S°. 42. Tweede blad.
Zaterdag 8 Augustus 1908.
BINNENLAND.
7"e Jaargang.
AMERSFOORTSGH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden voor Amersfoortf l.OO.
Idoni lranco per post- 1.50.
Afzonderlijke nummers 0.05.
Deze Couran verschijn dagelijks behalv op Zon- en Feest
dagen.
Advertentiönmededeolingen enz., gelieve men vóór 11 uur
'a morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF C°.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIÈN:
Van 15 regels f 0.50.
Elke regel meer - 0.10.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 cents bij vooruitbetaling.
Groote lettors naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bostaan zeer voordeelige bepalingen tot
bet herhaald adverteeren in dit Blad, bij abonnemont. Eene
circulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Nederland en Venezuela.
De Parijsche editie van de New-York
Herald" behelst het volgende telegram uit
"Willemstad dato 6 Aug.Het stoomschip
„Christiansted" lieeft zoo juist de haven ver
laten, met bestemiming naar Trinidad, met
deu lieer De Reus, dien Nederlandschen mi
nister-resident in Venezuela, aan boord. De
kruiser .Gelderland" geleidde de stoomboot
tot buiten de haven. Ev werden saluutscho
ten ter eere van den heer De Reus gelost
en een talrijike menigte op den steiger riep
,,Lang leve Koningin Wilihelimina en De
Reus!"
In de „Tijd" komt een correspondentie
voor uit Curasao, gocTagteekend 12 Juli jl.
Daarin wordt besproken het antwoord van
den minister van buitenlandsche zaken op
de interpellatie, in de Tweede Kalmer tot de
Regeering gericht naar aanleiding van het
opbrengen der „Cartmita" en Marion".
Zonderling wordt de indruk genoemd, door
het antwoord van den minister gewekt.
Hartelijke betrekkingen met Venezuela?
Wordt daarmede bedoeld' dè persoonlijke
vriendschap van onzen minister-resident te
Caracas met generaal Gastro? Deze persoon
lijke vriendschap heeft dan toch niet ver
hinderd. dat in Februari een decreet ver
scheen, dat aan de Oura^axwche werklieden
verbood, nog na 1 April in de Venewol aan-
she havens hij het lossen en laden een eer
zaam stu'k brood te verdienen, niet ver
hinderd, dat in Maart de „Penelope" werd
opgebracht, de officieel© correspondentie van
ons gouvernement geschonden en dè beman
ning bij n a een maand1 werd gevangen gehou
den, niet verhinderd, dat in Mei onze gehee-
1© scheepvaart werd stopgezet en alle verkeer
met Venezuela per zeilschip werd onmogelijk
gemaakt, niet verhinderd, dat die toe
stand nu al maanden en maanden voortduurt.
Wij zouden haast verzuchtende Hemel be
ware ons voor zulke hartelijke betrekkingen,
die met een oorlog gelijk staan, en van zulke
omhelzingen, die ons dooddrukken
Men onderschatte in Nederland het kritie
ke van onzen toestand niet. Ook Nederland
heeft er het grootst© belang bij een einde te
maken aan deze noodlottige crisis. Niet al
leen is het belang der koloniën een levens
belang; maar ook dè particuliere belangen
van burgera en belastingbetaleuden in Ne
derland staan op het spel
Nederlandsche maatsonappijen, als de Kon.
West-Indische Maildienst en de Holl. Han
del- en Industrie-Maatschappijondervinden
op gevoelige wijze den terugslag der crisis.
Ook de belastingbetalers in Nederland zullen
dien ondervinden, als ce subsidie van bijna
een half milïioen gruldèns, die Nederland
aan Curasao geeft, zal blijken niet voldoen
de te zijn.
