W°. 6ft. 9"" Jaargang. Vrijdag 5 Augustus 1910. BUITENLAND. FEUILLETON. AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden voor Amersfoortf 1.00. Idem franco per post - 1.50 Afzonderlijke nummer: - 0.05. C».: o Cou-an verschyn dagelijks behalv op Zon- en Feest dagen. Advertentiënmededeelingen enz.gelieve men vóór 11 uur 's morgens bij de Uitgevers in te zenden. Uitgevers: VALKHOFF C°. Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 15 regels f 0.50* Elke regel meer -0.10, Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 cents bij vooruitbetaling Qroote letters naar plaatsruimte. Voor handel en bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen tot het herhaald adverteeren in dit Blad, bjj abonnement. Eene circulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag toegezonden. Kennisgevingen. De Burgemeester en Wethouders van Amersfoort, Gelet op artt. 6 en 7 der Kinderwet, Brengen ter kennis van het publiek, dat een door de Maatschappij tot détailverkoop van Petroleum ,,de Automaat", gevestigd te Rotterdam ingediend verzoek, met bijlagen, om vergunning tot het oprichten van eene beuzine-bewaarplaats voor eene hoeveelheid van ten hoogste 240 Litere, in het perceel alhier, gelegen aan de Utrechtsche straat no. 24, bij het Kadaster bekend onder Sectie E, no. 4447 op de Secretarie dor gemeente ter visie ligt, eu dat op Donderdag den 18en Augustus aanstaande, des voormiddags te half elf uren gelegenheid ten Raadhuize wordt gegeven om, ten overstaan van het gemeentebestuur of van een of meer zijner leden, bezwaren tegen het oprichten van de inrichting in te brengen. Tot het beroep, bedoeld in art. 15, le lid der Hinderwet, zijn volgen6 de bestaande jurisprudentie alleen zij gerechtigd, die overeenkomstig artikel 7 der Hinderwet voor het gemeentebestuur of één of meer zijner leden zijn verschenen, ten einde hunne be zwaren mondeling toe te lichten. Amersfoort, den 4en Augustus 1910. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Burgemeester, WUYTIERS. De Secretaris, J. K. H. DE BEAUFORT, I.e. Politiek Overzicht De kiesrechthervorming in Pruisen. Dc Duitsclie Keizer is bij zijne terug komst ;van zijne jaarlijkse he reds in die Noorsche waiter en te Swinemünde, d© eer ste haven die hij aandeed, opgewacht door den rijkskanselier von Betihmaun-Hollweg Dat was niet an-ders te verwachten, want in den loop van de weken, waarin de Kei zer afwezig is geweest, hebben zich na tuurlijk verschillende zaken opgehoopt, di eeno persoonlijke bespreking vorderen. Ook de nieuwe staatssecretaris van buitenland- sche zaken was daar aanwezighij heeft de eerste gelegenheid aangegrepen om zich aan den monarch voor te stellen. Intus- schen volgt daaruit nog niet, dat er zaken van bijzonder gewicht in deze eerste ont moeting zijn afgedaan, en nog minder, dat naar aanleiding van de besprekingen in,- Swiinemünde de wereld met een nieuw po litiek programma zal worden verrast. Een. correspondent van de Fran;kf. Zt-g. merkt naar aanleiding daarvan op, dat men beter doet van een kanselier, die in de omstan digheden van den tegenwoordigen titularis verkeert, niet de verkondiging van een pro gramma te verwachten, maar liever de rich- tiilg, waarin de kanselier en de zaken zich kunnen ontwikkelen, zelf op te maken uit de omstandigheden en uit verschijnselen,, die niet moeielijk zijn waar te nemen. Wil men daarvoor een wachtwoord hebben, dan blijft dit naar 'de aanwijzingen, die men kan onderkennen, dat der vereend ging vau alle positief opbouwende partijen tegen de revolutie. Men neemt vrij algemeen aan, dat een der punten van het programma van regeo- rungsbeleid van kanselier von Betihmann is de kiesrechthervorming. De mislukking van