had nutujjnaHa' der Middelbaar Techdii6che school;
'tfen heer Wetter, bestuurslid van de Vak-
ord voor KleepfluailflBrsden heer Loggen,
ter e"u id van de Kamer van Arbeid voor de
en ak oékdrukkersibedrijven leden van verschil-
edliool-coomwifiaieebekende pramen,
w&eet/uuwlerendirecteuren of eigenaren van
de hgraoflfe drukkerijen ©rvz. enz., te veel om in
Je voqverjere vermelding te treden. Alleen zij
hiedlcti^g vermeld' dat zicli onder de g&noodigden
"óók bevond de heer de 'Groot, inspecteur
van het. Middelbaar Onderwijs.
De bijeenkomst werd geopend door den
prooiT2»tter van het bestuur dei- vakschool,
heer Pr. W. Scfiöttelndreïer,
met de navolgende rede
Mijnheer de Commissaris,
ollina Hooggeachte vergadering.
teh! ^et ziJ n|tj vergund U namens het be-
(stuur van de vereeninging Vakschool voor
belaJde Typographic, welkom te heeten.
ingsq Alvorens U, mijnheer de Commissaris uit
rosp' te noodigen tot de officieele opening over
P1*! te gaan, zij het mij veroorloofd' een kort
'at geschiedkundig overzicht te geven van het
'nen' ontstaan der school.
Ih moet daarbij terug tot het jaar 1901.
ai, «jj In eene vergadering van de Kamer van
in Arbeid voor de Drukker&bedrijven in dat
oi jaar, betoogde de heer Askamp breedvoe-
1 rig de wenschelijkheid van eene school
Jh waar jeugdige typographen het vak grondig
mdsq zou<jeij kunnen leeren.
a v* Hij gaf de stoot, noodig om de beweging
ten gunste van zoodanige inrichting in gang
te brengen
ionm
De kamer wendde zich Augustus van dat
1 15,1 zelfde jaar tot de verceniging de Ambachts-
school alhier, met verzoek om aan hare in
richting eene vakschool te verbinden vooi
aankomende typographen.
Hai In September kwam liet antwoord, dat
een: van veel belangstelling getuigde, doch dat
►ude ten slotte het teleurstellende bericht bracht,
dat het 't bestuur der Ambachtsschool tot
Aa zijn grooben spijt onmogelijk was
aan het verzoek te voldoen.
Evenwel verklaarde het bestuur zich
d« gaarne bereid, indien op andere wijze aan
het denkbeeld uitvoering werd gegeven, ten
allen tijde van inlichting en raad te willen
to dienen.
Aanvankelijk was dit antwoord even eene
teleurstelling.
Inmiddels had zich eene commissie ge
vormd die wilde trachten het denkbeeld
van een eigen school te verwezenlijken
en -werd deze commissie door den volijveri-
gen secretaris der kanier bijeengeroepen tot
.j,r eene vergadering op Donderdag den 9den
Januari 1902. des avonds ten 71 ure, oo-
ral ven Sic Semper te Utrecht.
Op deze eerste vergadering werd
een voorloopig bestuur gekozen bestaande
IJ uit de heeren De Waal Malefijt, Kettlitz
ai en de Bordes en tevens eene commissie voor
het samenstellen der statuten, bestaande
uif de heeren Steenhof, Van Druten en
Van Hassel. Ook werd eene commissie van
en bijstand benoemd bestaande uit de heeren
Joh. Enschedé, Heldert Junior en. Klaa-
sesz, welke commissie met de heeren As-
1,0 kamp en Van Eimeren een leerplan ont-
a" wierp.
e> Tot zoover ging alles naar wensch.
Een bestuur was gevormd, de statuten
vastgesteld en van de Koninklijke bewilli-
ging voorzien en het leerplan gereed.
Restte alzoo enkel nog maar... de finan-
e tieele moeilijkheid. Inderdaad mag niet
n ontkend dat deze, zooals lielaas in den re-
1 gel, het meest bezwaarlijke punt ter oplos-
sing boodt.
Een huis was door het bestuur gevonden.
