BINNENLAND.
de", de Vakschool voor Meisjes en de In
dustrieschool voor Meisjes, alle te 's Graven-
li age.
Ook te Groningen en Middelburg zijn co-
mité's voor een huldeblijk gevormd
Gisteren namen als gasten deel aan
de tafel van H. M. de Koningin-Moeder: de
Belgische gezant en mevrouw de Rumeen-
sche gezant en mevrouw; de Perzische ge
zant de president van de Tweede Kamer,
jhr. Röellde oud-minister van Buitenland-
sche zaken jhr. Van Tets van Goudriaan
en mevrouw, benevens enkele leden van het
civiele en militaire Huis.
Bij het vorige diner ten paleize Voorhout
zat jhr. Dp Sturler, gezant te Athene, tevens
met mevr. De SturW, zijne echtgenoote,
aan.
TJitnoodiging aan Prins
Hendrik. De correspondent te Batavia
van de N. C. seint:
De Indische groep van hot Nederlandsch
Verbond organiseert een monsterpetitie om
Prins Hendrik uit te noodigen een bezoek
aan Indië te brengen.
Woensdag heeft bij den Roemeenschen
gezant, de heer Mavrocordato een groot
diner plaats gehad, waaraan werd deelge
nomen door verschillende hooggeplaatste
personen en leden van het corps-diplomati
que met hunne dames.
Baron Van Heeckeren, Nederlandsch
gezant voor Denemarken, Zweden en Noor
wegen, is in Den Haag plotseling ernstig
ziek geworden.
dere geestelijken. Op het lijkkleed over de
katafalk waren steek en degen van het
ambtscostuum en de ordeteekenen des ont
slapene geplaatst. Te midden der rouwdra-
perie een schild met het opschrift: „Re-
quiescat in pace". Om de katafalk zilveren
eandelabres met brendende kaarsen.
De plechtige uitvaartmis werd opgedragen
door pastoor Schoonbeek, bijgestaan door pa
ters Gielisse en Koevoet. Pater Kruitwagen
was ceremoniemeester. Het koor zong het
Requiem van Petosi.
Bij de familie te Nijmegen is bericht
ontvangen, dat dr. H. P. Kuijper, afdee-
lingschef aan het departement van land
bouw, te Buitenzorg, is overleden.
Vervroegde winkelslui
ting. Te 's Gravenhage vergaderde het
voorloopige comité voor de landelijke actie
in zake wettelijke regeling der winkelslui
ting.
Een ontwerp-reglement werd goedgekeurd
en zal aan de aangesloten vereenigingen wor
den verzonden, waarna binnenkort in Am
sterdam eene vergadering zal woeden belegd
ter vaststelling van dit reglemeni en ter ver
kiezing van een definitief bestuur. Tegelij
kertijd zal een program var actie aan de
vergaderipg ter goedkeuring worden voor-
gelegd.
R e c 1 a m e-b i 1 j e t. De vereeni-
ging Gouda Vooruit heeft een prijsvraag
uitgeschreven voor een reclamebiljet in een
sluitétdket. Voor de beste ontwerpen worden
prijzen uitgeloofd van f 100 en f25. De
inzending der antwoorden sluit 31 Maart.
Sftnrte.
W e e n e n 14 Jan. Het gerucht der
abdicatie van Koning Peter wordt hier als
een verzinsel beschouwd.
Belgrado, 14 J au. Volgens de ge
ruchten, had gisteren de kroonprins een
aanval tegen den Oostenrijkschen gezant,
graaf Forbach, in den zin. Het hofbal van
gisterenavond ging echter rustig voorbij. De
prins groette graaf Forbach niet, ofschoon
hij een lang gesprek had met de gravin,
waarbij hij druk gesticuleerde.
Belgrado, 13 Jan. De chef van
de technische artillerie afdeeling in het mi
nisterie van oorlog, kolonel Wlajich, en de
directeur van de kruitfabriek te Obilicavo,
luitenant-kolonel Stanojewitsch, zijn bij ko
ninklijk besluit op non-activiteit gesteld. De
Stampa had ernstige beschuldigingen tegen
deze beide officieren ingebracht wegens
knoeierijen bij de vervaardiging van kruit
en geweerpatronen voor het Servische leger.
