China.
Han kau, 17 April. Alle gebou
wen, die aan vreemdelingen behoor en, zijn
in brand geetokvn, behalve liet Engelse he
consulaat. Het gerucht loopt, dat de gpu-
vemeur gedood is, maar men gelooft, dat
hij zich schuil houdt. De troepen traden
bij de onlusten niet op. Er is bevel gege
ven de missiegebouwen in de geheel» pro
vincie te ontruimende ambtenaren vree
zen een algemeenen opstand en verklaren
zich niet in staat de vreemdelingen te be
schermen. De onderkoning van Hupeh
zond 2000 man troepen.
Australië.
Melbourn,16April. Het nieuwe
huis van vertegenwoordigers van den Austra-
lischen bond bestaat uit 30 anti-socialisten
en protectionisten onder aanvoering van den
eersten minister Deakiu, 41 leden, van de
arbeidspartij en 4 onafhankelijkeu.
AUtflcL
Petersburg, 16 April. De stand
van het winterkoren in het Zwarte Zeege
bied, geeft, volgens eeu officieele mededee-
ling. geen roden tot bezorgdheid.
Het. vroeg uitgezaaide wintergraan staat
bijzonder gunstig; in de Weichselgouver-
nementen is de stand zeer bevredigend; in
Noord-Kaukaaie zijn de vooruitzichten goed.
Petersburg, 17 April. De vaart,
tusschen Kroonstad en Petersburg is zelfs
voor sleepers zonder gevaar en is dus voor
goed geopend.
Duinkerken. 16 April. De
„insents maritimes" alhier besloten tot al-
gemeene staking.
New-York, 18 April. Er zal geen
staking zijn, want de Del aware-Lackawanna
Western spoorwegmaatschappij heeft in allo
oitschen van haar perooneei toegestemd.
Sassnitz, lbApril. Het lijk van
liet bij de ballonramp verongelukte lid van
den rijkdag DelbrücK is opgespoord en ge
borgen.
B c r lij n, 16 April. Volgens de tot
dusver uit oe groote steden des rijks in
gekomen berichten zijn omstreeks 140.0ÜU
arbeiders in d© bouwbedrijven door het stil
zetten van het bedrijf getroffen.
AUenstein, 16 April. De wedu
we van den an 1907 doodgeschoten majoor
Von Schönebeck, die kort geleden opnieuw
in liet huwelijk is getreden, is verwezen naar
de rechtbank van gezworenen te AUenstein
wegens aansporing tot moord.
Leipzig, 17 April. Het luchtschip
P 4, dat om 2 40 t© Altenburg was opgege
ven om een tocht te doen naar Bittcrfeld,
moest omstreeks 5 uur wegens schade aan
de propeller bij Sonimerfeld, ten oosten vau
Leipzig, landen Do landing geschiedde voor
spoedig, zonder dat iemand gewond werd.
liet omhulsel zal, van gas geledigd, per
spoor verder vervoerd worden naar Bittcr
feld.
Eschwege, 17 April. Het om
hulsel van den ballon Delitsch, die gisteren
te Bittcrfeld was opgegaan, is bij Keichen-
sachten gevonden. De oallon schijnt tijdens
ecu onweer door den bliksem getroffen, te
ftij.iiAlle vier reizigers zijn gedood.
Bittcrfeld, 17 April. De vier
passagiers van den ballon Delitsch waren
de koopman Luft uit Bittcrfeld, als bestuur
der, die zijn 25en tocht ondernam, de keer
Leucksennug van de luchtscheepvaartmaat-
schappij, die bestemd was als bestuurder op
te treden van de ballonmaatschappij te
München, en twee heeren uit Leipzig. De
ballou behoorde aau eene vereeniging te
13 Ltorfeld.
De opstijging was gisterecavoiid zeer voor
spoedig geschied bij nagenoeg volkomen
windstilte. De politie te Keichensachsen be
richtte, dat de ballon uit eene aanzienlijke
hoogt© naar beneden was gekomen. De pas
sagiers zijn alle doodde boot is zeer zwaar
beschadigdhet omhulsel werd in gescheur
den toestand gevonden. Men onderstelt, dat
de ballon iu eeu onweer is geraakt en door
een bliksemslag is getroffen.
