IV." 265. Tweede Blad.
8"* Jaargang.
Zaterdag 19 Maart 1910.
KOLONIËN.
BINNENLAND.
RSFOORTSCH DAGBLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
?er 3 maanden voor Amersfoortf l.OO.
Idem franco per post - 1.50.
Afzonderlijke nummer - 0.05.
L f'ouian verschijn dagelijks behalv op Zon- en Feest-
Uageu.
Advertentiënmededeelingen snz.gelieve men vóór 11 urn
's morgenA bij de Uitgevers in te zenden.
Uitgevers: VALKHOFF C°.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regels f 0.50.
Elke regel meer - 0.10.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 cents bij vooruitbetaling
Groote lettere naar plaatsruimte.
Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit Blad, bij abonnement. Eene
circulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
O OST-IND1E.
Ter nagedachtenis aan de gevallenen
op Celebes.
In de te Semarang verschijnende ,.Loco-
motief" komt een "zeer uitvoerig verslag
voor over de plechtige onthulling van het
monument, te Makasser opgericht ter ge
dachtenis aan de gevallenen in den strijd
op Zuid-Celebes gedurende de jongste Bo-
ndsche expedities. Dit gedenkteeken is ver
vaardigd door den beeldhouwer prof. Bart
van Hove te Amsterdam.
Bij de plechtigheid vormden de troepen
een groot vierkant om het nog omhulde
monument aan <le Westzijde van het Dom-
mersplantsoen. In tegenwoordigheid van
den gouverneur van Celebes, baron Quarles
de Quarles, en vele andere autoriteiten, j
werd namens de commissie, welke reeds in
1907 werd gevormd, het woord gevoerd j
door den heer De Jong, die samen met mr. i
Vorstman en den heer Siebelhoff het meest
werkzame aandeel had genomen in de ge- j
heele totstandkoming.
Daartoe uitgenoodigd verrichtte de gou-
verneur de onthulling, waarop de muziek
het Wilhelmus speelde. In zijne welspre
kende toespraak bracht baron Quarles war
me hulde aan de gevallenen, met dank aan
hen die dit eerbetoon hadden tot stand ge
bracht. Wanneer over niet al te langen tijd
zoo zeide de gouverneur o.a. het
stoomros eir de auto over Celebes zullen
vliegen, dan komt aan de gevallen helden
do eer toe, den eersten steen te hebben ge
legd voor het gebouw eener vooruitstreven
de politiek. Aan liet slot zijner rede legde
do gouverneur aan den voet van het monu
ment een krans neder.
De voorzitter der commissie droeg het
eereteeken over aan den gemeenteraad,
wiens voorzitter, de lieer Schade©, het aan
vaardde. Toen volgden nóg toespraken van
den gewestelijk militairen commandant
overste Hildering, die in het bijzonder hul
de bracht aan luitenant-gerieraal Van
Heutsz, die den moed heeft gehad Celebes
tot in zijn verste uithoeken onder ons fei
telijk gezag te brengen, en van den plaat-
«©lijken militairen commandant overste F.
W. J. Kuijpers, die in het Maleiscli aan
de troepen de beteeken is van de plechtig
heid duidelijk maakte.
Het monument wordt in het verslag van
,,De Loc." zeer geroemd. Op het voetstuk
zijn aan de vier zijden toepasselijke spreu
ken als: „Macht door Kracht", „Getrouw
tot in deu dood" gegrift, met de jaartallen
19051908. Het. eigenlijke gedenkteeken
heeft den vorm van een obelisk. De bron
zen hoofdfiguur is een vredesengel met een
vredepalm in de uitgestrekte rechter-, een
lauwerkrans in de linkerhand, aldus de ge
vallen dapperen eerende. Prachtig rijst deze
edele vrouwenfiguur op tegen een groenen
wand van tamarinden en waringims op den
achtergrond.
Aan de voorzijde rust op het verhoogde
basement fier en krachtig de bronzen Ne-
derlandsche leeuw. Dit basement en de obe
lisk zijn van rood graniet. Het geheel is
sober, maar grootsch in zijn eenvoud en
zeer fraai van lijnen. Aan den beeldhouwer
werd bij de onthulling eere gebracht.