Belgrado, 14 Jan. De minister Mi-
lowanowitsch maakt bekend, dat het bericht
van de Berlijnsche Tag over de bijeenroe
ping van een buitengewonen ministerraad
geheel onjuist is, en eveneens het in vreem-
do bladen opgenomen bericht over stormach
tige tooneelen, die zouden zijn voorgekomen
in de laatste zitting van den ministerraad.
Heden vergadert de ministerraad niet.
Turkije.
Konstantinopel, 13 Jan. In
het vervolg van zijn exposé zeide de groot
vizier Kiamil Pacha
Rekening'houdende met den keer, dien
de toestand van het land zou nemen in de
wanorde van een oorlog, wanneer wij ons
in den strijd begaven na de politieke veran
dering en voordat de constitutioneele régee-
ring ton volle gevestigd was, wendden wij
ons tot de mogendheden Op hun raad werd
beslotén de rechten van Bulgarije vreedzaam
te bepalen door compensation. In de plaats
van do wapenen neer te leggen, deed Bul
garije buitengewone bewegingen. Wij meen
den ook dezelfde toebereidselen te moeten
maken, maar in overweging nemende de af
metingen, die een oorlog zou hebben, ver
zochten wij de mogendheden aan de Bul-
gaarsche regeering den dringenden raad te
geven tot eene vreedzame regeling. De mo
gendheden stelden zioh terstond in betrek
king met de Bulgaarsche regeeringde
Bulgaarsche regeering werd naar huis ge
zonden en wij ontbonden onze redif-batail-
lons.
In de besprekingen met Liaptschew, den
gemachtigde van de Bulgaarsche regoering,
beweerde deze, dat de zaak kon worden be
ëindigd, met inbegrip van hetgeen betrek
king heeft op den Orientspoorweg en an
dere reclames, met een bedrag van onge
veer 82 millioen pond. Met het oog op het
groote verschil tusschen de opvattingen van
do beide partijen werden de onderhandelin
gen gestaakt en werd de regeling van de
zaak aan de conferentie overgelaten.
Het feit, dat de uitroeping van de onaf
hankelijkheid van Bulgarije en liet besluit
van Oostenrijk-Hongarije gelijktijdig voor-
kwamen, wijst op eene politieke samenstel
ling. Het was waarschijnlijk, dat er een
geheim bondgenootschap bestond. De Turk-
sche regeering handelde daarom met groote
omzichtigheid. Hare stappen worden met
succes bekroond.
Met betrekking tot de inlijving drukte de
bevolking van Bosniu en Herzegowina den
wensch uit om, even als de andere volken
van Turkije, te genieten van de voordeelen
van eene constitutioneele regeering. De Oos-
tenrijkschè regeering, in plaats van een einde
te maken aan de voorloopige bezetting en
zich terug te trokken uit Bosnië en Herze
gowina, ontruimde alleen het sandjak Novi-
bazar. Deze daad maakte een pijnlijken in
druk. De bevolking protesteerde en de Ser-
ven en Montenegrijnen, die overwogen dat
do schending van den status quo in de toe
komst hunne rechten in gevaar zou bren
gen, begonnen terstond oorlogstoebereidselen
te maken en gingen zelfs bijna tot bet ver
klaren van den oorlog aan Oostenrijk over.
Wij lieten hun weten, dat het noodig was de
door de conferentie genomen beslissing af te
wachten. De beide regeeringen lieten hun
plan varen om den oorlog togen Oostenrijk
te openen. Intusschen werden als resultaat
van de stappen van de Porte onderhande
lingen aangeknoopt met Oostenrijk.
De aarzeling van Oostenrijk om den dooi
de keizerlijke regeering gestelden grondslag
aan te nemen, en hare vastheid waren oor
zaak, dat de onderhandelingen langer duur
den. De langzaamheid van de onderhande
lingen komt daardoor, doordat wij nuttige
uitkomsten verwachtten van de vreedzame
houding, die wij aan den dag legden en van
ons steunen op de openbare meening van
Europa Dank zij deze gedragslijn, stemde
Oostenrijk er in toe de door de keizerlijke
regeering gestelde basis aan te nemen, door
die ten halve te wijzigen. Ik hoop dat door
schadeloosstelling en de rechten der regee
ring, waarborg voor de toekomst en eerbie
diging van de godsdienstige en burgerlijke
rechten van Bosnië en Herzegowina deze
zaak weldra beëindigd zal zijn.