Het adres vermeldende, uit Curasao aan
H. M. de Koningin gericht, zegt de schrij
ver;
Moge het gevolg zijn, dat onze scheepvaart,
tenminste haar vleugelen weer kunne uitslaan
en heenzeilen naar het land), dat zij om
zijn ligging en zijn bronnen niet missen kan
Venezuela Zeker, er zijn andere landen,
waarheen de Curayaosche vloot.de Nederland
sche vlag zou kunnen dlrageaimaar dez<
liggen allen verder verwijidèrd, en zoo de
vaart or heen al gemaikkeilijk is, de terug
keer is dikwijls zeer moeilijk, zoo bv. Colum
bia. Dat kan ons alles leveren, wat wij tot
nu toe uit Venezuela 'betrokken, zooals
slachtvee, bananen, kliukersuiker en hoedèn-
stroodat land is in twee dagen gemakke
lijk te liereikenmaar tengevolge van den
sterken Noordoost-passaat en den niet minder
sterken aequatoriaal-stroom, duurt de terug
tocht 4 a 5 dagen, soms meer, waardoor tijd
verlies en meer arbeid en dientengevolge veel,
ve|el hoogere prijfzien worden veroorzaakt.
Met Santo Domingo i& het 't zelfde geval,
doch in omgekeerde ordè: lange heenreis,
kortere terugreis.
Maar alsof alles moest samenwerken, daar
vermelden nu de couranten, dat Santo Do
mingo zijn havens gaat sluiten voor Cura^ao-
sohe vaartuigen, omdat wij op Curasao te
vriendelijk en te gemakkelijk zijn in het
toelaten van Vjenezolaansehe schepen. Co-
Ion, in de republiek Panama, heeft reeds
een dergelijken maatregel getroffen, om zich
aldus te wapenen tegen de buboi.iscihe piest,
die in Venezuela nog altijd slachtoffers
maakt. Als Columbia nu ook nog hetzelfde
ging doen, wat dan zou gebeuren, wij wagen
het zelfs niet daaraan te dénken. Dan waren
de rampen niet. te overzien.
Gelukkig dat onze bevolking kalm is en
van vrcedzamen, opgeruimde» aard. Zij
hoopt tegen alle ihoop in en laat den moed
niet zinken zij vertrouwt dat 1 ulp komen
zal van God en van Nederland1 Die hulp
moge spoedig, spoedig komen
Nopens het belang der draadloozc tele
graphic op de „Gelderland" en „Heems
kerck" wordt van bevoegde zijde het vol
gende medegedeeld. Het station voor draad
loozc telegraphie op Hr. Ms. „Gelderland"
is geheel nieuw en wm be/temd voor het
in het najaar naar Oost-Indië vertrekken
de pantser schip „De Ruyter", doch spoeds
halve wordt het thans aan de „(leider-
land" verstrekt. Evenals het station aan
boord van Hr. Ms. „Heemskerck" heeft
ook het station bestemd voor de „Gelder
land" een capaciteit van 500 K. M.
Indien atmosferische invloeden geen be-
bezwaren zullen opleveren, kan de draad-
looze telegraphie bij eventueele moeilijkhe
den in de West nog zeer belangrijke dien
sten bawijzen, in verband ook met de om
standigheid dat de Fransche kabelmaat
schappij, welke de telegraphische gemeen
schap tusschen Venezuela en onze bezittin
gen in West-Indië onderhoudt, ook telkens
met de regeering van Venezuela overhoop
Ügt.
Moeilijkheden tusschen Venezuela en deze
Fransche kabelmaatschappij zijn, zoo ver
zekert men, geenszins buitengesloten. In
dit geval kan onze marine van de draad -
looze telegraphie onsohatbare hulp verwach
ten. I-Ioewel door onze marine op het ge
bied van draadlooze telegraphie in West-
Indië nog geenerlei ondervinding is opge
daan, gelooft men toch, dat atmospheriscbe
invloeden geen beletsel zullen vormen.
In dit verband zij er aan herinnerd, dat
Trinidad een draadloosstation bezit.
Nopens de overplaatsing van den luit. ter
zee 2e klasse J. A. Brouwer, aan boord van
Hr. Ms. „Heemskerck", met bestemming
om in West-Indië over te gaan op Hr. Ms.
pantserschip „Gelderland", wordt medege
deeld dat dit juist verband houdt met de
mouteering van de installatie voor draad
loos© telegraphie aan boord van laatstge
noemden bodem. De luit. ter zee Brouwer
heeft zijn sporen op dit gebied verdiend.
