11\ tos.
JMV|«
Dinsdag 21 Januari 1908.
BUITENLAND.
KOLONIËN.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
BOHKIMIMTSPBIJSt
Vm aiuiii toot iairtfiodf 1JB.
Idta fraurso per post- 1.7*.
&&oad«rl|k« namnin-
Dm* Oourant t»rs©fc|nt D«f«l|k», m$t iltatiierUf tu
!?oa- en Fecitdagen.
▲dTtrtentiln, mededeelingea eu., gelieve aea vddr 10 w
morgens b|j de Uitgevers id te eenden.
Uitgaver*: VALKHOPP ft C*.
Utrachtaaheataat 1. Intercomm. T.lcphoorniumn.r 66.
PBUS DIB ADVlBTl*Tll*i
▼aa 1-» ra«ab
GrooU letters neer pUetsrmiaBie.
▼oor hendel en bedrijf besten vserdesMge fcipilisf til
bet berbeeld edverteerea in dit Bied bf sfcesn—sst. Baae
eirenleire, bevattende de roonreerden, vndt ep nerreeg
inden.
Politiek Overzicht
De omwenteling ln Marokks.
Van de gebeurtenissen in Marokko en
hunne vermoedelijke verdere ontwikkeling
kan men zich ook "heden nog geen duidelijk
beeld vormen, al heeft zich de positie van
Moeley Hafid in het land zelf blijkbaar ver
sterkt door zijne uitroeping tot sultan, nu
ook in de derde hoofdstad van het land,
Mekinez. Voor de beoordeeling van de om-
keerihg, die gekomen is ten nadeele van
sultan Abdel Aziz, is het van gewicht, dat
volgons berichten uit mooreche bron, die
geen tegenspraak hebben gevonden, er eene
bepaalde feitelijke aanleiding geweest is voor
de afzetting van sultan Abdel Aziz. Hij is
niet hot slachtoffer van eene algemeen© ver
denking geworden, omdat hij zich bij de on
derhandelingen van Rabat al te diep met
Frankrijk heeft ingelaten, maar hij beeft
zelf een stap gedaan, die zijn lot bezegelde.
Do oelema's te Fez ontvingen een uitdrukke
lijk verzoek van sultan Abdel Aziz om een
officieel advies (fetwa) uit te breugen over
de vraag of bij tegen een oproerigen broe
der de bulp van Fransche troepen mocht in
roepen. Het antwoord van de oelema's op
deze vraag was de afzetting van den sultan
en de plechtige uitroeping van Moeley Hafid
tot eenig rechtmatig heerschar van Marokko.
Daarmee is een geheel nieuw tijdperk ge
opend. Toen Moeley Hafid, nu vijf maan
den geleden, in Marakesch, de hoofdstad
van het zuiden, zelf als pretendent-sultan
tegen zijn broeder Abdel Aziz optrad, be
ging hij eene daad van rebellie; hij bracht
het gezag van den sultan in gevaar, zonder
den wettelijken grondslag daarvan aan
te tasten. Thans echter is Moeley Ha
fid in de moskee te Fez zelf tot
sultan uitgeroepen, en wel door de hooge
dignitarissen, de notabelen van de stam
men en gilden, die 13 jaren geleden den
jongen Abdel Aziz op d©n troon van zijn
overleden vader hadden verheven. Naar de
landswetten heeft Moeley Hafid hiermee
eene even wettige macht verkregen als voor
hem zijn broeder, en wanneer hij zich tot
het corps diplomatique te Tanger wendt om
de erkenning van de vreemde staten te ver
krijgen, dan zal men voor zijn afgezant niet
meer eenvoudig de deur kunnen sluiten, zoo
als men gedaan heeft tegenover het gezant
schap van den rebel van Marakesch in Lon
den, Berlijn en Rome. Mc-n zal met Moeley
Hafid althans moeten onderhandelen.
