F. sir. ®r Jaargang. Donderdag 7 Februari 1907. BUITENLAND. FEUILLETON. De Gezegende dag. AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden roor Amerafeortf 1.25. Idem franee per poet Afzonderlijke Dimmen0.05. Desa Oonranl verechijnt Dagelijks, met nitsondering van Zon- ea Feestdagen. Adrertentifo, mededeeliogen en*., gelieve men vóór 10 nor 's morgens bij de Uitgevers in se zenden. Uitgevers: VALKHOFF C». Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTLÈN t Van 1—5 regels 0.75. Elke regel meer- 0.15« Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan voordeelige bepalingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad bij abonnement Bens oirenlaire, bevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegesonden. Kennisgeving. HENaSTENKEfUBINGEN. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort, brengen t-er kennis van belanghebbenden dat de in het voorjaar van 1907 te houden gewone Rijkskeuringen van tot dekking bestemde hengsten van t«n minste 24 jaar oud voor zoo veel de provincie Utrecht betreft, zijn vastge steld op 20 Februari a. s. dat de regelingscommissie tot het aannemen van inschrijvingen voor bedoelde keuringen zit ting zal houden op Zaterdag 9 Februari a. s., van des voormiddags 11 tot des namiddags 12 uur, in het Hotel ..Bellevue" aan het Vreeburg te Utrecht. Op vrachtvrije, schriftelijke e» onderteekende a&nvrapen zullen door den Secretaris dier com missie, den heer M. L. H. Trissen, adres (Land- bouwbank Utrecht) aan eigenaren en houders van hengsten, inschrijvingsbilletten voor de keuringen worden verstrekt. Bij de aangifte zullen, moeten worden vermeld a. naam en woonplaats van den eigenaar en houder b. naam, ouderdom, ra6, kleur en bijzondere kenteekenen van den hengst, benevens, indien deze in het stamboek is ingeschreven, stamboek en stamboeknummer c. zoo mogelijk afstamming van den hengst, zoowel van vadens- als van moederszijde, en naam en woonplaats van den fokker. Do ter keuring aangeboden hengsten zullen op genoemden 20. Februari, de6 morgens te 9 ure. aan de Stadsmanége, Achter Clarenburg, aan wezig moeten zijn. Amersfoort, 5 Februari 1907. Burgemeester en Wet houders van Amersfoort, De Secretaris, De Burgemeester, J. G. STENTERT KROESE. WUIJTIERS. Politiek Overzicht F» mcuwe Ouiteche Rijksdag. Wie kort voor den dag der herstemmingen de kaart van het land overzag, liep gevaar er niet wijs uit te kunnen worden. Nog nooit was de verwarring zoo groot als dit maal; in het noorden en het zuiden, in het ocsteu en het westen, overal was de gedrags lijn der partijbesturen verschillend, en om stemmen te lijmen werd met de beginselen een onwaardig spel gedreven. Van de Prui sische provinciën ten oosten van de Elbe le verde Silezië in zooverre een afwijkend beeld, dat het centrum beslist tegen de soci aal-democratie optrad en daarnaast ook do conservatieven tegen de vrijzinnigen onder steunde. De houding van het centrum in Silezië was echter voor de sociaal-democratie geen beletsel om in Hannover het centrum hulp te vorleenen, ten behoeve van zijne bondgenooten uit het kamp der Welfen en uit dat van den landbouwersbond. In Hes- sen-Nassau heeft het oentrura overal het. stelsel toegepast van onthouding ten nadeele van liberale candidaten. In Rijnland en Westfalen werd overleg geploegd tusschen centrum en nationaal-liberalen om elkaar een zeker aantal mandaten te verzekeren dit overleg is mislukt. Weer anders was het beeld in de zuidelijke staten. Hier hebben centrum en sociaal-democraten zich met el kaar verbonden tot bestrijding van do libe ralen. Inzonderheid in Beieren en Wurtem- berg en ook in Elzas-Lotharingen is daaraan streng de hand gehouden. Ondanks al die verwarring vóór de