds eerder is gemeld, dat de gouver
neur-generaal van de oekwaamheid van zijn
vroegeren adjudant, kapitein Colijn, het
beste partij meent te trekken door hem to
belasten met bijzondere opdrachten met be
trokking tot het bestuur over de buitenbe
zittingen en daarin aan te brengen wijzigin
gen en verbeteringen.
Hoe dit o. a. ter Oostkust van Sumatra is
gebeurd, wordt ons volgenderwijee medege
deeld
In een der laatste maanden van het vorige
jaar deed de resident der Oostkust van Su
matra voorstellen betreffende het onder ons
bestuur brengen der Kars-landschappen. De
gouverneur-generaal kon zich niet geheel met
die voorstellen vereenigen en evenmin met
die aangaande de noodig geachte bestuurs
middelen voor dc nieuw te vormen afdeeling
Simelocngoen. Laatstbedoelde voorstellen wa
ren reeds door den vorigen landvoogd bij den
minister van koloniën voorgebracht, doch
door den nieuwen gouv.-generaal weder ter
hand genomen.
De door den resident noodig geoordeelde
uitgaven vond de regeering te hoog en de
raming der daartegenover staande inkom
sten te laag. Bovendien zou in verband met
de in de aangrenzende gewesten bestaande
verdeeling in bestuursressorten, een meer ra-
tionecle indeeling van de Oostkust mogelijk
zijn, waardoor die residentie zou kunnen wor
den uitgebreid met het- gebied van bovenge
noemde Batakschc landschappen, zonder noe
menswaardige vermeerdering van uitgaven.
Ooit met de thans bij het opperbestuur in
liehandcling zijnde voorstellen van den vori
gen landvoogd, betreffende uitbreiding van
het politie-personeel kon de tegen woordigo
gouverneur-generaal niet geheel instemmen
hij had althans nog niet de overtuiging ge
kregen, dat bedoelde uitbreiding inderdaad
onvermijdelijk moet worden geacht.
Ter vermijding eener nadere uitvoerige
correspondentie vond de gouverneur-generaal
het wensehelijk die aangelegenheden, met
den resident te doen bespreken door den ka
pitein Colijn, die bedoelde onderwerpen reeds
persoonlijk met den landvoogd behandeld bad
en dus geacht mocht werden volkomen de
inzichten der regeering ten deze te kennen.
Bovendien was ter zake aan kapitein Co
lijn een opdracht- verstrekt en in afwachting
van de resultaten daarvan gaf de regeering
voorloopig geen gevolg aan de voorstellen
betreffende een tijdelijke organisatie van het
bestuur in de Sinieloengoensche landschap
pen, in April telegraphisoh door den resident
gedaan.
Uit bedoelde opdracht blijkt, dab de gou
verneur-generaal van de aanwezigheid van
den kapitein Colijn ter Oostkust van Su
matra partij wenscht te trekken om hem in
overleg met den resident nog andere dat ge
west betreffende aangelegenheden te doen
behandelen, o. a. de verhooging der inkom
sten, die het land uit dat gewest trekt. Ook
de te dier zake door den resident gedane
voorstellen toch konden don gouverneur-ge
neraal niet volkomen bevredigen.
Uit het vorenstaande wordt wel duidelijk,
welke rol kapitein Colijn in ons bestuur
speelt en nog zal spelen. B. N.
De zaak-Vierhout.
In de „Locomotief" van Zaterdag 3
Juni geeft de heer Vierhout zelf een uitvoe
rige uiteenzetting van de feiten, die aanlei
ding hebben gegeven tot zijn in gijzeling
stelling.
Hij schrijft o, a.