zijne niet dat doel reeds aangewende pogingen zal hem niet weerhouden om in die richting werkzaam te blijven. "Do be kende Berlijnsche hoogleeraar prof. Schrool- ler 6teekt hem hier een riem onder het hartde noodzakelijkheid om de regeling vau het kiesrecht voor den landdag van het koninkrijk Pruisen te herzien, wordt door dezen schrijver aldus uiteengezet „Waarom is dat hoodig? Omdat Pruisen als slaat met het reactionairste kiesrecht van Europa, met een kiesrecht waarbij slechts 32.8 pet. van de kiezers naar de stembus zijn te brengen, op den duur het grootste poli tieke gevaar loopt. Iedere grondwet eisclit de instemming, de innerlijke deelneming van de groote meerderheid vau het volk. Geen recht van de Kroon en van de regee ring is op den duur houdbaar, als niet het grootste deel van de burgers innerlijk met hart en geest aan hare zijde is. Over eene beweging van het oogenblik kan iedere sterko en verstandige regeering baas worden, maar geene regeering kan duurzaam de instem- uiijig en den bijval van de groote meerder heid der geregeerden missen. De democra tische ©trooming van onzen tijd kan voor een aanzienlijk deel 't doel voorbij schieten. Zij is echter eene macht, waaraan men zekere concessièn moet doen, omdat zij een recüt- matigen kern heeft. Het drieklassen-stelsel plaatst 82.3 pet. van de kiezers in de derde klasse en verklaart hen zoo tot eene quantité négligeable. De politieke ontwikkeling blijft daarmee achterlijk. Een deel van de bur gers vervalt in politieke stompzinnigheid, een ander deel houdt zich voor gegriefd en wordt gedreven naar de uiterste partijen. Het Pruisische klassenkiesrecht staat niet zoo ver af van het Fransche kiesrecht, dat in 1830 en 1848 tot revolutiën leidde, en evenmin van he Engelsche, dat in 1832 eu in 1867 de groote hervormingen onderging. Wie dit groote politieke feit miskent, is blind. Wie op eene verantwoordelijke plaats verkondigt, dut het tegenwoordige Pruisi sche kiesrecht goed is, stelt zich mede ver antwoordelijk voor toekomstige groote ram pen". Prof. Schmoller wil wel is waar niet de invoering van het kiesrecht voor den rijks dag in Pruisen, maar hij' verlangt de reclit- streeksche en geheime stemming om de politieke belangstelling eu do voeling tus- sclien het volk en de volksvertegenwoordi ging te verlevendigen. Hij neemt aan, dat het nieuwe ontwerp, dat van Bethmann- Hollweg te verwachten is, verder zal gaan dan het vorige eu zegt: „Wanneer de monarchie met een beschaafd, gematigd, boven de partijen en klassen staand arnbte- uaarsministerie de kiesrechthervorming niet t,ot stand brengt, dan zal de democratische beweging lxaar in handen krijgen. Tertium non datur. Het nieuwe ontwerp zal echter nog iets meer moeten bevatten dan de ge heime en rechtstreeksche stemming; boven al mag zij ook de vraag der districtsindeeling niet voorbijgaan". Duitschland. Het ontwerp van do wet tegen de kwak- zalevrij heeft thans het rijks departement van binnenlandse he zaken en liet Pruisische ministerie doorloopen en is gereed om bij den bondsraad te worden ingediend. Men kan met zekerheid verwachten, dat het wetsont werp nog in dit jaar bij dien rijksdag zal worden ingediendDe samenstellers van dit ontwerp hebben hun voordeel gedaan met de kritiek, die het in 1908 bekend gemaakte voorloopige ontwerp gevonden beeft in de kringen van geneesheerein en leeken; aan de hoofdbeginselen van het ontwerp is vastge houden, maar in de détails van de regeling zijn een aantal wijzigingen aangebracht. Frankrijk. In de begrootings commissie heeft de mi nister van marine verklaard, dat als het scheepsbouwprogramma niet tijdig genoeg werd! afgedaan, de regeeriug hot parlement zou verzoeken in de begrooting