BINNENLAND.
liet betrokken gebied. Do rechten van sou-
veveine staten tegenover het aan hen on
derwerpen gebied worden slechts door de
rijksgrondwet beperkt, niet door plaatse
lijke wetten. Wanneer het Russische plan
tot- regeling der Russisch-Finsche wetgeven
de bevoegdheid van kracht wordt, dan zal
Finland niets verliezen van dal gene wat
het van rechtswege bezit. l)e binnenland-
»che wetgevende macht blijft aan de Fin
nen zij krijgen bovendien aandeel in de
rijkswetgeving Rusland wil Finland geen
banden aanleggen en het kleine volk niet
kwellen maar de Finnen mogen niet ver
langen, dat een groote wereldstaat zijne
eigen levensbelangen ten gunste van eene
enkele provincie opoffert. Wanneer het
Russische plan rechtsgeldig wordt, dan zul
len de woorden van het manifest van
Alexander I vervuld worden.
De voorzitter van do commissie sloot zich
aan bij de meening van de Russische loden.
Hij verklaarde, dat hij met het oog op het
principieele meeningsverschil, dat gebleken
was tusschen do Russische en de Finsche
leden, de zittingen van de commissie zou
sluiten. Een wetsontwerp, waarin de mee
ning van de meerderheid is uitgedrukt, zal
bij den miuisterraad worden ingediend
De meening van de minderheid kan aan het
rapport worden toegevoegd, wanneer zij
dat verlangt
Titrkllt.
Uit Berlijn wordt aan de Temps bericht,
dat daar het gerucht veld wint, dat de reis
van de Turksche minister Djavid Bey naar
Bukarest, Sofia en Belgrado tot onder
werp zou hebben een onderzoek, zoo niet
onderhandelingen betreffende het plan van
een Balkanbond, waarvan sedert ecnigen tijd
sprake is Men zegt ook, dat het bezoek van
Koning Ferdinand aan Petersburg zou wor
den uitgesteld tot einde 1910. omdat men in
Rusland gelooft, dat tot dat tijdstip een be
slissende etap zou kunnen wordeu gedaan op
den weg naar dat verbond.
AUerM.
N e w-Y o i' k, 2 4 Dec. Dc commissie
van de Explorer's Club, die de aanspraak
heeft onderzocht, welke Cook maakte op de
beklimming van de Mac Kinleyberg, is tot
een besluit gekomen, dat in strijd is niet
Cook's beweringen. Dientengevolge is Cook
geschrapt als lid van deze club.
Brescia, 24 Dec. Een hevige aard
schok is voorgekomen te Cenzano Lago en
veroorzaakte daar eene paniek.
San Sebastian, 24 Dec. Tal van
dorpen zijn overstroomd en groote verwoes
tingen aangericht. Het gerucht loopt dat er
slachtoffers zijn te betreuren.
M ad rid. 2 4 Dec. Een vijftigtal hui
zen zijn vernield te Cindad Rodrigo. Sinds
50 jaren kan men zich zulk eene overstroo
ming niet herinneren,
Barcelona, 24 Dec. Er zijn vier
dooden to Cuidad Rodrigo. Een honderdtal
huisgezinnen zijn zonder onderdak. Brug
gen zijn weggeslagen, wegen versperd.
Lissabon, 24 Dec Het gerucht
loopt, dat een storm belangrijke schade heeft
aangericht in U porto. Meu spreekt van ver
schillende ongelukken talrijke schepen zijn
door den hevigen stroom meegesleept en
men vreest, dat er merisöhen zijn gedood.
Oporto, 25 Dec. De was van de
Dour a heeft een hoogte van 10 a 12 Meter
bereikt Alle wegen om de stad zijn bedekt
door het water, dat in de huizen is gedron
gen en groote hoeveelheden goederen wegge
voerd. De bemanning van de Duitsche
vrachtboot Cintra is op 6 man na omgeko
men.
Ook andere Portugcesche steden lijden
door overstroomingen
Madrid, 25 Dec. In de provincie
Leon zijn een aantal bruggen vernield en
vele huizen ingestort. Sommige dorpen zijn
van het verkeer afgesloten. Eén persoon is
verdronken en verscheidenen zijn gewond.