't Gaat om het beroepsgeheim van den
journalist, om het vertrouwen, dat het ge-
heele publiek, onbeperkt, behoort te kunnen
stellen iu den redacteur van een dagblad,
orgaan der publieke meeniug. Dit vertrou
wen bestaat hierin, dat een ieder, in welke
positie van afhankelijkheid of ondergeschikt
heid hij zioh moge bevinden, vrijuit zijne
meening kan zeggen in de courant, mede kan
deelen wat hij meent in 1 et algemeen belang
ter keunis van het publiek te moeten bron
gen. Dit vertrouwen kan slechts gevestigd
worden en beklijven, wanneer de redacteur
niet alleen de volle verantwoordelijkheid
aanvaardt voor al wat hij in zijn dagblad
zonder onderteekening opneemt, maar ook
tegenover ieder, casiu quo ook tegenover do
overheid, den naam van den inzender als
een geheim bewaart, en dit zijn beroepsge
heim nimmer zelf schendt. Een pers, die on
trouw wordt aan dit beginsel, handelt in
strijd met hare roeping. D<e pers is in een
Staal, welks wetten, theoretisch, den burgers
volle vrijheid van woord en geweten toezeg
gen, het orgaan waardoor dit recht zijne
practischc waardo verkrijgt en deze behou
den kanmits het gansche volk onge
schokt blijft in het vertrouwen, dat de naam
van hem, die als correspondent of medewer
ker eene mededeeling inzendt, veilig is bij
den redacteur. De redacteur beslist of het
publiceeron van stukken als de hier bedoelde
wensehelijk en oirbaar is. Maar van het oogen-
blik af-aan, dat hij tot het publiceeron be
sluit, is hij en hij alleen de verantwoordelijke
man. Zoo hij heeft misgetast of misdaan,
mag alleen hij daarover worden aangespro
ken. Met zijn zwijgplicht dekt hii den in
zender, 't geen zeggen wil, dat hij het pu
bliek het vrije woord in dc praclijk der sa
menleving waarborgt
Geen lid der maatschappij die daarover
anders zal denken dan wij.
Maar de justitie?
De justitie is in ons land gebonden aan de
wet. En aangezien de wetten slechts zijn do
eodifictie van die begrippen, welke eerst bij
dezen en genen zich gevestigd hebben, maar
door hunne innerlijke kracht eindelijk ge
meen goed zijn geworden, is 't- cene noodlot
tige waarheid, dat de wet- altijd ten achter is
bij de reeds in den boezem dor maatschappij
levende begrippen en overtuiging. Dit ver
schil tusschen wet en zode kan somtijds lei
den tot een concreet conflict, tot een geval
waarin het lot den individu op deze plaats
stelt, dat hij zeggen moet: Ook indien de
wet op dit oogenblik dwingt, dit of dat te
doen ik mag 't niet doen.
Het artikeltjo nu, waar het om gaat, is
het volgende, voorkomende in de „Loc."
van 16 November 1904:
„Neufcraliteit en Mobi 1 isatie".
„Door het legerbestuur is bij geheim schrij
ven aan enkele loger-autoriteiten kennis ge
geven van een binnenkort te verwaohten be
vel tot mobilisatie van eenige troependeelen
op Java.
„Naar mea wil zal die troepenbeweging
verband houden met de komst der Baltisoho
vloot en zullen enkele dier korpsen dan ook
wel gedirigeerd worden naar de vorsdhillendo
kolendepóts en havens in Ned -Tndië. Het
ligt voor de hand, dat een bataljon van Tji-
mihi naar de Wijnkoopsbaai en een bataljon
van Magelang naar Tjilatjap gaat. Op beide
i plaatsen is men trouwens bezig met hel op
zetten van tijdelijke gebouwen voor troepen-
lr.gie9 en onder leiding van een hoofdofficier
der genie zijn in die haven ook reeds mijnen
gelegd.
„Men schijnt vooral op Tjilatjap de aan
dacht te vestigen, aangezien naar die plaats
den laatsten tijd voortdurend meer perso
neel en materieel wordt gezonden. Eerst was
het (ie artilleriebewapening, die nu weer met
snelvuurgeschut is uitgebreid en inmiddels
is er ook de genie beginnen te bouwen.
