Dinsdag 7 April 1908.
BINNENLAND.
IS®. 288* Tweede JBIad
jHargaiig.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden voor Amersfoortf l.OO.
Idem franco per post1.50.
Afzonderlijke nummers- 0.05.
Deze Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest
dagen.
Advertentiënmededeelingen enz.gelievo men vóór 11 uur
's morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF C°.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regels f 0.50.
EIk& regel moer - 0.10.
Dienstaanbiedingen en aanvragon 25 cents bij vooruitbetaling.
Groote letters naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan zoer voordeelige bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit Blad, bij abonnement. Eene
circulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toogezondon.
De Gelderland in Mezico<
Aan een particuliere correspondentie
i.i de ,,N. R. Ct.uit Mesico betreffende
Hr. Ms. kruiser ..Gelderland" en het aan
bieden van het Grootkru s der orde van den
Ned. Leeuw aan den president der Mexi-
caansche republiek, .generaal Diaz, ontlee-
nen wij het volgende
Den "28en Februari liep Hr. Ms. kruiser
Gelderland" de haven van Vera Cruz bin
nen en werd uit hoofde van de belangrijke
zending ,die de commandant in ~e Mexi
caansche hoofdstad had te vervullen, met
buitengewone eerbewijzen ontvangen
Kapitein ter zee, baron Van As beek, com
mandant van H. M. Zeemacht 111 de Caraï-
bisoho zee, had in opdracht om namens
II. M. de Koningin aan den president der
Mexican 11 sche republiek, generaal Porfirio
Diaz ,te overhandigen het Grootkruis der
orde van den Nederlandschen Leeuw, waar
mede deze staatsman bij Kon. besluit van
den 14en Januari 1.1. is begiftigd. Vóór het
landen reeds veroverde commandant Van
Asbeck het hart van het Mexicaansche pu
bliek, door de „Gelderland" met verlich
ting in de Mexicaansche nationale kleuren
d« haven van Vera Cruz te doen binncn-
stoomen, een bewijs van tact, waarvoor hij
en de hem vergezellende officieren in alle
couranten om strijd zijn geprezen.
De Mexicaansche regeering heeft van
hare zijde alles gedaan om do gasten op
waardige wijze te ontvangen en hun alle
mogelijke beleefdheden bewezen.
Voor het vertrek van de officieren werd
te hunner eere in Vera Cruz in dc Lonja
Mereantil een zeer druk bezocht bal gege
ven. Dc reis van Vera Cruz naar de hoofd
stad werd gemaakt per extra-trein, bestaan
de uit de salonrijtuigen, bestemd voor het
persoonlijk gebruik van den president en
voor deze gelegenheid op zijn last tot het
afhalen der gasten naar Vera Cruz gezon
den.
Do extra-trein kwam Zondagavond 1
Maart om half negen aan en ook nu weer
was namens de regeering voor een passende
ontvangst zorg gedragen. De president had
zijn eigen rijtuigen naar het station gezon
den om de gasten naar hun hotels te bren
gen, terwijl aan hei station een oommissie,
bestaande uit vertegenwoordigers van de
ministers van Builen la ndsche zaken en van
Oorlog en Marine, alsmede de „Introductor
do Ambajadores" tegenwoordig waren om
de heeren te verwelkomen
Ook was daar tegenwoordig een deputatie
der Nederlandsche kolonie, welke uitgenco-
digd werd om in het salonrijtuig, waarin
de officieren ziel. bevonden, met dezen ken
nis te maken. Het voorstellen geschiedde
door den consul-generaal der Nederlanden
P. Kosidowski, die zich ter ontvangst naar
r Vera Cruz had begeven en de gasten naar
de hoofdstad had vergezeld.
Ondanks de vermoeiende reis werd de uit-
noodiging der deputatie van Nederlanders,
1 om met hen to gaan soupeeren, door den
commandant ook namens de overige officie
ren welwillend aangenomen en bracht men
een bezoek aan het Cireulo Belga-Holandes,
waar ter eere der gasten de driekleur wap
perde.
