I#. 199. Tweede Blad.
9*
Vrijdag 31 December 1909.
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden voor Amersfoortn f l.OO.
Idem franco per post - 1.50.
fcfzoudorlijko nummer: - O.O.».
I j C'ouian verscliijn dagelijks behalv op Zon- en Feest
dagen.
Advertentiënmededeelingen enz., gelieve men vóór 11 uur
's morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF C°.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regels f 0.50.
Elke regel meer - 0.10,
Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 cents bij vooruitbetaling
Groote letters naar plaatsruimte-
Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit Blad, by abonnement. Eene
circulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Kameroverzicht
Eerste Kamer.
Bij de Donderdag voortgezette behan
deling der Indische begrooting noemde de
heer Vermeulen het antwoord van den
Minister, op de vraag in het Voorloopig
Verslag gedaan, of op door de Chineezen
zelf opgerichte scholen vreemde politieke
invloeden zijn buitengesloten, dat heb on
derwijs op die scholen gegeven niet staat
onder rechtsta-eeksche controle van ons be
stuur, volstrekt onbevredigend. Uit dit ant
woord toch blijkt, dat de Regeering van
den geest, op die scholen h-eerschende, niets
af weet en er in 't geheel geen toezicht on
zerzijds is. Dit achtte spreker zeer beden
kelijk hij oordeelde het daarom hoogst ge-
wenscht, dat de Regeering met zorg een
nauwlettend oog op bedoeld onderwijs zou
gevestigd houden. Vooral wanneer dit ge
geven wordt op van het gouvernement ge
heel onafhankelijke eigen Chineesche scho
len.
De heer 11 a h u s e n sloot zich aan bij
het betoog van den heer Van den Biesen
ter bestrijding van het opiuimook spreker
meende, dat wij met de regie op den ver
keerden weg zijn. Een immoreel© hande
ling noemde spreker 't, iets te importeeren
en te fabriceeren hetgeen men zelf ver lof
felijk acht. Spr. hoopte, dat de regeering
aan onze gedelegeerden ter tweede Opium-
conferentie krachftige instructies zou ge
ven waaruit blijken kan, dat 't ons niet om
de duiten te doen is; maar om liet kwaad
in den wortel aan te tasten.
De heer Bloembergen bepleitte
een krachtige bevordering van middelbare
scholen van Staatswege in Indiië, o a. door
oprichting van voldoende hoogere burger
scholen met 3-jarigen cursus. Met aanslui
ting aan de vierde klasse der H. B. scholen
hier te lande behoeven de kinderen niet
reeds op 11- a 12-jarigen leeftijd naar Ne
derland te komen. Spr. wenschte voorts ook
bevordering van het M. U. L. O. en liet
vakonderwijs en afschaffing van het klein
ambtenaars examen met vervanging dioor
een diploma van een inrichting voor meer
uitgebreid lager onderwijs.
De heer Van Wassenaer van
R o s a n d e achtte het gebruik van Omlbi-
lienkolen op onze schepen een nationaal be
lang en wat het optreden van onze expediti
onaire krijgsmacht betreft, oordeelde spre
ker, dat men niet te veel moet toegeven aan
ziekelijke neigingen, maar moet bedenken
onder welke moeilijke omstandigheden onze
soldaten daar vaak moeten optredendaar
om is ook noodig, dat ons geweer voldoende
uitwerking heeft.
De Min. van Kol. antwoordde naar
aanleiding van het betoog van den heer
Van Nierop, dat het motiveeren van beslis
singen van den directeur van financiën, in
dien deze in zake inkomstenbelasting afwij
ken van de opgaven van Naaml. Vennoot
schappen in Indië, op bezwaren is afgestuit.
Echter verklaarde de Min. zich bereid den
gouverneur-generaal te verzoeken, het daar
heen te leiden, dat aan belanghebbenden bij
afwijking van de opgaven voor zoover mo
gelijk eenige inlichtingen worden verschaft.