2 6 Doe. De officieele telegrammen uit
de provinciën gewagen van talrijke rampen
en ongevallen. Te Ciudad Rodrigo zijn vijf
tig huizen verdwoest; driehonderd menschen
zijn zonder onderdak. Ook andere streken
zijn zwaAr geteisterd Talrijke dorpen zijn
van de buitenwereld afgesloten, doordat de
verkeerswegen vernield zijn. De verliezen
zijn aanzienlijk. Do burgemeesters vragen
om hulp. Talrijke kudden zijn verdronken.
Praag. 25 Dec. De expree trein van
Praag naar Weenen in botsing gekomen met
een goederentrein. Tien personen zijn ge
dood en 28 ernstig gewondverder zijn er
nog talrijke licht gekwetsten.
Tweede telegram. Bij de botsing
bij Uhersko zijn veertien personen gedood en
25 gewond. Het ongeluk is te wijten aan
verkeerden wissèlstand.
Do Staatscourant van Zaterdag 25,
Zondag 26 en Maandag 27 December bevat
o.a. de volgende kon. besluiten:
benoemd tot consul te Maranh&s (Bra
zilië) J. P. Collares Moreira;
benoemd tot opzichter bij de Rijkswater
staat le klasse 1'. R. Kok en J. C. de Ma-
sier, thans id. 2e klasse; tot bureelambte
naar bij den Rijkswaterstaat 2e klasse F. W.
Knijff, thans bureelambtenaar;
op verzoek eervol ontslagen de reserve
kapitein mr. E. J. Korthals Altes, van de
landweerinfanteric in het 24e district.
H. M. de Koningin-Moeder ontving
Dondèrdag in audaentio baron Guillaume,
gezant van Z. M. den Koning der Belgen te
's Oravenhage, en den heer Talma, minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel.
Z. K. H. de Prins keerde reeds
Zondagavond laat van Het Loo in de resi-
deiitie terug en komt dus niet Dinsdag met
de Koningin en Dochter, Prinses Juliana,
mede.
Vrijdag had in de audiëntiezaal ten
paleize Het Loo de Kerstfeestviering plaats,
waartoe een 5-tal Kcrstboomen rijk versierd
en verlicht. Het geheel bood een liefelijken
aanblik. De Kon. familie had genoodigd
de dames en heeren der hofhouding, bene
vens een'ge genoodigden uit de omgeving.
Wegens het verblijf dit jaar van het
Hof op Het Loo tot na Kerstmis, is de in
het Paleis aan den Kinderdijk gebruikelijke
uitreiking der kerstgeschenken door H. M.
de Koningin en den Prins aan de kinderen
van het personeel der Hof bediening te
's Gravenhage, uitgesteld tot na de terug
komst der Koninklijke Familie in de resi
dentie.
In de Kon. Hofkapel van het Paleis
het Loo had Zaterdagmorgen eene gods
dienstoefening plaats ter viering van liet
Kerstfeest.
Met het Kon. Echtpaar en H. M. de
Koningin-Moeder waren tegenwoordig de
hofdignitarissen, genoodigden en de hof-
officianten met- hunne vrouwen.
Tot tekst zijner rode had ds. Knottne-
rus, van Apeldoorn, gekozen Lucas 2;
1012. De gtzongen liederen zijn Gezang
229 1 en 5, Gezang 117 en Psalm 98 2.
Dinsdag 28 December vertrekt het
ho? 11 uur 30 van Hel Loo en komt te
's Gravenhage aan 1 uur 47.
Een telegram aan Koning
Albert. De afdeeling Zaanstreek van het
Algemeen Nederlandsch Verbond, welker
jaarvergadering samenviel met de kroning
van den Koning van België, heeft aan den
nieuwen vorst liet volgende telegram ge
zonden
„De afd. Zaanstreek van het Algem.
Nod. Verbond, omvattende alle mannen en
vrouwen van Dietschen stam, brengt Uw
Majesteit hulde bij troonsbestijging en
dankte Uwe Majesteit voor de openlijke er
kenning van de gelijke rechten der Vlaam-
sche taal door de eedsaflegging in twee
talen".
De gewone audiëntie van den minis
ter van Justitie op Maandag 27 December
en die van den minister van Oorlog op Don
derdag 30 December zullen niet plaats heb
ben.