De volgende dagen werden besteod om de
stad en omstreken te leeren kennen en steeds
werd door de regeering en afgevaardigden
der Nedcrlaudsche kolonie al het mogelijke
gedaan om den gasten hun verblijf in
I Mexico aangenaam te maken.
In overleg met den minister van Buiten-
la ndsche Zaken werd Donderdag Maart
vastgesteld als de datum, waarop de plech
tigheid zou plaats vinden.
Door de pel's en het publiek werd bij
zonder gewicht gehecht aan het doel van de
komst der Nederlandsche marine-officieren
en steeds in de meest vleiende bewoordin
gen over II. M. de Koningin en Nederland
gesproken
Aangaande de plechtigheid zelve ontleen
ik aan de Mexican Herald", een der voor
naamste dagbladen in het land, het vol
gende
„Meer dan vijfhonderd personen waren
gisterenmiddag 12 uur verzameld in de
groote ontvangzaal van het Nationale Pa
leis, om getuige te zijn van de plechtig
heid, waarbij gen oraal Diaz de decoratie,
hem onlangs door H. M. Koningin Wilhel-
raina der Nederlanden geschonken, in ont-
vangst zon neme"
Onder de meest belangstellende toeschou
wers moeten in de eerste plaats worden
Cerekend de leden der kleine Nederlandsche
olonie in de hoofdstad, welke bijna allen
waren gekomen om tegenwoordig te zijn bij
het aanbieden der versierselen van het
I Grootkruis der Orde van den Nederland
schen Leeuw aan het hoofd van het uitvoe-
J rend gezag.
Twee lange rijen van Mexico. .»sche offi-
f eieren vormden de vleugels, daarachter had
den de Nederlandsche officieren in hunne
elegante, uniformen zich opgesteld.
Op den rechtervleugel van Je linkerrij
waren de lede:, van de rtaf geplaatst met
generaal Miguel Morales aan het hoofd,
alar--Je de staf van den Nederlandschen
commandant.
Bij zijn binnentreden was generaal Diaz
vergezeld van zijn min sters. Generaal Diaz
en zijn ministers bleven staan tot na het
binnentreden van den specialen afgevaar
digde van H. M. Koningin Wilhelmina en
zijn gevolg; baron Van As'beck met gene
raal Agustin Pradiilo, gouverneur van het
paleis, aan zijn rechter- en kapitein Al
fredo Barron, „Introductor de Ambajado-
res", aan zijn linkerzijde, schreed voor
waarts in de richting van een halven kring,
gevolgd door luitenant ter zee le klasse Ben
der, als adjudant.
Bij den 'halven kring aangekomen bleef
baron Van Aöbeck staan en richtte het
woord tot den president.
Na zijn rede, welke in vloeiend S'paansch
werd voorgedragen, overhandigde kolonel
Van Asbeck op plechtige wijiae de versierse
len van het Grootkruis der orde van den
Nederlandschen Leeuw.
Na beantwoording van deze rede door
den president werd de heer Van Asbeck
uitgenoodigd naast hem plaats te nemen.
Na een kort onderhoud stelde minister
Mariscal den commandant voor aan de
overige leden van het kabinet.
Daarna stelde kolonel Van Asbeck de
officieren van de „Gelderland" voor aan
den president, waarmede de plechtigheid
geëindigd was."
Tot zoover het verslag in een Mexi-
caansch blad.
Na afloop der plechtigheid waren de Ne
derlandsche officieren aan een feestmaal de
gasten van de Nederlandsche Vereeniging
in Mexico. Aan tafel werden dronken uit
gebracht door den consul-generaal Kosi
dowski, op H. M. de Koningin, en door
kapitein Van Asbeck op president Diaz.
Voorts spraken nog de heeren A. Grotho
(voor de Ned. Vereeniging), J. ten Napel,
(voor het Alg. Ned. Verbond), A. O. Weill
(voor den handel) en andere aanwezigen.
Staande het feestmaal werd een telegram
verzonden aan Koningin Wilhelmina
waarop H. M. met een telegram van dank
betuiging liet antwoorden.
Des avonds gaf de consul-generaal, Kosi
dowski, op zijn buiten een diner ter eere
van de Nederlandsche zeeofficieren.