De Minister oordeelde, dat de heer Ver
meulen een verkeerden indruk heeft over
den omvang van de eigenlijke Ckineesche
scholen en betoogde, dat eerst wanneer er
inderdaad ernstige twijfel zou rijzen omtrent
den invloed van bet daar gegeven onder
wijs, ingrijpen onzerzijds noodzakelijk zou
zijn; echter beloofde de Minister het be
toog van den heer Vermeulen en ook dat
van den heer Bloembergen te zullen over
wegen en onder de aandacht van den gou
verneur-generaal te zullen brengen.
Wat het opium-vraagstuk aangaat, kwam
de Minister op tegen de bewering van den
heer Van den Biesen, dat de regie alleen
in stand wordt gehouden om het geld. Uit
de instructie aan onzen gedelegeerde op de
conferentie te Shanghai blijkt het tegen
deel. Ook de Min. hoopte, dat door krach
tig samenwerken van verschillende mogend
heden het opiumkwaad zooveel mogelijk zal
worden tegengegaan, daarom juichte spre
ker toe, dat de tweede opium-conferentie
het volgend jaar in Den Haag zal worden
gehouden. Wanneer in de Straits ook <?e
regie is ingevoerd, zal dit bijdragen om den
smokkelhandel in Indië tegen te gaan. Ook
bestaat het voornemen dan op de oostkust
van Sumatra, Riouw en Atjeh de opium
pacht te vervangen door do regie. De Mi
nister verdedigde voorts zijn houding in
zake de zending.
De Minister van Marine ant
woordde aan den heer van Wassenaer o. a.,
dat de proefneming met Ombilienkolen
wordt voortgezet en hij verzekerd is van
de medewerking der zeeofficieren en machi
nisten. De Indische begrooting is daarna
aangenomen.
Nadat nog een aantal kleine wetsont
werpen waren aangenomen, is de Kamer
verdaagd tot 4 Januari.
Berichten.
Bond van Nederlandsche
Onderwijzers.
In de Stall'sgeilioorzAal te Leiden heeft de
„Bond van Nedeiilandsche onderwijzers",
onder de leiding van den algemeenen voor
zitter, den heer F. L. Ossendorp, zijn vier
en-dertigste algemeene vergadering gehou
den.
I De eerste zitting werd Dinsdagavond ge-
j houden, nadat in den namiddag een huis-
j houdelijke voorvergadering had plaats ge-
j had.
Een tweehonderdtal afgevaardigden be
vonden zich in de zaal. terwijl de balkons
met belangstellenden dicht bezet waren.
Onder de genoodiajden werden de vertegen-
woordligeirs van tal van zuster vereenigmgen
opgemekt. Van de leden der Tweede Kamer
waren de heeren Th. M. Ketelaar en K.
ter Laan uitgenoodigd, van wie eerstge-
noemde ter vergadering aanwezig was. Het
I hoofdbestuur had gemeend beide Kamerle
den te moeten uitnoodigen als een hulde
voor de wijze waarop beiden in het Parle-
j ment voor de belangen van het onderwijs
steeds zijn opgekomen.
De algemeene secretaris, de heer J. J. La-
mers uit Amsterdam, deelde mede, dat de
Bond tlhans 202 afdeel!ngen telt met 7479
leden, tegen 7170 op 1 Januari 1909. Het
aantal voorstanders daalde dit jaar van 49
op 45, een drietal afdeelingen werd opgehe
ven, een gelijk aantal opgericht.
Aangenomen werden de voorstellen van het
hoofdbestuur in zake: „Opleiding en exa
mens", waarbij o.a. het volgende voorkomt:
't Tegenwoordige stelsel van opleiding worde
zóó gewijzigd, dat de onderwijzer slechts
langs één weg voor zijn beroep wordt opge
leid deze opleiding ontvangt hij aan speci
ale vak (kweek) scholen, waaraan als model
school een leerschool verbonden is; 't Rijk
zorgt voor een voldoend aantal kweekscho
len het onderwijs aan de kweekscholen
duurt vier jaar.
Aangenomen werd een voorstel, bij de Re
geering er op aan te dringen, dat ook de
examens aan vrouwen in 't openbaar worden
afgenomen.
Eveneens is aangenomen een voorstel van
zich uit te spreken tegen art. 25 der wet op
het L. O.
