51". 63. Tweed© blad. Zaterdag 29 Augustus 1908. KOLONIËN. BINNENLAND. 7"e Jaargang. AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden voor Amersfoortf l.OO. Idem franco por post- 1.50. Afzonderlijke nummer.' - 0.05. Deze Couran verschijn dagelijks behalv op Zon- en Feest dagen. Adverlentiënmededeelingen 9nz.gelieve men vóór 11 uur 's morgens bij do Uitgevers in te zouden. Uitgevers: VALKHOFF C°. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telcphoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIEN: Van 15 regels f 0.50, Elke regel moer - 0.10. Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 cents bij vooruitbetaling Groote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bostaan zeer voordeeligo bepalingen tot het herhaald adverteeron in dit Blad, by abonnement. Eene circulairebevattendo de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. OOST-IND1E. Oost Scetnba. Uit 's-Graivenha'gc iwondi bericht: Blijkens een uit Nederlandsch Indië ont vangen telegram werd op den 7en dezer in Maesoe (Oost-Soemba) een© colonne uit een onbekende door de mist onzichtbare ver sterkte bosckstelling beschoten. Deze werd genomen en geslecht, waarbij zwaar gewond werd een inlandsch militair en onbeduidend een luitenant cn een Europeooch sergeant. De verliezen van den vijand zijn onbekend. Jaarwedden Burgemees ters, Secretarissen en Ontvan gers Ook door Gedeputeerde Staten van Zuidholland is thans besloten tot een alge- meeue herziening vande jaarwedden der burgemeesters, secretarissen en ontvangers. Hiermede zal dan voor deze drie groepen van gemeente-ambtenaren in alle provinciën in den laatsten tijd althans iets 'zijn gedaan, behalve voor de gemeente-ontvangers in Xoordholland. Intusschen wacht men ook van Gedeputeerde Staten van Noordholland me', vertrouwen voor dezen een beslissing af Wel was over het gekeele land aanmer kelijke verbetering dringend noodzakelijk. Hel valt niet te miskennen hoezeer, als ge volg van de geweldige uitbreiding der ge- meei telijke bemoeiingen gedurende de laat ste jaren, de werkkring der burgemeesters, secretarissen en ontvangers in ons land een geheel andere is geworden, waaraan, èn in liet algemeen belang, dat va.n een goed in gericht gemeentewezen in zoo groote mate afhankelijk is, èn billijkheidshalve, zooveel mogelijk redelijke bestaansvoorwaarden moe ten worden verbonden. Naar het oordeel van vele belanghebbenden voldoen intussoben de nieuwe regelingen aan dezen eisck in ver scheidene gevallen niet. Al te veel toch heb ben Gedeputeerde Staten van sommige pro vinciën zich laten leiden door ongunstige adviezen van te zuinig aangelegde gemeen teraden, veelal met het werk ter gemeente secretarie niet genoegzaam bekend. Bn in zeer vele gevallen is ook een goede bezoldi ging verhinderd door het beginsel, dat in sommige provinciën is" toegepast, om de jaar wedde lager te stellen als meer dan één be trekking door denzelfden persoon wordt be kleed Neemt men verder in aanmerking, dat in elke provincie de regeling weder door een ander college van Gedep. Staten plaats had, dan begrijpt men, dat de nieuwe rege- liugen over het gekeele land en ook in de zelfde provincie groote verscheidenheid te zieu geven en geenszins algeineene tevreden- heic wekken. Het vaststellen bij de wet van minimum- jaarwedden, zooals door den Nederlandschen Bond van gemeente-ambtenaren in zijn on langs vastgestelde proeve van wijziging der gemeentewet is voorgesteld, zou zeker ook in dit opzicht groote verbetering brengen. XXXc Ned. Taal- cn Letterk. Congres. Gistermorgen werd bet congres in vier afdeelingen voortgezet. Vele leden waren reeds