her stemming, vertoont echter dó uitslag, die nu volledig voor ons ligt, een volkomen klaar en duidelijk beeld. Plaatselijke verrassingen zijn niet uitgebleven, maar daardoor is aan den einduitslag geen afbreuk gedaan. De machtige strooming, die in het Duitscho wik na do ontbinding van den vorigen rijksdag zich deed gelden en die door den uitslag van de stemming van 25 Januari aan den tg is gekomen, heeft ook haren stem pel gedrukt op het resultaat van de herstem mingen. De sociaal-democratie is verslagen; de sterkte van hare fractie is van 79 tot 42 teruggegaan. In den vorigen rijksdag was zij in sterkte de tweede der partijen, in den nieuwen rijksdag neemt zij eerst do vijfde plaats inbehalve het centrum gaan nu ook de conservatieven, de nationaal-libera len en de vrijzinnigen haar voor. Wanneer men de stemming, die den 13. December 1906 onmiddellijk aan de ontbinding van den rijksdag voorafging, als maatstaf aan legt voor de partijverhouding, dan zou, als die stemming in den nieuwen rijksdag werd herhaald, het toen met enkele stommen meer derheid verworpen voorstel, waarmee de re geering zich had vereen igd, thans in don voltalligen rijksdag worden aangenomen met 224 tegen 173 stemmen. Dat is do uitkomst, die met de ontbinding verkregen is. Verkregen, niettegenstaande centrum en Polen in iets grootore sterkte dan vroeger teruggekeerd zijn en in weerwil dat het centrum dé drie millioenen-partij, die het was, gebleven is. En wanneer men vraagt, hoe het komt, dat dit resultaat bereikt is, kunnen worden, dan moet men de oplossing hierin zoeken, dat tegen de sociaal-democra tie hulp is gezocht en gevonden bij wat Xordd. AUg. Zeitung in de dagen vóór deze verkiezing heeft genoemd de „partij der niet-stemmers.'' Dat was ook eene drie- millioenen-partij, want in 1903 bedroeg het aantal kiesgerechtigden 12.531.248, en daar van stemden toen 9.495.587 (d. i. 75.8 pet..); er bleven dus tlhuis 3.035.661. Ditmaal was het getal kiesgerechtigden 13.247.370, van wie 11.262.574 bij do stemming van 25 Ja nuari hunne stem hebben uitgebracht. Er lubben thans dus meer gestemd 1.766. 987 kiezers; in percenten uitgedrukt is het ver- houdingscijfer ditmaal 85 in plaats van 75.8. Met andc-re woordenvan de partij der n iet stemmers hebben zich ditmaal 9.2 pet. ge voegd bij die der stemmers. En men moet daarbij in aanmerking nemen, dat dit is een nviddencijferin de 90 vaste districten, die het centrum bij de eerste stemming heeft kunnen bezetten zullen niet zoo velen meer zijn opgenomen dan vroeger, maar in do districten, waar het spande, is de toeneming wel moer geweest. In de grootere opkomst dus van de kiezers ligt de verklaring van de verandering, die do samenstelling van den rijksdag heeft ondergaan, ook do verklaring van het verschijnsel, dat in vele districten do uitslag niet overeenkomst met het door de partijleiders uitgegeven parool. Wat heeft die voorheen zoo onverschillig© massa naar de stembus gedreven? De Parijsche Figaro heeft na do eerste stem ming getracht- op die vraag een antwoord te geven. Dit antwoord is door de Nordd. Allg. Ztg. met blijkbare instemming overgenomen het schijnt dus wel, dat. daarin de spijker op den kop geslagen is. Het blad schreef ,,Hot beroep op de Duitscho kiezers heeft succes gehad. Duizenden burgers, die tot dusver nooit aan de stembus waren versche nen, hebben aan de opwekking gevolg ge geven. Dat mocht wel eene mobilisatie ge noemd worden, want allen kwamen, niet slechts om oen politiek recht uit te oefenen, maar om oen nationalen plicht te vervullen. Het „grootere Duitschland" was do vraag; al het overige was onverschillig. ,Men had wel het Duitscho volk reods bij vroegere gelegenheden in opgewonden - heid gezien, toen