ar°. 199.
Maandag 2 November 1908.
BUITENLAND.
7"' Jaargang.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS:
Par 8 maanden voor Amerifoortf l.OO.
Idem franeo per post- 1.50.
Afzonderlijke 0.05.
Deze Ceurant verseh^at dagel^'h», behalve op Zen* en Feest
dagen.
AdrerteniièomededeeKngen enz.gelieve men vóór 11 uur
's morgens bf de Uiige re» in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF C°.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regels f 0.50.
Elke regel meer - 0.10.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 «ent* b|' voernitbetaKng.
Groote lette» naar plaateruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit Blad, b$ abonnement. Bene
circulairebevattende de voorwaarden, wordt op i
toegezonden.
Politiek Ovsraicht
Keizer en Rijkskanselier.
De dag van Zaterdag heeft ons uit offi
cieuze bron eene hoogst merkwaardige tij
ding gebracht, in verband met de over de
heele wereld geruchtmakende mededeelingen
in de Daily Telegraph. De Norddeutsche
Allgemeine Zeitung verklaarde n.l. als on
gegrond de veronderstelling, dat deze mede
deelingen zonder voorkennis der verantwoor
delijke overheden zouden zijn gepubliceerd
dat integendeel Keizer Wilhelm had toege
stemd in de openbaarmaking van deze door
een particulier persoon in Engeland bij een-
gezamelde brokstukken van verschillende
door den Keizer met Engelschen gevoerde
gesprekken, welke toestemming was ver
zocht, teneinde aan de goede betrekkingen
tusschen Duitschland en Engeland bevor
derlijk te zijndat de Keizer vóór de plaat
sing de copie van het artikel met opdracht
tot nauwkeurig nazien heeft doen toekomen
aan den rijkskanselier en deze het weer aan
het departement van buitenlandsche zaken
endosseerde. „Buitenlandsche Zaken" op
perde geen bezwaren en het artikel werd
geplaatst. Volgde het bericht van het
door den Keizer niet ingewilligde ontslag-
verzoek van von Bülow, waarop besloten
werd tot publicatie van de toedracht der zoo
sensatie wekkende zaak.
De geschiedenis leek ons bij eerste ken
nisname te apocrief. Hoe vroegen wij ons
af is het mogelijk, dat een dergelijk voor
de openbaarheid bestemd stuk, waarin de
Keizer zelf aan het woord is, kan passeeren,
zonder door den Keizer, noch door den
Rijkskanselier te zijn nagelezen en dat zelfs
den kanselier „untergestellten Ressorts und
Beamten", zooals het in het officieuse com
muniqué verluidt, het artikel in dezen ge
vaarlijken vorm hebben doen doorgaan?
In enkele Duitsche bladen van Zondag
vinden wij eene verklaring.
De Köln. Zeitung, welke mededeelt dat
de bewuste gesprekken zijn gevoerd tijdens
het oponthoud van den Keizer te Highcliffe
en andere plaatsen, meldt verder
„Toen het manuscript den rijkskanselier
bereikte, was diens tijd ten zeerste in be
slag gènomen door een reeks tijdroovende
en moeilijke kwesties. Wij wijzen slechts op
de veelvuldige vraagstukken der buitenland
sche politiek, op de gebeurtenissen in het
Oosten, Casablanca en ten slotte op de her
vorming der rijksfinanciën, aan welker
voorbereiding vorst Bülow een zich tot alle
bijzonderheden uitstrekkenden invloed heeft
uitgeoefend. Dat is eene verontschuldiging,
maar zooals de rijkskanselier zelf het beste
gevoelt, geen rechtvaardiging er voor dat hij
het, terloops opgemerkt niet leesbaar ge
schreven artikel, zonder het zelf na te zien,
ter onderzoek naar het departement van bui-
tenlandsche; zaken stuurde. Het is niet te.
loochenen dat alstoen een ernstige misslag
is begaan, doordat het onderzoek slechts in
een formeele en niet in een zakelijke richting
geschiedde. Hier hebben verschillende om
standigheden medegewerkt, welke ten slotte
eene niet-zakelijke behandeling ten gevolge
hadden. Zoo is het manuscript teruggegaan,
zondër dat op het bedenkelijke der openbaar
making werd gewezen. Toen volgde de open
baarmaking".
