KOLONIËN.
BINNENLAND.
Noorwegen.
Chrittiania, 10 Dec. Het Nobel-comité
van den storthing heeft den vredesprijs aan
president Roosevelt toegekend. De prijs is
heden in het gebouw van den storthing door
den Amerikaan9chen gezant in ontvangst
genomen.
Chrittiania, 10 Dec. In zijn telegTam van
dankbetuiging voor de toekenning van den
vredesprijs, verklaart president Roosevelt,
dat hij den prijs zal gebruiken voor de op
richting van een permanent industrieel
vredesconnté te Washington, dat tot taak zal
hebben werkzaam te zijn tot verbetering van
don toestand van diegenen zijner landgenoo-
ten, die ab kapitalisten of loontrekkende ar
beider* verbonden zijn aan industrieel© of
landbouwbedrijven. In het moderne leven
is het van evenveel gewicht in de industrieel©
wereld als in de politieke te streven naar een
eer vollen vrede, die verkregen rechten eer
biedigt.
Zweden.
Stockholm10 Dec. Do plechtige uitreiking
van do dit jaar toegekende Nobelprijzen had
hedenavond om half acht plaats. Dt hier
aanwezige bekroonden, prof Sloissan uit
Parijs (scheikunde), prof. Thomson uit
Cambridge (natuurkunde) en de professoren
Golgi uit Pavia en Ramon uit Madrid, die
den prijs voor geneeskunde deelen, ontvin
gen uit de handen van Koning den prijs,
het diploma en de goudon medaille. Prof.
Carducci uit. Bologna, wien de prijs voor
letterkunde is toegekend, was niet aanwe
zig, maar werd vertegenwoordigd door den
secretaris der Italiaansche legatie, graaf Ca-
prara.
De Nobelprijzen bedragen dit jaar elk
141 480 fres.
Hongarije
Budajyetl, 10 Dcc. De minister van bui-
tenlandsrho zaken, baron Aerenthal, gaf een
overzicht van de buiten 1: ndsche politiek van
Oosten rijk-Hongarije in de bijzondere com
missie der Hongaarsch© delegatie. Hij zeide:
„Do positie van de Oostonrijkscè-IIongaar-
scho monarchie in het Europeesche staten-
concert is een uitvloeisel van onze macht
en van de persoonlijkheid van onzen sou ve
nei n, die de achting van allen geniet, en ein
delijk van de continuïteit van onze politiek,
dio overal vertrouwen inboezemt." De minis
ter verklaarde, dat er volkomen overeen
stemming hoerscht tusschen hem en de dele
gatie, wat de hoofddoeleinden betreft, naar
welke de buiten landsche polit ek van Oos-
tenrijk-Hongarije moet streven. In de Bail-
kanlanden wordt zij door geen egoïstische
oogmerken gedreven. De minister deelde
verder mede. dat de diplomati bestudeert
do toelating van het Hongaareoho publieke
redht in do takken van dienst, die Oosten
rijk on Hongarije gemeen hebben.
Rutland.
Men >s geneigd aan de ontvangst van
graaf Witte in Zarskoje Solo door den Czaar
eeno politieke beteekenis toe te kennen. De
Rjetsch vermeldt eeno lezing, volgens welke
do audiëntie in verband ad met het mis
verstand, dat ontstaan is met Japan over
sommige jbep.vlin.gen van he verdrag van
Portsmouth
Over het onderhoud van graaf Witte met
den Keizer wordt bericht, dat het twintig
minuten heeft geduurd. De ontvangst was
zeer minzaamhet gesp: h:eft over aller
lei onderwerpen gcloopen. De u'tnoodigdng
was gevolgd op een verzoek om eene audiën
tie, dat tien dagen te voren door graaf Witte
was gedaan.
In den tusschentijd heeft graaf Witte een
bezoek gebracht aan minister-president Sto-
lypin, dat door dezen, hot gevaar van een
aanslag trotseerende, den volgenden dag be
antwoord is.