Het monument is niet afgesloten door
oen hek, maar omringd door een fraai ga
zon.
Water-nood te Semarang.
Het telegram, dat het Kamerlid, de heer
Bogaardt, uit Semarang ontving, luidt
naar de Tijd thans meldt aldus:
,,Wij 'hebben hier zuiver drinkwater noo-
dig. Al twintig jaar en langer beraadslaagt
de regeering over toevoer van zuiver drink
water, dat de bijna droge artesische putten
niet in voldoende mate geven. Intusschen
sterven hier thans weer dagelijks Europea
nen en Inlanders aan cholera; niet enke
len als kort geleden in Rotterdam, doch
honderden en wij hebben geen zuiver wa
ter. Voor de niet lang geleden verhoogde
belasting verzoeken wij wat minder sterfte
kans door verstrekking van zuiver water,
dat er is in voldoende hoeveelheid. In de
laatste jaren is er bijna geen enkel huis
verschoond gebleven van het bezoek van
typhus, nauw verwante familie van de cho
lera, die thans heerscht. Thans hokt het
weer op een twintig mille, die de regee
ring van de gemeente eischt voor projectie
plannen en wij snakken naar water en u
smeeken wij dit telegram voor te lezen in
de Tweede Kamer met. verzoek er niet nog
twintig jaren over te praten, doch ons
spoedigst op afdoende wijze te helpen aan
voldoend zuiver water. Het is niet goed ze
nuwachtig te zijn, doch wij zijn zenuwach
tig en zouden wenschen, dat de Kamerleden
zich ook een beetje zenuwachtig maakten
over hun vele verwanten in Indië en dat
het resultaat dier zenuwachtigheid zal zijn,
spoedige aanleg van de sinds jaren gepro
jecteerde waterleiding."
Kameroverzicht
Tweede Kamer.
In de vergadering van Vrijdag was aller
eerst aan de orde de stemming over het
voorstel van den heer A an Kamebeek, om
heden geen afdeelingsonderzoek te houden,
maar oorb te gaan met de afwerking der
agenda.
Het voorstel wordt verworpen met 47
tegen 12 stemmn.
Van de agenda worden afgevoerd het wets
ontwerp betreffende de trekhonden eu dat
tot wenng van den Amerikaanschen kruis-
bessenrmeeldauw.
De beraadslaging werd voortgezet ovet
het wetontwerp tot bekrachtiging eetier ovei-
eenkomst met de N.-I. Spoorwegmaatschap
pij tot aankoop van deu spoorweg Batavia
Buitenzorg en daarmede verband houdende
regelingen en wijzigingen en verhooging van
de begrooting van Nederl.-Indië voor 1910.
Na eenige discussie werd het wetsontwerp
in stemming gebracht. De stemmen staken
met 36 voor en 36 tegen, zoodat in eene
volgende vergadering moet overgestemd wor
den.
Hierna was aan de orde een vroeger in
gediende motie van den heer Merchant om
trent het instellen van een onderzoek naar
de noodzakelijkheid van de geldelijke en per
soonlijke lasten voor 's lands verdediging.
De Minister van Oorlog heeft
geen bezwaar tegen het instellen der Com
missie; alleen vindt de minister het onaan
genaam dat in de motie een soort wantrou
wen wordt uitgesproken. De Minister geeft
daarom een kleine redactiewijziging aan,
waardoor dat bezwaar zoude zijn weggeno
men.
De heer Marchant brengt die wijzi
ging aan, zoodat nu gesproken wordt van
„herstel vau het vertrouwen".
De heer Ter Laan kan zich met deze
wijziging niet vereenigen, daar bij hem
heelemaal geen vertrouwen in 's lands defen
sie bestaat, net zoo min als bij het geheele
Nederlandsche volk.
Nadat de heer Marchant nog heeft
opgemerkt, dat het hier niet om de motie
ven gaat, wordt de motie zonder stemming
aangenomen.
