JU it den omtrek.
STADSNIEUWST
Albert Vogel, onze wereldbefaamde de
clamator, geeft te Mechelen lessen in voor
drachtkunst.
Een zeer gemengd gezelschap van pries
ters en leeken, zoowel als dames, woont ge
regeld elke week de lessen bij.
Het Vredespaleis. Sedert eenige
dagen wordt weer eens het bericht gecolpor
teerd, dat de voltooiing van het Vredespaleis
zeker niet in 1913, zelfs niet voor 1915 mag
worden tegemoet gezien.
Te rechter plaats ingewonnen informatie,
heeft ous geleerd, dat voor het oogenblik alle
redelijke grond voor dit of dergelijk bericht
ontbreekt. N. Ct.
Gedenkboek. Een gedenkboek der
viering van het LXV11 lustrum der Lcidsche
lloogescliool wordt voorbereid. Dit werk
zal rijkelijk worden verlucht met fotografiefin
reproducties in kleur van enkele costuum-
outwerpen, terwijl de verdere illustratie is
opgedragen aan Henricus, die o.a. uit elk
der drie handelingen van „Alanora" een af
beelding in kleur zal geven.
De firma S. C. van Doesburgh te Leiden
nam ook van dit werk de verzorging op zich.
Hel boek zal bij voldoende inteekemhg
door S. C. van Doesburgh te Leiden worden
uitgegeven.
liet zal worden gedrukt met een fraaie, dui
delijke letter, op mooi, niet-glinstercnd kunst
druk-papaier, in kwarto-formaat.
De inaskeradccommissic deelt evenwel me
de, dat alleen indien vóór 5 Nov. 1910 een
voldoend aantal inteekeningen door den uil
gever zijn ontvangen, tot uitgave kan worden
overgegaan.
H et H o e k van Holland vraag
stuk. In een zeer druk bezochte open
bare vergadering, welke aan den Hoek van
Holland belegd was om uiting te geven aan
den wensch, dat ten spoedigste aan dc on
houdbare toestanden ter plaatse een einde
worde gemaakt, is met op éón na algemeene
stemmen vastgesteld, dat aansluiting bij
Rotterdam als de beste oplossing is te be
schouwen. Eén persoon was slechts van
meening, dat een zelfstandige gemeente de
voorkeur verdient. Een rekest in den geest
van deze vergadering werd opgemaakt en
door de aanwezigen geteekend, en zal den
minister van Binnenlandsche Zaken worden
aangeboden door dezelfde commissie uit de
burgerij, die onlangs om inlichtingen bij
den burgemeester van Rotterdam is geweest.
VLIEGEN.
Monument voor Van Maasdijk.
Het monument ter nagedachtenis aan Cle
ment van Maasdijk, dat te Heerenveen zal
worden opgericht, wordt een obelisk, eenige
meters hoog, staande op een zwaar voetstuk.
Dit werk is aan Pier Pander opgedragen.
Deze beeldhouwer is gereed met het ont
werp medaillon-portret van den aviateur,
naar welk model het thans in steen gehou
wen zal worden.
K 11 e r te Breda.
Men meldt aan de Tel. uit Broda
Niettegenstaande den storm, regen en ha
gelbuien :js Kuiler toch gisteren (Dinsdag
tweemaal de lucht ingegaan. De „stormvo
gel" (zooals allen hier Kuiler noemen), heeft
de eerste keer in 2£ minuut het terrein rond
gevlogen op een hoogte van 13 Meter. Tc
3.40 steeg hij voor dc tweede keer, ondanks
den hevigen regen, op, doch kon niet hoog
komen. In de t./eede bocht raakte een vleu
gel zelfs den grond, waardoor hij in scheeve
houding moest landen. Zoodoende kwam het
volle gewicht van hel toestel op één wiel van
den amortisscur, welke brak en de machine
voorover deed hangen.