De correspondent van do Temps meent te
weten, dat do heer Stolypin aan het bewind
zal blijven teu minste tot na de verkiezin
gen. Hij zou zeer tevreden zijn als hij werd
ontheven van den last, dien hij slechts uit
plichtsgevoel heeft op zich genomen.
De Russische Korrespondenz maakt mel
ding van het volgende dringend© telegram,
dat door den hoofddirecteur der spoorwegen
gezonden is aan allo spoorweg best uren en
eigenaardig de geeet illustreert, waarin de
„zwarte honderd" staan bij de regeering
„Er komen klachten in, dat de hoofden
van somiuigo spoorwegdirectiën hunne amb
tenaren verbieden zich aan te sluiten bij den
Bond van het Russische volk. Tot aanvul
ling van de circulaire van den minister van
spoorwegen van 2 November wordt, op bevel
van den minister, modegedeeld, dat blijkens
circulaire van den minister van binnenland-
ache zaken dezen bond een wettig gere
gistreerd lichaam is en wegens zijne nuttig
heid voor den staat ondersteuning verdient
van alle rogeenngsorganen. Ik beveel aan,
deze circulaire onvoorwaardelijk na te ko
men en verzoek de chefs van alle spoorweg
diensten mede te deelen. dat zij van hun
ambt zullen worden ontheven als zij zich
niet. aan deze voorschriften houden."
Petersburg, 10 Dec (Petersburgsch tele-
graafagentschap). Het eerste Pan-Russische
congres van vertegenwoordigers van den
beurshandel en den landbouw, dat zich ten
gevolge van het aanvangen van zijne werk
zaamheden niet in staat ziet zijne gedele
geerden naar Berlijn te zenden voor eene
con teen tie over hei Duitach-Nederlandsche
grmancontractheeft besloten aan den Duit
se-hen handelsdag zijn© wenschen betreffen
de sommige punten van het contract mede
te deelen met het verzoek, dat de defini
tieve formuloering van het contract later
in eene bijzondere samenkomst moge ge
schieden.
Japan en Rusland.
I)e Nowoje W rem ja bericht, dat de on
derhandelingen inet Japan zoowel wegens de
visscherijkwcstie. waann Japan zeer veel-
eisohend optreedt, als eger het handels
verdrag slechts langzaam en niet zonder be
zwaren opschieten en dat slechts grooter toe
gevendheid van Japan hrt einde van de on
derhandelingen zou kunnen bespoedigen.
Marokko.
Berlijn, 10 Dec. Een afschrift van de door
Frankrijk en Spanje den 5en December aan
het ministerie van buiten landsche zaken toe
gezonden identieke nota betreffende het zen
den van oorlogsschepen naar Tanger, is door
den Rijkskanselier aan den Rijksdag overge-
legd.
Madrid, 10 Dcc. In antwoord op eene
vraag, die hem in den Senaat werd gedaan,
zeide do minister van buiten landsche zaken,
dat het. gemeenschappelijk optreden van
Frankrijk en Spanje in Marokko niet voort
vloeit uit een compromis, maar uit de nood
zakelijkheid oin voor leven en welzijn van
de landgenooteu te zorgen
Parsiê»
In tegenstelling tot de te Parijs uit Tehe
ran ontvangen berichten er den kritieken
toestand der gezondheid van den sjah, deelt
de Daily Telegraph mede, dat de eerste
secretaris van het Perzi he gezantschap te
Londen heeft verklaard, dat er geen reden
tot bezorgdheid is. Het 1, aUte berioht, dat
het gezantschap uk Teheran ontving, hield
in, dat de sjah zich 'eid had van de
ongesteldheid, waaiam mj r.ilangs had ge
leden. en dat zijn toestsnd nu bevredigend
was. Ind;en sedert de toestand verontrus
tend geworden was. dan *i daarvan zeker
bericht ntvangen zijn.
Venezuela.
Xetv York, 10 Dec. Een telegram uit Fort
de France bericht, dat regeeringstroepen ut
Caracas naar het Westen zijn vertrokken
waar de opstandelingen onder Montilla Bar-
quisimato hebben genomen.