Lange discussies werden gevoerd over de
hoofdbestuursvoorstellen in zake de grond
slagen der pensioen-regeling. De hoofdbe
stuursvoorstellen werden ten slotte, eenigs-
zins geamendeerd, aangenomen.
Goedgekeurd werd een voorstel, waarin de
vergadering als haar meening uitspreekt,
dat de Bond niet kan samengaan met het N.
O. G. in zake de salarisactie.
In de vergadering van Woensdag waren
aan de orde gesteld de voorstellen de inwen
dige organisatie betreffende.
Het financieel verslag, uitgebracht door
den algemeenen penningmeester, den heer
Ph. van der Vos uit Amsterdam, wordt op
voorstel der financieele commissie goedge
keurd. De ontvangsten bedroegen 43511,
de uitgaven 39272. Het batig saldo is
4239. De balans sluit met 46.191, waar
in een saldo van 1112. Voor ,,De Bode"
werd 11.247 uitgegeven.
De begrooting voor 1910, sluitend in ont
vangst en uitgaaf met 36,870 geeft tot lang
durige discussie aanleiding. De kosten voor
drukken, verzenden en administratie van
„De Bode" worden op f 11,500 geraamd,
die voor het Herstellingsoord op 2450 voor
het Centraal Bureau voor onderwijsadvie-
zen is 1000 uitgetrokken, voor de weer-
slandskas 5000, voor de ondersteunings
kas 3000. De opbrengst der contributie
wordt op f 32700 begroot.
Als resultaat der discussiën worden eenige
posten gewijzigd, zoodat de begrooting wordt
vastgesteld op 37,370. De wijzigingen be
treffen een vermindering met 100 van den
post vergaderingen, een verhooging met
400 van den post 9teun bij schending ver-
eenigingsrecht en met- 200 van den post
kosten algemeene vergadering.
Besloten is de volgende algemeene ver
gadering te Utrecht te houden.
Aangenomen is het hoofdbestuursvoorstel
waarbij de wenschen worden geformuleerd
volgens welke de Bond de wettelijke regeling
van het wachtgeld wonscht geregeld te zien.
Het hoofdbestuur heeft aanvaard, op voor
stel van de afdeeling Westlaar, de opdracht
om een rapport samen te stellen, omtrent
de belooning van het liandwerkonderwijs in
de gemeenten en de voorbereiding eener ac
tie tot betere belooning van dat onderwijs.
Een voorstel-Goor, het Hoofdbestuur op
dragend een onderzoek in te stellen naar de
uitbetaling der salarissen en de mogelijk
heid van maandelijksche uitbetaling i-n alle
gemeenten werd aangenomen.
Aangenomen werden vervolgens de wen
schen door het Hoofdbestuur geformuleerd
inzake het voorbereidend onderwijs, het her-
halingsonderwijs en het aantal leerlingen
op do scholen.
Het hoofdbestuur zal op voorstel van de
afdeeling Terneuzen bij de Regeering aan
dringen op betere behartiging van het onder
wijs aan schipperskinderen
Op voorstel van dé afdeeling Hilversum
zal in 1910 krachtig worden geageerd voor
kleinere klassen.
Een voorstel van de afdeeling Amsterdam
werd goedgekeurd, dat „De Bode" in de
maanden Juli en Augustus gedurende 4 we
ken niet zal verschijnen.
Na de pauze kwamen aan de orde de voor
stellen betrefende de Hoofdenquaestie.
De afdeeling Hardenborg stelt de volgende
motie voor
De Bond, van oordcel, dat de positie van
de onderwijzers in den strijd voor hun zelf
standigheid zeer zal versterkt worden door
het niet solliciteeren naar de betrekking van
I hoofd van de school.
erkennen Je, dat de tijd nog niet gekomen
j is, om in alle omstandigheden van zijn leden
te eischon zich vpji sollicitatie te onthouden,
maar dat voor den eisch, althans voor de
betrekking van ambulant-boofd zich van sol
licitatie te onthouden het oogenblik wel daar
is,
besluit voor de eerste onthouding propa
ganda te maken en de tweede gebiedend voor
te schrijven.