Küller bekwam geen letsel, doch schroef
en amortisscur werden beschadigd. Hem
wenden bloemen aangeboden en een krans
namens de cadetten der K. M. A. overhan
digd. Deskundigen zeiden ons, dat geen an
dere aviateur met zulk weer zou gevlogen
hebben. Küller is voornemens ai^r op het
schielterrcin der E. N. V. de vier laatste da
gen dezer week eiken middag tusschen 2 en
4 uur met passagiers te vliegen. Zijn machine
is heden hersteld. De bewondering voor
dezen koenen aviateur, was gisterenavond in
Breda algemeen.
In Verwcy en Lugard's vliegkampen te
Ede en te Socsterbcrg zullen gedurende deze
maand nationale vliegdemonstraties plaats
hebben.
Alleen Nederlandschc luchtmannen kunnen
inschrijven.
Het is zeker dat Wijnmalen en Küller zul
len uitkomen.
D e m e I k o o r 1 o g te E n k h u i-
zen. De Verbruikcrsvereeniging te Enkhui
zen, die uit den druk der meikprijsverhoo-
ging is ontstaan, heeft haar eerste succes
geboektde melkprijzen zijn weer op den
ouden voet gebracht. Intusschen heeft dit
succes verlokt tot hel erlangen van meer
dere resultaten; diverse commissie» gaan
nu onderzoeken of er inzake vl e es ch waren,
brandstoffen en brood ook nog niet wat „ge
daan" kan worden.
Staking van handelsbedien-
<1 en. Te Rotterdam heeft de Alg. iNed. Bond
van Handels- en Kantoorbedienden opnieuw
de staking voor de firma Norden geprocla
meerd. De oorzaak is naar van de zijde
van den Bond aan de Arah. Ct. werd mede
gedeeld dat de firma het mei dien Bond
gesloten collectieve arbeidscontract niet na
kwam, waarom deze overeenkomst door den
Bond werd opgezegd.
Tevens bood de Alg. Bond eene nieuwe ar
beidsovereenkomst aande firma Norden
bleef echter weigerachtig, ook na een con
ferentie met eenigc hoofdbestuurders van
den Alg. Ned. Bond van Handels, en Kan
toorbedienden, de nieuwe overeenkomst te
tcokcnen, met het gevolg, dat de Bond de
staking proclameerde.
Eenigc bedienden zijn aan den arbeid ge
bleven. a
De kindermoord te Ren-
k u m. Voor de rechtbank te Arnhem stond
gisteren namiddag terecht J. van Rennes,
stecnoverarbcider te Renkumbeschuluigd
van verkrachting en moord op de 13-jarige
Adriana Pulle, aldaar.
In deze zaak werden 17 getuigen gehoord.
De beklaagde bekende het eerste ten laste
gelegde, doch verklaarde niet het opzet ge
had te hebben het meisje te vermoorden.
De officier van Justitie, mr. Van Outeren,
eischtc levenslange gevangenis
straf.
De verdediger, mr. M. van Gelein Vitrin-
ga, meende, dat in dit geval geen levens
lange gevangenisstraf geëischt kon worden.
DeHaagschc moord. Omtrent
den misdaad in het hofje van Van Es aan
de Koningstraat wordt nog het volgende ver
nomen:
Toen dc 18-jarige \V. J., die Zaterdagavond
als derde verdachte is aangehouden, be
merkte dat ontkennen hem niet langer baten
kon, heeft hij op dc vraag, waar hij de ten
nadcele van de vermoorde weduwe Genegten
gestolen voorwerpen gelaten had, geantwoord
data hij deze uit vrees voor ontdekking ge
worpen had in een privaat van een bierhuis
aan de Van der Duijnstraat. De politie heeft
daarna dadelijk een onderzoek ingesteld en
bij het doen van opgravingen ter aangewezen
plaatse is 't haar inderdaad vandaag gelukt
reeds eenigc der vermiste sieraden te voor
schijn tot brengen.