eene bepa ling op te nemen, dat in het jaar 1911 twee nieuwe pantserschepen op stapel zullen wor den gezet. Engeland. Londen, 4 Aug. Buchanan is be noemd tot Britsdh gezant te Petersburg. Zweden. Stockholm, 4 Aug. Het interna tionale vredescongres heeft eene motie aan genomen, die zich ingenomen verklaart m©t het Russisch-Japansche verdrag van 3 Juli 1910, dat do vriendschappelijke betrekkin gen tu6söhen de beide keizerrijken beves tigt, Verder werd een besluit genomen, dat de verwachting uitdrukt, dat het Russische volk niet zal dralen met voor de rechtsver houding tusschen Rusland en het- grootvor sten dom Finland eene regeling te treffen, die in overeenstemming is met de weder zijdsche belangen. De Russische gedelegeerden onthielden zich van de stemming over dit besluit. Eindelijk werd eene motie aangenomen, die den wenscji uitspreekt, dat. de Euro pee sc he vredebonden in het volgende jaar hunne regeeringen zullen voorstellen eene officieele commissie te benoemen, opdat de internationale commissie te dezer zake nog' voor de derde Haagsche conferentie bijeen kunne komen. Spanje. De Koning en de Koningin van Spanje zijn gisteren op het eiland Wight aange komen voor een bezoek aan hunne moeder, de prinses van Batten'berg. Het korte verblijf van het Spaansche Ko ningspaar te Parijs Ï6 ditmaal door geen incident gestoord. Koning Alfonso werd Dinsdagavond in den Gymnase-schouwburg, waar hij een voorstelling bijwoonde, doorliet publiek met sympathie begroet. Over de besprekingen, die de Koning met president Fallières en met minister-presi dent Briand heeft gevoerd, wordt in de pers bet stilzwijgen bewaard. Sommige bladen zeggen, dat de gesprekken niet buiten de gewone beleef beid sbetuig in gen zijn gegaan daarentegen wordt in de Rappel, die met den minister-president in betrekking staat, gezegd, dat de tegenwoordige gebeurtenis sen wel stof tot gesprek moeten hebben ge leverd. Niet zonder nadruk wordt aange duid, dat het Vaticaan dit bezoek en de daarbij zich aansluitende gesprekken van den jongen Koning met den staatsman, die eene hoofdrol beeft gespeeld in de schei ding van kerk en staat in Frankrijk, op bet tegenwoordige tijdstip moet opvatten als een bewijs, dat Alfonso zich tegen den Heiligen Stoel heeft gekeerd. „Barcelona maakt den indruk, alsof liet staat aan den vooravond van somber© ge beurtenissen. De schouwburgen en kinoma- tograaf lok alen, die anders geheel gevuld zijn, staan leeg; de weinige bezoekers, die opkomen, zijn vreemdelingen, die den toe stand niet kennen. De straten zijn ont volkt; slechts klinkt nu en dan do hoef slag van een kavallerie patrouille of de vaste stap van eene afdeeling burgerwacht of politie. Het schijnt alsof de geheele 6tad is uitgestorven. De lioofdader van het ver keer, de Parallelle, waiar de voornaamste schouwburgen en koffiehuizen gelegen zijn, ligt nu in stille rust. De inwoners verlaten hunne woningen niet, omdat zij vreezen, dat het schieten en de plunderingen, die ver leden zomer de hoofdstad van Catalonië tot een voorwerp van schrik maakten, weer kunnen beginnen. In liet hoofdbureau van politie heeft generaal de Teneriffa zijn hoofdkwartier opgeslagen. Als kapitein-ge neraal fungeert de grijze generaal Weyler, de „beul van Cuba", zoo als de Amerikaan- sche bladen hem voorheen noemden, met dictatoriale macht 'bekleed. De oude veld heer i6 onvermoeid; de leeftijd schijnt zijne geestkracht niet te hebben verminderd, maar dezelfde werklust verlangt hij ook van zijne ondergeschiktentelkens springt een or donnans van het met schuim bedekte paard om den dictator berichten te bren gen uit de verschillende punten van de stad en van de provincie. Voorloopig is do rust nog niet