Van de tal van andere feesten, den Ne
derlandschen gasten in de Mexicaansche
hoofdstad voorbereia, noemen wij cr slechts
twee: den muziekavond onder de leiding
van den Nederlandschen artist Maurits
Meerloo, en het tweede-ontbijt, den Hol
landse hen officieren aangeboden door pre
sident Porfirio Diaz. Dit banket vond
plaats in het Nationale Paleis.
Liohsmelijke geoefendheid.
In 1906 werd ingesteld een staatscom
missie inzake de bevordering van de lichame
lijke geoefendheid der Nederlandsche jonge
lingschap. Zij bestond uit de heerenJ. B.
Verhey, lid van de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal, te Rotterdam, voorzitter; J.
J. G. baron van Voorst tot Voorst, kolonel -
commandant van het regiment grenadiers en
jagers, te 's Gravenhage; G. A. Buhlman,
kolonel-commandant van het 3e regiment in
fanterie, te Bergeai-op-Zcomdr. C. J. Eg-
gink, inspecteur der gymnasia, te 's Graven
hage K. ten Bruggencate, inspecteur van
het middelbaar onderwijs te 's Gravenhage;
jhr. nir. L. Michiels van Kesseuich, inspec
teur van het lager onderwijs in de eerste-in-
spectie, te Roermond, en S. van Aken, leer
aar aan het gymnasium te Rotterdam, lo
den. Deze commis&ie heeft thans haar ver
slag uitgebracht. Zij komt tot de volgende
einddbeschouwingen
Eenstemmig is de commissie van oordeel,
dat het in de eerste plaats noodzakelijk is,
dat het gj m n as tick -on dei wijs op alle scho
len worde verplicht gestelddat een nor
maal leerplan worde gevolgdvervolgens,
dat het heslist noodzakelijk is, dat tot vor
ming van het benoodigd aantal onderwijzers
een centrale gymnastiekschool worde ge
sticht en eindelijk, dat eene inspectie voor
het gymnastiek-onderwijs worde ingesteld.
De jaarlijksche kosten aan een en ander
verbanden, zeer globaal berekend, omdat
vaste gegevens ten een en male ontbreken, zul
len 11a. verloop van eenige jaren bedragen
f 706.200, welk bedrag, indien in de be
hoefte aan gebouwen is voorzien, zal dalen
tot f 306.200.
De kosten van aanbouw der Centrale Gym
nastiekschool worden geraamd cp f 80-000.
Over de oefening na het verlaten der
school, in het bijzonder na de lagere school,
zijn de gevoelens verdeeld.
De meerderheid der commissie (vijf leden)
is van meening, dat, hoewel er bezwaren
aan den oefenplicht verbonden zijn, deze toch
beslist zal moeten worden opgelegd, wil men
tot een algemeen© verkorting van den eerste-
oefeningstijd van eenig aanbelang geraken,
en dat dc oefenplicht moet omvatten, zoo
wel het onderwijs in de gymnastiek als in
het schieten. Naar hare meening zullen vrij
willige oefeningen nimmer een zoodanige
vlucht kunnen nemen, dat algemeen, en in
alle gemeenten, daaraan wordt deelgenomen,
ook al wordt door de zorg van het Rijk alles
in het werk gesteld, wat ter bevordering
daarvan wordt aanbevolen
Het onderwijs in de gymnastiek zoude in
deze periode moeten worden gegeven aan de
hand van het daarvoor ontworpen leerplan.