Aanvankelijk was hij geplaatst bij de draad -
looze telegraphie te Amsterdam, doch werd
laatstelijk gedetacheerd als chef van het
draadlooze station aan boord van Hr. Ms.
„Van Galen", te Hellevoetsluis.
Naar men ten slotte meldt zullen met den
heer Brouwer een drietal seiners naar
West-Indië vertrekken.
Mutatifin bij de marine.
De vervanging van den kapitein ter
zee Van Asbeok als commandant van de
Gelderland, die, omdat zij gepubliceerd
wer'd op een oogenibli'k, d'at aller aandacht
op de handelingen van dit schip gevestigd
was, eenige verwondering heeft- gewekt,
houdt, naar wij" vernemen, verband met het
voornemen om dezen hoofdofficier te benoe
men tot oemmandant van het Koninklijk
Instituut voor de Marine te Willemsoord.
De tegenwoordige commandant van deze in
richting, kapitein ter zee Tijdeman, is be
stemd om in het najaar naar Oost-Indië te
vertrekken en aldaar het bevel te voeren
over het Nederlaudach eskader, nu de daar
voor aangewezen kapitein ter zee Moubon,
laatstelijk commandant van de Heemskerck,
wegens minder gunstigen gezondheidstoestand
vermoedelijk dat bevel niet zal kunnen
aanvaarden.
Ofschoon do kolonel Tijdeman nog slechts
drie jaren commandant van het Instituut is
en deze belangrijke betrekking in den regel
4 a 5 jaar achtereen door denzelfden titula
ris wordt vervuld, kan het ministerie van
marine dezen hoofdorficier daarin niet veel
langer hadihaiven, omdat hij nog niet ten
volle heeft voldaan aan de edschen, bij de
bevorderingsiwet 1902 voor bevordering tot
schout-bij-nacht gesteld en hij., door den
snellen gang der promotie in de laatste jaren,
reeds hoog in de ranglijst staat. In Januari
1905 bevorderd tot kapitein ter zee, werd
de heer Tijdeman in Maart d.a.v. comman
dant van het pantsership Piet Hein, doch bij
het plotseling overlijden van den toenmali
ge» commandant van het Instituut, werd
hij einde Juni d. a. v. tot zijne tegenwoor
dige betrekking geroepen. Hij moet nu door
dit ontijdig afbreken van zijn com,ma,ndè-
mont nog eenigen tijd een actief bevel voe
ren om aan de bevo'rderingiswet te voldoe i.
Voor mannen als Tijdeman, die in alle ran
gen in den actieven dienst als officier en
als commandant en in tal van betrekkingen
als wetenschappelijk zee-officier hun sporen
hebben verdiend, zijn de eisefhen eener be-
vorderingswet feitelijk onnoodig Zij kun
nen echter in het algemeen niet gemist wor
den en ook de besten moeten er aan voldoen.
De voorgestelde wijze in de lovorderings-
wet, die ten doel heett ook den tijd, als
bevelhebber van eene vlootafdee'ing doorge
bracht, te d-ocn medetellen als diensttijd voor
bevordering tot schout-bij'-nacht, blijkt, voor
het gieval, waarop wij zoo even doelden,
nogmaals noodig te zijn. (N. R. C.)
Erkenning van natuurlijke
kinderen. De minister van Binnenland-
scho Zaken heeft, naar het N. v. d. D.
meldt, aan de commissarissen der Koningin
afschriften toegezonden van de volgende
circulaire van den minister van Justitie aan
de Voogdijraden, met verzoek aan het
daarin bedoelde streven medewerking te
vorleenen
Ter verbetering van den misstand, dat vele
ouders van natuurlijke kinderen in gebreke blij
ven tot de erkenning daarvan over te gaan,
heeft het bestuur der gemeente Amsterdam, in
vereenigin.g met de beide Voogdijraden daar ter
plaatse, in de laatste jaren een stelsel toege
past, dat inderdaad verrassende uitkomsten
heeft opgeleverd.
Daar deze zaak mij alleszins aanbevelenswaard
en van groote maatschappelijke beteekenis toe
schijnt, meen ik wel te doen u met de verrich
tingen ter zake van genoemde Voogdijraden en
Gemeentebestinir rn kennis to stellen.