Kaar de meening van allen kwam hiervoor
het meest in aanmerking het huis, vroege»
bewoond door Prof. de Louter. De prijs
viel echter niet mee en meende het bestuur
dan ook geen verdere stappen te mogen
doen dan nadat voldoende medewerking
van het Rijk, de Provincie en de Gemeente
was verkregen.
Dus toog eene commissie uit het bestuur
ter audiëntie bij den, Minister.
Met groote waardoering moet hierbij ge
constateerd dat de toenmalige minister
Mr. Bink onze plannen met groote belang
stelling volgde.
Inmiddels was een nieuw ministerie op
getreden en achtte het bestuur het nood
zakelijk onze plannen weder persoonlijk ftij
den minister te gaan bepleiten. Ook brach
ten we hulptroepen bij en verzochten on
zen Utreehtscben afgevaardigde, den heer
Roëll het Z.Ex. niet lastig, maar integen
deel de beslissing in deze zaak wat ge-
makkelij k«r te maken.
Onze toenmalige voorzitter had daar
bij het voorrecht den minister te kunnen
bezoeken, zonder voorafgaand verzoek om
audiëntie.
Bovendien vinden, zooals bekend is, plan
nen tot verbetering van liet ambachtson-
derwijs bij den tegenwoordigen minister
een belangstellend gehoor.
Echter wendt deze zich steeds om inlich
ting en advies tot den heer de Groot, onzen
sympathieken Inspecteur van het Middel
baar onderwijs en moesten we dus ook dezen
voor onze plannen winnen.
Wat gelukte.
Doortastend, praetisch als de heer de
Groot is, wees hij ons dadelijk den weg en
assisteerde omniddelijk met zijn uitgebrei
de kennis en organiseerend talent.
Wij maakteu nu eene begrooting, slui
tende in ontvangst en uitgaaf met. een to
taal van 14.000.voorzeker een respec
tabel bedrag.
Inmiddels hadden we ons gewend tot on
zen burgemeester, die toezekle een verzoek
om eene subsidie van 3500.bij den
raad der Gemeente te zullen ondersteunen,
terwijl wij alle reden hadden aan te nemen
dat een verzoek om subsidie ook van Pro-
vinciewege in goedgunstige overweging zou
worden genomen. Aan bijdragen van purti
ftflieren rekenden wij op ruim 1600.
terwijl de opbrengst der schoolgelden werd
geschat op 1000.
April 1906 wendde het bestuur zich tot
II. M. de Koningin met verzoek op de
Staatsbegrooting voor het volgende jaar te
willen uittrekken eene subsidie van f 7000. -
benevens een bedrag voor oprichtingskos
ten, groot 2000.terwijl aan den mi
nister van Binnenlandsche Zaken onder
aanbieding van een afschrift van dit adres
werd verzocht om zijn krachtigen steun.
Tn December 1906 kwam het antwoord:
,,Ik heb de eer U mede te doelen, dat op
,,de ontwerp begrooting van mijn Departe
ment voor het dienstjaar 1907 gelden zijn
„uitgetrokken om te beginnen met dat
„dienstjaar, ter tegemoetkoming in de ex
ploitatiekosten der door Uwe vereenigin;
„op te richten vakschool, een Rijkssubs*'-
„die van 7000.benevens ter gedeelte
lijke bestrijding van de inrichtingskosten
„eene bijdrage voor ééns van 2000.— te
„kunnen verleenen."
Dat gaf moed
Januari 1907 kwam vervolgens mededee
ling van B. en W der gemeente Utrecht,
dat de Gemeenteraad op voordracht van
het Dagelijksche bestuur besloten had, van
Gemeentewege eetie subsidie toe te kennen
en wel
voor het eerste jaar 2500 Gld.
voor het daarop volgende 3500 Gld.
en voor het derde jaar, tot wederopzeg
ging een bedrag van 4500 Gld.
In Februari kwam bericht van Gedepu
teerde Staten, dat uit de Provinciale mid
delen eene subsidie was verleend van 1000
Gld. per jaar.
Wij konden dus aanvangen.
De aankoop en verbouwing van het huis
dat aanvankelijk ons het meest geschikt
voorkwam, bleek echter ten slotte geheel
buiten onze raming te zullen vallen, zoo
dat het bestuur besloot, voorloopig een ge
bouw te huren.