Naar wij uit goede bron met zeker
heid vernemen zal de zitting der Tweede
Kamer, aanvankelijk vastgesteld op Dinsdag
middag a.s. ten half twee ure, echter eerst
Woensdagmiddag e.k. op hetzelfde uur ge
houden worden, teneinde de leden ,die de
begrafenis van den oud-minister Pierson
zouden willen 'bijwonen, daartoe in de ge
legenheid te stellen.
In de tegen a.s. Woensdag te li uur
bijeengeroepen vergadering van de Tweede
Kamer is, behalve de stemming over het
amend am en t - Roes s i ng h c.s. op de Surinaam-
sehe begrooting, verder nog aan de orde het
begrotingshoofdstuk van het departement
van Koloniën zelf.
De Anierikaansche generaal Wood
ford maakte- Vrijdagmiddag zijn opwachting
aan den minister van Buitenlandsche Zaken.
Burgemeester van L e e u-
w en. Naar Het Volk met zekerheid
verneemt, staat het vast, dat mr. Van Leeu
wen in ieder geval blijft bij zijn besluit om
nf tc treden en is er ook geen sprake van,
dat hij nog tot 1 Mei zou blijven.
Er verluidt dat in de eerste Januari
vergadering van den gemeenteraad de bur
gemeester zijn afscheidsspeech zou houden.
De volgende alphabetisohe aanbeve
lingslijst is opgemaakt voor rechter in de
rechtbank te Rotterdam Mr. A. baron van
Harinxma tlfoe Slooten, substituut-officier
van justitie te Winschoten; H. W. M. van
Hel ten, substituut-griffier bij de rechtbank
te Groningen, en A. J. van Royen, refe
rendaris aan het departement van justitie.
J. L. le Bron de Vexela. Den
28en December a s. zal het 50 jaar geleden
zijn, dat de beer J. L. le Bron de Vexela,
voorzitter der Algemeene Rekenkamer, te
's Gravenhage, tot officier werd benoemd.
De heer Le Bron trad op 16-jarigen leef
tijd als vrijwilliger in dienst, werd 28 De
cember 1859 benoemd tot 2e luit. bij het
wapen der infanterie en in 1872 tot kapi
tein In dien rang was hij in de jaren 1873
en 1874 gedetacheerd bij het leger in Oost-
Indië en verwierf daar in At-jeh de Mil.
Willemsorde.
Ir. Nederland teruggekeerd, werd hij ge
plaatst bij het regt. gren. en jagers, in 1887
bevorderd tot majoor, in 1890 tot luit .-kolo
nel en twee jaren later op verzoek eervol
uit den militairen dienst ontslagen.
Den Hen Maart 1892 werd hij benoemd
tot lid en 27 Juni 1908 tot voorzitter van de
Algemeene Rekenkamer. N. Ct.
Jubileum dr. E. v. Dieren.
Een bekend Amsterdamsch geneesheer, dr.
E. van Dieren, herdacht Vrijdag den dag, dat
hij 25 jaar geleden tot arts werd bevorderd.
Di Van Dieren werd in 1861 te Zutphen
geboren, in welke stad hij tevens de H. B.
S. bezocht; als semi-arts was bij als assis
tent aan het Ned. Isr. Ziekenhuis verbon
den, waarvan prof. Korteweg, thans hoog-
leeraar te Leiden, geneesheer-directeur was
Na zijn bevordering tot arte, was hij vier
jaar lang officier van gezondheid en veetigde
zich vervolgens te Amsterdam als practisee-
rend geneesheer. Als zoodanig oefende hij
eene uitgebreide practijk uit en wisit daarbij
de sympathie van velen te verwerven. Van
zijn hand verschenen vele wetenschappelijke
werken liet meeste van sociaal-hygiënischen
aard Ook maakte dr. Van Dieren langen
tijd deel uit der schoolcommissie en neemt
daarin oen werkzaam aandeel.
Talrijk waren de hulpbewijzen, welke den
ge ach ten jubilaris uit vele deelen van het
land mochten bereiken. Uit vrienden, pa
tiënten en oud-patiënten had zich een com
missie gevormd met dr. F. Leviticus aan 't
hoofd', welke Vradagmiddag den jubilaris in
bet gebouw „Belle vu e" complimenteerde,
tijdens een feest vergadering, ter huldiging
van den jubilaris belegd.
