N°. IÖ5. Tweede Blad.
O"" Jaargang.
Donderdag 8 December 1910.
ERSFOORT
DAGBLAD.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden voor Amorsfoortf I.OO.
Idem franco per post- 1.50.
Afzonderlijke nummers- 0.05.
Deze Courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest
dagen.
Advertentiënmededeelingen enz., gelieve men vóór 11 uur
's morgens bij de Uitgevers in te zenden.
Uilgevers: VALKHOFF C°.
Utrechtschestraat 1. Intercomm. Telephoonnummer 66.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels f 0.50.
Elke regel moor - O.IO.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 25 cents bij Yooruitbotaling.
Groote lettors naar plaatsruimte.
Voor handel on bedrijf bestaan zeer voordeelige bepalingen tot
het herhaald adverteeren in dit Blad, bij abonnement Eens
circulairebevattende de voorwaarden, wordt op aanvraag
toegezonden.
Provinciale Staten.
lieden mórgen is de wiiiler-zitthig
der Provinciale Slaton weder voortgezet,
onder presidium van m r. I). Gra ai
S c h i in m e l p e 1111 d n c k, Commissaris
der Koningin lii deze provincie.
Nia het gebed worden door dein griffier
de notulen van de vorige vergadering ge
lezen deze worden goedgekeurd.
Alvorens tot dc gewone werkzaamheden
wordil overgegaan, wordt aan den heer Ketl-
litz hel woord gegeven, tot het stellen van
enkele vragen.
D-t. lieer K e 14 1 i t z
Onder verwijzing naar hel medegedeelde
in de Statenvergadering van 12 Juli 1.1. door
het bid van Gedeputeerde Staten F. A. R. A.
bai 011 van Itlersum betreffende den aanleg
van de sporen in de Haarlemmermeer en
omgeving door de „Holóaudsche Elecfcrische
Spoorweg maatschappij", zou ik gaarne aan
Gedeputeerde Slaton de volgende vragen
willen stellen.
a. of de bezwaren omtrent de overbrug
ging van den Leidschen Rijn bij Alifen en
de inrichting van liet station Nicuwersluis
zijn opgeheven j
b. of thans de zekerheid bestaat tl
Januari 1911 zaf worden overgegaan lót aan
besteding van de lijnen waarbij de provin
cie Utrecht meer direct belang heeft en of
dan onmiddellijk na do besteding met de
werken een aanvang zal worden gemaakt;
c. o-f kan worden medegedeeld wanneer de
bedoelde lijnen en wanneer alle lijnen om
schreven in het desbetreffende besluit, in
exploitatie zullen worden gebracht.
De heer van 111 e r s u 111 antwoordt
namens Gedeputeerden dat omtrent punt a
nagenoeg overeenstemming Ls verkregen.
Ook de zaak betreffende het slation Nieu-
wersluis is geregeld. Wat aangaat punt b,
deze aanbesteding is ook reeds geregeld,
de goedkeuring is er voor aangevraagd. Wat
belangt punt c, daaromtrent kunnen Gede
puteerde thans nog geen mededeelingen
doen.
Dc heer K e 111 i t z dankt voor deze in
lichtingen en beveelt deze zaak zeer bij
Gedeputeerden aan, omdat spreker den in
druk heeft gekregen dat bij die IIoil. Elec-
trische Spoorweg Maat. de llollandsche be
langen zwaarder wegen dan de Utrecht-
sche
Dc heer van Ittersum toekent daar
tegen protest aan; hij is commissaris der
IIoll. Elect, en heeft nooit iets bemerkt van
bevoordecling der Holla ndtsche belangen
boven de Utrechtsche.
De heer Doude van Troostwijk
bespreekt het onderhoud van enkele wegen
ip de provincie, in verband met het stuk
rijden dier wegen door de Amerikaansche
petroleumtirust van Rockefeller, die met
zware wagens, bespannen met twee of vier
paarden, al naar niate de wogen meer of
minder moeilijk te berijden zijn. Spreker
dringt aan op herziening van het reglement
op die wegen, omdat verschillende bepalin
gen beter zullen worden nageleefd.
De heer Huyde coper deelt namens
Gedeputeerden mede, dat deze thans niog
niet het oogenhliik gekomen achten om het
reglement te herzien, omdat vanwege den
minister een nieuwe wegenwet is in 't voor-,
uitzicht gesteld.