gestoord, maar men vreest erge dingen." Dit is de weinig opwekkende beschrijving, die een Engelech telegraafagentschap van- den 'toestand in de hoofdstad, van Catalonië geeft. Misschien wordt echter de toestand bezien met eene te donkere bril. Bulgarije. Het bericht, dat de Bulgaarsclie regee ring onderhandelt over eene nieuwe conver- sieleening, wordt volgens de Politische Kor- respondenz vau bevoegde zijde ongegrond verklaard. Turkije. Uit Konstantinopel wordt bericht, dat er niets verontrustends is voorgevallen tus schen Turkije eu Bulgarije. De ontwapening va de geheele bevolking der Europee6cho provinciën, dus ook van de Bulgaren, zal onvoorwaardelijk worden voortgezet en zich ook uitstrekken tot alle mohammedanen. Er zijn bevelen uitgevaardigd om met voorzich tigheid eu beleid op te treden en geen ge weld aan te wenden om de wapenen machtig te worden; er staat echter eene kennisge ving van de overheid voor de deur, dat de bezitters van wapenen, die na een zekeren tijd worden gevonden, als oproerlingen zul len worden gestraft. Tot dusver laat het zich aanzien, dat deze maatregel met dezelf de volharding zal worden uitgevoerd als het optreden tegen de opgestane Albaneezen. Tusschen de hoogste burgerlijke en militaire autoriteiten, tusschen de regeering en het Jong-Turksche comité bestaat eensgezind heid De Agence Bulgare legt tegenover be richten uit Saloniki en Konstantinopel na druk op de verklaring, dat de openbare meening van Bulgarije over het. feit der ontwapening niet opgewonden ie en geen begunstiging van de Turksche Bulgaren verlangt; alleen wenschen zij, dat de ont wapeningen op wettige wijze, zonder streng heid geschieden. De Griekfiche regeering heeft aan het Grieksche gezantschap te Konstantinopel medegedeeld, dat zij het door het interview van den Turkschen gezant te Athene ont stane incident beschouwt als afgedaan, na dat die gezant heeft ontkend de woorden te hebben gebezigd, die hem in den mond waren gelegd. De boycot-commis6ie te Konstantinopel heeft aan de bladen de mededeeling doen toekomen, dat de boycot van de Grieksche goederen streng zal worden voortgezet, tot dat de Kreta beschermende mogendheden hunne op het eiland 'betrekkiug hebbende beloften zullen hebben verwezenlijkt. Eene officieele mededeeling bevestigt, dat do Drusen de bewoners van drie dorpen in de buurt van Damascus hebben afgemaakt, en houdt verder in, dat de bevelhebber van de tegen de Drusen uitgezonden expeditie, generaal Sami Pacha, door een irade bij zondere volmachten heeft gekregen om in het Hauran-gebied grondige lier vormingen uit te voeren en den staat van beleg af te kondigen. Perztë* Een beeld van den toestand levert het volgende telegram uit Teheran, vau 1 Aug. gedateerd: „Heden avond omstreeks 7 uur schoten drie Perzische revolutionaire inud- jaheddins twee anderen dood, die tot de partij van de moordenaars van Seyd Abdol- lah moeten behooren. Het voorval speelde zich af in de hoofdstraat Lalezan. Een po litie-agent, die de moordenaars wilde tegen houden, werd gewond, een voorbij gaanden tataksarbeider eveneens. De moordenaars vluchtten in een wagen in het gebergte. Voor morgen worden onlusten gevreesd; do politie heeft maatregelen genomen om ze te beletten. Dank zij deze voorzorgen is de rust niet gestoord. Het parlement heeft besloten tot afkondiging van den staat van beleg voor drie maanden. Over den toestand in Teheran wordt na der bericht, «dat de ontwapening van de Muddjahedins is begonen, maar dat Sat- tao- Khan heeft verklaard, dat hij zijne men- sohen niet zou laten, ontwapenenanderen sloten zich bij hem aan. De regeering zal dus geweld moeten aanwenden, en de ge zantschappen zijn c-r van verwittigd, dat er