vertrokken. In afdeeliug I zette de beer Verkade zijn denkbeelden over het tooneel uiteen. Nadat bet- grootste deel der aanwezigen was vertrokken voor een rijtoer langs Lei den's oude gebouwen, waarbij dr. Over- vooxxle toelichting gaf, ontspon zich in deze afdceling een debat over tooneel, waaraan de heeren Sinnons, Van Hulzen, prof. Kern en anderen deelnamen. Ook de andere af- djce'ingen bleven bun programma afwerken, doch de ware congresijver was er uit, deels tengevolge van den feestavond op den vori- gen dag, op Oud-Holland, en in de Sociëteit ,,Minerva". Op Oud-HoLlaud" werd Kloris en Roosje" aardig gespeeld. Thomasvaer be dankte hot congres in zijn poëtische ontboe- zeming, geleend van den Leidscken lantaarn opsteker. In de soos verwerkte men vele ,,Viaamsche Leeuwen", „Wilhelmussen" en boera's. Iu den namiddag werd gevaren naar het Kagor- en Braseraermeer. Het gebruikelijke feestmaal besloot het congres Aan het. N. v. d. D. wordt van dezen laatsten congresdag o. m. geschreven: Deze laatste congresdag was er wederom een van uitgebreide werkzaamheid. Een zeer wei voorzien programma van wetenschappe- hjken arbeid en van feestelijkheden moest worden afgewoi'kt en dat terwijl de tijd slechts zeer beperkt was. Ook dit congres is vervallen in de fout van zijn voorgangers en van congressen in het algemeen, name lijk, dat de agenda te zeor overladen is en zulk een groot getal onderwerpen bevat, dait ze niet alle voldoende tot hun recht komen. Voor deeen derden dag waren wederom verscheidene parten overgebleven, en bijna de helft van de sprekers liep nog met hun onuitgesproken redevoeringen in den zak. Want dit b ook een nadeel der congressen, waarop al meer de aandacht is gevestigd, dat er bijna niet voor de vuist gesproken wordt, maar de voordrachten worden voorge lezen, niet zelden in een tempo, te snel om te volgen. Dat dooft de belangstelling en was waarschijnlijk mede voor een deel aan leiding, dat ook nu weer het getal toehoor der a iii de verschillende vergaderingen sterk gedund was. Tentoonstelling „Opvoe ding van het kind." Donderdagmiddag sprak de heer Reys over lichamelijke opvoe ding, waaraan naar Spr.'s meening meer aandacht moet worden besteed, daar 50 van de sollicitanten voor machinist worden afgekeurd wegens meer of minder ernstige lichaamsgebrek en. De redenen der verwaar - loozing zijn tweeërleilo tijdgebrek (studie en vermaken nemen den mensch te veel in beslag), 2c vooroordeelen tegen zorg voor bet lichaam. Het doel van lichamelijke opvoeding is, om door middelen van allerlei aard lichaam en geest in harmonische ontwikkeling -te bren gen. Grootere weerbaarheid tegen ziekten en infectie is het gevolg i: van. Wij allen kun nen ons liohaam sterken en onze spieren oefe nen door geregelde eenvoudige lichaamsbe wegingen, die geen geld en geen tijd kosten. Systematische bewegingen onder deskundige leiding doen meer: zij oefenen en sterken niet alleen het lichaam, maar werken tevens gunstig op aard en karakter. Zij sterken den wil, kweeken moed aam en zelfbeheer- sching. Aldus, betoogde Spr., worden men- scben gevormd, die veten, wat zij willen; aan wie de maatschappi' wat heeft. Dr. J. Gerard Milo sprak daarna over lichamelijke opvoeding van medische zijde bezien en de zorg voor bet misvormde kind, die naar Spr.'s meening wordt verwaarloosd, wat Spr. vreemd en onrechtvaardig achtte, waar het aantal mismaakten zoo groot is. De Arnhemsehe stichting voor mismaaikten leidt door geldzorgen een kwijnend bestaan1D gebrekkige kinderen kunnen er amper ver zorgd worden. In Duitschland bestaat een Kriippelheim, waar blijkt, hoevelen te gene zen zijn. Financieel© bezwaren