Het is ook zeer te hopen, dat de kwestie
met Bulgarije, waarmee de onderhandelingen
niet zijn afgebroken, tot een goed einde zal
worden gobraoht.
Do hulp en steun, door de grooto mogend
heden verleend, verdienen waarlijk erken
telijkheid. Het is onnoodig te zeggen, dat
do sinds eenigen tijd door de Porte ingeslagen
verkeerden weg Engeland ergerde. Thans ts,
dank zij d© door de keizerlijke regeering
gevolgde gedragslijn, onze vriendschap met
Engeland hersteld. Deze mogendheid onder
steunt, gelijk vroeger, de belangen van Tur
kije. De overige mogendheden zijn eveneens
tevreden over ons constitutioneel bestuur
en weigeren niet hunne hulp aan de keizer
lijke regeering.
Onder de politieke kwestiën, die onver
wachts zijn opgekomen, behoort het Kreta-
vraagstuk. De christelijke Kretensers kon
digden de inlijving bij Griekenland af en
deelden dit mede aan de mogendheden, die
weigerden. Griekenland verklaarde geheel
buiten de handeling van Kreta te staan.
Na briefwisseling met Engeland, Frankrijk,
Rusland en Italië zullen zij onderzoeken
welke beslissing behoort te worden genomen
over den vorm van het bestuur van het
eiland in de toekomst en tot bevestiging en
bescherming van onze rechten.
De grootvizier eindigde dit deel van zijn
exposé met te verklaren, dat hij hoopt de op
lossing van de vragen van buitenlandsche
politiek tot een goed einde te brengen
Overgaande tot de binnenlandsche poli
tiek bracht Kiamil Pacha de ontevredenheid
in herinnering, die bestond tegen de vorige
kabinetten vóór het herstel van de grondwet.
Hij duidde aan in welke omstandigheden de
vorming van zijn eigen kabinet plaat-s had
van de verkiezingen voor en het bijeenko
men van de Kamer. Hij beschreef vervolgens
den toestand van het land op het tijdstip,
waarop hij het bewind aanvaard-de.
Hij somt de maatregelen op, die genomen
zijn om de orde te verzekeren, inzonderheid
in Hedjas. Hij herinnert aan de stakings
beweging en kondigt de indiening aan van
een wetsontwerp, dat daarop betrekking
heeft. Hij kondigt voorts de invoering aan
van den krijgsdienst voor de christenen en
de gelijkheid van alle Turksclie onderdanen,
wat de toelating tot de scholen van den staat
betreft. Hij kondigt de herziening van de
grondwet en de reorganisatie van de politie
en de gendarmerie aan.
Overgaande tot de financieele kwestiën
schetst de grootvizier den slechten toestand,
waarin hij de financiën vond. Hij wijst op
de noodzakelijkheid voor den staat om zijne
toevlucht te nemen tot voorloopige voor
schotten van Fransche en Duitsche banken,
waarbij ook Engelsche banken zich aanslo
ten. Men moet zich ernstig bezig houden
met de gezondmaking van de fiuanciën, zoe
ken naar nieuwe inkomsten en daartoe Euro-
peesche kapitalen te baat nemende groot
vizier hoopt, dat de mogendheden hem daar
in hunne medewerking zullen verleenen.
Vervolgens wordt behandeld de hervor
ming van de posterijen, die de vreemde post
kantoren onnoodig moet maken. Aangekon
digd wordt eene reorganisatie van het korps
bevelvoerende officieren en de volledige uit
rusting van de drie Europeesclie legerkorp
sen. Het ontwerp van eene militaire wet.
Ook zullen maatregelen genomen worden tot
het weder opbouwen van de vloot.