Daarna werden er barakken van Magelang
heen gezonden en nog kort geleden arriveer
de er het garnizoen van Poerworedjo, nadat
het te voren op nagenoeg dubbele sterkte
was gebracht. Ik voorzie nog, dat men Tjila
tjap ook als tijdelijke oorlogshaven inricht,
en wellicht is het de bestemming van do
„Hertog Hendrik", ons nieuwste oorlogs
schip, dat op dit oogenblik op reis naar onze
Oost is".
Dit bericht was de „Locomotief" door een
medewerker toegezonden.
Men lette er op, dat in de eerste alinea
van dit stukje slechts wordt gezegd, dat- door
het legerbestuur een geheim schrijven is ver
zonden, waarbij werd kennis gegeven van
een te verwachten bevel tot mobilisatie van
eenige troepen. Wat verder volgt zijn „on
dits". Naar men wil"„Het ligt voor de
hand"„Trouwens"„Men schijnt
vooral"Ik voorzie nog".
Aangezien echter deze „on dite" in het
oog der justitie opvallend overeenstemden
met den inhoud van het geheime schrijven,
waarvan in do eerste alinea van het stukje
sprake is, achtte zij het vermoeden gewet
tigd, dat oen overtreding had plaats gevon
den van de bepalingen van Staatsblad no.
259 van 1904.
Men vroeg den heer V., als getuige opge
roepen in de zaak tegen den onbekenden da-
dor, den naam te noemen van den inzender.
Wij mochten ons zeiven en den stand der
journalisten niet onteeren, schrijft hij. En
dus moesten wij weigeren.
Zooals geoneld heeft het Hof de gijzeling
•an Vierhout opgeheven en een onderzoek
bevolen naar de gegrondheid van Vierhcut's
redenen tot- weigering van het afleggen eener
;otuigonis.
herstemming in 1901 1,4 pet. en 0,3 pet.
1905 1,3 pet. en 0,2 pet.
Naar aan de Arnh. Ot. uit goede bron
verzekerd wordt, zou de ontwerp-oorlog6-
begrootiug voor 1906 tusschen de 12 en 13
ton hooger geraamd zijn dan die voor 1905,
niettegenstaande al het mogelijke is gedaan
om het eindcijfer laag te houden.
Naar aanleiding van deze laatste zinsnede
merkt het blad op, dat de bezuinigings-com-
missie, die in December jl. den minister
werd „opgedwongen", nog steeds niet is be
noemd.
Vcrkiezingstaktiek. In de
„Bijdragen tot de statistiek van Nederland
uitgegeven door het Centraal Bureau voor
de Statistiek, is verschenen no. LVStatis
tiek der periodieke verkiezingen voor de
Tweede Kamer der Staten-Generaal, gehou
den in 1905.
Wat den vorm en inhoud vau deze sta
tistiek betreft, sluit zij zich nagenoeg geheel
aan' bij het achtste deel van deze reeks der
„.Bijdragen tot de Statistiek van Nederland,
betreffende den uitslag der in 1901 gehouden
periodieke verkiezingen voor de Tweede Ka
mer der Staton-Ge:neraal.
Daar bij do bewerking der statistiek van
de Commissarise-n der Koningin Noord
brabant, Friesland, Overijssel en Drenthe
reeds de gegevens voor de kiezersstatistiek
het aantal kiezers in elke gemeente, onder
scheiden naar den omvang en de gronden der
kiesbevoegdheid ingekomen waren, zijn
de opgaven der kiezers voor deze 4 provin
ciën, vergeleken met de opgaven, ontvangen
van de Burgemeesters der hoofdplaatsen van
kiesdistricten en de verschillen, waar noo
dig tot oplossing gebracht. (De opgaven
van de Commissarissen der Koningin in
Noordholland en Limburg zijn eveneens bin
nengekomen, doch te laat om de bestaande
verschillen, tot opheldering te brongen),
Voor de overige provinciën bestaat- dus de
mogelijkheid, dat in de cijfers der aantallen
kiezers in deze publicatie enkele verschillen
zullen bestaan met- die, welke later in dc kie
zersstatistiek zullen worden medegedeeld.
Mochten inderdaad verschillen in die op
gaven blijken, dan zullen deze uit den aard
toch zeer gering zijn.