en de waan, dat lichaamsgebreken 6tóchts sohoonheidsge- brek zou zijn, weerhouden vaak van genees kundige hulp. Spr. vees in dit verband op de hevige pijnen, die vergroeiingen van het skelet bij de ministe inspanning veroorza ken. Ortopaedie is kostbaar; daarom moet de Regeering steunen. Voor arme zieken wor den gratis medicijnen verstrekt, gratis hulp geboden in sanatoria voor de mismaakten niets van dien aard. Medisch schooltoezicht, mits toevertrouwd aan een voor dat doel speciaal aangewezen en voldoende gesalarieer- den arts kan veel goed doen door anders in tijds de oogen te openen voor het gebrek van hun kind, maar de gemeente moet de middelen ter genezing bieden. Spreker wees nog op het veelvuldig voor komen van schlivse en de veelal gebrekkige behandeling daarvan, waarschuwde in 'tal- gemeen tegen onoordeelkundig ingrijpen en wekte de ouders op tot een nauwlettend on derzoek, waaraan zij de lichamen hunner kinderen maandelijks behooren te onderwer- pen. Van 45 uur kinderzang door de meisjes klasse van het Ned. Herv. Weeshuis. ,De meisjes gaven een zevental godsdienstige lie deren ten gehoore, die met liefde en toe wijding gezongen werden. De talrijke aan wezigen gaven herhaaldelijk bewijzen van bijval Het is bekend, dat de Regeering aan de Staten-Generaal f 400.000 beeft aange vraagd ter bestrijding van de kosten van een Nederlandsche inzending op de tentoon stelling Brussel 1910. Niettegenstaande de Tweede Kamer deze voordracht beeft laten liggen, waardoor zij niet vóór November kan worden behandeld, is het de meening van den alsnog door de Regeering te benoemen commissaris-gene raal mr. J. C. de Marez Oyens, oud-minister van Waterstaat die verklaard heeft de benoeming te zullen aanvaarden, indien het subsidie verleend wordt, als van het voor- loopig reeds gevormde hoofdbestuur, dat er niettemin reeds dient te worden voortge- werkt In een onlangs gehouden vergadering, be legd om te bespreken of door Nederland zal worden deelgenomen, is met algemeene stemmen uitgemaakt-, dat dit zeer in het belang van Nederland zal zijm, zoowel om de tegenwoordige verstandhouding als om het economisch nut, en dit besluit is geheel j iu overeenstemming met bet gevoelen van vier bestuursleden der Nederlandsche Ka mer van Koophandel te Brussel, die waren overgekomen om die vergadering bij te wonen De heer J. E. Scholten, te Groningen, die, naar de voorloopige regeling, speciaal belast zal zijn met bet beheer van de afdee lingen voedingsmiddelen en verschillende bedrijven (papierwaren, messenmakerij, ju welierskunst, horlogemakerij, reisbehoeften, speelgoed enz.) verzoekt nu aan degenen, die tot tentoonstellen genegen zijn, onder voor behoud dat de voorwaarden, die later zul len worden bekend gemaakt, hun geschikt voorkomen, hem daarvan vóór 1 September bericht te zenden, liefst met opgaaf van het gota! vierk. meters, die men denkelijk zal noodig hebben. Hot is namelijk de bedoeling, dat Neder land een eigen gebouw zal stichten en hier voor is het gewenscht, dat de ruimte, die door ieder gevraagd wordt, zoo spoedig mo gelijk bekend is. De commissieleden voor de beide groepen zullen in overleg met de exposanten worden voorgedragen. Misschien zullen ook expo santen daarin zijn te kiezen. Dit en meer andere détails hoopt de heer Scholten met exposanten te overwegen in een vergadering, in het begin van Septem ber te Utrecht te houden. - De Yereenlging ter veredeling van hel Ambacht gaf dit jaar weder gelegenheid tot het afleggen van proeven van bekwaam heid, ter verkrijging van den graad van meester of van gezel, in het timmeren, meu belmaken, smeden, huisschildereumetse