de Keizer don rijksdag ontbond. Ditmaal is de vaderlandslievende ijver nog sterker en opmerkelijker geweest. Wat leger en vloot beteek enen, dat weet ieder Duitsch burger van Keulen tot Ko ningsbergen. Maar de koloniën, de armzalige Duitscho koloniënDat zij zulk een geest drift zouden opwekken en de Duitsche ro- geering zo met zulk een gemak tot de be- teekenis van een symbool zou verheffen, wie zou dat vermoed hebben? „Men heeft ons wel eens gezegd: „Gij kent slechts het officioele Duitschland, dat ir soms verontrustende vormen de bedoe lingen toont van ecno leidende minderheid of do traditiën van ©ene verouderde diplo matie. Maar er is een ander Duitschland. dat denkt en werkt en geen avonturen wil." Nu, de verkiezingen verschaften dit andere Duitschland de gelegenheid, zich te toonen. Het is tot het besluit gekomen, voor ©enige uren zijn laboratoria, studeervertrekken en burgerwoningen te verlaten, waar onze ro manschrijvers en toeristen dachten het te hebben opgemerkt. Het heeft gestemd. En het heeft gestemd voor den Keizer, voor do koloniën, voor de „wereldpolitiek," ondanks de hoogc vleeschprijzenondanks 200 mil- lioen nieuwe belastingen, ondanks de zeker heid van verdere offers in de toekomst. Er is dus geen „ander Duitschland" in den zin van die waarnemers. Do objectiviteit eischt deze opmerking niet meer onder onze reisin drukken op te nemen. Er is maar één Duitschland, wanneer het te doen is om de grootheid van het rijk. En men kan dit schoon© voorbeeld slechts benijdenmaar men moet er mee rekenen." Dit werd geschreven onder den indruk van den uitslag der eerste stemming Het resultaat van de herstemmingen heeft dien indruk nader *-Abt1 Duitschland. Ook do Koning van Wurtemberg heeft rijn gezindheid doen blijken om de processen wegens majesteitsbeleediging te doen afne men. Hij heefit de regeering met nadruk ge wezen op haar recht om zulke prccessen te stuiten en don wensch te kennen gegeven, dat daartoe zeker zal worden overgegaan, wanneer het opzet om te beleedigen niet is gebleken. De uitkomst der verkiezingen voor don rijksdag, eerste stemming en herstemming te zamen genomen, wordt bij eene voorloo- pige telling aldus samengevat, dat gekozen zijn Nationaal-liberalen Vrijzinnige volkspartij Vrijzinnige \ereeniging Zuidd volkspartij Duitsch-conscrvat ieven O ei 60 M °e IC t- es -O ce, -= -c "o is e O 20 57 51 6 27 20 l 12 10 2 7 6 43 59 52 Rijkspartij 10 23 22 Reform partei 3 6 7 Duitsch-socialen 18 5 Bund dor Landwirto 2 7 4 Christelijk-socialen 2 3 2 Wirtsch-Vereinigung 13 1 Beierseh© boerenbond 113 Middonstandpartij 12 0 Centrum 90 107 105 Elz.-Lothar. centrum 3 4 6 Welfen 0 0 2 Polen 19 20 16 Sociaal-democraten 29 42 79 Denen 1 1 1 Lotharingevs 2 3 4 Wilde liberalen 14 0 Wild© conservatieven 111 De Wirtsohaftliche Vereinigung bestond in den vorigen dijksdag uit de Duitsch-socia len, de christelijk-socialen, de leden van den boerenbond en een lid uit Brunswijk. De vereeniging was toen 15 leden sterk. Eene bepaalde opgave over de nieuwe sterkte kan eerst gedaan worden nadat de nieuwe rijksdag bijeen is. Van do vroegere leden der Elzas-Lotha- ringsche centrumpartij hebben sommigen vóór hunne verkiezing verklaard, dat zij tot het centrum zouden toetreden. Ook de overi gen kunnen tot het. centrum gerekend wor den De sociaal-democrat eh hebben van de 88 herstemmingen, waarin rij betrokken waren, slechts 13 gewonnen. In het koninkrijk Sak sen zijn zij in alle acht. herstemmingen ge slagen gekozen zijn 3 nationaal-liberalen, 2 vrijzinnigen, 2 conservatieven en een van de Reformpartei (anti-semiet). De 23 dis tricten van Saksen zijn dus vertegenwoor digd door 6 nationaal-liberalen, 4 conserva tieven. 