Uit de verklaringen van dezen jeugdigen
verdachte moet ook gebleken zijn, dat aan
vankelijk tusschen de drie aangehouden ver
dachten: de 39-jarige verver G., diens 50-ja-
rige vrouw en de 18-jarige huisknecht W. J.
was overeengekomen om hun buurvrouw niet
in den avond van Zaterdag 22 October, maar
den daaraan voorafgaande Vrijdagavond te
berooven. Het plan kon toen echter nedt wor
den volvoerd, omdat de weduwe Genegten
dien geheelen avond een buurvrouw uit het
hofje op bezoek had.
De gerechtelijke instructie is heden aange
vangen.
De voortvluchtige graan-
h a n d e 1 a a r S., van Katwijk aan den Rijn,
is Vrijdag te 's Gravenhage door den inspec
teur van politic den heer II. Vooys gear
resteerd. Aan diens ongetwijfeld taaie volhar
ding is deze aanhouding te danken. Reeds
weken achtereen werden in Den Haag des
nachts alle mogelijke „sociëteiten" door onze
politic bezocht, doch telkens vischfc men ach
ter het net; de heer „Ailing van Geusau"
was dan juist vertrokken!
De gangen der politie werden blijkbaar
eveneens zorgvuldig bespied, terwijl zijn zaak
waarnemer, de heer „Johan van Houten", al
hier hem naar alle waarschijnlijkheid ook op
de hoogte hield van alles, wat hier plaats
greep.
Als een staaltje der brutaliteit kan zekei
dienen, dat S., terwijl hij werd gezocht, tot
Iwec malen toe per auto een bezoek aan
Katwijk bracht, terwijl hij op den avond
zijner arrestatie kort te voren nog een tele
fonisch gesprek had gevoerd met de politic
alhier, waarin hij zeide, te lichben vernomen,
dat men hem zocht, dat men zich echter
moest haasten, want dat hij op het punt stond
naar Engeland te vertrekken. Blijkbaar wist
hij toen niet, dat onze inspecteur zoo dicht
in zijn nabijheid was.
Geen vijf minuten toch na het gesprek met
Katwijk werd hij op dc Hocfkade gearres
teerd, toen hij op het punt stond per auto
heen te gaan. Niet op reis toen, doch per
auto naar de justitie! Een woord van hulde
voor den politic-inspecteur is hier zeker niet
misplaatst. L. D.
Het einde. Tc Medeinblik is een be
kend drinker, door overmatig drankgebruik
gestikt. Men vond een nog half gevuld jene-
verflesch in zijn nabijheid.
Waanzinnig geworden. De
Duitsche haringlooper „AE 72 Gcrhardine"
liep Zondag te IJmuiden binnen ter ontsche
ping van een in Enkhuizen woonachtigen
matroos, die op zee waanzinnig was gewor
den en gevaar opleverde voor de overige be
manning.
f 6000 verloren. De gemeentepoli
tie te Stiens werd Zondagmorgen door
iemand gewekt met de mededeeling, dat hij
op den weg tusschen Jelsum en Stiens een
portefeuille met f 0000 aan bankpapier ver
loren had. Het geld had hij gebeurd voor
geleverde aardappelen. Dadelijk ging men
op onderzoek uit doch zonder succes.
Stranding. Bij nevigen Z. W.
storm en bij zwaren regenval, die het uit-
zich zeer belemmerde, is gisteren nacht ten 1
uur, bij het binnenzeilen der Scheveningsche
haven, de motorschokker Helder 63 vol wa
ter gesltfgen en in den noordhoek der buiten
haven gestrand.
De motorreddingboot was spoedig ter plaat
se, doch behoefde geen hulp te verleenen,
aangezien de schipbreukelingen door dc hulp
der havenbedienden en vletterlieden op het
strand konden komen.
De directeur der visschershaven en de chef
van dienst waren de stranding aanwe
zig-
De gestrande motorboot staat hoog op het
zand; de kansen dat het vaartuig behouden
blijft, staan slecht.
I n- c n U i t v a 1 „onder de streep" in
'i Ilbld.
,,'t Schijnt, dat men dn Nieuwediep niet
tevreden is met den opvolger van vice-admi-
raal Van den Bosch."
„Waarom niet?"
„De schout-bij-nacht heet F. jC. E. L.