Eschwege, 17 April. Over de
ramp, die aau den ballou Delitsch is over
komen, wordt nog bericht, dat de wijze,
waarop dc lijken zijn gevonden, doet zien,
dat de luchtscbippers een vrceselijken dood
hebben gevonden op hun gelaat stond dui
delijk doodsangst te lezen; allen hielden
de banden krumpachtig gebald. De bewoners
van lieichonsachsen werden des nachts om
streeks 1 uur door een gekraak uit hun slaap
gewekt. Men geloofde, dat ergens de blik
sem was ingeslagen, maar toen men niets
merkte ging men weer slapen. Heden morgen
om 6 uur, toen de menschen naar hunne
stallen gingen, vond men het omhulsel van
den ballon in de takken van een kerscboom
en den gondel verpletterd op den grond.
B4NNEM-ANJ>.
De Staatscourant van Zondag 17 en
Maandag 18 April bevat o.a. dc volgende
koninklijke besluiten
benoemd tot kanselier bij bet consulaat te
Singapore A. M. Kollewiju, laatstelijk
agent der handelsvereeniging, B. G. en N.
J. Stibb© voor Midden-J&va;
tot regeeringsvertegenwoordiger op het
van 30 Mei tot 2 Juni te houden 9de Inter
nationale Congres voor volkswoningen dr.
C. Lcly, civiel-ingemeur en oud-minister
vau Waterstaat te 's Gravenhage;
ingesteld buiten bezwaar der schatkist een
regeeringscomité tot behartiging der belan
gen van Nederl&ndachc kunstenaars op de in
den loop van 1910 te Santiago (Chili) te
hcuden internationale tentoonstelling van
schoon© kunsten en benoemd tot leden W.
Steelink, te Den HaagA. F. Reicher en
A. M. Gor'er, te Amsterdam; H. J. Haver
man, te Den Haag, uitmakende het uit
„Pulchri Studio" en ,,Arti et Amioitiae" ge
vormde comité voor buitenlandfiche kunst
tentoonstellingen
benoemd tot officier van gezondheid 2e
klasse bij het Indische leger de arts E. H.
Tan Hasselt.
H M de Koningin ontving Zaterdag
den manaster van financiën ter conferentie
op liet Loo.
Koninklijk bezoek
aan de hoofdstad. Naar vernomen
wordt zullen er bij het a. s. Koninklijk
bezoek op den Aanstel grootsche feeeten
p-aatfe vinden. Die feeeten zullen zoowel des
maddags ais dee avonds gehouden woixtën.
De middag zal in hoofdzaak in beslag ge-
iiomeu worden door een wedstrijd1 in acht-
riemfi gieken over een baan van 4500 M
van het ..Kalfje" tot het clubgebouw van
,,de Hoop."
Hit. avondfeest zal aanvangen 9 uur. In
de eerste planus zal in een spiegelgevecht
tufiechen een Spaansche galjoot en eeudge
kleinere HoUaiKfeche schepen een taf reel uit
«en slag op de Zuiderzee woroen voorge
steld. Daarna zaï men te zien krijgen eeii
nabootsing van een illuminatie, die gedu
rende liet bezoek van Czaar Peter aan^Am
sterdam, dlaar ter stede aangebracht ge
worden is.
Hierop zal een weastrijd tueechen de ge
ïllumineerde vaartuigen van alle soort
vorm gehouden worden.
Ook H. M. de Koningin-Moeder heeft
een gift doen toekomen aan liet Comité te
s Gravenhage voor de nagelaten betrek-
kangen der slachtoffers van de Prins Wil
lem II."
Pruis lieeft, als eere-voorzitter
van de Centrale Nederl. commissie voor
de Brusselse he tentoonstelling, het dage
lijkse!) bestuur van genoemd comité Vrij
dag ten gehoore ontvangen.
Tot bijwoning van de plechtige opening
der Brussel se he tentoonstelling op Zater
dag 23 April zijn de leden der ceaitrale
commissie van de Ned. afdeel mg der expo
sitie mtganoodigd, die ook tegenwoordig
tullen zijn in het Nederl. paviljoen tijdens
het bezoek aldaar van de Belgisehe Kon.
fanulie Op speciale toegangskaarten kunnen
dan ook de inzenders tegenwoordig zijn.