Er wordt bericht, dat Paredes bij Coro is
geland en de regeeringstroepen heeft gesla
gen
Allerlei.
vVolgens de uitkomsten der volkstel
ling in Pruisen, van 1903, waren de vol
gende aantallen Joden gevestigd r te Berlijn
9S893, te Breslau 20356, te Keulen 11035,
te Frankfort 23476, te Charlottenburg 15604,
te Schöneberg 6929.
In 22 andere groote steden varieerde het
getal tusschen 584 (Barmen) en 5761 (Posen).
In Siberië bev'nden zich ongeveer 40.000
Joden, meest- wegens politieke vergrijpen
gedeporteerden, d#e onder politietoezicht
staan, voor het overige ontslagen gevange
nen die het recht van vestiging kregen. De
sterkst bevolkte Joodsche gemeenten zijn
to Chita en Omsk (ongeveer 200 gezinnen),
Karirn (4000 zielen), Kayeiisk en Jokoetsk
(plm. 1500 gezinnen).
vTe Glasgow gaat men ter bestrijding
van de groote kin le^sterfte, het middel na
volgen, dat elders n Engeland zoo goed ge
werkt heeft. Arme gezinnen zullen een pond
sterling krijgen voor elk kind, dat het jaar
haalt. Een commissie van dames za'. tevens
rondgaan om de moeders te onderrichten hoe
de kinderen behoo»"ijk gevoed zullen worden.
Het geld voor de premies is er al.
vMen is de schuldigen aan den dief
stal van een postv a°en te Touloust op het
spoor. Een winkelier die als heler bekend
staat, betaalde dezer dagen zijn huur met
een vermist bankbiljet. Dit- leidde tot zijn
gevangenneming. In zijn kelder vond men
bankbiljetten, effecten en edelgesteenten ver-
bergen, die vermoedelijk uit den geplun-
derden postwagen afkomstig zijn. Zijn twee
handlangers zijn nog zoek.
OOST-INDIÉ.
Ojaoibi*
Blijkens een uit Nederlandsch-Indië
ontvangen telegram is Pangeran S:ngo, eo
zeer voornaam bendeboofd, in Djambi ge
sneuveld.
Naar aanleiding van dit bericht merkt
de N. R. Ot. het volgende op
„Pangeran Singo is geen onbekende. Het
zou moeilijk vallen een politiek verslag van
de laatste drie jaren op te slaan, waarin de
naam van Pangeran Singo niet genoemd
werd. Terecht duidt het bedoelde regeerwgs-
telegram hem dan ook aan als een zeer voor
naam bendehoofd.
Ter herinnering zij hier aangestipt, dat
Pangeran Singo doorgaans deel uitmaakfo
van het gevolg van den Pangeran Ratoe.
Over dezen laatste gaven wij indertijd reed*
©enige bijzonderheden. Het zwervend leven
van Pangeran Ratoe heeft Pangeran Singo
trouw sodeeld en zulk een bewegelijkheid
heeft hij daarbij aan den dag gelegd, dat
onze patrouilles voortdurend door hem in
beweging werden gehouden Dit bl kt ovk
uit de politieke verslagen van Drimbi. Toch
is er een oogenblik p?wee«' hij tot be
tere gedachten schoen gekomen te zijn. Im
mers meldde hij rich den 31. JmH 1904 te
Doehoen Toe a en onderwierp z'ah aan het
N.-T gouvernement. Op rois naar Moeara
Tebo nam hij echter, blijkbaar gedreven
door wantrouwen, met rijn vrouw en kinde
ren de vlucht Het moet wel zuiver per
soonlijke redenen zijn geweest, die hem tot
vluchten noopten, want op 14 en 20 Augus
tus d. a v meiddon rich b!j ©en onzer pa
trouilles Singo's zwager Pangeran Lom on g
en zijn oudste broeder Raden Achmad, bei
den met vrouw en kinderen. Sedert Singo's
vlucht is men hardnekkiger dan te voren
doende geweest met hem op te sporen. Hem
zelf kon men echter nimmer krijgen, steeds
was hij juist weg- aJs een patrouille met vaak
(groot© moeite zijn schuilplaats had ont
dekt Singo's vrouw en kinderen werden
achtereenvolgens gevangen genomen, zonder
dat dit den man en vader tot inkeer bracht.