Daarentegen stelt Amsterdam een motie
voor, luidend
De Bond, erkennende, dat het oogenblik
nog niet is gekomen om in alle omstandig
heden van zijn leden te eischen, niet te sol
liciteeren naar de betrekking van hoofd van
de school,
van oordeel, dat onthouding van sollicita
tie de positie van de onderwijzers in den
strijd voor hun zelfstandigheid versterkt, be
sluit voor die onthouding propaganda te
maken.
't Hoofdbestuur kan zich vereenigen met
met het voorstel-Amsterdam. Dat van Har-
den'berg moet het ontraden. Met 't opleg
gen van plichten moet men niet te spoedig
beginnen. De idee dient eerst nog duchtig
gepropageerd te worden.
De heer Roukema (Amsterdam) verdedigt
een amen dement-Apeldoorn, dat beoogt een
zoo groot mogelijk aantal bondsleden zich
te doen verbinden niet- te solliciteeren, maar
een algemeene plicht niet is op te leggen.
Een bindend bondsbesluit in dezen zou een
gevaarlijk wapen zijn, dat zich tegen den
Bond kon keeren. Maar niemand weet boe
verre het denkbeeld van niet-solliciteeren
reeds is doorgedrongen bij de bondsleden.
Spr. ontraadt de motie-Anvsterdam, die geen
demonstratieve kracht- heeft Laat men
thans de „vrijwilligers" in het vuur bren
gen. Die zullen vereenigd de beste propa
ganda kunnen, maken.
De heer Heyn (Utrecht) waarschuwt- tegen
de motie zoowel als tegen het voorstel.
Reeds meermalen heeft dc Bond onverteer
bare brokken geslikt, als de motie in zake
liet lidmaatschap van het N. O. G., het deel
nomen aan particuliere examens enz. Groo
te aantallen leden hebben zich -dtaar nooit
aan gestoord-. Het geldt bij de quaeet:©
van het niet-solliciteeren een zaak van tak-
tiek en discipline, die niet met het gevoel
doch met het vonstand moet worden opge
lost. Ze is allerminst rijp voor beslissing.
Trouwens, het is verkeerd reeds over de
wenschelijkheid van den eisch van niet-solli-
citeeren te rodeneeren zoolang de mogelijk
heid van het doorvoeren van dien eisch niet
-vaststaat. Een groot deel van de bonds
leden zijn in deze zaak nonvaleurs en daar
om komt het er op aan te weten hoe zij die
voor sollicitaties in aanmerking komen er
over denken. Doch hen vindt men spora
disch in dien Bond.
Resultaat is dan ook niet te verwachten.
Als de 7000 bondlsleden niet solliciteeren,
dan zulllen de 6000 niet in den B< nd niot-
-georganiseenden het platteland willen voor
zien van hoofden, terwijl uit de 3000 platte-
landshoofden een voldbend aantal zal azen
op de plaatsen in de groote et-odenOok
zal het uiterst moeilijk zijn den jongen
Bondlsleden duidelijk -te maken waarom zij
niet moeten solliciteer?
standers hun dtenklbeeld doen rijpen door
propaganda daarvoor in „De Bode". Spr.
besluit met de vergadering den raad te ge
ven Bedenk u wel tweemaal uw discipline
een duw te geven, door bij de Zwolse-hé mo
tie weer een nieuwe te voegen die een fiasco
zal zijn. (Applaus.)
De Voorzitter weerspreekt de6 heeren
Iloyn's opvatting van lliet succes der Zwol-
sche motie. Die heeft althans ddo bewerkt
dat velen voor het N. O. G. hebben bedankt
en vooral jonge onderwijzers heeft bewogen
zich niet bij het N. O. G. aan te sluiten.
(Applaus.) Waar de lieer Roukema terloops
den Bond verweet niet voldoende voor het
denkbeeld van do zelfstandigheid van den
klasse-onderwijzers te hebben gepropageerd,
wijst spr. op het bestaan van d">n Bond als
geheel en de demonstratie van dat denk
beeld. (Langdurig applaus.) Spr. stolt voor
tot stemming oiver te gaan.
De heer De Zeeuw (Rottendam) meent- dat
de zaak nog niet voldoende bediscussieerd
is on steilt aanhouding voor.
Het vondagin ge voorstel wondlt verworpen.