O, Heilige Bureaucratiusroepen wij hier
bij uit. Is-er nu niemand geweest, die meen
de dat een bescheiden waarschuwing op zijn
weg lag? Zelfs niet de staatssecretaris von
Schoen, toch ook een politieke kop? Of heeft
deze het artikel ook weer geëndosseerd?
Volgens den Berlijnschen berichtgever der
Frankfurter Zeitung klinkt de geschiedenis
zoo dwaas, dat wanneer ze in een blij- of
kluchtspel op het tooneel als oplossing werd
gebruikt, de recensenten haar voor absoluut
onwaarschijnlijk zouden verklaren. Het
„unzulangliche" is „Ereignis" geworden.
Volgens hem dan heeft men den loop der
gebeurtenissen te wijten aande dienst
regeling bij de regeering tijdens de vacan-
ties.
De kanselier is op Norderney en de Kei
zer zendt hem het manuscript om na te zien.
Het zal niet de eerste maal geweest zijn dat
soortgelijke zendingen den kanselier berei
ken, dat is niets zeldzaams. De kanselier
zendt vanuit Norderney het manuscript,
omdat het eene aangelegenheid der buiten
landsche politiek betreft, zonder het te lezen
naar het departement van buitenlandsche za
ken met de opdracht het nauwkeurig na te
zien. Zulks geschiedt; Maar, zoo moet men
te oordeelen naar den geheelen samenhang
aannemen, het manuscript wordt niet op de
doelma'tigheid der openbaarmaking, wat toch
de hoofdzaak was, maar op de authentieke
juistheid der daarin medegedeelde feiten on
derzocht. De toenmalige leider van het de
partement van buitenlandsche zaken schijnt
te hebben vooropgesteld, dat over de prin-
cipieele vraag eener al dan niet gunstige ge
legenheid der openbaarmaking reeds over
eenstemming tusschen den Keizer en de
Rijkskanselier verkregen was. Het was, ter
loops' gezegd, de tijd der verloven en
plaatsvervangingen, gedurende welke de
Keizer, de kanselier en het departement van
buitenlandsche zaken slechts door middel
van post- en telegraaf met elkaar voeling
'houden. Het departement van buitenland
sche zaken bericht, dat bedenkingen tegen
de zakelijke juistheid der voorstellingen in
het artikel niet aanwezig zijn en zendt dit
bericht hier wijst de verklaring van het
officieuze orgaan eene leemte aan of on
middellijk naar den Keizer of, wat ook mo
gelijk en wellicht waarschijnlijk is, naar den
rijkskanselier, die op de goedkeuring van
het manuscript afgaat en het zelf niet leest.
Wellicht was hij in die dagen met veel
bezigheden overladen. Het artikel verschijnt
en de rest weet men.
Een ding is duidelijk zegt deze bericht
gever het menigvuldig in het buitenland
vermoede voornemen om door dit artikel op
de tegenwoordige» betrekkingen van verschil
lende mogendheden invloed uit te oefenen,
heeft niet bestaan. Natuurlijk zal de vraag
aan de orde komen en ook in den Rijksdag
en in de pers worden ten berde gebracht tot
welke gebreken aan de organisatie en aan
het zakelijke verkeer tusschen Keizer, kan
selier en de ministerieele departementen zulk
een geval te herleiden is. Het zijn gebreken
die niet voor de eerste maal, zij het dan ook
nog nooit in zulk een geruchtmakenden
vorm, in de zomermaanden en het reissei-
zoen aan het licht zijn gekomen.
De Frankfurter Zeitung zelf, welker toon
ons in vergelijking met dien van vele an
dere meer monarchale bladen, in de afge-
loopen week nog al is meegevallen, velt
thans het volgende scherpe requisitoir
„Alzoo de reinste comedie der dwalin
gen. Men zou er om kunnen lachen, wanneer
de zaak zelf niet zoo ernstig was, zoo be-
teekonisvol voor de betrekkingen tusschen
Duitschland en de andere mogendheden.