straatgevechten zijn te verwachten. Wan neer de Bakhtiaren eensgezind aan de zijde van de regeering blij,ven, dan zal zij wel slagen Ln de ontwapening. Er heerscheai. echter geschillen onder de Bakihtiaren en. ook is eoue zekere vijandigheid tegen de Armeniërs niet te miskennen.. Sattar Khan heeft indertijd in Tabriz den strijd gevoerd tegen de aanhangers: van den nu afgezette» sjah an was ten slot te op aandrang van de Russen uaar Tehe ran afgetrokken. De aanwezigheid van. zijne gewapende benden was echter voor de re geering zeer lastig; daarom beproeft zij nu de ontwapening. Allerlei. B r u s s e 1, 4 A u g. In strijd met de aanvankelijke mededeelingen heeft de aviit- teur Tyck niet het wereld-hoogterecord ge slagen. De officieel gecontroleerde hoogte ie teruggebracht van 1700 op 1474 meter. HANZEA. TEN. 11 DOOR RUDOLF HERZO0. #l,Nadat Bramjberg en Co. nu ook eeu Noorache scheepvaartlijn zijn begonnen. schepen met zulk een laadruimte. en machines, die alleen schijnen tie leven van lucht en liefdeeen enorme besparing van onkosten I En natuurlijk komt dat- ten goede aan de lading. Zij kunnen goedkoo- per vracht vragen, kapitein Jessen, en wij blijven keteilaar. Maar diat die mienschen nog altijd meer willen hebben,, en anderen een eerlijke verdienste ontnemen I Ik moet zeggen, dat ik zooiets niiet zou kunnen doen." „Nu, wij behoeven ons nog niet te erge ren, meneer Vanheil, wij hebben het leven nog." „Dat is zeker, kapitein Jessen, en uw schip, „Waldemar Attemar" zal ons dat waar maken. Je weet At terdag" be duidt: ,ymiorgen is er weer een dag." ,,U is al zoo vriendelijk geweest mij dat uit te leggen, meneer Vianlieil, en ik moet zeggen de naam bevalt mij goed." „Zeker. Een volgenden keer zal 't wel weer beter gaan. Ik zal eens trachten de klanten duchtig aan te porren." „Uw courage, meneer Vanheil, houdt iemand op do been. Nee, nee, onze spanten en planken komen nog lang niet onder den hamer." „Wat zou je denken van een fleschje roode baai, kapitein Jessen? Ik bedoel bij wijze van overgang van de zaken naar het private leven." „Dat is een voorstel waartegen niets valt in te brengen." Het gezicht van Martin Vanheil had zijn oude opgewektheid herwonnen. Hij pakte de cognossementen bijeen, sloot ze weg in de brandkast en mam uit een hoekkastje een flesch en twee glazen. „Ik beu geen drinker," zeide hij, „maar een .glaasje wijn smaakt mij wel." „Nu, dat gaat mij ook zoo. Ik drink zelden of nooit, maar 't smaakt mij altijd." „Het is maar goed, kapitein, dat wij beiden mannen zijn, die de waarheid zeg- gen." „Dat is zeker goed. Al is 't maar alleen omdat het zoo hoort. Je gezondheid, me neer Vanheil 1" „Je blijft toch vanavond hier, als mijn gast? Of heb je al een afspraak?" „Nneen. Anna uit de Westminster herberg telt niet mee, vindt u wel, meneer Vanheil?" „Nee, die telt niet mee, oude zeeroover!" „Nou, zeg dat niet. Als een mensch dagenlang zeewater heeft gesnoven en den wind om zijn ooren lieeft gehad, verlangt hij wel eens naar een gezellig, hartelijk praatje." „Als je gedaan liadt, wat ik je al dertig jaar geleden heb aangeraden en getrouwd was, dan hadft je nu al dertig jaar lang heb gezellige, hartelijke praatje thuis kunnen hebben." „Thuis 1 Ik ben altijd op zee, meneer Vanheil. En wat zou mij dat dus geven, als ik in Hamburg of in Bergen, of waar ook, trek krijg in een praatje? En ze alle maal trouwen, dat zou toch erg onzedelijk zijn „Je moest je schamen, oude grijsbaard 1" „Als de knappe meisjes mij niet meer aankijken, zal ik dat met genoegen doen." De oude kapitein grijnsde .geuoegelijk, alsof hij meende, dat dat- oogenblik nog heel ver af was. Zij hadden de flesch geledigd en maakten zich gereed het kantoor te verlaten. Bij