Een directeur werd benoemd en in over
leg met hem twee vak-leeraren, benevens
een leeraar voor het teekenen.
Van verschillende zijden waren inmid
dels aanbiedingen gekomen tot het gratis
in gebruik geven van machines en mate
riaal, terwijl weer andere handelaren een
zeer groot percentage toestonden bij den
verkoop.
Was voor het eerste jaar de ruimte in
het gebouw voldoende, bij den aanvang van
liet tweede leerjaar bleek dte ruimte reeds
ontoereikend en moesten enkele aanvragen
om plaatsing zelfs worden afgewezen.
Het bestuur zag inmiddels uit naar een
ander gebouw, dat aan de noodige eischen
van ruimte en hygiëne voor eene school zou
kunnen voldloen. Een zoodanig gebouw
was echter niet te vinden en bleek de eeni-
ge oplossing het stichten van een eigen ge
bouw, dat aan de noodige eischen vold'eed
en waarin de school zich behoorlijk kon
ontwikkelen. -
Het bestuur was inmiddels in relatie ge
komen met den heer Wembink, architect al
hier, die een plan ontwierp voor een eigen
inrichting, met. welk plan het bestuur zich
geheel kon vereenigen.
De kosten voor den bouw werden begroot
op 70,000 gulden en de inrichting op circa
20.000 gulden, waarbij nog gerekend moest
worden op d© koopsom of een te betalen
canon voor erfpacht voor een flink terrein.
Het. plan was weder.... vrij gemakkelijk
gemaakt, dioch de uitvoering!
Het Rijk echter beloofde verhooging van
subsidie met 3500 gulden, zoodir.a het t©
stichten schoolgebouw in gebmik zou zijn
genomen. De provincie toonde zich ook be
reid en verhoogde hare subsidie met 1000
gulden en het. was ten slotte de gemeente
Utrecht die ons 9teunde op waarlijk ko
ninklijke wijze. Niet alleen werd de sub
sidie verhoogd tot 5500 gulden,, doch werd
tevens toegezegd voor een bedrag van
50,000 gulden te zullen deelnemen in de
uit te schrijven hypothecaire geldleening
van 100,000 gulden ten behoeve der bouw
en inrichting.
Deze bedragen, gevoegd bij de jaarlijkse he
contributies der leden, benevens een bedrag
van 1400 gulden nen schoolgelden, stel
den ons in staat over te gaan tot den. bouw
van die school, waarin wij de eer hebben
deze hooggeachte vergadering te ontvangen.
Dein 18dien September van het vorig©
jaar werd de eerste steen gelegd door onzen
oud-voorzitter, den tegenwoordigen minis
ter van Koloniën, den heer de Waal Male
fijt
Dus staat het nieuwe gebouw der school,
wier voorgeschiedenis in enkele trekken is
geschetst, geopend te worden, en rest- mij
nog alleen dank te zeggen aan allen, diie
medewerkten bij heb tot standkomen.
Allereerst dank aan H. M. de Koningin
voor hare belangstelling in liet streven der
Vereeniging en de goedgunstige beschik
king op ons verzoek tot Rijkssubsidie, maar
dan ook dank aan Z.Exc. den Minimier van
Binnenlandsche Zaken voor den krachtigen
steun ons bij dit verzoek verleend, zonder
welke medewerking dit prachtige resultaat
zeker niet zoo spoedig zou zijn verkregen.
In één adem dient hierbij genoemd den
heer De Groot, onzen eminenten Inspecteur
van het middelbaar onderwijs, aan wiens
voorlichting en practische hulp de school
zoo enorm veel verplicht is. De heer De
Groot gelieve onzen hart el ij ken dank te
aanvaarden voor alles wat hij in het belang
van onze inrichting heeft gediaan, terwijl
wij oii6 ernstig streven bij voortduring in
zijn warme belangstelling blijven aanbevo
len.
Onzen dank geldt vervolgens het, bestuur
onzer provincie en in de eerste plaats de
heer Commissaris der Koningin, die op ons
verzoek onmiddellijk bereid was ons de eer
aan te doen deze school officieel te openen.
Inderdaad haddien wij bij het college een
machtigen voorspraak in onzen Oud-Voor
zitter, het vroegere lid van Gedeputeerden.