Daaruit volgt, dat Abdel Aziz in een
neteligen toestand gekomen is. Frankrijk en
Spanje deden hun best in de laatste maan
den, hem door het zenden van troepen en
door 't steunen van zijn crediet te verster-
kon; zooals de omstandigheden nu zijn, kaft
er van het voortzetten der onderhandelingen
over eene leening ge©n sprake meer zijn;
de Europeesche kapitalisten zullen nu meer
dan ooit geneigd zijn af te wachten hoe de
zaken verder zullen loopen. Op financieele
ondersteuning uit Europa kan Abdel Aziz
dus niet meer rekenen. Aan den anderen kant
heeft de revolutie te Fez ten gevolge, dat
de binnenlandsche belastingen, als zij kun
nen worden geïnd, niet aan Abdel Aziz wor
den afgedragen. Sultan Abdel Aziz zit dus
zonder middelen te Rabat vast, en het zal
hem steeds moeielijker worden zijne troepen
•bijeen te houden.
Hoe Moeley Hafid zijne gedragslijn tegen
over het buitenland denkt in te richten, is
op dit oogenblik niet uit te maken. De be
wering, dat Moeley Hafid aan de staten, die
de akte van Algeciras hebben onderteekend,
eene nota heeft gericht, om zijne erkenning
te vragen, is onbevestigd gebleven. De
Nordd. Allg. Zeitung verzekert, dat, voor
zoover haar bekend is, zulk een verzoek met
de mededeel ing van zijne uitroeping tot sul
tan niet bij de regeeringen ontvangen is.
Over 't geheel zijn de geruchten, dat hij
reeds nu voornemens is betrekkingen met
vreemde staten aan te kuoopen, met voor
zichtigheid op te nemen. Zijne wenschen
schijnen zich voorshands er toe te beper
ken, dat de onderteekenaars van de akte
van Algeciras de vraag, wie van de beide
broeders naar de opvatting van het Marok-
kaansche volk als rechtmatig heerscher moet
worden beschouwd, als eeuo binnenlandsche
aangelegenheid zullen behandelen. Daaruit
vloeit van zelf de doelmatigheid voort van
eene zekere reserve in de beoordeoling van
de Marokkaansche gebeurtenissen.
Wat de houding van Frankrijk tegenover
do nieuwe gebeurtenissen betreft, heeft de
minister Pichon in de Kamer zich voorals
nog bepaald tot de korte verklaring, dat de
Marokko-politiek van Frankrijk geen ver
andering heeft ondergaan. Maar de puntjes
op tie i's zullen eerst aanstaanden Vrijdag
gezet worden, den dag waarop Jaurès zijne
interpellatie, die hij terstond nadat de Ka
mer hare zittingen had hervat, hoeft inge
diend, zal kunnen toelichten.
DultMfilan&
Do strijd in de® Duitschen Flottenverein
is door de buitengewone algemeen© vergade
ring, die eergisteren te Kassei gehouden
is, niet bijgelegd, maar veeleer verscherpt.
De voorzitter, vorst Otto zu Salm-Horstmar,
verklaarde in het begin van de vergade
ring, dat het bestuur zijne functiën neer
legde. Aan het eind© van do vergadering
werd, na langdurige en heftige debatten,
eene motie van vertriuwen in het bestuur
aangenomen. Na dit votum verklaarden de
Beiersche afgevaardigden, dat zij niet lan
ger in do vereeniging konden blijven. Eene
poging om door een compromis-voorstel nog
een weg naar den vrede open te houden,
mislukte, waarna do Beiersche afgevaardig
den de zaal verlieten.
De Köln. Ztg. schrijft over de wijze,
waarop deze beslissing tot stand kwam
,,Do stemming van de i eerderheid was
blijkbaar voor het voorstel van de Thürin-
gers (het voorstel dat werd aangenomen) en
do aanneming van dit voorstel beteekent
eene in hare gevolgen onafzienbare beslis
sing. De toch reeds grooto opgewondenheid
in de zaal en do dicht gevuld© galerijen
steeg van minuut tot minuut. Slecht9 met
groote moeite kon de woordvoerder van de
BeierenTroltsch-Augsburg, zich verstaan
baar maken. De groep van de Beieren is
opgestaan en vormt in het oprukken naar
het voorzittersgestoelte een gesloten leger -
troep. Tröltsch roept de opgewonden menig
te toe: ,,Het ernstige oogenblik is gekomen.