de deur trok Vanheil zijn gast even bij den arm. „Wat do zaken betreft, ik meen dat die nu niet zoo "érg goed gaan daar boven je mond over houdenVrouwlui maken zich nogal gauw beangst. Daarom moet men altijd een vroolijk gezicht de trap opbren- gen." „Wel, goeie grutten," zei de kapitein en klopte den lieer des huizes bewonderend op dc schouders', „u hebt een benijdenswaardig karakter 1" In het voorste kantoor wenschten zij den procuratiehouder en liet personeel goeden avond en gingen toen, opgewekt pratende, de trap op naar de eerste verdieping. „Hallo!" riep Martin Vanheil. „Is de tafel al gedekt? Ik breng een gast mede." „En wij hebben er al een!" riep een vrou wtest em lachend terug. „Jle hebt niet alleen geluk 1" „Kijk eerst welke lading je lieve man meebrengt, mevrouw Vanheil," riep de ka pitein, „voor u van geluk 6preekt." „Ha, kinderen, daar is kapitein Jessen 1" De vrouw des huizes kwam .haastig op het portaal aangeloopen en schudde den ouden zakenvriend vroolijk de hand; doch dade lijk werd zij opzijde geschoven om plaats te maken voor de achteraan! dringenden. Erica en Marga hadden reeds zijn handen gegrepen, Frits, de student met vacantie, klopte hem krachtig op den schouder en Martin Vanheil, die op eiken arm een klein kind droeg, hing hem de beide kinderen aan den hals. Zoo trokken zij', onder vroo lijk lawaai, de huiskamer in, terwijl Robert Twersteu verwonderd uit deu stoel opstond, waarin men hem eeu kwartier geleden had nedergezet, omdat hij het avondeten mode gebruiken moest. „Hier," stelde de student voor, „is de koenste zeevaarder van alle tijden eu alle zeeën, Jan, Jeus Jessen! Hiep, hiep hoera. En hier is de zoon vau den man, die op het beroemde eiland Strinwarder nog veel meer beroemde schepen bouwt, meneer Twersten. Ook voor hem hiep, hiep, hoera! Muziek!" (Hij zette zich op de pianokruk en sloeg een paar akkoorden aan, terwijl kapitein Jessen, die zich inmiddels van zijn last bevrijd had, den jongen Twersten de hand drukte. „Alle respect, meneer Twersten, voor uw vader. Ik heb reeds verscheidene ma len e©n e ©hip bij ham gedokt e» ik heb de eer ham ook persoonlijk te kennen." „Dat hoor ik niet genoegen, kapitein." „,,Aian tiafelAan tafel!" „Eerst de kleine wurmen wegl" „Hebben de jongens al wat in de maag?" „Twee borden rijstebrij met suiker eu kaneel." „Dan goedemnocht kussen, vooruit met de geit 1" En terwiijl de levendige kereltjes van den eenen arm naar den anderen gingen, stond het kindermeisje, in een licht kleedje e» een wit muteje, lachend in dè deur, en strekte do haaiden uit naar de haar toevertrouwde pandien. 'Toen kwamj er een oogenblik van rust. Mevrouw Hen rietta nam. den arm van den kapitein, Ro bert bood den zijne aan Marga, en die lieer dt© huizes geleidde zijn dochter Erioa, die den arm sloeg om het middel van liaar broeder Frits. In deze volgorde zetten., zij zich aan tafel Er werd thee gediend, met koud vloesch en worst, gemarineerde visch, kaas en. vruchten. Geen oogemblik w-a© bij de Vamheil's de gedachte opgekomen, omslag te maken voor de gasten,, die de avond hun had ge bracht. En den gasten was het alsof zij dag aan dag verkeerd hadden in. dezen familiekring en een familieband hun het recht gaf om te doen,, te schepteen en te babbelen evenals de Vanlhitól's. De hoe ren gebruikten rlium bij de thee, de da mes rooden wijn. Men vroeg elkander wedterkeerig om de schotels on het brood. Van tijd tot tijd hief mevrouw He-U- riotte haar grijs hoofd op met een poging om in de kopjes te kijken. De ledige gingen dan door een rij handen naar de huisvrouw, werdetn gevuld en keerdem langs den zelfden weg terug. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad | 1910 | | pagina 1