De heer Doude van Troostwijk
dankt voor die inlichtingen. Ilad spreker dat
antwoord vooruit geweten, dan had hij zijn
vragen niet eens gesteld. Spreker biedt
daarvoor excuus aan. (Gelach).
De heer Sa n d b e r g bespreekt de ondiep-»
ton in de Angstel, waarover de vereeniging
„Schuttevaer" reeds heeft gecorrespondeerd
met gemeentebesturen on met de directie
van het Jaag- en Zandpad, doch zonder suc
ces.
De heer Huydecoper deelt mede na
mens Gedeputeerden dat de afdoening de
zer zaak wachtende is op een nadere rege
ling van de directie van het Jaag- en Zand
pad zelve. Daaromtrent zijn onderhandelin
gen loopende met het gemeentebestuur van
Amsterdam. En in het stadium dier onder
handelingen is het niet gewensclti daarover
tha,ns andere mededeelingen te doen.
Aan de orde komt de agenda
No. 12. Voorstel vain Gedeputeerde Sllaton,
tot vastslelUmg, gemeenschappelijk met dc
Staten van Noord-Holland, va,n een nieuw
reglement voor het Hoogheemraadschap van
Zeeburg en Diemerdijk.
Een belangwekkende vraag brengt art. 7
van dit voorstel, omdat bij dc besprekingen
daaromtrent gevoerd tusschen Gedeputeer-
.1 van Noord-Holland en die van Utrecht,
de benoembaarheid der vrouw tot lid van
bestuur in een hoogheemraadschap, een punt
van verschil tusschen beide colleges deed ont
staan, een verschil dat ook is b 1 ij v e n be
staan In hun ontwerp schrijven Gedeputeer
den van Utrecht:
Dezerzijds werd verlangd, dat in de eerste
zinsnede van art. 7 vóór het woord „Neder
landers" het woord „mannelijke" zoude wor
den ingevoegd.
En dan vervolgt het ontwerp
Onze ambtgenooten toonden zich daartoe
onder verwijzing naar hetgeen dienaan
gaande door hen werd opgemerkt bij de be
handeling der reglementen voor den Aets-
veldschen polder en den polder Kortenhoet
niet bereid, voornamelijk omdat de Staten
van hun gewest, in afwijking van hunne voor
dracht, zich zoo beslist voor de verkiesbaar
heid der vrouw hadden uitgesproken.
Echter verklaarden zij zich bereid om de
beslissing daaromtrent geheel aan die verga
dering over te laten en te wijzen op de om
standigheid, dat het Hoogheemraadschap
voor verreweg het grootste deel in de pro
vincie Utrecht is gelegen.
Dezerzijds werd uiteengezel hoe in de ver
gaderingen der Staten van Utrecht van 20 Juli
1901 en 11 November 1907 deze aangelegen
heid uitvoerig was besproken en bet begin
sel van de verkiesbaarheid der vrouw voor
worpen, terwijl ook ons College het beslist
onjuist oordeelde om in een reglement voor
ecu waterschap en in het bijzonder voor een
dijkcollege het beginsel neer te leggen, dat
het ook tot de taak van vrouwen kan geacht
worden te behooren 0111 onder allerlei om
standigheden, die zich 0. a. in tijden van ge
vaar kunnen voordoen, mede het bestuur
van den dijk uit te maken.
Ons college blijft dus de dezerzijds voorge
stelde wijzigingen van art. 7 aanbevelen.
Dit voorstel werd in dc vorige vengade-
ring gesteld in handen eener commissie, be
slaande uil de hoeren Molemigraaff, van
Lier, Sandberg, Timmermans en van Itler
sum.
Dc Voorzitter deelt mede dat deze
commissie heeft gevraagd dit punt der agen
da aan te mogen hooiden tot de aanstaande
zomemtliin.g, waarvoor de goedkeuring van
11. M. de Koningin zal worden verzocht.
Z. h. s. wordil dienovereenkomstig beslo
ten. Deze zaak wordt dus verschoven tot de
zomerzltting van 1911.