In ..Vox Medioorum" schrijft dT. Menko
een zeer waardeerend artikel over den jubi
laris.
Dc generaal Woodford werd Vrijdag
middag 4 uur bij den minister van Buiten
landsche Zaken in diens kabinet binnenge
leid door den lieer White, secretaris der
Amerikaansohe legatie te 's Gravenhage, tij
delijk zaakgelastigde bij afwezigheid van den
gezant.
Met de hem eigen opgewektheid en hoffe
lijkheid begaf minister Dc Ma rees zich met
den generaal in een gesprek over de afgeloo-
peu Hudson-Fultonfeesten, waaraan Neder
land een zoo levendig aandeel nam. En de
naar Europa afgevaardigde sprak met vol
doening en erkentelijkheid over de belang
stelling, die ook en vooral van de zijde dei-
Nederland sche regeering in het zoowel voor
ons land als voor Amerika gedenkwaardige
feest was betoond.
De heer Woodford is voornemens na af
loop van zijn opdracht hier te lande met
gelijk doel naar Berlijn te vertrekken.
N. G. Pierson. f
Vrijdag, an den wogen aniorgen, is te Ben-
nebroek bij Haarlem Nico laai Gerard Pier-
S-U na langdurige ongesteldheid overleden.
In Februari 1839 te Amsterdam geboren,
bereikt hij dus ruim den 70-jarigen leeftijd
en met zijn verscheiden veoddect het vader
land een uitmuntend, burger, verliest de we
tenschap een van haar krachtigste figuren.
Geboren in een Amsterdam's patriciërsge-
ain werd N. G. Pierson opgeleid voor den
koophandel en in 1861 vestigde hij zich
daar ter stede als hoofd eener handelson
derneming. Maar ai ras bleek 't dat de
practijk van het bedrijf hem minder aan
trok dan de begeerte om te kennen en te we
ten. Heldere adviezen over let muntwezen
en het ruilverkeer vestigden de aan dacht op
den jongen man en reeds in 1865 werd hij
benoemd tot directeur der Surin aam sche
Bank, na 3 jaren gevolgd dooi' gelijke be
noeming bij de Neder!andsc'he Bank.
In 1875 verleende de Universiteit te Lei
den hem honoris causa den graad van doc
tor in de faculteit dor rechtsgeleerdheid
Twee jaar later aanvaardde hij het- hoog
leeraars.jnbt in de Staathuishoudkunde aan
de Amsterdamsch© Universiteit, welk ambt.
'hij i 1885 wederom verliet voor het Direc
teurschap dei' Nederlandsche Bank.
Door tal van geschriften over economie en
muntwezen, door zijn meesterwerk over de
Grondbeginselen der Staathuishoudkunde,
alscok door een geheel e reeks artikelen in
de Gidb, de Economist en liet Tijdschrift
voor Nederlandsdh-Indië had Pierson ge
toond een eerste plaats in de wereld der we
tenschap in te nemen. Zijn in lö91 gevolg
de benoeming tot- Minister van Financiën
in het Ministerie Tak van Poortvliet was
niet slechts eene erkenning van zijn groote
verdienste, maar ook een versterking van
da4. Kabinet, dat na de Kamerontbinding- en
den ongunstigen uitslag der verkiezingen een
ontijdig einde vond. In dat Ministerie toon
de Pierson zich in zijn volle kracht. Het
omvangrijk werk der belasting-hervorming
werd door hem ter hand genomen en voor
een bel-angrijk deel tot stand gebracht. De
afschaffing van het z.g. Patent, de afschaf
fing. van den zeepaccijne, de aanzienlijke
vermindering van den accijns op het zout
was zijn werk, naderhand gevolgd door de
belangrijke vermindering dei- Personeel e be
lasting en de invoering van vermogens- en
Ibedi'ijfolbeliasibingMeit dfie hér'vorahinig be
wees Pier&on rijn moedlige energie -ale. her
vormer bewees 'hij ook een volksman te
zijn, niet -met het woord, (doch inderdaad.