Grootvizier Kiamil Pacha was in het par
lement, terwijl zijn exposé werd voorgele
zen, hetgeen door zijn secretaris geschiedde,
door alle ministers omringd. Het exposé
werd met geestdriftvollen bijval opgenomen.
De interpollant Hussein Djahid verklaarde,
dat hij niets had te antwoorden. Hierna
werd bij acclamatie het vertrouwen in het
kabinet uitgesproken. Bij 't verlaten van
het parlementsgebouw brachten de afgevaar
digden het grijze hoofd der regeering nieuwe
huldigingen.
De Osmanische Lloyd vermeldt in een ar
tikel onder het hoofd„De vrede bezegeld"
met groote voldoening de aanneming van het
Oo8tenrijksch-Hongaarsche aanbod en gaat
dan voort: Nu moet de boycot eindi
gen, die, aanvankelijk door eenige heethoof
den begonnen, ten slotte ook Duitsche en
andere goederen heeft getroffen. Oostenrijk-
Hongarije heeft geringe schade geleden;
daarentegen zijn de inkomsten van de Turk
sche invoerrechten zeer uchteruit gegaan.
Door hooge Turksche belastingambtenaren
wordt het verlies op 600,000 pond geschat.
Ook de Turquie bespreekt het aanbod van
Oostenrijk-Hongarije en zegt, dat de her
vatting van normale betrekkingen tusschen
Turkije en Oostenrijk-Hongarije eene kwes
tie van weinige dagen is. Het blad haalt uit
spraken van afgevaardigden aan, dat het
tijd is zich met elkaar te verstaan, en dat
het gevaarlijk zou zijn eeno onverzoenlijke
houding te bewaren.
Konstantinopel, 14 Jan. De
minister van binnenlandsche zaken ver
klaarde, dat het onderzoek, dat is ingesteld
naar den aanslag op den kroonprins, de on
schuld van den in hechtenis genomen fuse
lier aan het licht heeft gebracht. Verder
ontkende de minister, dat er in Anatolië
hongersnood hecrscht. Aan landbouwers is
daar een voorschot van 100,000 T. p. ver
strekt. Als het noodig is, zal de regeering
nieuwe kredieten aailvragen.
Nadat verscheidene leden hadden be
toogd, dat de verleende ondersteuning on
voldoende was, deelde de minister mede,
dat hij een wetsontwerp zal indienen tot
teruggave aan de gemeentebesturen van de
opbrengst van enkele belastingen, die ten
onrechte door den Staat zijn geheven. Hij
deeldé verder mede, dat er troepen gezon
den zullen worden om een einde te maken
aan liet rooversbedrijf in het vilajet Aidin.
De Kamer nam genoegen met de afgeleg
de verklaringen zij verweirp voorstellen om
te interpelleeren- over de zuivering van het
leger en over het registreeren van de vlot
tende schuld en verzond naar een commissie
de vraag om eene nationale inschrijving te
openen voor den bouw van twee kruisers.
Naar aanleiding van het door het par
lement uitgebrachte votum van vertrou
wen, schonk de sultan aan Kiamil Pacha
de Medjidji-orde met brillanten.
Londen, 15 Jan. De Chronicle be
richt uit Washington van den 14en, dat het
marine-departement het verzoek van de
Turksche regeering heeft toegestaan om aan
tien officieren van de Turksche marine,
waaronder een zoon van den sultan, te ver
gunnen met de Amerikaansche oorlogsvloot,
die nu in de wateren der Middellandsche zee
is, zich naar Amerika te begeven.
Deze officieren komen hier om de Ameri
kaansche n\arinezaken te bestudeeren, met
het doel de verkregen kennis aan to wenden
tot verbetering van de Turksche vloot.
Konstantinopel, 14 Jan. Vol
gens de bladen worden er nog steeds perso
nen in hechtenis genomen. Het gerucht
loopt, dat ook een officier, toegevoegd aan
den Moetessarif, gearresteerd is. De lezingen
over het doel der beweging zijn nog steeds
tegenstrijdig.
Constantinopel, 14 Jan. De
dagbladen maken meld'ng van een stakings
beweging welke gisteren is ontstaan onder
de post en telegraafbeambten en vertra
ging der telegrammen veroorzaakt.