Koster; en nu vindt men het wat vreemd
een koster en een dominé samen onze vloot
te laten commandeeren."
School- «n Kfltnitww».
Professorale intreerede. Maandag
middag aanvaardde mr. I. Henri Hcijmans, be
noemd lot gewoon hoogleeroar in het burgerlijk
recht, de burgerlijke rechtsvordering, en het Ro-
meinsch recht en zijn geschiedenis aan de Gem.
Universiteit van Amsterdam, zijn ambt met een
rede over „Het recht der werkelijkheid".
's-G ravenhagc, 1 Nov. Examens Mid
delbaar Onderwijs.
Nederlandschc taal en letterkunde (K VII). Ge
ëxamineerd 2 candidate:). Toegelaten de heer J. C.
van Alphen, te Oud-Vroenhoven.
Aardrijkskunde (K IX). Geëxamineerd en toe
gelaten de heeren L. dc Boer, te Dordrecht, en E.
G. Hartlief, tc Amsterdam.
Voor de in 1910 te Wageningen te hou
den examens ter verkrijging van eene akte
van bekwaamheid tot het geven van middel
baar onderwijs in de landbouwkunde, had
zich één mannelijke candidaat aangemeld,
die zich vóór het examen heeft teruggetrok
ken.
De Dordtsche bevestiging. De
kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente te Dordrecht is
gisteravond te zes uur weer bijeengekomen. Hij be
sloot met 18 stemmen voor, y tegen en 1 onthouding
tot bevestiging van ds. Zillinger Molenaar, zoodat
deze zijn intrede a.s. Zondagavond in dc Groote
Kerk zal doen.
Gereformeerde Kerken.
Conferentie. De kerkeraad der Geref.
Kerk van Utrecht, daartoe vanwege de Synode der
Geref. Kerken aangewezen, heeft dezer dagen met
de Dcputalen der Synode van de Oud-Gerefor-
meerde Kerken een conferentie gehouden over de
mogelijkheid om tot kerkelijk samenleven te ko
men.
liet bleek, dat van de zijde der Oud-Gerefor
meerde Kerken daartegen nog ernstige bezwaren
bestaan.
Dc kerkeraad van Utrecht zal nu aan die kerke-
rauen der Geref. Kerken waar ter plaatse ook een
Oud-Gereformeerde Kerk is, een schrijven richten.
(Stand.)
Gisterenmiddag heeft de aftredende
commandant van het regiment genietroepen
Ie l'lrecht, P. Kleynheus, naar aanleiding
van zijne benoeming tot generaal-majoor
commandant van de Nieuwe lloll. Waterlinie,
liet korps overgegeven aan den nieuwen
commandant, den tot kolonel bevorderden
luitenant-kolonel J. I». Koolemans Beijnen.
Gisteren is te Utrecht overleden de heer
D. de Groot, oud-schoolopziener in hot ar
rondissement Utrecht en oud-lid van den ge
meenteraad aldaar.
Zaterdag is te Utrecht overleden de
heer E. J. van dc Hagt, secretaris-penning
meester van het geneeskundig geslicht voor
krankzinnigen aldaar.
Bussum. Gisteren herdacht de neer L.
J. Kaarsgaren, gemeente-ontvanger van Bus
sum, den dag waarop hij voor 25 jaren die
functie aanvaardde.
Groot was de belangstelling, me hij bij
deze gelegenheid van alle zijden mocht ont
vangen.
In tegenwoordigheid van alle leden van
den Raad bood de burgemeester, mr. 's Ja
cob, hem onder een hartelijke toespraak na
mens den Gemeenteraad een geschenk in
zilver aan. Van de gemeente-ambtenaren, van
het Burgerlijk Armbestuur, waarvan de ju
bilaris voorzitter is, en van het personeel der
openbare scholen ontving hij eveneens be
wijzen van hoogachting. Ook zeer vele par
ticulieren kwamen hem in den loop van den
dag gelukwenschen.