Het- voorstel-Harden borg wordt met groote
meerderheid verworpen. Even zoo het amen-
dement-Apelklkoirn. De motte-Amsterdam
wordt met- een twintigtal stemmen tegen en
een twaalftal otnhoudiingen aangenomen.
(Langdurig applaus.)
Bij de rondvraag protesteerde de hoer
Eizin-gia (Amsterdam) onder voortdurend ap-
plaus der vergadering tegen de houding van
J liet Lcideche gemeentebestuur, tegenover de
bondtsafdceiling aangenomen, toen deze
afdeeling een actie voerde voor ver
plichte school vergaderingen en in een adres
cemge harde woorden aan het «jdres der
hoofden waren opgenomen. Naanens de af
deelingen Amsterdam, DondtreoH, Hilver
sum, Haarlem, Den Haag en Rotterdam
wondt een motie van afkeuring voorgeteld,
die onder zeer demonstratief applaus bij ac-
olamatiie wordt aangenomen.
Het Hoofdbestuur stelt de volgende moitiie
voor,,De algemeene vergadering van den
B-oud van Nod.erlandLschc Onderwijzers, ken.
nis genomen hebbende van -de vijandige
uitingen, in verschillende gemeenteraden en
in de Tweede Kaaner tegen o vei- de opvatting
van den Bond en zijn ledten ten opzichte
van de godsdienstige en poiiitieke neutrali
teit. dei- openbare school, van meening dat
het goede inzicht in de opvoeding van het
kind eischt dat het gehouden wordt buiten
de politieike en godsdienstige gesc lullen der
volwassenen, van meening dlat bovendien
het recht der minderheden vordert dat de
opeiiibare echoed neutraal zij ook in staat
kundig opzicht en dus geen propaganda mag
maken voor monarchale of antimonarchale
beginselen, een oordeel dat de onderwijzer
als staatsburger, buiten de school de volle
beschikking behoort te hebben over zijn
politieke rechten, verklaart ten krachtigste
te willen handhaven punt H van het pro
gram „Hot openbaar onderwijs moet vrij
zijn van godsdienstige en politieke dogma's"
en te zullen blijven ijveren voor de verwe
zenlijking daarvan."
De motie wordt onder algemeen applaus
aangenomen verkl aard
De heer Jooese, redacteur van „De Bode",
voegt aan de motie nog namens de „Bodo"-
redactie de verklaring toe, dat zij in het be
doelde, noch in eenig ander artikel propa
ganda hebben gemaakt voor an bi-monarcha
le of repu'blikeöiische beginselen, dat zij inte
gendeel steeds hebben betoogd, da*- de on
derwijzer zijn politieke meeningen behoort
te houden buiten de school, buiten zijn om
gang met de kinderen.
Alvorens de vergadering t sluiten, richt-
de voorzitter waardeerende woorden tot- den
•heer Joosse, dde de redactie van ,,De Bo-Je"
verlaat. (Applaus.)
Met een „hoog de neutrale openbare
schoolwerd de vergadering gesloten.
Vereeniging voor M. U. L. O.
Onder hiding van den heer A- M. Borren, uit
Breda, hield de Vereeniging voor meer uitge
breid lager onderwijs te Amsterdam haar zeven
de algemeene vergadering.
In zijn openingsrede herinnerde de voorzitter
met groote instemming aan de indiening van de
wet tot wijziging der wet op het lager onderwijs
dat ooik de liedoeling heeft meer su-hsidie toe te
kennen aan het m. u. 1. o. &pr. memoreerde do
verso)ullende wijzigingen, welke de Vereeniging
verzooht heeft in liet ontwerp aan te brengen
Doordat alleen subsidie gegeven zou worden
aan de scholen met minstens 9 leerjaren, of 8
aansluitende aan het eerste, 7 aansluitende asffi
liet tweede, of 6 leerjaren, aansluitende aan het
derde leerjaar oeiier lagere school, zouden veel
soholen, vooral openbare, worden uitgesloten.
Verzocht werd daarom subsidie voor scholen
met minstens 9 achtereenvolgende leerjaren, of
minstens 3, die aansluiten bij eenig leerjaar
eener lagere school, doch zoo dat daardoor ten
mnste 9 achtereenvolgende leerjaren verkregen
«ordenVele vereenigingen vroegen hetzelfde.