Duitfiche gezant te 's Grawenhage.
de lieer Von Müiler, ie hersteld en Zaterdag
weer uitgegaan.
Den Tweede Kamer wordt tegen
Maandag 2 Mei half 2 bijeengeroepen (zoo
tijdag in de w«ek met 't oog op den inval
lenden Hemelvaartsdag.) De Kamer zal dan,
met t oog op de provinciale verkiezingen
van Jum, tot den 10. dier maand bijeen
blijven. J
De Commissi e voor de
Gr o adwetsherziening. Naad- aan
leiding van de mededeel ing van den Haag-
echen correspondent van de Tijd omtrent
een weigering van de Kamergroep der Libe
rale Unie om tot de samenstelling van de
Grondwetscommissie mede te werken, meldt
„De Vaderlander"
dat do heer Van Doom in overleg met de
Kamerfractie, waartoe hij behoort, en met
haar goedvinden, als haar zeer gewaardeerde
vertegenwoordiger in de commissie voor de
Grondwetsherziening heeft zitting genomen...
Dat de heer Van Doorn aangezocht ie,
nadat anderen hadden bedankt, ie juist
daarin staat de Liberale Unie-club gelij'k
met andere clubs. De veronderstel I i ng echter
van den Haagschen briefschrijver van De
Tijd, dat alle oud-miniisteris van de Liberale
Unie-club, plus de heeren Van Hamel en
Patijn, zouden uitgenoooagd zijn om in de
commissie zitting te nemen, is absoluut on
juist Minister Heemskerk heeft slechts drie
leden van de Liberale Unie-club daarvoor
gevraagd, waarvan twee om redenen, die
«Been bun zeiven aangaan, hebben bedankt.
Internationale confe
rentie voor wisselrecht. Op de
internationale conferentie voor wisselrecht,
die deze» zomer in Den Haag bijeen zal'
'komen, zal het Duiteche rijk vertegenwoor
digd zijn door dr. Kriege, geheimraad van
legatie van het ministerie van buitenland-
8che zaken, en door den geheimen Justizrat
Simons van het rijksdepartement van justi
tie.
was Zaterdagmorgen buitengewoon
bezoek in de grenadierskazerne te 's Gra
venhage: de minister van oorlog, de chef
van den generalen staf, de commandant van
het veldleger en de kolonel Tonnet met hun
ne adjudanten waren op de binnenplaats der
genoemde kazerne, waar de Kon. Mil. Ka
pel was opgesteld met trompetters der ca
valerie en hoornblazers van het regiment
grenadiers en jagers.
Nadat de le luit.-directeur Bouwman
zich met de hooge autoriteiten had onder
houden, werd het Wilhelmus gespeeld, dat
plechtig klonk. Daarop hetzelfde Vorsten-
ned van de signaalhoorns en toen wat
nieuws. De trompetters der cavalerie blie
zen het Wilhelmus eerst éénstemmig en
toen vierstemmig, wat ook heel goed klonk.
Thans heeft men dus ook het Wilhelmus
door de cavalerie signaal-trompetten.
Na het Wilhelmus werden twee oud© lie
deren te hooren gegeven, zeer kort van
vorm. Zij moesten tweemaal voor de mili
taire autoriteiten gespeeld worden. Ook
het oud© plechtige Wilhelmus liet de kapel
hooren. De heer Bouwman werd herhaalde
malen door den minister gecomplimenteerd.
Nadat nog een paar opgewekte marschen
hadden weerklonken, was deze uitvoering
ten overstaan der hooggeplaatsten geëin
digd
De standplaatsen van de compagnieën
militaire wielrijders zijn thans als volgt:
le compagnie t© Nieuwersluis2e comp.
te Ede; 3e comp. te Breda; 4e comp. te
Assen
Bij koninklijk besluit is Axlrien Anne
Juat la Paósières, te Maastricht, met al
zijne wettige, zoo mannelijke als vrouwelijke,
afstammelingen, in den N©derland6ch*n adel
ingelijfd, met de praedicaten van jonkheer
en jonkvrouw.