2 vrijzinnigen, 3 anti-semieten en 8 sociaal-democraten. Bij de ontbinding op 13 December 1906 haddon de sociaal-democra ten 21 van de 23 zetels bezet. Evenals bij de eerste stemming was ge schied, zijn bij de herstemming verscheiden groote steden door de vereenigde burgerlijke partijen op de sociaal-democraten veroverd. Zoo b.v. Stettin. Frankfori. Darmstadt, El- berfield. Miinchen I werd gewonnen ondanks hot door het partijbestuur van het centrum uitgegeven parool om voor den so ciaal-democraat te stemmen, ten einde den liberaal te weren.. In Straatsburg leidde het parool van het centrum om in geen geval don liberaal te steunen, tot do verkiezing van den sociaal-democraat. Slechter nog dan de sociaal-democraten hebben do Welfen. dfe aanhangers van het vroegere koningshuis van Hannover, 't bij deze stemming er afgebracht. In den nieu wen rijksdag hebben zij geen vertegenwoor dig©:" meer. Na afloop der herstemmingen ite Eüberfeld ontstond er voor liet volkshuis een lievige botsing tusschen een daar verzamelde menigte en de politie. Eenige agenten kwamen een oogenblik in het. gedrang, waarop c<*i sterke politiemacht. aanrukte en het plein schoon- veegde. Een groot aantal burgers en politie beambten werden gewond en verschillende personen werden in hechtenis genomen. Frankrijk. De ministerraad heeft zijne goedkeuring geschonken aan een door den minister van (.■eredienst Briand opgesteld ontwerp van het huurcontract, dat de pretecten zullen moe ten gebruiken bij de verhuring van de aan den staat tocbohoorende gebouwen die voor den ooredienat bestemd rijn. aan bisschop pen of geestelijken. De prefecten zullen dit c/nt worp-contract toezenden aan de burge meesters, om te dienen als leiddraad voor de verhuring van de kerkgebouwen, die eigen dom van do gemeente zijn. Engeland. In eene rede, die de v*-^-minister van koloniën Winston Churchill hield, kondigde do spreker aan, dat het parlement bijeen komt in een oorlogstoestand tot het doen van een aanval op het hoogerhuis, dat op zettelijk den oorlog heeft uitgelokt. Het einde van den strijd zullen algemeen© verkie zingen zijn. Vooraf edhter zal het lagerhuis nog verscheidene noodige wetsontwerpen moeten aannemen. Op een vraag wat men tegen het hooger huis zou kunnen doen, antwoordde Winston Churchill met de volgende typische beeld spraak: „Men kan een kat ooi dood maken zonder haar in melk te verdrinken." Rusland. Bij de verkiezing van kiesmannen rijn twee van de uitstekendste leden der vorige Doema graaf Heydcn van de partij der vreedzame hernieuwing en prof. Kowalewski niet herkozen. Van de verdedigers van Port Arthur zul len do generaals Stössel, Reiss en Fock voor hot rijks militaire crimineele gerechtshof ge daagd worden. Anderen zullen niet vervolgd worden In de zaak tegen den adjunct-minister Goerko, die betrokken is in het schandaal der aan de firma. Lidwall gegeven opdracht tot het leveren van voor de noodlijdenden bestemd graan, is men nu zoo ver gevor derd, dat. de eerste afdeeling van don rijks raad heeft besloten een voorloopig onderzoek in te stellen om uit te maken of Goerko hier voor gerechtelijk moet. worden vervolgd. In- 1 middels blijft de heer Goerko in het bgzit van zijn ambt. In den laatsten tijd nemen de gevallen toe waarin do Russische regeering van vreemde staten de uitlevering van politieke misdadigers verlangt. Zoo is van Zweden de uitlevering gevraagd van den Russischen* so cialist Tschermiak onder opgave, dat hij be trokken is geweest in een overval in Peters- burg op een transportvan staatsgelden of al- althans tot 't beramen van dit plan heeft meegewerkt. Daartegenover wordt bericht, dat Tschermiak kan bewijzen, dat hij ander halve maand voor den dag, waarop deze overval werd