De Kamer gaat daarna op reces.
Berichten.
„Het
Het Kamerincident.
Volk" schrijft:
De meeting, belegd door de Federatie
Amsterdam der S. D. A. P., ten einde aan
onze Kamerleden die vrije tribune voor hun
ne kritiek op die laksehlieid en de booze plan
nen der regeering te versohaffen, die de Ka
mermeerderheid hun met bruut geweld ont
hield, zal Maandagavond om half negen in
Plancius te Amsterdam plaats hebben.
De heeren Duys en Schaper zullen het
woord voeren.
De beide klerikale Kamerleden voor Am
sterdam, de heeren Snoeck Henikeanans en
De Vlugt, ziju ter vergadering uitgenoodigd,
„ten einde de geweldsuitoefening hunner rot
gezellen te verdedigen."
Het ontslag van d r. De
Gelder. De Sociaal-technische vereen i-
ging van democratische ingenieurs en ar
chitecten heeft een adres gericht aam d!en
Amstördamsehen gemeenteraad, waarin van
het conflict op de Electr. Oentraite een over
zicht werd gegeven, dat nagenoeg overeen
komt met de dezer dagen door ons aan het
Hbld. ontleende feitenvoorstelling en wiaar-
in het volgende wordt verzocht:
le. een onderzoek te willen doen instel
len naar de toestanden aan de Gemeente
lijke Elektriciteitswerken, met name naar
de verhouding tusschen den directeur eu
den onder-directeur, en naar de mate van
schuld van bedde hoofdambtenaren aan het
gerezen conflict, maar aanleiding waarvan
de onder-directeur werd ontslagen
2. indien dit onderzoek mocht aantoo-
nen, dat het aan den onder -directeur gege
ven ontslag niet door diens gedragingen is
gerechtvaardigd, dezen ambtenaar moreel
en zoo noodig financieel schadeloos te stel
len voor de door hem ondergane grievende
behandeling
3e. het daarheen te leiden, dat zoo spoe
dig mogelijk d'e rechtspositie van de ambte
naren uwer gemeente afdoende wordt ge
regeld, opdat een einde wordt gemaakt, aan
den algeheélen toestand van rechteloosheid,
welke door het bovenbedoeld ontslag tref
fend wordt belicht.
Afgezien van hetgeen wij uwen raad in
het bovenstaande verzoeken, veroorloven
wij' ons de vraag te stellen of het oirbaar
kan worden geacht, dat de lieer wtaarn"bur
gemeester den aard van de door hem te
verstrekken inlichtingen ter zake van een
sollicitatie van een gemeente-ambtenaar
afhankelijk heeft gesteld van het al dlan
niet voldoen aan een bevel tot biet vragen
van ontslag.
hOnze Vloot. Verschenen is het
jaarverslag over 1909 van de NederJandtsche
Vereeniging Onz Vloot.
Vermeld wordt een groote vermeerdering
van het aantal leden en het vasteren vorm
aannemen van plannen tot. stichting van
meerdere af deeling en.
Het aantal leden bedroeg op 31 December
2285, is dus, sedert 1 Januari 1909 met 832
toegenomen
In verschillende afdeelingen werden lezin
gen gehoudendeze hadden in den regel een
grooi succes. De lezing over de opleiding
den' adelborsten door den heer C. Aronetein,
welke op twee verse billende tijdstippen in
druk over de hoogero burgerscholen werd
'erspreid, schijnt onder de jongelui goed'
gewerkt te hebben. Het aantal aspirant-adel
borsten bedroeg ten minste dit jaar meer
dan voregere jaren en het departement van
marine heeft een 300-tal exemplaren duel' le
zing van onze vereeniging aangekocht, om
•ze mede te verspreiden.
In Ned.-Indië zijn wij nog niet verder ge
vorderd dan dat eik oogen.bd.iik bericht is te
•erwachtendat ook daar een afdeeling is
opgericht.