Burgemeester Sweerts, die Vrijdag
ongesteld is geworden, kon Zaterdag niet
ten stadhuize komen.
Mr J. A. Levy. Den 25en April
a. e. zal het 50 jaar ge-leden zijn dat air.
J. A. Levy bevorderd werd tot doctor in
de beide rechten aan dé Leidsel ie hooge -
school. (N. Ct.)
J. J. Sn el t j te f. Te Haarlem is,
ruim 71 jaar oud, overleden het oudste lid
van den Raad, de heer J. J. Sneltjefi.
In OcWber 1884 vaardigden de kiezers
hem naar den Raad cuf en 6©dert werd zijn
mandaat telkens hernieuwd.
De heer Sneltjes heeft, een groot aandeel
gehad in de voorbereidingswerken voor de
uitbreiding der gemeente, voor de gemeente
bedrijven en voor alle6 wat te doen was in
het groedtijldperk, dat de gemeente de laat
ste 25 jaar meemaakte.
Verleden jaar, toen hij 25 jaar lid van
den Raad was, hebben de ingezetenen zijn
groote verdiensten erkend, door hem alfi hul
de het bronzen beeld van Le Seaneur aan te
bieden.
De lieer Stieltjes behoorde tot de liberale
partij. Zijn heengaan is voor de gemeente
een groot verlies. Hij was slechte enkele da
gen ongesteld. (T.)
Blijkens een te Rotterdam ontvangen
telegram is te Amoy in den leeftijd van 47
jaar aan de pe6t overleden de heer dr. John
A. Otte, directeur-geneesheer van het Ne-
derlandsehe Wilhelmina-vrouwenhospitaa] al
daar. De arbeid van den overledene zal voort
gezet worden voorloopig door den (ook Ne-
derlandsch sprekenden) zendeling-art6 dr. A.
Bonthuis. (N. R. Ct.)
Het nationale bloem en-
feest te Haarlem.
De tweede tijdelijke tentoonstelling is Vrij
dag geopend onder bijzondere gunstige om
standigheden en zeer goed geslaagd. Weder
om hebben dri© tuinbouw-centra'sHaar
lem, Boskoop en Aalsmeer de handen ineen
geslagen en getoond wat men door samen
werking kan verkrijgen. De twee groot© ge
bouwen zijn weer geheel gevuld met een
prachtcollectie bloeiende planten en tropi
sche Palmen met afgesneden bloemen en
nieuwigheden, dat het een hoog genot is er
eenige uren tusschen al die Flora's kinde
ren te mogen verwijlen.
De bekende Haarlemsche firma Tubergen
exposeert een aantal bolgewassen, die behoo-
ren tot het z.g. „Bijgoed". Daar staan een
aantal Aard-Orchideeën, die wij bijna nooit
te zien krijgen, daar staat in het gazon een
Glorios a Rotschildianum met'
16 eigenaardig gevormde bloemen, donker
rood en geel, die door iedereen bewonderd
worden. Daar staan Aronskelken met hel
dergele bloemen, Anemoontjes zonder meel
draden, lelies met witte bloemen en sierlijk
ogebogen blaadjes. Al die inzendingen vor
men een gelieel en zij alleen beloonen rijk de
moeite om naar Haarlem te gaan.
Buiten begint het ook te kleuren en het
was Vrijdag, toen de zon licht sprankelde
over de duizenden Narcissen en Tulpen, toen
leek de bekende Hertenkamp zonder herten
op een too vertuin. Hier kon men zien hoe
men Narcissen en Tulpen met het meeste
succes in een tuin kan gebruiken en het
viel op, dat waar deze bolgewassen zon
der eenige regelmaat waren uitgeplant, zij
het. schoonst uitkwamen.
DeRembrandt-zaal. De
Nachtwac'htaziaal in het Rijksmuseum te Am
sterdam diie geruimen tijd gesloten is geweest
voor het publiek, wegene wijzigingen in het
encadrement, waarin het stuk te vatten is
en- verdere werkzaamhedenmet het oog op
de verhouding, tusschen het kunstwerk en 't
milieu, waarin het is geplaatst wordt,
naar men aan de N. R. Ct. meldlt, heden
weder voor het publiek opengesteld.