Perzlë-
Uit Teheran wordt aan de Frankf. Ztg.
bericht, dat eergisteren aan alle gezant
schappen een telegram uit Ispahan, is ont
vangen, meldende dat de bevolking aldaar,
in overeenstemming met de grondwet, een
landdag heeft gekozen, die thans bijeen is.
Om den steun van de gezantschappen wordt
verzocht. De toestand van den sjah wordt
steeds ernstiger. De gelden blijven nu over
al achterwege. Opstanden in andere provin
ciën worden verwacht. Zwakke troepen-af-
deelingen worden naar Ispahan gezonden.
AllerleL
Oe aardbeving in Zuid-ltalië.
Rome, 14 Jan. De hospitaaltrein
van de Maltezer orde is hier aangekomen
met- 70 gewonden. 80 andere overlevenden
zijn te Napels achtergelaten.
Messina, 14 Jan. Sedert Dinsdag
valt een hevige regen. Gisteren was er een
nieuwe schok. De nacht was rustig. De tel
ling van de overlevenden is bijna voltooid.
Messina, 1 4 J a n. De minister van
•oorlog is hier aangekomen en bezocht een
aantal plaatsen.
Madrid, 14 Jan. De senaat heeft
het door de Kamer reeds gevoteerde crediet
ten behoeve van de slachtoffers der aard
beving in Italië goedgekeurd.
De Kamer van Koophandel van Madrid
heeft alle Spaansche Kamers uitgenoodigd
inschrijvingen te openen. De bisschop vau
Cadix heeft eene inschrijving geopend.
Par ij s, 1 4 J an, De tweede trein met
goederen tot het verleenen van hulp aan
de slachtoffers van de ramp in Italië, door
het Roode Kruis bijeen gebracht met de
door de pers bijeengebrachte gelden, heeft
heden avond Parijs verlaten.
vUit Rome wordt gemeld, dat een door
generaal Mazza getroffen maatregel, om de
in Messina achtergebleven ingezetenen tot
heengaan te dwingen, door hun de noodige
levensmiddelen te onthouden, is ingetrok
ken. Veleringezetenen wilden liever den hon
gerdood onder de oogen zien, dan de ruïnes
hunner huizen en de graven hunner gelief
den te verlaten.
Het orgaan der socialisten, de Avanti,
sloeg in een hoofdartikel "voor, om de van
het buitenland ingekomen giften van parti
culieren te voegen bij die der Italiaansche
burgers en het aldus verkregen bedrag ge
zamenlijk te besteden voor het verleenen van
hulp. Uit de giften van de vreemde staten
zoxi dan een fonds behooren te worden op
gericht voor weduwen, weezen en grijsaards,
welk fonds ook voor dergelijke rampen als
die in Calabrië in de toekomst zou moeten
dienen
Wat de uit het buitenland ingekomen gif
ten betreft spant Amerika de kroon.
Met een schip, dat gisteren naar Frank
rijk zou vertrekkenwordt een bedrag van
2£ millioen dollars, bestemd voor de slacht
offers der aardbeving in Italië, in goud over
gebracht, terwijl aan de Petit Bleu nog
wordt medegedeeld, dat eerstdaags een
nieuwe zending van 3 millioen dollars te
wachten staat.
Een merkwaardige inzameling werd door
de Spaansche Heralduo op touw gezet. Het
blad beloofde, dat de bekende beeldhouwer
Benlliure kosteloos het borstbeeld zou ver
vaardigen van een Jer, door het lot aan te
wijzen schenkers. Woont deze niet te Ma
drid, dan betaalt de Heraldo alle hotelkos
ten, een loge in het theater en de 'wagen
huur gedurende het verblijf te Madrid, zoo
lang de betrokkene in het atelier van
Benlliure moet poseeren 1
P a r ij s 14 Jan. De kruiser Admi
raal Aubé kwam te Gribraltar aan, na vruch
teloos naar de Neustria gezocht te hebben
tusschen de Bermudes en Madera.
Budapest, 1 4 J a n. In de mijn Ajak
heeft heden eene hevige ontploffing plaats
gehad, waarop een brand volgde. Tot dusver
zijn zes dooden gevonden, maar men vreest,
dat er nog talrijke werklieden in de mijn
zijn.