Na de verkiezingen van 1897, welke de
overwinning der vooruitstrevend liberale
beginselen bracht-, werd aan P-ieifcon de op
dracht gegeven een nieuw Kabinet saam te
stellen. Dit geschiedde en Pierson aanvaard
de in d'at Ministerie opnieuw de portefeuille
voor Financiën. In 1901 vervangen door
het Ministerie-Kuyper bleef Pierson tijde
lijk buiten het politiek kampperk. Bij de
lussohentijdsche verkiezing voor het die:riet
Assen werd hij candid aat gesteld, maar niet
verkozen. Zijn, ook o-p ander terrein vaak
als togenstaander en bestrijder opgetreden
tegen e uididaat mr. M. W. F. Treub werd
afgevaardigde voor Assen. In 1905 koes ech
ter Gorkum hem als Kamerlid.
In de crisis-dagen na den val van het Mi
nisterie-Kuyper werd tot veler teleurstel -
iing niet aan Mr. Pierson, doch aan zijn
ambtgenoot uit liet Kabinet van 1897, aan
Mr. Goeman Bongesius, opdracht tot Kabi-
nents formatie gegeven. Pierson werd niet
bereid gevonden voor de derde maal het mi-
u-istet^r-amlbt te «aanvaarden, miaar toondle
toch zijn warme belangstelling in het naar
wensch beëindigen van de crisis. Het- is van
algemeene bekendheid dat de toen opgetre
den voorzitter van den Ministerraad, de heer
De Meester, werd aangezocht op Pierson's
advies
Als lid der Tweede Kamer nam Pierson
mei gtnooten ijver aan de werkzaamheden
dbel. Maar al spoedig daarop dééd licha
melijk verval zich bij hem kennen. Toene
mende doofheid maakte 't 'hem moeilijk de
beraadslagingen te volgen en een ernstige
ziekte sloopte zijn gestel. ReedB langen t./l
waren zijn vrienden dan ook voorbereid op
liet ontvangen van zijn doodsbericht en bij
niemand wekte 't verwondering, dat hij
reeds lang vóór de verkiezingen van dit jaar
had verklaard geen verlenging van zijn
mandaat te wenscheu.
Hoe zeer Pierson werd hooggeschat ie dit
jaar op zijn 70sten verjaardag zoo duidelijk
gebleken. Toen, te Hilversum vertoevend',
wend hij er bezocht door afgevaardigden van
eon tot dat doel gevormd comité, die hem
kwamen huldigen en tevens kwamen mede-
deelen dat uit- bijdragen van vrienden, van
leerlingen en vereerders een fonds was ge
vormd, het N. G. Pierson-fonds, bestemd
om de studlie dei- staathuishoudkunde te be
vorderen De diepgevoelde woorden, door
Prof. H. B. Greven toen gesproken, vonden
weerklank bij alle groepen dei* bevolking,
hoe ook dooi* partijschappen overigens ver-
deeld.
Tot voor korten tijd was Mr. Pierson voor
zitter van het College van Bijstand inge
volge de Woningwet. Ook was hij voorzatter
van de Vereeniging voor de Staathuishoud
kunde en de Statistiek, vroeger ook van de
Centra je Commissie voor de Statistiek en
van de vereeniging het Vrije Ru i3 verkeer.
Voorts was de overledene Grootkruis in
de Orde van den NederIandschen Leeuw.
Met Pierson is heengegaan een groot man.
Maar hij was meer dan dat. Hij was ieder,
<he 't voorrecht heeft genoten met hem in
vriendschapsbetrekking tc komen, kan dat
vnede getu'gen ook een goed man
Verkwikt werd men steeds door zijn rijke
kennis, door de groo. ieid van zijn weten
en streven en niet minder door de -grootheid
van zijn hart.
Mannen als Pierson verheffen geheol hun
tijd en zij helpen krachtig mede om den
geestelijken rijkdom van een volk te verhoo-
gen en op te bouwen. Wat hij tot «stand
heeft gebracht zal blijven. En blijven zal
ook dé dankbare herinnering. Nu hij heen
ging uit 'het léven, nagestaard in eerbiedige
bewondering.