Evenwel stemt het tot- dankbaarheid
dat de leden van dat hooge bestuurslichaam
blijkbaar niet instemming hunne hoogge
waardeerde medewerking hebben gegeven.
Voorts onzen dank aan het dagelijksche
bestuur en den Raad der gemeente voor do
onbekrompen wijze waarop zij ons hebben
gesteund. Waarlijk deze hulp heeft zelfs de
aandacht van buiten getrokken en Utrecht
zal voor het vervolg door andere gemeenten
bij de oprichting van vakscholen, tot schit
terend voorbeeld kunnen aangehaald wor
den
Wij mogen niet nalaten hierbij de bijzon
dere verdiensten to erkennen vaan den heer
Mr. Dr. Van Zijst, dio reeds als bestuurs
lid onzer school en later als wethouder,
met buitengewonen ijver onze zaak beeft
voorgestaan
Hoewel de heer Van Zijst vanwege zijne
benoeming tot wethouder en de daaraan
verbonden meerderen arbeid, gemeend heeft
als bestuurslid te moeiten bedanken, heb
ben wij zijn naam in de hal van het gebouw
nog onder het bestuur doen opnemen, om
dat. het ons een eere was hem onder ons
bestuur te mogen rekenen.
Het bestuur der school, dat voor een
groot deel eerst in de latere jaren is
aangevuld, wenscht hierbij ook te geden
ken de vele moeite en beslommeringen die
enkele van zijn leden, n.u reeds gedurende
eene reeks van jaren zich hebben ge
troost
Het zijn de heeren De Waal Malefijt,
Kettlitz, De Bordes, Van Hassel en Van
Ei meren
Terwijl wij reeds vroeger gelegenheid
hadden de bi zonder© v ei-diensten van oneen
oud-voorzitter den heer De Waal Malefijt
in het licht te stellen, verdient bizon-
d r e vermelding onzen wakkeren secre
taris den heer KeUiliitz, diie, evenals de an
dere genoemde heeiren, van de oprichting
aan lid van het bestuur is geweest en diaar,
ook in de magere jaren, zich niet heeft
uiten ontmoedigen, dioch d!ie steeds volijve
rig met nooit verflauwende energie, ruste
loos in bot belang dier vereeniging is werk
zaam geweest.
Wij danken aan zijn werkkracht veel,
evenals aan die van onzen pennangmeester,
den heer de Bordes, die voorzichtige fi
nancier en de heeren van Haseel en
van Eimeren voor hunne degelijke advie
zen op technisch gebied.
Voorts neemt het bestuur deze gelegen
heid te baat dem directeur der school en de
met en onder hem -werkende leeraren een
woord van hulde te brengen voor de uit
nemende wijze waarop zij zich van hunne
aanvankelijk toch zoo moeilijke taak heb
ben gekweten, Juist het geheel nieuwe van
het onderwijs, bij totaal gebrek aan eenigeu
leiddraad, maakte de verwerking van de
leerstof over een driejarige periode zoo
uiterst moeilijk en komt aan den directeur
in de eer site plaats, maar dlan ook aan het
leer aren-personeel een. woord van hulde toe
voor de nooit verflauwde ijver en ernstige
samenwerking, waardoor ten élotte een ge
leidelijke gang in het onderwijs is verkre
gen.
Hierbij wil het bestuur tevens open
lijk dank uitspreken aan drie firma's in
ons land, die de school aan zich hebben
verplicht door het in bruikleen geven van
verschillende machines. Het zijn de Letter
gieterij Amsterdam, gevestigd aldaar, de
firma Stolberg Co., te Amsterdam, de
firma H. B. IJdo, te Den Haag.
Een nu zoude ik werkelijk te kort doen
aan de plicht van het bestuur, indien ik
niet, ook dank bracht aan onze leden, die
voor het grootste deel, reeds verschei
dene jaren, door hunne geregelde bij
dragen, waar tegenover aanvankelijk nog
zoo povere resultaten stonden, dieu moed en
de lust bij het bestuur er in hielden en
liet steunden met hun vertrouwen.