Zuiver formeel staatsrechtelijk beschouwd,
is ditmaal wellicht correcter dan in vele
vroegere gevallen gehandeld. Maar toch is
het grondwettelijke beginsel niet in acht ge
nomen, dat de besluiten des Keizers door
de verantwoordelijkheid van den Rijkskan
selier moeten worden gedekt, want naar den
geest der grondwet behoort de verantwoor
delijkheid niet later, maar vooraf te wor
den aanvaard, d. w. z. alle politieke daden
des Keizers behooren in voorafgaande over
eenstemming met den kanselier, geene zon
der zijn wil te geschieden. Opdat dit
bereikt worde, moet men in elk onderdeel
op die overeenstemming zijn bedacht en op
den kanselier rust de plicht aan zijne ver
antwoordelijkheid steeds werkelijken inhoud
te geven. Mogen in het onderhavige geval
de begane misvattingen als verontschuldi
ging dienen, ze waren wellicht vermeden
wanneer de Rijkskanselier onmiddellijk zelf
de materie ter hand genomen en zijne mee
ning niet van de berichten van anderen af
hankelijk gemaakt had.
„Moge men over de staatsrechterlijke zijde
der kwestie denken zoo men wil, de critiek
op de openbaarmaking zelf blijft een afzon
derlijke zaak, evenals de ernstige bedenkin
gen tegen de omstandigheid dat de Keizer
steeds met zijne persoonlijke meeningen te
veel aan de openbaarheid is getreden.
„Ditmaal heeft de Rijkskanselier de zui
vere staatsrechtelijke opvatting in toepassing
gebracht, in tal van andere gevallen echter
heeft hij de dingen zonder tegenspraak
laten passeeren en de Keizerlijke improvi
satie gepoogd te verdedigen, voor niet lan
gen tijd nog met de als verontschuldiging
dienendeopmerking, dat de Keizer geen
Filistijn was. Een heerscher moet zich daar'
in kennen, dat zijne positie hem tot grootere
terughoudendheid en voorzichtigheid noopt
dan iedere particulier en dat hij het hart
niet op de tong mag dragen. Daarvoor zijn
de politieke gevolgen van iedere met niet ge
noeg voorzichtigheid overwogen uitdrukking
voor het geheele land van te veel gewicht.
Datzelfde geldt bij particuliere gesprekken
en bij particuliere handelingen niet minder
dan bij openbare redevoeringen. Wanneer
men ooit hieraan twijfel mocht hebben ge
koesterd, dan zal deze thans wel grondig zijn
weggenomen De bijna unaniem overeen
stemmende meening der pers is daartoe
strekkende, dat de openbaarmaking van het
zoo druk besproken gesprek met den par
ticulieren Eng'elschman eene even groote
fout was als het gesprek zelf en dat bij vele
der daarin geschilderde feiten de onvoor
waardelijk geboden terughoudendheid ten
eenenmale wordt gemist.
Het zal niet heel makkelijk zijn de thans
aangerichte schade weer goed te maken.
Onvoorwaardelijk mag echter worden ver
langd dat een terugkeer van zulke onaange
name dingen eindelijk eens voorkomen worde
opdat onze politiek voor verrassingen tenge
volge van impressies van welken aard dan
ook bewaard blijve en zoowel inwendig en
naar buiten een grootere stabiliteit ver-
krijge".
Dahpchlan
Keizer Wilhelm bracht om 6 uur Zater-
avond een bezoek bij den Rijkskanselier en
had met hem een onderhoud dat twee uur
duurde.
B e r 1 ij n, 1 Nov. De Duitsche kroon
prins bracht hedenmiddag een langdurig be
zoek aan den rijkskanselier.