Ik heb opdracht u te verklaren, dat met do
aanneming van dit voorstel voor ons Beie
ren in den Flottenverein geen plaats meer
is. Wie ooren heeft om te hooren, wie oogen
heeft om te zien, die proeft uit dit voorstel
de punt tegen den persoonEr breekt
een oorverdoovend 'awaai los; alles
schreeuwt, gesticuleert, roept; de klok van
den president, klinkt slechts ab een zwak
gefjammer door de groote ruimte. Steeds
nauwer wordt, de kring, alles dringt om
liet voorzittersgestoelte. In do Beiersche
groep zijn twee uniformen merkbaar, een
infanterie- en een kavallerie-officier, de beide
eenigo militairen in uniform. In dezen"kring
van opgewonden brave Duitschers roept de
leider van de Beieren von Spiess,,Wij
willen den vrede. Gunt ons nog een paar
minuten. Do verschillen zijn niet. meer zoo
groot, maar liet voorstel-Thüringen kun
nen wij niet aannemen. Gunt ons den tijd,
zoekt naar een vorm die 't- ons mogelijk
maakt het eens te worden". De voorzitter
ging over tot de stemming. Het voorstel-
Thiiringen werd aangenomen, wel met eene
meerderheid, die eerst twijfelachtig scheen,
maar zij was er. Nu verzocht baron Wurz-
berg het voorstel-Hamm (het compromis
voorstel) nog te behandelen. Dit voorstel,
in de vergadering geboren, had vlug aau-
hangers gevonden, maar het was te laat
Het strekte, om het bestuur voor zijn hoog
hartig, vaderlandslievend besluit om af te
treden dank en verder warme waardeering
voor zijne verdiensten jegens de vereeniging
in het vaderland uit te drukken. Leven lig
neen-geroep van de meerderheid wcos dit
compromis af. Toen prins Salm namens het
bestuur verklaarde, dat het voorstel waar
deloos was voor het bestuur, verlieten de
Beieren de zaal. Slechts weinigen stemden
voor het voorstel".
Een voorstel tot benoeming van een nieuw
bestuur werd door den voorzitter niet ter
behandeling toegelaten, maar verwezen naar
de volgende gewone vergadering te Dantzig.
Twee leden van het demissionaire bestuur
zullen de loopende zaken afdoen, totdat die
vergadering gehouden wordt.
Frankrijk.
P a r ij 8, 2 0 J a n. De Kamer heeft naar
eo:'© commissie verwezen het ontwerp om
Reinach weer in zijn rang in het territoriale
leger te herstellen, waaraan men hem sinds
de Dreyfuszaak had onttrokken. Vervolgens
behandelde de Kamer het ontwerp betref
fende de inkomstenbelasting.
Het Oosftzee-vraagstuk.
Volgens een bericht uit Petersburg komt
bij de fusscben de belanghebbende staten
hangende onderhandelingen tot regeling van
de rechtstoestand der Oostzee, de gedachte
,,mare clausum" niet ter sprake. Onder
werp van de onderhandelingen is in hoofd
zaak de handhaving van de status quo en
het Russische verlangen betreffende de ver
sterking van de Alandseilanden.
Volgens een bericht uit Berlijn aan de
Daily Graphic zou bij de onderhandelingen
of juister gezegd bij de wisseling van ge
dachten over de Noorse he quaestio van Duit-
sche zijde het voorstel zijn gedaan om de
zaak te splitsen in een Oostzee- en een
Noordzee-vraagstuk eu bij elk van beide zich
dan te bepalen tot het verkrijgen van over
eenstemming onder de betrokken kuststaten.