De begrafenis van mr. N. G. Pienson
is bepaald op aanstaanden Dinsdag 28 De
cember op de begraafplaats „West er veld",
bij Velsen
Dr. G. J. v. d. Flier, f
Men meldt ons uit 's Gravenhage dd.
26 dezer.
Zacht en kalm is gisterenavond alhier, in
den ouderdom van bijna 69 jaren, overleden
dr. Gerrit Jacobus van der Flier. Geduren
de een lange reeks van jaren was dr. Van
der Flier, predikant hier ter stede en sedert
1 Mei 1894 Hofkapelaan. Zijn gezondheids
toestand noopte hem zijn emeritaat aan te
vragen als predikant, doch hij bleef Hofpre
diker tot aan zijn dood, hoewel zijn gezond
heidstoestand hem niet toeliet dat ambt in
den laat sten tijd te vervullen, tengevolge
waarvan dit dan ook werd waargenomen
door dr. J. H. Gerretsen.
Dr. Van der Flier, die het huwelijk in
zegende van H. M. de Koningin, was voor
zitter of bestuurslid van vele godsdienstige
of christelijke instellingen, onder anderen
ook van de commissie voor de protestant-
sche kerken in Indië. Zijne groote verdien
sten werden erkend door zijne benoeming tot
ridder van den Neder]andsohen Leeuw, com
mandeur der Huisorde van Oranje en rid
der der Orde van de Wendisdhe Kroon van
Mecklenburg.
Zaterdag is te Hilversum overleden
de heer mr. S. Tjaden Busmann, oud-pre-
sident- van de arrondissements-rechtbank te
Groningen.
Mr. Troalttra's Kerstred*.
In een Zondag (2e Kerstdag) in het Pa
leis voor Volksvlijt- te Amsterdam gehouden
openbare vergadering, belegd door de fede
ratie Amsterdam van de S. D. A. P., heeft,
als gewoonlijk, mr. P. J. Troelstra, zijn
beschouwing gegéven over den politieken
toestand van Nederland in het afgeloopen
jaar.
Mr. Troelstra 'begon met de verzekering,
dat de sociaal-democraten meer dan iemand
om „vrede op aarde" vragen. Maar deze
kan niet heerschen zoolang in alle beschaaf
de landen het kapitalisme heerscht- en het
militarisme zijn last doet gevoelen.
Dan, komend tot den politieken toestand,
besprak mr. Troelstra allereerst den uitslag
van de Kamerverkiezingen in den afgeloo
pen zomer. Rechts heeft nu 60, links 40.
Maar daardoor is er geen verandering van
gewiehtgekomen, en is er niets veranderd in
de positie der sociaal-democratie. Want de
bourgeoisie heerscht nog altijd.
Intusschen mag het ons niet- totaal onver
schillig laten.
Marx reeds heeft er op gewezen, dat de
proletariërs moeten gébruik maken van de
twisten der burgerlijke partijen. Wél is het
niet om 't- even dat een Nolting is vervan
gen door een De Vlu>gt, en een Lely door
een Snoeck Henkemans, maar toch links
is evengoed een deel der bourgeoisie als
rechts.
Belangrijk is dat het percentage van het
getal sociaal-democratische stemmen zooveel
is vooruitgegaan, en gewichtig, dat thans
duidelijk is gebleken het bankroet van de
antithese-politiek der christelijke partijen.
Hun voormannen hébben thans toegegeven,
dat voornamelijk neutraliteit uit de Christe
lijke beginselen kan worden afgeleid.
Trouwens dr. Kuyper heeft- in de bekende
lintjeszaa'k dan ook de zoogenaamde Chris
telijke beginselen met de voeten getreden.
Verloops merkte spr. op, dat de libera
len geen belang hebben bij de verdwijning
van de antithese, omdat hierdoor een posi
tief doel uit het oog zou worden verloren.
Dan behandelde «pr. de verdere gevolgen
der Kamerverkiezing. De vervulling van den
wensch naar algemeen kiesrecht is niet na
der gekomen, maar ook niet veel verder af
geraakt. De ondervinding, ook met liberale
Ministeries, wettigt spr. tot deze stelling.