len en koperbewerken. Voor de proefafneming, die plaats had te Amsterdam, Assen, Breda en Zwolle, had den zich 101 candidaten aangemeld. Hier van trokken zich terug of werden door ziek te verhinderd 14 candidaten. Zeven en tachtig candidaten namen aan het examen deel. Hiervan slaagden er 39, terwijl 17 candidaten het theoretisch ge deelte zullen moeten herhalen. Geslaagd zijn als meester-timmerman J. de Meij, Dordrecht; als gezel M. Albers, Deventer; J. N. Brandenburg, Vlissingen; T. J Hanskamp, Arnhem; A. v. d. Heij den Gz., Breda; J. v. d. Lely, Zaandam; A. Les terhuis, Groningen; J. Lindhout, TholenF. Schotten, HaarlemA. Schou ten Jr., 's Graven ha geS. de Vries, Olde- holtpa; J. Visbeen, Zwolle; W. P. v. d. Zweep, Leeuwarden. Als meester-meubelmakor L. H. Pomes, 's Gravenhage; als geïel W. Krijbalder, 's Hertogenbosch T. Luttenperg, Zwolle J. Pen, Zwolle; J. J. Plettenburg, Arn hem. - Als gezel in het smeden: K. J. Breman, Oosterbeek; G. J. Dongen, Oosterhout; J. K Giesbers, Roermond; A. Goud, Leeu warden; J. H. Meijers, Roermond. Als gezel in het huisschilderen S. J. Geerts Leeuwarden; L. v. d. Glas Jr., Amerveen- sche Kanaal; J. de Grijp, Apeldoorn; P. H. E. Groot, Groningen W. van Krimpen, Hilversum; A. S. Meeuwesse, Utrecht; P. de Nooij, Ede W. J. Postrna, Wons; K. Sloover, Middelburg; H. Th. C. von Sta'e- del, Utrecht. Ais gezel in het metselen G. A. Budel, Arnhem; M. van Driel, IJselrnonde; M. K'.ijnsma, Ede; A. H. Rots, Aalten; J. Rutsen, Zuid-Scharwoude. Als gezel in het koper bewerken N. J. Ravenswaaij, Amsterdam. Afschaffing nachtarbeid voor bakkers. Uit de vakkringen wordt medegedeeld, dïat behalve bij een groot aantal bakkersgezellen en pa.tr otis het bekend geworden plan tot indiening van een wetsontwerp tolt afschaffing van nachtarbeid, bij een zeer groot aantal ho tel-, restaurant- en koffiebuishouders geen gunstig onthaal vindt. Door de vakbladen op 't gebied van kook kunst en hotelwezen zal een groote bewe ging op touw gezet worden tegen de invoe ring van den voorgenomen maatregdl. Pol itiehonden. Zooals men zich zal herinneren, voteerde de gemeenteraad van Den Haag in dit voorjaar een bedrag voor een proef met zes politiehonden. Na bespreking met den voorzitter der Neder landsche Pol itiehond-Vereenig in g, werd deze bereid gevonden, zich te belasten met de levering der bedoelde hondendaartoe werd hij gesteund door twee medeleden, die op zich namen elk een of meer van het zes tal te dresseeren. Persoonlijk verbond zioh bovendien de voorzitter, de heer M. Kessler, om de agenten, die zouden worden aange wezen om met deze honden te werken, daar toe geheel op te leiden, hen te leeren, elk mot den hem toegewezen hond om te gaan, zulks uit overweging, dat juist in de goede samenwerking .van hond en geleider, in do juiste behandeling van eiken hond, het zwaartepunt ligt van de waarde van den politiehond. De eerste dezer politiehonden nu heeft den 24en dezer een langdurig grondig exa men afgelegd, voor den hoofdcommissaris van politie in Den Haag en den heer J. C. Gijsberti Hodenpijl van Heden pijl, die als zaakkundig adviseur den lieer Versteeg ter zijde staat. De hond, die van een ferme grootte is ca van indrukwekkend voorkomen, voldeed onder leiding van zijn africhter, den heer MKessler, volkomen en werd door den heer Versteeg overgenomen en toevertrouwd aan zijn toekomstigen geleider, een agent l i klasse, zoodat do Haagscke politie haar eersten viervoetigen beambte rijk is. Ach tereenvolgens zullen nu de oVerige honden worden afgeleverd. 