De opkomst der kiezers wasbij de stem
ming in 1901 het laagst, in district. Assen 32.1
pet., bij dc stemming in 1905 district Sit tand
33,6 pet.bij de stemming iu 1901 het hoogst
in d'strict Enschede 93,3 pet.1905 district
Enkhuiaen 96,6 pet.
Bij de herstemming in 1901 het laagst in
district Amsterdam I 58,6 pel. 1905 district
Zevenbergen 73 pet.bij de herstemming in
1906 het hoogst in district Enschede 92.9
pet.1905 district. Enkhuizen 98,3 pet.
Het hoogste en laagste percentage der on
geldig verklaarde stembiljetten was respec
tievelijk bij de stemming in 1901 4.1 pet. en
0,5 pot. in 1905 3,8 pet,, en 0.4 p't.j bij dc
T3 -a T3 -Ö -3
i O O O O O
g'-aTS-a-c-a-aTStJ
I I
'-lowccH
L, Cu Cu
IV I I
2. 1 2. 2.
O O O
a ST
I I I I I
3 B
4»
3
3 S
MJ3
|2
a o.
G
e n t e r a a dl s v e r k i e z i n
Rotterdam. District I. Uitgebracht
4231 stemmen, waarvan verkregen: P. Ha-
velaar, lib., 1974, J. A. Hendriks, 1451;
L M. Hermans, s.-d„ 1304; P. v. d. Pols,
a.-r. 1478; H. Spiekman, s.-d. 1985; J. M.
Voorhoeve, a.-r., 1802 stemmen.
Alzoo herstemming tusschen alle Candida-
ten.
District IL Uitgebracht 4573 stemmen,
waarvan verkregenC. van Dorp, lib., 1922
P. J. Helsdingen, s.-d. 1253; mr. R. B. Le-
deboer„r.-k. 1871; W. H. v. Oordt H.W.Azn.
c.-h., 1906H. Otte, s.-d„ 547; L. V. van
Kossem, lib., 1820; L. Schotting, s.-d. 627;
mr. A. Slob, a.-r„ 793.
Herstemming tusschen de heeren Van
Doi-p, Helsdingen, Ledeboer, v. Oordt, v.
Rossem en Slob.
District III. Uitgebracht 2745 stemmen,
waarvan verkregen,W. Barondrogt, s.-d.
150, W. J. Droogleever Fortuvn, lib., 1509;
mr. C. C. Dutilh, lib., 1441 L. M. Hermans.
».-d„ 261; -»1. v. d. Nagel a.-r. 952; mr. J.
II. D. Schenkeuberg v. Mierop, lib.. 1399
C. B. Robbers, s.-d. 138; T. J. v. Ryswyk,
r. k„ 962.
Herkozen Droogleever Fortuyu, mr. Du
tilh en mr. Schenkenberg v. Mierop.
District IV. Uitgebracht. 3909 stemmen,
waarvan verkregen J. W. A. van Gils, r.-k.
1286: W. Groenendijk, s. d„ 322; V. H.
König, s.-d., 406; P. Korsten, a.-r. 1295;
mr. S. Muller Hzn., lib., 1888: P. v. Rossom,
c.-h. 1631; H. Spiekman, s.-d„ 978; J. Ver
heul Dzn., lib., 1968.
Herkozen de heer Verheul.
Herstemming tusschen de heeren v. Gils,
Korsten, Muller en v. Rossom.
Dist riot V. Uitgebracht 3016 stemmen,
waarvan verkregen mr. S. J. L. v. Aalten
Jr.. v.-d1762 J. Hudig, lib., 1881; B.
Richter?, a.-r., 1061A. Robertson W.Azn..
lib., 1668 W. Zonhoven, r.-k., 1088.
Alzoo herkozen de heeren v. Aalten, Hu
dig en Robertson.
Do uitslag dor stemming is dus. dat van
de 15 aftredende raadsleden 7 liberale leden
herkozen zijn, terwijl d? overige candidate»
in herstemming komen.
De herstemming heeft plaats 19 Juli a.s.