En dan ook onzen obldgatieliouders een
woord van dank. Inderdaad klinkt dit in
verband met de befceekeuis van het begrip
ohligiatiehouder in de handels wereld, ietwat
vreemd. Men vergote echter niet, dat het
hier een zoogenaamd „incourant fonds"
geldt, waarin men zijn kapitaal heeft vist
gelegden dat in den tegenwoordigen
tijd, waarin men met zijn geld op andere
wijze zoo enorm veeJverdienen kan 1
In verband hiermede mag met veel erken
telijkheid den naam genoemd worden van
den heer J. H. F. Rifcter, voorzitter v. d.
Oranjebond van Orde alhier, die zich beij
verd heeft een groot- deel dei- leening te
plaatsen.
Ik kom nu aan de directe uitvoerders
van het werk en noem in ©e eerste plaats
mat lof onzen architect, den heer Wentink
Jr., die een gebouw heeft daargesteld, dat
inderdaad de aandacht verdient van allen
die in de typographie belang stellen. Met
groote zorg is overwogen aan weUke eischeu
elk onderdeel van het gebouw moet vol
doen om in do praktijd mede te werken tot
het doel van d!e school. Met groot© voldoe
ning mag de heer Wentink op zijn werk
terugzien. Eveneens wil het bestuur hier
gaarne gedenken den opzichter van heb
werk, don heer van der Horst. Hij heeft
zich uitnemend van zijn taak gekweten en
verdient ten volle dat zijn naam eveneens
hier in het openbaar met lof worde ge
noemd.
Ook de heer Van der Ploeg, onzen advi
seur voor de electrische installatie, onder
wieais toezicht dit deel van het werk door
de firma Nicotaï en Lebret werd uitge
voerd, aanvaarde onzen dank.
De bouw bracht aanvankelijk onzen aan
nemer groote teleurstelling. Met groote
kosten zijnerzijds moesten allerlei bezwa
ren worden overwonnen Het- bestuur geeft
echter den heer Jansen gaarne de verzeke
ring dat de solide afwerking van dit ge
bouw zijn naam als diegelijken aannemer
zeker ten goede zal komen.
Ten slotte danikt het bestuur U, hoog
geachte vergadering, voor het sympathdeko
bewijs van Uwe belangstelling door bij deze
openingsplechtigheid tegenwoordig te wil
len zijn en het. bestuur verzoekt, met aan
drang ook voor het vervolg te mogen blij
ven rekenen op Uw aller steun bij de in
standhouding van deze Vakschool voor de
Typographic in Nederland.
En nu. Mijnheer de Commissaris, heb ik
de eer UHoogEdolGestrenge namens het
bestuur uit te noodigen dit gebouw offi
cieel te willen openen.
De Commissaris der Koningin m r. F.
D. Graaf Schimmeipenninck,
sprak hierna ongeveer aÜ6 volgt:
„Mijhheei- de voorzatter, gaarne z«.l ik
voldoen aan het tot mij gerichte verzoek,
deze inrichting van onderwijs te willen ope
nen. Het zij mij vergund, er een heel en
kel woord' aan vooraf te doen gaan, ter aan
vaarding vain den dtank, dien U in Uw©
red© aan mij licht willen bron genter aan
vta'ardiing ook van dlan diank, dlie door U ie
gebracht, aan het provinciaal bestuur voor
don steun, dien d'eze school van dit college
heeft mogen ondervinden. Ik voeg daar
aanstonds aan t»e, dat waar dioor rijk, ge
west en gemeente eenmaal in principe was
aangenomen do suibsidSeering van scholen,
speciaal bestemd voor de ontwikkeling van
het vakonderwijs, de&e inrichting ten be
hoeve vaai het typografisch onderricht
waarlijk met in a'e laatste plaats voor fi-
nantieellen steun in aanmerking kwam. Deze
vakschool toch stelt zich ten dori de be
vordering van een vak, dat in Nederland!
nog altoos een goeden naam geniet, en in
vroegere tijden zelfs een roem had hoog te
houdten, die uitging boven dien van vele
andere landen.