In bijlage no. 12 worden de kosten, ver
bonden aan de oefening in de gymnastiek,
globaal geschat (na verloop van eenige ja
ren) op f 431.200, terwijl de oefeningen in
liet schieten, ook al weder zeer globaal, zou
den kosten f 250.000, te zamen f 681.200
per jaar. Van deze som moeten worden af
getrokken de bedragen, die vrij zullen val
len voor de examens in de gymnastiek, voor
het voorbereidend militair onderricht en
voor de patronen, thans verstrekt tot ver
hooging van 's lands weerbaarheid. De com
missie kon deze bedragen niet onder cijfers
brengen
De minderheid der commissie (twee leden)
is van oordeel, dlat, hoezeer, om een 7.00
hoog mogelijke lichamelijke geoefendheid ter
belangrijke verkorting van den eerste-oefe-
ningstijd te verkrijgen, oefenplicht noodig
is, aan deze instelling toch zooveel bezwaren
verbonden zijn, dat men daardoor moet
worden weerhouden om dien plicht aan de
jngelingschap op te leggen. Het zijn niet de
kosten, die haar tot dit besluit brengen,
want indien de oefenplicht goed uitvoerbaar
ware, zouden de resultaten daarvan wel te
gen de kosten opwegenmaar de bezwaren
van maatsohappelijken aard en de moeilijk
heden aan een riohtige uitvoering verbon
den, zooals die hiervoren bij de regeling van
den oefenplicht werden geschetst, konden
haar tot geen ander bssluit vrijheid geven.
Van oefenplicht zou h. i. eerst, sprake
kunnen zijn, wanneer de vrijwillige oefenin
gen en de lust tot oefening meer algemeen
waren geworden in alle deelen van het land
en in alle kringen der bevolking, wanneer
de gewoonten vau het volk zich daaraan
meer hadden aangepast.
Dit laatste zou misschien le bereiken zijn
door op allerlei en vooral op ruime wijze
aanmoedigen, bevorderen en leiden van vrij
willige oefeningen, door te dier zake geen
kosten te ontzien, op den voet als is aan
gegeven; zóó zelfs, dat de kosten voor vrij
willige oefeningen en die voor de verplichte
oefeningen slechts weinig zouden verschil
len.
De r. inderheid dev commissie geeft toe,
dat vrijwillige oefeningen zeker niet hetzelf
de resultaat zullen kunnen geven als de ver
plichte oefeningen, eai dat men geen zeker
heid heeft, dat zij tot de noodig geachte al-
gemeetie verkorting van den eerste-oefe-
ningstijd zullen voeren, maar dat zal met
eene opgelegde verplichting ook alleen het
geval zijn, indien 7.ij inderdaad ten volle
werkelijkheid kan worden en hieraan wordt
door haar getwijfeld.
Leerrijk is te dien opzichte, hetgeen i 11
Zwitserland is voorgevallen. Den 7. Juli
1904 werd door het Zwitsersche militaire
departement een voor-ontwerp ingediend,
waarbij in artikel 120 dc verplichting werd
opgelegd, gedurende den leerplichtigen leef-
lijd gymnastiek aan de leerlingen te onder
wijzen en in artikel 121 werd bepaald, dat
de jongelieden van 16 jaar af tot den mili-
biepiichtigeu leeftijd voortdurend militair
onderwijs zouden moeten ontvangen en gym
nastiek en schieten, gedurende 60 uren per
jaar, welk onderwijs in de gemeenten zoude
worden gegeven.
De artikelen zijn echter niet in de wet
opgenomen. Men heeft 7.ich bepaald tot het
verplicht stellen van de gymnastiek op de
scholen, het subsidieeren van vereenigingon
en het ondersteunen van alle pogingen, die
ten doei hebben het voorbereidende militaire
onderwijs aan jongelieden te verschaffen.
De groote bezwaren aan dc verplichtstel
ling van laatstbedoeld onderwijs, werden
ook in Zwitserland gevoeld en het werd
daarom in de wet, regelende de militaire
organisatie van Zwitserland, niet opgeno
men
Op blz. 59 en 62 van dc handelingen van
van liet Con soil des Etats (vergadering vau
3 April 1907) treft men cleswe j uitlatin
gen aan, zoowel van de meerderheid als van
de minderheid der commissie met de voor
behandeling der wet bolasrt. De heer Hoff
man, rapporteur van de meerderheid, doelt
mede, dat de hoogere troepenaanvoerders
zich tegen het verplicht stollen van het
voorlxrreidende militaire onderwijs verklaard
hebben.