uitgevoerd, Petersburg verla ten heeft. In Frankrijk hebben do voorzit ters van Liguo des droits de rhomme en van de Vereeniging van vrienden van het Russische volk gezamenlijk de presidenten van de beide Zweedsche Kamers verzocht ..het lot van den onrechtvaardig vervolgden heer Tschermiak onder hunno hooge be scherming te nemen." In Zweden zelf heeft het sociaal democra tische Kamerlid Branting zich de zaak aan getrokken. In de kazerne van de 11de vlootafdoeling te Kroonstad heeft een hevige ontploffing plaats gehad, waardoor het gebouw sterk werd beschadigd. Een aantal officieren en manschappen worden gewond. Wat. de oor- Bin ar haal ran dt OtUrlidt Pattorie 31 Uit het Deensch door BHTSY BAKKER—NORT. Hij zweeg, wat verlegen maar toen Vonne niet antwoordde, had hij er aan toe gevoegd „En het is zoo smartelijk, dat de nacht vorst het ontluikende leven doodt, wanneer de boomem reeds met zwellende knoppen prijken. Beter laait- ontloken, dan in 't leven gelokt door een zon, die wel de kracht be zat tot het te voorschijn roepen, maar niet tot het in stand houden." „Vader." had zijl gezegd, terwijl ze hem smeekend in de oogen zag „waarom zegt u mij dit alles?" Do oude predikant had het hoofd afge wend, als wilde hij een uitdrukking verber gen, waarover hij geen meester was, en bang was die te verraden. „Dat zeg ik je, omdat ik je wil verzoeken mijn wensch te vervullen. Je moet naar tan te Yvonne gaan, daar een jaar blijven en trachten er andere menschen te leeron ken nen dan de weinigen, waarmede je hier ge legenheid hebt om te gaan. De ouderdom heeft geen recht te verlangen. dat de jeugd den rug zal wenden naar het morgen rood' des levens, om hand' in hand mei hem te staren in een avondzon, die op 'tpunt staat onder te gaaiv' Hij had zwak en stil gesproken, zijn mond trilde. En op 't. zelfde oogenblik was het haar of de nooit, geheeld© wonden van haar kinderhart begonnen te bloedonzij had zich zelf en haar eigen recht op geluk, haar jong verlangen vergeten slechts haar ouden, eenzamen vader in de groote heide- woestijn had zo op dit. oogenblik gezien. „Vader, vader!' Ze was in tranen uitge barsten en had haar armen om zijn hals ge legd. „U wilt mij. toch niet- van u zenden? U, die geen uur op den dag zou weten, wat. u zonder mij zou doenIk houd immers juist van dén avond, het stille uur, wanneer alle geluiden zwijgen en alleen de stem der ziel spreektdenk er aan, dat u mij zelf heeft loeren zingen Toch kust ons mot goud in den mond De levendige avondstond1!" Haar oude vader had er toen zoo stralend uitgezien, telkens en telkens had hij haar ge kust, terwijl tranen langs rijn wangen lie pen. En nu ze alleen zat, was het. of alles weer terugkwam; haar eigen, diep gemis; slechts nog een tint donkerder kleurden zich de schaduwen Tondom haar. Want nu wist. ze met zekerheid, dat. als vader haar ooit moest missen en aan een ander afstaan, dit het tweede groote offer van zijn leven zou zijn. Dat h'ad ze zoo duidelijk gezien in den jube lenden dank van zijn oogen., toen zij hem zei, dat ze hem niet wilde verlaten. In zijn vreugde over de zekerheid, dat hij zich ver gist moest hébben, en haar hart hem nog alleen 'behoorde. Het. zwaarst van allés was het, dat hij evenals zij leed, misschien nog meer. Want hij leefde immers midden in hot groote, woe lige leven, en moest, ver koeren tusschen be drijvige, vroolijke menschen, en zelf even vroolijk en bedrijvig als zij schijnen, om met hen te kunnen leven Verleden nacht was ze schreiend ontwaakt en had heen en weer gewoeld' zonder rust. te kunnen vinden. „Roep," klonk het in haar - „roep wan neer en waar je wilt, en met dezelfde liefde, hetzelfde diepe verlangen zal ik tot je ko men." En ze was opgestaan en naar