Sedert de tweede helft van 1906 n.l. wordt
(in verband met een verzoek van den secretaris
van den Voogdijraad Amsterdam II, om zoo
mogelijk mede te werken tot bevordering der
erkenning van natuurlijke kinderen) vanwege
den Burgerlijken Stand, bij elke aangifte van
geboorte van een niet-erkend, natuurlijk kind,
afgegeven 6011 kaart, als de hierbijgaande met
A gemerkte, met uitnoodiging, die kaart per
soonlijk aan de moeder te overhandigen. Zeer
vele moeders voldoen aan het bij gemelde kaart
tot haar gericht ijrzoek en verschijnen, niet
zelden met de respectieve vaders, op het bureau
van den Burgerlijken Stand, ten einde tot d©
erkenning over te gaan.
Aan de- afwezig gebleven moeders wordt na
verloop van 3 maanden sedert de afgifte van
kaart A andermaal, thans per post, eene oproe
ping verzonden bij een kaart als die gemerkt B.
Ook aan die oproeping wordit door velen vol
daan.
De namen en adressen der ook dan nog niet
verschonen moeders worden periodiek (gewoon
lijk elke maand) opgegeven aan den Voogdij
raad.
Op aansporing door of vanwege den secretaris
van dien Raad gaan dan nog velen tot de er
kenning over.
In de meeste gevallen bleek tot dusverre, dat-
onbekendheid met de beteekenis der erkenning
d« reden was van het verzuim dier rechtshan
deling.
Voor nadere bijzonderheden omtrent de ver
kregen resultaten verwijs ik naar bijgaand, door
het AmsterdamRoh Gemeentebestuur aan mijn
departement ingezonden statistisch overzicht.
De gunstige uitkomsten, te. Amsterdam ver
kregen, geven mij aanleiding u uit te noodigen
het voorlieeld van den Voogdijraad aldaar te
volgen en mot de ambtenaren van den Burger
lijken Stand in uw ressort ter zake in overleg
te treden. Door mijn ambtgenoot van binnen-
landsche zaken wordt aan de gemeentebesturen
van deze zaak kennis gegeven, met verzoek u
de gewenschto medewerking te willen verleenen.
Het komt mij intusschen gewensc-ht voor, dat
maatregelen worden getroffen, dat de namen
der betreffende ouders niet tegen hun uitdruk-
kelijken wil door den ambtenaar van den Bur
gerlijken Stand aan den Voogdijraad worden
medegedeeld.
Ten einde zulks te bevorderen, ware door dien
ambtenaar, alvorens tot den eveniiedoolden stap
over te gaan, een schrijven aan de moeder te
richten, waarin wordt medegedeelddat haar
naam zal worden opgegeven, zoo zij niet uit
drukkelijk te kennen geeft, dat zij zulks niet
wenscht. Voorts schijnt hel mij aanbeveling te
verdienen do kaart B in gesloten enveloppe te
verzenden.
Aangenaam zal het mij zijn van u te mogen
vernemen, dat van deze circulaire door uwen
ltaad nota is genomen, terwijl ik er prijs op zal
stellen, indien u in. uwe jaarverslagen aan mijn
departement uitvoerig van uwe bemoeiingen ter
zake en van de verkregen uitkomsten zoo op
zichzelf al9 statistisch vergelijkend, verslag zou
willen doen.
Zal m visset©rij. De Staatscom
missie voor het zalm vraagstuk zou voor het
haar opgedragen onderzoek en meer in het
bijzonder voor de overweging van de aan
haar oordeel onderworpen vraag, of het aan
beveling verdient wijziging te brengen in
den gesloten tijd voor de zal mvisscherij
wensehen te beschikken over eenige gege
vens nopens den omvang, waarin en de wij®e
waarop op dè verschillende groote rivieren
do zalmvissóherij wordt uitgeoefend. Op
haar verzoek is door den minister van Bin-
nenlandsohe Zaken een lijst van vragen ter
beantwoording aan de burgemeesters der be
trokken gemeenten toegezonden, waaronder
de volgende; 1 Wordt in uwe gemeente op
zalm gevisdht; zoo ja, waar, door hoeveel
aktehouders en gedurende welken tijd? 2.