De minderheid staat dus voor het allcr-
wogo bevorderen van vrijwillige oefeningen,
op ddi voet als in hoofdstuk IIB is aange
geven. welke oefeningen in de eerste jaren,
zooals van zelve spreekt, op zicbzelven geen
grondslag zullen en kunnen-zijn van oen a.1-
gemeene verkorting van de eerste-oefenings
tijd
Iloo echter ten aanzien van hst al of niet
verplicht stollen der oefeningen na, den
leerplichtigen leeftijd door de regeering
niogo worden besloten, het verplicht stellen
van het. gymnastiek onderwijs op de scho-lon,
liet instellen van oen contra Ie gymnastiek
school, eene wijziging in de bevoegdheden,
benevens het in het leven nepen eener in
spectie voor gymnastiekonderwijs worden,
zooals reeds in den aanvang dezer beschou
wingen werd gezegd, door de commissie be
slist aangeraden, omdat de gevolgen daar
van op den militieplichtigen leeftijd toch
nog zullen te onderkennen zijsi en daardoor
alleen de grondslag kan worden gelegd voor
verdere dcehreffendo maatregelen in het be
lang van volk en leger.
Ten slotte wil de commissie nog als hare
meening doen kennen, dat de vooroefenin
gen zielf niet verder zouden moeten uitstrek
ken dan tot de gymnastiek en het schieten.
Het verslag, dat niet minder dan 96 blad
zijden telt, is van vele bijlagen voorzien.
Uit den Dreumelschen ge
meenteraad. Do zitting van den Dreu
melschen raad, voor 't eerst 11a de staking
der raadsleden bijeen, werd bijgewoond door
vijf leden. Dadelijk 11a het lezen der notu
len begon het tumclt o-ver het opnemen van
liet door het lid Cruysen gesprokene. Wet
houder Van Wely stelt voor het niet opne
men er vaai in rondvraag te brengen.
VoorzitterDat doe ik uiet en dan wil
ik 11 nog wel zeggen de heer Cruysen hoeft
zich in de vorige vergadering beijverd ach
ter mij plaats te nemen. Wanneer dat weer
gebeurt, zal ik van mijn reoht gebruik ma
ken en de vergadering schorsen.
Er is daarna sprake van een bouwplan van
acht gemeentewoningen. De heer Cruysen
interrompeort den voorzitter.
De voorzitter: Mijnheer Cruysen, u moet
wachten tot ik verlof geef tot spreken.
Cruysen Ge moet fur mijn gin uitzon
dering maoke.
Voorzitter: Dat gebeurt- niet.
Cruysen Ge liegt.
Voorzitter: Ik verzoek u te zwijgen.
CruysenEn oe verzhuk ik, gin onwaor-
hede te zeggen. De veurige keer bedde ok al
kapsie gemakt-, de'k tege oe aon'leunde en
truug ging zitte, mar de was omda de
kachel zoo heet was. 't Mo hier gin sclioal-
mester worre.
VoorzitterZw ijg
CruysenIk zit hier om 't volk te verte
genwoordigen en zal op den rechten tijd
spreke en zwijge.
Voorzitter: Als er geen orde is schors ik
de vergadering.
Er zal aan de oproeping van een onder-
wijzier met landbouwakte toegevoegd wor
den, op voorstel van webhouder Van Wely
„vrij van sterken drank".
De heer Cruysen wil voortaan de lezing
der notulen aan liet slot der vergadering
e.n kondigt, daar hot reglement van orde zich
er tegen verzet, eon voorstel tot wijziging
van dat reglement aan. Dan mot te mar
zien wa wij doen
De inspecteur van politie te Tiel woonde
op last van de justitie, naar wij vernemen,
de vergadering bij. (N. R. Ct.)
Fred, van Eeden over zijn
Amerikaanschc reis. In „De Pio
nier" vertelt Frederik van Eeden van zijn
wedervaren in het- groote land Amerika.
M'n tocht, zegt hij, is in alle opzichten tot
nog toe voorspoedig geweest, en ik ben zeker
dat mijn werk vruchten zal dragen.
„Sinds mijn aankomsrt hier op 28 Fe
bruari heb ik reeds vijf malen in 't public-k
gesproken, en elke rede is door de dagbla
den opgenomen.