B e r 1 ij n, 3 1 Oct. De Norddeutsche
Allgemeine Zeitung verklaart de meening als
zoude tot de openbaarmaking van het be
kende gesprek in de Daily Telegraph zon
der voorkennis der verantwoordelijke over
heden zijn besloten, voor ongegrond. De En
gel sche particuliere persoon had toestem
ming tot de openbaarmaking van gedeelten
van Keizerlijke gesprekken, die met verschil
de Engelschen op verschillende tijdstippen
waren gehouden, verzocht, om daarmede aan
de goede betrekkingen tusschen Duitschland
Engeland bevorderlijk te zijn. De Keizer
liet het ontworpen artikel aan den Rijks
kanselier, deze het aan het departement van
buitenlandsche zaken toekomen, met de op
dracht het zorgvuldig na te zien. Toen het
departement van buitenlandsche zaken geen
bezwaren opperde, is openbaarmaking ge
volgd. Toen de rijkskanselier door de pu
blicatie kennis kreeg van den inhoud van
het artikel, verklaarde hij den Keizer dat
hij het ontwerp-artikel zelf niet gelezen had,
anders zou hij de openbaarmaking ontraden
hebben. Hij beschouwde zich echter alleen
als verantwoordelijk, de ondergeschikte amb
tenaren in bescherming nemende. Gelijktijdig
bood de rijkskanselier zijn
verzoekomontslag aan, maar
de Keizer heeft aan dit ver
zoek geen gevolg gegeven,
doch het voorstel van den rijkskanselier in
gewilligd om door openbaarmaking van de
toedracht der zaken de ongerechtvaardigde
aanvallen op den Keizer hunnen grond te
ontnemen.
Rome, 31 Oct. De „Tribuna" publi
ceert een brief van den kanselier Von Bü
low aan den afgevaardigde Galli, waarin hij
zijn achting voor minister Tittoni uitdrukt
en deze prijst om zijn wijsheid en rechtscha
penheid.
Het officieuse blad spreekt het gerucht
tegen, dat Duitschland zich beklaagd zou
hebben over de Italiaansche buitenlandsche
politiek.
Frankrijk.
Senator Emile Chautemps heeft een ont
werp ingediend tot afschaffing van de
bagno's.
Hij is n.l. van oordeel, dat de deportatie
volslagen fiasco heeft gemaakt en dat zij
in Guyana cn Nieuw Caledonië een toestand
heeft geschapen, Frankrijk onwaardig. Van
de bedoeling der wet van 1854 is niets te
recht gekomen. Zij moet veiligheid verschaf
fen aan de maatschappijde misdadigers
ontsnappen veelvuldig. 15 verlaten het
bagno zonder veel moeite, dank zij de ge
heel onvoldoende bewaking.
Bovendien kosten de inrichtingen een schat
geld, de laatste 10 jaar meer dan 9 millioen
jaarlijks. Iedere veroordeelde kost per jaar
fr. 713, zijn handwerk brengt fr. 39 op.
De senator stelt voor den bagno-straf te
vervangen door gevangenisstraf inFrank
rijk of in de koloniën, welke dan zou moeten
bestaan uit celstraf gedurende een zekeren
tijd, gevolgd door deelneming aan openbare
werken in de kolonies, waarbij de veroor
deelden scherp bewaakt moeten worden, en
door goed gedrag vermindering van straf
moeten kunnen verdienen.
De instructie inzake de bloedige gebeur
tenissen van Draveil en Villeneuve-St.
Georges is gesloten.
Hoewel het parket van de Seine zijn be
slissing nog niet bekend heeft gemaakt, weet
de Matin toch meê te deelen, dat de procu
reur-generaal besloten heeft slechts die be-
klaagden in hechtenis te houden, tegen wie
reohtstreeksche materieele beschuldigingen
bestaan, d. w. z. van wie door getuigen is
verklaard dat zij aan gewelddaden hebben
deelgenomen en op de in dienst zijnde mili
tairen geschoten hebben. De anderene die
gearresteerd waren wegens moreele mede
plichtigheid, en waaronder Griffuelhes, de
secretaris-feneraal der C. G. T., Yvetot,
Peuget en Bourquet behooren, zullen buiten
vervolging worden gesteld.
Italië.