H et panorama J eruzalem.
Uit Doetrinchem wordt nu aan de Zutf. Ot.
gemeld, dat de verkoop van het panorama
„Jeruzalem" t'hans een feit is. Spoediger
dan verwacht werd, zal „Jeruzalem" weer
in Neerland's hoofdstad teruggekeerd zijn.
De ondernemende Silvoldenaars hadden
reeds hout voor een passende tent ingesla
gen.
Veiligheid spoorwegen.
De Staatsspoor heeft het volgende bepaald
wat betreft het aankondigen der treinen aan
de overwegen Tot het geven of 'het- doeu
geven van het kloksignaal is uitsluitend be
voegd degeen, die daartoe voor elk vak
wordt aangewezen. Dit sein wordt ten min
ste 3 minuten voor de komst van eiken trein
aan de wachters gegeven. Degeen, die aan
een trein verlof geeft tot het binnenrijden
in een vak, moet de zekerheid hebben, dat
het aankondigingsein met de electrische
klokken voor dien trein gegeven is.
Drama ta Rijswijk.
Men meldt ons uit 's Gravenhage d.d.
17 April
Een bloedig drama, te tragischer wanneer
men let op de personen er bij betrokken, en
dat dan ook zeer zeker naast afgrijzen over
de bedreven misdaad tevens bij velen mede
lijden en deernis met de familiebetrekkin
gen zal wekken, heeft zich gisteren in den
laten avond afgespeeld in een woning nabij
de Hoornbrug ouder het naburige Rijswijk.
Een student, aan do Technische Hooge-
school te Delft, jhr. G. v. S., zoon van een
hooggeachte aanzienlijke familie alhier,
heeft n.l. een dame, mevrouw W., echtge-
■noote van een bekend ingezetene van Delft,
in het pension bij de Hoornbrug waar hij
kamers bewoonde, met een paar revolver
schoten van het leven beroofd, en daarna
het moordend wapen tegen zich zelf ge
keerd, echter niet met doodehjk gevolg.
Tusschen den ruim twintigjarigen student
en mevr. W. een dame van nog geen dertig
jaren, wier echtgenoot zich juist op liet
oogeiiblik op de thuisreis uit Amerika be
vindt, schijnt, naar thans wordt medege
deeld, reeds gedurende geruimen tijd zekere
verstandhouding te hebben 'bestaan. Volgens
de kamerverhuurster-waren beiden gisteren
avond omstreeks 8 uur samen thuis geko
men. Even na tienen hoorde de pension
houdster een paar schoten vallen. Zij snelde
naar boven en vond den heer G. v. S. in zijn
studeervertrek achterover op den grond lig
gende, bebloed, met een revolver naast zich.
De dame zag zij niet. Dadelijk zond de
vrouw om dokter en politie. Weinige oogen-
'.likken later verscheen <lan ook reeds de
burgemeester vau Rijswijk met een veld
wachter ter plaatse. Zij vonden mevr. W
n de slaapkamer in bed liggende, badende
IU bloed. Zij was reeds overleden. Bij nader
onderzoek, door inmiddels gekomen genees-
heereu ingesteld, bleek de verslagene gewond
te zij n door revolverschoten in hoofd en
borst. Ook G. v. S., die bij bewustzijn was,
werd onderzocht. Hij had een niet-levensge
vaarlijke schotwond in de borst.
Dc burgemeester stelde onmiddellijk de
justitie alhier in kennis met het voorgeval
lene, waarop <1© rechtercommissaris mr. du
Mosch en de subst.-officier van justitie mr.
Van Geuns zich nog in den afgeloopen nacht
naar de plaats van de misdaad begaven, ten
e:nde een voorloopig gerechtelijk onderzoek
in te stellen.
Bij dit voorloopig verhoor heeft jhr. G.
S. bekend op de dame te hebben -gescho
ten. Omtrent de reden, waarom hij zijn
damd bedreef, verkeert men nog in 't on
zekere, omdat de toestand van den dader
liet nog niet goed mogelijk maakte een ver
der verhoor af te nemen.