No. 9. Voorstel vatn Gedeputeerde Slaton,
lot wijziging van het contract betreffende de
verpleging van krankzinnigen in de ge
stichten der Vereeniging tot Chr. Verzorging
van Krankzinnigen in Nederland en van het
besluit tot liet aangaan eoner geldleening
groot f 545.000.
D. c mmissie van rappor'eurs adviseert te
besluiten conform het voors'el van Gedepu
teerde. Stalen.
De heer B osch v a n O u d-A m e I i s-
w e e r d dient een amendement in, met be
trekking tot een der 011 derdcelen dezer
voordracht.
De heer van Bolhuis kan dit amen
dement niet beoordeelen, omdat men niel
dc gelegenheid heeft gehad, er te voren over
te denken. Waarom hebben Gedeputeerden
dit amendement niet eerder ingediend. Hel
gaat toch niel aan, zoo maar plotseling een
amendement in de vergadering te brengen.
De heer Bosch van Ou d-A melis-
w eerd antwoordt dat het niet mogelijk
is geweesit dit amendement eerder in te die
nen. Want van nacht om 12 uur, toen spre
ker de stukken nog eens overlas, ontdekte hij
in de redactie een leemte, die spreker
gaarne aangevuld zag, omdat dan de zaak
vo 1 k o m e ai goed kon worden geregeld.
Daarom formuleerde spreker op het laat
ste momenit nog een amendementhad hij,
(lit niet gedaan, dan zou hel betrekkelijke
contract wellicht spoedig weer herzien moe
ten worden en dat nu had spreker willen
voorkomen. Het betreft een quaestie van
heel weinig belang, zoodaf spreker voor
zich er geen bezwaar in zag, deze aanvul
ling alsnog bij de vergadering in te dienen.
Na re- en dupliek wordt het amendement
van den lieer Bosch van Oud-Amelisweerd
z. h s. aangenomen.
No. 10. Voorstel van Gedeputeerde Staten,
tot wijziging van de regeling betreffende
da verpleging van krankzinnigen.
Dit voorstel strekte om Gedeputeerden te
machtigen het contract met het bestuur van
het gestich* Coudewater te Rosmalen uit te
breiden en tevens het aan de gemeente te ver-
leenen jaarlijkscbe subsidie op f 155 per jaar
en per patiënt te bepalen.
De commissie van rapporteurs adviseert
conform dit voorstel, behoudens enkele onbe
duidende redactiewijzigingen.
De heer van Bolhuis vraagt een na
dere inlichting, in verband met uitdrukkin
gen in de stukken voorkomende, waar spra
ke is van „christelijke" instellingen. Is Cou
dewater een „christelijke" stichting en is
het gesticht le Utrecht niet christelijk?
Men moet voorzichtig zijn in onze dagen
met de qualificatie „christelijk". Veel van
wal ziel) als specifiek „christelijk" komt
aanmelden is heel em a a 1 niet „christe
lijk" (gelach).
De beer Bosch van Ou d-A melis-
weer d zet uiteen dat men gesproken heeft
van „christelijke" stichtingen, om lange na
men als „Vereeniging tot Christelijke ver
pleging van enz. enz." in de stukken te voor
komen. Mm heeft willen verkorten en daar
om van enkele stichtingen gesproken als
„christelijke" instellingen. In den breede
deelt spreker mede, dat voor de patiënten
zoowel binnen- als buitenverpleging zal open
slaan de plaatsing in binnen- of buitenge-
stioht zal afhangen van het medisch adivies
der psychiaters, terwijl tevens rekening zal
worden gehouden met de verlangens van de
patiënten zelf. In de buiten-gestichten zullen
óók onrustige patiënten kunnen worden op
genomen.
Dr Voorzitter deelt mede, dat Gede
puteerden zich kunnen vereenigen met de
door de commissie van rapporteurs voorge
stelde redactie-wijzigingen.
Het geheelc voorstel wordt z. h. s. goedr
gekeurd.
No 11. Adres van het bestuur der vereen.
Ambachtsschool voor Amersfoort en Omstre
ken om toekenning van een provinciaal sub
sidie ten behoeve van een Avondileckencur-
sus (van 1 Oct. 1910-31 Maart 1911) voor
ambachtslieden, met het voorstel daarom
trent van Gedeputeerde Staten, d.d. 31 Octo
ber 1910.