Tweede telegram. Om half twee
's namiddags slaagde men er in den brand in
de mijn tot staan te brengen en de toegangs
wegen te openen. Tot dusver zijn van 240
arbeiders, die in de mijn waren gegaan, 16
levend en 45 dood te voorschijn gehaald.
Men hoopt de overige mijnwerkers levend
terug te vinden.
Huldeblijk aan H. M. de
Koningin. Door de echtgenoote van
den burgemeester van Maassluis, mevrouw
Dommisse-Guillaume, is tegen 15 dezer een
vergadering uitgeschreven tot het bespre
ken van plannen, betreffende het aanbie
den van een geschenk aan H. M. de Kó
ningin bij de te verwachten blijde gebeurte
nis.
Ook zijn plannen in wording om voor
ditzelfde doel aansluiting te zoeken met de
omliggende plaatsen in het Westland, als
■Maasland, Schipluiden, Naaldwijk, Mon
ster, de Lier en 's Gravezande.
Op initiatief van mevrouw baronesse Van
Heemstra-Roodenburg, echtgenoote van den
burgemeester, is te Deventer een commissie
tot stand gekomen, ten einde aan H. M
de Koningin, bij gelegenheid van de aan
staande gelukkige gebeurtenis een bewijs
van belangstelling aan te bieden.
Te Zwolle heeft zich een dames-comilé
gevormd voor een geschenk aan .le Ko
ningin. Het comité bestaat uit 17 .lames.
Eere-presidente is mevrouw Lycklama a
NijeholtDe Kok.
Gisterenmiddag vergaderde te 's Graven
hage onder leiding van de echtgenoote van
den burgemeester, baronesse Sweerts de
Landas Wyborgh, voor de eerste maal het
comité, dat zich ten doel stelt, namens de
inwoners van 's Gravenhage en andere ge
meenten in Zuid-Holland aan de Koningin
een geschenk aan te bieden.
Het aan te bieden geschenk zal bestaan
in een kamerwieg. De vervaardiging dezer
wieg is opgedragen aan de firma II. P.
Mutters en Zoon de vervaardiging der kani
aan de Noderlandsclie Kantwerkschoolter
wijl de vervaardiging van de lakens, sloopen
en verderen inhoud der wieg zal worden ver
deeld onder „Arbeid Adelt", „Tesselscha-
Rotterdamsche gemeen
teraad. In de gisterennamiddag gehou
den gemeenteraadszitting hield de burge
meester, de heer Zimmerman, de gebruike
lijke Nieuwjaarsrede.
De Burgemeester memoreerde allereerst
de blijde boodschap van H. M. de Koningin
tot het Nederlandsche volk, in welke vreug
de Rotterdam ook zeker niet weinig deel
neemt. Het afgeloopen jaar bracht voor de
stad Rotterdam een minder opwekkend
beeld. Ook zonder cijfers weten we, dat na
de steeds onafgebroken stijging gedurende
een lange reeks van jaren het bedrijf, dat de
voornaamste factor onzer stad is, in 1908 een
ernstigen terugslag leed. De teruggang in
het scheepsbezoek heeft in wijden kring in
vloed gehad, niet weinig ook op de krach
ten der arbeiders.