Hoe wordt de zalmvisscherij uitgeoefend,
lil. met: a. de zalm zegen met vaste spil;
b. dr ij'f nettenc. zalmsteken; d. de hand
zegen? 3. Voor wiens rekening wordt liet
'bedrijf uitgeoefend en hoeveel personen zijn
in den regel er in werkzaam 4Behoort het
viscluecht van het water, waarin de zalm
wordt gevischt, aan het rijk of aan particu
lieren 5. Indien de visscherij wordt uitge
oefend in water, dat door een ander voor
dit doel wordt- afgestaan, kan dan ook wor
den opgegeven tegen welken prijs de vis-
c'herij wordt verpacht of op andere wijze
wordt afgestaan? 6. Is n bekend of zalmen
beneden de daarvoor vastgestelde maat van
40 cM. worden gevangen? 7. Wordt in uwe
gemeente de ankeikuilvisscflierij uitgeoefend,
zoo ja, wanneer en met hoeveel kuilen?
N. R. Ct.
School- en Kerknieuwe.
Notarieel Staatsexamen. Geslaagd voor
eerste gedeelte A Mijs, te Oosterhouttweede
gedeelte: P. W. do Kan, te 't Zand, en mr.
J. G. Middendorf, te Amsterdam.
Akte-examens M. O., Engelsch, A (voor
middag). Geëxamineerd 3 candidate»Geslaagd
mejuffrouw C. Franken, Amsterdam.
's-G ravenhage, 7 Augustus.
Examens Nederlandsche Toonkunstenaarsver-
eoniging. - Alle 4 candidaten voor piano lager
onderwijs zijn afgewezen.
Examen Fransch, lager onderwijs. Geëxa
mineerd 33 candidaten. Geslaagd de hoeren:
D. B. G. van Heuven, Zaandam; B. J. Ubink,
Den HaagII. van Gent, LeidenH. J. van
Greevenbroek, Utrecht; C. H. J. Lagerberg,
Oudenbosch; J. Kliest, Harderwijk; W. J. Dijk,
Nieuwkoop Noorden; Ph. A. H. Beunen, Heyt
huizen; de dames J. L. F. Elias, Eisden; H. E.
Driessen, M. Oelmeyer, Rotterdam; J. M. Bui-
ning, Breda; 0. Hoestra, M. G. J. Witmondt
Prillevitz, Arnhem; E. L. E. C. Claessen, Oud-
schoten; E. van der Molen, Helder; C. C. A.
U. Sooters, Breda; R. E. D. de Kanter, Bloe-
mendaal; C. S. van Dijk, Arnhem.
Examen Engelsch, M. O., akte A. Geëxa
mineerd 2 candidaten. Geslaagd mej. C. Carlier,
van Hilversum.
Examen Engelsch, L. 0. Geëxamineerd 26
candidaten. Geslaagd de dames: M. P. Al.
Goedhard, van 's-GravenhageM. Th. Th. Hor
mans, MaastrichtA. Ch. Soharroo, 's-Graven
hageM. J. Verlee, Gorinchem; A. Vester,
Haarlem; J. S. Voerman. 's-Gravenhage; H.
M. S. de Haan, Tilburg; P. C. Haeringa, Zilt-
phenN. G. Herfst. Leiden; W. A. Wanrooy,
Hompens; J. W. W. WeysArnhem; en do
heeren: W. G. C. Govaerts, Breda;' G. de
Groot, Den Haag; L. Hofstra, Den Haag; A.
A. Hoogewerff, Rotterdam; K. Jacobs. Auister*
dam; A. J. de Jong, Winterswijk; J. Kal, Rot
terdam, on J. Guichelaar, Hellendoorn.
Examen lager onderwijs in handteekenen.