(Voorgesteld wordt f 100 subsidie te vcr-
lecnen.)
Dc commissie van rapporteurs adviseert
conform dit voorstel.
De heer B i 1 de r dijk beantwoordt en
kele vragen door de commissie van rappor
teurs gesteld. Men heeft gevraagd naar dc
sakTieering der onderwijzers, leder onder
wijzer krijgt f 10 per wekelijksch lesuur,
ieder onderwijzer heeft zes lesuren per week
en verdient' dus f 240 per jaar. Er zijn 4
onderwijzers, maakt dus een totaal bedrag
van f 960 aan salarissen.
De voordracht wordt z. h. s. goedge
keurd.
No. 13. Adres van de Ncdcrlandsche Ver
eeniging van Land- en Tuinbouwonderwijzers
om toekenning van een provinciaal subsidie
aan onderwijzers, verbonden aan land- en
luinbouwcursusscn, met het voorstel daar
omtrent van Gedeputeerde Staten.
Gedeputeerden merken in hun prae-advies
op, hoe in de memorie van toelichting op
het adres, requestranten het voorgestelde
doel dezer subsidie: te bevorderen, dat de on
derwijzers in meerdere mate dan thans het
geval is, zich ook aan het onderwijs in den
land- en tuinbouw zullen wijden, wenschen
te bereiken door het provinciaal subsidie
dwingend tol bijslag op het salaris van den
onderwijzer te doen strekken.
liet komt hun voor, dat het geen aanbeve
ling verdiend zoo sterk in le grijpen in de
wijze, waarop hel bestuur van eenigen win-
tercursus een provinciaal subsidie zal hebben
le besteden. Gedeputeerden wenschen het be
stuur van een cursus de vrije hand te laten,
liet bestuur zal uit den aard der zaak met
meer inzicht beoordeelen op welke wijze een
subsidie het nuttigst kan worden gebruikt,
dan wie hier builen staat. Ieder voorkomend
geval heeft eigen eischen, welke gevaar loo-
pen buiten rekening te worden gelaten, in
dien aan de besturen in hel besteden der
provinciale subsidiegelden elke vrije bewe
ging wordt benomen. Zoodal wordt voorge
steld op het adres afwijzend te beschikken.
De commissie van rapporteurs stelt voor te
besluiten conform het voorstel van Gedepu
teerden. Zij deelt nog mode, dat in de afdee-
lingen een lid den wensch naar lotsverbete
ring wel begrijpelijk vond; de reizen zijn
vaak groot en de betaling van de les wel
licht te laag. Dit lid vroeg of er ndets op te
vinden zou zijn alsnog tolsubsidieering over
te gaan, daar hel toch eene uitnemende zaak
is land- en tuinbou wonderwijs te bevorderen.
Een der andere leden meende uit hel advies
Ie moeten opmaken, dat Gedeputeerde Staten
niet veel voor deze cursussen voelen, er had
met meer warmte over gesproken kunnen
worden. Echter werd door een ander lid op
gemerkt, dat dc requestreerende vereeniging
zich miet tot dc Stalen had moeten wenden,
maar tol de vereenigingen of genootschap
pen, bij wie dc onderwijzers in betrekking
zijn. Op een en ander werd geantwoord, dat
men de vereenigingen vrij wil laten in het
besteden van het subsidie en dat het voor-
stel natuurlijk beperkt is tot het verzook;
hierop hadden Gedeputeerde Staten te ant
woorden. Cursussen, die subsidie noodig heb
ben, kunnen deze aanvragen; er wordt op
verschillende plaatsen evenveel en meer be
taald dan gevraagd wordt. "Het particulier
initiatief moet niet verzwakt worden.
De heer B i 1 d c r d ij k beantwoordt na
mens Gedeputeerden wederom enkele ge
stelde vragen door de commissie van rap
porteurs. Men heeft gevraagd waarom Gede
puteerden zoo weinig sympathie hebben
uitgesproken met deze wLntcrcursussen.
Daarvoor bestond thans geen bijzondere aan
leiding, omdat Gedeputeerden reeds bij vo
rige gelegenheden hun sympathie voor der
gelijke cursussen hebben te kennen gegeven
en voor herhaling dier sympathie-verkla
ring achtten Gedeputeerden geen termen
aanwezig. Er bestond le dien opzichte als
't ware een historische lijn, die bekend was
te veronderstellen.