Dan zouden voor de Oostzee Duitschland,
Rusland, Zweden en Denemarken de par
tijen zijn, terwijl voor de Noordzee Duitsch
land, Noorwegen, Denemarken, Nederland,
België, Gnoot-Brittannië en misschien ook
Frankrijk in aanmerking zouden komen.
De hoofdgedachte was het waarborgen van
den gebieds- en zee-status quo en, wat de
Oostzee betreft, de verklaring, dat deze on
der alle omstandighoden als een mare libe-
rum te beschouwen zou zijn.
Deze splitsing is, volgens de meening van
dezen correspondent, een uitvloeisel va^ ge
krenkt Duitsch zelfbewustzijn. Op zijne
j vraag, waarom Engeland van de Oostzee-
overeenkomst werd uitgesloten, kreeg hij
ten antwoord: Omdat Engeland daar geen
kuststaat is", en toen vorder gewezen werd
op Engelands overwegende maritieme be
langen, werd opgemerkt, dat men zich daar
van wel bewust was maar zich wilde houden
aan het precedent van de Middellandsche
zee-overeenkomst en die i over den oostelij
ken Atlantische oceaan, waarbij men zich
j ook stipt tot de kuststaten heeft bepaald.
De gedachtenwi9selingen vorderen goed,
volgens dezen zegsman, al schijnen ook de
van Russische zijde wegens de Alanseilanden
geopperde bezwaren nog niet geheJ uit den
weg geruimd te zij".
Noorwegen.
Do commissie van het storthing, naar
welke het verdrag tot waarborging van
Noorwegen's zelfstandigheid en onschend
baarheid was verwezen, heeft eenstemmig
besloten om de vergadering de aanneming
van het verdrag voor te stellen. Waarschijn-
i lijk zal in geheime vergadering hierover be
raadslaagd worden.
Italië.
Uit Rome wordt bericht, dat de Paus
geheel hersteld is. Verloden —.terdag heeft
hij mede verscheidene personen ontvangen
en Zondag worden ter audientiën voortge
zet..
•ariaat
De huiszoekingen van de politie in de
woningen van kadettenleiders te Moskou zijn
gevolgd door huiszoekingen van gelijken aard
in JeketerinnenburgOefe en andere steden.
De leiders van de partij zijn van meening,
dat dit geschied is met het doel den stelregel
te handhaven, dat cl© partij een onwettig eu
geheim genootschap is. Volgens hunne opvat
tingen dwingt de hofpartij minister-president
Stolypiu een weg te gaan, dien hij afkeurt,
en zij verwacht, dat eene poging zal worden
ged-jan om de organisatie waardoor de partij
naar buiten werkt, op te heffen.
Marokko.
Uit Avignon wordt bericht-, dat de kolo
nel van het. daar in garnizoen liggende ar
tillerie-regiment bevel heeft ontvangen een
aanzienlijk deel van ijn regiment gereed tte
lioude® voor vertrek raar Marokko. De ko
lonel heeft 400 man geneeskundig laten on
derzoeken. Dit zou de v rate troepen afdee-
ling vam neteekenis rijn, die uit het moe
derland naar Marokko gjaondet wordt, het
geen schijnt aan te duiden, dat de regee
ring 't geraden aaht, Algerië eu Tunesië
niet verder van troepen te ontblooten ten
behoeven van de opera...ën in Marokko.
Router's bureau te Londen bericht, dat
het departement van buitenlandsche zakoi
tot dusver van den Britschen gezant te Tan
ger geen bericht heeft ontvangen over de
afkondiging van den heiligen oorlog a Ma-
rokkr. Voor zoover officieel bekend is, be
vinden zich geene vreemdelingen in het bin
nenbad en hebben alle missionarissen de
kusc bereikt.
Omrani, de opvoeder van Abdel-Aziz,
heeft naar wij in de Echo de Paris
lezen aan zijn gewezen leerling aldus ge
schreven
,,Mijn waarde zoon, ik raad u, geef uw
troon over aan onzen wel gelukzaligen sul
tan Moelei Hafid, uw broeder; maak hem
zijn uitroeping tot sultan te Rabat gemak
kelijk, en kom met uw gevolg te Marakesj,
want de Profeet zegt, dat de macht God©
behoort en Hij die geeft aan wien Hij wil.