Laat toch geen messen lig
gen! Het vijfjarig dochtertje van J. v. d. W.
te Veenendaal wist, terwijl de moeder eenigc
oogenblikken afwezig was, een tafelmes te
bemachtigen. Al spelende kwam de arme
kleine le rollen met het gevolg, dat het mes
diep in het hoofd drong. Hoewel spoedig
geneeskundige hulp kon worden verleend, is
de toestand van het kind ernstig.
Vergadering van iden Raad der ge
meente Amersfoort op Dingdag 1 November,
des namiddags te 1£ uur.
Voorzitter: de Burgemeester.
Aanwezig alle leden.
De notulen worden ongewijzigd vastge
steld.
De Voorzitter deelt mede, naar aan
leiding van een in de vorige vergadering
door den lieer Van Duinen gevraagde inlich
ting omtrent het door de gemeente aange
kochte paard, dat bij nader onderzoek ge
bleken is, dat er volmaakte overeenstem
ming was tusschen het advies van den vee
arts van de Trammaatschappij en dat van
den directeur van 's Rijksveeartsenijschool
aan den eigenaar van het paard.
Mededeeling wordt gedaan van verschillen
de ingekomen stukken, o. m.:
Van Burgemeester en Wethouders het pro
ces-verbaal van de opname van de kas en
boeken van den gemeente-ontvanger, op 27
October 1910.
Wordt ter inzage van de leden ter secre
tarie neergelegd.
Een adres van hel Amersfoortsch Drank-
weercomité, waarbij voor 1911 eone subsidie
wordt gevraagd als voor 1910 is gegeven.
Zal behandeld worden bij de bcgrooting.
Een nader adres van de afdeeling Amers
foort van de Maatschappij tot bevordering
der Toonkunst betreffende de aangevraagde
subsidie voor zangonderwijs.
Zal behandeld worden bij punt 11.
Schrijven van jhr. E. Toixeira de Malt os
en H. Stolp, houdende mededeeling, dat zij
hunne benoeming tot lid der commissie van
toezicht op het Middelbaar onderwijs aanne
men.
Voor kennisgeving.
Een adres van het bestuur der Sociëteit
„Vereeniging", waarbij het bestuur perceelen
te koop aanbiedt voor stichting van een eier
en botermarkt.
Wordt gesteld in handen van B. en W. om
prae-advics.
Koninklijk besluit van 25 October 1910, hou
dende goedkeuring dat de heffing van vuur-,
haven- en tongeld voor het bevaren van de
rivier dc Eein tot 1 Januari 1914 geschiedt
overeenkomstig het geldende tarief.
Voor kennisgeving.
1. Behandeling van de bcgrooting en te ver
leenen subsidie aan hel Burgerlijk Armbe
stuur, dienstjaar 1911.
De bcgrooting sluit in ontvangst en uit
gaaf tot een bedrag van f 14,825.
Zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd.
2. Behandeling vam de begrooting van het
Burgerweeshuis, dienstjaar 1911.
De begrooting sluit in ontvangst en uitgaaf
tot een bedrag van f 9806.
Zonder hoofdelijke .stemming goedgekeurd.
3. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders tot beschikking over een gedeelte van
hel saldo, dienst 1909, en tot wijziging, in
verband daarmede, van de begrooting, dienst
1910.
Zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd.
4. Rapport en voorstel van Burgemeester
en Wethouders betreffende een adres van
de vereeniging „Ambachtsschool voor Amers
foort en omstreken" tot meerderen steun van
de gemeente.
Alsvoren.
5. Rapport en voorstel van Burgemeester
en Wethouders naar aanleiding van een adres
van het hoofdbestuur van het Genootschap
voor Landbouw en Kruidkunde te Utrecht tot
het verkrijgen van een subsidie.
Alsvoren.
6. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders betreffende de verbouwing van het ho
tel-restaurant en 'de boschwachters woning op
Barkhoven en verhuring van het hotel-restau
rant.