Boor Rijswijksche politie is de dader naar
een ziekeuinrichting alhier vervoerd, waar
hij ouder politiebewaking blijft tot zijn toe
stand zijne overbrenging nanr het Huis van
Bewaring gedoogt.
Heden ochtend is de justitie andermaal
naar de plaats van het gebeurde gegaan tot
het hooren van getuigen. Tevens werden r
door dein chef van de recherche van de
Haagsche politie, den hoofdinspecteur
Aaltsz voor het gerechtelijk onderzoek pho-
tografische opnamen gedaan.
Het voorgevallene heeft, zooals zich be
grijpen laat, groote ontsteltenis teweegge
bracht in het zoo vreedzaam gelegen Rijs
wijk.
D e ra m p van de Prins Wil-
I e m II. Vrijdagavond behandelde de Raad
voor de Scheepvaart, onder presidium van
mr. Th. B. Pleyte de ramp overkomen aan
het s.s. „Prins Willem II".
Deze zitting werd gehouden in de Straf-
zaal van het Gerechtshof te Amsterdam en
bijgewoond door talrijke belangstellenden.
De eerste getuige, die gehoord werd was
de heer C. M. van Rijn, directeur van den
Kon. West-Indischen Maildienst..
Uit diens verklaringen blijkt, dat de
„Willem II" den 2den Januari uitgevaren
is. Van den kapitein kwam geen bericht
meer in bij de directie, alleen vernam deze
door derden, dat in het Noordzeekanaal een
half uur was gestopt daar er iets aan den
condensor mankeerde.
Het laatste, wat van het schip gehoord
werd was het bericht, dat het 23 Januari
Ouessant gepasseerd was. Toen, na half
Februari, nog niets van het schip gehoord
was, dat den 8en Februari in Paramaribo
had moeten zijn, is aan de Regeering ver
zocht de Utrecht" te laten zoeken, en aan
de stoomvaartlijnen op de West om hun
schepen tusschen Amerika en de Azoren
naar de „Willem II" te doen uitzien. De
directie had nl. geen reden te onderstellen,
dat het. schip niet bezuiden de Azoren zou
zijn. Een oogen blik had men hoop, door
een verkeerd bericht, dat de „Montserraf
uit Cadix, op weg naar Cuba, de „Willem
II had gezien, maar dit bericht is waar
schijnlijk in de wereld gekomen door de
slordigheid bij de vertaling van een tele
gram in Cadix. De kapitein van de „Mont-
serrat" seinde uit Havana, aan de directie
van den K. W. I. M., niets gezien te heb
ben van de „Willem II".
Ook het bericht uit een Surinaamsche
courant dat de „Guadeloupe" de „Willem
II zou gezien hebben-, betwijfelt getuige
ernstig. Zijn mededirecteur Boissevain
heeft den kapitein van de „Guadeloupe" ge
sproken. maar deze heeft hem niets van een
ontmoeting verteld. Deze kapitein zou
zich niet hebben kunnen vergissen in het
schip, als hij het ontmoet had, want de
schepen van den K. W. I. M. zijn altijd
hieraan herkenbaar, dat de achtermast vlak
achter den schoorsteen staat.
Dat- de ramp het gevolg zou geweest zijn
van een aanvaring met de „Bulgaerie" is
zeer onwaarschijnlijk; de „Willem II" is
wel eerder vergaan. Het schip is opgege
ven, toen verschillende voorwerpen zijn ge
vonden. Op 17 Februari een sloepriem, de
vinder rapporteerde dat niet, eerst den 20en
toen hij weer iets vond met hetzelfde merk.
Daarna zijn aangebracht boeien, zwemves
ten, een stuk van het opschrijfboekje van
oen hofmeester, een plank met een koperen
plaatje „Administratie Posterijen" enz. Den
7en Maart- spoelde een kist vernis aan, die
tot de lading had behoord. Dez© kist was
vastgesjord geweest in de voorkuil van het
schip.
De tweede aanleiding tot het opgeven van
<t schip in den zwaren storm, diie van 2329
Januari in de golf van Biscaye heeft ge
woed. Daar is nog een schip, een Engelsch,
te gronde gegaan.