„Het eerste sprak ik op een banket van
de Associated Clothiers, waar vijfhonderd
fabrikanten uit alle oorden van Amerika
vereenigri waren, tot viering van hun twin
tigjarig bestaan. liet onderwerp waarover
men mij verzocht te spreken was: „Ameri-
ka's vrienden over zee.
„Vervolgens sprak ik bij de openiug van
een nieuwe vereeniging voor vrouwen, het
Oivic Forum for Women, een korte rede.
„De groote rede, waarvoor ik hoofdzake
lijk was overgekomen, had plaats in Car-
negie-Hall op 8 Maart. Er waren drie J ui -
zeud toehoorders.
„Het onmiddellijk resultaat \an mijn
rede was dat een der grootste zakenman
nen van New-York, een man die door zijn
reusachtige ondernemingen een internatio
nale roi heeft gespeeld, onmiddellijk naar
mij toekwam en mij verzocht bij hem te
komen eten en dan met nog eenige invloed
rijke mannen, een twaalftal, te overleggen
in hoever mijn denkbeelden voor uitvoering
vatbaar waren.
„Die maaltijd heeft plaats gehad op
Dinsdag 17 Maart, bij aanwezigheid
van een paar groot-industrieelen, een
bek nd rechtsgeleerde, den redacteur vau
de „Review of Reviews en nog eenige
anderen. Schertsend zeide m.Jn gastheer,
dat men mij harde noten te kraken zou
geven, en ik zorgde behoorlijk voorbereid te
zijn. Ik had een uitvoorig schriftelijk opge
steld plan bij mij, en verdedigde dat tegen
de kritiek dezer ervaren za'henmenschen.
„Het resultaat was dit, dat eer we uiteen
gingen, een der hoeren opstond en zei
„Heeren, zullen wij nu uiteengaan 11a een
gewoon kletspraatje? Of zullen wij toonen
dat wij iets willen doen Ik ben voor 't
laatste, en stel voor dat wij inschrijven op
oen lijst, tot het grondig overwegen en
eventueel uitvoeren van de plannen van dr.
Van Eeden Ik wil bovenaan op de lijst
staan met een bedrag van tienduizend dol
lar. En ik zal niet achteruitkrab-beien
..Tienduizend dollar is vijf-en-twintig
duizend gulden. Ik mag dus wel zeggen dat
de eerste steen voor het gebouw, dat ik
wilde doen oprijzen, het Amerikaansch G.
G. B„ gelegd is.
Zondag den 15en Maart sprak ik voor de
Young Mans Christian Association, ook in
Holland bekend, over: „Godsdienst en
Zaken doen". Ik had een volle zaal met
ongeveer 500 hoorders.
Gisteren, 16 Maart, sprak ik voor de
„League for Political Education", voor
een publiek van 600 a 700 menscken, over
psychotherapie, 't genezen van 't lichaam
door de ziel."
Van Eeden vertelt dan nog van Roose-
velts nitnoodiging om te komen eten en zijn
bezoek aan dc nieuwe eetzaal voor de immi
granten op Ellis Island, waar 1400 men-
schen tegelijk kunnen aanzitten. Tot slot
deze tirade
„Inderdaad, bondgenooten, men mag in
Europa veel, "n met leedvermaak, praten
over Amerikaansche geldjacbt en politiek
bederf, maar het staat voor mij vast, dat
de groote massa, de publieke opinie in dit
land, door en door gezond is, cn niet te
beoordeelen naar eenige verkachte dagbla
den en gewetenlooze financiers. Waar de ge
legenheid tot stelen zoo enorm was, waren
de dieven ook groot en veel.
„Maar Amerika wordt socialistisch, van
boven tot onder, en eiken dag meer. En
dat zonder Marxistische theorieën en dik
wijls onder heel anderen schijn."
Uit het pas verschenen verslag van
het hoofdbestuur der Nederl. Vereeniging
„Onze Vloot", lo-opeude van 26 Juli 1906 tot
1 Januari 1908, blijkt dat thans af deelingen
bestaan te Vlissingen, Den Helder, Utrecht,
Eysden, Den Haag, Leiden, Curasao, Rotter
dam, Nijmegen, Arnhem en Weenen. Gedu
rende de wintermaanden traden sprekers in
verscheidene dier afdeelingen op. Bij het
hoofdbestuur zijn thans ingeschreven 54 al
gemeen© en 23 afdeelin^eden (deze laatste
uit plaatsen, waar tot nu toe geen afdeeling
i: opgericht).