Voor meisjesscholen word verzocht het onder
was in vak p minder streng verplichtend te
stellen; voorts werd gevraagd in drie der vak
ken F>ransch.. Dmtsch. Engolsoh en wiskunde 8
uur onderwijs per week te eischen. Voor zeer
groote soholen werd gevraagd subsidie voor één
o* de rwijzer meer
Spr. gaf uiting aan den wensoh dat er bepa
lingon zullen worden getroffen om sohijnscho-
len te weren. Er wordt subsidie gevraagd niet
voor seliijnseliolem., maar voor echte scholen
voor m. ii. 1. o die aan hooge eischen voldoen.
De examens voor een diploma m. u. 1. o
oefei en een gunst igen invloed ilit op het onder
wijs liet aantal eanchdaten neemt toe.
Ecsi uitspraak van den nieuwen gotwenieur-
generaal van Ned. O.-Indië waarborgt dat he*
ill. ii. 1. o. ook in Indië beter zal worden ver
zorgd.
Ten slotte wees spr. er met voldoening op dat
4 nieuwe afdeelingen werden opgerichtRot
terdam. Den Hang. Twente en Arnhem.
Biijkeois het jaarverslag van den secretaris
telt de vereeniging 8 afdeelingen met 308 onder-
afdeelingen, tegen 230 in het vorige jaar.
Ter vergadering waren aanwezig de heeren
Tli. Lancée ah vertegenwoordiger van het Ned.
Onderwijzers GeuooL-ohapJ. Bok, van de Ver
eeniging van schoolhoofdenTh. J. Sflhreuder,
van d© Ohr. vereeniging voor m. U. 1 o. en J.
Hofland, van de Vereeniging van instituteurs.
Jaarverslagen van secretaris en penning
meester werden goedgekeurd. Als plaats voor
de volgende jaarvergadering werd wederom
Amsterdam aangewezen.
Door den lieer J J Eek-man van Bussum
werd alsnu een voordracht gehouden over liet
onderwijs in de moderne talen aan s«hol«i voor
m. ii. 1. o- in het 7e, 8e on 9e leerjaar, getoetst
aan de grondstellingen der methodiek, waaraan
werd vastgeknoopt een beschouwing van het re
form-end er wij.-, >n de moderne talen.
Na de meeningen van verschillende filologen
en paedagogen te hebben weergegeven, consta
teerde spreker dat de kilanklbe-oefening zoowel
als het vrijmoedige spreken dringend verbete
ring behoeft. Naast liet technische mag het
aestihetisdhe element nriet uit liet oog worden
verloren. De leerling mag volstrekt niet met te
veel definities worden vermoeid. Taal en
spreekoefeningen moeten een veel voorrnamere
plaats blijven bekleed en dan de schrijfoefenin
gen. Bij het onderwijs in de vreemde talen dient
de moodftaal gebezigd te wordende Borlitz-
rnethode kan spr. niet goedkeuren. Een drin
gende eisch voor liet m. u. 1. o. is dat het meer
literaire ken mis mededeele; de studie der gram
matica moet leiden tot lectuur. Spr. behandelde
ten slotte verschillende onderwijsvormen en
leesmethodes, daarbij conoludeerend dat het on
derwas in de vreemde ta'len aan do school voor
in. u. 1. o. begonnen moet worden met een
klankcursus. Het tweede jaar kan bee*emd wor-
den voor venteUhingen, het derde voor literaire
lectuur en vertaalwerk.
Als vertegenwoordiger der vereeniging Volks
onderwijs was de -lieer Klaas de Vrie6 ter ver
gadering gekomen.
De periodiek aftredende bcetuu-rsleden de
heeren (1 H. H. Maas en M. C. H. J. Crame-
rus werden herkozen. In de plaats van wijlen
den heer E. Nijland en den heer H. J. van
Dongen, die zich bij zijn periodieke aftreding
niet herkiesbaar stelde, werden in het bestuur
gekozen de heeren Heeroma. te Amsterdam, en
R. J Korimulder, te Rotterdam.
De bespreking van liet leerplan der school
voor m. u. 1. o. weid uitgesteld tot de volgen
de jaarvergadering.