De heer Van E s v c d kan zich vereeni
gen met dc voorgestelde uitbreiding van
Birkhoven, dat meer en meer een goeden
naam krijgt. Spr. heeft er echter bezwaar
tegen, dat het goheele gebouw niet op de
zelfde hoogte gebracht wordt. Een betere
toestand zou verkregen worden, wanneer dit
wel zoo was en het achtergedeelte wat hoo-
gcr opgetrokken werd. Daarom stelt Spr. voor
500 meer voor de verbouwing toe te ken
nen.
De heer Van Du inenis geheel genezen
van zijn oorspronkelijk (idee, dat het chalet-
stelsel voor Birkhoven gcwenscht was. Er is
hem gebleken, dat voor een eigenlijk hotel
meer te zeggen valt. Spr. kan zich voorts
uitstekend vereendgen met hetgeen door den
vorigen Spr. as voorgesteld.
Dc heer Hamers vraagt hoe B. en W.
denken over het voorstel van den heer Van
Esveid.
De Voorzitter antwoordt, dat B. en
W. gaarne dit voorstel zullen overnemen.
De heer Veis H e ij n vraagt of f 500 vol
doende is voor .die verbetering.
De Voorzitter deelt mede, dat de ge
meente-architect heeft medegedeeld, dat de
verhooging de f 500 niet te boven zal gaan.
De heer Kroes lis van oordeel, dat de
verbetering in ieder geval moet plaats vin
den, al zou het f 1000 kosten. Spr. zou daar
om geen prijs willen noemen.
liet voorstel wordt daarop zonder hoofde
lijke stemming goedgekeurd.
7. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders tol uitbreiding van den dienst der Ge
meente-Rei n i gi ng
liet voorstel strekt om nog een paard en
een sproeiwagen aan te schaffen en voorts
hel personeel met éón man uil le breiden.
De lieer Kroes zal deze uitbreiding toe
juichen, omdat hier de gemeentereiniging niet
voldoende is. -De toestand van den Hoog-
landschen weg bv. .is verschrikkelijk
De Voorzitter zegt onderzoek toe,
waarna de voordracht zonder hoofdelijke
stemming wordt goedgekeurd.
8. Voorstellen van Burgemeester en Wet
houders tot herziening der salarisregeling
voor het personeel lager onderwijs, personeel
openbare werken, secretarie-ambtenaren, po
litic-ambtenaren, directeur van den reini
gingsdienst, klerk van den gemeente-ontvan
ger, boschbaas op Birkhoven en personeel
gasfabriek.
De heer Gerritsen kan zich over het
geheel volmaakt vereenigen met de voor
dracht, doch f 350 voor de gasfabriek vindt
Spr. le weinig. De dienstjaren worden voor
drie ambtenaren niet in rekening gebracht.
Dc eerlijkheid vergt z. i., dal de regeling
voor het personeel der gasfabriek wordt ge
schoeid op de leest van die der gemeen-te-
secretarie. Spr. hoopt, dat B. en W. in de
volgende vergadering met een voorstel d. a. g.
zullen komen.
Dc Voorzitter zegt overweging toe.
De heer Jordssen vraagt of de voorge
stelde verhooging van de ambtenaren der gas
fabriek uitgegaan is van den directeur.
De V o o r z i 11 e r: Ja.
De heer K a m deelt mede, dat het voor
stel geheel in overeenstemming is met de
opinie der gasconyndssie en wijst er op, dat
de betreffende ambtenaren toch ook staan
voor een periodieke verhooging.
De heer Gerritsen geeft dat toe, doch
de dienstjaren bij de gemeente worden bij
hen niet in rekening gebracht, wat wel ge
schiedt bij de ambtenaren ter secretarie.
De heer P lomp wijst ier op, dat de
eischen, aan de secretarie^ambtenaren te
stellen, hooger zijn dan die aan de ambte
naren der gasfabriek, waarom gemeend is
de eersten in gunstiger conditie te moeten
brengen.
De verschillende voorstellen van B. cn W.
worden daarop met algemeene stemmen
goedgekeurd.
9. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders betreffende de oprichting cener han
delsschool.