Mijnheer de voorzitter, in het interes
sante overzicht, dat ik zoo juist van U heb
mogen aanhooren, gaaft ge onwillekeurig
ook een beeld van de zorgen, die op de
schouderen van Uw bestuur hebben ge
deukt, zorgen, die dbor dat bestuur zóó ener
giek werden gedragen, dat Uw ijverig vol
harden thans hoeft mogen voeren tot de
zegepraal. Deze overwinning was voor U
alleszins een welverdiende. Ge hebt voorts
met een bescheidenlek voorbijgaan van
Uw eigen persoon vele mannen genoemd,
aan wie Uw bestuur in meerdere of minder©
mate diank verschuldigd was; aan uw be
stuur zeflive koimt dli© diank zéker in de
eerste plaats toe, dank voor wat dloor Uwe
volharding in dit nieuwe gebouw is bereikt.
Ik wensch Uw bestuur m»-t dlat schitterende
i*e6ultaat geluk. Veel moeite en vpoffe-
rin-g hebt ge U belangeloos getroost. Moge
de schoonste bélooning U daarvoor zijn -.
een ongekende bloei van de Vakschool voor
de Typografie. Het is met, dezen wensch,
dat ik dit nieuwe gebouw voor geopend
'ei-klaar." (applau9.)
Op aiens verzoek werd thans het woord
verleend aan den heer de Groot, inspec
teur van het Middelbaar Onderwijs.
„Mijnheer de voorzitter, in de uitnemen
de redevoering, waarmede door U deze
plechtige samenkomst werd geopend. en
waarin ons ee»n zoo duidelijk beeld van de
wordingsgeschiedenis van de Typografische
Vakschool werd geschilderd, in die rede
voering is dloor U terecht opgemerkt, dat die
regeering steeds alle krachten inspant, waar
het geldt de bevordering van liet vakon
derwijs in den land© .Inderdaad staat voor
dat vakonderwijs het landsbestuur ten allen
tijde met steun ge'reed. En men vraagt zich
in verband daarmede onwillekeurig af, wat.
daarvan wel de rede mag zijn. Het is toch
merkwaardig dat, hoe wij ook verdeeld mo
gen zijn op het terrein der politiek, de
partijen het ter zake van de vakopleiding
allemaal vrij wel eens zijn. Waarom is dat
zoo en waarom is het niet andere Het
wil mij voorkomen, mijnheer de voorzit
ter, dat de oorzaak zit in 't volgende. Er
zijn tal van menschen aan te wijzen, die
geen direct belang hebben bij de vakoplei
ding, maar die toch, lettende op hetgeen
elders, bij onze naburen, ton behoeve van
het vakonderwijs geschiedt, mede willen on
dersteunen iedere poging die wordt aange
wend, om het door de afschaffing van het
gildewezen zoo sterk gedaald© peil van de
vakopleiding, weder omilioog te werken,
op te heffen tot d© hoogte waarop de vak
ontwikkeling weleer in den lande sitond.
De drang daartoe openbaar zich in het
volk zelfmen ziet het luier te Utrecht zoo
goed als elders, men wil met het vakonder
wijs weer naar boven. En het is diie dü'ang
uit de groote menigte, wcilke door de regee
ring krachtig wordt aangewakkertldeze
regeering is het een reden tot blijdschap,
als een nieuwe vereeniging wordt geboren.,
die de bevordering van het vakonderwijs
ten doel heeft. Reeds is menig ambacht op
dien weg der ontwikkeling ons voorge
gaan ik noem slechtshet onderwijs voor
kleermakers, schoenmakersbellangere, en
last not least de typografen.
Er is door U, mijnheer de voox^zitter,
dank gebracht aan de regeering voor hare
medewerking. Maar wanneer mien de re
geert ng daarvoor dank zegt-, dan is het
een plieh-t der regieering om op hare beurt
danik te brengen aan de menschen, d|ie
het initiatief wilden nemen voor de stich
ting van opleidingsscholen, ten bat© van
den werkman, ten bate niet minder oo-k van
de geheele maatschappij. Naar die men
schen gaat de erkentelijkheid der regee
ring uit; menschen, die voordat schoon©
doel geheel belangeloos hun krachten in
spannen., hun tijd en bemoeiing willen ge
ven, hebben volle aanspraak op onzen dank
en hulde. Heden morgen nog mocht ik
den minister van binnenilJanidseh© zaken
spreken over deze school, die tlsans hare
deuren heeft opengezet. Was Zijne Excel
lentie niet door het waarnemen eener dub
bele functie op dit oogenblik te veel ge
bonden geweest, hij zou voorzeker zelf
hier geweekt zijnthans moest hij tot
zijn leedwezen van dat voornemen afzien.