In het tegenwoordige stelsel is voor der
gelijke verzetmannon geen plaats. Het kan
langer of korter duren, het eind voor derge
lijke hoofden is altijdonderwerpen of sneu-
volon. Het weinige, dat hierboven omtrent
Pangeran Singo kon worden medegedeeld,
moge voldoende zijn om vast te stollen, dat.
het jongste regooringBtclegram uit Indië
een werkelijk belangrijke tijding heeft ge
bracht.
Bali.
De met Bang li en Kloengkoeng gevoer
de onderhandelingen, zooals die blijiken uit
het schrijven van den rcgeerings-conuiii&sa-
ris» voor de Balisehe aangelegenheden aan
d i gouverneur-generaal en uit de brieven
van dien huogen ambtenaar aan de aelfbe-
«tuurders va.i genoemde rijkjes komen op
het volgende neer, gelijk trouwens in hoofd
zaak reeds bekend was.
Wat Bangli betreft, werd het noodig ge
oordeeld «en nieuw contract te sluiten en
daardoor een nieuwen toestand in het le
ven te roepen, hemelsbreed verschillende
van dien ouder vigeur van het oude con
tract dat, behoudens het nakomen door het
zelfbestuur van eenigo weinig beewaronde
of vrij vage verplichtingen, het gouverne
ment van alle bemoeienis met de binnen
land .che aangelegenheden van het land
saliap buitensloot.
Nu moest dadelijk de mogelijkheid r-
zi. n worden dat onder den drang der om
standigheden met het kortelings in Badceng
en Ta ban a ii voorgevallene voor oogen, de
radja van Bangli die, onder den invloed zij
ner adviseurs, rich steeds een meester ge
toond heeft in het uitdenken van allerlei
uitvluchten om rich aan de nakoming van
verplichtingen en het gestand doen vam ge
maakte afspraken te onttrekken, voor het
oogenblik maar zou toestemmen in hjt tee
kenen van het contract en later de oude po
litiek weer zou opvatten om te trachten het
verlorene te herwinnen. Om dit te voorko
men, was het noodig dat onmiddellijk de
nieuwe verhouding uit eenige daadzakon
bleek en de ons slecht gezinde elementen
voorloopig uit de omgeving van den vorst
verwijderd werden. Als zoodanig zijn hoofd
zakelijk te beschouwen de poenggawa's Dewa
Poetoe Kandel en lie Made Daoeth..er
den zij nsar elders overgebracht, dan was
verder van andere z de niet veel 'ir
king meer te vreezen bij het tonsolidceren
van den nieuwen toestand. Eene politieke
verbanning dier personen buiten Bali was
dus noodzakelijk te achten, doch om lien
maatregel voor hen niet harder te makii
dan noodig was, zou volstaan kunnen wo'
den met Banjoewangi, dat hun niet geheel
onbekend is en waar een Balisehe desa is,
als verblijfplaats aan te wijzen, in afwach
ting dat tegen terugkeer in hun land geen
bezwaren meer zouden bestaan.
In de tweede plaats moest de bevloeiings-
kwestie onder de oogon worden gezien, om
dat voor een deel van de in Gianjar gelegen
sawahs het water op Banglisch gebied moet
worden opgedamd, waè tot voortdurende
wrijving en sohad© en vernieling van de
waterwerken aanleiding heeft gegeven, be
noemde waterwerken zijn hoofdzakelijk go-
legen binnen een tien desas omvattend ge
bied, dat dus onder rechtstreeksch bestuur
moest worden gebracht.
Toorts werd geëischt de inlevering va.i
alle vuurwapenen en werd een militair be
zoek aan het rijkje aangekondigd.