's-G ravenhage, 28 Augustus. \'oormi<Klag~exanieu voor die Htoogduitsche taal, (M. O. ,akte A). Afgewezen drie mann. candidaten. Voormiddag-examen Hoogduitsche taal (L. O.) Toegelaten de dames: M. I. D. Deutz. Kerk- radoM. \V. J. Wiesman, Rotterdam, en de heeren: A. P. It. Koene, Amsterdam; T. Verhoog, Rotterdam; A. Lenstra, Groningen. Afgewezen vijf mann. candidaten. 's-G ravenhage, 28 Augustus. Examens L. 0., Fransch, 28 Aug. Geëxami neerd 28 candidaten. Geslaagd de heeren: L. J. (Jlterspooi, A. F. Lodeiren, Rotterdam; A. Kroes, F. J. van Ghert, Haarlem; J. W. Ore mus, Beverwijk; J. v. d. Berg Az., Landsmeer; J. H. Hendrikx, America (L.)W. 1'. J. Jost, Giuneken P. H. Dierdop, Zaandam, en de da mes: H. C. Keyser, Amsterdam; J. de Jongh, \V. H. Korn, Den Haag; H. M. v. Bergen, GeertuidenbergA. A. Buenen, Woensel, en J. P. Buekers, Zaudvoort. Examens M. O., Hoogduitsch. akte A, 28 Aug. (nam.). Toegelaten mej. C. W. G. Gustke, Roer mond, en de heer B. H. H. Gescher, Haarlem. Afgewezen één vrouw, eandidaat. De examens zijn hiermede afgeloopen. Examens L. O.. Hoogduitsch. 28 Aug. (nam.). Toegelaten mej. M. Kater, Amsterdam, en de heerenA. Veerman Hilversum, en J, G. C. de Groot, Apeldoorn. Afgewezen vijf mann. candidaten. De examens zijn hiermede afgeloopen. Aig. Synode der Ned. Herv. Kerk. 37ste (laatste) Zitting. Aan den secretaris wordt hulde gebracht voor de tebookstelling van de Acten der vorige ver gadering. Behandeld worden in deze zitting die verrich tingen der Alg. Syno. Commissie, waarvan nog niet is kennis genomen. Voor 10 gemeenten werd dispensatie verleend van art. 23 Regl. Vacatu ren, ten einde de kerkeraden in de gelegenheid te stellen gedurende de predikantsvacature godsdienstonderwijzers in dienst te houden. Bij de commissie werden vier aanvragen in gediend, om vernietiging van in hooger beroep gedane uitspraken, of genomen besluiten. Van ééne dier uanvragen werd de ontvankelijkheid uitgesproken, met vernietiging van de uitspraak van het Prov. Kerkbestuur van Zuid-Holland, en verzending van de zaak naar het kerkbestuur van Noord-Holland. Met betrekking tot eene vijfde zaak verklaarde de Syn. Commissie zich onlievoegd Keunis wordt genomen van het „Overzicht over den staat der Neder la ntlsöhe Hervormde Kerk", en van het ..Jaarverslag van het Waal- sche Comité voor de zaken der Waldenzische Kerken over 1907." Uit dit laatste jaarverslag blijkt o.a., dat twee leden van liet Comité, de heeren Bourlier en Bresson, zioh persoonlijk naar Noord-Italië hebben begeven, ten einde zich op de hoogte te stellen van den toestand der beide methodescholeu te Pomaret en te Latour. Door hun optreden zijn de banden tusschen de „Table" en het Comité nauwer toegehaald. Met groote belangstelling is door de Synode van het uitvoerig verslag, namens het Waalsche Comité door zijn eere-president, M. A. Perk, geteekend, kennis genomen. Tot ons leedwezen kunnen wy iu ons kort overzicht daarvan geen uittreksel geven. De Synode neemt nu een aantal ingekomen stukkeu voor kennisgeving aan, aanvaardt ook n>et dankbaarheid de boekwerken, haar door verschillende schryvers aangeboden. Een schrijven van den lieer A. H. Rooee, pred. te Rotterdam, betreffende het benoemen van eene commissie voor de regeling van de zaak der z.g. „Kerkelijke Zending'", wordt met waar deering voor kennisgeving aangenomen, omdat de Synode er, na de behandeling van de rappor ten over dit vraagstuk, thans niet verder op kan ingaan. Voorts wordt een belangekkend verslag van den heer L. A. F. Creutaberg over een bezoek aan de Hollandsche gemeente te Dusseldorf met groote instemming ontvangen. Daarna besluit de Synode, op voorstel van den secretaris, eene circulatie te richten aan de pre dikanten, waarin zal worden herinnerd