Het voorstel wordil z. h. s. goedgekeurd.
No. 14. Adres van het bestuur der vereen.
Ambachtsschool voor Amersfoort en Om
streken om verhooging van het provinciaal
subsidie, met hel voorstel van Gedeputeerde
Staten.
Gedeputeerde Staten stellen voor:
Met intrekking van het besluit d.tl. 20 Juli
1903, waarbij aan de vereeniging „Ambachts
school voor Amersfoort en Omstreken" te
Amersfoort tot wcdcropzcggens een subsidie
van f 3000 's jaars werd toegekend, aan die
vereeniging n*et ingang van 1911 tot weder-
opzeggens toe een subsidie le vcrlcenen van
f 3250 per jaar met bepaling, dat dit subsidie
niet zal worden uitbetaald dan nadat telken
jare door Gedeputeerde Staten zekerheid is
verkregen, dat dc rijks- en gemeente-sub-
sidiën tot de opgegeven bedragen zullen wor
den voldaan en aan hen zijn overgelegd de
rekening en verantwoording, een verslag van
den toestand der school, enz.
De commissie van rapporteurs deelt mede,
dat in de afdeelingen o. m. gevraagd werd,
wal de reden is, dat in de bij het adres bc-
hoorende toelichting het voornemen te ken
nen gegeven wordt om hel aantal leerlingen
met slechts 10 uit te breiden, terwijl in de
laatste jaren aan 12 a 16 candidalen wegens
gebrek aan plaats de toelating lot de school
geweigerd moest worden. Ook wenschtc men
le worden ingelicht hojveel lesuren de on
derwijzer m het smeden zal tc geven hebben
en of deze betrekking hem geheel in beslag
zal nemen. Een onderzoek hieromtrent werd
toegezegd. De commissie van rapporteurs
stelt voor conform het voorstel van Gedepu
teerde Staten te besluiten.
De heer B i 1 d e r d ij k verstrekt ander
maal eeltige inlichtingen. Het smeed vak is
verdeeld oyer een 3-jarigen cursus; in één
klasse wordt aan leerlingen van alle ja
ren les gegeven en de met dat onderricht
belaste onderwijzer heeft dus een veelom
vattende taak, dtic hem den geheelen dag in
beslag zal nemen. Tevens zal die onderwij
zer den directeur assdstoea-cm bij diens ad
ministratie.
Het voorstel wordt z. h. s. goedgekeurd.
No. 17. Adres van het hoofdbestuur van
het Genootschap voor Landbouw en Kruid
kunde om toekenning van een provinciaal
subsidie voor eene in 1911 te Amersfoort te
houden landbouwtentoonstelling, met het
voorstel daaromtrent van Gedeputeerde Sta
ten.
I11 hun prae-advies zeggen Gedeputeerden
Wij merken op, dat het ingezonden ex
tract-programma een geheel voorloopig ka-
raktor draagt, iu het minst geen afgewerkt
geheel vertoont en een belangrijk aantal in
zendingsrubrieken noemt, omtrent welke
elke wijze van tentoonstellingsopzet nog ge
heel in het onzekere zweeft. Eindelijk dui
den èn de „voorloopige voorwaarden van in
zending" èn het „uittreksel uit het ontwor
pen programma" weliswaar de tentoonstel
ling als in hoofdzaak provinciaal aan, doch
de bepalingen en ontworpen regelingen ge
ven allerminst haar dit karakter.
Het ligt in den aard der zaak, dat omtrent
eene tentoonstelling, van welke inrichting cn
omvang nog zoo zeer in het onzekere ligt,
geen begrooting van kosten kan worden over
gelegd. Van ecnige zekerheid ten opzichte
der geldmiddelen is ons niets gebleken.
Ten slotte merken wij op, dat het ons in
het algemeen niet gewenscht voorkomt, op
adressen, ingediend op zulk een tijdstip, dat
bij de bcgrooting voor het dienstjaar met
hun financieele gevolgen geen rekening kan
worden gehouden, gunstig te beschikken. De
regel, omtrent deze zaken door de Provincie
in acht genomen, worde zooveel mogelijk ge
handhaafd.