Den 5en October antwoordde de radja op
het schrijven van den regeeringscommissa
ris, die zich inmiddels naar Giamjar had
verplaatst, wiens schr'jiven van den len Oc
tober was gedagteokend. Het waren in zee:
beleefde termen gestelde uitvluchten, halve
toezeggingen en halve weigeringen. Den 7eu
October schroef de regeeringscommissar i?
opnieuw, ditmaal dringender. Den zei fidet.
dag kwam het antwoord. De tien desas w=."
den afgestaan, maar over de uitlevering der
twee poenggawas werd gezwegen, tegen de
militaire excursie bezwaren ingebracht en
medegedeeld, dat de radja niet persoonlijk
n.nr Gianjar kon komen, omdat hij ziek
was. Den 8en October werd de derde brief
door den regeeringsoammissaris afgezonden,
waarin opnieuw op een persoon!-jke bespre
king te Gianjar werd aangedrong^ 1 en op de
overige gestelde eisohen. Nogmaals een brief
mot uitvluchten, gevolgd door een vierde
en laatste schrijven van onze zijde, met een
bedenktijd van drie dagen, waarop eindelijk
een gezantschap van Bangli verscheen, dat
de beide voenggawa's uitleverde, die naar
Banjoewangi werden overgebracht per
stoomschip Mataram. Op den vastgestelden
dag verscheen de radja persoonlijk te Gian
jar en werden de zaken geregeld en het
nieuwe contract geteokend.
Ten opzichte van Kloengkoeng werden
dezelfde eischen gesteld, en tevens afstand
van de conclaven Sibang en Abian Semal,
wier poenggawas het verzoek gedaan had
den onder rechtstreeksch bestuur van het
gouvernement te worden gesteld, hetgeen
natuurlijk op zichzelf geen voldoende reden
geweest zou zijn om die gebieden af te vor
deren maar in de gegeven omstandigheden
toch veel gewicht in de schaal moest ltggen.
Die landstreken toch hebben niet van ouds
tot Kloengkoeng behoord, dooh maakten
vroeger deel uit van het landschap Mengoei,
dat langen tijd de twistappel is geweest tus
schen de verschillende radja's, totdat vele ja
ren geleden 't uiteen werd gescheurd en ver
deeld tusschen de verbonden radja's der ande
re staatjes De poen werd bij die gelegenheid
vernield en de radja sneuvelde met vele zij
ner getrouwen. De overgebleven familiele
den en poenggawa's hadden zich daarna in
het onverpoijdelijike gesahikt, doch waren
reikhalzend Wijven uitzien naar eene gele
genheid. om zich aan het vreemde juk te
tmttrekken, welke zij thans meenden te
vinden in de verwikkelingen tusschen het
gouvernement en de Balisehe potentaat jee.
Door bemiddeling van den broeder van
den dewagoeng, Tjokordo Raka, werd ook
haer een aanvankelijk slepende gehouden
onderhandeling gevoerd. Het voornaamste
bezwaar van Kloengkoengsche zijde, tegen
het nieuwe contract, was dat het gouverne
ment het rochl had den dewa-agoeng te ont
slaan, wanneer deze zich misdroeg, maar
toen daaraan de bij bepaling was vastge
hecht, dat. zoo eenigseins mogelijk in zulk
een geval een zijner naastbestaanden tot zijn
opvolger zou worden benoemd, gaf men zich
gewonnen.
Nog een voornaam bezwaar was het ar
tikel betreffende slavernij en pandelingsdhtp
dat inderdaad zich weinig aanpast bij de
maatschappelijke verhoudingen in het land
schap Kloengkoeng, maar toch heeft de re-
geeringscommissaris gemeend het onveran
derd in het contract te moeten handhaven,
per se willende vermijden eenige concessie
te doen, waarvan niet met zekerheid kon
worden aangenomen dat zij door de regee
ring gehonoreerd zou worden. In tusschen
zou hij in overweging willen geven dat de
resident van Bali en Lombok gemachtigd
wordt om, bijaldien een nader onderzoek
van den plaataelijken toestand de wensche-
lijkheid aan het licht mocht brengen in ver
band met billijke wenschen der belangheb
benden andere regelingen dezer aangelegen
heid te treffen dan de in het contract aan-
gegevene, in overeenstemming met den do-
wa-agoeng daartoe voorstellen te doen.