Rome, 31 Oct. Tegen 8 November zal
de Paus de buitenlandsche gezanten van
Duitschland, Oostenrijk, Spanje en Neder
land ontvangen, die hem de geschenken
hunner souvereinen zullen overbrengen ter
gelegenheid van zijn jubileum.
PortugaL
Lissabon, 1 Nov. Met uitzondering
van Lissabon, waar bij de verkiezing van
1 gemeenteraadsleden niet door de monarchis
ten werd deelgenomen, hebben de verschil-
I lende fracties der monarchistische partij
voor bijna alle der 324 gemeenteraden in
het koninkrijk Portugal een volledige over-
winning behaald.
Tot dusver heeft zich geen enkel wanorde
lijk feit voorgedaan.
Oo«t*n rtJk-H ongarlj*.
Weenen, 31 Oct. Tijdens de reeep-
I tie van den keizer aan het station werd de
i keizer begroet door burgemeester Lueger,
die o. m. zei deWij zijn voorstanders van
den vrede, maar zijn bereid ten koste van
i ons bloed de onschendbaarheid van het kei
zerrijk te verdedigen.
De keizer dankte en wenschte zich er
mede geluk, dat de annexatie van Bosnië
en Herzegowina door het Oostenrfjksche
volk werd goedgekeurd. Hij drukte de hoop
uit, dat de zaak kalm en vreedzaam zou ge
regeld worden.
Budapest, 31 Oct. De Oostenrijk-
scha delegatie nam de marinebegrooting aan.
Na de sluiting der zitting constateerde de
voorzitter dat de vertegenwoordigers van alle
nationaliteiten eendrachtig zijn in hunne
goedkeuring der annexatie.
Boedapest, 31 Oct. De zitting der
Hongaarsche delegatie, werd nadat de over
eenstemming in de besluiten der beide dele
gaties geconstateerd was, opgeheven onder
toejuichingen voor den Koning.
Budapest, 31 Oct. Een delegatie
van Servische democraten en Bosnische or
thodoxen is door den keizer ontvangen, waar
bij zij de erkenning voor de annexatie uit
drukte en de verzekering gaf van trouw. De
keizer beloofde gelijke zorg te dragen voor
alle gezindten in Bosnië en de welvaart te
begunstigen. De gedelegeerden werden ver
volgens door den minister van Financiën
ontvangen.
Uit de Boheemsche provinciesteden ko-.
men steeds nieuwe berichten over Duitsch-
Tsjechisclie onlusten binnen. Zoo maakte
bijvoorbeeld te Köninginhof het Tsjechische
volk zich het afwezig zijn van gendarmen die
naar Praag ontboden waren ten nutte en
ging zich aan woestheden te buiten. In het
Duitsche vereenigingsgebouw waar eenige
kinderen dansles hadden, werden de ruiten
ingesmeten; men trok>naar binnen, joeg de
kinderen een doodschrik op het lijf, trok de
gaskroon van den zolder, sloeg alles kort en
klein en stak de bedden der huisbewaarders
in brand. Daarna smeet men in alle huizen
en fabrieken van Duitschers de ruiten in.
Men haalde een automobiel uit een remise,
poogde er eerst mee te rijden, doch sloeg
toen dit mislukte, het voertuig aan stukken.
Minister-president Beek zal morgen met den
Keizer over de crisis onderhandelen.
Servië.
Te Belgrado is men overtuigd, dat een
oorlog tegen Oostenrijk vroeg of laat zal uit
barsten. Het geheele land bereid zich voor
op die mogelijkheid. Het ministerie van oor
log en de generale staf werken om zoo te
zeggen dag en nacht, het ministerie van bui
tenlandsche zaken is druk in de weer, het
ministerie van financiën, de Nationale Bank
en andere bankiershuizen doen hun best om
zoo spoedig mogelijk hun contanten op een
veilige plaats te brengen.