Ons college heeft geen vrijheid gevonden
het adres le steunen en heeft de eer voor te
stellen afwijzend hierop te beschikken.
Do commissie van rapporteurs deelt mede,
dal het voorstel van Gedeputeerde Staten
aanleiding gaf lot breedvoerige discussies. De
bijkomende feesten en vermakelijkheden ga
ven eenige leden aanleiding tegen een sub
sidie te zijn, terwijl mede opgemerkt werd,
dat in 1913 eene groote nationale landbouw-
ten toonstelling zal worden gehouden.
Ir. eene der afdeelingen wekte het bevreem
ding, dat Gedeputeerde Staten afwijzend ad-
vaseeren, daar er in het algemeen zoo weinig
voor den landbouw wordt gedaan, hoewel het
van algemccne bekendheid is, dat de provin
cie Utrecht op landbouwgebied niet vooraan
staat. Alles wat strekken kan om hierin ver
betering te brengen, moest worden aangegre
pen. Trouwens aan de tentoonstelling te Zeist
is wel subsidie verleend; waarom volgt men
dit antecedent dan niet? Wel werd hierop
geantwoord, dat de tentoonstelling tc Zeist
eene mislukking is geweest, doch hiertegen
wefd gezegd, dat, al is door de provincie
het waarborgkapitaal geheel uitbetaald, de
tentoonstelling zelve daarom nog niet eene
mislukking mag genoemd worden. Bovendien
heeft de tentoonstelling in bijzondere mate
geleden door den invloed van het ongunstige
weer. Algemeen stemde men in met de vraag,
of Gedep. Staten niet genegen zouden zijn
0111 te besluiten een voorstel te doen lot hot
toekennen van een subsidie, al was dit dan
slechts van bijv. f 1000. Aan een lid, die het
geven van eene subsidie met warmte verde
digde, werd opgemerkt, dat hoe meer geld
men gaf, hoe meer cn meer men de gelegen
heid opende tot het geven van feesten cn tot
vermakelijkheden, waartegen een der andere
leden aanvoerde, data dc muziekuitvoerin
gen en feestelijkheden niet het doel der ten
toonstelling zijn, doch een onontbeerlijk hulp
middel om geld in kas tc krijgen.
De meerderheid der commissie van rap
porteurs stelt voor, aan het hoofdbestuur van
het Genootschap voor Landbouw cn Kruid
kunde te Utrecht ter tegemoetkoming in de
•bestrijding der onkosten eener in 1911 te
houden landbouw-tentoonstelling, een sub
sidie uit dc provinciale middelen te verlec-
non, groot f 1000.
De heer Doude van Troost w ij k
had gehoopt op een gunstig onthaal der sub
sidie-aanvrage. Het heeft zoo niet mogen
zijn, helaas! Dat Egt geheel in "den lijn van
Gedeputeerden, die altoos geldelijken steun
hebben onthouden aan dit Genootschap. Al
leen moreele steun werd geschonken; dat is
heel mooi, maar geld is beter. Deze tentoon
stelling zal beoogen een goed beeld van den
landbouw te geven; het zal heusch geen lol
letje worden (luid gelach). In Gouda is liet
vorige jaar zoo'n tentoonstelling uitstekend
geslaagd, cr waren duizenden bezoekers, on
danks dc overvloedige regen. Deze tentoon
stelling was uiterst leerzaam en zoo leer
zaam hoopt men nu ook 'de tentoonstelling
te Amersfoort te maken. Men zal trachten de
landbouwende stand met deze tentoonstelling
le ontwikkelen. Er zullen geen harddrave
rijen worden gehouden, zooals vroeger, geen
automobielen rijden en geen vliegmachines
vliegen (gelach), maar er zal worden g e-
1 e e r d. En spreker hoopt dat men voor dat
goede doel subsidie zal geven, zoo goed als
men het vorige jaar de tentoonstelling te
Zeis» heeft gesubsidieerd. En de landbouw
is toch zeker even belangrijk als de tuin
bouw.
De heer Kettlilz vraagt waarom men
juist een som van 1000 heeft aangenomen.
Is er voor die f 1000 een motief te noemen?