Ik sta in voor genade en barmhartigheid
van uw broeder, die u goed zal behandelen."
De Madridsche Correspondencia Espana
vestigt de aandacht op de omstandigheid,
dat, terwijl hare correspondenten over onge
stoorde rust berichten, Parijsche telegram
men deu toestand in Rabat, Tanger enz. in
de somberste kleuren schilderen. De bedoe
ling is blijkbaar daardoor het uitgebreide
gewapeude optreden in Marokko te recht
vaardigen en tegelijk Spanje te bewegen, op
dergelijke wijze zich te doen gelden.
Ir eene conferentie, die Zondag voormid
dag te Parijs in het departement van bin-
nealandsche zaken plaats had en waaraan
de ministers Clemenceau, Pichon, Caillaux,
Thomson en Picquart, benevens do Fransche
gezant te Tanger deelnamen, gaf de laatst
genoemde uitvoerige en nauwkeurige verkla
ringen over de voorgenomen organisatie van
de politie in do Marokkaansche havens. Een
definitief besluit werd nog niet genomen.
Regnault zal met Clemenceau en Caillaux
nog verdere overleggingen honden.
Egypte.
Cairo, 20 Jan. Namens het comité
van de nationale partij, heeft Mustapta
Kamel Pacha twee protesten laten uitgaan
tegen de Engelsch-Egyptische overeenkomst
betreffende Soedan. Deze overeenkomst
wordt verklaard in strijd te zijn met de
keizerlijke firmans en met het verdrag van
Therapia. Mededeeling van deze protesten
is door het Egyptische ministerie gedaan
aan den eersten minister van Engeland, Sir
Henry Campbell Bannerman, en ;.an den
grootvizier te Konstantinopel.
Japan.
I Londen, 20 Jan. Reuter vernoemt,
dat de Japansche staatsbegrooting van
1908/09 bedraagt aan gewone inkomsten
476 millioen, buitengewone inkomsten 140
millioen, gewone uitgaven 427 millioen, bui
tengewone uitgaven 189 millioen. De totale
inkomsten en uitgaven zijn gelijk aan die
van het vorig jaar. De vroegere limiet van
de uitgaven is verkregen door uitstel van
verschillende posten van uitgaven voor le
ger, vloot, en andere zaken, waartoe reeds
machtiging gegeven was voor eenige jaren.
Onder de gewone inkomsten is opgenomen
eene hoogere belasting, geraamd op 11 mil-
lioer Onder de buitengewone inkomsten
komt eene leening voor van 39 millioen,
voor spoorwegen, telefonen en ijzerwerken.
Tot eene andere leening bestaat geen plan.
Canada.
Volgens een bericht uit Ottawa zal van
i Jani ari 1909 af het privilege van den kust-
handel in Canada tot Britsche schepen be
perkt worden. Tot dusver was deze handel
ook open voor Duitsche, Italiaansche.
Zweedsche, Noorweegsche, Nederlandsche eu
Dcrnsche schepen.
Mldden-Amerika.
De Köln. Ztg bericht, dat volgens tijdin
gen uit Mexico het, ondanks d© vredesver-
bintenis van do vertegenwoordigers der vijf
Midden-Amerikaansche republieken op de
onlangs geëindigde vredesconferentie te
Wa&hington, een publiek geheim is, dat er
toebereidselen worden gemaakt om eene be
weging in te leiden, die den vrede va.n Mid
den Amerika ernstig moet verstoren. De
Amerikaansche gezant te Salvador is thans
op reis naar Washington; men gelooft, dat
hij daarheen is ontboden om mondelinge
inlichtingen te geven over de verontrustende
berichten, die hij over eene oproerige be
weging heeft gegeven.