Ik weet zeker de' tolk te zijn van den mi
nister, als ik Uw bestuur namens hem dank
zeg voor wat gij hier te Utrecht tot stand
bracht. Door U, mijnheer de voorzitter,
werd een engel woord gericht aan m ij n.
adres laat mij er evenwel op mogen wij
zen, dat wat door Uw beetuur werd gedaan,
véél hooger diient te worden geschat, danj
hetgeen door een ambtenaar werd gedaan,
in zijn lwiedanigheid van ambtenaar. Die
ambtenaar doet slechts wat zijn placht is,
doet wat. hem als ambtenaar is voorgeschre
ven Uw bestuur deed méér dan plicht..
Ik hoop dat op Uw arbeid de voldoening
van. een schitterend resultaat moge volgen
iedere vrijwillige poging, belangeloos ge
daan, om land en volk van dienst te zijn,
heeft aanspraak op een volle belooning, d.
i. waardccring van werk, err vrucht van
werk.
In Uwe openingsrede, mijnhoor de voor
zitter, spraakt go van een zokeren groep
van medewerkers, waaraan lxet beetuur
der school dank was verschuldigd Het zij
mij veroorloofd dien groep nog even nader
te noemen. De regearing moge subsidie
schenken, de provincie moge haren steun
niet onthouden, de gemeente moge zoo wel
willend zijn als maar te denken is - wat
baat Uw bestuur dit alles, zonden* do
ambitie van de werkbijen bij uitne
mendheid, dae ook in deze school zijn
de krachten waarop veel, zoo niet al
les, rnst? Zonder hun toewijding en
liefde ©»1 't werk U niet. gelukken. Uit
Uwe toespraak vernam ik het getuigenis,
dat de samenwerking tusschen Uw bestuur
en bet leerwen-personeel de beate is, welke
zich denken laat. Moge die samenwerking,
tot heil van het onderwijs zoo blijven al&
ze nu is. Dan zal inderdaad deze vak
school voor de typografie een ganiginaakster
zijn van groote bêteekemds, voor oen bedrijf,
dat er den terugkeer van den aiouden roem
aan zal hebben te danken." (Luid applaus.)
Ten slotte sprak nog m r. D. R a g a y,
oudste wethouder, waarnemend burgemees
ter.
„Het was bet voornemen van den bur
gemeester geweest hier heden zelf tegen
woordig te 2ijn. Familieomstandigheden
maakten dit evenwel voor hem onmogelijk
en zoo heb ik dan nu het voorrecht Uw be
stuur geluk te wensch en namens do gemeen
te. Uw bestuur, mijnheer de Voorzitter, ziet
heden een ruim en passend gebouw verrezen,
bekroning van veel moeite en veel overleg.
Heel bescheiden werd er indertijd begonnen,
Uw eerste gebouw bleek alras te klein en
toen de tweede klasse der school geopend
nicest worden, kwaamt ge al ruimte in Uw
huis tekort. Het derde jaar bracht U reeds
de noodzakelijkheid van een nieuwe, eigen
school. Zoo straks hebt U, mijnheer de voor
zitter, geschetst» wat er aan de stichting
van dit gebouw is voorafgegaan. Laat mij
er nog aan mogen herinneren hoe het dage-
lijksch bestuur der gemeente in 1901 on
middellijk liet groote nut eener typografi
sche vakschool, doelmatig ingericht, beaam
de en aan Uw bestuur alle steun toezei. De
Raad vereenigde zich met ons voorstel, om
later met even groote bereidwilligheid een
verhooging van subsidie toe t© «taan, en de
aanwijzing varf terrein, zoomede de deel
name in de obligatielening, beiden goed te
keuren. Voor Uw bestuur ds het vandaag
een feestdag; voor de gemeente is het een
dag van groot gewicht. En in de hoogste
mate aangenaam is mij de taak U heden
namens die gemeente gelukwensohon aan te
bieden. Ik voeg daaraan toe d©n wensch,
dat Uwe school moge groeien en bloeien,
volkomen beantwoorden aan het doel, dat
door U wordt beoogd. Het is natuurlijk
Uw streven het kunstdeel van de typogra
fie weder tot z'n recht te brengen als voor
heen, het vak verder te voltooien en te vol
maken, in verband met de zware eischen
die er heden ten dage aan worden gesteld.