Gelukkig deelde de nijverheid in deze ge
meente niet in de verflauwing van het ver
keer. De scheepswerven toonden goeden
vooruitgang, er valt te constateeren een bloei
in den Nederlandschen scheepsbouw, en de
cijfers in het bouwbedrijf zijn gunstiger dan
in vorige jaren. Met den gunstigen toestand
in het bouwvak hield de verkoop door de ge
meente van bouwterrein verband, en bereik
te de verkoopsom het buitengewoon hooge
bedrag van 1.076.459. De tegenstand in
het havenbedrijf moet niet overschat wor
den, maar komt alléén meer uit tegen het
allervoorspoedigst jaar 1907. Het ligt voor
namelijk in de malaise in de Duitsche ijzer-
industrie, die door hare behoeften aan erts
en kolen in hooge mate tot het verkeer in
onze wateren pleegt bij te dragen. De ge
ringere levendigheid in de scheepvaart deed
ook op liet bevolkingscijfer haar invloe'l "el-
den. Hoewel de toename ook in 1908 zeer
sterk was, bleef zij terug bij die van de
laatste jaren. Geen ernstige besmettelijke
ziekten zijn te vermelden, noch ernstige ar
beiders-conflicten. De burgemeester wijdt
een dankbare lierinnnering aan het bezoek
van Koningin en Prins aan onze haven. De
werkzaamheid van het gemeentebestuur was
niet zonder vrucht. Bijzonder vermeld moet
worden de hervorming van het Uitgebreid
Lager Onderwijs en het M. U. L. O., de
regeling der jaarwedden van het personeel
van lager onderwijs en secretarie, de afschaf
fing der kermis, de oplossing der waterlei-
dingquaestie, de verhooging van de tarieven
der handelsinrichtingen en het verleenen van
een voorschot voor den bouw van kleine
woningen. Met de gebruikelijke nieuwjaars-
wenschen voor den voorspoed van Rotterdam
en het vruchtbaar samenwerken van den ge
meenteraad, eindigt de burgemeester zijn
speech.
Van 25 Januari tot en met 14 Fe
bruari zal aan den eersten cursus voor op
leiding van officieren van wapening aan de
werkplaatsen voor draagbare wapenen aan
de Hembrug, worden deelgenomen door aan
staande luitenants: A. van Wely, van het
regiment grenadiers en jagers; P. C. Geus,
van het i}e, R. Boomsma van het 4e, P. N.
van Bavél van het 5e, C. P. Zaaijer van
het 6e,W. van Steensel van de Aa, van
het 7e, W. Dacff van het 8e, P. J. Gaillard
van hét 9e, P. Kog van het 10e en M. C.
E. van Gameren van het 11e regiment in
fanterie.
Benoemd tot tijdelijk officier van ge
zondheid 2e klasse bij het Indische leger de
arts Th. G. F. I. Mollinger.
Gesteld ter beschikking van den gou
verneur-generaal van Nederlandsch-Indië
voor civiel gezaghebber M. Wijzenbeek.
Journalistiek. Het redactie-lid
van de N. Ct. de heer Jan Bruna, die de
plaats van den heer Koch in de Duitsche
hoofdstad gedurende het grootste gedeelte
van het afgeloopen jaar vervulde, gaat als
correspondent van het blad naar Berlijn.
Een plechtige uitvaartdienst voor de
zielerust van wijlen den minister Bevers
werd gister in de parochiekerk van den H.
Anthonius en Lodewijk te 's Gravenhage ge
vierd. Het hoofdaltaar was in rouw gehuld.
Onder de autoriteiten, die in de nabijheid
daarvan hadden plaats genomen, waren de
ministers Heemskerk, Nelissen, Wentholt en
Kolkmanmgr. Giovannini, zaakgelastigde
van den H. Stoel; de Rumeensche gezant;
de oud-minister Krausde heer Salverda de
Grave, secretaris-generaal van het depart,
van Waterstaat; eenige leden der Tweede
Kamer, o. a. de heeren Loeff, v. d. Berch v.
Heemstede, Aalberse, Duynstee, Van Vuu-
ren en Van Nispen tot Sovenaer (Rheden)
de heer De Ras, lid der Rekenkamerde
rector prof. Wageraats en verscheidene an
Examen voor horlogema-
kersbediende. Door den Ned. Bond
van Horlogemakers wordt in den loop van
dit jaar een examen afgenomen tot bet ver
krijgen van een diploma van horlogemakers-
bediende.
Tot examinatoren zijn benoemd de heeren
F. C. Addicks en H. C. Faddegon te Am
sterdam, J. Deggeller te 's Gravenhage, C.
ten Boom te Haarlem en J. H. Baumer te
Deventer.
Ook een kampioenschap.
In Den Haag zal Zondag 21 Februari een
wedstrijd worden gehouden om 't kampioen
schap van Nederland in 't harmonicaspelen.