Prof. Drucker te Gronin
gen. Voor de kiesvereeniging „Burger
plicht" te Groningen heeft prof. rar. H. L.
Drucker Vrijdagavond eene rede gehou
den, waarin hij na eene korte bespreking
van de jongste ministerieel© crisis, liet pro
gram van den Vrijzinnig-Democratischen
Bond ten opzichte van lo. hot militaire
vraagstug, 2o. de verbetering van sociale toe
standen, 3o. het kiesrecht ontwikkelde.
Aan het slot van zijn betoog merkte prof.
Drucker op, dat de tegenstelling tusschen
behoudenden en vooruitstrevenden het ge-
heele staatsbedrijf beheerscht, dit althans
behoorde te beheerschen. De verdeeling in
christelijker, en niet-christelijken, in 1901
1905 tot. antithese opgeblazen, is, meende
spr., onvruchtbaar. Spr. meent dat er tee
kenen zijn, waaruit is af te leiden, dat wij
een betere toekomst tegemoet gaan. De
Staatssteun vcor bijzondere scholen is geen
punt van strijd meer. Ook waar nog geen
subsidie wordt gegeven, zooals bij het mid
delbaar onderwijs, is men algemeen daartoe
bereid, mits slechts de waarborgen voor goed
onderwijs voldoende zijn.
Of de geheel© rechterzijde c-p den duur
zal zijn bijeen te houden, daaromtrent waagt
spr. zich niet aan voorspellingen. Dooh hij
vijs>t er op dat terwijl eenerzijds bij de recht-
sche partijen het behoudende element over-
heerschend schijnt, aan den anderen kant
ii het katholieke kiesrechtrapport een ster
ke democratische strooming aan den dag
komt. Spr. leest daaruit eenige merkwaar
dige zinsneden voor, en constateert, dat in
verschillende katholieke kringen deze raee-
ning ondersteuning vindt.
Opmerkelijk is cok de toenadering vrd
verscheidene oud liberalen tot de christelijke
partijen. Prof. Van der Vlugt heeft reeds
eerder daarvoor gepleit. Thans ziet men ook
in de pers en zelfs in de Tweede Kamer
symptomen in die richting.
Vcor de vooruitstrevenden is er in dezen
tijd, meent spr., dubbel reden voor krach
tige aaneensluiting en krachtig optreden. Op
den duur zal er wellicht meer samenwer
king komen tusschen de vooruitstrevenden
van links on van die van rechts. In afwach
ting, dat de loop der omstandigheden daar
toe zal leiden, dringt spr alvast aan op
steeds krachtiger organisatie der vooruitstre
vende vrijzinnigen. Na het program dat hij
èn vrceger, cn nu hoeft ontwikkeld, zal
het niemand verwonderen, meent spr., dat
hij daartoe den Vrijz.-Dem. Bond het aan
gewezen middelpunt acht.
De katholieken en het kies
recht De R.-K. Kiesvereeniging te En
schedé nam een motie aan, waarin o.a.
wordt, gezegd dat zij het betreurt, dat het
bestuur van den Bond do behandeling van
het kiesrecht gedreven hesft in een rich
ting, alsof wij onze uitspraak noodzakelijk
met die dor andere rechtsche partijen in
overeenstemming hadden to brengen, en
waarin wordt geconstateerd, dat de ant
woorden van al die kiesvereenigingen, die
zich door de circulaire van hot bondsbe-
stuur heten leiden, niet weergeven den
wensch der katholieken en dat ook op de
aanstaande vergadering van den bond geen
conclusie die dien wensch bevat, kan wor
den genomen.
De zomervergadering der Ned. Mid
dernachtzending-Vereeniging zal begin Aug.
gehouden worden op het landgoed „Water
land' van jhr. air. J. W. G. Boreel van
Hogelanden, burgemeester van Haarlem.