Een groot aantal jongelieden uit deze ge
meente en van elders zullen hier worden
opgeleid in ©en nuttigen werkkring, en wat
nog méér zegt, tot nuttige leden van de
maatschappij. Op die wijze zal deze school
ook voor de stad Utrecht een dubbele bron
van zegen zijn. Ik besluit met U nogmaals
de verzekering te geven van onze sympa
thie en do hoop uit te spreken dat het
alles zal mogen uitkomen, zooals hel thans
van de vakschool wordt verwacht." (Ap
plaus)
De Voorzitter dankte vervolgens
alle aanwezigen voor hunne belangstelling,
tot een ieder de uituoodiging richtende,
thans de school te willen bezichtigen,^ waar
in het bedrijf in volle werking was. Later
werden, na den ommegang, ververschingen
aangeboden
Wij behoeven van dit schoolgebouw geen
beschrijving meer te geven. Het Utrecht
se he Dagblad bevatte reeds voor enkele
weken een uitvoerig artikel, waarin, dank
zij deskundige voorlichting, in den breede
de inrichting der school werd beschreven.
Wij mogen dus nu volstaan met naar dit
artikel te verwijzen.
Zij ten 6lotte nog medegedeeld, dat ter
gelegenheid van de plechtige opening, in
de school een tentoonstelling is georgani
seerd van alles wat op de typografie betrek
king heeft, welke expositie boden reeds
aller aandacht trok en met grooto interesse
werd in oogenschouw genomen. Wij komen
op deze tentoonstelling, die nog enkele
di:gen blijft, nader terug.
Men weet dat- de heer E. G. Wentink Jr.
alhier de architect was der school de firma
J. H. Jansen te Velp de aannemer, de heer
H. v. de Horst de opzichter, en heer H.
Nellestein do teekenaar.
Soesterberg. Het regiment Genie
troepen zal van 20 Juni tot 6 Augustus
het kamp van Zeist betrekken.
Deataking te Hilversum.
In den stand der staking aan de timmer
fabriek der firma Van Houtum is «eg geen
verandering gekomen. Bij het van en na«r
de fabriek gaan van de enkele wcnkwilligen
zijn gedurende de laatste dagen, vooral des
avonds reeds enkele relletjes voorgevallen.
In grooteni getale esoorteeren <le stakers,
te voet en per fiets, dezen tot aan hun wo-
ning, waarbij de pqhtie steeds uitgebreide
maatregelen neemt, door het afzetten der
straten, het distribueer©n der vaak groote
en woelige menschen menigte enz. Tot eer
gisteren. avond ging het. altijd *nog 'betrek
kelijk kalm, hoewel toch toen b»j den z.g.
onderkruiper R. in de Palmstraat ©en ruit
werd ingegooid. Gisteren avond zag de po
litie zich voor de woning van genoemde
echter genoodzaakt handelend op te treden,
toen weer met steenen werd gegooid. De
«abel werd getrokken en de geheele
Palmstraat in een ommezien schoongeveegd.
Nog lang bleef het daarna woelig in deze
buurt, doch tot daden kwam het gelukkig
niet meer. De woning van R. wordt nu
voortdurend bewaakt.
(HHd.)
N aarden. De onderofficiers-scherm-
vereeniging „Exceleior" zal op 28 en 29
April a s een voor het publiek toeganlcê-
lijken scherm wedstrijd houden.
Prijzen zijn toegekend door het gemeen
tebestuur van Naanden, door de aid. Naar;
den van Volksweerbaarlmd, den Kon. On-
tlerofficicreHSelierm'bond en den heer S. A.
C. Dudotk van Heel.
Als jury-leden zullen fungecren. de luite
nants Wegeri van Edeina, Linden, Lies,
Van der Valk en <de heer S. A. C. Dudok
van Heel.