Geslaagd de dames: T. de Gelder, van 's-Gra
venhage; J. J. Groeneveld, van Amsterdam
G .C. Herckenrath, van Veghol; P. W. Hooge
werff, van Rotterdam; M. H. Horn, van Am
sterdam; IJ. M. G. W. van Peer, van Utrecht;
M. Romein, van Apeldoorn; A. C. Simmermans,
-van RotterdamP. C. van Soest, van De Bilt
M. B. Vitringa, van Zwolle; A. A. de Vries,
van ütreoht; AI. R. de Vries, van Heerenveen,
en M. C. van Warmelo, van 's-Gravenfiage.
Naar aan Het Katholieke Schoolblad van
zeer goed ingelichte zijde wordt bericht, zullen
binnenkort niet minder dan acht r.-k. bijz. on
derwijzers (waaronder één hoofd der school),
leden van de afdeeling Amsterdam der Diooe-
saanvereeniging, naar Indië vertrekken, terwijl
reeds twee leden der genoemde afdeeling in het
voorjaar daarheen vertrokken zijn.
Als oorzaak van dezen Grooten Trek geeft het
blad aan, dat de salarissen voor de bijz. onder
wijzers in de hoofdstad slechter zijn dan op
me ruig dorp.
Door het Provinciale Kerkbestuur van
Groruingen is aan ds. A. Meerdink, pred. bij de
Ned. Herv. gemeente te Groningen, na meer
dan 50-jarige Evangeliebediening eervol emeri
taat verleend. Ds. Meerdink is ridder in de
orde van Oranje-Nassau.
De jaarvergadering van liet Gereformeerd
School ver Ixmd zal op Woensdag den 23. Sep
tember worden gehouden te Zwolle.
In deze vergadering zal behandeld worden van.
het schoolbestuur „Hoek van Holland"„het
Gereformeerd Schoolverbond zende adhaesiebe-
tuiging aan de Tweede Kamer in zake liet adres
der drie vereenigingen voor Al. U. L. O. om
eene betere regeling der Rijksbijdrage voor
voortgezet onderwijs."
Van do afdeeling Meeden „Verdient het aan
beveling do scholen voor Gereformeerd: onder
wijs. aangesloten bij hot Geref. Schoolverbond,
te stellen onder toezicht van de plaatselijke Ge
reformeerde Kerk?"
Voor de verkiezing van een lid van bet hoofd
bestuur zijn voorgedragen prof. dr. Visscher en
ds. E. E. Gewin, beiden te Utrecht-, en ds. R.
P. A. Rutgers, te Nieuwkoop.
Algemeene Synode der Nederl.
Hervormde Kerk.
Twintigste Zitting.
Drié onderwerpen hielden de Synode bezig.
lo. Een rapport over een zaak, die weldra in
haar vollen omvang behandeld zal worde®, waar
omtrent reeds meer deze voorstellen werden
ingediend de kerkvisitatie, het onderzoek naai
den toestand der kerk, waaruit liet alg. verslag
wordt samengesteld. Ijzend ijke oordeelde dat
daarin niet voldoende aan den dag treedt, welke
sommen de kerk aan de armenzorg besteedt on
wil tot verbetering in dit opzicht enkele vragen
veranderd hebben. Het rapport luidt gunstig,
dat nu weldra met de andere aan de orde komt.
2o. Volgens de kerkelijke wet worden dc class,
vergaderingen gehouden op den laatsten Woens
dag van Juni. Zij zijn meestal gewijd aan vele
benoemingen en aan de beoordeeling der voorstel
len, door de Synode aan de kerk voorgelegd.
Voor belymdeling van andere belangen ontbreekt
clan veelal de tijd. Daarom is er menigmaal de
wensch uitgesproken buitengewone olassicale ver
gaderingen te houden ter bespreking vau armen
zorg, kinderzorg, zending enz. De proef is meer
malen genomen, daar geen andere bepaling het
verbiedt, met gunstigen of ongunstigen uitslag.
Noord-Hollaud kon. met bijzondere ingenomen
heid wijzen op kerkelijke vergaderingen in die
provincie gehouden, waaraan ook diakens deel
namen, waar hot vraagstuk der armenzorg en
ziekenzorg voor behoeftigen niet slechts boepro-
kon, maar in de praktijk ter hand genomen was
met zeer gunstigen uitslag. Een voorstel was bij
de Synode ingekomen van Haarlem, door Mid
delburg gesteund, om zulke buitengewone class,
vergaderingen een plaats in do wet te geven.