Voorgelezen worden bladzijden uit de jour
nalen van „Statendam" en „Maartensdijk"
schepen van de N. A. 8. M., welke die dal
gen door het Kanaal zijn gevaren. Elk
wachtrapport vermeldt: Storm, hooge zee
en zware deining.
De „Willem II" zoo bleek verder uit
de verklaring van getuige Van Rijn heeft
20 jaar gevaren, en maakt thans de 61e
reis. Het schip heeft dikwijls zware stor
men doorgestaan. aooals blijkt uit voor
lezing der verschillende bladzijden uit oude
jourr alen
Uit een verklaring, door den kapitein bij
de uitvaart de vorige reis afgelegd, blijkt
dat het schap volkomen zeewaardig werd ge
acht door hem. Ook de havenmeester van
Havre rapporteerde gunstig over het schip.
Bij het uitvaren vertoonde het plimsoll-
merk volgens getuige het- getal 60. volgens
liet rapport van den diepgangmeter 62.
Het schip heeft in het laatst van 1906
een groote reparatie oudergaan. en daarbij
meuwo ketels gekregen, epranten en dekken
zijn vernieuwd, tot onderzoek van de schocf-
as. Blijkens rapport van de inspectie en
Llcyds en Veritas werden ketels, schroefas
enz. in volkomen orde bevonden.
Uitvoerige inlichtingen geeft getuige over
de inrichting van het schap en de wijze,
waarop het door luiken beschermd wordt,
de waterdichte schotten en de reddingsmid
delen. De vijf sloepen, boden» plaats voor
79 personen. Er waren 6 of 8 redding
boeien en voldoende zwemvesten aanwezig.
Ook was er voldoende olie aan boord om op
de golven uit te storten.
Het laatste wat van de bemanning van
de „Willem II" is géhoord, was een briefje
van oen bootsman aan zijn vrouw, geschre
ven, toen het schip in het Noordzeekanaal
6-topte, wegene onklaar van de machine".
Dat. onklaar ie volgent, getuige het gebrek
aan de machine.
Aan boord van het schip waren seen ont
plofbare stoffen. Getuige heeft zich op
den ochtend van het vertrek nog onderhou
den met kapitein en len machinist, en geen
van beiden hebben hem op de vraag: of
w bijzondere woe, iete meegedeeld.
De lieer E. Rooeenburg, directeur van
de filiaaj-inriohting van liet Kon. Ncd. Me
teorologisch Instituut aldaar, werd do des
'kundige naar den weertoeetand gevraagd
Toen het schip uitvoer, 21 Januari, was
het goed weer. Dat was het nog bij het pafi-
eeeren van Oueseant, 23 Januari des mid-
öagfi Tufifichen middag en middernacht is
}xet *t<n-k veranderd, en den 24en
was het storm, ran de Engeleche tot dc
bpaain6che kust toe.
Op een vraag van dén president of d©
'kapitein misschien beter gedaan had, door
meer de Spaanech© kust op te zoeken, ant-
woordde getuige ontkennend. Den 25en en j
1 Januari is de storm geklommen tot I
een zeer zware orkaan, die op dc weerkaar- i
ten wordt aangeduid door het cijfer 12 I
het hoogste cijfer, dat heel zelden voorkomt, j
Be lieer W. Fenenga, administrateur der
Amsterdamse!» Droogdokmaatschappij. I
heeft indertijd de ontwerpen voor de Wil
lem II gemaakt, het toezicht gehad bij
den .bouw, en het schip telkens gezien, als
liet geetokt werd. Nog den 17en Januari
zijn de ketels onderzocht en in orde bevon-
j V;°Kge he8ft het schiP Sedokt
en ie dë schoefas ingenomen voor onderzoeik
Het achterste gedeelte vertoonde eenige spo
ren van intering.
Of in die 20 jaar een nieuwe as was inge
bracht, kon getuige niet verklaren.