In Antwerpen kwam een afdeeling tot
stand. Vorming van een Haarlemse he afdee
ling kan iedere» dag worden tegemoet ge
zien. Ook in Tilburg worden pogingen aan
gewend voor het stichten eener afdeeling.
Binnenkort zal worden aangevangen met
in de circulaires een algeheel dloch populair
geschreven overzicht te geven van het wezen
en werken der zeemacht in haar vertakkin
gen en diensten.
De circulaires zullen voor zoover de
stand der kas zulks zal toelaten veel vul-
dager verschijnen. Ook hierom verzoekt het
hoofdbestuur nogmaals aan alle leden om
hun bijdragen en opmerkingen te zenden,
welke daarin kunnen worden opgenomen.
f;Vereeniging van Expo
santen. Te Amsterdam werd gisteren
avond een vergadering gehouden van een
aantal industrieelen van Amsterdam en an
dere plaatsen, waarop geconstitueerd is eeti
Vereeniging van exposanten.
De vergadering werd aanvankelijk gepre
sideerd door den eerst-onderteekenaar van
de oproeping, voorzitter van het voorloopig
comité, den heer J. P. Nord Thomson, te
Amsterdam.
In zijn openingswoord herinnerde deze
aan de onmiddellijke aanleiding tot de op
richting dezer vereeniging, die ligt in de
onaannemelijke bepalingen, welke het cen
traal comité van de Brusselsche tentoonstel
ling in de voorwaarden van deelneming aan
deze tentoonstelling heeft opgenomen. Dit
was echter slechts de druppel, die den maat
van algemeene ontevredenheid ouder expo
santen over het absolute machtsvertoon van
tentoonstellingscomités deed overloopen. De
behoefte aan nauwere aaneensluiting van ex
posanten, die zich daaraan niet gelaten wil
len onderwerpen, deed zich nu meer dan ooit
gevoelen. Wij wenschen, aldus Spr., samen
werking met de comités, maar de comité's
verlangen die niet. Spr. deelde mede, dat
reeds 105 industrieelen zijn toegetreden.
Het voorzitterschap werd daarna voor de
zen avond overgedragen aan mr. F. Ko-
kosky Jr., die statuten en huishoudelijk re
glement ontworpen heeft.
Deze herinnerde aan de bekende vitrine-
quaestie en wees er voorts op, dat or reeds
sinds jaren bestaat een Vereeniging voor
Tentoonstellingsbelangen. Deze heeft echter
in het belang der exposanten nog nooit iets
gedaanze heeft trouwens verklaard, dat
wat de nieuwe vereeniging wil, niet op haar
weg ligt. De Vereeniging van Exposanten
wil intusschen niet vijandig staan tegenover
genoemde vereeniging, evenmin als tegen
over de regeering en de comités, met wie ze
slechts samenwerking zoekt. Maar ze wil
voorkomen, dat de exposanten worden be
schouwd als quantité négligea'ble.
Thans ging men over t :>t vaststelling van
de statuten en bet huishoudelijk reglement.
Met eenige. kleine wijzigingen werden de
ontwerpen goedgekeurd.
Als voorzitter der vereeniging werd geko
zen de heer J. P Nord Thomson, als be
stuursleden de heeren F. E Meulman, A J.
Boer, jhr. J. C. A. van Haeften, dr. C. W.
A. Essers, L. Schwarz, E. Ruiten, Corn. L.
J. Begeer, C. F. Utennoehlen, W. Lugard,
Th. H. var. der Hurk en Ed. Huf
De wereldtentoonstel
ling te Brussel. Betreffende Neder
land op de Brusselsche tentoonstelling kan
het volgende worden medegedeeld
Het Nederlandsch Paviljoen nadert zijn
voltooiing; timmerlieden, leidekkers en
stucwerkers hebben hun taak om zoo te
zeggen voleindigd en hoog verheft de j.roo-
te toren zich ten hemel, ver uitstekend bo
ven de gebouwen in den omtrek. Het valt
niet te betwijfelen, of het Hollandsche pa
viljoen zal goed doen. Te midden vun het
fel-witte der meeste tentoonstellingsgebou
wen zal het oog der bezoekers een aange
name verpoozing ondervinden bij den aan
blik van de zooveel rustiger roode baksteen-
kleur der Ned. afdeeling, die dit gedeelte
der tentoonstelling met in het midden de
door de stad Parijs en door het Ned. Comité
aangelegde tuinen, geheel domineert.