De corresp. van de „Frankf. Ztg." meldt,
dat verschillende rijke en aanzienlijke fami
lies aanstalten maken om zich ten plattelan-
de een veilig plaatsje uit te zoeken. In alle
steden en dorpen worden bijeenkomsten ge
houden, waarop zonder uitzondering de
krijgsdrift triomfen viert. Nergens ontmoet
men vredelievende gevoelensook niet in
de pers. Alles dringt op haast aan; men is
namelijk bevreesd, dat Oostenrijk plotseling
den oorlog zal verklaren en Servië onscha
delijk zal maken voor het een sterken bond
genoot gevonden heeft.
Een bericht uit Budapest meldt, dat van
daar 5 waggons met scherpe patronen naar
Peterwardein gezonden zijn, waaruit wij
misschien opmaken, dat ook Oostenrijk een
oorlog niet tot de onmogelijkheden rekent.
De president der Russische doema heeft
aan den president der Servische Skoepsch-
tina het volgende telegram gezonden: „Ik
ontving uit Servië talrijke telegrammen naar
aanleiding der jongste gebeurtenissen, in de
Slavische wereld. In dezen tijd van zware
beproevingen zenden wij door u alle col
lega's der Skoepschtina en door hunne be
middeling alle afzenders der telegrammen
onzen broederlijken groet. Wij zijn in het
vaste geloof dat eene vreedzame oplossing
der internationale kwestie die thans ons en
de geheele Slavische wereld in beroering
brengen, ons dierbaar Slavendom het beste
een zekere toekomst waarborgt."
Over de laatste zinsnede kunnen de oor
logszuchtige Serviërs eens denken 1
Bulgarije.
De Bulgaarsche ministerraad heeft na de
uitnoodiging der Porte tot haren officieelen
vertegenwoordiger bij de Turksch-Bulgaar-
sche onderhandelingen benoemd den minister
van handel en landbouw Liaptsjew. De keu
ze viel daarom op Liaptsjew, omdat hij, die
overigens een geboren Macedo:Bulgaar is,
niet alleen als een van de beste kenners der
Macedonische vraagstukken geldt, maar ook
omdat hij als knap econoom en financier,
zelfs in het kamp der andere partij, een ge-
gevestigden naam heeft. Liaptsjew is ook
degene geweest die den steen aan het rollen
gebracht heeft, doordat hij als plaatsvervan
ger van den destijds afwezigen minister van
verkeer Malinow het bedrijf van den Zuid-
Bulgaarscben Oriënt-spoorweg door het be
stuur van den Bulgaarschen staatsspoorweg
deed overnemen en zoo de hand op den spoor
weg legde. Allen die Liaptsjew kennen, zijn
overtuigd dat van hem geen langdradige
diplomatieke onderhandelingen te verwach
ten zijn, maar dat hij zijne opdracht flink
aanpakken en waarschijnlijk met succes ten
einde brengen zal.
Sofia, 31 Oct. De minister Liaptsjew
is naar Konstantinopel gezonden om te on
derhandelen, niet om besluiten te nemen.
TarkQflb
Constantinopel, 31 Oct. Het
antwoord op het ontwerp-programma voor
de conferentie werd hedennamiddag aan alle
gezanten geseind.
P a r ij s 1 Nov. Men seint uit Kon
stantinopel aan de Temps. In het antwoord
op het ontwerp voor het conferentie-program
ma verlangt Turkije, dat Oostenrijk de con
ferentie zal bijwonen en toestemming geven
zal, dat de annexatie van Bosnië ten berde
zal worden gebracht.
Constantinopel, 31 Oct. Het
wordt ontkend, dat een groot aantal dooden
bij de onderdrukking der militaire muite
rijen zouden gevallen zijn.
Over een geval van muiterij te Constan
tinopel lezen wij in een bericht uit Constan
tinopel aan de Köln. ZeitungHeden (Za
terdag) verspreidde zich het gerucht, dat
tusschen de uit Saloniki naar Constantinopel
overgeplaatste jagers en een bataljon der
Jildiz-divisie een gevecht was uitgebroken.