Ingediend as de volgende motie door de
heeren Van Esveid, Plomp, Gerritsen, Veis
Ileijn en Oosterveen:
De Raad der gemeente Amersfoort;
Gezien het voorstel van Burgemeester en
Wethouders inzake de oprichting eener ge
meen'elijke handelsschool;
Overwegende dat het boven eene gemeen
telijke exploitatie in de gegeven omstandig
heden de voorkeur verdient eene dergelijke
school, althans voorloopig, door eene parti
culiere vereeniging te doen exploiteeren.
Verklaart zich bereid aan de Vereeniging
„Handelsschool voor Amersfoort en omsta*e-
ken", die zich de oprichting en exploitatie
van een dergelijke school ten doel stelt, on
der nader vast te stellen voorwaarden, eene
jaarlijksche subsidie tot wederopzeggens te
verleenen, en
Noodigt Burgemeester en Wethouders uil
deze voorwaarden te ontwerpen en ter vast
stelling aan den Raad voor te leggen.
De heer R ij k e n s acht deze motie van
zeer ingrijpenden aard, waar zij de keuze
vraagt tusschen gemeentelijke en particuliere
exploitatie. En er is niet voldoende over na
gedacht kunnen worden.
Spr. stelt daarom voor de behandeling der
motie uit te stellen tot een zeer spoedig uit
te schrijven vergadering, opdat men tijd heeft
de kwestie nog eens degelijk onder de oog en
le zieh.
De heer Hamers wenscht eveneens eens
rijpelijk over de motie na te denken en zijn
licht bij anderen op te steken.
De heer Van Esveid acht het niet in
't belang der zaak de behandeling uit tc
stellen, te meer niet, waar de vereeniging
ook geen uitstel zal wenschen en de zaak
toch reeds in de afdeeling behandeld is. De
heeren staan dus niet onvoorbereid tegenóver
de mo'ie.
Spr. vraagt vervolgens of oprichting
gemeentewege wel gerechtvaardigd is mfit
het oog op den te verwachten toevoer van
leerlingen, enz.
De gevoelens zijn er te zeer verdeeld over,
zelfs onder de handelsonannen dn den Raad.
Spr. voor zich, en anderen met hem, ge-
looven dat gemeentelijke exploitatie onge-
wcnscht is, waar de zaak bij de vereeniging
dn goede handen is.
De Voorzitter herinnert, dat aan de
orde is het voorstel-Rijkens.
De heer Plomp gelooft, dat de heer
Van Esvclid eenvoudig motiveert waarom hij
niet voor uitstel is, gelijk de heer Rijkens ge
motiveerd heeft, waarom hij uitstel verlangt.
De Voorzitter blijft bij zijn meendng,
dat eerst beslist moet worden over het voor
stel-Rijkens.
De heer Van Esveid herhaalt, dat de
zaak bij de vereeniging in goede handen is,
terwijl, indien de gemeente de school ex
ploiteert, deze seeds een kwijnend bestaan
zal lijden.
Spr. zou wenschen, dat de gemeente een
llirke subsidie gaf, gelijk aan dc ambachts
school en de industrieschool.
De heer Veis II c y n voelt wel wat voor
de bezwaren van de heeren Rijkens en Ha
mers, al is hij onderleekenaar der motie. Er
zijn z. i. toch geen groote bezwaren om aan
't verzoek van den heer Rijkens tegemoet te
komen. De Prov. Staten vergaderen eerst 28
Nov., zoodat vóór dien tijd een aanvraag om
subsidie nog wel kan worden ingediend.
De heeren VanDuinen en K r o e s zijn
voor het voorstel van den heer Rijkens. De
laatste is ook geheel en al oningewijd in de
zaak en wc-nscht haar nog eens op z'n gemak
te beschouwen, te meer waar onder de raads
leden zelve te dezen opzichte verdeeldheid
heerscht.
De motie-Rijk ens wordt daarop in stem
ming gebracht en aangenomen met 16 tegen
1 stem.
Tegen de heer Van Esveld.
De voordracht wordt daarna van dc agenda
afgevoerd.
10. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders naar aanleiding.van adressen betreffen
de wijziging van: 1. de schoolgeldheffing
voor de scholen le soort; 2. het leerplan van
die scholen.