N e w-Y ork, 20 Jan. Een telegram
uit Rio de Janeiro meldt, dat daar drie
Italianen in hechtenis zijn genomen, be-
hoorende tot een bende anarchisten, die
plan had de oorlogsschepen van de Ver-
eenigde Staten in de lucht te doen vliegen.
Men gelooft dat behalve deze drie nog
twee Italianen, eon Canadees en twee Duit
schers tot de bende behooren.
vOmtrent een mijnramp te Quaregnon
leest men in liet Handelsblad van Antwer
pen
Zondagmorgen, ten 4 ure, heeft er in de
mijn no. 5, de Sans Calotte, afhangende
van de Couchant de Flénu, te Quaregnon,
een erg ongeluk plaats gehad, namelijk in
de galerij van 800 meters, waar 19 werk
lieden aan den arbeid waren. Het noodsein
werd gegeven door 17 werklieden, die op
788 meters werkten. Zij voelden eene hevige
luchtverplaatsing en een ongeluk vermoe
dende, deden zij zich aanstonds ophalen,
om te vertellen wat er gebeurd was.
Bijna op hetzelfde oogenblik klonk de
noodbel van de galerijen op 800 meters.
Een werkman, Leon Duez, was door de
Lucht verplaatsing omvergeworpen, evenals
twee van zijne gezellen; zij namen aan
stonds plaats in ophaalbak en verbelden,
toen zij boven kwamen, dat er eene grauw
vuur ontploffing had plaats gehad en er
slachtoffers moesten gevallen zijn. Er werd
aanstonds hulp ingericht en eene ploeg red
ders daalde naar beneden. Daar lag alles
dooreengeworpen en kermende werklieden
lagen ten gronde.
In het geheel vond men zes dooden en
zeven ernstig gekwetsten. Vier andere werk
lieden hadden lichte wonden. Twee waren
geheel ongedeerd en konden onder 't roo-
>n hunner pijp naar huis terugkeeren. Do
lijken zijn niet verminkt.. Allen zijn ge
stikt, enkel aan armen en gelaat dragen
zij eenige brandwonden.
Boven gehaald werden de dooden aan-
atons door de familie herkend, gelijdt en
naar hunne woning gebracht. Natuurlijk
hadden hartverscheurende tooneelen plaata.
De gekwetsten werden ook naar huis ge
voerd, na door de geneesheeren verzorgd te
zijn. Zij lijden niet alleen aan uitwendige,
maar ook aan>, inwendige brandwonden,
want zij hebben het vuur ingeademd.
De ramp was rond 5 ure in hot dorp ge
kend en eene groote menigte snelde naar
d© mijn no. 5. De oorzaak is nog onbekend.
Ten 10 ure 's morgens waren de ingenieurs
ter plaatse en zij hebben aanstonds oen on
derzoek begonnen.
De geredden herinneren zich niet veel
Zij hebben enkel een groot gerucht gehoord
en zijn ten gronde geworpen. Hoe zij uit
die hel zijn geraakt, wie hen gered heeft,
daarvan herinneren zij zidh niets, wegens
de hevige ontroering. Morgen denkelijk
zullen zij kalmer zijn.
Toen de toegesnelde menigte vernam dat
de ramp niet zoo erg was als men eerst ge
vreesd had, werd zij kalmer en ging uiteen.
Er heerschte den keelen dag over Quaregnon
eene sombero stilte. Hier en daar stonden
groepjes menschen half fluisterend te pra
ten. Nu en dan werd een lijk *door de stra
ten gedragen.
Men zegt dat een der gekwetsten, vreemd
aan de streek, iu zijn logement geweigerd
werd, en men den ongelukkige naar het
gasthuis van Bergen moest brengen, niette
genstaande zijn toestand zeer erg was.
De niet gekwetste werklieden, die werden
Boven gebracht, waren als verdwaasd of le
den aan een zenuwachtig beven, dat zij niet
konden bedwingen. De redders moesten ook
een ontstallen brand blusscthen, dien zij
evenwel spoedig meester waren. Ten 11 uur
15 m. werd het laatste lijk, naar men hoop
te, boven gebracht.