Delft. District I. Uitgebrachte geldige
stemmen 696. Meerderheid 349. Gckoz.cn J.
C. dc Kleijü* 436, a.-r., aftr. Herstemming
tusschen H P. Bok. lib. aftr.. 318 en C. C.
Sohildt, s.-d., 124 stemmen.
District II. Uitgebracht geldig 956. Meer
derheid 479. Gekozen J. A. -van Eij-k Bijle-
veld, lib. aftr., 479 en C. J. M. A. Straman,
r.-k. aftr., 582. Herstemming tusschen J.
Ndenhuis, lib. aftr., 468 en C. C. SchiUlt,
s.-d., 147 stemmen.
District III. Uitgebracht geldig 707. Meer
derheid 354. Gekozen M. Meijers. lib. aftr
354, L. den Hoed, a.-r. aftr., 405 en M M.
Schilte r.-k. aftr., 397 stemmen.
Z u t p li e n. District I. Uitgebracht. 764
stemmen. Gekozen J. Rutgers, a.-r,, aftredend,
met. 453 stemmen herstemming tusschen H
J. Rijsewijk, toe -dom aftr., met 293 en J. G.
J. Wessels. r.-k. aftr., met 335 stemmen.
Voorts verkregen F. van Gendringen, soc.
dem., 137 en J. Bakkink, lib.. 186 stemmen.
District II. Gekozen B. A. Albers, oud-H'»
aftr., met 420 en mr. J. O. Roos »burg, ou.l-
!ib„ met 420 stemmen. Voort' IglT. J
Coenders, soc.-dem., 91, en H. J. Rijrewijk,
soc.-dem., 148 stemmen.
District III. Uitgebracht 506 stemmen Ge
kozen E. van Heerde, lib., aftr., met 316 stem
men. Voorts verkreeg W. Coenders, soc.-dem.,
172 stemmen.
Gouda. Bij de gisteren gehouden ge
meenteraadsverkiezingen zijn gekozen in
district Ide heeren C. Witte van de Velde
en F. Herman Fz„ beiden aftr. lib. In dis
trict II: de heeren J. Vergeer, lib. aftr.,
en H M. Dercksen, anti-rev. In district III
de heer. J. M. Noothoven van Goor, lib., aftr.
Herstemming tusschen R. U. Jongenbur
ger, anti-rev. aftr., cn N. A. van der Ree.
Te Montfoort heeft het er bij de
gehouden verkiezing van 3 leden van den
Raad gespannen. De R.-K. kiesvereeniging
had voor 2 plaatsen andere candidaten dan de
aft redenden gesteld. Door ander© ingezetenen
van verschillende gezindten werden de 3 af
tredenden candidaat gesteld, die herko
zen werden. Het zijn de heeren D. J. van
Frankenhuijsen, J. Vendrig en J. Vlooswijk,
die respectievelijk 138, 120 en 141 stemmen
bekwamen. De beide candidaten der kiesver
eeniging, de heeren J. van Kooten Jacobzn.
en G. M. Kunneke, verkregen resp. 81 en 94
Loeneh. Uitgebracht 142 stemmen. Van
onwaarde 1. Uitgebracht op de heeren van
Beusekom 101. Kruseman 121, Pos 105, de
Vries 60, zoodat zijn gekozen de heeren van
Beusekom, Kruseman en Pos.
Doorn. Uitgebracht 192 geldige stem
men. Herkozen de heeren Begeer met 156 en
van Loon met 151 stemmen.
Bij de gehouden stemming op 7 Juli
voor drie leden van den gemeenteraad van
Vreeswijk verkreeg de heer C. A. Koek man
90, J B. Schammeldt 123, H. C. G. Ver
schoof 113, H Vink 126, C. A. Willemse 164.
stemmen.
Alzoo gekozen C. A. Willemse en herstem
ming tusschen J. B. Schammeldt, H. C. J.
Verschoof en H. Vink.
School- en Kerknieuw».