In 1906 heeft het schip een groote repa-
vê^lü. r?a"' Toe" is er 52 to" ij*" in
mankement aan den conden-
aan de zeewaardigheid van het
iSpsts:,.af Getuige
De heer D. Krutz, adsiatent-seheepsdiep-
vaarimeter die tot taak heeft den diepgang
jan de schepen op te meten, heeft gezien
vóór^V0!? °Lde" m,>rgen vertrek
61 wï C'J," aanwees, en achter stijf
et. Het schip is niet ondenhaakt.
Getuige Van Rijn houdt op grond van
wat hem ls gerapporteerd, vol. dat het
ta PnJ°"r ^yfer 60 achter-
09. Getuige merkt op, dat als de heer
Krutz gelijk hoeft, de gemiddelde diepgang
£5 XeTLSt5 terwiJ1 6chi»
J„B' S1ebe' Bgent nn Lloyd's
Kipster to Amsterdamvenkilaarl, dat de
;'We™. 11 ge-
TJcvd jsar worden «hepen bij
Ijoyd ingeschreven aan een survey onder.
Z??' r?!" Va" 1906 "PK bijge-
wasrdig schip"0™* °P e" de op Wn ze<'-
ho»1*"!*116" J'vt c.' Vierhout, surveyor van
het Bureau .Veritas" luapTf „_t_
van tunn "eett ook de survey
m S? bieegemaakt, acht het schip volko-
men zeewaardig. Ook hij acht het onw-aar-
deuwd ro dC °Brin di® 20 ',,lar ni<?t ver'
u zlJn-, De as was volgens dezen
en vorigen getuige van staal, en naar zii
f eevoer<i Ze was een weinig
ingeteerd' aan het achtereinde,
de SOW H't S1"lter. Rijksinspecteur voor
den d^PVa"rV 16 "°g g«w«st
M^ten ,VM vprto>k. heeft kapitein,
eersten stuurman en machinist geïnformeerd
naar schip en ladmg alles in orde. Ge-
tuige heeft vroeger eens een reis met dfe
..Willem II gemaakt en voer zelf eenige
l^en^als^gezagvoerder op het zusterochip
i i 11 em II had slechts een voor-
«P'g ceri.f.caat van de scheepvaartin6pee-
wnwefk lnwei*k'in£treding van de sche
penwet kwam zulk een toewloed van ann-
SnSs"' alle «hepen gemierd
Snl*'0r<fe"', werd natuurlijk
Vhritas raPP°rtcn
Op den ochtend van het vertrek heeft ge.
trnge door een zijner ambtenaren laten on
derzoeken of het schip te diep lag
sleTbt. Lt SCl"^le "b" den «"Klensor kan
slechts reden zijn voor eenig oponthoud'- bii
ernstige schade zou de kapitein zeker Uen
zee gekozen hebben.
ge^aT-6i'°Me/M hH p'imaollmerk on-
Hjn bleef metör boven de water-
del^WJaU!i!,"rigJheeft hi' de reddingsmad-
tei? gomspecteerdsloepen e„ hun Inven-
tam^ .Hes was in orde. Ook oliepullen en
zakken ware,, aauwrog I)e la4jn
zijn ovepgegaan, want de ruimen waren taxi
Op een vraag van een der Raadsleden ant^
woondete getuige, dat hij met de „Willem
ill dikwijls zware stormen te doorworete-
msai' zii" «hip s»nd ze
altijd goed door.
.J?™™; .WeJrd voor'ezing gedaan van een
\ertuK>r dat do gezagvoerder P. Komngstein,
van den K. W. I. M„ thans ter zfe. voor
de scheepvaart:nspectie heeft ondergaan.
e ,aF*ei" voerde eenige jaren het bevel
over de „Willem II" en legde over zee-
waardigüieid en bestuurbaarheid van het
schap gunstige getuigenis af.
O p h eet erdaad-betrapt. De
Haagsclie politie heeft waarschijnlijk ©en
g»ede vangst, gedaan door de aanhouding
van twee jonge mannen, die op heeterdaad
weiden betrapt, terwijl zij zich schuldig
maakten aan diefstal van schoenen en lijf
goederen -uit een winkel aan de Franklin-
etraat. Do aangehoudenen waren in het »bo-
®it van i ifbrekerswerlctuigeii