Vooral gezien van een punt in de nabij
heid der Italiaansche afdeeling gelegen, le
vert het paviljoen een schilderachtigen aan
blik op, daar men vanaf die plaats zoowel
den voor-, als den dijkgevel kan overzien
en een aardig kijkje heeft op het slanke sil
houet van den kleinen toren, die aan den
kant der Indische afdeeling van uit het
gebouw oprijst.
De verzekering door verschillende perso
nen van vreemde nationaliteit gegeven dat.
dit paviljoen de clou der expositie zal* zijn,
*kan ongetwijfeld als meer beschouwd wor
den dan slechts als hoffelijk woord voor
Holland.
Wat het inwendige van het gebouw be
treft, ook hier is het timmerwerk om zoo
te zeggen voltooidthans is het de beurt
van schilders en behangers, die ten getale
van wel 50 aan het werk gezet zijn, teneinde
de inwendige decoratie zoo spoedig mogelijk
in gereedheid te brengen. Want er is baast
bij het werk, gelet op den inhoud van een
der gele biljetten op lal van plaatsen aan
geplakt, waarbij het Comité Exécutif met
den meesten aandrang aan exposanten ver
zoekt er voor te willen zorg dragen, dat
hunne inzendingen op den openingsdag (23
April) kant en klaar staan opgesteld.
De stand der werkzaamheden op het ge
heele terrein doet echter niemand vleien
met de illusie, dat deze wensch van het
Comité zal worden vervuld, al zal dit feit
bij iemand die ooit bij de organisatie eener
groote tentoonstelling is betrokken geweest,
groote verwondering baren
Reeds nu kan echter met zekerheid wor
den aangenomen, dat de Ned. afdeeling te
gen het einde der volgende maand wat „ge
reed zijn" betreft, zeer zeker niet voor tal
van andere afdeelingen zal behoeven onder
te doen
De Hollandsche tuin is tusschen de Ne-
derlandsche en de Duitsche afdeeling gele
gen.
Zondagsrust in de sleep-
vaart. In het Hotel Coomans te Rotter
dam, vergaderden de besturen van den
Bond van Sleepbooteigenaren en den Bond
van Machinisten en Stokers in Nederland,
onder voorzitterschap van den heer J. van
Steen, om te beraadslagen over de invoe
ring van algeheele Zondagsrust in de sleep-
vaart.
De heer Van Steen deelde mede, dat op
de booten van de leden van eerstgenoem-
den Bond de Zondagsrust reeds in zoo ver
re is ingevoerd, dat daarop des Zondags in
Nederland niet wordt aangemaakt. De boo
ten, welke des Zondags wèl aanmaken, zijn
van reeders, die niet bij den Bond zijn aan
gesloten, terwijl er leden op varen van den
Bond van Machinisten en Stokers.
Zoodra nu het bestuur van dien Bond
kan bewerken, dat de niet bij den patroons
bond aangesloten reeders ook niet meer
's Zondags aanmaken, is de Bond van Sleep
booteigenaren bereid, verdere besprekingen
te houden. (Dordr. Ct.)
De toestanden der vrouwe-
lijke winkelbedienden. Naar de
Te!, meldt, is door minister Talma, in over
leg met den heer Van IJselstein, directeur
van Arbeid, mevrouw Van Herwerden, te
Rotterdam, opgedragen, een enquête in te
stellen naar de verhoudingen, waarin zich
hier te lande het vrouwelijk persooneel,
werkzaam in wankels en magazijnen, bevindt.