De geëi9chte persoonlijke overkomst van
Gianjar vond bij den Kloengkoengschen
vorst nog meer bezwaar dan bij dien van
Bangli, zelfs ging hij zoo ver van het ver
zoek te doen om ingeval de plechtigheid
niet op Kloengkoengsch gebied kon plaats
hebben, te mogen abdiceeren ten gunste van
zijn jongeren brooder, die dan naar Gianjar
zou komen. Ook dit werd geweigerd, daar de
ruil geen goede geweest zou zijn en eerst
toen besloot hij den tocht te aanvaarden.
Tegen den inhoud van het contract maakte
hij georie verdere bezwaren. J.-B
Blijkens uit Indië ontvangen telegra-
phische berichten, zijn, sedert de jongste
mededeelingen dienaangaande, in de Neder-
laudsche Staatscourant van 13 November
1906, no. 265, bij de krijgsverrichtingen
a. in Atjeh en onderhoorigheden
aan de gevolgen van jne wonden overle
den, de fuselier J. Eizema;
b. op Timor-.
onbeduidend gewond, door lansworp, de
lste lu' enant der infanterie C. J. G. G.
van Doorn -
c. op Celebesgesneuveld, de onder-lui
tenant dor infanterie H. Boelsums, de ser
geant W. F. J. Leans, en de korporaal H.
Jacob;
gewond (schot in den rechterarm), do ka-
pitei der fanterie J. P. Hendriks, en
licht gewond, de sergeant W. C. van
Deyl, en
d. in de afdeel ing West Nieuw-Guinea
gesneuveld de fuseliers L. H. C. A.
Schmidt en F. Peters, en
zwaar gewond de 2de luitenant der infan
terie J. C. van N.spen en de ziekenverple
ger L. Cohen.
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
Is in den regel de Maandag een rustdag
voor de Kamer, in de begroot ingsdagen
wordt er staag doorgewerkt en was er zelfs
Maandag een middag- en een avondzitting.
Te kwart voor tweeën werd de behandeling
van Hoofdstuk V (binntemlandscho zaken)
voortgezet.
De heer De Klerk gaf zijn vreugde te
kennen over verschillende beloften, die door
den minister waren gedaan, drong aan op
betere bezoldiging voor gemeen te-veldwach
ters en verdedigde tegenover den heer Tak
de tractementsverhooging van dien burge
meester van Rotterdam. Daarbij dwaalde hijj
echter zóó af, dat de Voorzitter hem
er aan moest herinneren., dalt hij niet in demi
Rotterdamsohesn raad', maar in de Tweede
Kamer was. Tegen den, heer Tak, die ge
zegd had', dat Rotterdam nog zoo achterlijk
was op sociaal gebied1 merkte hij op, dat in
Rotterdtam geen scheurende beurzen gebouwd
werden zocals in Amsterdam, waarop dë heer
Tak repliceerde: „Bij jullie verzakken de
kaaimuren en bij ons niet".
Nog een paar sprekers hadden het over
het geven van buitengewone vergunningen
bij landbouwfeesten, wedrennen, enz. Het
waren de heeren Okma en Schokking,
terwijl de heer Duynstee het, afkeurde, dat
de gemeente-secretarissen niet benoembaar
waren tot. ambtenaren van. den burgerlijken
stand.
Hierna was de minister, dé heer
Rink, aan het. woordHij verdedigde het
geven van buitengewone vergunningen bij
gelegenheid van een wedren en een landbouw
tentoonstelling met. een beroep op soortge
lijke vergunningen, die door zijn ambtsvoor
ganger dr.# Kuvper waren verleend. Verder
deelde hij mede, dat weldra zijn departement
zullen verlaten wetsontwerpen tot regeling
van het comptabel beheer der gemeenten en
tot zekerheidsstelling der ambtenaren. De
pensionnee ring van commissarissen van po
litie en de vaststelling van een minimum-
bezoldiging voor veldwachters rijpi zaken, die
tot het gebied der gemeente behooren.