Een belangrijk arbeidsgeschil
beslist.
rDe firma Muller Co. te Rotterdam,
de bekende reeders- en cargadoorsfirma, had
met het oog op de strubbelingen met de ele-
vatorsquaestie, waaruit telkenmale parttieele
stakingen voortvloeiden, jaar ge
leden, haar arbeiders die tot dusver z.g. in
los-vasten dienst waren, als voste arbeiders
op een schriftelijk contract in dienst geno
men, met een minimum garantieloon van
15 per week. Daar echter het loon bere
kend wordt naar stuk- of lastwerk, zou het
boven die 15 als minimum-verdiende per
drie maanden worden afgerekend. Bij lit
contract waren de arbeiders gebonden alle
werkzaamheden, hun door de firma gelast,
t* verrichten, ook al was dit door andere ar
beiders neergelegd of geweigerd. Ter richtige
nakoming der contractueele verplichtingen
was bepaald, dat elk dezer arbeiders gehou
den was in handen der firma een waarborg
som van 50 te storten. Omtrent de wijze,
waarop deze storting zou geschieden, be
paalde het contract dat deze plaats zou heb
ben door inhouding van het boven de 15
oververdiende loon bij de eerste 3-maande
lijksche afrekening of bij verdere 3-maan
delijksche verrekeningen, indien het eerste
bedrag nog niet voldoende was geweest.
Vóór dat echter de eerste 3 maandelijk-
sche verrekening had plaats gehad (de ar
beiders waren toen 2 maanden in dienst
der firma) brak de staking der graanwerkers
in de Rotterdamsche haven uit, weigerden
de vaste arbeiders (van Muller) daartoe aan
gewezen dit werk over te nemen en werden
op grond van het contract ontslagen. Zij vor
derden toen van de firma de bedragen aan
oververdiend loon, dat deze op dat oogen-
blik onder hare berusting had, voor alle
ontslagenen te zamen beloopende eenige dui
zenden guldens. De firma weigerde deze uit-
keering op grond dat zij de bedragen be
schouwden als gedeeltelijke storting op de
verplichte waarborgsom van 50. De sedert
opgerichte nieuwe bond van havenarbeiders
droeg de behandeling dezer zaak op aan mr.
M. Mendels, advocaat te Utrecht, terwijl de
firma hare belangen opdroeg aan mr. B. J.
Loder, advocaat te Rotterdam, sedert be
noemd tot lid van den Hoogen Raad der
Nederlanden. Na langdurige onderhandelin
gen kwamen partijen overeen de zaak ter
beslissing aan een scheidsgerecht op te dra
gen, bestaande uit mr. J. C. de Vries, deken
der advocaten te Amsterdam (voor de firma)
mr. Ed. Philips, advocaat te Amsterdam
(voor de arbeiders), met als derde de heer
A. Plate, lid der Tweede Kamer, te Rotter
dam, welk scheidsgerecht te oordeelen had
niet als vroede mannen, doch naar de
regelen des rechts. Tevoren was door beide
partijen als vaststaande aangenomen de be
dragen waarover de quaestie liep, de rechts
geldigheid van het contract, de daad der
dienstweigering en de rechtmatigheid van
het ontslag. Dus wat overbleef was de vraag
Of nu er nog geen 3-maandelijksche afreke
ning had plaats gehad er van het bestaan
der waarborgsom of van een verplichting
tot storting daarvan sprake kon zijn, en
mitsdien de firma al dan niet gerechtigd was
het vóór de eerste 3-maandelijksche overver
diende loon als gedeeltelijke storting op die
waarborgsom te beschouwen en ter zake van
contractbreuk verbeurd te verklaren.
De vorige week werden de sustenuen der
beide parten door de hierboven genoemde
advocaten, mr. Mendels voor de arbeiders,
mr. Loder voor de firma Muller voor het
scheidsgerecht te Amsterdam ontwikkeld,
hetwelk naar wij vernamen deze week uit
spraak deed door met eenparigheid
van stemmen den eisch der arbeiders
toe te wijzen.
Samenscholingen ver
boden. Met het oog op het conflict op
de fabriek van den heer Klep, heeft de bur-
gemeest - van Breda alle samenscholingen
van meer dan vijf personen verboden en