Een strijd tegen de zelfstandige vakbewe
ging hebben wfj thans niet te wachten, maai
de behandeling van de begrooting 'heeft toch
geleerd, dat men van kerkelijke zijde de
vrijheid der vakbeweging toch gaarna aan
banden zou leggen. Kuyper deed dit in het
groot, door de dwangwetten; thans trecht
men het- op kleine ischaalmaar tien dub
beltjes is ook een gulden.
In het Zuiden des lands wordt de socia
listische propaganda op allerlei manieren
bemoeilijkt; men tracht de deelneming van
de openbare onderwijzers aan de verkiezin
gen te bemoeilijken er is gepoogd om socia^
listische onderwijzers zooveel mogelijk uit
de school te verwijderen, enz. En Minister
Heemskerk ontduikt© de van hem gevraag
de antwoorden. Hij laat alles langs zijn kou
de kleeren afdruipen. Zelfs de schandelijke
wijze waarop kinderen van socialistische
ouders te Maastricht door hun Christelijke
onderwijzers worden behandeld, heeft hij
niet veroordeeld, hoewel dat optreden in
strijd was met art. 57 van de wet op het
Lager Onderwijs.
Laten wij op onze hoede zijn, riep spr.
uit, nu de kerkelij'ken het met iklein geld
probeeren. Er dreigt gevaar. Dezer dagen
nog heeft spr. een 'bezoek igehad van den
secretaris van den Nederlandschen MijnWer-
kersbond, den heer Elfers, die hem mede
deelde, dat de burgemeester van Heerlen
Duitsche mijnwerkers over de igrenzen laat
zetten en dat spoedig de uitwijzing is té
verwachten van een 300-tal belhamers. En
als men nu weet, dat de nieuwe, neutrale
vakorganisatie van mijnwerkers vooral ge
steund wordt den 'invloed van de Duitsche
mijnwerkers dan begrijpt men wat hierach
ter zit Spr. heeft zich onmiddellijk over
deze zaak in verbinding gesteld -met de Re-
geering. speciaal met de Ministeries van
Binnenlandsche Zaken en Justitie, en hij
verwacht, dat er nu een uitgebreid onder
zoek zal worden ingesteld. Intusschen doet
hij reeds thans een beroep op de vakbewe
ging en de politieke organisatie der arbei
ders, om een vlammend protest uit te spre
ken tegen dezen nieuwen aanval op de vrije
Vakbeweging. (Donderend applaus.)
Moge er spoedig in deze zelfde zaal een
reusachtige demonstratie worden georgani
seerd.
In het tweede deel van zijn rede ging spr.
na welke taak de arbeidersklasse en de so
ciaal-democratie hebben te vertullen. Waar
deze belangen niet voldoende kunnen -wor
den behartigd door -de vrijzinnige partijen,
daar behooren tot die taak verdediging van
de openbare volksschoolverzet tegen de im
mer toenemende uitgaven voor leger en
vloot, in liet- algemeen tegen het militaris
me verzet tegen verhooging der invoerrech
ten propaganda voor sociale hervormingen
(en bescherming van het reeds verkregene,
binnenkort ,van de Ongevallenwet).
Geruimen tijd stond spr. in dit verband
stil bij de Staatspensionneering. De Christe
lijke propagandisten hebben bij de verkie
zingen toegegeven, dat er voor de allerarm
sten, 'die geen premie voor hun verzekering
kunnen betalen, zal moeten 'worden gezorgd.
Welnu, 'als deze -zaak weer aan -de orde
komt in de Tweede Kamer, zullen de so
ciaal-democraten aan de Regeering vragen
dan ook in «het stelsel van verplichte ver
zekering voor die allerarmsten bet Staats
pensioen in te 'voeren. Dat hiermee het be
ginsel der -Staatspensionneering verloren
-zou gaan. zooals van sociaal-democratische
zijde beweerd is, 'bestrijdt spr. Wie zoo spre
ken bezien alleen de theorie en zien de prac
tijk voortij.
Als laatste punt van het sociaal-democra
tisch politiek programma noemde spr. den
10-uren-dag, welke van dit -Ministerie echter
niet te verwachten is.
Deze dag, aldus besloot spr., is door de
bourgeoisie gewijd aan de vrede, door ons
aan den strijd. Ten strijde tegen het kapi
talisme en voor het socialisme. De toekomst
is aan ons. (Applaus.)