aan de circulaire van 9 Juni 1906, met betrekking tot het bezoeken van sohepelingen te Den Helder. Zij benoemt, in de plaats van den lieer C. F. Groneineijer, die, wegens zijn aftreding als lid der Synode, ook uit de „Commissie voor de Kin derwetten" treedt, den 'lieer O. Schrieke, pred. te Enschedé, die deze benoeming aanvaardt. Tot leden van de rechtskundige commissie voor 'het onderzoek van vragen, welke zioh voor doen bij eene bepaalde wijze van uitoefening van het collatie-recht, werden reeds vroeger door haar benoemd de heeren mr. J. Knottenbelt, te 's-Gravenhage, mr. L. Offerhaus, te Amsterdam, en mr. A. J. Ellens, te 's-G ravenhage. Ten slotte besluit zij liet beheer van sommige fondsen weder op te dragen aan de Alg. Syn. Commissie. De vice-president, de heer C. van Dis, deelt mede, dat sinds 15 Juli, den dag van de opening der Synode, zijn ingekomen 112, en uitgegaan 459 stukken, terwijl de registers in volkomen orde zyn bevonden. Daarna richt de president, de heer H. A. Leenmans, in zijne slotrede iu 't byzondor woor den van grooteu dank tot den hoogleeraar-prae- adviseur, dr. T. Cannegieter, wiens prae-advie- zen dikwijls met bewondering en altyd met be- langstelling werden aangehoord, tot den yveri- gen en bekwamen secretaris, den heer J. Knol- j ten belt, en tot den vice-president, den heer C. van Dis. De vice-president en dr. Cannegieter danken hem woderkeerig uit naam der vergadering voor zijne vriendelijkezachte, onpartijdige leiding. De heeren Mense, Kamphuizen en Creutzberg voegen hun afscheidsgroet daarbij. De notulen 1 worden geresumeerden met een warm dauk- gelied wordt de drie-en-negentigste vergadering der Algemeene Synode gesloten. Gen. Synode G«r. Kerken. Woensdag 26 Augustus. 5de zitting. Dr. Schot rapporteert omtrent het verzoek schrift van de kerk te Brussel, om hulp voor hare verplichtingen tegenover de weduwe van den dienaar des Woords. Besloten wordt dit verzoek te stellen in han den van deputateu naar Art. 13. De Generale Syuode besluit om de opdracht door de Synode te Utrecht, art. 116 no. 4. aan de deputaten, volgens art. 11, verleend, te hernieuwen, opdat zij deze zaak bij de chisse van Apeldoorn en de prov. Gelderland behuudelen en \erder regelen. Emdelyk wordt nog conform het prae-advies door dr. Schot voorgesteld, iu zake het bezwaar schrift van ds .W. D., emer. dien. van Wyiie, besloten, dat hy geen wettelijk, maar wel een zedelijk recht ter pensioneermg kan laten gel den, en dat hij daarom zich zal wenden tot den kerkeraad van Wyhe, opdat die dan verder in deze zaak haudele. Br. Brenimer brengt rapport uit omtrent de genei ale kas voor hulpbehoevende kerken. Dienaangaande worden deze conclusion over eenkomstig het prac-udvies aangenomen lo. Deputaten dank te betuigen voor hunnen gewaardeerden arbeid; 2o. hun de vrije hand te laten in het zoeken en ten uitvoer leggen van die middelen^ die kun nen strekken om de kerken tot een beter in zicht te doen komen, dni de regeliug van Gro ningen stiptelijk dient te worden nagekomen 3o. hun in zake de Generale Kas te contiuuee- reu, en ook voort te gaan op den ingeslagen weg betreffende Kootwijk; 4o. by de verdeeling der gelden bijzonder reke ning te houden niet de kerk van Helmond, con form het besluit van de Generale Synode van Utrecht. Prof. Lindeboom rapporteert over punt K. 2 van het agendum, rakende een verzoek, te rich ten aan de Overheid, om gevangenen in cellu laire opsluiting door ambtsdragers in hunne kwaliteit te laten bezoeken. De Synode besluit conform het prae-advies hare instemming te betuigen met dit voorstel van de Partic. Synode van Z.