Op 't oogenblik dat men de ernstig ver
branden boven bracht, sprong een van hen
eensklaps in een kuip ijskoud water, die in
de nabijheid stond. Men haalde hem er
aanstonds uit en bracht hem naar zijne
woning. Men aogt dat hij reeds overleden
is.
Brussel, 20 Jan. Voor zoover nu
bekend is, zijn er 10 personen gedood en
28 gewond bij het ongeluk te Quaregnon.
vDrie mijnwerkers, die Bedert 4 De
cember in de Alpha-mijn in Nevada (V. S.)
opgesloten waren geweest, zijn gisteren be
vrijd. Zij waren op van de zenuwen en
mochten met niemand spreken.
Milaan, 2 0 J a n. Heden avond om ne
gen uur had' bij de brug Acquabella een
botsing plaats iusschen een van Milaan naar
Rome gaan den trein en een trein, bestemd
naar Pavia. De locomotief en verscheidene
wagens van den trein naar Rome vielen om
en kwamen op de naburige sporen terecht.
Een uit Bergamo komende trein kwam met
de omvergeworpen rijtuigen in botsing. Ze
ven doodien en verscheidene gewonden wer
den uit de puiuhoopen gehaald.
OOIT-INDII.
Men schrijft aan het Bat. Nbld. uit
's Graven h age
,,Naar men ons van zeer welonderrichte
zijde mededeelde, hebben de debatten in de
Tweede Kamer der Staten-Generaal over de
ruwe en niet altijd te verantwoorden w;ze,
waarop do troepen van het Indische leger
somtijds te veld© optreden, de Koningin op
zeer pijnlijke wijzo getroffen. Zij koestert,
naar het voorbeeld van haar moeder, een
groote achting eoi sympathie voor de krijgs
macht, die onder den evenaar voor de be
langen van den staat optreedt en ziet on
gaarne ook maar het kleinste vlekje gewor
pen op de officieren en de minderen, die
zij, waar de gelegenheid zich maar voordoet,
van haar welwillendheid cn ingenomenheid
overtuigt
Na hetgeen in de volksvertegenwoordiging
gezegd is, heeft zij zich alle stukken doen
voorleggen niet alleen, maar heeft zij ook
inzage verlangd van alle couranten en vak
bladen, waarin berichten voorkwamen over
tegenover vijanden min oorbare handelin
gen. Nadat zij aandachtig kennis genomen
had van de verschillende klachten en mode-
deeliugen, heeft II. M. den minister van
koloniën opgedragen middelen te beramen
om een toestand in het leven te roepen,
die overeenkomstig do waardigheid van een
der eerste cultuurvolken van Europa zijn en
om den oorlog, waar dezo nu eenmaal niet
altijd to vermijden' is. te voeren op oen
manier die krachtig is, maar daarom den
tegenstander niet meer dan strikt noodig is
bezwaart en benadeelt.
Do Koningin verklaarde uaarbij, dat zij
zich zeer wol bewust >s, dat c© krijg niet
mot glacé handschoenen te oeren is c-n
dat. de noodzakelijkheid rich kan voordoeü
om met een gestrengheid op te treden die,
van verre en onder geheel andere omstan
digheden bezien, een minder stichtelijken in
druk kan maken. Maar zij erlangt met
beslistheid, dat waar de toestanden derge
lijke gestrengheid niet dringend vorderen,
zij achterwege zal blijven en de tegenstan
der met mcnschcÜjklicid zal worden behan
deld.
Het gevolg van dezen met. stelligheid uit
gedrukte» wil is de "zending in commissie
van den gouverneur-generaal en den leger
commandant naar Atjeh, naar het land dus,
van waaruit de klachten zich et. talrijkst
en het krachtigst hebben geuit.
Men verwacht in Holland en wel het
meest in regeeringskringen dat eou uit
vloeisel van dezo reis de versterking van
de troepenmacht in dat gewest zal zijn en
wel omdat men van oordeel is, dat het maken
van weinig omslag met gevangen of gewonde