Deze enquête geschiedt- door mevr. Van
Herwerden persoonlijk en wel door de ver
schillende winkels te bezoeken en daar van
het. vrouwelijk personeel inlichtingen te
vragen
Dit onderzoek werd door mevr. Van Her
werden in het begin van het vorige jaar te
Rotterdam gehouden, voodlat zij nog officieel
opdracht hiervoor had. Daarna werd het on
derzoek gehouden te Leiden, Haarlem en
andere plaatsen
Thans worden door haar de Amsterdam-
sohe winkels bezocht.
Neerbosch. Wijlen mevr. A.
M. B., geb. K„ te 's Graven'hago, heeft
aan de weesinrichting te Neerbosch 2000
gelegateerd
Een „bezuinigingss oboe n".
Men meldt uit Breda aan de N. C.
Door den heer J. H. Heijntjes, schoen
maker van de 3e compagnie wielrijders te
Breda, is een belangrijke vinding gedaan.
Het betreft een nieuw soort schoen, of
eigenlijk een nieuw soort schoenzool.
Het nieuwe bestaat daarin, dat de zool
niet meer uit één stuk wordt gemaakt, maar
thans bestaat uit drie smalle reepjes dik
leder, waar de eigenlijke zool onder wordt
geschoven en met een drietal schroefjes
wordt vastgehouden. De drie reepjes, één
neusstukje en twee zijstukjes, hebben wei
nig te lijden en de eigenlijke zool, dat ge
deelte, hetwelk het meest aan slijtage onder
hevig is. kan telkens gemakkelijk worden
J vernieuwd. Bovendien heeft deze „bezuini
gingsschoen" een lederen, draaibaren hak
waardoor ook van dat gedeelte de slijtage
belangrijk wordt verminderd.
Bij het leger zijn reed6 proeven met dezen
bezuinigingsschoen" genomen,verleden jaar
te Vlissingen en te Middelburg met 10 pa
ren, welke proef zoo goed heeft voldaan,
dat zij thans met 100 paren zal worden
voortgezet. Deze schoenen zijn bestemd om
in beproeving te worden gegeven aan mili
ciens van de lichting 1910, die bij de na-
jaarsploeg zullen worden ingedeeld.
Wat straat? Op lijn 7 van dip
Haagscilie tram, was een net gekleed heer
met een valiesje ingestapt, blijkbaar iemand
van buiten. Bij de brug over liet Vervetr-
schingskanaal gekomen, vroeg hij den con
ducteur of dit het Ververscliingekanaal was.
Jawed, mijnheer". Passagier,,0, d*an
moet ik er af." Conducteur: „Ja mijnheer,
Waittstraat.Passagier: „Wat straat?"
Conducteur: „Wattstraat." Passagier,,Ja,
dat moet u wetenWat straat vroeg ik."
Conducteur: „Weü, Wattstraat
Het duurde nog eenogen tijd, tot groot
vermaak dér passagiers, eer de buitenman
begreep, hoe in Den Haag de eerstvolgende
tramhalte van lijn 7 heette. (L. eu V.)
Kr anten moppen. De man van
het geweigerde „Ingezonden stuk": ,,'n
Mooie boel daar aan die krant. Ze vragen
je eerst, je papier aan één zijde te beschrij
ven en dan gooien ze je stuk in hun prulle-
mand, omdat het te éénzijdig is!"
„Wat worden de ochtendblad-artikelen
van een courant, wanneer het avondblad'
verschijnt?"
„Incourante artikelen." Hbld.
School- en Kerknieuws.
Paedagogische bezwaren.
Men meldt aan 'het Hbld.:
In het nabij Alkmaar gelegen dorpje Koedijk
woont oen dichter van 21 jaren, Hessed Jongsma
genaamd, onderwijzer der openbare school en vol
gens getuigenis van het schoolhoofd, den hoer
Wassenaar, was er als zoodanig niet !het minste
cp hem aan te merken. Nu wil echter het geval,
dat dit schoolhoofd de jeugd' ter gelegenheid vau
het 40-jarig bestaan van het School verbond" een
vijftal vaderlandsche liederen wilde laten zingen,
waaronder het „Wilhelmus", „Wien Neerlandsch
Bloed" en .,'t Is plicht, dat iedere jongen",
waartegen echter de heer Jongsma bezwaren had
om /je aan de kinderen te leeren. Nader omtrent
deze bezwaren ondervraagd, antwoordde hij, dat
due van paedagogisdhen aard waren en met do
neutraliteitsquaest-ie niets hadden uit te staan.