Het navolgende adres is, gesteund door ru»ni
400 kerkvoogdijen uit- alle oorden des lands,
aan dc Synode der Ned. Herv. Kerk verzonden
„In de vergadering van kerkvoogden, gehou
den te Alkmaar den 3den Juni 1904, werd ten
opzichte van het op 13 en 14 Augustus 1903
voorloopig aangenomen algemeen reglement op
de organisatie van het beheer der kerkelijke
goederen in de Ned. Herv. Kerk, de volgende
motie aangenomen
„De vergadering van kerkvoogden in de pro
vincie Noord-Holland, gehouden te Alkmaar
den 3en Juli 1904
Overtuigd dat de Synode niet de bevoegd
heid heeft, een reglement op de organisatie van
het Beheer der Kerkelijke goederen t i fondsen
van de Nederlandsche Hervormde kerken in
Nederland in werking te stellen
van oordeel dat, wanneer toch door de Sy
node een poging wordt gewaagd, om het thans
voorgestelde reglement van kracht te verkla
ren, in den boezem der Kerk een striid zal ont
staan, vinniger dan <oit, heilloos voor het Pro
testantisme, vreugde rengend in het kamp dei-
tegenstanders
bereid, zich aan het thans bestaand, in 1869
geschapen toezichtte blijven onderwerpen
maar niet geneigd zich naar de voorsohriiten
van een, door de Synode gecreëerd reglement,
te gedragen
Besluit: aan de Synode in overweging te
geven, het thans voorgestelde Reglement op het.
Beheer in te trekken, nimmermeer strjjd te
verwekken met te trachten, door eenigen maat
regel, welken dan ook, invloed uit te oefenen
op de thans bestaande regeling -an het Beneer
der Kerkelijke goederen en fondsen.
Deze motie werd door honderden Kerkvoog
dijen ondersteund.
Gelukkig is dit reglement toen niet vastge
steld, maar reeds 22 Aupustus 1904 werd door
uw college opnieuw een voorloopig reglement
aangenomen.
Onderseteekcnden, die de vergadering van 3
Juni 1904 hadden belegd, achten liet thans niet
noodig weder zoodanige vergadering hijeen ie
roepen, daar toch de meening omtrent de be
voegdheid van uw college in deze niet is gewij
zigd, terwijl bij alle kerkvoogdijen, die toen hun
stem en steun aan de motie gaven, het plan
blijft bestaan om zich niet te gedragen naar de
voorschriften van een door uwe Synode gecre-
eerd Reglement op het Beheer.
Krachtig dringen zij er on aan, dat uw col
lege het op 22 Augustus 1904 voorloopig aange
nomen reglement zal intrekken en rerder. zoo-
al» kerkvoogden in Groningen vragen, de be-
heersquaestie zal laten ruste-. Ned.
De vereeniging van afgevnardigden der
Waalseho kerken heeft hare eerste vergadering
gehouden in do Harmonie te Groningen, onder
voorzitterschap van den heer Bresson, predikant
aldaar, bijgestaan door den hoer Pieard, predi
kant te Dordrecht, ecretaris, en de leden de
heeren Pijnacker Hordjjk, predikant te Nijme
gen, Pouget, predikant te Amsterdam, Clerk,
1>redikant te Leiden, W. Wijk, emeritis-pridi-
tant aldaar, en S. Gratama, lid van den -o-
gen raad te 's-Gravenhage.
De heer Genouv, predikant te Utrecht, heeft
in de Waalsche kent de openingspreek gehou
den naar aanleiding van 1 Cor. XII 4.
Bij heropening der vergadering hield do voor
zitter. de lieer Bresson, een voordracht over de
geschiedenis van het fonds voor de vermeerde
ring van het salaris der Waalsche predikanten.
De afgevaardigden hebben vervolgens bekend
gemaakt het bedrag van de bijdragen hunner
kerken voor de verschillende Waalsche instel
lingen en voor liefdadige doeleinden. Vervol
gens werden de commissies aangewezen, die de
verschillende ingekomen rapporten zullen i-
derzoeken.
's Avonds was er in een der zalen der Harmo
nie receptie voor do afgevaardigden.
(Prov. Gron. Ct.)