In zake de burgemeesters-benoemingen
merkte de minister op, dat het. dikwijls in
het belang eener gemeente kon zijn als een
niet-ingeeetene wordt benoemd. En bovendien
als er geen ingezetenen solliciteeren moet
men toch wel iemand anders nemen. De ver
hoogingen der tractementen van burgemees
ter en secretarissen in Friesland was zeer
gemotiveerd, want al mag men het burge
meestersambt als een eere-ambt- beschouwen,
een arbeider is zijn loon waard en er wordt
van de burgemeesters veel meer gevraagd dan
vroeger. Met. de verhooging van het tracte-
ment van den. burgemeester van Rotterdam
zou de minister zich niet 'bemoeien zonder
noodzaak. De burgemeesters moeten verder
z. i. niet beperkt, worden in hun macht om
vertooningen, optochten enz. te verbieden.
Dat een commissaris der Koningin na het
sluiten van het debat, over een onderwerp in
de Statenzitting nog het woord voerde, waar
over ook al geklaagd was, achtte de minister
niet ougeoordoofd.
Na replieken van de heeren Ter Laan,
Van der Zwaag, Van Id9inga,
Tak, Schok king, Okma en, Scha
per en diipliek van den Minister, wer
den de algemeen© beschouwingen gesloten en
werd de vergadering om half zes verdaagd
tot 's avonds 8 uur.
In de avond-vergadering waren de artike
len aan de orde Bij de afdeeling Volksge
zondheid en Volkshuisvesting drong de heer
Tak aan op spoedige wijziging van de Wo
ningwet, ten aanzien van het. veaieenen van
toelagen en voorschotten aan vereenigingen
die arbeiderswoningen willen bouwen.
De heer Van Vuuren klaagde er over,
dat de Bicsbosch dikwijls zonder politietoe
zicht is.
De heer Van Kol vroeg maatregelen
tegen de verbreiding van de melaatsckheid)
en vroeg nadere inlichtingen omtrent dien
stand der wormziekte, terwijl hij voorts nog
vroeg om krachtige bestrijding der adenoid©'
vegetaties.
De heeren Jaiinink en Goeman
Borgesi us bespraken eveneens dë toepas
sing der Woningwet. De eerste achtte wijzi
ging der bepalingen omtrent dë onbewoon
baar- verklaring noodzakelijk.
Do laatste wees op eenige leemten in de
wet, waarvan hij zelf wel de vader was, maar
dat belette hem niet de gebroken te zien. Hij
vestigde dë aandacht, op enkele punten, die
onuitvoerbaar zijn, gebleken, en hij achtte
het daarom gelukkig, dat de wet gewijzigd
zal worden Ten aanzien van de onbewoon
baarverklaring zou hij een bepaling willen,
dat de gemeente steeds verplicht is verdere
voorziening te troffen.
De heer Heemskerk besprak mede de
keet en in den Bieëbosch, die voor 'tmeeren-
deel onbewoonbaar zijn. Die toestand' eischt
dringende verbetering.
De heer Bos wees ook op enkele gebreken
in de Woningwet en vroeg maatregelen tegen
do verontreiniging der openbare wateren.
Hij gaf der regoeriug in overweging om op
ruime schaal pjroeven te nemen om het.
middel te vinden tot. zuivering van het af
valwater der fabrieken.
De hoer Schokking sloot zich hierbij
aan en besprak mede de toepassing der Wo
ningwet. Hij achtte het toezicht op de on-
bewoon baarheid de voornaamste taak der ge
meentebesturen
De heer Van. der Zwaag keurde mede
de houding van Gedep. Staten van Friesland
ten opzichte van besluiten van gemeentebe
sturen, die een bedrag hadden gevoteerd
voor het. bouwen van arbeiderswoningen,
welke besluiten door Gedep. Staten vernie
tigd; waren. Hij twijfelde er aan of bij den
minister wel de noodig© warmte aanwezig
was om tot betere toepassing der Woningwet
te komen.