Een aantal bepalingen in hot Alg. Reglement
te plaatsen, waren daartoe ingediend. De rap
port. comm. oordeelde die bepalingen onnoodig.
Men kan samenkomen, geen wet verbiedt het.
Mot welk rcoht legt men aan d© gemeenten de
kosten op, als zij er geen belang in stellen? An
deren meendeneen wet moet imperatief zijn,
moet bepalen, dat men moet samenkomen. Kan
men dat in deze doen Om te bepalen, dat
men kan samenkomen, is geen wet noodig, want
dat kan men nu ook. Naar hot voorstel der com
missie wordt de zaak van de hand gewezen, als
niet voor reglementeering geschikt.
3o. Een voorstel, voortgekomen uit den kring
der kerkelijke hoogleeraren, gunstig beoordeeld
door de syn. commissie, n.l. dat bij het kerkelijk
voorbereidend examen evenals bij de andere
examens aan de universiteit de graad cum laude
zal kunnen worden verleond. Vijf kor kei. pro
fessoren zijn er voor, ook prof. Knappert, een,
de oudste, met de langste ervaring, prof. Can-
negieter, er togen. Met kracht en klem werd
door hem het voorstel bestreden en de verwer
ping aanbevolen, evenals ook door de comm. van
rapp., waarvan hij deel uitmaakte. Dc zaak
wordt niet door de studenten begeerd, zoo werd
door hem betoogd. Er ligt eene aansporing iu
om uit te munten in de studie, maar myn erva
ring leert niet, dat die aansporing noodig ia.
Bovendien is er een gevaar. Deze jongelieden
moeten nog geëxamineerd worden door de Prov.
kerkbesturen. Het is te wenschen, dat deze hen
onbevooroordeeld aanzien. Nu kan het niet uit
blijven, of, wanneer daar sommigen komen met
lof, anderen, die geen lof waardig geaöht wor
den. een ongunstigen indruk moeten maken.
Voor dit nadeelig effect wil hij zijn studenten
bewaren. Dit hoofdargument werd krachtig be
streden. De graad cuin laude wordt ook by de
universiteitsexamens bij uitzondering verleend
aan hen die uitmunten. Ook thans laat men bij
het bekend maken van den uitslag dor kerkelijke
examens reeds verstaan, dat er verschil in be
kwaamheid werd geconstateerd. Dat is recht
voor hen, die zich hebben ingespannen. Van nie
mand wordt geëischt, dat lnj uitmunt. Daarom
werpt het missen van dien graad nog op niemand
een ongunstigen schijn. Krachtig en herhaalde
lijk werd pro cn contra gepleit. De conclusie van
het rapport werd ten laatste met 10 togen 7
stemmen verworpen en daarmede het toekennen
van graden goedgekeurd, waarover de kerk zich
nu zal hebben uit te spreken.
Hierna wordt de zitting gesloten.
Een-en-twintigste Zitting.
Op de agenda worden als naar gewoonte weêr
verschillende ingekomen stukken geplaatst, en
sommige worden onmiddellijk behandeld. Hier
toe behoort ook het definitief nemen van eene
beslissing mot betrekking bot een voorloopig
toegekend subsidie uit de generale kas. Tevens
willen wij in dit verband nog mededeolen, dat
de Synode reeds vroeger heeft besloten, aan een,
classic-aal bestuur in "net provinciaal ressort van
Zuid-Holland hare afkeuring te doen verstaan
wegens dc wijze, waarop dat bestuur zich heeft
uitgesproken over eene door het provinciaal
kerkbestuur gedane uitspraak.
Ook kan nu vermeld worden, welke toelagen
door de Synode zijn toegekend uit het Fond»
voor Noodl. Kerken en Personen (die uit de
overige fondsen en uit do generale kas kunnen
eerst later volgen). 1. Voorhout (cl. Leiden)
f 4000; 2. Opperdoes (cl. Hoorn,) f 900 3. Holy-
sloot (cl. Edam) f 400; 4. Tor neuzen (cl. IJzen-
dijke) f 2100; Garijp (cl, Leeuwarden) ƒ4000;
6. Hoornsterzwaag (cl. Heerenveen) f 50; 7.
Xiezijl (cl. Groningen) f 2000 8. Nieuw-Dor-
drecht (cl. Emmen) f 2600. Tezamen f 16,050.