Debat werd gevoerd door den heer Wijn
koop, voorzitter van 'de -S. D. P., die de
tactiek der ,S. D. A. P. bestreed. De spreker
werd herhaaldelijk door gefluit, interrup
ties en rumoer verhinderd zich verstaan
baar te maken en voort te gaan.
Ook mr. Troelstra trof bij zijn repliek een
zelfde lot, waarop hij dreigde in het vervolg
niet meer te zullen repliceeren, als van de
zijde der Tribunisten lawaai wetd gemaakt.
In de door den Haags oliën Bestuur-
dersbond belegde vergadering van basturen
van arbeidersorganisaties ter bespreking
van de actie tegen het „Noorsehe stelsel",
waar -die besturen van 33 organisaties ver
tegenwoordigd waren, werd de volgende mo
tie met algemeene stemmen aangenomen
De gecombineerde vergadering van be--
sturen van arbeidersvereenigingen te 's Gra-
venhage, belegd door den Haags chen Be-
stuurdersbond,
Kennis genomen hebbende van de bezwa
ren tegen het „Noorsche stelsel" van werk-
loozen ver zekering, welk stelsel indruischt
tegen het principe en de practijk der vak-
vereenigingen en zoowel de landelijke cen
tralisatie van vakbonden als den groei dér
plaatselijke organisatie tegenhoudt;
van oordeel dat dit stelsel geen kraohtige
resultaten kan opleveren, wijl het 't over-
groote deel der georganiseerde arbeiders van
deelname aan het Gemeentelijk WerklJoo-
zenfonds uitsluit;
betreurende dat B. en W. een afwijzend
praeadvies uitbrachten op de motie van hét
Raadslid Hoejenbos c. s„
draagt het bestuur van den H B. B. op
hierbij vasthoudende aan het standpunt-
vervat in de adressen van den H. B. B. d.d.
November 1906 en Juni 1907 krachtig de
actie voor het G$ntsehe stelsel ter hand te
nemen, hierbij rekening houdend met d&
eischen van het N. Y. V.
besluit den Gemeenteraad met dé grieven
der georganiseerde arbeiders in kennis te
stellen en gaat over tot- de orde van den
dag."
Besloten werd verder tot- hét houden tob
eene openbare vergadering.
Protest werd aangeteekend tegen de wijze
waarop het algemeen comité tot bestrijding
der werkloosheid deu steun aan georgani
seerde werkloozen heeft geregeld.
Het nieuwe stuk van H e ij-
e v m a n s „De Schoon-e Slaapster", waar
van Vrijdagavond bij de Ned. Toonéelver-
eeniging te Amsterdam de première is ge
gaan, heeft bij een groot deel van het talrijk
publiek veel bijval gevonden. Na elke akte
is herhaaldelijk moeten worden gehaald.-
Het is zoo kenschetst de correspondent
der N. R. Ct. het stuk een verbeeldings
spel in drie bedrijven, Mulitatuliaansch van.
stijl >en gedrenkt in de romantiek van Vic
tor Hugo. De opvoering door hét gezélschap
der Nederlandsohe Tooneelvereeniging was
voortreffelijk
„Barbarossa" begint in de Telegraaf met
te zeggen
„Ziehier een stuk waaraan Heyermans,
volgens het zeggen, negen maanden gewerkt
heeft, waarin hij het teerste en nobelste
zijner ziel heeft trachten te leggen, dat hij.
vanwege dit teere en nobele in rhythmisch
proza heeft neergeschreven en waarvan ik
geen laars gesnapt heb. Dat is erger drama
dan dit verbeeldingsspel in drie bedrijven,
dat „nergens geschiedt- tijd onbekend",
aooals ter verduidelijking op het program
ma staat."
Een tubei'culos e-m u-
s e um. Donderdag wend in „Ons Huis" ito
Rotterdam met eenige plechtigheid en in
tegenwoordigheid van verschillende autori
teiten een Tuberculose Museum geopend,
vanwege het Groene Kruis opgericht.
De heer C. Dekker, arte te Bodegraven,
hield als voorzitter der Museum-commissie
een feestrede, waarin hij het groote belang
van het museum uiteenzette.
Verschillende andere sprekers voerden nog
hot woord, waarna het museum bezichtigd
word.