Het was reeds 11 uur toen dë minister
aan het woord kwam. Hij wees er op, dat
er geen termen waren geweest om de beslis
sing van Gedeputeerden van Friesland ter
vernietiging voor te dragen, al werden die
'beslissingen ook door de regeering betreurd1.
Er was echter geen strijd met die wetsbepa
ling.
In tusschen heeft Spr. het initiatief ge
nomen tot een conferentie tusschen de re
geering, het woning-college en Gedep. Sta
ten. Het verslag dier conferentie zal eerst
daags verschijnenmaar thans reeds kan
Spr. meedeelon, dat het standpoint van de
Friosche Gedeputeerden niet zoo principieel
is als men zou hebben verwacht. Het ver
heugde Spr., dlat hij het wetsontwerp tot
wijziging der woningwet nog niet heeft in
gediend, want thans kan men nog profitee-
len van de wenken in dë vergadering ge
geven.
Voldoende termen om maatregelen tegen
verspreiding van lepra te nemen bestaan
niet. Tiet aantal lijders aan die ziekte is
zeer gering. In 1898 waren er 19 gevallen
opgegeven en zeker niet meer dan een 30-
taJ in 't geheel. Sedert is het aantal ver
minderd.
Het onderzoek van den centralen gezond
heidsdienst omtrent de mijn-wormziekte
heeft aangetoond dat slechts een klein per
centage van de bevolking van mijnstreken,
niet-mijnwerkers, door. wormziekte is aan
getast. Het onderzoek intusscihen was slechts
een eerste beginhet zal langzamerhand be
ter worden door de dit jaar opgedane on
dervindingen. De mijn-eigenaren hebben be
hoorlijk medegewerkt.
Van -het onderzoek aan de adenoïde vege
taties mag de heer Van Kol ziah een deel
der eer toerekenen.
Over de verontreiniging van wateren zul
len twee wetsontwerpen de Kamer bereiken,
één van den Min. van Landbouw en één
van Spr.
Na .repliek van den heer Jannink werdl
de vergadering verdaagd tot Dinsdagochtend!
10 uur.
Berichten.
De Staatscourant van Dinsdag 11 De
cember 1906 bevat de volgende Koninklijke
besluiten
benoemd tot ridder in de Oranje-Nassau-
orde F. J. Harterink, secretaris der vereeni-
ging „Voorzorg" uit het personeel dor Mij.
tot Expl. van Staatsspoorwegen, te Delden
benoemd voor 6 jaren tot reserve-officier
van gezondheid 2e klasse F. R. J. Sonnen,
verlof verleend tot het aannemen van het
ordeteeken van ridder in de Koninklijke Orde
van den Verlosser, hem door Zijne Majesteit den
Koning van Griekenland geschonken, aan Th.
H. de Meester, directeur der Stoomvaartmaat
schappij „Zeeland t» Middelburg.
H. M. de Koningin was Donderdag
avond op bezoek bij mevrouw douairière van
Haersma de With-Van Weede op den huize
Marialust te Apeddo rn.
Vrijdagmiddag deed H. M, verge
zeld van eene hofdame, een rijtoer in den
omtrok van Het Loo.
Zaterdagmiddag maakte H. M. de Ko
ningin een rijtoer door het Kon. park.
H. M. de Koningin en Z. K. H. de Prins
reden Zondagmiddag over Hoog-Soeren,
waarbij Z. K. H. z^lve het tweespan schim
mels mende.
Maandagavond 17 dezer, te 8.14, vertrekt
Z. K. H. naar Dm Haag.
Do Vorstin van Bentheim, die eenige
dagen de gast was van de Koningin-Moeder,
is gisteren ochtend per Staatsspoortrein van
9.40 naar Bentheim teruggekeerd.
H. M. do Koningin-Moeder vergezelde
hare zuster tot aan den trein en nam een
hartelijk afscheid op het plankier.
Ook de grootmeester van Hr. Ms. Huis,
Jhr. de Ranitz, en eenige andere leden van
de hofhouding der Koningin-Moedor, deden
der vertrekkende Vorstin uitgeleide.
Het heeft H .i. de Koningin be
haogd aan do zangvereeniging „Excelsior"