Bovendien zijn zooals reeds in het verslag van
de vijfde zitting is medegedeeld aan 48 ge
meenten en 96 predikantsbetreklringen kleine
toelagen verstrekt, terwijl de Waldenzen f 100
zullen ontvangen, een en ander tot een geza
menlijk bedrag van f 10,260.
In de zitting van Vrijdag bracht do president
ter tafel eene kennisgeving van den heer M. H.
A. van dor Valk. provisioneel geschorst predi
kant van Oiul-Beijerlaml, dat dioor hem herzie
ning wordt gevraagd van de uitspraak dor Syno-
dus contractu, waarbij hij uit zijn ambt ia ontzet.
De Algemeene Synode gaat over tot de behan
deling van deze zaak.
Van prins tot monnik. Op
den vooravond van bet St. Dorainicusfeest heeft
prins Karl von und zu Löwenstein-Rosenburg-
Wertheim in liet klooster der Duitsche Patera
Dominicanen te Venlo de oorkonde ondertee
kend, waarin hij afstand doet van al zijn wereld-
sclie waardigheden en van de hem toekomende
erfrechton. Als zaakgelastigden fungeerden dr.
Eckert en notaris Miller, als getuigen graaf
Sehönborn en baron SchiorstUd't. Voorbaan zal
de voormalige prins alleen nog bij zijn nederigon
kloosternaam, frater Rayinundus, genoemd wor
den.
Woensdag, op den feestdag van St. Domiai-
cus, heeft do prins zijn pleohtige professie afge
legd. Regel is, dat in do orde der Dominicanen
de novicen na een proeftijd vau één jaar eerst
de gewone, en na een proeftijd van drie jaar de
plechtige eeuwig bindende geloften afleggen.
Wegens zijn lioogen ouderdom en andere buiten
gewone omstandigheden had Z. H. de Paus den
prins toestemming verleend om na verkorten
proeftijd reeds de plechtige geloften af te leg-
gen.
Dit is Woensdag, oen jaar na de inkleeding
van don vorstolijkon novioe, geschied in tegen
woordigheid van een groot aanbal leden van
Duitsche keizerlijke en koninklijke families, prin
sen en prinsessen, hertogen en hertoginnen, gra
ven, vrijheeren en baronnen. O. m. waren bij de
plechtigheid aanwezig do vorstelijke familie
Löwen-stoin-Rosenburg-Werthoira, (erfprins Aloy-
sius en zijn gemalin, prins Johannes en Zuster
Ciicilia uit het Franeiskanonkloostor t« Aken),
aarwhortogiu Maria Thoresia, prins zu Isenburg-
Büdingen, hertog en hertogin van Bragjanza met
de oudste infantin, hertogin Aklegondo van
Parma en do gravin van Bai'di, geboren her
togin van BourboivPariiia, voorts prins en prin
ses Soh-warzenburg, graaf en gravin Schönborn,
vier prinsen uit het huis Panna (zoons van her
tog Rölieri van Parma), de abt van het klooster
Maria-Laach en een reel® aiwlere voorname gas
ten, die deels in het Dominicanen- klooster
„Trans Cedron", deels in hotels, deels by def
tige Venloschc families waren afgestapt.
Den 9en Augustus a. s. zal frater Raymundus
in de kapel van het aartsbiüeboppelijke paleis
te Keulen do wijding van liet Subdiaconaat ont
vangen en den lOen Augustus de wijding van
het diakonaat uit de handen van don kardinaal
aartsbisschop mgr. Fischer. Vermoedelijk zal hij
nog vooir Kerstmis van dit jaar priester worden
gewijd in hot Domicanon-klooster te Venlo, waar
hij znn eerste stille H. Mis zal lezen, om daarna
op zijn voormalig slot in Kleinheubach plechtig
het H. Offer te gaan opdragen. (De Tyd).