het Lidemeer gegaan bijna den geheelen weg had ze hard geloopen, en ze was op den hoogsten top van de heuvels geklauterdze had haar handen gewrongen en over het stille, coibewegelijke meei geschreeuwd „Troels Troels!" Maar niemand antwoordde. Do stilte van den dood' wierp zich op haar stem en verstikt© het geluid; zelfs de echo scheen deze eenzame plek verlaten te hot/beu, waar slechts herinneringen on smart vertoefden, die niet vroegen en geen antwoord eischten. En 't was haar of de golven zich zacht heen en weer bewogen, als wilden ze zeggen „Kom bij oais met je smart, zoo dikwijls als vroeger, en wij zullen die wiegen cm verber gen. Kom 'bij ons met je smart, en wij zul len het zieke kind van je hart tot. rust zin- geu En ze was teruggegaan, angstig en ver schrikt, en maar huis gesneld met de han den tegen de borst gedrukt, als wilde ze een ziek kind verdedigen, dat dood em vergetel heid haar wilden ontrukken. En de schaduwen waren, rondom liaar ge vallen van sloot en kloof, van heuvel en meer waren de stille, droevige schaduwen der herinneringen gekomen, stom als die nacht schaduwen die ter rijde weken, wan>- neer zij die wilde naderen of hen grijpen als lang verdwenen geesten vam het dooden- rijk. En ze had het. liooren suizen rondom haar hoofd, als de koude vleugels van dem dood den dood die den laatsten avond achter hen liep en hun levensgeluk afmaaide. „Ga je ftiec naar Lize Eenzaam?" Do predikant stond aan het einde,van do olmenlaan, die uitliep in een kleine open plek. met uitzicht over de weiden. Op het zelfde oogenblik was zij daar al en stond glimlachend naast hem „Ja, vader laten we samen gaan, als in vroeger dagen, in die goede, oude dagen." Zij legde teeder en vertrouwelijk haar airm in den zijne. Vóór dat de zon achter don heuvelrug ge zonken was, stonden zo voor oude Lize's huis. De stralen spoelden op de witte wan den. hot laatst© brandend opvlammen vóór dal het. warme oog der zon brakzoo mild, zacht en stil slopen ze rondom haar huis, 'Lat. het was alsof de zon aan alle kanten tegelijk scheen. Ze scheen door de ruiten, ademde op den schoorsteen, en sloeg haar gulden mantel rondom het huis, het bescher mend voor al de koude rukwinden van de heuvels. Lize zait met haar breiwerk op den rand van haar bed, toen ze binnentraden Op de lange houten tafel, voor de bamk onder het raam, stond een zwarte, ijzeren pan met die rest van oen stijve meelpap met aardappelenhet overblijfsel van Lize's avondmaal. Een groote. roodc kat zat op de bank, en strekte haar eene poot naar de meeipap uit. Maar in het lage raam spool- déai de zonnestralen tusschen goud'enlak en geraniums, en een vogeltje zong in een kooi owier de balken. Do oude vrouw stond langzaam op. ,,'f/ Is aardig, dat dominee er aan ge dacht heeft mij1, oud' mensch, op te zoeken." Ze nam de kat bij het. nekvel en wierp haar terzijde, toen streek ze met die hand over de 'bank en verzocht hum. plaats te ne men. Hoe blij oude Lize ook is met. dominee's bezoek, er is altijd een donkere plok, die ze niet. kan ontgaan. Dat is de kerk. Want in de kerk komt Lize Eenzaam nooit.. Dominee weet dat, em hij weet eveneens, dat alle po gingen om haar over te halen, vergeefsch zijn Lize is onbuigzaam als het riet op haar huisdak. De predikant weet de reden er wel van die kent elk kind in Osterlide. Deze ontstond nadat haar man, Anders stierf Toen was Lize slechts dertig jaar, cn Anders zestighij had de boerderij bezeten, zij niets. Mikkol Dahl was een vriend van Rode Andere, maar nog meer van LizeAn ders was niet dommer dan de moestenmaar zweeg bedeesd, on was tevreden, in zijn eigen huis geduld te worden. Vt.rdt fMilqi.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1907 | | pagina 1