De heer Gerritsen merkt op, dat het
-antwoord van B. cn W. op de schoolgeld
heffing hem niet bevredigd heeft.
In zijn afdeeliifg is deze zaak uitvoerig be
sproken toen hij aandrong op progressie.
Zijn medeleden waren overtuigd dat, waar
zij tegen progressie waren, men er met af
was oin de hooge schoolgelden op de scho
len le soort te blijven handhaven.
B. en W. werd gevraagd het dan dn dien
zin te wijzigen, dat er op een school 2de
soort voor degenen, die er om vroegen, op
leiding zou gegeven worden voor de H. B. S.
en gymnasium.
B. en W. zijn in hun antwoord van het
verkeerde denkbeeld uitgegaan, dat de kin
deren van de 2e soort scholen zoo goed als
allen het handelsonderwijs zullen volgen.
In dat opzicht is Spr. erg pessimistisch ge
stemd.
Amersfoort is geen handelsstad. Het zullen
uitzonderingen zijn, wanneer die kinderen op
hun 12-jarigen leeftijd naar de handelsschool
gaan.
Alle betrekkingen voor ambtenaren, a. d.
spoor, politie, in Indië, enz. enz. eischen di
ploma II. B. S.
Het is Spr. dan ook nog niet duidelijk,
welke kinderen die handelsschool zullen moe
ten bevolken.
Hij zal zijn stem dan de tot slandkomiLng
niet onthouden, omdat de burgerij en school-
auloriteiten het nuttig vinden, maar Spr. acht
hel nog dringender noodlg, dat er voor dien
z.g. middenstand goedkooper gelegenheid
komt om hun kinderen naar de H. B. S. en
het gymnasium te brengen.
Wil de raad niet aan progressie, dan moet
er een nieuwe school 2de soort gesticht wor
den voor jongens en meisjes; misschien kun
nen, wanneer het noodig blijkt, meer uitge
breid lager onderwijs en normaallessen daar
aan verbonden worden.
Spr. maakt er B. en W. nu reeds opmerk
zaam op, dal dc bestaande school 2de soort
veel te bevolkt is om er nog verdere uit
breiding aan te geven. Werd in dat opzicht
zijn ideaal verwezenlijkt door progressief
schoolgeld te heffen, dan zou vermoedelijk
voorloopig de bestaande school le soort
Spelberg voldoende zijn door er nog een paar,
parallel-klassen aa>n toe te voegen.
Spr. weet wel, dat B. en W. overstelpt zijn
met werk, maar hij meent dat deze materie
zeer veel haast heeft en moet er nog eens
met nadruk op wijzen, dat deze regeling
niets le maken heeft met een op te richten
handelsschool.
De heer R ij k e n s herinnert er aan, dat
hij in de vergadering van de eerste afdeeling
invoering van een progressieve schoolgeld
heffing heeft bepleit. Tot zijn verwondering
heeft bij hierover in het antwoord van B.
en W. niets gelezen. Daar Spr. het invoe
ren van een dergelijke schoolgeldheffing be
schouwt als een daad van sociale rechtvaar
digheid en gaarne de meening van alle raads
leden hierover zou kennen, stelt hij de vol
gende motie voor, die hij .gaarne zou zien,
dat in een der volgende vergaderingen aan de
orde werd gesteld:
„De Raad, van oordeel, dat het wenschelijk
is in deze gemeente een progressieve school-
gcldheffiug in te voeren, noodigt B. en W.
uit hiertoe voorstellen le doen."
De heer Jordssen vraagt of B. cn W.
dan prae-advies op de motie zullen uitbren
gen?
De Voorzitter: Ja zeker!
Wethouder Ce losse merkt op, dat wan
neer jongelui komen van de school le soort,
zij als het ware aangewezen zijn tot H. B. S.
of Gymnasium. En wanneer nu het school
geld verlaagd wordt, dan zou het feitelijk
ook verlaagd moeten worden voor II. B. S.
en Gymnasium, en daaromtrent denken B*
en W. geen voorstel te doem.