Aan de orde was daarna het punt: bevoegd
heden voor moer uitgebreid lager onderwijs.
Door liet hoofdbestuur wordt de wonsohelijk-
Jieid uitgesproken
lo. dat na-examens worden ingesteld voor liet
m. u. 1. o.;
2o. dat deze examens zoo worden ingericht
dat in groepen van vakken examen worde af
genomen, n.l.
in wiskunde of één moderne taal Neder-
landsoh en geschiedenis
in wiskunde of één moderne taal aard
rijkskunde c-n kennis der natuur
in wiskunde en één moderne taal goeóhie-
denis en aardrijkskunde
in wiskunde één moderne taal
in twee moderne talen.
De oor-zatter wees erop dat deze akten geen
wettelijke bevoegdheid zullen geven, doch hechte
voor de bezitters er van een aanbeveling zullen
zijn. Een gioot bezwaar ligt echter in de kosten.
Spreker hoopt op een bescheiden regeerings-
subsidie. c-n eenige bijdrage in de kosten door
de candidaten. De meeste vereenigingen gaan
met deze opvatting geheel aceoord en zullen
haar op de vergaderingen aan de orde stellen.
Bij het debat bleken eenige sprekers tegen
deze denlcl>eelden van het hoofdbestuur gekant.
Zoo de heer Snijders (Rotterdam) die slechts
verlangde een beter deskundig toezicht, split
sing der hoofdakte en een zoodanige samenstel,
ling der examencommissies voor lagere akten
dat zo nieor deskundig worden.
De beer Wolkers is eveneens tegen het be
stuursvoorstel. omdat hij vreesde dat de indee
ling <ler examens in groepen de vervulling der
vacaturen ten zeerste z.al bemoeilijken.
Anderen waren in 't algemeen tegen examen-
uitbreiding Zij vonden een bestrijdster in mej.
Cohen Stuart, die de specialiseering der ex
amens. waar ze eenmaal bestaan niet genoeg
kon toejuichen.
Met het oog op de stemming., die uit de de
batten was gebleken, stelde de voorzitter voor
geen beslissing te nemen, doch deze over te la
ten aan een referendum. Aldus wertl besloten.
Met algemeene» stem-men werd op voorstel
•«in d »n lieer Hofstede besloten bij de Regee
ring aan te dringen oji wijziging der talen-
examens in den geest als door de discussie»
wordt uitgedrukt. Het bestuur achtte dit on
doelmatig, daar de Regeering voor elke zaak,
het onderwijs betreffende, do gewoonte heeft
aangenomen te wachten op de inoen-xfliakelinge-
oommissie.
Nadat door den heer D. Waohman uit Am
sterdam een inleiding wvis gehouden over han
delsonderwijs bij het m. u. 1. o.. waarin hij de
noodzakelijkheid betoogde van invoering van liet
lager onderwijs op de m. u. 1. o. scholen, óf
door sjriitsirg van liet diploma A, of door toe
voeging van een handolsklosse, werd de verga
dering gesloten.
Ontbinding Amst. Bond.
van G e m e n t o-a m btc naren.
Gistora'i avond wor l in Krasnapolsky een
spoted-v: r^ ide-rMig p ii ui-den van den Am-
rterdamechen Bal 'ku Gemeenteambtena
ren, waarin een voorst*! tot ontbinding van
den Anistendanisohen Bond aan de oixl-e was.
Zoo <lit voorstel niet dadelijk in behande
ling genomen kon wo-rdenzou goedkeuring
gevraagd wordlen van wijziging van art. 14
der statuten, in dien zin, <lat tot ontbinding
met gewon© meerderheid van stemmen kan
worden overgegaan.
Het voorst o] tot ontbinding van den
Bond werd godaan naar aanleiding van de
oprichting van den Algem. Ned. Ambtenaara-
bond.
In de vergadering waa echter- niet oen
voldoend aantal leden aanwezig om het voor
sled tot ontbinding in behandeling te kun
nen nemen. Aangenomen werd editor het
bovengenoemd voorstel tot wijziging der sta
tuten