Het schoolhoofd stelde van de weigering om
der schooljeugd deze liederen te leeren den bur
gemeester van Koedijk in kennis en oók den
schoolopziener in liet arrondissement Alkmaar
doch dezen beiden autoriteiten mocht het niet
gelukken den jeugdigen onderwijzer-dichter te
overtuigen, dat liet op zijn weg lag aan het ver
langen van het schoolhoofd om den kinderen deze
liederen te leeren. te voldoen en tot heden is hij
in deze weigering blijven volharden. In het dorp
Koedijk loopt het gerucht, dat de heer Hessel
Jongsma reeds zou zijn ontslagen, doch dit is on
juist.
Wel verzekerde ons de 'lieer Jongsma dat, zoo
dit ontslag kwam, hij hierin zou berusten, want
hij kon, daar hij paedagogisehe bezwaren had,
met tegen zijn eigen overtuiging in der jeugd
iiederen leeren. welker inbond volgens hem boven
hun bevatting ging.
Een typisch staaltje van de wijze waarop do
schooljeugd zelf van het conflict tusschen school
hoofd en onderwijzer kennis draagt, is wel dit
Woensdag zeide een meisje van ongeveer acht
jaren tegen de kost juffrouw van den heer Joi^a-
ma ..Juffrouw, u moet meester van middag maar
geen eten geven, want- hij stuurt ons schoolfeest
in de war!"
De Uuie. In het pas verschonen 31ste
jaarverslag van de Unie ..Een School met den
Bijbel" komt een overzicht voor van deu stjuid
van het christelijk onderwijs, waaraan wij liet vol
gende ontleenen
_Iu de 11 provinciën bestaan 966 scholen met
163-310 leerlingen, waaraan verbonden zijn 3167
onderwijzers (Utrecht komt daarin voor met 74
scholen. 12.205 leerlingen en 298 onderwijzers).
Van die 985 scholen zijn er 309 aangesloten bij
de Ver. voor Christ. Nat. Schoolonderwijs, waar-
van er 59 worden gesubsidieerd tot een bedrag
van f 2925. Bij de Vereeniging voor Christ.
Volksonderwijs zijn 170 scholen aangesloten, ter-
wyl by den Schoolraad 690 scholen zijn aange
sloten.
Deze 98-5 scholen vertegenwoordigen een waar.
de van f 9,850,300. daar de gemiddelde prijs
per school op ongeveer f 10,000 kan gesteld wor.
den.
an de 153,310 leerlingen, die deze scholen
bezoeken, werd in het afgeloopen tioekjaar (be
rekend tegen f 30 min f 20 aan Rijkssubsidie
f 10 per kind) ongeveer f 1,538.100 door de
ouders en andere belangstellenden in de school
met den Bijbel vrijwillig bijeengebracht.
De Rijkssubsidie bed raagt over hei afgeloopen
jaar ongeveer f 3,066,200. Het aantal onderwij.
zers en onderwijzeressen (de hoofden niet mode.
gerekend) op 1 Januari 1910 aan de scholen met-
den Bjjbel verbonden, bedraagt 3167. togen 2997
op 1 Januari 1909. In 1909 hebben 246 kweeko-
lingen de acte van onderwijzerfee) verkregen
togen 229 in het voorgaande jaar.
Op 1 Januari 1910 waren scholen in aanbouw
te Bodegraven, Leiden, Raamsdonk, Borger,
Baarn, Rotterdam (Charlois), Bunschoten, Opper
does. Almelo. Amsterdam (school voor zwakzin
nige leerlingen). Haarlem. Apeldoorn, Beconte
on Broekland. Amsterdam. Qnze-Lieve-Vronweo-
Parodhie en Breskens.