Het bataljon zou geweigerd hebben naar
Djeddah te vertrekken en weerstand gebo
den teen het daartoe gedwongen werd. Zes
man zouden gedood, negen gewond, de ka
zerne te Taxim omsingeld zijn en hoogge
plaatste officieren zouden hebben verklaard
dat het bataljon, het kostte wat het wilde,
overweldigd en verwijderd worden zou. La
ter bleek, dat de toedracht anders geweest
was. Een bataljon van het 7e regiment had
bevel gekregen zich voor Djeddah in te sche
pen. Daaraan weigerden ongeveer 100 man'
te gehoorzamen en de bataljonscommandant
liet door andere manschappen in den tuin
der kazerne, wrnarin de eersten waren ge
vlucht, op hen schieten. De jagers uit Sa
loniki, die te hulp geroepen waren, kwamen
eerst later aan. De ontvluchte manschappen
werden gevangen genomen en onder geleide
naar boord gebracht. Plaatselijk is het ge
beurde hiermede afgedaan, maar de moge
lijkheid bestaat, dat het de bestaande tegen
stellingen tusschen de reactionaire elementen
en het Jong-Turksche comité tot eene uit
barsting en eene botsing brengt. Gewichtige
beraadslagingen hebben op het ministerie
vau oorlog plaats, waar naar bew;eerd wordt
meerdere Pacha's met hunne aanhangers
tegen de inmenging van het comité bezwaren
hebben ingebracht. Sterke patrouilles door
kruisen de straten. De stad is rustig.
Tot een juiste beoordeeling zij er aan her
innerd, dat van ouds een detacheering naar
Djeddah bij de Turksche troepen als een
soort van doodvonnis geldt. Sedert jaren
heerscht in Yemen een opstand, welke de
Porte nooit volkomen heeft kunnen dempen.
Niet alleen in het gevecht verloren dë Tur
ken vele officieren en manschappen, maar
boven alles maakte de inspanning en het bui
tengewoon heete klimaat, dat de troepen aan
merkelijk dunden. Bijna bij ieder transport
probeerden de manschappen te ontvluchten,
door in het Suez-kanaal over boord te sprin
gen. De voor Yemen bestemde landweer
bataljons rukten nooit in volle sterkte uit,
doordat vele manschappen aan de oproeping
geen gevolg gaven. (Voor den kolonialen
oorlog, althans in Arabië, geldt in Turkije
de algemeen e dienstplicht).
Nóg een andere omstandigheid komt hier
bij. Het 7e regiment behoorde tot de 2e di
visie de zoogenaamde Yildiz-divisie, waaraan
tot dusver de persoonlijke bescherming van
den Sultan was toevertrouwd en die daarom
zeer werd vertroeteld. Het officiers
korps werd uit voormalige onderofficieren
saamgesteld en aangevuld, terwijl de leerlin
gen der krijgsschool te Panhaldi stelselma
tig er van verwijderd gehouden werden. De
nieuwe regeering is nu begonnen deze lijf
garde op te heffen en de verwende Praeto-
rianen zullen het op gevoelige wijze onder
vinden met de overige regimenten te worden
gelijk gesteld en de menigvuldige voordee-
len, welke ze tot dusver genoten, b.v. be
staande in verpleging en soldij, te moeten
verliezen. Komt daarbij nog een detachee
ring naar Arabië, dan is het gevaar van
openlijke dienstweigering alleszins voorhan
den.
Het bericht van eene paleis-revolutie der
„Indépendance Beige" moet klaarblijkelijk
tot bovenstaande toedracht worden terug ge
bracht.
Hst oonferantieplan.
Ui;t, de Leste bron heeft de Stampa mede
deelingen ontvangen omtrent de eischen,
die Servië en Montenegro ter conferentie
zullen stellen. Oostenrijk zou nl. zoowel aan
Servië als aan M!ontenegro een strook
gronds moeten afstaan. Servië maakt aan
spraak op dat gedeelte van Bosnië, dat tus
schen chn sandjak Novi Bazar en de Drina
ligt, terwijl Montenegro het zuidwestelijk
gedeeltp zou krijgen van het dorp Ceitisj tot
aan de Monténegrijhscïie grens. Werden
deze eischeii toegestaan, dan zou aap Servië
door bemiddeling van Montenegro de toe
gang tot de zee worden geopend.