-Holland (N.G.), en aan tie Deputaten voor de correspondentie met de Hooge Regeenng op te dragen indien kerkeraden onzer kerken bemoeilijkt worden in hun ambtelijke zorg voor gevangenen c. a., de hun toegezonden desbetreffende klachten van kerkeraden te brengen ter kennis van Z.Exc. den miuister van justitie, met verzoek namens de gereformeerde kerken, dat maatregelen wor den genomen om bedoelde kerkeraden te vrijwa ren voor lielemniering in de uitoefening van hun ambtelijke zorg voor de leden hunner kerk die iu tuchthuizen zijn opgesloten. In het vervolg van de 5e zitting werd o. a. blijkens het verslag in „De Standaard" be handeld het rapport van ds. Breukelaar over de regeling van het verhand met de theol. facul teit. Prof. Bavinck voert het eerst hierover het woord. Hij vindt de quiutessens hierin gelegen, dat naar deze concept-regeling ten slotte bij benoe ming, schorsing of ontslag van hoogleeraren in de Theologie de eindbeslissing ligt bij de Gene rale Synode, al zal zulk eene eindbeslissing in de praktijk wel hooge uitzondering blijven. De vraag, of dit mag, beantwoordt prof. Bavinck toestemmendten le. omdat de belijdenis, «lio de theol. faculteit als basis nam. eigendom is der Geref. Kerken en derhalve bij een conflict, ten slotte bij niemand anders dan bij de kerken de eindbeslissing daarover moest zijn; ten 2e. omdat de theol. fac. ook oploidiug geeft voor de Dienaren des Woords; ten 3e. omdat er bij een eventueel verschil tusschen directeuren cn curatoren of ook met de Deputaten een tierde macht moet zijn, die beslist, welke uit den aard der zaak voor de theologie de Synode is; ten 4e. omdat er voor een aangeklaagden professor geen veiliger college is. om te beslissen over hem dan eene Synode, en de vrijheid van onderwijs dus daarmee op liet best is gewaar borgd. Om deze redenen raadt hij de Synode ten zeerste aan, de voorgestelde conclusies aan te nemen. In de zesde zitting werd de rekening en ver antwoording van de Deputaten der Gener. Sy node voor de zending goedgekeurd en aan de te benoemen deputaten voor de zending opge dragen". lo. wederom naar art. 27 der zendingsorde namens de Generale Synode quaestoren te be noemen 2o. indien hot noodig is Oouu algemeene col lecte ui alle kerken uit te schrijven, en in hot getal, dat één collecte niet voorziet in de be hoeften der Generale kas in diL drietal jaren, nogmaals een algemeene collecte te houden 3o. in geval van uiterste noodzakelijkheid ter voorkoming van stagnatie in den gang der za ken, zoo mogelijk, voorschot op te nemen voor rekening der gezamenJyke. kerken tot een maxi mum van f 10,000, en 4o. aan de te benoemen deputaten voor de zending ter uitvoering van'het bepaalde in art. 18 al. 2 dor zendingsorde dezelfde instructie te verstrekken, die de Generale Synode van Utrecht, in navolging der Arnheiusche Synode, haren deputaten voor de zending gaf. Prof. Xoordtzy brengt rapport uit over punt 0- 5 van het agendum, bundelende over de nood zakelijkheid. om verbetering aan te brengen in de traktementen van de Dienaren des Woords. De commissie adviseert tot het volgendo: lo. de Generale Synode wekke de kerken ern stig op om in de traktementeu der predikanten verbetering te brengen, en 2o. de Generale Synode brenge deze opwek king in miasive ter kennis van alle Gereformeer de kerken in Nederland. Na vrij langdurige discussie, waaraan door Br. Brenimer. prof. Rutgers en den rapporteur wordt deelgenomen, Ixvsluit de Synode, overeen komstig bovengenoemd advies, aldus aangevuld dal- de Synode ecu commissie lienoeme. ten ein de aan dit besluit uitvoering te geven.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1908 | | pagina 1