Eerst is in dc afdeelingen een bedrag ge
noemd van 500, later is men van f 500
gesprongen op f 1000. Waarom is men niet
in eens gesprongen tot f 3000, of terugge
gaan tot f 100? Spreker heeft daaromtrent
al heel weinig gehoord en zal eerst wen
schen te vernemen, waarom men juist met
de som van 1000 is gekomen. In de twee
de plaats wil spreker een enkel woord zeg
gen over de quaes tie van de Zondagsslui-
ling dezer tentoonstelling, een quaestie die
niet zonder belang is met het oog op het ge
sprokene in de Kamer. De Tuinbouwtentoon
stelling in Zeist heeft men aanvankelijk óók
op den Zondag gesloten, doch later is men
daarop teruggekomen, omdat men zag, dat
men er niet Zondagssluiting niet kwam. Hoe
zal het nu gaan met deze tentoonstelling in
1911 te Amersfoort? Als deze vergadering
moch' besluiten een subsidie te vcrleenen,
dan zal men goed doen in de voorwaarden
óók de bepaling op te nemen, dat de ten
toonstelling óók des Zondags moet geopend
zijn. In Zeist heeft, die Zonidagssluiting fias
co geleden en het zal aanbeveling verdienen
dat in Amersfoort te voorkomen. Er zijn
massa's menschc» die niet de tentoonstelling
kunnen bezoeken door de week, maar wel
des Zondags daartoe de gelegenheid heb
ben, niet om daar enkel vermaak te zoe
ken, maar óók om er iets goeds en iets nut
tigs te zien. Voor die velen is het raadzaam,
de tentoonstelling te Amersfoort op den Zon
dag geopend te houden.
De heer Labouchère heeft den heer
Kettlitz hooren vragen, waarom nu juist
f 1000 subsidie; spr. zou willen vragen:
waarom een ander bedrag dan f 1000?
Die som is genoemd in een der afdeelingen.
Men heeft deze subsidie bedoeld als een blijk
van belangstelling in het Genootschap, dat
eerlang 70 jaar oud zal zijn geworden. IIcl
is te verwonderen, dat Gedeputeerden een
afwijzende beschikking hebben geadviseerd.
Deze beroepen zich op een houding, die 20
jaar lang is gevolgd. Maar is er in die 20
jaar nu niets veranderd? In ieder geval
blijkt hel, dat Gedeputeerden in een 20-jarig
tijdperk heclcmaal niet zijn veranderd. Vroe
ger beeft men aan de poort der Staten het
Genootschap botweg afgewezen: We geven
niet aan dc deur. Maar dat ouderwetsche
standpunt is nü toch niel meer te handha
ven. Wat 20 jaar geleden mogelijk was, is
thans niet meer als een motief aan te halen.
Een tentoonstelling als deze belooft zeer in
teressant te worden, men zal er machines
en werktuigen gedemonstreerd zien, waar
van de landbouw profijt heeft te trekken.
Dat profijt is wel een f 1000 waard. Naast
die voordeden voor den landbouw, staan
als noodzakelijke elementen de dingen voor
amusement, muziek enz. enz., noodzakelijke
elementen, omdat men daardoor geld in kas
krijgt. Men heeft in de afdeelingen gewezen
op de nationale tentoonstelling die in 1913
te 's-Gravenhage zal worden gehouden. Spr.
meent te kunnen zeggen, dat de landbou
wers uil dc provincie daar niet naar toe
gaan; en als de landbouwersstand er naar
toe gaat, dan zal men, zich gelukkig voe
lende eens in den llaag te zijn, doorgaan
naa-' Scheveningcn, om de zee eens te zien.
En dan zal de landbouwer naar huis gaan
met een grootcn indruk van de zee en Sche
veningcn, maar met een zéér vagen indruk
van de tentoonstelling. Met de Tentoonstel
ling in Amersfoort loopt men die risico
niet, daar zal wèl de landbouwersstand ko
men 0 ra de tentoonstelling. Van andere
zijde heeft men aangevoerd, dat het Genoot
schap geen bepaalde som voor subsidie heeft
genoemd. Dat is waar, met opzet is geen
bepaald bedrag genoemd, ómdat men dit
wilde overlaten aan de „beleefdheid" van
de vergadering. Spreker dringt er op aan,
deze tentoonstelling te steunen met een som
niet kleiner dan destijds door Zeist werd
genoten. Men sohepe het Genootschap niet
